bài dự thi cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học

Häc sinh : Hoµng ThÞ HuyÒn – líp 8C trêng THCS Lª Quý §«n – Kim §éng – Hng Yªn
Bµi dù thi : “ C uộc thi V ậ n dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh
trung học”
Phiếu thông tin về cá nhân dự thi
- Sở Giáo Dục & Đào Tạo Hưng Yên
- Phòng Giáo Dục & Đào Tạo Kim Động
- Trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn
- Địa chỉ: Thị trấn Lương Bằng - Huyện Kim Động - Tỉnh Hưng Yên
- Điện thoại: Email:
- Họ và tên học sinh : Hoàng Thị Huyền - Học sinh lớp 8C
1
Học sinh : Hoàng Thị Huyền lớp 8C trờng THCS Lê Quý Đôn Kim Động Hng Yên
Bài dự thi : C uc thi V n dng kin thc liờn mụn gii quyt cỏc tỡnh hung thc tin dnh cho hc sinh
trung hc
PHIU Mễ T D N D THI
1. Tờn tỡnh hung: Vận dụng kiến thức các môn Sinh học, Hóa học, Lịch sử, Địa
lí, Giáo dục công dân và Kiến thức đời sống vào việc Đọc hiểu văn bản Ôn dịch,
thuốc lá tiết 45 bài 12 Ngữ Văn 8 tập 1 .
2. Mc tiờu gii quyt tỡnh hung:
Chúng ta đều biết rằng trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa, khoa học kĩ thuật
và công nghệ phát triển nh vũ bão hiện nay, việc đổi mới sự nghiệp giáo dục để đào tạo một
thế hệ chủ nhân mới có t duy sáng tạo, tích cực năng động, có kĩ năng sống và làm việc,
thích ứng đợc với yêu cầu của xã hội là một điều vô cùng cấp thiết. Là học sinh thế kỉ 21,
chúng em nhận thấy quá trình học tập của ban thân cũng cần có sự đổi mới, phải chủ động
và tích cực trong lĩnh hội tri thức, và đặc biệt, phải biết tiếp nhận tri thức trong mối quan hệ
gắn bó với các bộ môn khoa học khác, cũng nh luôn gắn với thực tiễn cuộc sống .
Trong các môn học, môn Ngữ Văn vốn thuộc nhóm Khoa học xã hội, nó có tầm quan
trọng rất lớn trong việc giáo dục t tởng, quan điểm, tình cảm và góp phần không nhỏ trong
việc hình thành nhân cách học sinh chúng em cũng nh giúp chúng em có sự chuẩn bị hành
trang tốt vào cuộc sống. Trong quá trĩnh lĩnh hội kiến thức, chúng em nhận thấy để hiểu rõ
mỗi đơn vị bài học, không chỉ có sự tích hợp các phân môn của Ngữ Văn (Văn bản - Tiếng

Việt - Tập làm văn) mà cần có sự vận dụng tri thức tổng hợp từ các bộ môn khác, thậm chí
cả tri thức đời sống. Nhất là trong phân môn Văn bản, ở nhóm văn bản Nhật dụng đợc học ở
kì I, để nắm rõ nội dung và giá trị t tởng mà tác giả truyền tải trong văn bản, nhờ sự hớng
dẫn tận tình của thày cô nhất là từ những giờ Ngữ Văn của cô giáo Nguyễn Ngọc Tú, học
sinh chúng em nhận thấy rõ phải có sự liên hệ, tích hợp với tri thức khoa học khác. Điều đó
không chỉ giúp học sinh chúng em nắm vững kiến thức của văn bản đang học mà còn đợc
trau dồi kiến thức của những môn học khác. Điều đó cũng có nghĩa là tiết kiệm thời gian
học tập mà vẫn mang lại hiệu quả; kiến thức sâu sắc , hệ thống và bền lâu hơn.
2
Học sinh : Hoàng Thị Huyền lớp 8C trờng THCS Lê Quý Đôn Kim Động Hng Yên
Bài dự thi : C uc thi V n dng kin thc liờn mụn gii quyt cỏc tỡnh hung thc tin dnh cho hc sinh
trung hc
Do đó với các văn bản nhật dụng đã học, chúng em đã thử nghiệm vận dụng kiến thức
các môn nh Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân và kiến thức đời sống vào
việc đọc tìm hiểu văn bản. ở đây, trong phạm vi bài viết nhỏ, em xin trình bày việc vận
dụng kiến thức các môn khác vào quá trình đọc - hiểu văn bản Ôn dịch, thuốc lá ở khâu
soạn - chuẩn bị bài ở nhà và cũng nh học tập trên lớp . Mục tiêu của quá trình vận dụng ấy
là:
a) Về kiến thức: Giúp chúng em hiểu đợc :
- Tính chất nghiêm trọng của ôn dịch thuốc lá và tác hại của thuốc lá với cuộc sống (sức
khỏe, đạo đức, lối sống và trật tự xã hội, ).
- Lối viết cụ thể, chính xác, ấn tợng, sắc sảo đầy giàu tâm huyết và trách nhiệm với con ng-
ời, với cuộc sống của bác sĩ- nhà khoa học Nguyễn Khắc Viện.
b) Về kĩ năng, giúp chúng em:
- Rèn kĩ năng thu thập, lựa chọn và xử lí thông tin tri thức; kĩ năng phân tích và tổng hợp hệ
thống hóa tri thức cũng nh kĩ năng phân tích Văn bản nhật dụng.
c) Về thái độ, giúp chúng em:
- Hứng thú, tích cực và chủ động học tập nghiên cứu và hứng thú hơn với môn Văn.
- Ghê tởm thuốc lá và có ý thức tẩy chay thuốc lá vì xã hội và cộng đồng .
3. Tng quan v cỏc nghiờn cu liờn quan n vic gii quyt tỡnh

hung:
Phần văn bản Nhật dụng đợc học ở bộ môn Ngữ văn nói chung, ở lớp 8 nói riêng, nội
dung các văn bản đó có tính thời sự cao đề cập đến những vấn đề quan trọng có tính cấp
thiết trong cuộc sống ngày, do đó có sự tổng hợp của nhiều nguồn tri thức. ở đây, chúng
em tìm hiểu văn bản Ôn dịch, thuốc lá (Tiết 45, bài 12, Ngữ Văn 8, tập 1) theo hớng tích
hợp liên môn cụ thể nh sau:
- Vận dụng những tri thức từ môn Sinh học (cấu tạo cơ thể ngời- hệ hô hấp, hệ tuần
hoàn máu, )
3
Học sinh : Hoàng Thị Huyền lớp 8C trờng THCS Lê Quý Đôn Kim Động Hng Yên
Bài dự thi : C uc thi V n dng kin thc liờn mụn gii quyt cỏc tỡnh hung thc tin dnh cho hc sinh
trung hc
- Môn Hóa học ( các chất hóa học trong khói thuốc lá phản ứng với các chất trong
cơ thể)
- Môn Lịch sử ( khái quát về lịch sử loài ngời qua các thời kì cơ bản, cuộc kháng
chiến chống Mông- Nguyên của nhà Trần và danh tớng Hng Đạo Đại Vơng Trần Quốc
Tuấn)
- Môn Địa lí (Các nớc Châu Âu Bỉ,)
- Môn Giáo dục công dân (Quyền công dân, phẩm chất đạo đức,)
- Tri thức đời sống: về các nạn dịch, các bệnh về hô hấp, (y tế), tệ nạn xã hội
trong thanh thiếu niên,
4. Gii phỏp gii quyt tỡnh hung:
Để học và hiểu văn bản Ôn dịch, thuốc lá, hớng giải pháp cụ thể về tích hợp liên môn
của em nh sau:
+ Vận dụng tri thức những môn liên quan để hiểu đúng, hiểu rõ nội dung văn bản, từ
đó thấy đợc giá trị ý nghĩa của văn bản (về t tởng của tác giả cũng nh đặc sắc nghệ thuật)
- Su tầm những hình ảnh minh họa, t liệu liên quan đến văn bản: ảnh minh họa về chất độc
hại từ khói thuốc tới sức khỏe ( chất hắc ín bám nang phổi gấy ung th; bệnh nhân ung th
vòm họng, ung th phổi , bào thai chết lu do khói thuốc lá,); hình ảnh về vỏ bao thuốc lá,
khẩu hiệu băng rôn cấm hút thuốc lá, pháp lệnh chống hút thuốc lá ở nơi công cộng,

4
Häc sinh : Hoµng ThÞ HuyÒn – líp 8C trêng THCS Lª Quý §«n – Kim §éng – Hng Yªn
Bµi dù thi : “ C uộc thi V ậ n dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học ”
5. ThuyÕt minh tiÕn tr×nh gi¶i quyÕt t×nh huèng
1
Học sinh : Hoàng Thị Huyền lớp 8C trờng THCS Lê Quý Đôn Kim Động Hng Yên
Bài dự thi : C uc thi V n dng kin thc liờn mụn gii quyt cỏc tỡnh hung thc tin dnh cho hc sinh trung hc
Tiến trình giải quyết tình huống
ý nghĩa của việc giải quyết từng bớc
của tình huống
a) Vận dụng kiến thức liên môn để tìm hiểu ý nghĩa nhan đề văn bản: Ôn dịch,
thuốc lá:
- Kiến thức phân môn Tiếng Việt: Cấu trúc nhan đề với dấu phẩy ở giữa (Ôn
dịch, thuốc lá) không thể là một cụm từ (cụm danh từ) mà là một cấu trúc câu
hoàn chỉnh với nội dung thông tin của câu: Thuốc lá ( là) ( một loại) ôn dịch
(Kiến thức Sinh học: Ôn dịch từ chỉ chung các loại bệnh nguy hiểm, lây lan
rộng và gây chết ngời hàng loạt trong một thời gian nhất định.)
- Kiến thức đời sống xã hội: Ôn dịch- từ dùng trong tiếng chửi nguyền rủa
(Đồ ôn dịch! ) trong đời sống hàng ngày.
Với nhiều nguồn kiến thức nh vậy, em tự
cảm nhận đợc nhan đề là một cấu tạo độc
đáo mang nhiều ý nghĩa:
- Vừa khẳng định tầm nguy hiểm khủng
khiếp của tệ nghiện thuốc lá với các loại
ôn dịch dịch bệnh khủng khiếp khác.
- Vừa thể hiện rõ thái độ ghê tởm,
nguyền rủa của tác giả với thuốc lá, và
mong muốn cần tẩy chay thuốc lá vì sự
sống con ngời.
b) Vận dụng kiến thức liên môn để tìm hiểu cách giới thiệu vấn đề về ôn dịch

thuốc lá của tác giả:
- Kiến thức Lịch sử (của thế giới nói chung) và hiểu biết xã hội: Lịch sử loài ngời
(ngay từ thời cổ đại) đã từng đối mặt với những dịch bệnh khủng khiếp nh dịch
hạch, thổ tả. Chúng gây chết ngời hàng loạt với con số lên đến hàng triệu ngời (do
y học cha tiến bộ nh bây giờ).
- Kiến thức Sinh học và Y học: Nạn AIDS (căn bệnh do vi rút HIV gây ra khiến
cho cơ thể mắc phải bị suy giảm hệ miễn dịch ) xuất hiện từ những năm 90 của thế
kỉ XX khiến loại ngời lo sợ vì cha tìm ra thuốc chữa đợc coi là căn bệnh thế kỉ .
Qua đó, chúng em hiểu đợc:
- Trong phần mở đầu văn bản, tác giả
không chỉ giới thiệu về vấn nạn thuốc lá
nh một nạn dịch mà còn báo động về
tính chất nghiêm trọng khủng khiếp của
nó còn đáng sợ hơn cả căn bệnh thế kỉ
AIDS.
- Sức thuyết phục cao của phần gíơi thiệu
trên đợc tạo nên bởi thủ pháp so sánh đòn
bẩy (ôn dịch thuốc lá - AIDS); thông
tin cụ thể, dễ hiểu mà chính xác dới góc
độ khoa học (lịch sử xã hội y học).
- Thấy đợc tác giả có vốn tri thức sâu sắc
và rất tâm huyết với xã hội, với sức khoẻ
con ngời.
2
Häc sinh : Hoµng ThÞ HuyÒn – líp 8C trêng THCS Lª Quý §«n – Kim §éng – Hng Yªn
Bµi dù thi : “ C uộc thi V ậ n dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học ”
3
Học sinh : Hoàng Thị Huyền lớp 8C trờng THCS Lê Quý Đôn Kim Động Hng Yên
Bài dự thi : C uc thi V n dng kin thc liờn mụn gii quyt cỏc tỡnh hung thc tin dnh cho hc
sinh trung hc

6. í ngha ca vic gii quyt tỡnh hung:
Học sinh chúng em hiểu đợc rằng môn Ngữ Văn có vị trí đặc biệt trong việc
góp phần hình thành nhân cách và trí tuệ tâm hồn chúng em - thế hệ chủ nhân tơng lai. Vì
thế, việc tích hợp mở rộng kiến thức trong bài học phần văn bản, nhất là văn bản Nhật
dụng với các kiến thức của các bộ môn KHTN KHXH, cùng kiến thức đời sống mà
chúng em đã tích luỹ đợc từ cuộc sống cộng đồng là điều cấn thiết. Vừa củng cố nắm
vững tri thức môn học khác, vừa có thêm cơ sở căn cứ hiểu rõ hơn nội dung ý nghĩa, tức là
khơi sâu thêm nội dung của văn bản đang tiếp cận, đồng thời thấy đợc mối quan hệ hữu
cơ giữa các bộ môn học một cách thú vị, việc học vì thế trở nên nhẹ nhàng tự nhiên mà
hiệu qủa, tích cực.
Với việc vận dụng kiến thức liên môn, nội dung của văn bản Ôn dịch, thuốc lá nói
riêng và các đơn vị kiến thức Ngữ Văn nói chung trở nên dễ hiểu và hiểu ở mức độ sâu
sắc hơn. Chúng em đã tiến hành vận dụng quá trình tích hợp liên môn đó vào việc học
môn Ngữ Văn từ năm học trớc cũng nh vận dụng cho các môn học khác và thấy có hiệu
quả học tập cao. Chúng em sẽ tiếp tục thực hành ứng dụng cho quá trình học tập Ngữ Văn
và các môn học khác trong kì II và những năm tiếp theo.
Với mục đính giúp các bạn học sinh không những giỏi một môn mà cần biết cách kết
hợp kiến thức các môn lại với nhau để trở thành một con ngời phát triển toàn diện, hơn thế
giúp bạn thêm yêu và có cách học Văn hiệu quả, chúng em sẽ tuyên truyền về thành công
của dự án này. Và để dự án trở nên sâu sắc và toàn diện hơn, em rất mong nhận đựợc sự
đóng góp của các quý thày giáo, cô giáo và các bạn học sinh trong và ngoài trờng.
Em xin chân thành cảm ơn !
Kim ng , ngy 20 thỏng 1 nm 2013
Tỏc gi:
Hoang Thi Huyờn
1