SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐIỆN BIÊN
Trường Trung Học Phổ Thông Búng Lao
CHO MNG QU THY CÔ,
CNG CC EM HC SINH ĐẾN VI BUI HC HÔM NAY!
Nhóm Tác Giả:
Đặng Thị Chẹn
Nguyễn Thị Thắm
Lò Thị Thiên
Bài giảng dự thi năm 2013-2014
Qua khổ thơ trên em có cảm nhận chung gì về âm
điệu, nhịp điệu của khổ thơ ?
* Âm điệu của khổ thơ ngũ ngôn phù hợp với nhịp điệu
của song và nhịp đập của trái tim ngưồi con gái đang
yêu.
Của khổ thơ thứ hai Xuân Quỳnh nhận ra sức sống
của con sáng với thời gian như thế nào ?
•
Sóng tuân theo quy luật của tự nhiên.
Hai câu thơ
“Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”
Diễn tả điều gì ?
TIẾT 37 – ĐỌC THƠ
I. Đọc- tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
Sóng_ Xuân Quỳnh
Tên thật: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 –
1988), quê Hà Tây
Xujt thân trong gia đình công chức nhỏ. Mồ
côi mẹ từ nhỏ, chỉ học đến lớp 6, Xuân Quỳnh
chịu ảnh hưởng sâu sắc của cha mình là một
nhà giáo rjt yêu văn học.
=> Cuộc đời: Cuộc đời bjt hạnh, luôn khao
khát tình yêu, mái jm gia đình và tình mẫu tử.
Năm 13 tuổi Xuân Quỳnh trở thành một nữ
diễn viên múa -> năm 1963 Xuân Quỳnh
chuyển sang hẳn viết báo làm văn
Năm 1988 Xuân Quỳnh mjt đột ngột cùng
chồng là nhà văn, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ
vì tai nạn giao thông.
I. Đọc- tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
Sóng_ Xuân Quỳnh
-
Thơ:
+ Tơ tằm, Chồi biếc (in chung, 1963)
+ Hoa dọc chiến hào (1968)
+ Gió lào cát trắng (1974); Bầu trời trong
quả trứng (1982)
+ Tự hát (1984); Hoa cỏ may (1989)
- Truyện thơ: Truyện Lưu Nguyễn (1985)
=> Xuân Quỳnh là một trong số những
nhà thơ tiêu biểu cho thế hệ các nhà thơ
trẻ thời kì chống Mỹ
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. Phong cách thơ
Sóng_ Xuân Quỳnh
Em trở về theo đúng nghĩa
trái tim em
Là máu thịt đời thường ai
chẳng có
Vẫn ngừng đập khi cuộc
đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh ngay
cả khi chết đi rồi
Tự Hát_ Xuân Quỳnh
Phong cách thơ
Hồn
nhiên,
tươi
tắn
Chân
thành,
đằm
thắm
Khát
vọng
mãnh
liệt, lo
âu
Tiếng lòng của một người phụ nữ giàu tình
cảm yêu thương, khao khát hạnh phúc bình
dị đời thường
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
Sóng_ Xuân Quỳnh
Năm 1967 trong chuyến đi công tác thực tế
tại vùng biển Diêm Điền (Thái Bình)
Bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ và phong
cách thơ Xuân Quỳnh
Vị trí: Tác phẩm được in trong tập thơ Hoa
dọc chiến hào (1968).
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Đọc ,Bố cục
Sóng_ Xuân Quỳnh
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Đọc ,Bố cục
Sóng_ Xuân Quỳnh
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Đọc ,Bố cục
Sóng_ Xuân Quỳnh
Sóng
Khổ 1,2: Nghĩ về đặc tính của sóng và
tình yêu cô gái trẻ
Khổ 3,4: Nghĩ về sóng và nguồn gốc của
tình yêu
Khổ 5,6,7: Nghĩ về sóng và nỗi nhớ của
em, tình yêu thủy chung của em
Khổ 8,9: Nghĩ về sóng và khát vọng tình
yêu của em
Sóng_ Xuân Quỳnh
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. Phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b.Đọc, Bố cục
c. Đề tài, chủ đề
“sóng” và “em” đan cài,
quấn quýt, soi sáng, bổ
sung cho nhau
Đề tài, chủ đề:
- Đề tài: Tình yêu
-
Chủ đề:
Hình tượng sóng:
+ Nghĩa thực: tả thực, cụ thể, sinh động với
nhiều trạng thái trái ngược nhau.
+ Hình tượng ẩn dụ, sự hóa thân của nhân
vật trữ tình “em”.
cấu trúc
song hành
Chủ đề: Mượn hình tượng sóng để diễn tả
tình yêu của người phụ nữ. Sóng là ẩn dụ
cho tâm hồn người phụ nữ đang yêu - một
hình ảnh đẹp và xác đáng.
Sóng_ Xuân Quỳnh
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. Phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Đọc - Bố cục
c. Đề tài, chủ đề
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Khổ 1,2
1. Sóng biển và tình yêu: (khổ 1 và 2)
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
a. Khổ 1
Tính từ: Dữ dội >< dịu êm
Trạng thái gần như trái ngược nhau, lúc sôi
nổi, ồn ào, khi dịu êm, lặng lẽ => Hiện
tượng thường thjy của những con sóng
Ồn ào >< lặng lẽ
Trạng thái thjt thường, khó đoán của sóng => Hình ảnh ẩn
dụ chỉ trạng thái đối cực phức tạp, đầy bí ẩn nghịch lí của
người con gái đang yêu
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Sông
(Không gian nhỏ hẹp)
Bể
(Không gian rộng lớn, bao dung)
=> Hành trình tự đi tìm hiểu mình, vượt khỏi thế giới chật hẹp để
đến với thế giới rộng lớn
Khát vọng vượt ra khỏi giới hạn “sông” để tìm ra đến “bể” =>Thoát
khỏi những gì nhỏ hẹp chật chội , tầm thường.
=> Người phụ nữ khát khao tìm đễn những chân trời đích thực của
tình yêu
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Hình ảnh sóng tìm ra tận bể là hình ảnh ẩn dụ nghệ thuật
thể hiện sự chủ động của người phụ nữ khi đi tìm tâm hồn
đồng điệu
Nét mới, táo bạo dám dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp để đến
với cái cao rộng bao dung, đến với tâm hồn đồng điệu
⇒
Bốn câu đầu:
Trạng thái của sóng cũng là trạng thái của em
Khát vọng của sóng cũng là khát vọng của em.
Sóng_ Xuân Quỳnh
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. Phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Đọc - Bố cục
c. Đề tài, chủ đề
II. Đọc hiểu văn bản
1. Khổ 1,2
1. Sóng biển và tình yêu: (khổ 1 và 2)
a. Khổ 1
b. Khổ 2
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Sóng vỗ muôn đời
Nhịp đập của tuổi trẻ
Quy luật tự nhiên Quy luật tình yêu
Khát vọng cháy bỏng trong tim không bao giờ thôi khát
khao yêu thương của nhân vật trữ tình trong bài thơ
Sóng_ Xuân Quỳnh
I. Đọc tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. Phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Đọc - Bố cục
c. Đề tài ,chủ để
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Khổ 1,2
1. Sóng biển và tình yêu: (khổ 1 và 2)
a. Khổ 1
b. Khổ 2
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Từ “bồi hồi”: Chờ đợi, hồi hộp,
xao xuyến đó là quy luật của
tâm lí con người trong tình yêu
đặc biệt là người trẻ tuổi.
=> Khẳng định khát vọng tình yêu là vĩnh
viễn, tình yêu tồn tại trong tâm hồn con
người, làm cho con người trẻ lại, tái sinh như
sóng biển ào lên rồi lại tan ra hòa vào biển
Tóm lại: Khổ 2 Từ quy luật của tự nhiên tác
giả phát hiện ra quy luật muôn đời của tình
yêu
Sóng_ Xuân Quỳnh
I. Đọc- tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. Phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Đọc - Bố cục
c. Đề tài, chủ đề
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Khổ 1, 2
2. Khổ 3, 4
2. Sóng và nguồn gốc tình yêu: (khổ 3 và 4)
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Đứng trước biển, tác giả băn khoăn, trăn trở,
tự trách mình ra để đọc lòng mình.
Điệp từ: Em nghĩ + câu hỏi tu từ +Ngắt nhịp
3/1/1, 3/2 => Khát vọng muốn cắt nghĩa tình
yêu.
- Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Sóng<= Gió? => ?. Nhân vật trữ tình
mượn sóng để lí giải, cắt nghĩa tình yêu
nhưng bjt lực.
Sóng_ Xuân Quỳnh
I. Đọc- tiếp xúc văn bản
1. Tác giả
a. Cuộc đời
b. Sự nghiệp
c. Phong cách thơ
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b.Đọc - Bố cục
c. Đề tài, chủ đề
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Khổ 1, 2
2. Khổ 3, 4
2. Sóng và nguồn gốc tình yêu: (khổ 3 và 4)
Em cũng không biết nữa => Lời thú nhận
ngọt ngào về việc không lí giải nổi tình yêu
với tâm trạng bối rối rjt nữ tính và đáng
yêu, đồng thời cũng rjt chân thành
Định nghĩa rjt riêng của Xuân Quỳnh: Tình
yêu giống như sóng biển, gió trời chứa đầy
bí mật, vừa rộng lớn vừa thẳm sâu như thiên
nhiên nhiều cung bậc
Tâm hồn vừa hiện đại vừa truyền thống
Tóm lại khổ 3,4: Tác giả mượn sóng để cát
nghĩa tình yêu > Không lí giải được => Thú
nhân trực tiếp với tình cảm chân thành, rjt
nữ tính thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ.
Củng cố và Hướng dẫn tự học
-Học thuộc lời bài thơ
Hoàn thành các câu hỏi sau:
1:Nêu những nét chính về cuộc đời và
sự nghiệp của nhà thơ Xuân Quỳnh ?
2: Trình bày hoàn cảnh sáng tác, đề tài , chủ
đề của bài thơ Sóng ?
3: Phân tích 2 khổ thơ đầu của
bài thơ Sóng _Xuân Quỳnh
Tài Liệu Tham Khảo
-SGK Ngữ Văn 12 (NXB GD )
-CKTKN Ngữ Văn 12 (NXB GD )
-SGV Ngữ Văn 12 (NXB GD )
-Phân tích tác phẩm văn học Ngữ Văn 12 (NXB GD)
-Một số tư liệu hình ảnh (Báo mạng)