slide bài giảng môn sinh học 10 bài giảng về các nguyên tố hóa học và nước của tế bào

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH ĐIỆN BIÊN
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH ĐIỆN BIÊN
Cuộc thi Thiết kế bài giảng điện tử e-Learning
Cuộc thi Thiết kế bài giảng điện tử e-Learning
lần thứ 5
lần thứ 5


Bài giảng
Sinh học 10 – Ban nâng cao
Giáo viên: Lê Thúy Hòa

Email:
Số điện thoại: 0167.263.2222
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN - ĐIỆN BIÊN
Điện Biên Phủ, Tháng 12 năm 2013
Dưới góc nhìn sinh học,
các em đã bao giờ trả lời những câu hỏi vì sao ???
Tại sao thế giới xung quanh ta
vô cùng phong phú, đa dạng nhưng thống nhất
Tại sao chúng ta cần phải bổ sung chất dinh dưỡng
từ nhiều loại thức ăn khác nhau ???
Nếu bạn là người đi tìm sự sống ở hành tinh mới,
bạn sẽ tìm kiếm cái gì đầu tiên ???
Bài 7
CHƯƠNG I
Bài 7


Chú ý:
Chú ý:

Nội dung sau kí hiệu  là kiến thức cơ bản
mà các em cần phải ghi nhớ.
Sau kí hiệu là các
câu hỏi yêu cầu các em
phải trả lời.
CHƯƠNG I
Bài 7
I. CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC CẤU TẠO NÊN TẾ BÀO
II. NƯỚC VÀ VAI TRÒ CỦA NƯỚC TRONG TẾ BÀO
1. Những nguyên tố
hóa học
của tế bào
2. Các nguyên tố
đa lượng,
vi lượng
3. Vai trò của các
nguyên tố hóa học
trong tế bào
1. Cấu trúc và
đặc tính hoá lí của nước
2. Vai trò của nước
đối với tế bào
1. Những nguyên tố hóa học của tế bào
CHƯƠNG I
Bài 7
I. CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC CẤU TẠO NÊN TẾ BÀO

1. Những nguyên tố hóa học của tế bào
Ở cấp độ nguyên tử, giới vô cơ và giới hữu cơ là thống nhất
- Có 25/92 nguyên tố hóa học cấu tạo nên tế bào:
C, H, O, N, Ca, P, K
- Trong số đó 16 nguyên tố có trong tất cả các tế bào
(nguyên tố sinh học).

Có bao nhiêu nguyên tố cấu
thành nên các cơ thể sống?

Em đã trả lời chính xác.
Em đã trả lời chính xác.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Trả lờiTrả lời Tiếp tụcTiếp tục
Câu trả lời của em là:
Câu trả lời của em là:
Đáp án là:
Đáp án là:
Em chưa hoàn
thành câu trả lời.
Em chưa hoàn
thành câu trả lời.
Em hãy chọn cụm từ chính xác để hoàn thành nội dung sau:
Em hãy chọn cụm từ chính xác để hoàn thành nội dung sau:
Dựa vào tỉ lệ % các nguyên tố trong khối

lượng chất sống của tế bào, chia các l
nguyên tố hóa học thành 2 nhóm: Nguyên
và nguyên tố tố
Em đã trả lời chính xác câu
này!
Em đã trả lời chính xác câu
này!

Em đã trả lời chính xác.
Em đã trả lời chính xác.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Trả lờiTrả lời Tiếp tụcTiếp tục
Em hãy điền nội dung đúng để phân biệt nguyên tố đại lượng và
Em hãy điền nội dung đúng để phân biệt nguyên tố đại lượng và
nguyên tố vi lượng:
nguyên tố vi lượng:
- Nguyên tố đa lượng: là các nguyên tố
- Nguyên tố vi lượng: là các nguyên tố
sống của cơ thể sống , ví dụ
khối lượng chất chiếm
sống của cơ thể sống, ví dụ
khối lượng chất chiếm
Câu trả lời của em là:
Câu trả lời của em là:
Đáp án là:

Đáp án là:
Em chưa hoàn
thành câu trả lời.
Em chưa hoàn
thành câu trả lời.
Em đã trả lời chính xác câu
này!
Em đã trả lời chính xác câu
này!
CHƯƠNG I
Bài 7
I. CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC CẤU TẠO NÊN TẾ BÀO
1. Những nguyên tố hóa học của tế bào
2. Các nguyên tố đa lượng, vi lượng
-Nguyên tố đa lượng: là các nguyên tố chiếm > 0,01%
(hay 10
-4
) khối lượng chất sống của cơ thể sống
(C, H, O, N, P )
- Nguyên tố vi lượng: là các nguyên tố chiếm < 0,01%
(hay 10
-4
) khối lượng chất sống của cơ thể sống
(Mn, Zn, Cu, Mo )

Các nguyên tố hóa học của tế bào
Nguyên tố đa lượng Nguyên tố vi lượng
3. Vai trò của các nguyên tố hóa học trong tế bào
Nguyên tố Vai trò
Nitơ Thành phần của prôtêin, axit nuclêic…

Phôtpho Thành phần của axit nuclêic, ATP, phôtpholipit, côenzim.
Canxi Thành phần của thành tế bào và màng tế bào, hoạt hóa enzim.
Magiê Thành phần của diệp lục…
Đồng Hoạt hóa nhiều enzim
Sắt Thành phần của xitôcrôm, tổng hợp diệp lục, hoạt hóa enzim
Mangan Hoạt hóa nhiều enzim
Kẽm Liên quan đến quang phân li nước và hoạt hóa nhiều enzim
Niken Thành phần của enzim urêaza
Bảng 1. Vai trò của 1 số dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây
Bảng 1. Vai trò của 1 số dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây
Em đã trả lời chính xác.
Em đã trả lời chính xác.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Trả lờiTrả lời Tiếp tụcTiếp tục
Em hãy nối nội dung tương ứng cột 1 với cột 2
Em hãy nối nội dung tương ứng cột 1 với cột 2
A Nguyên tố đa lượng
B Nguyên tố vi lượng
Cột 1 Cột 2
A. có trong thành phần chất
nguyên sinh, các chất hữu cơ
xây dựng nên cấu trúc của tế
bào.
B. là thành phần cấu trúc bắt
buộc của nhiều enzim.

Câu trả lời của em là:
Câu trả lời của em là:
Đáp án là:
Đáp án là:
Em chưa hoàn
thành câu trả lời.
Em chưa hoàn
thành câu trả lời.
Em đã trả lời chính xác câu
này!
Em đã trả lời chính xác câu
này!
CHƯƠNG I
Bài 7
I. CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC CẤU TẠO NÊN TẾ BÀO
1. Những nguyên tố hóa học của tế bào
2. Các nguyên tố đa lượng, vi lượng
3. Vai trò của các nguyên tố hóa học trong tế bào
- Các nguyên tố đa lượng: có trong thành phần chất
nguyên sinh, các chất hữu cơ xây dựng nên cấu
trúc của tế bào.
- Các nguyên tố vi lượng: là thành phần cấu trúc
bắt buộc của nhiều enzim.

B ng 2. Tỷ lệ % về khối l ợng của các nguyên tố hoá học
cấu tạo nên cơ thể ng ời
Nguyên
Nguyên
tố
tố

O
O
C
C
H
H
N
N
Ca
Ca
P
P
K
K
S
S
Na
Na
Cl
Cl
Mg
Mg
Tỷ lệ %
Tỷ lệ %
65
65
18.5
18.5
9.5
9.5

3.3
3.3
1.5
1.5
1.0
1.0
0.4
0.4
0.3
0.3
0.2
0.2
0.2
0.2
0.1
0.1
Những nguyên tố nào đóng vai trò
chính cấu tạo nên t bo?
Em đã trả lời chính xác.
Em đã trả lời chính xác.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Trả lờiTrả lời Tiếp tụcTiếp tục
Các nguyên tố hóa học chính
Các nguyên tố hóa học chính
cấu tạo nên tế bào là những

cấu tạo nên tế bào là những
nguyên tố
nguyên tố
A) C, O, P, N
B) C, H, O, N
C) Ca, P, S, K
D) S, Mg, Na, Cl
Câu trả lời của em là:
Câu trả lời của em là:
Đáp án là:
Đáp án là:
Em chưa hoàn
thành câu trả lời.
Em chưa hoàn
thành câu trả lời.
Em đã trả lời chính xác câu
này!
Em đã trả lời chính xác câu
này!
CHƯƠNG I
Bài 7
I. CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC CẤU TẠO NÊN TẾ BÀO
1. Những nguyên tố hóa học của tế bào
2. Các nguyên tố đa lượng, vi lượng
3. Vai trò của các nguyên tố hóa học trong tế bào
+ O, C, H, N là những nguyên tố chủ yếu của các hợp
chất hữu cơ xây dựng nên cấu trúc tế bào và cơ thể
sống.
Nguyªn tè
Nguyªn tè

O
O
C
C
H
H
N
N
Ca
Ca
P
P
K
K
S
S
Na
Na
Cl
Cl
Mg
Mg
Tû lÖ %
Tû lÖ %
65
65 18.5
18.5
9.5
9.5
3.3

3.3
1.5
1.5
1.0
1.0
0.4
0.4
0.3
0.3
0.2
0.2
0.2
0.2
0.1
0.1
96%

CHƯƠNG I
Bài 7
I. CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC CẤU TẠO NÊN TẾ BÀO
1. Những nguyên tố hóa học của tế bào
2. Các nguyên tố đa lượng, vi lượng
3. Vai trò của các nguyên tố hóa học trong tế bào
+ C, H, O, N là những nguyên tố chủ yếu của các
hợp chất hữu cơ xây dựng nên cấu trúc tế bào và
cơ thể sống.
+ Cacbon là nguyên tố quan trọng trong việc tạo
nên sự đa dạng của vật chất hữu cơ.
-> Nền chất sống là C


I. CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC CẤU TẠO NÊN TẾ BÀO
1. Những nguyên tố
hóa học
của tế bào
2. Các nguyên tố
đa lượng,
vi lượng
3. Vai trò của các
nguyên tố hóa học
trong tế bào
- Có 25/92 nguyên tố hóa
học cấu tạo nên tế bào:
C, H, O, N, Ca, P, K
-
Trong số đó 16 nguyên
tố có trong tất cả các tế
bào (nguyên tố sinh học).
-
C,H,O,N là 4 nguyên tố
cơ bản cấu tạo nên tế bào
-
C đóng vai trò quan
trọng tạo nên sự đa dạng
của hợp chất hữu cơ
- Nguyên tố đa lượng: là
các nguyên tố chiếm >
0,01% (hay 10
-4
) khối

lượng chất sống của cơ
thể sống
(C, H, O, N, O )
- Nguyên tố vi lượng: là
các nguyên tố chiếm <
0,01% (hay 10
-4
) khối
lượng chất sống của cơ
thể sống
(Mn, Zn, Cu, Mo )
- Các nguyên tố đại
lượng: có trong thành
phần chất nguyên sinh,
các chất hữu cơ xây
dựng nên cấu trúc của
tế bào.
- Các nguyên tố vi
lượng: là thành phần
cấu trúc bắt buộc của
nhiều enzim.

Em đã trả lời chính xác.
Em đã trả lời chính xác.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.

Trả lờiTrả lời Tiếp tụcTiếp tục
Có khoảng bao nhiêu
Có khoảng bao nhiêu
nguyên tố hóa học cấu
nguyên tố hóa học cấu
thành nên cơ thể sống?
thành nên cơ thể sống?
Câu trả lời của bạn là:
Câu trả lời của bạn là:
Câu trả lời đúng là:
Câu trả lời đúng là:
Em chưa trả lời
câu hỏi
Em chưa trả lời
câu hỏi
A) 16
B) 25
C) 52
D) 92

Em đã trả lời chính xác.
Em đã trả lời chính xác.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Trả lờiTrả lời Tiếp tụcTiếp tục
Nguyên tố nào sau đây đóng

Nguyên tố nào sau đây đóng
vai trò quan trọng nhất trong
vai trò quan trọng nhất trong
việc tạo nên sự đa dạng của
việc tạo nên sự đa dạng của
vật chất hữu cơ?
vật chất hữu cơ?
Câu trả lời của bạn là:
Câu trả lời của bạn là:
Câu trả lời đúng là:
Câu trả lời đúng là:
Em chưa trả lời
câu hỏi
Em chưa trả lời
câu hỏi
A) C
B) H
C) O
D) N

Em đã trả lời chính xác.
Em đã trả lời chính xác.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Trả lờiTrả lời Tiếp tụcTiếp tục
Khi thiếu P cây không thể

Khi thiếu P cây không thể
tạo nên hợp chất hữu cơ nào
tạo nên hợp chất hữu cơ nào
sau đây?
sau đây?
Câu trả lời của em là:
Câu trả lời của em là:
Câu trả lời đúng là:
Câu trả lời đúng là:
Em chưa trả lời
câu hỏi
Em chưa trả lời
câu hỏi
Em đã có câu trả lời chính xác!
Em đã có câu trả lời chính xác!
A) Xenlulôzơ
B) Axitnuclêic
C) Prôtêin
D) Glucôzơ

Em đã trả lời chính xác.
Em đã trả lời chính xác.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Rất tiếc, em làm chưa đúng.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Em phải hoàn thành câu hỏi
trước khi tiếp tục bài học.
Trả lờiTrả lời Tiếp tụcTiếp tục
Khi thiếu nguyên tố

Khi thiếu nguyên tố
khoáng nào con người sẽ
khoáng nào con người sẽ
bị thiếu máu?
bị thiếu máu?
A) Mg
B) Ca
C) Fe
D) Cu
Câu trả lời của em là:
Câu trả lời của em là:
Câu trả lời đúng là:
Câu trả lời đúng là:
Em chưa trả lời
câu hỏi
Em chưa trả lời
câu hỏi
Em đã có câu trả lời chính xác!
Em đã có câu trả lời chính xác!

MỞ RỘNG KIẾN THỨC VÀ LIÊN HỆ THỰC TIỄN
MỞ RỘNG KIẾN THỨC VÀ LIÊN HỆ THỰC TIỄN
Vai trò của các
nguyên tố hóa học
trong tế bào
Các nguyên tố đa lượng và vi lượng
đóng vai trò ngang nhau trong tế bào
HÌnh 1. Thiếu Iốt sẽ bị bệnh bướu cổ

Hình 2. Cây lạc lấy củ cần

nhiều lân (P), vôi (Ca)
Hình 3. Cây lấy thân, lá
(các loại rau) cần nhiều
đạm (N)

Hình 4. Gia cầm lấy trứng
Hình 6. Gia súc lấy sức kéo
Hình 7. Gia súc lấy thịt
Cần phải bổ sung chất dinh dưỡng từ nhiều loại thức ăn khác nhau
CHƯƠNG I
Bài 7
CHƯƠNG I
Bài 7
II. NƯỚC VÀ VAI TRÒ CỦA
NƯỚC TRONG TẾ BÀO
1. Cấu trúc và đặc tính hoá lí
của nước
Hình 8. Cấu trúc của phân tử nước
a. Cấu trúc
H
H
O
H
2
O
H
H
O
Sự hình thành Liên kết hóa
trị trong phân tử nước


- 1 phân tử nước được cấu tạo
từ một nguyên tử O kết hợp
với 2 nguyên tử H bằng liên
kết cộng hoá trị.
- Công thức phân tử: H2O