du lịch văn hóa trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa, liên hệ du lịch văn hóa ở hà nội

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

L IM

Đ U

Văn hố là m t s n ph m do con ngư i t o nên, nó khơng do m t cá nhân

OBO
OKS
.CO
M

mà do c m t c ng ñ ng, t p th ngư i. Tương ng v i m i m t th i kỳ phát
tri n c a loài ngư i là m t n n văn hoá t p trung riêng. Đ ng th i văn hố t
đánh giá ph n nào s phát tri n c a văn minh nhân lo i và ngày nay văn hố cịn
là m t y u t c u thành thúc ñ y ñ ng cơ ñi du l ch. M i m t qu c gia và m t
dân t c có nh ng nét đ c trưng văn hố riêng do v y ñ hi u bi t, giao lưu tìm
hi u và thư ng th c bu c con ngư i ph i có ho t đ ng đi du l ch và thông qua
du l ch c m th y g n gũi thân thi t v i nhau hơn.

Vi t Nam b t ñ u t n n văn hố đ t nư c tr i dài theo th i gian thơng
qua năm tháng đã tích lũy ñư c m t kho tàng văn hoá l n và nó ngày càng có
s c thu hút s quan tâm chú ý c a m i ngư i

các qu c gia khác nhau. Hơn b t

c m t ngành nào du l ch ngày càng có m i quan h m t thi t v i văn hoá. Văn
hoá khơng ch là đ ng l c c a s phát tri n mà cịn đư c g i là ñi m t a, là n n
t ng cho s phát tri n b n v ng. Văn hoá du l ch ñang tr thành xu th ch ñ o

trong chi n lư c phát tri n c a ngành du l ch th gi i. Trong Ngh quy t ñ i h i
Đ ng l n th VIII ñã nêu rõ "Phát tri n du l ch tương x ng v i ti m năng du l ch
to l n c a ñ t nư c theo hư ng du l ch văn hố sinh thái, mơi trư ng xây d ng
các chương trình và các đi m h p d n du l ch v văn hoá, di tích l ch s và danh
lam th ng c nh.

Hà N i đư c coi là cái nơi văn hố c a c nư c, nơi t p trung nhi u giá tr

KI L

văn hoá g m c văn hoá v t ch t và văn hoá tinh th n, có s c thu hút lơi cu n
ngày càng nhi u khách du l ch.

Đ phát tri n du l ch không m t qu c gia nào trên th gi i l i không coi
tr ng s phát tri n c a du l ch văn hoá b i vì du l ch văn hố là m t lo i hình du
l ch có nhi u ưu đi m khơng ph thu c vào th i ti t có th phát tri n quanh
năm. Ngu n thu t du l ch văn hóa là ngu n thu n đ nh v i m c tăng trư ng
ngày càng l n nó giúp con ngư i hi u bi t sâu s c v th gi i xung quanh. Đi u
đó r t phù h p v i th i ñ i ngày nay quan tr ng hơn vi c khai thác ti m năng
1



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
văn hố truy n th ng trong kinh doanh du l ch cũng là m t cách t t nh t ñư c
ti n hành ñ ng th i ñã ñư c b o t n tôn t o chúng. Phát tri n m t cách hi u qu
các ti m năng, khuy n khích s phát tri n c a du l ch văn hố trong giai đo n

OBO
OKS

.CO
M

m i.
Em xin chân thành c m ơn s hư ng d n, giúp ñ c a các th y cơ đ c bi t

KI L

là th y giáo đã giúp em hồn thành đ tài này.

2



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
CHƯƠNG I
S

C N THI T Đ PHÁT TRI N DU L CH VĂN HÓA TRONG TH I

OBO
OKS
.CO
M

KỲ Đ Y M NH CƠNG NGHI P HĨA HI N Đ I HĨA
I. VAI TRỊ VÀ V TRÍ C A DU L CH VĂN HOÁ TRONG S
PHÁT TRI N C A DU L CH

1. Nh ng nét khái qt v Du l ch văn hố

Có l hi m có m t qu c gia nào trên th gi i mu n phát tri n ngành Du
l ch c a mình mà l i khơng coi tr ng du l ch văn hố? Nhưng khơng ph i b t c
qu c gia nào cũng có đi u ki n phát tri n du l ch văn hoá.
Du l ch văn hố ch phát tri n

nh ng nư c có n n văn minh c ñ i n i

ti ng, có ngh thu t dân t c đ c s c, có nh ng c nh đ p làm đ m say lịng
ngư i. N u Ai C p khơng có kim t tháp đ s , Hy L p khơng có nh ng đ tài
nguy nga... thì m i năm khơng th có hàng ch c tri u khách ñ n du l ch
này.

nư c

Có th hi u Du l ch văn hoá là m t lo i du l ch mà m c đích chính là nâng
cao hi u bi t cho cá nhân ñáp ng s ham hi u bi t. Qua các chuy n ñi ñ n
nh ng vùng đ t m i, tìm hi u và nghiên c u l ch s , ki n trúc, kinh t , ch ñ xã
h i, cu c s ng và phong t c t p quán c a ñ a phương ñ t nư c ñ n du l ch ho c
là k t h p v i nh ng m c đích khác n a.

Du l ch văn hoá v a là phương ti n, v a là m c đích c a kinh doanh du
l ch. Du l ch văn hoá nh m chuy n hoá các giá tr văn hoá. Các giá tr v t ch t

KI L

cũng như tinh th n cho ho t ñ ng du l ch. Du l ch văn hố là phương th c h p
d n vì nó gi i quy t nh ng nhu c u v c m th c nh quan c a qu c gia và du
l ch văn hố thư ng đ dành cho nh ng du khách có trình đ cao trong xã h i.
Du l ch văn hố đư c xem là t ng th c a Du l ch - xem đó là m t hi n

tư ng văn hố nh m thu hút khách

các ñi m du l ch ph i mang tính văn hố.

Tuỳ theo các tiêu th c khác nhau mà ngư i ta có th chia du l ch văn hoá ra
nhi u lo i.

3



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
+ Du l ch tìm hi u b n s c văn hố: Khách đi tìm hi u các n n văn hố là
ch y u. M c đích chuy n đi mang tính ch t kh o c u nghiên c u. Đ i tư ng
khách ch y u là các nhà nghiên c u, h c sinh, sinh viên.

OBO
OKS
.CO
M

+ Du l ch tham quan văn hố: Đây là lo i hình du l ch ph bi n nh t du
khách thư ng k t h p gi a tham quan. V i nghiên c u tìm hi u văn hố trong
m t chuy n ñi. Đ i tư ng tham gia vào lo i hình du l ch này r t phong phú, bên
c nh nh ng khách v a k t h p ñi ñ tham quan v a ñ nghiên c u cịn có nh ng
khách ch đ chiêm ngư ng ñ bi t, ñ tho mãn s tìm ho c có th theo trào
lưu... Do v y trong m t chuy n du l ch du khách thư ng ñi ñ n nhi u ñi m du
l ch, trong ñó v a có nh ng đi m du l ch văn hố, v a có nh ng đi m du l ch
núi, du l ch bi n, du l ch dã ngo i, săn b n... Đ i tư ng khách là nh ng ngư i ưa
phiêu lưu m o hi m, thích tìm c m giác m i và ch y u là nh ng ngư i tr tu i.

+ Du l ch k t h p gi a thăm quan văn hố v i các m c đích khác. M c
đích chính c a khách là trong chuy n đi nh m th c hi n cơng tác ho c ngh
nghi p nào đó và có k t h p v i tham quan văn hoá. Đ i tư ng c a lo i hình này
là nh ng ngư i ñi tham d h i ngh , h i th o, k ni m nh ng ngày l l n, các
cu c tri n lãm. Lo i khách này địi h i trình đ ph c v hi n đ i, phong phú có
ch t lư ng cao, quy trình ph c v đ ng b , chính xác, h có kh năng thanh tốn
cao, nhưng nói chung th i gian dành cho du l ch c a h r t ít. Th lo i du l ch c
th c a lo i hình du l ch này là du l ch công v .

Tuy nhiên, s phân lo i Du l ch văn hoá thành các lo i hình trên ch là
nhau.

KI L

tương đ i. Vì trong m t chương trình đư c k t h p v i nhi u ho t ñ ng khác
Du l ch văn hố là lo i hình du l ch ti m năng và nó ít ch u s chi ph i
c a y u t th i v du l ch (th i ti t, khí h u) nhưng nó ph thu c vào đ c đi m
nhân kh u h c như: gi i tính, đ tu i, trình đ văn hố, ngh nghi p, tơn giáo...
c a du khách.

2. V trí và vai trị c a du l ch văn hố v i q trình cơng nghi p hố
hi n đ i hố đ t nư c
a) V trí c a du l ch văn hố
4



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Trong q trình phát tri n kinh t xã h i th i kỳ CNH-HĐH hi n nay, v n
đ gi gìn b n s c văn hoá dân t c là s i ch ñ trong ñư ng l i văn hoá c a

Đ ng ta. B i vì nói đ n văn hố là nói đ n dân t c Nư c Vi t Nam ta đã tr i qua

OBO
OKS
.CO
M

hàng nghìn năm sinh t trong gian truân, v t v , nhân dân các dân t c ñã sáng
t o, nâng cao, b o t n, ch t chiu đ có nh ng cơng trình ki n trúc, đ n chùa,
mi u m o c a các thiên tài kỳ vĩ như Nguy n Trãi, Nguy n Du, H Xuân
Hương, Nguy n Gia Thi u, Đoàn Th Đi m... làm nên di n m o n n văn h c,
n n văn hoá Vi t Nam. T ng n bút tháp bên H Gươm hay nh ng món ăn
truy n th ng đ u là di s n văn hoá dân t c, ñó là nh ng tài s n qu c gia, cũng là
m t trong nh ng ti m năng c a du l ch ngày nay. Do v y mà chúng ta c n ph i
gi gìn và phát huy các giá tr văn hố dân t c đúng như trong di n văn khai
m c Th p k Qu c t phát tri n văn hố 1900-2000 ơng Federico Mayor, T ng
thư ký Unesco đã nói "C n ph i gi gìn cho đư c m i giá tr văn hố dân t c,
m t c ng đ ng ngư i, th m chí m t cá th là nh ng đi u khơng th thay th
đư c".

Trên th gi i ngày nay ñang phát tri n nhi u lo i hình du l ch như du l ch
hồi c , du l ch tìm cái m i, du l ch tìm hi u phong t c nhưng du l ch ki u nào,
ñây, ñ n nư c nghèo hay nư c công nghi p phát tri n du l ch bao gi cũng
g n li n v i văn hoá, v i b n s c c a m i qu c gia ln đ y p giá tr . Vì văn
hố là y u t ti m n hố thân trong ho t đ ng du l ch và ho t ñ ng du l ch trư c
h t là ho t ñ ng nh m ñi tìm các giá tr văn hố dân t c và nhân lo i ñ thư ng
th c, khám phá, hư ng th và sáng t o. Ta có th kh ng đ nh r ng du l ch khơng

KI L

th t mình phát tri n đư c n u khơng d a trên m t n n t ng văn hố và ngư c
l i nh có du l ch mà các dân t c hi u bi t ñư c nh ng thành t u r c r c a n n
văn hoá nhân lo i, t o ra nh ng ñi u ki n c n thi t cho s xích l i g n nhau gi a
các n n văn hoá nh m làm cho các dân t c ngày càng hi u rõ nhau hơn. Nhưng
du l ch không ch d ng l i

s thư ng ngo n c nh ñ p thiên nhiên, ng m nhìn

các cơng trình văn hố, tìm hi u các di tích l ch s đ c m th mà du l ch cịn là
m t ho t đ ng khám phá sáng t o theo quy lu t c a cái ñ p.

5



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Du l ch và văn hoá là hai khái ni m khác nhau nhưng l i ñ ng nh t trong
m i khát v ng c a m i con ngư i. L ch s phát tri n du l ch t xưa ñ n nay ñã
cho th y nh du l ch mà con ngư i ñã khám phá ra nhi u ñi u m i m và đã

OBO
OKS
.CO
M

chuy n hố khá nhi u giá tr văn hoá thành s n ph m du l ch h p d n. Như v y
du l ch là m t nhu c u không th thi u ñư c c a con ngư i trong quá trình hi u
bi t đ hư ng th và sáng t o. S đóng góp cho q trình tăng trư ng kinh t
cho s phát tri n ngu n thu t du l ch có nguyên nhân t nhu c u này - du l ch
phát tri n không tách r i nhu c u hi u bi t, khám phá, sáng t o. Theo ñ c trưng

c a văn hố trên cơ s bi t đánh th c các giá tr văn hoá c a dân t c, bi t xem
các di s n văn hố, di tích l ch s ... S phát tri n c a du l ch

Hà N i, cũng như

Hu , Qu ng Ninh, Qu ng Nam - Đà N ng... là nh vào ti m năng vơ giá đó.
b) Vai trị và ý nghĩa c a du l ch văn hố

Nói đ n du l ch văn hố khơng có nghĩa r ng du l ch là ch d a duy nh t
c a s phát tri n văn hố. Khơng nh n th c rõ đi u này, thì vơ tình s phát tri n
ch có th thành cơng xét v góc ñ kinh t , còn s th t b i v vi c gi gìn b n
s c dân t c do s ti p xúc v i du khách t kh p năm châu ñ n Vi t Nam.
Phát tri n du l ch văn hoá là m t ñ nh hư ng ñúng trong quá trình CNHHĐH ñ t nư c. Văn hố chính là n n t ng, là ñ ng l c thúc ñ y s phát tri n du
l ch và du l ch văn hoá. Kinh nghi m trên th gi i và nư c ta cho th y c n ph i
th c hi n ñ ng th i và ñ ng b như: ph i t o ra m t môi trư ng văn hố v a
tiên ti n v a đ m đà b n s c văn hố dân t c, làm s ng l i các giá tr văn hố
truy n th ng, gi v ng s

n đ nh chính tr và an ninh xã h i, xây d ng ñ i ngũ

KI L

cán b , nhân viên làm du l ch t t... nh m t o ra s c h p d n khách th p phương.
Ho t ñ ng du l ch càng hi n ñ i hố thì càng ph i làm giàu thêm b n s c
và truy n th ng dân t c. Nhưng văn hoá ph i th t s là y u t nhân b n, là
nh ng giá tr h u hình và vơ hình. Cái g i là tài s n vơ hình đó chính là s
chuy n hố các năng l c tinh th n c a con ngư i vào ho t đ ng kinh doanh, đó
chính là văn hố.

Vai trị và ý nghĩa c a du l ch văn hố đ i v i kinh doanh du l ch là h t

s c quan tr ng, nó góp ph n thúc đ y cho du l ch vươn lên, t o ñà cho du l ch
6



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
ngày m t phát tri n ñem l i hi u qu to l n và n ñ nh cho n n kinh t . Nó có
hi u qu là càng tăng giá tr văn hoá - văn minh, b n s c dân t c thì hi u qu
kinh doanh du l ch càng cao. Nh n bi t ñư c các v n ñ ñó các nhà kinh doanh

OBO
OKS
.CO
M

du l ch, các nhà qu n lý kinh t ph i không nh ng ki m tra ngăn ch n nh ng
m t phi văn hoá b ng h th ng pháp lu t mà v n ñ lâu dài và quan tr ng hơn là
xây d ng t o ra ñ h p d n t b n s c, "thu n - phong - m - t c" dân t c, b o
t n nâng c p các di tích l ch s văn hoá, ki n trúc.
II. M I QUAN H

GI A DU L CH VĂN HỐ V I Q TRÌNH

CƠNG NGHI P HOÁ - HI N Đ I HOÁ

1. Đi u ki n ñ phát tri n du l ch văn hoá

Kinh doanh du l ch là m t lo i hình kinh doanh cao c p khơng th tách r i
văn hố vì xét cho cùng du l ch là ho t đ ng văn hố. Văn hố là nhu c u thi t
y u trong ñ i s ng xã h i đ ng th i nó cũng là nhu c u ñ c trưng c a con ngư i

khi ñi du l ch do v y văn hố là y u t quy t đ nh tính h p d n c a s n ph m du
l ch vì nó gi i quy t nhu c u v nh n th c và th m m . Có nghĩa là đ n đi m du
l ch n u đi ph i có cái gì cho ngư i ta xem và ngư c l i.

Xét v hai khía c nh: ngư i đi du l ch và nh ng nhà kinh doanh ñi du l ch
ñ phát tri n du l ch văn hố thì y u t đó là tài ngun văn hố b i vì:
* Khách du l ch: v i ư c mu n tìm tịi, hi u bi t thêm v nh ng giá tr
văn hoá tinh th n c a m t dân t c, m t vùng, m t ñ a phương nào đó và do v y
h s đ n v i du l ch văn hoá. Du l ch văn hố ch có th phát tri n
m t đ a phương, m t ñ t nư c n u

m t vùng,

đó có tài ngun văn hố phong phú, đa

KI L

d ng, ñ c ñáo mang ñ m b n s c dân t c... cùng k t h p v i m t s y u t khác
t o nên nh ng ñ a ñi m du l ch văn hố đ y h p d n, cu n hút. Chính nh ng y u
t đó đã đưa khách du l ch tìm đ n nh ng nơi có tài ngun văn hố, lơi cu n và
do đó tài nguyên văn hoá là y u t quan tr ng nh t ñ i v i lưu lư ng ñi du l ch
văn hoá ngày càng tăng c a khách du l ch.
* Nhà kinh doanh: m c đích c a nh ng nhà kinh doanh du l ch là làm sao
thu hút ñư c nhi u khách tham quan, vui chơi gi i trí, tìm hi u v các lĩnh v c
văn hố... đ t đó có đư c doanh thu cao l i nhu n l n. Mu n ñ t ñư c m c
7



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

đích đó đ ph c v khách du l ch đ n tham quan tìm hi u thì đi u ki n đ u tiên
là ph i có tài ngun du l ch thì m i có th kinh doanh du l ch đư c. Khi có tài
ngun du l ch thì khách m i có th thu hút đư c l i nhu n t đây ngành du l ch

OBO
OKS
.CO
M

cũng vì v y mà phát tri n hơn.
Đ phát tri n du l ch văn hố thì cũng c n ph i có tài ngun văn hố, đây
là y u t quy t đ nh. Tài ngun văn hố v i nh ng đ c ñi m kỳ di u, thú v , ña
d ng ñ c ñáo s ngày càng thu hút khách du l ch ñ n tham quan nh m tho mãn
trí tị mị cũng như ph n nào đáp ng ñư c lòng mong mu n hi u bi t sâu r ng
v cái hay cái ñ p c a m i vùng, m i ñ a phương, m i ñ t nư c. Tài nguyên văn
hoá bao g m nh ng tài ngun có giá tr v văn hố v t ch t qua các di tích l ch
s , văn hoá, các danh lam, th ng c nh, các cơng trình ki n trúc... Ngồi ra nó
cịn thu hút khách du l ch b i các giá tr văn hố phi v t ch t đó là các lo i hình
ngh thu t: tu ng, chèo, múa v i múa dân ca... là nh ng nét ñ c s c dân gian và
huy n tho i cho các l h i.

Khác v i ngu n tài nguyên t nhiên, tài ngun văn hố khơng h b can
thi p n u chúng ta bi t duy trì tơn t o, b o v và phát tri n ñ ng ñ cho chúng b
suy thoái. Theo th i gian và không gian, khai thác h p lý ngu n tài nguyên văn
hoá cho phát tri n du l ch là m t hư ng ñi ñúng hi n nay và trong tương lai.
2. Phát tri n du l ch văn hố trong th i kỳ đ y m nh CNH - HĐH ñ t
nư c

a) S phát tri n c a du l ch văn hố góp ph n làm tăng thu nh p qu c dân
cho ñ a phương - đ t nư c du l ch thơng qua h th ng thu tr c ti p và gián ti p

KI L

trong du l ch, có nh ng nư c thu nh p t du l ch chi m trên 50% t ng thu nh p
b ng ngo i t (Mêhicô, Tây Ban Nha...) Du l ch phát tri n t o ra hi u qu s
nh n v thu nh p góp ph n thúc đ y s phát tri n n n kinh t ñ a phương ñ t
nư c du l ch ñánh th c m t s ngành s n xu t th công c truy n c a dân t c,
góp ph n gi i quy t s lư ng l n công ăn vi c làm cho xã h i mà bi u hi n là
khi du l ch phát tri n s t o ra hi u qu s nhân v vi c làm. M t khác du l ch
phát tri n s thu hút ngu n v n ñ u tư t nư c ngoài.

8



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
b) Du l ch văn hố nói riêng và du l ch nói chung là m t trong nh ng lĩnh
v c xu t kh u có hi u qu nh t c a n n kinh t góp ph n tăng ngu n thu ngo i
t cho ñ t nư c và ñ y m nh cán cân thanh toán qu c t : thông qua vi c tiêu

OBO
OKS
.CO
M

dùng c a du khách ngư i ta có th th c hi n xu t kh u t i ch "xu t kh u" b ng
con ñư ng du l ch là xu t kh u ña s các d ch v (d ch v lưu trú, d ch v b
sung, trung gian...) đó là nh ng đi u ngo i thương khơng th làm ñư c. Hơn n a
thông qua du l ch ta có th th c hi n xu t kh u nh ng ngun li u và hàng hố
v t khó xu t kh u qua con ñư ng ngo i thương như hàng ăn u ng, hoa qu hàng

lưu ni m... mà n u mu n xu t kh u qua con đư ng ngo i thương địi h i ph i
đ u tư nhi u chi phí cho đóng góp, b o qu n, v n chuy n.

c) Phát tri n du l ch văn hố góp ph n m r ng và c ng c các m i quan
h qu c t , tăng cư ng tình h u ngh gi a các dân t c, c ng c n n hồ bình th
gi i. Thơng qua s giao lưu văn hoá gi a các vùng các qu c gia t o s thúc ñ y
n n văn hoá th gi i phát tri n.

d) Du l ch văn hoá phát tri n giúp cho các qu c gia gi m b t s căng
th ng c a các trung tâm đơ th hố cho cơng nghi p mang l i, gi m b t s ô
nhi m mơi trư ng trong đơ th .

e) S phát tri n du l ch văn hố có ý nghĩa l n đ i v i vi c góp ph n khai
thác b o t n các di s n văn hoá dân t c, b o v và phát tri n môi trư ng t nhiên
xã h i, trong quá trình CNH-HĐH.

h) Du l ch văn hố là m t lo i hình có th phát tri n quanh năm, ñó là m t
l i th l n cho các nhà kinh doanh du l ch b i vì h s ti t ki m đư c chi phí v

KI L

cơ s v t ch t k thu t ñ m b o ch t lư ng ph c v và ch t lư ng ñ i ngũ lao
ñ ng tuỳ thu c vào đi u ki n hồn c nh c a t ng ñ a ñi m du l ch mà s phát
tri n du l ch nói chung và c th là s phát tri n du l ch văn hố s tác đ ng tiêu
c c ñ n ñ i s ng kinh t t ng vùng - ñ t nư c du l ch.

9

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
CHƯƠNG II
TI M NĂNG VÀ TH C TR NG PHÁT TRI N DU L CH
HÀ N I

OBO
OKS
.CO
M

VĂN HOÁ

I. TI M NĂNG PHÁT TRI N DU L CH VĂN HOÁ

HÀ N I

1. Tài nguyên du l ch văn hố

Vi t Nam là đ t nư c có truy n th ng văn hi n. Cu c ñ u tranh trư ng kỳ
c a dân t c trong l ch s gi nư c là truy n th ng ñi m t a v ng ch c cho du
l ch văn hoá. Đ t nư c v i nh ng chi n công hi n hách t ch ng gi c phương
B c (Đư ng, Hán, T ng, Nguyên, Minh, Thanh...). Nh ng kỳ tích hào hùng qua
cu c kháng chi n ch ng Pháp (80 năm), M (21 năm) Vi t Nam ñã tr thành
"lương tâm th i đ i".

Do nh ng chi n cơng mà m i m nh đ t, m i con sơng, ng n núi ñ u tr
thành huy n tho i.

Hà N i ngàn xưa, chi c nôi h ng l ch s , trái tim thiêng liêng c a ñ t
nư c, m nh ñ t "Thăng Long".

Hà N i là m t trong nh ng thành ph ñ p c a châu Á. Trên th gi i có
nhi u thành ph đ p, m i thành ph có m t v đ p riêng và mang theo mình
nh ng d u n l ch s khác nhau. Nhưng không ph i thành ph nào cũng ñ p,
cũng sang, cũng ñ s nguy nga và thu hút lòng ngư i.

Cái ñ p c a thành ph khác v i cái ñ p c a con ngư i hay c a thiên
nhiên. Thành ph ñ p cơ b n là do con ngư i t o ra. Tuy nhiên cùng có nh ng
ñi m xu t phát do "tr i phú" cho n a, nói theo nghĩa bóng. Hà

KI L

ch gi ng nhau

N i cũng đã có m t v trí thu n l i c nh s c thiên nhiên phong phú.
* Hà N i - ñ c ñi m v v trí đ a lý, đ a th
Hà N i n m

trung tâm b c b gi a vùng ñ ng b ng phù sa châu th

sông H ng, n i ti ng là trù phú v i di n tích 920,5 km2. Trong đó n i thành có
di n tích 40 km2, ngo i thành có di n tích 880,5 km2.
V i v trí đ a lý và ñ a th t nhiên c a mình, Hà N i đã s m có m t vai
trị đ c bi t trong s hình thành và phát tri n c a dân t c Vi t Nam. T m t
10



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
nghìn năm nay Hà N i đã đư c ơng cha ta ch n làm th đơ. Trong "chi u d i

đơ" c a Lý Công U n vi t vào năm Canh Tu t (1010) ñã nh n xét v thành Đ i
La (Hà N i ngày nay) như sau: "... Thành Đ i La n m

trung tâm c a tr i đ t

OBO
OKS
.CO
M

có các hình th như h ph c r ng ch u đúng các v trí b n phương Đơng, Tây,
Nam, B c, trư c m t và sau lưng ñ u có s thu n ti n c a sơng núi. Đ t y r ng
mà b ng ph ng, cao ráo mà sáng s a, dân cư không ph i cái n n t i tăm, m
th p, muôn v t c c kỳ giàu th nh, đơng vui. Xem kh p đ t Vi t, đó là ch danh
th ng, th t là đơ h i tr ng y u ñ b n phương sum h p và là đơ thành b c nh t
đáng đ t làm kinh sư cho mn đ i...".

T đó đ n nay Hà N i ln là trung tâm chính tr , kinh t văn hoá xã h i
c a c nư c. Đây cũng chính là ti m năng cho Hà N i tr thành trung tâm du
l ch hàng ñ u c a nư c ta.

* Hà N i - v trí đ u m i giao thơng quan tr ng

V i v trí trung tâm kinh t chính tr c a c nư c và v i v trí thu n l i
trung tâm châu th B c B , Hà N i ñã tr thành trung tâm ñ u m i các h th ng
m ng lư i giao thơng: đư ng b , đư ng s t, ñư ng không t Hà N i to ñi các
mi n c a đ t nư c, cịn n i ti p nư c ta v i các nư c láng gi ng và th gi i.
Do ñ u m i giao thông quan tr ng như v y, khách du l ch qu c t có th
t tuy n ñư ng không, qua c a kh u N i Bài và d ng chân

Hà N i ñ l a

ch n các phương ti n giao thông phù h p v i các chương trình h p d n c a
chuy n đi.

Trong vịng bán kính x p x 60-80 km, khách du l ch có th đ n đ n

KI L

Hùng, Tam Đ o (Vĩnh Phú), H Đ i N i, Ba Vì, các làng quan h

Hà B c,

Cơn Sơn - Ki p B c (H i Dương), Hoa Lư - Cúc Phương - Nhà th đá Ninh
Bình...

- Trong vịng bán kính x p x 100 km khách có th đ n thăm c ng H i
Phịng, h i ñ o Cát Bà, v nh H Long n i ti ng...
Tính đ n năm 2000 th đơ Hà N i đã có 201 di tích. M t đ di tích c a
Hà N i thu c lo i cao nh t c nư c (0,24 di tích trên 1 km2). Nhi u qu n, huy n

11



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
có t 25 - 50 di tích l ch s , văn hố, các danh th ng ñã ñư c x p h ng. Các di
tích l ch s , văn hố, danh th ng tiêu bi u

th đơ Hà N i:

- Chùa M t C t: M t trong nh ng cơng trình tiêu bi u cho v ñ c s c c a

OBO
OKS
.CO
M

ngh thu t ki n trúc Vi t Nam. Đư c d ng năm 1049 chùa có tên là Diên H u,
nghĩa là phúc m dài lâu. Tương truy n vua Lý Thái Tơng n m m ng đư c Ph t
bà d t lên trà san ng to qu n th n cho là ñi m g , xin vua cho xây d ng ngôi
chùa như bông hoa sen n trên m t nư c ñ cho c u phúc.

S ñ c ñáo c a ki n trúc chùa m t c t là tồn b ngơi chùa đư c ñ t trên
m t c t ñá cao 20 m.

ñây, có s k t h p táo b o c a trí tư ng tư ng lãng m n

đ y thi v qua hình tư ng bơng sen và nh ng gi i pháp hoàn h o v k t c u ki n
trúc g .

Kh i ki n trúc ñư c ph tr b i c nh quan, có ao, có cây c i đã t o nên s
g n gũi, tinh khi t mà v n thanh t ch.

- Chùa Kim Liên: Chùa Kim Liên (bông sen Vàng) n m trên m t doi ñ t
b ng ph ng trong lòng Nghi Tàm, xã Qu ng An, huy n T Liêm - Hà N i. Bao
quanh ñ t chùa là gương nư c H Tây trong xanh. Có l , do b t ngu n t m t
cung ñi n nên phong cách ki n trúc tam quan chùa Kim Liên đư m dáng v
cung đình. Đây là m t lo i hình ki n trúc g đ c s c và quý hi m trong ki n trúc
chùa chi n

nư c ta. Trong chùa có r t nhi u tư ng ñ p, n i ti ng nh t là pho

Quan Âm Thiên ph ngang hàng v i nh ng pho có giá tr ngh thu t cao

nư c

ta... Chùa Kim Liên đư c coi là ngơi chùa ñ p nh t Hà N i.

- Chùa Tr n Qu c: Có th coi đây là ngơi chùa vào lo i c nh t nư c ta,

KI L

vì tương truy n là có t th i Lý Nam Đ (544-548). Chùa cịn gi đư c l i ki n
trúc ñ c ñáo khác v i nhi u chùa, phía trư c là nhà B c Đư ng, r i đ n nhà
Tam B o, phía sau m i là hai dãy hành lang th p ñi n và gác chng. Trong
chùa có m t s tư ng đ p, đáng chú ý là pho tư ng Thích Ca nh p ni t bàn b ng
g th p vàng. Chùa cũng có nhi u bia, c nh t là t m bia d ng năm 1639 do
tr ng nguyên Nguy n Xuân Chinh so n, n i dung ghi l i l ch s xây d ng chùa.
- Văn Mi u - Qu c T Giám: Văn Mi u ñư c xây d ng vào năm 1070 ñ
làm nơi bi u dương cho Nho giáo. Sáu năm sau (1076) xây nhà Qu c T giám
12



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
k sát Văn Mi u, ban ñ u là nơi h c c a các hoàng t sau m r ng thu nh n c
nh ng h c trò gi i trong c nư c. Ngày nay,

ñây ñư c dùng làm nơi trưng bày

chuyên ñ v c s c a Th Đô.

OBO
OKS
.CO
M

Du khách t i ñây không ch ti p xúc v i m t di tích văn hố giáo d c có
đ 900 tu i mà cịn đư c gi i thi u thêm v l ch s hình thành c a Thăng Long Đơng Đơ - Hà N i.

- Di tích thành c Hà N i: Thăng Long là kinh đơ t năm 1010, vua Lý
Thái T ñã xây thành tr i qua các ñ i Tr n, H , Lê sơ, M c, Lê Trung Hưng,
Tây Sơn ñ u s d ng thành này. Năm 1803, vua Gia Long nhà Nguy n cho l nh
phá thành này, xây thành m i. Do đó, v trí thành Thăng Long t đ i Lý (th k
11) ñ n ñ u nhà Nguy n (th k 19) đ n nay chưa th nói chính xác

nơi nào.

Cịn thành nhà Nguy n thì tuy nay khơng cịn nhưng các b n đ c v n
cịn và có th nh n ra ñ a gi i. "Đ a gi i phía B c là đư ng Phan Đình Phùng,
phía Đơng là đư ng Phùng Hưng, phía Tây là ñư ng Hùng Vương bây gi ".
Thành c ñã b th c dân Pháp phá hu t năm 1894 ñ n năm 1897. Ngày
nay ch còn l i m t di tích đáng k là th m đi n Kính Thiên.

- C t c Hà N i: Đây là m t trong nh ng cơng trình ki n trúc ít i thu c
khu v c thành c Hà N i may m n thoát kh i s phá hu do th c dân Pháp ti n
hành trong ba năm 1894-1897.

Đ nh c t c ñư c c u t o thành m t cái l u bát giác cao 3m có 8 c a s

tương ng v i 8 c nh. Gi a l u là m t tr tròn ñư ng kính 40 cm cao ñ n ñ nh
l u là ch ñ c m cán c cao 8m. Như v y toàn b c t c bao g m 3 t ng, đ
th đơ Hà N i.

KI L

cao g n 20cm và thân cao kho ng 40cm, là m t cao ñi m ñáng k

n i thành

- H Hồn Ki m và đ n Ng c Sơn: Đây là m t danh th ng n i ti ng c a
Hà N i. H Gươm

gi a Hà N i, nơi ñã t ng g n v i bao s ki n l ch s tr ng

ñ i c a dân t c t ngàn xưa ñ l i. H Gươm là ni m t hào không nh ng c a
ngư i Hà N i mà c a c ñ ng bào ta. Nói đ n Vi t Nam thì ph i nói đ n Hà N i
mà nói đ n Hà N i h n không ai không nh c ñ n H Gươm. Ngày nay cùng v i
s ñi lên c a ñ t nư c, H Gươm dù ñư c nhà nư c chú ý ñ n nhi u. Tháp Rùa,
13



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
đ n Ng c Sơn, c u Thê Húc ñã ñư c s a sang tu b , song không bao gi H
Gươm m t đi nét c kính, tâm linh trong lịng ngư i Hà N i.
Nh ng ngày

Hà N i, du khách có th t i thăm các vi n b o tàng ñ tìm

OBO
OKS
.CO
M

hi u chi u dài l ch s , chi u sâu văn hoá c a dân t c Vi t Nam.
G n trung tâm Hà N i là Vi n B o tàng l ch s . Đi ngư c dòng th i gian,
b o tàng trưng bày nh ng hi n v t quý như cây c c B ch Đ ng, tr ng ñ ng
Ng c Lũ... tiêu bi u cho q trình ti n hố c a dân t c Vi t Nam qua l ch s
4000 năm d ng nư c và gi nư c. Bên c nh Vi n B o tàng L ch s là vi n B o
tàng Cách m ng, t i ñây trưng bày nhi u hi n v t quý, tái hi n l ch s ñ u tranh
hàng trăm năm c a nhân dân ta ch ng k thù xâm lư c.

Đ c bi t là Vi n b o tàng H Chí Minh, đư c xây d ng xong vào năm
1990. Nơi ñây ñã trưng bày nhi u hi n v t g n li n v i thân th và s nghi p
ho t ñ ng c a Bác H . Hà N i còn các khu vui chơi, gi i trí như cơng viên,
vư n hoa, vư n bách thú... ñ u là nh ng nơi h p d n khách du l ch.
Ki n trúc c a Hà N i cũng ñ c s c và r t ña d ng.

Vi t Nam, ngồi H i

An ra ch có Hà N i là cịn gi đư c m t khu ph c .

Nói v đ gi i khơng gian. Khu ph c thì có th coi đó là m t hình tam
giác, có đ nh là ph hàng Than, c nh phía Đơng là đi sơng H ng, c nh phía Tây
là các ph Hàng Cót, Hàng Đi u, Hàng Da, cịn đáy là tr c Hàng Bông, Hàng
Gai, C u G . T i khu ph này, cho t i trư c khi ngư i Pháp t i ñ u chung m t
dáng d p: Các ph chi chít ngang d c ki u bàn c , ph n l n mang tên g i c a
các m t hàng s n xu t hay kinh doanh t i nơi đó: Hàng Đư ng, Hàng B c, Hàng
hai bên ñư ng ñ u theo ki u "nhà ng". Nhà như m t

KI L

B ... T t c các ngôi nhà

cái ng, b ngang h p, chi u dài sâu, có khi thơng ra m t ngõ khác, ph khác.
B c c thư ng là như sau: Gian ngoài là ch bán hàng ho c làm hàng ti p đó là
m t kho ng sân l thiên ñ l y ánh sáng. Trên sân có b c n (trong đó có hịn
Nam B , cá vàng ñ thu g n thiên nhiên vào căn nhà). Gian trong m i là nơi ăn
, và ti p đó là khu ph . Đa s là nhà m t t ng, l p b ng nh ng viên ngói nh
nh n v i hai b c tư ng h i vư t cao lên kh i mái, xây gi t c p như nh ng b c
thang và đ u nóc là hai tr đ t d u v t đ c trưng. Cũng có m t s nhà xây thêm
14



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
t ng gác nhưng th p và không m y khi tr c a s n u có thì r t nh (vì lu t l
c m dân khơng đư c đ ng cao hơn vai ki u c a các vua quan ñi trên ñư ng).
Cái h p d n c a khu ph

Hà N i chính là

s t ng th do con ngư i

mà t n t i, sinh sơi...

OBO
OKS
.CO

M

xưa đã s p ñ t thành m t cơ th ñ y s ng đ ng, khăng khít g n bó, k t a nhau
Bên c nh các nhà ng, còn ph i k t i nh ng đình chùa, đ n mi u r i rác
trong nhi u ñư ng ph . Nh ng cơng trình này trư c h t là nơi th t c a các
làng thôn, phư ng cũ, như đình Nhân N i, 33 ph Bát Đàn là ñình c a làng cùng
tên mà nay ph Bát Đàn là m t b ph n, Đình Đơng Mơng, s 8 Hàng Cân là
đình làng H u Đơng Mơn, đ n Thu t M 64 Hàng Qu t, chùa Huy n Thuyên
s 4 Hàng Khoai, ñ n Yên Thu n

25 Hàng Than ñ u l y tên làng làm tên đ n

chùa. M t s cơng trình tơn giáo tín ngư ng còn ph n nh m t s g c gác c a
m t s b ph n dân cư Thăng Long v n là t nhi u mi n q Đơng Nam, Đồi,
B c.
H

các t nh khác di cư v Thăng Long - Hà N i làm ăn sinh s ng r i l p

đình đ n th v ng v q hương như đình Trúc Lâm 40 Hàng Hành là c a dân
các làng Chàm trên Chàm dư i (H i Hưng) làm ngh gi y da l p nên, hay như
đình Hoa L c

90 Hàng Đào là c a dân phư ng nhu m màu

Đao Loan (H i

Hưng) d ng ra Đình Tú Đình 2A ngõ Yên Thái là nơi th ông t ngh thêu, c a
dân làng thêu Qu t Đ ng (Hà Tây).

M t khác, s t n t i các đình mi u này còn là b ng ch ng c a tâm linh
ngư i Hà N i cũ. Bên c nh s hồ đ ng v i t nhiên và c ng ñ ng xã h i, ngư i

KI L

Thăng Long Hà N i cịn ln ln tìm cách hồ đ ng v i m t th gi i tâm linh
vì cùng v i m t khơng gian đơ th v t ch t cịn t n t i m t khơng gian đơ th
huy n tho i và thiêng liêng,
cũng

đó có th giao hồ cùng q kh và tìm đư c

đó m t ngu n sinh l c ti m n.
Ngày nay, m c dù qua các bi n ñ ng l ch s , qua s thích ng v i ñ i

s ng xã h i, khu ph c có bi n đ ng nơi ít, nơi nhi u, song bóng dáng c a th i
xưa v n cịn lưu l i

dăm căn nhà này,

vài ño n ph kia và đ c bi t

cái

khơng gian văn hố v n đ m ñà màu s c c truy n. Cho nên khu ph c Hà N i
15



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

v i nh ng ngơi nhà ng nh nh n, thanh tú, nh ng con ñư ng h p lòng nhưng
m áp ngư i ñi l i, l i cịn c nh ng khơng gian cây xanh mư t và ng t ngào
hương hoa n a... t t c làm nên m t v ñ p đơ th c mà ch có thành ph Hà

OBO
OKS
.CO
M

N i m i có.
Bên c nh khu ph c là nh ng khu ph ki n trúc theo ki u Pháp. Khi Hà
N i rơi vào tay th c dân Pháp năm 1882, ngư i Pháp ñã "c y" vào m nh ñ t này
n n ki n trúc và m u đơ th c a riêng h . Nh ng hình nh thanh nhã c a ki n
trúc đơ th Pháp đã góp ph n làm giàu di s n ki n trúc Hà N i và là ñi u gây n
tư ng r t nhi u v i khách nư c ngồi. Giáo sư Brahm Wiesman

Trư ng đ i

h c T ng h p Bristich (Canada) đã nói: "Các b n đang có m t Hà N i mang
dáng d p Pháp, đó là đi u khơng có

m t thành ph nào khác

châu Á. M t

trong nh ng v n đ đ t ra cho chính sách phát tri n đơ th như Hà N i là làm sao
có th duy trì và b o t n đư c các dáng d p Pháp c a nó" (Báo nhân dân ch
nh t s Xuân 94).

"Khu ph Tây" là tên quen dùng đ ch b ph n khu ph

phía Nam qu n

Hoàn Ki m (t H Gươm tr xu ng phía Nam) và m t b ph n qu n Ba Đình
(t C a Nam v phía tây thành ph t i công viên Bách Th o), và cũng có m t
hàm ý phân bi t v i "khu ph t " là các khu ph thu n nh t Vi t Nam mà tiêu
bi u là khu ph c "36 ph phư ng". Các khu ph xây d ng vào th i thu c Pháp
Hà N i ñư c hình thành ch y u trong n a đ u th k 20, đã góp ph n làm
phong phú thêm khung c nh ki n trúc c a th ñô ta. V i m ng lư i ñư ng ph
ki u ơ c , các đ i l khang trang có đư ng cho xe, có hè đi b , cây che bóng

KI L

mát, đèn đi n và m t s thi t b k thu t khác (c p thốt nư c...). Cách xây d ng
đơ th theo ki u châu Âu, v i đư ng ph hồn ch nh, nhà c a ngang hàng th ng
l i... là ñi u m i m ñ i v i đơ th Vi t Nam khi đó v n đư c hình thành t th i
phong ki n, xây d ng t phát, ph xá nh h p, quanh co.
Ki n trúc c ñi n châu Âu v i m t s cách tân thích h p, khéo v n d ng
vào nh ng cơng trình m i

nh ng đ a đi m phù h p đã có s c h p d n ñáng k

như trư ng h p trung tâm du l ch B H . Trong vi c c i t o và nâng c p khách
s n Metropole (1901), các ki n trúc sư đã có ý th c ch t l c và lưu gi nhi u nét
16



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
ki n trúc tiêu bi u c a th i kỳ này là m t thí d t t cho vi c c i t o và nâng c p

các cơng trình trong khu ph xây d ng th i thu c Pháp. Cũng theo tinh th n đó,
vi c s a ch a m t s công th và bi t th cho các nhu c u làm vi c ho c nhà
B H và trên ph Tràng

OBO
OKS
.CO
M

c a nhi u s quán, tr s c a m t s ngân hàng

Thi... ñã gây n tư ng t t ñ p cho nh ng ngư i yêu m n v ñ p ki n trúc thanh
nhã c a khu ph này.

Song, có l Hà N i là th đơ duy nh t trên th gi i có đư c m t đi u kỳ
di u, đó là các làng Ng c Hà, Nghi Tàm, Phương Liên, Thanh Nhàn, Trung
T ... v i dáng d p c a các làng nơng thơn v n cịn ñang gi ñư c nh p th gi a
lòng thành ph . Nhà - vư n cây - ao cá trong c u trúc làng Vi t Nam đã ln là
m t ñơn v cân b ng sinh thái cho môi trư ng s ng c a con ngư i. Nh ng đơn
v này liên h v i nhau thơng qua m t h th ng ñư ng nh trên đó đi m xuy t
các cơng trình cơng c ng ph c v cho làng cây ña, mi u th , đình chùa n tĩnh
và s ch s đ i l p v i cái n ào xô b c a nơi đơ th . Nói theo cách nói Á Đơng
thì c u trúc Hà N i có c Âm - Dương. Đó là làng và đơ th .

Thêm vào ñó, nhi u làng quên Hà N i v n cịn gi đư c ngh truy n
th ng t xưa như: làng s g m Bát Tràng, làng ñúc ñ ng Ngũ Xá, làng hoa
Ng c Hà... n u nh ng làng ngh này ti p t c ñư c gi gìn và phát huy thì có kh
năng tr thành tuy n du l ch văn hoá Hà N i cho du khách. Đây cũng là ti m
năng ñ c ñáo c n ñư c nghiên c u khai thác ñ thu hút khách du l ch.
* Các ñ i tư ng văn hố dân t c

Các ho t đ ng văn hố văn ngh có ý nghĩa r t l n ñ i v i du l ch: Ti m

KI L

năng văn hoá văn ngh c a Hà N i ph c v cho m c đích du l ch th c hi n rõ
nh t qua ho t ñ ng và sinh ho t văn hoá dân gian. Đ a bàn Hà N i ch y u là
ngư i Kinh sinh s ng. Ngư i Kinh có các sinh ho t văn hoá văn ngh dân gian
phong phú th hi n rõ nh t qua các ho t ñ ng l h i. Trong nh ng ngày h i này,
du khách s ñư c ti p xúc v i n n văn hố dân t c đ c ñáo c a Vi t Nam, s
ñư c s ng l i nh ng ngày tháng hào hùng c a l ch s dân t c. M t nét ñ c bi t
n a là ña s các ngày l h i c a ngư i Kinh ñ u di n ra vào d p ñ u năm m i
cho ñ n h t tháng Giêng. Các l h i ñư c bi u hi n thành l ch dư i ñây. D a
17



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
vào đó nh ng ngư i làm cơng tác du l ch có th qu ng cáo, m i chào khách và
l p k ho ch đón ti p khách du l ch cho sát th c.

Ngày tháng

Hà N i (tính theo âm l ch)
Tên l h i - ñ c ñi m

N i dung - nghi th c

T t Nguyên ñán

T t ñ u năm, l h i l n nh t

Tháng Giêng
1/1

OBO
OKS
.CO
M

L h i

chung cho c

c ng ñ ng

ngư i Vi t. Đây là th i gian
đồn t gia đình, bàn v dịng

h , tư ng nh t tiên

1-3/1

Khai bút, ñi thăm ñi m ng

Mùng 1 T t
2

4-6/1

nhà cha, m ng

nhà m , m ng 3 nhà thày.

H i v t Mai Đ ng xã Mai Th bà Lê Chân và ông Tam
Đ ng - Hai Bà Trưng

Trinh, ông t ngh v t, m lò

d y v t t i làng. L di n l i

cu c thi v t ñ tuy n quân c a

bà Lê Chân, ch i gà, c

tư ng.

4-7/1

H i Sài Đ ng huy n Gia Lâm

5/1

H i tr n Đ ng Đa, qu n Đ ng K ni m chi n th ng 20 v n

6/1

quân Thanh c a vua Quang
Trung 1789

KI L

Đa

C u mùa, chơi trò gi trang

gị Đ ng Đa.

Chùa B c: nơi th

Quan

Trung. Đình Khương Thư ng:
T nư c

H i Gióng Sóc Sơn, huy n Th

th n,

sơn th n. M ng 6: l

Đơng Anh

Thánh Gióng, th

dâng

hương. M ng 7 chính h i: l

18

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
rư c dâng hoa cư p l c.
M ng 8: Ch i gà, c tư ng,
ñánh ñàn hát ca trù.
H i làng Tri u Khúc xã Tân Th Phùng Hưng - th k 18,

OBO
OKS
.CO
M

10-12/1

Tri u - Huy n Thanh Trì

k

ni m lên ngơi, t

th n,

ch y c duy t quân ñ u v t,
ñánh ñu, múa lân, r ng.

Tháng Hai
5/2

H i làng Nhân - Qu n Hai Bà

3/2 m

c a ñ n; 5/2 l t m

tư ng, th

Hai Bà Trưng.

Múa ñè c hoa, hát chèo

Tháng Ba
3/3

H i T t bánh trôi

7-8/3

H i chùa Láng, xã Yên Lăng, Th T Đ o H nh
huy n T Liêm

15-17/3

H i ñ n Ninh Xá - Ninh S , Th 2 cơng chúa con vua Lý
Thanh Trì

23/3

H i làng L

Nhân Tông

M t xã Vi t Th chàng trai h Hồng có

Hưng - Gia Lâm

cơng c u cơng chúa b Giao

Long nh t. Di n l i s

tích

đánh nhau v i Giao Long.

Tháng Tư
9/4

L ph t Đ n

KI L

8/4

H i Gióng phù Đ ng - Đơng Th Thánh Gióng, l rư c c
Anh

chay, rư c ng a. H i tr n l n.
Gióng đánh gi c Ân b ng múa
c , múa r i nư c

Tháng Năm
5/5

T t Đoan Ng

Ăn hoa qu , gi t sâu b
19



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
13/5

H i Vĩnh Ninh - xã Vĩnh Th Nàng Tía. Di n đánh tr n
Quỳnh, huy n Thanh Trì
H i đ n Chèm

15/5

gi
Th Lý Ơng Tr ng, rư c và

Tháng Tám
15/8

OBO
OKS
.CO
M

t m gi a sông H ng.
H i r m Trung Thu

Tr em ñư c rư c đèn hình

trăng ngơi sao, lồi v t, đư c
ăn bánh nư ng, bánh d o

Tháng Ch p
23/12

T t Táo Qn

Cúng cá chép đ ơng Táo lên

ch u Tr i

24-30/12

Ch hoa t t Hàng Lư c

Bán các lo i hoa ñ c m ngày
T t

30/12

Chu n b giao th a

Cúng gia tiên. Đêm: l Tr

t ch. Giao th a: Cúng giao

th a. Đi hái l c: Đình chùa
đ u m c a.

Bên c nh đó Hà N i cịn có nh ng ưu th v âm nh c, các lo i nh c c
dân t c r t phát tri n làm phong phú thêm các th lo i sân kh u

các r p hát Hà

N i, du khách s ñư c thư ng th c ngh thu t chèo. Đây là m t lo i hình ngh
thu t có t lâu đ i, và ch có riêng

Vi t Nam không ch ngư i dân Vi t Nam

KI L

mà có r t nhi u khách qu c t đ u u thích ngh thu t chèo. Ngồi ra v i vi c
duy trì và phát tri n hát ch u văn ñã gây h ng thú cho r t nhi u ngư i trong và
ngoài nư c. Đ c bi t trong các th lo i ngh thu t thì múa r i nư c là m t thành
cơng l n mang tính cách dân t c rõ nét. V i các k ch b n g n li n v i quá trình
l ch s dân t c, cu c s ng, s n xu t ñ i thư ng làm cho du khách hi u thêm v
ñ t nư c và con ngư i Vi t Nam.
Hà N i là th đơ lâu đ i, đ t "ngàn năm văn v t" trung tâm văn hoá xã h i
c a Vi t Nam, s h i t văn hố qua cu c s ng, l i đư c ch t l c phát huy và
20



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

nâng cao t o ra m t phong c nh văn hoá riêng c a ngư i "Tràng An". M t n p
s ng văn hoá thanh l ch r t h p d n khách qu c t và luôn là ni m t hào c a
ngư i Hà N i.

OBO
OKS
.CO
M

"Ch ng thơm cũng th hoa nhài
D u không thanh l ch cũng ngư i Tràng An"

Ngư i Hà N i ñã t o ra m t m i sinh ho t văn hoá thân thi n, c i m ,
l ch s , gi i làm, sành ăn, sành m c...
Các quán ăn

Hà N i luôn s n sàng ph c v khách du l ch v i đ các

món ăn đ c s n Tây, Tàu, Vi t v i phong v r t Hà N i, k c nh ng món ăn c
truy n, g o Tám, rau húng Láng, cá rô Đ m Sét, cá chép H Tây, chim sâm
c m, ch cá Lã V ng...

Vi c n u ăn c a ngư i Hà N i ñã tr thành ngh thu t tiêu bi u cho c
nư c. Văn hố m th c v i nh ng món ăn n i ti ng đã đi vào lịng ngư i như
ph , khơng

đâu có đư c.

Năm c a ơ Hà N i ñã và ñang ti p t c m r ng. Nh ng con ñư ng l n
m ra nhi u ng ..., sân bay qu c t N i Bài (Hà N i) đang s n sàng đón ti p b n

bè năm châu, b n bi n, h c thăm m t vùng ñ t ñ y huy n tho i.
2. Ngu n lao ñ ng

M t ñi u kh ng ñ nh r ng: Chính l c lư ng cán b và nhân viên là y u t
quy t ñ nh ñ i v i m i s thành công hay th t b i c a các ho t đ ng kinh doanh
nói chung và du l ch nói riêng. Đây là y u t ñ m b o s phát tri n nhanh và b n
v ng cho ngành du l ch.

KI L

T ng s lao ñ ng tr c ti p kinh doanh du l ch c a Hà N i ñ n tháng 9
năm 2000 là 24000 ngư i trong đó s ngư i ñã qua ñào t o là >3000 ngư i, t l
đư c đào t o 14% bình qn 1 lao ñ ng t o ra ñư c m c doanh thu năm......
là..... tri u ñ ng s lao đ ng bình qn m t phịng khách s n là 1,65 và 1 phòng
nhà khách là 1,32.

S lư ng lao đ ng trong các đ i lý và cơng ty du l ch chưa có con s
th ng kê ñ y ñ song v trình ñ lao ñ ng h u như khơng có nghi p v chun

21



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
mơn v du l ch, ch y u t t nghi p t các trư ng đ i h c, các chun ngành
khác ngồi du l ch. Vì v y đã g p m t s h n ch như sau:
- Thông tin qu ng cáo thu hút khách chưa t t.

OBO
OKS

.CO
M

- Chưa liên k t t n d ng h t cơ s v t ch t k thu t trên ñ a bàn th đơ
d n t i tình tr ng nơi th a, nơi thi u.

- Chưa t ch c ñư c các chuy n du l ch h p d n.

Đ i v i ñ i ngũ cán b qu n lý c a các khách s n, nhà khách thì h u h t
giám đ c đã có trình đ Đ i h c, có nghi p v qu n lý kinh t . M t s ñã ñư c
ñào t o qua l p giám ñ c khách s n. Tuy nhiên s cán b qu n lý ñư c đào t o
chun mơn, nghi p v v du l ch chưa nhi u mà ph n l n là trái ngành.
Do đó, đ đáp ng y u t ñ i m i trong kinh doanh c n ph i nhanh chóng
đào t o l i và đ i m i ñ i ngũ cán b nhân viên ngành du l ch. Có th nói Hà
N i đang thi u m t ñ i ngũ cán b qu n lý có ki n th c kinh t đ i ngo i, bi t
làm ăn có hi u qu thi u m t ñ i ngũ chuyên gia ñ u ñàn gi i k thu t, nghi p
v v du l ch và khách s n, th o ngo i ng .

II. TH C TR NG DU L CH VĂN HOÁ HÀ N I

Ti m năng v du l ch c a Hà N i phong phú ña d ng thu n l i cho phát
tri n như v y, song ngành du l ch ñã phát tri n như th nào, có khai thác đư c
ti m năng du l ch hay không chúng ta s xem xét th c tr ng c a ngành du l ch
Hà N i.

1. Th c tr ng v công tác t ch c, qu n lý ñ phát tri n du l ch văn
hố:

KI L

* Thu n l i: Trong tình hình hi n nay khi mà ngành du l ch ñang tr
thành m t ngành kinh t quan tr ng c a đ t nư c, thì vi c nhà nư c quan tâm t i
phát tri n du l ch văn hoá ngày càng nhi u hơn. Nhà nư c ñã ban hành các văn
b n qu n lý, ñ u tư tơn t o các di tích l ch s , di s n văn hố, đ c bi t là vi c
phong s c hi u và x p h ng các di tích l ch s , di s n văn hố có ý nghĩa quan
tr ng ñ i v i vi c phát tri n du l ch văn hố. Ngồi ra nhà nư c cịn cho thành
l p các công ty du l ch v i các ho t ñ ng kinh doanh l hành ñ c bi t là bán các

22



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
tour du l ch văn hoá v i m ng lư i và các chi nhánh văn phòng ngày càng r ng
l n trên c nư c nói chung và Hà N i nói riêng.
* Khó khăn: Trong th i gian qua, vi c đ nh hư ng phát tri n tràn lan,

OBO
OKS
.CO
M

qu n lý l ng l o (ví d trong du l ch văn hố thì vi c cơng nh n x p h ng các di
tích l ch s , di s n văn hố) d n đ n s l n x n trong công tác du l ch làm thi t
h i cho nhà nư c và nh ng ñơn v kinh doanh du l ch văn hố chính th ng. Hi n
tư ng tr n thu kinh doanh, ho c quá trình giành gi t khách b ng m i giá t
khâu d ch v xét c p th th c nh p c nh, khâu v n chuy n ăn ngh ... gây ra nhi u
l n x n. Nhà nư c chưa có s đ u tư thích đáng cho vi c b o t n và tơn t o các
di tích l ch s và di s n văn hố. Nhi u di tích, danh lam th ng c nh ñáng giá b
xu ng c p tr m tr ng. Các di tích l ch s văn hố c a đ t nư c có khách tham

quan khơng đư c trơng nom, tu b , ngư c l i ngày càng b phá hu nghiêm
tr ng. Chùa M t C t - trong s sách ghi r t to ñ p: c t b ng ñá kh m nhi u màu
s c đư ng kính r ng hơn bây gi r t nhi u, cao t 5-7m trên đó có ngơi đ n th
đư c xây d ng t đ i vua Lý Nhân Tơng n trên m t toà sen ngàn cánh nơi cho
các nhà sư chay ñàn t ng ni m, r i hương sen dư i h , nơi c t ñá ñư c m c lên
gi a h , thơm ngát hoà l n trong mùi hương khói, th t thanh th n thoát t c. V i
cái tên chùa Diên H u (Phúc m lâu dài). Chùa bây gi ch còn c t xi măng cao
2m th p, nh gi a h cũng bé nh ph t phơ m t vài bơng sen, cánh bèo và ngơi
chùa bé tí t o khơng ph i n m trên tồ sen.

Hình H Gươm ln đư c g n v i rùa thiêng huy n tho i g n đây do q
Kim Quy.

KI L

trình tơn t o chưa th t h p lý đã làm di t vong khá nhi u dòng gi ng c a th n
G n ñây do ch y theo n n kinh t th trư ng nhi u tư nhân cho ñ n các
c p qu n lý ñã vơ tình phá đi s tơn nghiêm và s cân b ng t ng th trong các
s c thái văn hố đ ng v ng t ngàn đ i. Các khu ph c v i nh ng m t hàng
bày bán lung tung làm m t ñi c nh quan c a m t khu ph t lâu ñã ñi vào ti m
th c c a bi t bao th h ngư i Tràng An... Nh n th c, nét văn minh trách nhi m
v i c ng ñ ng c a con ngư i Hà N i cũng nh hư ng không nh t i s phát
tri n du l ch văn hố. Hình nh nh ng chú bé ñánh giày, các cô bé bán t p g p
23



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
ch y theo níu kéo các v khách ngo i qu c cho ñ n nh ng ngư i ăn mày, ăn xin
có m t

m i lúc m i nơi s làm băng ho i ñi truy n th ng văn minh l ch s k t

tinh trong m i m t con ngư i Hà N i. Đ qu n lý đư c tình tr ng trên địi h i

OBO
OKS
.CO
M

cơng tác t ch c qu n lý c a các c p, các ngành ph i th t h p lý.
2. K t qu s n xu t kinh doanh du l ch văn hố t i m t s đi m văn
hố Hà N i

Trong m y năm qua, tuy ñã ph i tr i qua nhi u khó khăn song ho t ñ ng
kinh doanh c a ngành kinh doanh du l ch văn hố cũng đã đ t đư c m t s k t
qu ñáng k .

- S khách du l ch qu c t vào Vi t Nam qua công ty ngày càng tăng
nhưng t ng s ngày khách lưu trú có xu hư ng tăng ch m ho c gi m xu ng:
- Kinh doanh du l ch

Hà N i đang có s chuy n bi n v ch t t ng bư c

trư ng thành, vươn lên v trí quan tr ng trong đ i s ng kinh t

Hà N i và t o

kh năng đóng góp l n cho ngu n thu c a ngân sách, t o kh năng cân ñ i ngo i
t c a thành ph , góp ph n t o cơng ăn vi c làm, thúc ñ y các ngành khai thác

cùng phát tri n.

- Doanh thu bình quân m t lư t khách còn chưa cao do ch t lư ng d ch v
chưa th t t t, chưa ñ t ñư c nh ng s n ph m ñ c ñáo, tương x ng v i tài
nguyên du l ch văn hoá

Hà N i. Cơ s h t ng và cơ s v t ch t k thu t cịn

chưa đáp ng u c u phát tri n kinh doanh du l ch qu c t .

- M t khác qua th c t kinh doanh c a các công ty du l ch cho th y s
nhi u.

KI L

khách qu c t vào Vi t Nam nói chung và Hà N i nói riêng l n th hai chưa
Như ta ñã th y Hà N i là th đơ c kính, trung tâm kinh t , chính tr văn
hố, xã h i nên ln ln h p d n khách du l ch qu c t ñ n Vi t Nam. Lư ng
khách du l ch qu c t ñ n khu v c châu Á - Thái Bình Dương và Vi t Nam đã
nh hư ng đ n lư ng khách qu c t ñ n Hà N i.
Năm 2000 khách du l ch qu c t ñ n Vi t Nam ≈ 4.000.000 lư t ngư i
trong đó t i đ a bàn Hà N i ñón ñư c ≈ 1.300.000 lư t ngư i.
D báo khách du l ch qu c t ñ n Vi t Nam và Hà N i
24



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Năm

C nư c (lư t ngư i)

Hà N i (lư t ngư i)

2005

4.500.000

1.500.000

2010

5.000.000

1.800.000
trong nư c và

OBO
OKS
.CO
M

Theo ñánh giá c a các chuyên gia, nhà kinh doanh du l ch

qu c t , khách du l ch qu c t ñ n Vi t Nam và Hà N i s không ng ng tăng
nhanh và ch y u t p trung

3 khu v c sau:

- Châu Á - Thái Bình Dương: bao g m khách t các nư c Đài Loan,

H ng Kông, Úc, Thái Lan, Singapore, Malaysia, Hàn Qu c, Philippin,
Inđơnêxia và th trư ng r ng l n nh t Nh t B n và ñ c bi t là Trung Qu c.
- Khu v c Tây B c Âu và Đông Âu: bao g m khách t các nư c Đ c,
Pháp, Na Uy, Hà Lan, Thu Đi n, Đan M ch, B , Italia... và các nư c Đông Âu.
Tây B c Âu là khu v c có ngu n khách đ n nư c ta l n th hai, trong đó ñ ng
ñ u là khách Pháp. Song, kh năng c nh tranh khách trên khu v c này g p m t
s khó khăn:

+ Đư ng bay t các nư c này ñ n Vi t Nam v a xa v a đ t, l i ít đư ng
bay tr c ti p, ph i chuy n qua m t s nư c phát tri n du l ch như Thái Lan,
Singapore, H ng Kông.

+ Th t c vào Vi t Nam ñ i v i khách c a th trư ng này còn nhi u phi n
hà và d ch v phí khá đ t. Vì h có thói quen đi du l ch khơng ph i xin visa.
+ Ph n l n khách c a nh ng nư c này thích đi t do ch khơng mu n ñi
theo các chương trình tuor.

+ Khách du l ch n i ñ a:

KI L

Nhu c u du l ch n i ñ a c a Hà N i s tăng nhanh vì Hà N i là th đơ c a
đ t nư c và là trung tâm kinh t , chính tr , văn hố xã h i, s ngày càng có t c
đ đ u tư và phát tri n nhanh. Hà N i là ni m t hào c a dân t c. Do đó, nhu
c u thăm vi ng th đơ c a nhân dân ta ngày m t tăng. Năm 2000 s khách du
l ch n i ñ a ñ n Hà N i là hơn 450.000 ngư i.
Ngoài ra, kinh t Hà N i s phát tri n nhanh chóng t o đi u ki n cho ñ i
s ng c a nhân dân Hà N i ñư c c i thi n và nâng cao do đó nhu c u ngh ngơi

25