skkn Thông qua âm nhạc giáo dục nhân cách đạo đức và lý tưởng sống cao đẹp cho học sinh

Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
Tên đề tài
Thông qua âm nhạc giáo dục nhân cách đạo đức
và lý tởng sống cao đẹp cho học sinh
A- Đặt vấn đề
1- Lý do và căn cứ
- Đổi mới phơng pháp dạy học là một vấn đề toàn nghành giáo dục đang
hết sức quan tâm . Dạy học theo tinh thần hợp tác thầy và trò . Nội dung dạy
học và phơng pháp dạy học là hai vấn đề có liên quan chặt chẽ với nhau . Đổi
mới hơng pháp dạy học cũng có nghiã là thay đổi nội dung dạy học . Để rộng
đờng suy nghĩ về dạy học đổi mới theo hớng pháp huy tính tích cực của học
sinh, giúp ngời học tìm tòi khám phá kiến thức, thầy và trò, trò và trò hoạt
động tơng tác với nhau .
- Do nhu cầu phát triển của xã hội . Âm nhạc vừa là một môn học vừa là
một môn nghệ thuật . Từ xa xa ông cha ta đã biết dùng âm nhạc để giáo dục
con cháu về truyền thống dân tộc, văn hoá , đạo đức, về tình yêu quê hơng đất
nớc con ngời . Thông qua bộ môn âm nhạc, các tiết học hát đã giúp cho các em
có thị hiếu âm nhạc lành mạnh hớng các em tới những điều thiện và cái đẹp
trong cuộc sống . Đất nớc ta đang trên đà phát triển bộ mặt của những làng quê
mỗi ngày một đổi mới, mền kinh tế phát triển mạnh, cuộc sống của nhân dân
đợc đầy đủ hơn nhng dờng nh vì vậy mà giáo dục quan tâm nhiều hơn đến đầu
t phát triển tài năng của học sinh, xem nhẹ việc giáo dục nhân cách cho các em
. Bác Hồ đã nói " Ngời có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó, ngời
có tài mà không có đức là ngời vô dụng ".
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
1
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
- Con ngời của một đất nớc xã hội chủ nghĩa phải là ngời vừa có tài vừa

có đức, có nh vậy mới có thể đa đất nớc ta đi lên những tầm cao mới .
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân dân Pháp và đế quốc Mỹ, âm nhạc là
nguồn động viên, lời kêu gọi tinh thần đoàn kết, lòng yêu nớc, căm thù giặc,
tinh thần chiến đấu dũng cảm của nhân dân ta . Hiện nay đát nớc đã hoàn toàn
giải phóng, chúng ta đang trên con đờng xây dựng đất nớc . Âm nhạc luôn là
ngời bạn đồng hành, là món ăn tinh thần quý báu của nhân dân Việt Nam . Là
mục tiêu giáo dục nhân cách đạo đức và t tởng sống cao đẹp của học sinh .
- Căn cứ vào tinh thần thực tế, tầng lớp học sinh hiên nay đang có chiều
hớng xuống cấp về đạo đức .
- Căn cứ vào mục tiêu giáo dục hiện nay là giáo dục con ngời mới năng
động, sáng tạo có đủ đức đủ tài để phát huy hết khả năng của mình làm chủ
đất nớc .
- Nớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam duy nhất chỉ có một Đảng
Công Sản lãnh đạo thì không thể có những con ngời sống thiếu đạo đức, coi
rẻ nhân phẩm, bán rẻ lơng tâm, chống phá cách mạng, chỉ nghĩ đến cái lợi
của bản thân .
- Bằng nhiều biện pháp giáo dục ( Trong đó có môn Âm nhạc ) " Vì lợi
ích trăm năm trồng ngời " chúng ta hãy hun đúc lên những con ngời Xã hội
chủ nghĩa Việt Nam có tài năng nhân cách đạo đức có lý tởng sống cao đẹp,
sẵn sàng hy sinh cho tổ quốc quyết sinh, góp phần cho xã hội ngày càng
trong sạch .
2 - Thực trạng của vấn đề :
Trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy học sinh có sự xa sút về đạo
đức tôi rất day dứt và đau lòng . Phải làm gì bây giờ ( Câu hỏi này đã nung
nấu trong tôi ) công tác tại một trờng dân tộc Mờng duy nhất của huyện , tr-
ớc đây ngời dân tộc ở đây sống rất vất vả nên không có điều kiện quan tâm
đến việc học hành của con cái, nhng các em lại rất ngoan ngoãn, lẽ phép và
sống rất gần gũi, tình cảm với thầy cô giáo . Hịên nay nơi đây đang trên đà
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can

2
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
phát triển theo chủ trơng của Đảng và Nhà nớc, có rất nhiều nhà máy, cơ sở
sán xuất, có khu tái định c, đờng sá đợc mở rộng và nâng cấp . Ngời dân nơi
đây đã đợc làm việc trong nhà máy có thu nhập ổn định vì vậy nền kinh tế đ-
ợc phát triền mạnh . Từ chỗ nghèo đói trở nên giàu có, vậy mà việc học của
các em lại kém đi , nhất là về đạo đức . Xuất hiện nhiều học sinh cá biệt . Nảy
sinh nhiều hiện tợng , đánh bài, bạc , chơi điện tử , chơi bi a , ăn tiền dẫn đến
bỏ học trộn cắp, đánh nhau, nhuộn tóc, cắt tóc, ăn mặc chơi bời không đúng
phong cách của học sinh . Ra đờng quên cả trào thầy cô, ngời lớn tuổi, không
tuân thủ nội quy của nhà trờng . Dờng nh đồng tiền đã làm hỏng các em. Gia
đình có điều kiện về tiền bạc nên cho các em tiêu sài lãng phí không quản lý
chặt .
- Mục tiêu của bộ môn Âm nhạc là giáo dục về đạo đức nhằm giúp học
sinh phát triển toàn diện về nhân cách và trí tệu . Đế có những thế hệ trẻ vừa
đức vừa có tài có sự kết hợp giáo dục chặt trẽ của nhà trờng, gia đình và xã
hội
3 - Mục tiêu :
Giúp giáo viên xác định chính sác đầy đủ, mục tiêu giáo dục của mình
và có những đờng đúng đắn trong việc cải tiến, đổi mới phơng pháp dạy học .
Thông Âm nhạc khởi dậy trong các em những đức tính tốt đẹp của những con
ngời " Nhân chi sơ tinh bản thiện" .
- Bằng sự lôi cuốn kỳ diệu của Âm nhạc, thông qua âm thanh ngọt ngào
của những ca khúc đa các em đến với những bài học về đạo lý làm ngời .
- Qua những tiết học các em có những kiến thức cơ bản về văn hoá âm
nhạc, cảm nhận đợc sâu sắc nội dung của tác phẩm biết yêu thiên nhiên, yêu
quê hơng, đất nớc, con ngời , biết gìn giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp
của quê hơng . Có lý tởng sống cáo đẹp, có lối sống lành mạnh, lạc quan yêu
đời , ngoan ngoãn, lễ phép, chăm chỉ, kiên trì, dũng cảm, sẵn sàng giúp đỡ

mọi ngời biết đợc giá trị đích thực cuộc sống , không trở thành nô lệ của đồng
tiền .
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
3
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
- Giúp giáo viên phát huy tính tích cực của học sinh sáng tạo trong giảng
dạy của bộ môn .
- Đảm bảo cho học sinh vừa có vốn văn hoá âm nhạc vừa hình thành nên
những đức tính quý báu thông qua Âm nhạc .
- Đảm bảo cho giáo viên thực hiện tốt khâu bồi dỡng và tự bồi dỡng
năng động , sáng tạo, linh hoạt trong mỗi tiết dạy . Mở rộng tầm cao kiến
thức và tính đa năng của môn học .
4 - Phạm vi thực hiện :
- Nghiên cứu thể nghiệm và thực hiện trong quá trình giảng dạy môn
Âm nhạc lớp 6, 7, 8, 9, đợc áp dụng trong rất nhiều bài học ở lớp 6, 7, 8, 9
với 151 học sinh trong năm học 2005 - 2006 .
B . Quá trình thực hiện :
I - thực trạng tình hình qua khảo sát điều tra
1- Cơ sở vật chất :
a - Thuận lợi :
- Nhà trờng khang trang, phòng học rộng rãi thoáng mát đảm bảo đúng
quy cách đủ ánh sáng và tiện nghi để học sinh học tập .
- Trang thiết bị phục vụ giảng dạy tơng đối đầy đủ ( Đàn OOCGAN,
GHI TA, bản nhạc, đĩa nhạc, bảng phụ, đài Catxet ).
- Phong trào học tập, thi đua dạy tốt, học tốt , trong nhà trờng luôn sôi
nổi, phát triển sâu và rộng .
b - Khó khăn :
- Trờng không có giáo viên nào cùng bộ môn nên sự trao đổi, học hỏi

kinh nghiệm của đồng nghiệp còn hạn chế .
- Trờng ở xa thị trấn - Xa trung tâm nên khó khăn cho việc giao lu với
các trờng bạn .
- Quan niệm ở đa số giáo viên, phụ huynh thờng xem nhẹ bộ môn, cho
là bộ môn phụ nên ít quan tâm, động viên .
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
4
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
- Học sinh phần đa số là không có năng khiếu nên rất khó khăn cho việc
dạy và học và phat triển bộ môn Âm nhạc .
- Học sinh thuộc dân tộc miền núi ( Dân tộc Mờng ) không đợc tham gia
, giao lu trong các chơng trình văn nghệ, nên tâm lý hay rụt rè, e ngại không
mạnh dạn thể hiện khi học bộ môn .
II - Nội dung và phơng phát cụ thể :
1 - Nghiên cứu và tìm hiểu sách giáo khoa :
- Để xác định những kiến thức âm nhạc có liên quan đến giáo dục đạo
đức học sinh .
2 - Tầm quan trọng của Âm nhạc trong đời sống con ngời :
- Âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu trong sự tồn tại và phát
triển của xã hội . Ngay từ những giai đoạn phát triển đầu tiên của loài ngời đã
có sự xuất hịên của Âm nhạc . Con ngời tạo nên âm nhạc bằng sự sáng tạo
qua những vật chất có sẵn trong cuộc sống nh đất, kim loại, gỗ, da, vỏ và
âm nhạc lại phục vụ thiết thực cho cuộc sống . Sự phát triển của âm nhạc đi
từ những bài vè, bài đồng dao, bài dân ca truyền miệng, do nhiều ngời sáng
tác đến những bản nhạc bì hát có ghi nốt nhạc do một nhạc sĩ sáng tác và có
trình độ nghệ thuật cao . Âm nhạc ngày càng phát triển và chiếm vị trí quan
trọng trong đời sống văn hoá của chúng ta . Âm nhạc xuất hiện mọi lúc, mọi
nơi, từ đám cới, sinh nhật, hội hè, hiếu, hỉ . Từ chuyện vui đến chuyện buồn

có sự góp mặt của âm nhạc . Âm nhạc là ngời bạn thân thiết giúp ta nhân đôi
niềm vui, xoa dịu nỗi buồn, thức dậy tình yêu trong ta . Âm nhạc là một bức
tranh đầy màu sắc .
- Ngay từ lúc còn trong bụng mẹ chúng ta đã lớn lên từ những lời du của
mẹ " Lời ru yêu thơng của mẹ, có dòng sông biếc xanh , có đàn cò trắng
bay Lời ru từ vành nôi, theo con suốt đời , ngọt ngào khi xuân tới xua tan
lạnh giá mùa đông . Lời ru từ vành nôi, là ớc mơ của mẹ , cho con tung đôi
cánh, trong lời ru của mẹ ". ( Lời ru của mẹ - Vũ Trọng Tơng ) . Lời ru của
mẹ cho con ngủ ngon, cho con khôn lớn trong những bài học làm ngời .
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
5
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
- Âm nhạc một " Pháo đài bất khả chiến bại " trong cuộc sống đấu tranh
giải phóng dân tộc .
Trải qua cuộc kháng chiến trờng kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ
. Nhân dân ta đẫ phải hy sinh biết bao xơng máu dể giành lại độc lập tự do .
Trong những ngày tháng gian khổ ấy họ vẫn cất cao tiếng hát " Tiiéng hát át
tiếng bom " . Những bài hát luôn là lời động viên, kêu gọi, lời thúc giục nhân
dân đoàn kết đứng lên chống lại kẻ thù, khơi dậy lòng yêu nớc, niềm tự hào
của dân tộc trong trái tim của mọi ngời . Âm nhạc nh những mũi dao sắc
nhọn đâm thẳng vào kẻ thù . Lớp lớp ngời đi theo " tiếng gọi thanh niên ' ( lê
Hữu Phớc ) , " Lên đàng ", " Anh vẫn hành quân", " Bắc sơn "," Bình Trị
Thiên khói lửa", " Hồ Chí Minh đẹp nhất tên ngời ", " Việt Nam trên đờng
chúng ta đi", " Xuân chiến khu", " Tiến về Hà Nội ", "Tiến về Sài Gòn", " Bài
ca không quên", " Hò kéo pháo ", " Tiến quân ca " Khó có thể quên những
ca khúc đã góp mặt trong sự nghiệp đấu tranh của dân tộc . Bộ đội vừa kéo
pháo vừa hát "Hò rô ta nào kéo pháo ta vợt qua đèo Dốc núi cao cao nhng
lòng ta còn cao hơn núi, vực nào sâu thăm thẳm vực nào sâu bằng chí căm thù

" . Qua bài hát khởi dậy tình yêu đất nớc của mỗi ngời, qua đó họ tìm thấy
những con đờng của mình . đó là con đờng cách mạng, con đờng đấu tranh
giải phóng dân tộc . Con đờng đến với Bác Hồ , với Đảng . Âm nhạc là bức
tranh phản ánh lịch sử đấu tranh gian khổ của dân tộc còn tồn tại đến muôn
đời sau .
- Những tấm gơng chiến đấu dũng cảm, những anh hùng dân tộc càng
ngời sáng trong những lời ca tiếng đàn . Các Nhạc sĩ đã thổi hồn vào những
sáng tác, hoà mình vào từng bớc tiến của dân tộc . Trên mặt trận văn nghệ
đầy gian khổ những Nhạc sỹ, Chiến sỹ cách mạng đã phát huy hết khả năng
của mình tạo nên ngọn lửa . Ngọn lửa của tình yêu quê hơng , đất nớc . Ngọn
lửa của lòng căm thù quân cớp nớc . Ngọn lửa của sự hăng say lao động , của
sức trẻ , của tinh thần đoàn kết, kề vai sát cánh . Toàn dân tộc Việt Nam đứng
dậy " Sáng loà ". Âm nhạc còn là tiếng nói kêu gọi những ngời con lầm đờng
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
6
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
lạc lối quay trở về với cách mạng , là vũ khí sắc bén chống lại những thế lực
thù địch , chống phá cách mạng, chia rẽ quân dân . Ngày nay chúng ta đợc
sống trong độc lập tự do hạnh phúc những ca khúc thời tiền chiến vãn là
những bài học quỹ báu giúp chúng ta sống đẹp , sống có ích để sứng đáng với
sự hy sinh cao cả của cha ông . thế hệ mai sau sẽ " Hát mãi khúc quân hành "
tiếp nối truyền thống yêu nớc của dân tộc .
3 - Tính giáo dục ca khúc trong thiếu nhi :
- Lứa tuổi thiếu niên ca hát không chỉ để vui chơi mà còn giúp các em
phát triển trí thông minh, óc sáng tạo, hình thành những phẩm chất chính của
lý trí . Bớc vào tuổi đi mẫu giáo, các em đã rất thích ca hát ca hát với các em
luôn là đôi bạn thân thiết , gắn bó chắp cánh cho nhau bay lên cùng những ớc
mơ tuổi thơ tơi đẹp ( tiếng hát của các em bay lên báo hiệu niềm vui, nièm

tự hào đồng thời đem lại một không khí vui tơi , trong sáng cho xã hội , cha
mẹ, thầy cô và chính bản thân các em ) Âm nhạc giáo dục các em biết lễ phép
" đi học về em vào nhà em chào cha mẹ ' . " Đi đến nơi nào lời chào đi tr-
ớc lời chào là quả khi gặp các cụ già , lời chào là hoa nở ra bao việc tốt "
. " Chim gặp bác chào mào chào bác, chim gặp cô sơn ca chào cô gặp anh
chích choè chào anh gặp chị sáo nâu chào chị ". Âm nhạc giáo dục tình
yêu thiên nhiên, yêu gia đình, yêu thơng thầy cô, bạn bè ( Cả nhà thơng nhau,
mùa hạ và những chùm hoa nắng , Em thơng thầy , mến cô, mùa xuân tình
bạn ) .
Những ca khúc thiếu nhi đã góp phần giáo dục các em những đức tính quý
báu hình thành nhan cách tốt đẹp, thể hiện sự trong sáng của tuổi thơ .
4 - Tính giáo dục trong những tiết học Âm nhạc :
- Thông qua bộ môn Âm nhạc trung học cơ sở giúp các em mở rộng
hiểu biết về thế giới xung quanh với bao nhiêu điều mới lạ, bao điều cần
khám phá và học hỏi . Ngay từ tiết học đầu tiên trong trơng trình âm nhạc lớp
6 các em đã đợc học bài hát " Quốc ca " . Một bài hát mà mỗi khi cất lên ta
thấy đợc sự trang nghiêm và xúc cảm từ đáy lòng trào dâng lên tình yêu đất
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
7
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
nớc , niềm tự hoà dân tộc . Một bài hát mà mọi ngời dân Việt Nam đều phải
thuộc .Ngoài mục tiêu ngáo dục học sinh phát triển toàn diện về " đức trí thể
mĩ " và có trình độ văn hoá Âm nhạc phổ thông . Mục tiêu của bộ môn Âm
nhạc chính là giáo dục nhân cách đạo đức cho học sinh . Nhiều khi quá trú
trọng về việc học hát và tập đọc nhạc sao cho đúng, cho hay mà ta quên mất
việc giáo dục đạo đức cho học sinh qua các bài hát .
- Trong phần phân môn dạy hát các em đợc học thể loại bài hát dân ca ,
thể loại bài hát thiếu nhi phù hợp với lứa tuổi , thể loại bài hát nhạc nớc ngoài

.
- Thông qua những bài hát , giáo dục tình yêu thiên nhiên và tình yêu
quê hơng đất nớc ở học sinh .
+ Ví dụ : khi dạy các bài : Tia nắng hạt ma ( tiết 26 Âm nhạc 6 ) . Bài
hát Chim sơn ca ( tiết 11 âm nhạc 7 ) . Bài Đi cắt lúa ( tiết 19 âm nhạc 7 )
ngoài tình yêu thiên nhiên còn giáo dục các em tình cảm yêu mến ngời lao
động . Bài hát : Khúc ca bốn mùa ( tiết 22 âm nhạc 7 ) giáo dục tình cảm yêu
mến mảnh đất quê hơng , nơi các em đang sống . Có ý thức bảo vệ thiên
nhiên và môi trờng chung sống hài hoà với tự nhiên .
Khi giảng dạy những bài hát này giáo viên trú trọng giáo dục các em nội
dung của bài hát . từ đó các em có ý thức bảo vệ môi trờng xung quanh , thấy
đợc tầm quan trọng của thiên nhiên trong sự tồn tại và phát triển của con ngời
. Thiên nhiên trong âm nhạc thật gần gũi, quen thuộc và đáng yêu đối với các
em . Bức tranh thiên nhiên hoà quyện với con ngời thật sống động trong
những mốt nhạc .
- Những ca khúc dân ca giúp các em hiểu sâu hơn về truyền thống văn
hoá , về phong tục, tập quán của dân tộc .
Ví dụ : Bài vui bớc trên đờng xa, Đi cấy , Hô la hê, hô la hô ở tiết 5 , tiết
12 , tiết 29 Âm nhạc 6, Ngoài hiểu biết về nét riêng trong dân ca của các dân
tộc Việt Nam , các em còn biết đến dân ca đến tính chất âm nhạc của các nớc
trên thế giới , ( Dân ca Pháp, Đức ) Từ hiểu biết về dân ca , các em còn gìn
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
8
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
giữ và phát huy truyền thống dân tộc , tất cả các dân tộc đều là anh em một
nhà .
Ví dụ các bài dân ca : Lý cây đa, Đi cắt lúa, ( Tiết 4, tiết 19 Âm nhạc 7 )
bài Lý rĩa bánh bò, Hò bà lý ( tiết 4, tiêt 11Âm nhạc 8 ), bài Lý kéo chài

( Tiết 11 ) . Qua nội dung bài hát, giáo dục học sinh yêu mến các làn điệu dân
ca và tinh thần lạc quan trong lao động, trong cuộc sống . Giáo dục các em có
ý thức trân trọng và bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc . Không phân biệt, chia rẽ
các dân tộc, tất cả đều bình đẳng .
- Những ca khúc thiếu nhi giúp các em hiểu hơn về tinh thần đoàn kết,
niềm hạnh phúc khi đợc sống trong hoà bình .
Ví dụ ; Bài Tiếng chuông và ngọn cờ ( Tiết 2 âm nhạc 6 ) . Trái đất chính là
nhà bảo tàng gắn bó thiết tha và bạn nhỏ gần xa đấy chính gia đình của ta .
Trong ca từ của bài hát đã toát lên những ý thức sâu xa, trớc khi dạy các em
biết hát chúng ta cần giúp các em hiểu những nội dung của bài ca đó .
- Bài hát : Chúng em cần hoà bình ( Tiết 8 âm nhạc 7 ), qua nội dung bài
hát hớng các em có thái độ thân ái với mọi ngời, biết yêu quý và bảo vệ hoà
bình trên trái đất .
- Khi dạy bài hát : " Nối vòng tay lớn " ( Tiết 8 Âm nhạc 9 ), bài hát
Ngôi nhà của chúng ta, Nổi trống lên các bạn ơi ! ( Tiết 22 tiết 26 Âm nhạc 8
), . Qua nội dung bài hát giáo dục học sinh tình đoàn kết, hớng các em tới lý
tởng nhân ái cao cả, biết sống có ý nghĩa .
- Ví dụ : Khi dạy những bài hát Niềm vui của em, Ngày đầu tiên đi học,
( Âm nhạc 6 ) . Mái trờng mến yêu ( Âm nhạc 7 ), Mùa thu ngày khai trờng .
Tuổi hồng , Tuổi đời mênh mông ( Âm nhạc 8 ) Bóng dáng một ngôi trờng
( Âm nhạc 9 ) chúng ta cần giáo dục các em những tình cảm yêu mến mái tr-
ờng, yêu mến những tháng năm đi học , để những kỷ niệm đẹp về những mái
trờng sẽ khắc sâu trong trí nhớ các em . Qua đó có những tình cảm rộng hơn
đó là tình yêu quê hơng, đất nớc .
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
9
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
- Ví dụ khi dạy bài hát " Hô la hê, hô la hô " ( Âm nhạc 6 ) ca chinm sa

( Âm nhạc 7) Khát vọng mùa xuân ( Âm nhạc 8 ) Nụ cời ( Âm nhạc 9 ) .
Giáo dục các em lòng nhân ái, tinh thần đoàn kết hữu nghị với nhân dân các
nớc trên toàn thế giới . Mở rộng quan hệ giao lu văn hoá . Qua bài hát các em
biết giữ gìn sự hồn nhiên trong sáng của tuooỉ học trò, biết mang niềm vui và
tiếng cời đến với mọi ngời .
- Nội dung chơng trình giáo dục Âm nhạc trung học cơ sở ở cả ba phân
môn đặc biệt là phân môn học hát mang tính giáo dục cao . Thông qua những
bài hát học sinh có những bài học về đạo đức thật sâu sắc, nhẹ nhàng và thấm
sâu vào tâm hồn các em hình thành nhân cách đạo đức tốt . từ đó giáo dục
khô cằn tởng chừng rất khó nói khó hiểu lại đợc nắm bắt thật dễ dàng .
Thông qua việc giảng dạy bộ môn Âm nhạc học sinh vừa có kiến thức
về văn hóa Âm nhạc và vừa có những bài học về nhân cách đạo đức thật đáng
quý . Qua đó việc giảng dạy bộ môn Âm nhạc không đơn thuần là việc giáo
dục học sinh có kiến thức Âm nhạc, biết hát, biết đọc nhạc, nhạc ly, hiểu biết
về nhạc sỹ và tác phẩm trong nớc và nớc ngoài . Bộ môn Âm nhạc còn giúp
các em hình thành và phát triển nhân cách đạo đức , sự trau dồi và hoàn thiện
mình . Âm nhạc đã góp phần tạo nên những con ngời toàn diện về " Đức trí
thể mỹ " . đó cũng chính là những con ngời mới của thế kỷ 21 . Thế hệ trẻ ,
những chủ nhân tơng lai của đất nớc sẽ góp phần to lớn trong công cuộc xây
dựng và phát triển đất nớc, đa đất nớc đi lên giàu mạnh phồn vinh và hạnh
phúc , đi lên những tầm cao mới của thời đại .
- âm nhạc luôn mang đến cho chúng ta những cảm nhận sâu sắc về
cuộc đời . Bằng những tác phẩm Âm nhạc ( Những bài hát, những bản nhạc
viết cho nhạc cụ ) hay chính cuộc đời của những nhạc sỹ lừng danh thế giới
và Việt Nam . Âm nhạc thởng thức là phân môn giúp học sinh hiểu biết hơn
về Âm nhạc qua các tác giả tác phẩm âm nhạc, kiến thức về những sinh hoạt
văn hoá âm nhạc dân gian . Đặc biệt là những hình ảnh của những nhạc sỹ tài
năng đức độ, suốt đời cống hiến hết mình cho âm nhạc cho niềm vui nhân
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can

10
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
loại . Chúng ta biết đến nhạc sỹ Văn Cao với bài hát ( Làng tôi ) , nhạc sỹ Lê
Hữu Phớc với bài hát ( Lên đàng ) nhạc sỹ Phong Nhã với Ai yêu Bác Hồ Chí
Minh hơn thiếu niên nhi đồng , nhạc sỹ Mô Da, nhạc sỹ Văn Chung, nhạc sỹ
Nguyễn Xuân Khoát , qua phần Âm nhạc thởng thức lớp 6 với những câu
chuyện kể về cuộc đời và sự nghiệp của họ . Có những nhạc sỹ là chiến sỹ
vừa chiến đấu vừa sáng tác . Có nhạc sỹ sống trong cảnh đói nghèo, bệnh tật
nhng vẫn chiến thắng mọi khó khăn gian khổ bằng ý trí tài năng của mình để
cống hiến cho đời, cho thế hệ sau những đứa con tinh thần vô giá . ở lớp 7
chúng ta gặp nhạc sỹ Đỗ Nhuận trong khúc ( Hành quân xa ) trên suốt chặng
đờng đấu tranh gian khổ của dân tộc, khích lệ lòng yêu nớc của những chiến
sỹ cách mạng " Đời chúng ta đâu có giặc là ta cứ đi " . Hay nhạc sỹ Huy Du "
Trên đờng chúng ta đi " . Nhạc sỹ Hoàng Việt ngời đã hy sinh anh dũng trong
trận đấu ác liệt . Xứng danh một nhạc sỹ chiến sỹ cách mạng . Họ là những
ngời đã cống hiến cả tuổi thanh xuân và tâm hồn cho Tổ quốc . Họ là những
ngời đi xoa dụi những nỗi đau, cổ vũ động viên tinh thần đấu tranh của nhân
dân . Hay với nhạc sỹ nổi tiếng thế giới BeTôVen các em học đợc tinh thần
ham học hỏi " Tôn s trọng đạo ", sự lao động không mệt mỏi của Ông .
- Chúng ta gặp nhạc sỹ Hoàng Vân, Trần Hoàn, Phan Huy Điểu ,
Nguyễn Đức Toàn, nhạc sỹ SôPanh trong phần Âm nhạc thởng thức 8 hay
nhạc sỹ TraiCôpxKi , nhạc sỹ Nguyễn Văn Tý trong phần Âm nhạc 9 . Họ là
những tấn gơng sáng về tinh thần yêu quê hơng đất nớc, tình yêu con ngời, sự
chia sẻ trong cuộc sống . Những ngời đã đóng góp rất lớn cho sự nghiệp phát
triển của Âm nhạc và họ là những tấn gơng sáng ngời veef nhân cách đạo đức
. SôPanh khi còn sống Ông phải sống xa quê hơng . Khi qua đời Ông chỉ có
một ớc nguyện là mang trái tim mình về chôn cất ở đất nớc của mình .
Qua những câu chuyện ý nghiã nh vậy, học sinh đã phần nào hiểu đợc
những đức tính tốt đẹp nó sẽ giúp các em có suy nghĩ đúng đắn về cuộc sống

về mục đích sống mà con ngời cần hớng tới . Đó chính là cái đẹp " Chân,
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
11
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
thiện, mỹ " là mục đích giáo dục, đào tạo con ngời mới của nghành giáo dục
Việt Nam !
III. kết quả so với đối chứng :
Học âm nhạc kết hợp với giáo dục về nhân cách đạo đức cho học sinh .
Tỷ lệ khá giỏi về đạo đức và học lực tăng lên rõ rệt .
1 - Khảo sát đầu năm :


Lớp 6A
( 34)
Lớp 7A
( 34)
Lớp 8A
( 37)
Lơp 9A
( 24)
Lớp 9B
( 21)


Học
lực
Tỷ lệ
%

Học
lực
Tỷ lệ
%
Học
lực
Tỷ lệ
%
Học
lực
Tỷ lệ
%
Học
lực
Tỷ lệ
%
Giỏi
8 23,4 7 20,3 7 18,9 1 4,1 7 32,9
Khá
5 14,5 8 23,4 9 24,3 8 32,8 5 23,5
Đạt
13 37,7 14 40,6 15 40,5 15 61,5 9 42,3
Cha đạt
8 23,4 5 14,5 6 16,2
2 - So sánh kết quả đối chứng giữa kỳ I và kỳ II :
Lớp 6 Lớp 7 Lớp 8 Lớp 9A Lớp 9B
HKI HKII HKI HKII HKI HKII HKI HKII HKI HKII
HL % HL % HL % HL % HL % HL % HL % HL % HL % HL %
Giỏi
8

23,4
12 34,8 7 20,
3
10 29,
0
7 18,9 10 27,
0
1 41 7 28,
7
7 32,
9
12 56,4
Khá
5 14,5 10
29,
0
8 23,4 8 23,4 9 24,3 12 32,4 8 32,
8
10 41,0 5 23,5 9 42,6
Đạt
13
37,7 12 34,8 14 40,6 6 46,4 15 40,5 15 40,5 15 61,5 7 28,
7
9 42,3
Cha đạt
8
23,4
5 14,5 6 16,2
C - Kết luận :
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng

THCS Châu Can
12
Lớp
Yêu cầu
khảo sát
Yêu cầu
khảo sát
Lớp
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
1 - Bài học kinh nghịêm :
- Giáo viên phải có những hiểu biết sâu rộng về kiến thức xã hội . Trớc
khi giảng dạy phải tìm hiểu rõ nội dung của tác phẩm và tìm hiểu về tác giả .
- Giáo viên cần đặt câu hỏi gợi mở khơi dậy những hiểu biết của học
sinh, cần nhấn mạnh nội dung của bài .
- Giáo viên không nên lạm dụng sa đà vào việc giáo dục đạo đức .
Thông qua học hát xem phần ca từ các em sẽ hiểu và rút ra những bài học cho
mình .
- Giáo viên phải nắm rõ tâm lý học sinh, biết kết hợp hài hoà, linh hoạt
các phơng ơháp giảng dạy bộ môn .
- Giáo viên phải luôn là tấm gơng sáng về phẩm chất đạo đức cho học
sinh moi theo .
IV - Hiệu quả đề tài :
- Đạt yêu cầu 100%
- Tỷ lệ khá giỏi đợc nâng lên rõ rệt
- Xếp loại hạnh kiểm, đạo đức và nhân cách của học sinh đợc phát triển
tốt .
- Cụ thể nh sau : ( tính tỷ lệ % )
Xếp
loại

Lớp 6A
( 34)
Lớp 7A
( 34)
Lớp 8A
( 37)
Lơp 9A
( 24)
Lớp 9B
( 21)
Đầu
năm
Cuối
năm
Đầu
năm
Cuối
năm
Đầu
năm
Cuối
năm
Đầu
năm
Cuối
năm
Đầu
năm
Cuối
năm

Giỏi 23.4 34.8 20.3 29.0 18.9 27.0 4.1 28.7 32.9 56.4
Khá 14.5 29.0 23.4 23.4 24.3 32.4 32.8 41.0 23.5 42.6
* kết quả đổi mới phơng pháp giữa 2 lớp 9A và lớp 9B
- Lớp 9 A : Không thực hiện đổi mới phơng pháp
- Lớp 9B : Có thực hiện phơng pháp đổi mới .
- Kết quả :cụ thể nh sau ( Tính tỷ lệ % 0 )
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
13
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
- Trên đây là nội dung minh hoạ của một số khía cạnh về giáo dục khi
giảng dạy bộ môn Âm nhạc lớp 6, 7, 8, 9 mà tôi đã nghiên cứu và thực hiện
thành công trong giảng dạy bộ môn Âm nhạc và thông qua âm nhạc giáo dục
nhân cách đạo đức và lý tởng sống cao đẹp cho học sinh .
Cùng với các môn học khác giúp các em hình thành và phát triển nhân
cách tốt , trở thành ngời có ích trong xã hội .
V- Một số kiến nghị và đề nghị sau quá trình thực hiện đề tài :
- Bộ môn Âm nhạc là một môn học mới nên gặp nhiều khó khăn trong
giảng dạy . Là một giáo viên dạy nhạc tôi xin đợc cấp trên quan tâm giúp đỡ
hơn về đồ dùng dạy học nh băng đĩa nhạc, ảnh nhạc sỹ, tranh ảnh bản nhạc
của tất cả các khối lớp, sách tham khảo, những thiết bị hiện đại để phục vụ
cho môn học .
- Tổ chức nhiều các cuộc thi văn nghệ , hay tìm hiểu về Âm nhạc , các
trò chơi về Âm nhạc cho lứa tuổi học sinh trung học cơ sở từ vùng nông thôn
miền núi trên riện rộng ( ở Huyện, Tỉnh, Trung ơng, trên đài, báo, truyền hình
) để các em đợc phát huy năng khiếu của mình .
- Coi môn học Âm nhạc là một môn học bắt buộc và quan trọng đối với
học sinh .
Rất mong sự góp ý của các bạn đồng nghiệp và sự quan tâm của cấp trên

để kinh nghiệm của tôi đợc hoàn chỉnh, công phu hơn và có tác dụng tích
cực, phổ biến đối với bộ môn .
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Phú mãn, ngày 25 tháng 4 năm 2006
Ngời thực hiện
Mục lục : Tài liệu tham khảo
Âm nhạc phổ thông tác giả, tác phẩm Phan Thị Sơn

Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
14
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
ý kiến đánh giá xếp loại của
hội đồng khoa học cơ sở

cộng hoà x hội chủ nghĩa việt namã
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
sơ yếu lý lịch
- Họ và tên : Phan Thị Sơn
- Ngày tháng năm sinh : Ngày 10 tháng 09 năm 1978
- Nguyên quán : Quảng Oai - Hà Tây
- Trú quán : Thôn Yên Thái - Đông Yên - Quốc Oai - Hà Tây
- Dân tộc : Kinh
- Nơi công tác : Trờng THCS Phú Mãn
- Chức vụ hiện nay : Giáo viên
- Trình độ đào tạo : CDSP
- Chuyên ngành :
- Ngày vào ngành GD- ĐT : 2001 Số năm trực tiếp giảng dạy :
- Đảng viên - Đoàn viên :

Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
15
Một cách tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học Âm
nhạc
Năm học 2005 - 2006
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hằng trờng
THCS Châu Can
16