i
LI C
c ht em xin gi ln toàn th Quý thy cô ca Hc vin
Chính sách và phát trin, Quý thy cô khoa K hoch phát trin dy d,
truyt cho em nhng kin thc quý báu trong sut bc và rèn luyn ti
ng. Em n Th u lng
dn giúp em hoàn thành tt khóa lun tt nghip.
Em xin gi l o C c ngoài- B K
hoo và chuyên viên phòng Xúc tio u kin
c thc tp tc tip xúc thc t và cung cp cho em nhiu tài
li hoàn thành bài khóa lun.
Vi vn kin thc còn hn hp và nguu có nhiu hn ch em không
tránh khi nhng thiu sót. Em rt mong nhc nhng ý ki
bình ca quý th là nhng kin thc quý giá giúp em hoàn thin kin
thc c
ii
L
n tt nghip này do em thc hic lp và không sao
i bt kì hình thc nào.
Em xin chu hoàn toàn trách nhim vi bài khóa lun tt nghip ca mình.
Hà N
Sinh viên thc hin
Nguyn Thái Hà
iii
DANH MC T VIT TT
AEC: Cng kinh t ASEAN
ASEAN: Hip hi các qu
BOT: Hình thng, vn hành, chuyn giao
BT: Hình thng, chuyn giao
BTO: Hình thng, chuyn giao, vn hành
EU: Cng kinh t châu Âu
c tic ngoài
GDP: Tng sn phm quc ni
IMF: Qu tin t th gii
LCF: Các d án tái tng, có cht thi thp
M&A: Hình thc mua bán sáp nhp
NEM: Hình th phn
OECD: T chc hp tác và phát trin kinh t
UNCTAD: Hi ngh Liên hip quc v i và Phát trin
c gia
WTO: T chi th gii
iv
LI C i
L ii
DANH MC T VIT TT iii
vi
NH vii
M U vii
T CHUNG V FDI VÀ QUAN H VIT NAM-
ASEAN 4
1.1 c tic ngoài FDI 4
1.1.1 Khái nim 4
1.1.2 Các hình th 4
1.1.3 i vc tip nh 5
1.1.4 Các yu t n v 10
1.2 ng vng ca các dòng vn FDI trên th gii 13
ng chy sang các nn kinh t n và
chuyi ngày càng nhiu 13
n cung cnh 15
1.2.3 Hình tht gim mnh sau khng hong tài chính
toàn cu; hình th phn (NEM) ngày càng ph bin. 17
1.2.4 Mt s FDI có tính cht khu vc 18
1.3 ASEAN và li th thành viên ca ASEAN 20
1.3.1 ASEAN quá trình hình thành và phát trin 20
u t chc ca ASEAN 22
1.3.3 Quan h Vit Nam ASEAN 23
N VNG VÀ THÁCH THC CA VIT NAM
TRONG THU HÚT FDI T ASEAN 25
c tip FDI ca ASEAN vào Vit Nam 25
1.1.1 Phân theo ngành 25
1.1.2 Phân theo hình th 27
28
i tác 30
1.1.5 31
v
1.2 Trin vng và thách thc ca Vit Nam trong thi gian ti 33
1.2.1 Trin vng 33
1.2.2 Thách thc 47
KHUYN NGH CÁC GII PHÁP NHM THU HÚT FDI
T ASEAN VÀO VIT NAM 53
ng thu hút FDI t n mi 53
53
1.1. 54
1.2 Mt s khuyn ngh 57
1.2.1
g 57
58
58
59
59
y hong M&A 61
i hình th phn (NEM)
61
1.2.8 Hoàn thin chính sách v quyn s hu trí tu ng các bin
pháp bo v, h tr 62
KT LUN 64
TÀI LIU THAM KHO 65
vi
Bng 2.1: FDI ca ASEAN vào Vit Nam theo phân ngành 25
Bng 2.2: FDI ca ASEAN vào Vit Nam theo hình thu t 27
Bng 2.3:FDI ca ASEAN vào Vii tác 30
Bng 2.4: Ngun vn FDI vào ASEAN 35
Bu t FDI ni kh 38
Bng 2.6: Tình hình thu hút FDI t ASEAN ca các quc gia thành viên 48
Bng 2.7: C cu kinh t ca mt s n 49
vii
Hình 1.1: Dòng vn FDI vào các nhóm nn kinh t trên th gin 1980-2010 14
Hình 2.1: C cu FDI ca ASEAN theo phân ngành 26
Hình 2.2: Các tnh, thành ph thu hút nhiu nht FDI ca ASEAN 28
Hình 2.3: FDI vào khu vn 1995-2011 34
Hình 2.4: FDI cc 37
Hình 2.5: GDP theo sc mua tng ca các n 43
u ngi ca các nn 2005-2012 . 44
1
LM U
1 Tính cp thit c tài
c t là mng có tính quy luu kin nn kinh t
th gin quc t hóa. Hu ht các quu thc hin
m ca nn kinh t ra th ng th gii và tin hành hc t. Các
qun cn y mnh hc t nhm thu hút vu
ng thi vic s dng có hiu qu các ngun vn t bên ngoài ngày
ng trong chic phát trin kinh t- xã hi ca các quc
gia. Theo nghiên cu ca các chuyên gia kinh t có th thy dòng v
ng chy nhi khu vc các nn kinh t mi ni châu Á. Trong các
nn kinh t mp hi các qum
sáng trong thu hút FDI toàn cu.
T khi chính thc tr thành thành viên ca ASEAN
ph nhc nhng li ích to li cho Vit Nam trên tt c
c kinh t, chính tr -xã hi. Là mt thành viên tích cc ca
ASEAN còn giúp Ving thu hút vn FDI ca các quc gia thành
ph y kinh t Vit Nam phát tri ng mnh m trong sut
nhi vic Hip hi các qu tr thành Cng
ng kinh t 015, s to nên mi cho các quc gia
ng th
n trin khai nghiên ca ASEAN
vào Vit Nam trong thi gian qua, phân tích nhng mc và nhng tr
ngi; bên cu nhng trin vng và thách thc Vit Nam s gp phi
trong thi gian t t y vic thu hút FDI ca các quc
a ASEAN nói chung vào Vit Nam;
góp phn thc hic ta tr thành mt quc gia Công nghip vào
Trin vng và thách thc ca Vit Nam trong vic
c tic ngoài t các quc gia trong khi c
tôi ch nghiên cu.
2
2 Mc tiêu, phm vi, tình hình nghiên cu c
tài
a. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
- H thng hóa lý thuyt v t Nam-
ASEAN.
- Phân tích trin vng và thách thc ca Vit Nam trong vi
FDI t các qua ASEAN t
ra các gii pháp nhm thu hút các dòng v
b. Phạm vi nghiên cứu
tài nghiên ca các quc gia thành viên ASEAN vào
Vi nh t, qu a
i tác vào ASEAN trong
n gn FDI ni khi và ngoi khi trong ASEAN.
c. Tình hình nghiên cứu
u nhà nghiên cu, sinh viên tìm hiu v a
các quc gia ASEAN vào Viu nghiên cu v vn
trin vng và thách thc ca Vit Nam trong vic thu hút FDI c c
vào ASEAN.
Nhi c tài:
- H thng hóa lý thuyt v t Nam-
ASEAN.
- Phân tích trin vng và thách thc ca Vit Nam trong vi
FDI t các qua ASEAN t
ra các gii pháp nhm thu hút các dòng v
d. Phương pháp nghiên cứu.
- ng hp thng kê: Các tài lic bit là s liu thng kê
c tác gi thu thp t nhiu ngun khác nhau: tài li quc gia, tài liu
ca các ngành và các tài liu liên quan khác
- ng hp: S d phân tích các s
liu, tài liu thu th nh khoa hc,
lp ra các bi và tng hp l nghiên cu n tài khoa hc.
3
Trong quá trình nghiên cu, tôi có s dng c ng và
phân tích nhng mc và hn ch Vit
Namng thi nghiên cu trin vng và thách thc trong thu hút FDI thi gian ti.
Nhng nh c rút ra d ng nghiên cu,
ng thi d lý thuyt chung và có tham kho các công trình nghiên cu
.
3 Ni dung nghiên c tài.
Ngoài phn m u và kt lu tài gm 3 phn:
Chương I: Lý thuyết chung về FDI và quan hệ Việt Nam-ASEAN.
Chương II: Triển vọng và thách thức của Việt Nam trong thu hút FDI từ
ASEAN.
Chương III: Khuyến nghị các giải pháp nhằm thu hút FDI từ ASEAN vào Việt
Nam.
4
C I: LÝ THUYT CHUNG V FDI VÀ QUAN H
VIT NAM-ASEAN
1.1 c tic ngoài FDI
1.1.1 Khái niệm
Khái nic tii nhiu t chc
và qu tín dng l tin t quc t IMF, T chc Hp tác và Phát trin
kinh t OECD, T chi th gii WTO và nhiu t chc khác.
T các khái nic các T ch hiu: FDI là hoạt động
đầu tư do các tổ chức kinh tế, cá nhân nước ngoài tự mình hoặc kết hợp với các tổ
chức kinh tế của các nước sở tại bỏ vốn bằng tiền hoặc tài sản vào một đối tượng
nhất định, dưới một hình thức đầu tư nhất định. Họ tự mình hoặc cùng chịu trách
nhiệm quản lý trực tiếp và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như kết
quả kinh doanh căn cứ vào tỷ lệ nắm giữ quyền kiểm soát và sở hữu vốn.
1.1.2 Các hình thức đầu tư
1.1.2.1 Các hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài nói chung
- Doanh nghip liên doanh
- Doanh nghip 100% vc ngoài
- Hng hp tác kinh doanh
- Hn giao
- Hng thuê mua
- Hng phân chia sn phm
- Khu ch xut, khu công nghip tc khu kinh t
- Khu mu dch t do
- Thành ph m
1.1.2.2 Các hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam
Theo luc tic ngoài ti Vit Nam
- Hng hp tác kinh doanh: Là s hp tác gia Vit Nam vi i tác
c ngoài. Thông qua hng và gn vi s phân chia kt qu kinh doanh cho
m ti Vi
pháp nhân mi.
- Doanh nghip liên doanh: là doanh nghip có vc
thành lp trên hng liên doanh, các bên cùng nhau góp vn, cùng qun lí, cùng
5
kinh doanh và cùng phân chia kt qu kinh doanh ( li nhun hoc ri ro) và to
thành 1 pháp nhân mi.
- Doanh nghip 100% v c ngoài: Là nhng pháp nhân m c
thành lp ti nc s t v thành lp doanh nghip là ca nhà
ng thi h t qun lí hong ca doanh nghip theo lut
c s ti nhc li ích. Ngoài 3 hình thc trên còn có hng
xây dng kinh doanh chuyn giao (BTO,BOT,BT).
1.1.3 Vai trò đối với nước tiếp nhận đầu tư
1.1.3.1 Chuyển giao công nghệ
chuy
vn bng tin mà còn chuyn c vn hin vt b, nguyên vt
liu ( hay còn gi là công ngh cng ) và v thut
công ngh, tri thc khoa hc, bí quyt quc tip cn th ng (hay
còn gi là công ngh mm). Thông qua hoc tic ngoài, quá
trình chuyn giao công ngh c thc hii nhanh chóng và thun tin
cho c
Mt tr ngi ln nhng phát trin kinh t ca hu hc
k thut, công ngh còn lc hu. Trong thi khoa hc
công ngh phát trin, vic t nghiên c phát trin khoa hc công ngh cho kp
v cc phát trin là ving nhanh
nh phát trin công ngh sn xut cn hin
nay là phi bit tn dng nhng thành tu ca khoa hc tiên tin cc ngoài
thông qua chuyn giao công ngh. Tip nhn FDI là mc cho phép các
n ti khoa hc công ngh hii trên th
gii. Tuy nhiên, m hi thuc vào nhiu yu t
dù th n cc khi tip nhu
kin hin nay, trên th gii có nhiu công ty ca nhiu quc gia khác nhau có nhu
cc ngoài và thc hin chuyn giao công ngh c nào tip
nhn m sn xut hii, khoa
hc k thut tiên ti toàn di t hiu qu kinh t cao,
mc ch tp trung vào mt s c mà h c c li chính
s t có kh t tri lên mt s c
6
ng c a v và quyn li kinh t ca h trên th gii
ng phát trihuyên môn hoá và liên
kt cht ch vi nhau, ph thuc ln nhau. Hong FDI là kt qu trc tip ca
quá trình trên. Nó tuân theo quy lut cng quc t.
Chuyn giao công ngh u tt yu ca s phát trin khoa hc k
thut. Bt k mt t chc nào mun thay th k thut công ngh mi
i nhng công ngh c thi nhng công ngh c
nhip nhn. Và chính s lan tong thành tu khoa hc k thut ca
nhân loi t ng thun li cho s phát trin
nhanh chóng ca khoa hc k thut.
1.1.3.2 Chuyển giao vốn
i vi nhc lc h sn xut thc sn xut
c phát huy kèm v vt cht k thut nghèo nàn thì vic tip thu
c mt ngun vn lu ht sc cn thit. c này có nhiu tim
sn xut còn thp kém,
vt cht còn nghèo nàn, lc hu ki khai thác tiy.
c này ch có th thoát ra cái vòng lun qun ca s ng cách
n sn xut, to ra mng kinh t cao và n
thc hin phi cn nhiu v
u kin hin nay, khi mà trên th gii, mt s c nm trong tay mt khi
ng vn khng l và có nhu c c
n có th tranh th ngun vc ngoài vào vic phát trin
kinh t.
Ti nhin, vn FDI chim t l trong tng vn
a toàn b nn kinh tt s c hoàn toàn da vào vu
c biu ca s phát trin kinh t
trò ca vc ngoài trên tng sn phm quc dân (FDI/GDP) mt s
c thc hin khá thành công chi
Braxin 11.1%, Columbia 15,8%, Venezuela 10%, Hông Kong 15,2%, Indonexia
10,9% Mt s c tích cc thu hút FDI có t l
c bit Singapore 65,3 %. c này thc s
vai trò to li vi s phát trin kinh t. Và nu ch vào tình hình thc ti
7
v s ng va toàn b nn kinh t thì có th ng FDI có ý
n s ng kinh t cc này.
T l FDI/GDP Vit
khong 10%. Con s này chng t chúng ta khá thành công trong vic thu hút FDI
trong thi i nhic, con s t thp.
i vi nhc công nghip phát tric xut khu FDI
nhiu nhc tip nhn FDI nhiu nht hin nay, to nên
luu gia các quc c gia (
cht.
Ngun vng quan trn s phát trin kinh t cc
này và chic phát trin cc bi vt cht k
thut ca nn kinh ty sn xung kinh t, m rng ngun thu
ca chính ph, góp phn gii quyt nn tht nghip và kim ch lm phát Tính
n vo nên tài sn c nh c ngoài là 1410 t
USD, tiêu th cc ngoài 6100 t USD; to nên ngun thu t chi phí,
t, quyn có giá tr c s ti là 41 t USD Ch tính riêng 100
ng tài sc ngoài khong 1400 t USD, tiêu th
khong 1500 t USD, s dng khong 12 triu lao ng
ta toàn b các TNCs.
Bên cu quan trng ci vi phát trin kinh t là vai trò ca
i vi ngun tit kim. V n FDI có th khuyn tit
kic bii vc nh d dàng xy ra vì FDI
có th to thêm vic và to ra thu nh làm cho
ngun tit ki c s ti. Ngoài tic
ngoài tr nhng khon thu nhp mà nhng nhà cung cc thì
ng tích cn tit kim. Cùng vi thi
c ngoài có th t kic bng nhng
ng các k hoch tr vào các khon tit
kim.
t vai trò quan trng trong ving nhu cu v
ngoi t cc nhc thiu hi có
th c b sung bng ngun vn FDI.
8
Khi FDI chy vào mc, nó có th làm gim thâm ht cán cân vãng lai.
làm trit tiêu khon thâm hc
c nhng khon xut khu ròng. Thêm na khi nhng li th ca nn
sn xuc ch , k thut sn xut
chúng làm nâng cao sc cnh tranh c làm
t khu, góp phn to ra ngoi t ci thii.
Vng phát trin quan h kinh t quc t
ng hp tác sn xut và liên kt kinh t gic trong khu vc và trên th
ging này xut phát t li ích quc gia, khi tham gia vào quá trình phân
ng quc t, mc s c li th ca mình và khai thác
c nhng th mnh ca các qu phát trin nn kinh t ca
mình.
1.1.3.3 Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Ngun thu FDI là ngun b sung quan tr n thc
hin công nghip hoá, hic. So vi toàn b vn
toàn xã hi, vn FDI Trung Quc hin chim khong 25% và Vit Nam 29%.
ng c
trin. Các nhà nghiên cng minh rng vn FDI chim t trng ngày
càng ln trong GDP thì t ng thc t ca GDP càng cao. Theo tính
toán ca các chuyên gia ngân hàng th gii, các d án FDI Vi
tu tính c phn xây dt 10% GDP.
Thc t ng kinh t ng minh
rng, quc gia nào thc hin chic m ca kinh t vi bên ngoài, bit tranh th
và phát huy tác dng ca các nhân t bên ngoài, bin nó thành các nhân t bên trong
thì quc t ng c mi công nghip hoá (
ng minh thêm cho nhnh trên. Rõ ràng là ho
phn tích cng kinh t nhn. Nó là tin
, là ch d khai thác nhng tin tronc nhm phát trin
kinh t.
Mng kinh t ng do nhân t
yu. Nh ng s c s dng,
9
y có th h giá s
ng mi ca mc.
1.1.3.4 Thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Vi chính sách thu hút FDI theo các ngành ngh ng hp lý, ngun
vn FDI s góp phn tích cc chuyn du kinh t ng công
nghip hoá, hii hoá. Chng hn, vp
c công nghip và Vit Nam hin nay theo t l này khong 66%.
FDI là mt b phn quan trng ca hong kinh t i ngoi, thông qua
các quc gia s tham gia ngày càng nhing quc
t hi nhp vào nn kinh té th gii và tham gia tích cc vào quá trình liên kt
gic trên th gii mi quc gia phu kinh t cho
phù hp vi s ng quc t. S dch chuyu kinh t ca mi
quc gia phù hp v phát trin chung trên th gii s tu kin thun
li cho hoc li thì chính FDI li góp phy nhanh quá
trình dch chuyn u kinh t bi vì :
- c tit hin nhic và
ngành ngh mi c tip nh
- c tic ngoài giúp cho s phát tri k
thut công ngh nhiêù ngành ngh kinh t, góp pht lao
ng phn ca nó trong nn kinh t.
- Mt s c kích thích phát trin bc tic ngoài,
có nhiu ngành b mai mn ch b xoá s.
u c tic ngoài góp ph vào ngun thu ca ngân sách
c thông qua vic np thu c c ngoài và tin thu t
vit Cùng vi vi n xut, nhp khu hàng hoá, FDI
còn giúp m rng th tng c c và quc t các d u có
n phi là hi nên khá
ph bin nhin hin nay.
V mt xã h c nhiu ch làm m c mt s
ng c nhc trong các d án có
vc ngoài. Các d án FDI có yêu cu cao v chng ngung
phát trin ca FDI c s tt yêu cu khách quan phi
10
nâng cao cht ng v ngoi ng chuyên môn cng. Mt
khác, chính các ch n tích cc bi
c s ti. Các d n thu hút mng lng,
góp phn gii quyt tình trng tht nghip. Chng hng lao
ng làm vic trc tip trong các d án FDI Trung Quc là 16 trii và
Vit Nam khon 22 vi. Tuy vy trong nghiên cn nghiên cu ti
vic vn FDI có th to nên s cnh tranh làm cho mt s doanh nghic
phi gim vic làm hoc khi các doanh nghi c liên doanh v c
i gim b tiêu chun làm trong liên doanh.
1.1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến vốn đầu tư FDI
1.1.4.1. Các nhân tố bên ngoài
a. Tình hình kinh tế chính trị thế giới
Suy thoái kinh t không nhng làm gic c
to nên tâm lý lo ngi không mun b tin ra khi túi và ch n khi tình hình
sáng sn kinh t có du hiu phc hi tr lng nh thì
lung v n phi k n mt v
quan trng na khi nhn tình hình kinh t . Gia kinh t và chính
tr có mi quan h hi nhau, nh chính tr to nên s an toàn cho vn
c li da vào vn c to nên sc mnh
chính trc bit, quc gia nào có v th ng quc t thì càng có li trong
b. Xu thế của dòng FDI trên thế giới
c ngoài trên th giu này không ch do
tâm lý mà th
m bo to li nhun cao. Chính luc ngoài ln làm cho nn
kinh t phát trin p d
chính là li gii thiu hiu qu nht vi th gii.
c. Điều kiện kinh tế xã hội của nước đi đầu tư
Thc t cho thy nhc ngoài nhiu nht là nhc
có tim lc kinh t mnh nh c Tây Âu là nhc
có nn kinh t phát trin cao và vm phn ln trong tng FDI th
git trong nhng nguyên nhân khing ngày càng thiên
11
lch c v p nh cn phát trin kinh t
không th i tình hình xã hi. Nhng bt nh mt s c
i gian g ng
nghiêm trn tình hình kinh t a khu vc.
1.1.4.2. Nhân tố bên trong
a. Đặc điểm của thị trường bản địa
ng ca th ng, sc mua c ng yu t
n vc. Th m bo mt
doanh thu nh, lâu dài và có th là kh m rn
cu hàng hoá, th ng ba còn là ngun cung ngun nhân li vi các
c ngoài nhân công r là mc bii vi
c cn nhing, có khng sn xut ln. Tn dc
ngung r i nhu
cn. Th n nay có xu
th chuyng công ngh ca
ngun nhân lt trong nhng yu t
n cnh tranh vi nhau trong thu hút FDI.
b. Luật pháp và các chính sách khuyến khích đầu tư
th thin mt cách rõ ràng nht v môi p dn
hay không. Lut pháp to nên s nh, tng thun li cho hong
kinh doanh và bo v quyn li c u này ph thuc vào h
thn pháp lut và s a qui vi vai trò c
tng hp dn FDI các hn ch này d
b loi b.
n nhng ni dung có liên quan
n: S m bo pháp lui vi tài sng cnh tranh lành
mnh; Quy ch pháp lut ca vic phân chia li nhun, quyn hi nhun
i vi các hình thc vng c th ca vc ngoài tc s ti; Các quy
nh v thu, các mc thu
c. Cơ chế, chính sách về kinh tế
12
Mi chính sách kinh t li có n doanh nghip FDI và
nó phc sinh li cng ti hp dn cng
nêu ra t s chính sách:
- p: Chính sách này có ng ln các nhà
ng v xut khu. Bt k mt s n t l thu
n ngch xut nhp khng trc tin li
nhun c có vp còn ng
n k hoch sn xut kinh doanh ca các doanh nghip phi nhp khu máy móc
thit b t c ngoài.
- Chính sách tin tng vay vn t
y, h r n t l lãi su và kh
chuyi cng tin ba, nhi ln cng tin có th khin nhà
n. Mt khác, cht nn kinh t lm phát
cao vì th rt nguy him, có th d v bt c lúc nào và h
c k hoch kinh doanh vi s t giá cng tin ln.
- Chính sách thu hp dn nht, các quc gia s
d u tit vc ngoài vào cho phù
hp vi các k hoc.
d. Quản lý Nhà nước
Bao gm các v tc hành chính, qun lý hong ca doanh
nghip và qun lý kinh t
- Th tc hành chính góp phn to nên u tiên c
c s ti. Nó bao gm mt lot các th tc trong và sau cp
gic ngoài thì hin nay lc cn ln nhi
vi ngun FDI chính là th tc hành chính, nht là c phát trin, khin h
ngi ngn không mun b vn n i vi tt c các hong
qun lý doanh nghic ngoài khác. Doanh nghic
hong trong m ng t do, vì vy h r n mo lut
mm do giúp h ng phó linh hot vi các din bin ca th ng. Tuy nhiên
cùng vi s linh hou s qun lý có hiu qu cc
i vi nn kinh t to nên mng, nh và thun li nht
cho hong sn xut kinh doanh ca h.
13
e. Cơ sở hạ tầng
h tng là nn tng t nhiên ca tt c các hot
ng sn xu h tng là mt tng th các phn c
thng giao thông vn ti, thông tin liên lc và phn m thng tài chính
ngân hàng, dch v k thut, công nghm c h tng phc v sn
xut kc l h tng phc v sinh hong hc,
bnh vin. Kinh nghim cho thy, bao gi h tc phát trin
ng b c nn kinh t. Nó có ng quyn hiu qu sn xut
kinh doanh, nht là n tc chu chuyn v t trong
nhng nguyên nhân khin cho FDI vào các quc gia phát trin bao gi m
t trng ln trong tng FDI trên th gii.
f. Khả năng chuyển đổi ngoại tệ và thu hồi vốn đầu tư
Yu t này rt i nó không ch n
vic chuyn li nhun v c mà nhiu doanh nghip phi vay vn hay mua máy
móc, nguyên vt liu t c ngoài. Ch mt s trong vic chuyi
ti c quy trình sn xut, thm chí có th p
n ch phá sn.
1.2 ng vng ca các dòng vn FDI trên th gii
Theo nghiên cu ca các chuyên gia kinh t ta thng vng
ca các dòng vn FDI trên th gim:
1.2.1 FDI có xu hướng chảy sang các nền kinh tế đang phát triển và chuyển đổi
ngày càng nhiều
c phát trin tip nhn phn ln dòng FDI toàn cu nh
th v h tng hing kinh doanh thun li. Tuy nhiên, hin
nay, nhng yu t ng r và th ng quy mô ln ti các nn kinh
t i ngày càng tr nên hp d i v ng hong tài
chính toàn cn cho các nn kinh t i
ng trong nn kinh t th gii và là nhn chính ca
kiii ci thin hiu qu và tìm
kim th ng. S hi phc kinh t nhanh chóng ca các nn kinh t
trin ln nhng trong via các TNCs ln
14
nht th gii. Trong mt s ng hp, doanh thu t các nn kinh t n
i còn chim phn ln thu nhp ca các TNCs. Chính vì vy cu
trúc ca dòng v
n và chuyi. K t n FDI vào các nn
kinh t mi ni và chuyt na (52%) dòng vn FDI toàn cu
c d báo s tip din
kinh t phát trin ngày càng kém hp dn so vi các khu vc khác. Bên cnh các
yu t v quy mô th ng lng kinh t, ngun
nhân ln cho các th i ngày
càng tr nên hp dc ngoài. Do vy, FDI vào các nn kinh t
này s không ch ng vào các ngành thâm dng và có giá tr
thp nht trong chui giá tr ng vào các hoi mi
sáng to và thâm dng công ngh.
Hình 1.1: Dòng vn FDI vào các nhóm nn kinh t trên th gin 1980-2010
S dch chuyn ca dòng vn FDI sang các nn kinh t n và
chuyc th hin qua s i v các xp hc nh
theo ch s Inward FDI Performance Index ca UNCTAD, ch s ng khi
c nhc so vi quy mô nn kinh t (GDP). Ch s này
i vi nhóm các nn kinh t phát trin ch i m m mà
l FDI mà mc nhc trong tng FDI toàn cu là ngang nhau), và xp
15
hng ca các nn kinh t n hu khng hong m so vn
c khng hong 2005-c li, ch s c
c ci thin so vn 2005-2007, và tt c u có ch s t
trên m.
1.2.2 FDI do các nước đang phát triển cung cấp đang tăng mạnh
Mc dù vn chim t trng nh ng vn FDI do các nn kinh t
phát trin và chuyi cung c
mnh t 11.2% tng vn FDI toàn cu
khu vc c châu M Latinh là nhng lc
chính cho s ng mnh ca dòng vn cung
cp. Dòng vn FDI t Hong Kong và Trung Quc k lc là 76 t USD
và 68 t ng ty ca Trung Quc tip tc tham gia tích
cc vào vic mua li tài sn c ngoài trong nhiu ngành và ti nhic và
t Nht Bn v tng vc ngoài. Nh
ng kinh t m n t châu M La Braxin, Chile,
ng các hong mua li c bit là
tc phát tring hong.
c khai thác m ( du khí, khai thác kim loi và các hong
khai thác khác) chim mt phn quan trng trong t
c, , Hàn Quc và Malaixia là
nh n. Mc dù n trng ca
ngành khai khoáng hin vn không l trng ca ngành này trong dòng
vi Trung Quc, mc dù FDI vào ngành
khai thác chim khong 20% tng v c ngoài ca Trung Quc hàng
ng vc khai thác cho ti cu
chim 16% tng vn FDI ca Trung Qung d án
cn nhiu vn nên mc dù s ng d ng vt
ln 2003-2010, ch có 560 v M&A và 500 d i ca
khu v n 65
t USD và 258 t USD ( ching 19% và 25% tng v
S a dòng vn FDI khu vc thúc
y bi nhu ci vi du, khí ga, và các loi nguyên liu khoáng
16
cht ti các nn kinh t c bit là Trung Quc và h tr cho
ng kinh t và quá trình công nghi n ra nhanh
u ca c chính ph và các công ty ti nhng nn kinh t này
trong vim bo các ngun cung tài nguyên thiên nhiên nh trong dài hn,
trong bi cc an ninh
ng quu t y các công ty thuc s hc ti
các nn kinh t c ngoài. V
c truyn th, du khí còn xut hin mt s u
i, gm các công ty, t c) và Reliance
Group ( ). FDI trong các ngành khai thác t n châu Á
ng t c giàu tài nguyên trên th gii, g c giàu tài
nguyên khoáng sn Oxtraylia và Canada, các nn kinh t n và chuyn
i nhiu du m c nhiu tài nguyên
n Xahara châu Phi, châu M
c ch to t khu v yu
c thc hii ,chim mt na tn FDI ca khu
vc ch to chii 15% tng s ng
các v c ngoài. Phn ln vn FDI mà khu vc cung cp trong
nghành ch to thuc v n t,thép,và sn phm thép, mô tô, hóa cht và các sn
phm hóa cht. Là trung tâm sn xun t trên toàn cu, khu vc này là
ngun cung cp v n t.Tm quan trng ca ngành
n t trong FDI do khu vc cung c phù hp vc cnh tranh quc
t ca các bit là các nhà ch to theo hp
ng,v thành lng ch chn sn xut ca chui giá tr
n t toàn cu.
FDI trong ngành ch to ca khu vc ch yu t i
khi.Tuy nhiên do quá trình nâng cp ngành trong khu vc,chi phí sn xut mt
s i v chic ca mt s công
c ngoài ca khu v i.Mt s a
m sn xut mi ngoài khu v t hi
Latinh và vùng Caribe,mc dù mi tip nhn mt s ng vn nh m
n.Trong nht s công ty t c ln trong khu
17
vc, , Hàn Quc tham gia vào vic
mua li các công ty tc phát trin nhm tìm kim các tài sn chic
hic quyn,nhãn hiu và các kênh phân phi
M&A tc phát triy bi quá trình tái cu trúc ngành trong và
sau khng hong tài chính,cùng vi li nhun cao và vn cho vay ngân hàng di
dào y FDI ca khu vc ch to.
FDI chc dch v m t trng rt cao,chim
khong 70% tng vn FDI ra c ngoài ca các công ty châu Á thông qua hình
thc M&A ca khu vi vi hình thi.Phn l
c dch v ca khu vng sn,khách sn và du
lch,vin thông ,vn ti và các dch v tài chính tc trong và ngoài khu vc.
Bên cnh s tri dy ca các nn kinh t i,t trng vn FDI toàn cu
do các nn kinh t phát trin cung cp ngày càng gim còn bt ngun t chính sách
thc bng ca chính ph các nn kinh t phát sau khng hong tài chính
toàn cng ca khng hong n công và nhng yu kém v v qun lý .
1.2.3 Hình thức đầu tư M&A sụt giảm mạnh sau khủng hoảng tài chính toàn
cầu; hình thức đầu tư phi cổ phần (NEM) ngày càng phổ biến.
u nht m
1000 t t gim mng
ca khng hong tài chính toàn cu, vi m st gim lu sao vi
hình th i. Giá tr các v M&A xuyên qu t gim ti 35%
nh nguyên nhân do hn ch v tài chính,
s st gim ca giá c phin s st gim giá tr
ca M&A. Giá c phiu cc phát trin trung bình gim t
2008. M st gim các nn kinh t l m: ch s
S&P 500 ti M gim 41%, ch s DJ Euro Stoxx 50 gim 44%. Giá c phiu trong
ngành dch v tài chính cc phát trin st gim ti 60% và giá tr các v
M&A mua li xuyên quc gia gim 36%, mc dù s ng các v M&A mua li ch
gim 14%. Khng hon cho ving vn c phn và
vn vay n cho các giao dch M&A tr
kh vay ca các ngân hàng gi u kin tín dng
c tht cht và phí bo him ri ro lãi sut cho khu vt tác
18
ng khác ca khng hong là khing tin m tài tr cho các hong
ca M&A gim mnh, troi là hong cp vn chính cho các hot
ng M&A xuyên quc
M&A có th li trong nhi nu th ng chng khoán th gii
tip tc hi phc sau khng hong.
Theo kho sát ca UNCTAD và TNCs s tip tc s dng rng rãi hình thc
phn truyn th i trong nh i. Tuy nhiên các
s da nhip các
i tác, liên minh hoc ký hng ph. Nhng hình thc này cho phép các công
ty có th chia s ri ro, gin dng các li th b sung bí quyt,
công ngh hay th phn theo sn phm và khu vc. Khy mc dù
khng hong tài chính toàn cng tiêu cn kh a các
i các hình th ph
không khin cho các TNCs ph thuc nhi
thc này chi phi mnh m ch b sung ch không hoàn
toàn thay th cho các hình thn thng.
1.2.4 Một số FDI có tính chất khu vực
a) Xu hướng nâng cấp ngành tại khu vực châu Á và tác động dòng vốn FDI
nội vùng
Ti Châu Á quá trình nâng cn kt ni các
quc gia nh phát trin khác nhau trong khu vc. Các nn kinh t phát
trich chuyn dn lên các hong có giá tr
m c làng ging có nn kinh t kém phát tri
vào ng trong khu vc thông qua vi ng các
ngành sn xut da vào tài nguyên và thâm d ng. FDI có vai trò quan
trng trong quá trình này, tr chuyn giao công ngh
chi th so sánh c cnh tranh.
FDI ni nhp kinh t quc t trong khu
vc, nht là vic hình thành các liên minh kinh t và các khu vc th ng t do.
M tn nht cho nhng khu vc Nam Á,
t Bn trong
nha nhm dn t u nh