skkn phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân môn vẽ tranh bộ môn mĩ thuật ở trường THCS

Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

Phn th nht: M u
1- Lý do chn ti:
1.1/ V mt lý lun:
Mi ngi mi ngh u mang nhng c thự, c trng riờng ca tng
ngnh ngh sao cho phự hp vi tng nng lc s trng ca mỡnh. Ngh dy hc
c coi l mt ngh cao quý bi sn phm ch yu l nhõn cỏch con ngi.
Mun tr thnh con ngi hu ớch, u phi da vo s giỏo dc ca nh trng.
Dy hc ó khú, dy m thut cng khú hn. Bi ngoi vic dy hc sinh
nhng kin thc c bn thỡ vic hc m thut cũn phi em li nim vui cho mi
ngi, lm cho mi ngi nhỡn ra cỏi p, thy cỏi p trong mỡnh, xung quanh
mỡnh tr nờn gn gi ỏng yờu hn. ng thi hc m thut giỳp mi ngi t to
ra cỏi p theo ý mỡnh, theo cỏch hiu cỏch lý gii ca bn thõn, lm cho cuc
sng thờm ti vui hnh phỳc. Dy v hc m thut thcs khụng nhm o to
ha s hay ngi lm ngh thut m nhm giỏo dc th hiu thm m cho hc sinh.
ch yu to iu kin cho hc sinh tip xỳc lm quen v thng thc cỏi p, tp
to ra cỏi p vn dng cỏi p vo trong cuc sng hng ngy. lm c iu
ú cn hiu v cỏch nhỡn cỏch cm nhn, lý gii hin tng s vt ca hc sinh
hay núi cỏch khỏc l ngụn ng to hỡnh trong b mụn m thut, m c th
ti nghiờn cu ny c tỡm hiu thụng qua phõn mụn v tranh.Vic tỡm hiu c
trng ngụn ng to hỡnh hc sinh thcs s giỳp cho giỏo viờn ging dy ỏnh giỏ
mt cỏch tớch cc ỳng n, gõy hng thỳ cho c ngi hc v ngi dy, tỡm ra
c phng phỏp, cỏch thc ging dy phự hp i tng, la tui. tuy nhiờn dy
nh th no? dy tht tt hay bỡnh thng cũn ph thuc ý thc, o c ngh
nghip ca mi chỳng ta nng lc chuyờn mụn.
1.2/ V mt thc tin:
Vi mong mun tr thnh ngi giỏo viờn dy tt, dy gii, hon thnh tt cụng
tỏc nhim v, mi ngi giỏo viờn cn cú rt nhiu yu t: chuyờn mụn nghip v,
kin thc kinh nghim, v lũng say ngh yờu tr. Trong thc t dy M thut, c

bit trong cỏc gi dy tit v tranh giỏo viờn vn cũn rt lỳng tỳng, thc hin cha
cú hiu qu vic i mi phng phỏp dy hc phỏt huy tớnh tớch cc ca hc
sinh.
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 1
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

a) Biu hin:
- Giỏo viờn cũn phi lm vic nhiu trong gi dy hc:
- Trong gi dy v tranh giỏo viờn cũn núi rt nhiu (thuyt ging, lý gii,
bỡnh, khỏi quỏt, liờn h )
- Hc sinh ớt c hot ng t tỡm ra kin thc. Cỏc em ch c tr li
cỏc cõu hi phỏt hin n gin, hu nh thi gian ca gi hc, hc sinh ch ngi
nghe v ghi chộp.
- Vic s dng phng tin dy hc cha hp lý, cha khoa hc.
b) ỏnh giỏ cht lng ca nhng gi hc ú:
- Tit hc tr nờn nng n, cng thng.
- Khụng phỏt huy c tớnh tớch cc, sỏng to ca hc sinh; Hc sinh tr nờn
th ng lm theo cỏc gi ý ca thy l ch yu.
- Giỏo viờn phi núi nhiu nhng kin thc ng li trong u hc sinh
chng l bao vỡ hc sinh khụng c t mỡnh tỡm ra tri thc ch th ng nghe v
ghi chộp.
1.3/ V tớnh cp thit ca ti:
L mt giỏo viờn m thut trc tip ging dy tụi luụn bn khon v c gng
hc hi v vn vn dng vic i mi phng phỏp phỏt huy tớnh tớch cc ca
hc sinh trong dy phõn mụn v tranh. Lm th no qua mt tit hc m giỏo viờn
va t chc cho hc sinh bit c mc ớch ca ti va v c mt tỏc phm
mang ỳng ngha l giỏo dc thm m cho hc sinh, m rng vn sng vn kinh
nghim cho hc sinh? Lm th no hc sinh phỏt huy c tớnh tớch cc ca

mỡnh m vn m bo c trng b mụn? Phỏt huy tớnh tớch cc sỏng to ca
hc sinh trong cỏc tit dy phõn mụn v tranh b mụn m thut trng
THCS theo hng i mi phng phỏp thỡ lm th no? ú l vn tụi quan
tõm v l lý do tụi chon ti ny.
2- Mc ớch nghiờn cu:
Trong ti ny hon ton vỡ mt mc ớch chung ca mc tiờu dy hc m
thut trng THCS l; Tu tng a phng, tng i tng hc sinh ta cú th ỏp
dng cỏc bc lờn lp v cỏch dy cho phự hp.
Nhng yờu cu ca tit dy phõn mụn v tranh cn t c l mt tit phỏt huy
tớnh tớch cc, ch ng ca hc sinh, hc sinh khụng nhng cm th v p tranh
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 2
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

ti m cũn bit thc hnh vo bi v, bit vn dng vo cuc sng giỳp cho
cuc sng ngy thờm hn nhiờn trong mt tr th.
3- i tng nghiờn cu:
- Nghiờn cu nguyờn tc, yờu cu khi thit k v t chc cỏc hot ng trong dy
phõn mụn v tranh chng trỡnh m thut trng THCS.
- Nghiờn cu phng hng thit k v t chc cỏc hot ng trong gi dy phõn
mụn v tranh.
- i tng nghiờn cu l hc sinh trng THCS Hỏn 4 nm hc 2006 2007;
2007 -2008; 2008 2009 v nm 2009 2010
4-Gii hn phm vi nghiờn cu:
Trong gii hn phm vi nghiờn cu ti ny tụi ch a ra cỏc cỏch c bn v
n gin khi thc hin thit k v thc hin hot ng dy v hc, trong phm vi
ca cỏc tit trong phõn mụn v tranh ti.
5- Nhim v nghiờn cu:
- Xõy dng c phng hng thit k cỏc hot ng trong dy phõn mụn v

tranh.
- Xõy dng cỏch thc t chc cỏc hot ng trong gi dy phõn mụn v tranh
6- Phng phỏp nghiờn cu:
- Nghiờn cu lý thuyt tỡm ra c s lý lun.
- Kho sỏt thc t dy hc m tht trng THCS.
- Phõn tớch, lý gii, i chiu, chng minh.
7. Thi gian nghiờn cu;
Bt u t nm hc 2002 khi tụi c phõn cụng cụng tỏc ti trng THCS Hỏn
c trc tip ging dy mụn m thut khi 6,7,8,9 v qua cỏc t tp hun dy
hc nhm phỏt huy tớnh tớch cc ch ng ca hc sinh.
Phn th hai- Ni dung
Chng I - C s lý lun ca ti
1- lý lun ca ti.
ỏp ng nhu cu phỏt trin ca xó hi v kinh t, chớnh tr, vn hoỏ, an ninh,
quc phũng, nhng nm va qua ng v nh nc ta luụn quan tõm n s phỏt
trin ca giỏo dc, c bit l cht lng ca nú. Cựng vi nhu cu phỏt trin
ngy cng cao ca con ngi v c dc, trớ dc v th dc, thỡ m dc cng
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 3
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

khụng ngng c phỏt trin v dn cú vai trũ quan trng trong i sng ca mi
con ngi v nht l th h tr, m i tng nghiờn cu õy l hc sinh THCS.
Vi b mụn m thut hin nay núi riờng, giỏo viờn ging dy m thut cũn ớt
kinh nghim, khụng cú c hi tho lun v nghiờn cu sõu vn . Bi thi lng
tit cũn ớt, mi trng ch cú mt giỏo viờn. vic trao i v tho lun gp nhiu
khú khn. ng thi õy cng l b mụn mi c a vo gn õy nhm ỏp
ng nhu cu th hiu ca con ngi, luụn luụn hng ti cỏi p, tỡm kim v sỏng
to cỏi p. Nhu cu th hiu thm m ca con ngi ngy cng cao cựng vi s

phỏt trin kinh t xó hi, cho nờn vic nhỡn nhn v thng thc cỏi p ca i b
phn nhõn dõn l vn tt yu khỏch quan, khụng ch l i vi ngi ln, m tt
c cỏc i tng, tng lp, la tui trong xó hi.
Ging dy m thut trng THCS cng nhm mc tiờu trờn. Trong quỏ
trỡnh ging dy ngi giỏo viờn cn chỳ ý c im la tui hc sinh, mi la tui
s cú cỏch cm nhn suy ngh v lý gii v cỏi p khỏc nhau. Ngi ln cú cỏch
cm nhn lụgic v khoa hc to nờn mt cỏi p hon thin, cũn tr em thỡ cú cỏch
cm nhn ngõy th, nhỡn s vt qua lng kớnh mu hng, khụng vng bn nhng
nguyờn tc, trn tr m ch yu tp trung tỡnh cm s yờu thớch ca mỡnh vo bi
v. Cho nờn bi v hc sinh thng em li cho ta nhiu cm xỳc v tỡnh cm mi
l. Núi l vy nhng mi la tui, mi mc cỏch cm nhn ca con ngi mi
i thay. L ngi giỏo viờn dy m thut cn nm bt c c im ny ca hc
sinh cú phng phỏp ging dy tt nht, phỏt huy c nng lc s am mờ ca
cỏc em. õy cng l lý do tụi chn vit sỏng kin Phỏt huy tớnh tớch cc
sỏng to trong cỏc tit dy phõn mụn v tranh trng THCS.
Dy m thut cng nh dy cỏc b mụn khỏc i tng ch yu l hc sinh,
dy cho hc sinh theo nhng ni dung yờu cu chng trỡnh ó quy nh. Nhng
dự dy bt c cỏi gỡ thỡ cn phi tỡm hiu rừ i tng cn truyn t l ai, i
tng no, truyn t mc no.
õy i tng tỡm hiu l hc sinh THCS, m c th l hc sinh THCS
Hỏn . La tui t 11 n 15 vi nhng c im tớnh cỏch nhn thc riờng. B
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 4
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

mụn m thut l mụn hc m kin thc ca nú va c th, rừ rng va chung
chung tru tng, khú thy khú nhỡn, l loi kin thc cú xung quanh ta, ly
nhng s vt hin tng quanh ta biu t. iu ú ũi hi giỏo viờn ngoi vic
phi nm vng kin thc chuyờn mụn thỡ cn phi nm vng kin thc cỏc b

mụn liờn quan nh tõm lý hc la tui, xó hi khoa hc t nhiờn, Trong ú cỏi
ct lừi cn phi nm l c trng ngụn ng to hỡnh ca hc sinh THCS m c th
ti nghiờn cu ny nú nm trong phm vi phõn mụn v tranh.
c trng ngụn ng to hỡnh ca hi ho núi chung bao gm nhiu yu t, nh
tớnh khụng gian, tớnh to hỡnh trc tip trong ú bao gm ng nột hỡnh khi,
mu sc V ngụn ng to hỡnh ca hc sinh THCS cng khụng nm ngoi nhng
yu t ú.
Hc sinh THCS cú cỏch nhỡn, cỏch cm nhn lý gii nh th no v nhng s vt
hin tng xung quanh, v hỡnh khi , mu sc s cm nhn ú cú khỏc gỡ so vi
s cm nhn ca ngi ln, ca tng la tui khỏc nhau. Nú cú nhng im thun
li khú khn gỡ v nhng im mnh im yu trong cỏch nhỡn nhn, cm th ca
hc sinh THCS. ú l nhng iu cn phi nghiờn cu tỡm hiu b sung vo
lng kin thc chuyờn mụn ca ngi giỏo viờn ging dy b mụn m thut.
2- C s thc tin cỏc lun im- quan im khoa hc:
2.1. Thc t ca vic dy phõn mụn v tranh theo tinh thn i mi
phng phỏp phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh.
Cho n hin nay, vn i mi phng phỏp dy hc ó c trin khai mt
cỏch sõu rng tt c cỏc b mụn nhng vic t chc cho hc sinh hc tp trong
gi dy phõn mụn v tranh, c bit vic thit k v t chc cỏc hot ng trong
gi dy phõn mụn v tranh phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh cũn nhiu vn
cn trao i, bn bc, rỳt kinh nghim.
Qua d gi, thm lp, qua sinh hot t nhúm chuyờn mụn tụi thy cỏc giỏo viờn
trong cỏc trng THCS khi thit k v t chc cỏc hot ng trong gi dy hc
vn theo hng i mi phng phỏp phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh cú mt
s u v nhc im sau:
a) u im
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 5
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

- Giỏo viờn ó t chc cho hc sinh t mỡnh phỏt hin chi tit, hỡnh nh.
- Giỏo viờn chỳ ý a ra nhng cõu hi phỏt vn hc sinh suy ngh tỡm ra ỏp
ỏn c th cỏc ỏp ỏn l ý tng l v hn nhiờn ca tui th.
- Hc sinh ó c tho lun nhúm, lm thc hnh nhúm, ỏnh giỏ theo nhúm
- Giỏo viờn cú s dng mt s phng tin dy hc hin i nh: Bng a, mỏy
chiu a nng
b) Mt hn ch
- mt s gi, giỏo viờn cha bit thit k v t chc cỏc hot ng dy hc theo
hng i mi phng phỏp. Giỏo viờn vn quen kiu dy theo phng phỏp c
nh: Thy hi, trũ tr li; thy nghe, nhn xột, ghi bng; Trũ nghe ghi chộp vo
v. nhng gi hc ú giỏo viờn thỡ rt vt v cũn hc sinh hon ton th ng.
Vớ d:
Khi dy tit v tranh giỏo viờn khụng s dng phiu hc tp t chc cho hc
sinh tho lun m ln lt hi hc sinh: Cỏc cõu hi mang tớnh chiu l, ó cú
trong SGK.
- mt s gi, giỏo viờn ó bit t chc cho hc sinh hot ng phỏt hin chi
tit hỡnh nh nhng cũn mt s vn cha hp lý nh:
+ Hot ng ny hot ng mt quỏ nhiu thi gian, lý do:
* Giỏo viờn khụng hng dn hc sinh su tm tỡm hiu ti trc
* Giỏo viờn cha yờu cu c cỏc nhúm hc sinh trng by kt qu
+ Giỏo viờn vn phi núi nhiu. Lý do: Sau khi hc sinh bỏo cỏo kt qu
hot ng ca nhúm mỡnh, giỏo viờn li nhc li mt ln na.
Giỏo viờn: Nhn xột, ri trng ỏp ỏn. Sau ú giỏo viờn li núi li
Lm nh vy va mt thi gian m gi hc cú cm giỏc "khụng thoỏng"
+ Giỏo viờn khụng khai thỏc trit kt qu ca hot ng phỏt hin chi tit hỡnh
nh t chc cỏc hot ng phõn tớch, lý gii, bỡnh, liờn h
Vớ d: Khi dy tit v tranh theo ti Chỳ b i-lp 6 Giỏo viờn yờu cu hc
sinh tho lun nhúm theo cõu hi
? K cỏc binh chng m em bit.

? Quõn phc ca cỏc binh chng khỏc nhau.
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 6
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

?V khớ tỏc chin ca cỏc binh chng
Nhng sau ú giỏo viờn li khụng bit s dng kt qa ca hot ng y hng
dn hc sinh phõn tớch, lý gii cm nhn v p ca chỳ b i trong mt tr th,
m li hi hc sinh: ti ny cú phong phỳ khụng? Cỏc em cú thớch khụng Qua
ti mun núi vi ta iu gỡ? Lm nh vy hot ng ca thy v trũ khụng
toỏt lờn kin thc trng tõm ca bi m cũn lm cho cỏc em thiu s sỏng to,
v vn dng sỏng to.
- mt s gi dy, giỏo viờn chỳ ý t chc cho hc sinh hot ng phỏt hin chi
tit hỡnh nh; phõn tớch, lý gii m khụng chỳ ý n hot ng bỡnh ca giỏo viờn,
cm nhn ca hc sinh.
- mt s gi giỏo viờn s dng dựng dy hc cha hp lý, cha khoa hc. Do
ú khụng phỏt huy c tớnh sỏng to ca hc sinh.
Vớ d.
- mt s gi giỏo viờn t chc cho hc sinh tho lun sụi ni nhng cha hng
dn c cho hc sinh "búc tỏch ý " m ti cn t
2.2/ Thc t ca vic dy phõn mụn v tranh theo hng i mi phng
phỏp dy hc ca bn thõn
- Trc kia khi dy phõn mụn v tranh trong chng trỡnh m thut THCS tụi
cha thc s chỳ ý thit k v t chc cỏc hot ng cho hc sinh. Tụi thng chỳ
ý t cõu hi hc sinh tr li. Nhng kin thc phn phõn tớch, lý gii, bỡnh,
khai quỏt, tụi cú hi hc sinh nhng hu nh cỏc em lm vic rt ớt, giỏo viờn cũn
phi núi rt nhiu.
- Trc kia, tụi thng b mt nhiu thi gian vo n v kin thc phỏt hin.
Phn bỡnh tranh trong SGK, liờn h khụng thc hin c mt cỏch k lng do

ht thi gian, thm trớ cú nguy c thiu thi gian cho hc sinh thc hnh.
- Sau khi tớch cc d gi thm lp, trao i rỳt kinh nghim, nghiờn cu ti liu,
qua thc t ging dy, tụi ó sỏng rừ hn v vn thit k v t chc cỏc hot
ng dy v hc trong gi dy phõn mụn v tranh theo phng phỏp i mi,
phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh ch:
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 7
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

+ mt s bi v, nu cú th giỏo viờn nờn thit k v t chc cho hc sinh c
lm vic ngay t hot ng khi ng vo bi.
+ hot ng tỡm hiu chung giỏo viờn nờn thit ni dung cỏc hot ng phự hp
hc sinh va c lm vic nhiu li va mt ớt thi gian ca gi hc.
Chng II: Thc trng ca ti
1- Thc trng tõm lý ngi hc:
HS rt ho hng khi n cỏc tit v tranh vỡ trong ú hc sinh thy th gión thoi
mỏi, nht l nu hot ng v ngoi tri hoc theo nhúm. Tuy nhiờn nu khụng cú
s nhit tỡnh, khi gi cm xỳc cho cỏc em hay hng cỏc em phi v nh th no
thnh tranh v v cú b cc p thỡ cú l ý tng cm xỳc ca cỏc em ch m
h trờn nột v nghch ngoc, lỳc ny khụng cũn l sỏng to thoi mỏi m l hỡnh
thc tra tn i vi HS khụng cú nng khiu. Trong thc t khi HS lp 6 mi hc
m thut nht l bi v ti hc tp u tiờn cha quen vi cỏc bc v (tụi ó
hi 1 hc sinh) em v gỡ õy? hc sinh tr li em mun v nhng cha bit phi
bt u t õu.
2- Kh nng sỏng to ca hc sinh trong v tranh:
Kh nng sỏng to ca hc sinh cú l chỳng ta ai cng phi tha nhn, ú l s
sỏng to giu cm xỳc nht, hn nhiờn nht. Cú nhng tỏc phm la tui hn nhiờn
cỏc em v ta khụng th hỡnh dung c mt trỏi tim bộ nh li cú th núi lờn mt
iu v i, mt c m, mt hoi bóo ln lao hay c l nhng iu gin d nht -

Nht l cỏc tit v tranh ti t chn hoc ti c m.
3- Nhn thc v p ca tỏc phm khi v tranh:
HS nhỡn th gii di con mt tr th vỡ vy khi cỏc em cm nhn tỏc phm m
thut ca mỡnh hay ca bn u rt tht v em cỏi tht ú ỏp dng vo cuc sng.
Vớ d nh v tranh v ti hc tp hc sinh v li khung cnh ca lp hc mỡnh,
khi nhn xột giỏo viờn cho cỏc em t trỡnh by ni dung ý tng, cú hc sinh v
bi ca mỡnh v luụn mun trờn bn thy cụ giỏo lỳc no cng cú 1 l hoa ti,
ti nh n ci trờn mt thy cụ giỏo- mt s liờn tng, mt nhn thc tht s
hn nhiờn!
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 8
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

S kt hp gia hc mụn m thut vi cuc sng rt quan trng vỡ nú cú mt mc
tiờu c th ú l mang li mt con ngi ca cỏi p.
Chng IIi: gii quyt vn
I. Bin phỏp giỳp hc sinh hc tt v nõng cao cht lng bi v phõn
mụn v tranh.
1-Khõu chun b
Trc khi dy mt bi v tranh ti thỡ khõu chun b l rt quan trng
nht l dựng dy hc. V phớa giỏo viờn ngoi vic chun b giỏo ỏn, phng
phỏp dy hc thỡ mt iu khụng th thiu ú l dựng trc quan (tranh , nh
minh ho) vỡ la tui tr em thỡ tranh nh nú cú tỏc dng rt mnh n th giỏc
v trớ nh ca cỏc em, do vy cn phi cú dựng trc quan phong phỳ v phi
bit s dng ỳng lỳc,
V phớa hc sinh cng phi cú s chun b y , sỏch v giy v, mu chỡ ty,
nhng dựng hc tp cn thit, ngoi ra phi tỡm hiu v quan sỏt tham kho
nhng ti m mỡnh s th hin trc khi lm bi.
Khi son giỏo ỏn cn son k, bit cht lc nhng li thoi, cõu hi chớnh v cõu

hi gi m phi rừ rng d hiu nhm to hng thỳ v sụi ni trong tng i tng
hc sinh. Nờn trỏnh nhng cõu hi di khú hiu v nhng cõu hi lng .
+ i vi hc sinh yờỳ kộm cn gi m c th hn giỳp cỏc em nhn ra ch cha
ỳng cha p bi v p hn .Vớ d: B cc cú lng lo quỏ khụng, hay mu
sc cú ln xn quỏ khụng? vv
+ i vi hc sinh khỏ, trung bỡnh thỡ cú th gi m cỏc em tỡm t tỡm ra, t
iu chnh hay sa cha. Vớ d: Ch ny, mu ny nh th no ? Lm sao cho bi
v p hn ?
+Vi hc sinh gii thỡ yờu cu cao hn. Vớ d: Th tỡm xem bi v cú ch no
cha hp lý? Cú th v khỏc c khụng?
phc v cho quỏ trỡnh lờn lp tt, thỡ giỏo viờn cn phi cú thi gian v quỏ
trỡnh thõm nhp giỏo ỏn k cng, phi nm vng tin trỡnh bi dy, va m
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 9
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

bo tin trỡnh bi dy va giỳp hc sinh tip thu bi mt cỏch cú hiu qu nht, v
iu ct yu nht l phỏt huy tớnh tớch cc sỏng to ca tng em, ng thi phi
to c bu khụng khớ vui v thoi mỏi trong khi cỏc em lm bi .
Giỏo viờn phi phõn tớch k cỏc bc tin hnh mt bi v tranh ti phi thc
hin theo nhng bc no? Nhng bc ú l gỡ? v kt hp dựng minh ho
hc sinh d nh d nm bt, v bi v ca hc sinh lp trc cỏc em cú th thy
c mc th hin bi, tham kho tranh ca cỏc ho s v ni dung. Tu vo s
lng bi m nhng bi sau cú th gim thi lng lý thuyt v tng dnh thi
gian thc hnh, hng cỏc em i vo trỡnh t cỏc bc v tranh
Vn dng trit li th khoa hc cụng ngh thụng tin, s em li hiu qu cao
trong cụng tỏc ging dy. Cho nờn l ngi giỏo viờn núi chung, giỏo viờn m
thut núi riờng cn phi nhanh chúng tip cn nm bt nhng li th m khoa hc
em li, to hng thỳ v s i mi trong cỏch ging dy.

2-Phn lờn lp
Giỏo viờn phi linh hot trong thi gian lờn lp, phi m bo quy trỡnh thi gian,
phõn chia lp hp lý, giỳp cỏc em nhn thc v hiu c bi hc ngay ti lp,
giỳp cỏc em v c mt bi v tranh theo ý thớch ỳng qui trỡnh thc hin cỏc
bc v.
+ Hng dn hc sinh khai thỏc ni dung
Qua hỡnh minh ho, giỏo viờn gi ý giỳp cỏc em hiu sõu hn v ti, tỡm ra
c cỏch th hin (cỏch v ) khỏc nhau, tỡm ra nhng ý tng hay dớ dm cho
tranh ca mỡnh
+ Hng dn hc sinh cỏch v
Nờn gii thiu qua dựng minh ho v kt hp trc tip minh ho bng hc
sinh nhn thc rừ rng hn trỡnh t cỏc bc cng nhc im khi tin hnh theo
trỡnh t cỏc bc em li v nú c th hn khi ch l nhng lý thuyt sỏo rng.
Nu nh gii thiu ni dung ri mi ch vo tranh, e rng hc sinh khụng chỳ ý
khụng nhn ra c cỏch tin hnh (õu l mng, õu l hỡnh trong mng )
-Tỡm b cc, phỏc mng chớnh ph sao cho hp lý, cõn i vi t giy rừ trng
tõm, rừ ni dung th hin c ch .
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 10
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

-V hỡnh, v mu phi rừ c im ca i tng khụng v chung chung. V mu
thỡ khụng v hỡnh quỏ chi tit c th s rt khú th hin, mu cú th v nh thc
hoc theo cm hng, song cn chỳ ý. Tng quan gia cỏc mu, khụng v c lp
tng mu, chỳ ý n m nht ca cỏc mu gam mu th hin c tớnh cht
bi v.
+ Hng dn hc sinh lm bi
Giỏo viờn c gng lm vic vi nhiu hc sinh v bao quỏt tng th lp giỳp cỏc
em tỡm cỏch th hin ý tng ca bn thõn, b cc mng v hỡnh tỡm mu. Dựng

phng phỏp gi m trong khi hng dn hc sinh v tranh s t hiu qu hn
c.
Bờn cnh ú phng phỏp ging dy phự hp phn thc hnh cng rt quan
trng. Cn xỏc nh c ni dung kin thc trng tõm v yờu cu hp lý vi i
tng hc sinh.
Luụn to c bu khụng khớ thoi mỏi nh nhng vui v trong tng tit dy theo
c im riờng ca tng phõn mụn
Phi d kin c cỏc tỡnh hung s phm cú th xy ra v x lý linh hot em li
hiu qu giỏo dc cao. Ngoi ra cn phi cho hc sinh thy c tm quan trng
ca vic nm vng kin thc lý thuyt, vn dng kin thc vo bi v mt cỏch
linh hot khụng mỏy múc lm cho bi v sng ng hn cú hn hn, v tin ti
vic nm bt cỏch thc sỏng to mt bc tranh riờng i sõu vo chuyờn ngnh
mỡnh la chn.
II- Thit k giỏo ỏn minh ho Phỏt huy tớnh tớch cc sỏng to trong cỏc
tit dy phõn mụn v tranh b mụn m thut trng THCS
Tit 22 bi 22: V tranh Lp 6
ti ngy tt v mựa xuõn
I- Mc ớch yờu cu:
- HS yờu quờ hng, t nc thụng qua vic tỡm hiu v cỏc hot ng ca ngy
tt v v p ca mựa xuõn.
- HS hiu bit hn v bn sc vn hoỏ dõn tc qua cỏc phong tc tp quỏn mi
min quờ trong ngy tt v mựa xuõn.
- HS v hoc ct, xộ dỏn giy mu mu mt tranh v ti Ngy tt v mựa xuõn.
II- Chun b:
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 11
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

1. dựng dy hc.

Giỏo viờn:
- Bc v tranh phỏc tho.
- B tranh v ti Ngy tt v mựa xuõn (DDH MT 6).
- Su tm mt s tranh nh kh ln v ngy Tt v mựa xuõn gm: tranh dõn
gian, tranh ca hc s, tranh hc sinh nm trc v.
Hc sinh:
- Dng c hc tp.
2. Phng phỏp dy hc:
- Phng phỏp trc quan: GV cho hc sinh xem nhiu bi mu, phõn tớch qua v
ni dung, b cc mu sc HS liờn tng v tham kho.
- Phng phỏp vn ỏp, gi m: Gi ý, t cõu hi HS th hin riờng cho tng
ch ngy Tt v mựa xuõn.
III- Tin trỡnh dy hc:
Ni dung Hot ng giỏo viờn Hot ng hc sinh
Hot ng 1
Tỡm v chn
ni dung ti.
- Gii thiu ti
+ Khi gi cho hc sinh
khụng khớ ngy tt, ngy hi
(bt nhp hỏt bi Tt tt tt n
ri).
- Hng dn HS quan sỏt
tranh cú cựng ch .
t cõu hi quan sỏt
? Tranh v v hot ng gỡ
ca ngy tt hay mựa xuõn.
? Cỏc hot ng ny em ó
c thy v tham gia cha.
? Tỏc gi bc v ny v hot

ng gỡ l chớnh. Hot ng
no l ph.
? Mu sc ca cỏc bc tranh
v ch ny th no.
- Hng thỳ vi ti.
+ Hỏt theo nhp bi quen
thuc.
- Quan sỏt tranh, nhn xột
tranh.
+ K cỏc hot ng v
trong tranh.
+ Tr li cỏ nhõn.
+ Hot ng ngy Tt
(mựa xuõn) l chớnh. Cnh
sc khụng khớ cỏc hot
ng h tr cho ni dung
l ph.
+ Mu sc thng ti
sỏng.
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 12
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

Hot ng 2
Cỏch v tranh.
t cõu hi khi gi cm
xỳc, tỡm hiu sõu vo bi
? Ngoi cỏc hot ng ca
ngy Tt trờn a phng ta

cũn cú hot ng gỡ khỏc, l
hi gỡ khỏc.
? Em thớch nht hot ng gỡ
ca ngy Tt.
(cõu hi ny giỳp cỏc em xõy
dung mng chớnh)
? Em thy ngy tt v mựa
xuõn khụng khớ, cnh vt, con
ngi nh th no.
- Hng dn quan sỏt tranh
ho s, tranh dõn gian, tranh
hc sinh.
(Cõu hi khi cỏc em xem
tranh ca bn cựng trang la
nhm cung cp thờm cỏc
thụng tin v hng cỏc en
cm th c ni dung qua
b cc, hỡnh v, mu sc)
? Em thy cỏc bn v cú p
khụng, cỏc em cú th tỡm c
ni dung phong phỳ nh cỏc
bn khụng.
? Em hóy cho thy giỏo bit
v cm xỳc ca mỡnh khi v
bi ti ny (cõu hi khộp li
phn tỡm v chn ni dung
ti).
- Cho hc sinh xem bc v
+ Lit kờ cỏc hot ng
trong dp tt hoc sau tt.

+ Tr li.
+ Cõu tr li dnh cho HS
khỏ gii. Tr li
+ Quan sỏt cú thờm thụng
tin.
+ Nhm tỡm hiu HS xõy
dung ni dung cho mỡnh
theo cm xỳc trc ti
ny.
- Quan sỏt.
- Tr li theo kin thc ó
hc.
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 13
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

Hot ng3
Thc hnh.
Hot ng 4
ỏnh giỏ.
tranh phỏc tho mt b cc.
? Theo cỏc em ta cũn cú
nhng dng b cc no khỏc.
? (Gi mt HS bt k)
+ Em s v v ti gỡ b cc
bi nh th no.
+ V õu (Ngoi tri hay
trong nh).
+ V my ngi nhúm chớnh.

+ Nhúm ph l gỡ.
? (Cõu hi cho c lp)
? v c bi v ny, theo
cỏc em ta cn vn dng cỏch
v nh th no.
- GV hng dn thờm v phn
ct, xộ dỏn thnh tranh.
- Hng dn thc hnh.
+ Chỳ ý giỳp cỏch tỡm b
cc.
+ Cỏch tỡm hỡnh.
+ Cỏch tỡm mu.
- Hng dn nhn xột bi
theo:
+ Cỏch tỡm ti.
+ B cc.
+ Hỡnh v.
+ Mu sc c th ca mi bi.
- Biu dng nhng bi v
mu p.
- Tr li cỏ nhõn.
- ỏp dng bc v ca bi
v tranh ti vo bi v c
th.
- Hiu cú th v tranh hoc
ct, xộ dỏn v mu trờn
cựng mt tranh.
- Thc hnh v bi.
- HS nhn xột, ỏnh giỏ bi
v ca bn.

4- Dn dũ:
- Nhc nh nhng bi v cha hon thin v mu v nh hon thnh tip.
- Cú th v tranh khỏc.
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 14
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

- Chun b cho bi sau.
Phn III Kt lun v nhng kin ngh
1/ Kt qu ca vic thc hin
Vi vic s dng bi tp trong dy hc vn theo phng phỏp mi tụi thy
cú nhng kt qu nh sau:
Dy hc theo phng phỏp c Dy hc theo phng phỏp mi
S lng
hc sinh
c hot
ng
- S hc sinh c lm vic
(suy ngh, trỡnh by ý kin ca
mỡnh) ớt
- Ch vi hc sinh khỏ gii c
tr li, hc sinh trung bỡnh yu
khụng c lm vic m ch
nghe, ghi chộp.
- S hc sinh c lm vic
nhiu (tho lun nhúm, lm vic
cỏ nhõn)
- Mi i tng hc sinh u
c lm vic, t hc sinh khỏ,

gii n hc sinh trung bỡnh, yu.
Khụng khớ
lp hc
- Trm
- Gi hc nng n
- Khụng khớ lp hc sụi ni, vui
ti.
- Gi hc nh nhng
Rốn k
nng núi
cho hc
sinh
- ớt cú iu kin rốn k nng núi
trc tp th cho hc sinh.
- Hc sinh trung bỡnh, yu
thng ngi, thm chớ s phi
núi trc tp th
- Rốn luyn k núi trc tp th
cho nhiu hc sinh.
- Hc sinh bo dn khi núi trc
tp th
Rốn k
nng din
t cho
hc sinh
- Hc sinh th ng trong din
t vỡ trong gi hc sinh cỏc em
ch ghi chộp theo bng v li
giỏo viờn c.
- Hc sinh hiu vn v t ghi

chộp theo cỏch hiu ca mỡnh nờn
dn dn cỏc em cú kh nng din
t tt. Do ú cỏc em s hiu bi
sõu, nh bi lõu.
Rốn k
nng cm
th m thut
cho hc
sinh
Hc sinh hu nh khụng c
rốn k nng cm th tỏc phm
ngh thut
Hc sinh c hot ng c
n v kin thc cm nhn, bỡnh.
Do ú cỏc em c rốn k nng
cm th tỏc phm m thut.
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 15
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

Khụng mt thnh cụng no m khụng tri nghim thc t. i vi ngi thy
giỏo cng vy, hiu qu cụng vic ca ngi thy c ỏnh giỏ t cht lng
hc, tip thu kin thc ca HS trong gi hc. Vic s dng kinh nghim ging dy
nhm khi gi cm xỳc trong cỏc tit v tranh cng l thnh qu ca quỏ trỡnh lao
ng nghiờm tỳc ca ngi thy giỏo.
Qua gn hai nm ỏp dng sỏng kin kinh nghim ny vo ging dy tụi ó thu
c mt s kt qu kh quan:
* V phớa hc sinh:
- Cỏc em cú nhiu tỏc phm c ỏnh giỏ cht lng (hay im gii) nhng em

hc sinh hc yu cỏc mụn hc khỏc nhng b mụn m thut vn t c trung
bỡnh.
- Cỏc em mnh dn trong trao i bi vi bn nht l trao i cỏc bc v xõy
dng b cc cho cỏc bi v.
- Cỏc em bit vn dng v tranh vo cỏc b mụn khỏc.
C th:
Tng s HS Gii Khỏ Trung bỡnh Yu
248 45 110 93 0
* V phớa giỏo viờn:
- Mi gi dy l mt ln rỳt kinh nghim cho vic khai thỏc ni dung kin thc
thụng qua h thng cõu hi.
- Nm bt tõm t, suy ngh ca HS qua mi bi thc hnh.
- Gn gi HS hiu cm xỳc, c m thm kớn ca la tui qua tng b cc bi v.
* ý ngha kh thi - ỏp dng thc tin.
Khi ỏp dng sỏng kin ny vo ging dy tụi thy rng:
- Sỏng kin cú tớnh kh thi,thc t, ỏp dng phự hp vi hc sinh khi hc b mụn
m thut.
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 16
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

- Mi kinh nghim l mt phn bi p cho cỏc em t tng, tỡnh cm cỏc em
gi vo trong tỏc phm ca mỡnh tỡnh yờu cuc sng, yờu cỏi p, lũng t ho dõn
tc sau mi bi v.
Cú th núi vi vic thit k v t chc cho hc sinh hot ng theo hng i mi
phng phỏp, tụi thy hc sinh thc s phỏt huy tớnh tớch cc, sỏng to ca mỡnh.
tr thnh ngi giỏo viờn tt di mỏi trng xó hi ch ngha, trc ht
mi chỳng ta phi khụng ngng trau di kin thc, tỡm tũi hc hi, ng thi b
sung tinh thn yờu ngh mn tr th hin s nhit huyt ca bn thõn vi ngnh

ngh mỡnh ó chn. M thut loi hỡnh ngh thut to ra cỏi p, vỡ vy dy m
thut núi chung v phõn mụn v tranh núi riờng cn phi lm cho hc sinh phn
khi mong mun v p, th hin cm xỳc ca mỡnh qua bi v.
Phõn mụn v tranh hot ng thc hnh l ch yu vỡ vy cn luyn tp nhiu bi.
Trong khi dy hc sinh lm bi , giỏo viờn cn bao quỏt lp theo dừi giỳp ,
gi ý , iu chnh, b sung nhng gỡ cn thit.
Qua quỏ trỡnh cụng tỏc, trc tip ng lp tham gia ging dy, bn thõn cng
ó rỳt ra c mt s kinh nghim b sung vo vn kin thc hin cú, ngy
cng hon thin bn thõn hn trong cụng vic m mỡnh ó la chn. Rng trc
ht mi giỏo viờn ng lp khụng ch truyn t kin thc y cho hc sinh m
phi gn gi vi hc sinh, nm bt c tõm tỡnh cm ca hc sinh, bit c tng
i tng hc sinh cú cỏch x lý phự hp vi tng trng hp xy ra. Luụn
trn tr vi cụng tỏc ging dy ca mỡnh lm th no tit dy cú hiu qu nht,
vỡ sao cỏc em th hin bi v nh th ny, m khụng nh th kia? do õu? cn b
sung v sa cha nhng vn gỡ? vv Chớnh iu ú lm tụi thm ngh , ngay t
bõy gi mỡnh phi c gng rốn luyn tt c cỏc mt nhiu hn na xng ỏng l
ngi giỏo viờn dy gii, trau di nhng kin thc, hc hi bn bố, ỳc rỳt kinh
nghim to cho mỡnh mt phong thỏi khi ng lp, to iu kin y cú th
ỏp ng yờu cu ca cụng tỏc ging dy, xng ỏng l ngi giỏo viờn ca thi i
mi.
2. Khuyn ngh
- Do dựng hc tp ca b GD hin cú cũn thiu nhiu: Tranh, nh minh ho
trong SGK cũn s si, nhiu mu cũn sai.
ó gn kt thỳc hc k 1. dựng mụn m thut 6,7,8,9 vn cha c b sung
lm cho GV mt nhiu thi gian lm, chn dựng.
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 17
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

ụi khi nhng mu vt theo yờu cu phõn mụn mun v theo mu cũn khú tỡm
nh bi 23-24 MT7 v theo mu cỏi m tớch v cỏi bỏt. bi 7-8 Tng chõn dung
lp 9 vv
Vy kin ngh: Tranh, nh minh hoa s lng tng i y ỏp ng bi
ging ngy cng tt hn.
Trờn õy l mt vi kinh nghim tụi rỳt ra c trong thc t ging dy. Hy
vng rng vi nhng kinh nghim trờn, tụi cú th úng gúp mt phn nh bộ vo
vic thc hin i mi phng phỏp dy mụn m thut trong trng THCS phỏt
huy tớnh tớch cc ca hc sinh. Mc dự rt c gng, nhng chc chn nhng vn
tụi ó trỡnh by khụng th trỏnh khi nhng thiu sút. Rt mong c s úng gúp
ý kin ca cỏc nh qun lý, cỏc bn ng nghip.
Tụi xin chõn thnh cm n!
Ti liu tham kho
1- Ti liu bi dng thng xuyờn chu k III (2004-2007) quyn 1.
2- Ti liu bi dng thng xuyờn chu k III (2004 2007) quyn 2.
Hỏn , ngy 25 thỏng 10 nm 2009
Ngi vit
Hong Anh Tun
Xỏc nhn ca t chuyờn mụn Xỏc nhn ca nh trng







Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 18
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

Mc lc
Ni dung trang
Phn I: M u
1- Lý do chn ti 1
1.1) V mt lý lun 1
1.2) V mt thc tin 1
1.3) V tớnh cp thit ca ti 2
2.Mc ớch ca ti 2
3.i tng nghiờn cu 3
4.Gii hn v phm vi ni dung nghiờn cu 3
5.Nhim v nghiờn cu 3
6.Phng phỏp nghiờn cu 3
7.Thi gian nghiờn cu 3
Phn II: Ni dung
Chng I: C s lý lun ca ti
1.Lý lun ca ti 3-5
2- C s thc tin cỏc lun im- quan im khoa hc: 5
2.1. Thc t ca vic dy phõn mụn v tranh theo tinh thn
i mi phng phỏp phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh.
5
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 19
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong các tiết dạy phân
môn vẽ tranh, bộ môn mĩ thuật ở trờng THCS

2.2. Thc t ca vic dy phõn mụn v tranh theo hng i
mi phng phỏp dy hc ca bn thõn
5-7
Chng II: Thc trng ca ti 8

Chng IIi: gii quyt vn 9
I. Bin phỏp giỳp hc sinh hc tt v nõng cao 9-11
II- Thit k giỏo ỏn minh ho Phỏt huy tớnh tớch 11-14
Phn III Kt lun v nhng khuyn ngh
1. Kt qu ca vic thc hin 15-17
2. Khuyn ngh 18
Tác giả: Hoàng Anh Tuấn-THCS Hán Đà
Trang 20