Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn

Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN
TỔ CHỨC THỰC HIỆN
TIẾT TRẢ BÀI VIẾT MÔN NGỮ VĂN
MỤC LỤC:
I.ĐẶT VẤN ĐỀ Trang 2

II.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận của vấn đề Trang 4
2. Thực trạng của vấn đề Trang 4
3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề Trang 5
4. Hiệu quả của SKKN Trang 10
III.KẾT LUẬN Trang 12
-GIÁO ÁN MINH HỌA Trang 13
-TÀI LIỆU THAM KHẢO Trang 17
-PHỤ LỤC (Nếu có) Trang
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 1 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN
TỔ CHỨC THỰC HIỆN TIẾT TRẢ BÀI VIẾT MÔN
NGỮ VĂN
I. ĐẶT VẤN ĐỀ :
1-Hiện tượng trong thực tiễn giảng dạy tiết trả bài viết môn Ngữ văn bậc
THCS.
Công việc chấm bài và trả bài là một việc làm thường xuyên của người giáo
viên nói chung. Đặc biệt với người giáo viên dạy môn Ngữ văn, đây là một công
việc mà người dạy học có thể đánh giá mức độ thành thạo về kĩ năng, mức độ tiếp
thu kiến thức của học sinh, qua đó mà giáo viên có thể phần nào tự đánh giá công
việc dạy học của mình và có biện pháp điều chỉnh sao cho hợp lí, phù hợp với tình
hình học tập của học sinh.

Tuy nhiên không phải lúc nào công việc chấm bài và trả bài cũng được giáo
viên quan tâm đúng mức.
2-Ý nghĩa và tác dụng tiết trả bài viết môn Ngữ văn bậc THCS.
Trong thời gian tham gia hoạt động chuyên môn nghiệp vụ cũng như trong
thực tế giảng dạy, tôi thấy nhiều thầy cô giáo chưa quan tâm đến vấn đề này; thực ra
việc chấm bài và trả bài chu đáo sẽ đem lại nhiều hiệu quả tích cực cho công việc
dạy học môn ngữ văn.
Trước đây trong các tài liệu chuyên môn cũng có nói đến vấn đề này nhưng
mỗi tài liệu lại có những ý kiến khác nhau, ở các mức độ khác nhau :
- Tài liệu “Những vấn đề cơ bản về chương trình và sách giáo khoa mới” (Đỗ
Ngọc Thống) nêu ra qui trình trả bài là bước đầu tiên trong giờ trả bài. Điều này là
khó thực hiện bởi vì về mặt tâm lí nó có ảnh hưởng đến các bước khác trong tiết trả
bài. Thực tế cũng không có giáo viên nào thực hiện như thé vì hiệu quả tiết trả bài
chưa cao.
- Tài liệu “Phương pháp dạy học tập làm văn” (Giáo trình ĐHSP- chương
trình cũ) lại nêu lên bước trả bài là bước cuối cùng trong tiến trình một tiết trả bài
viết môn Tập làm văn.
- Gần đây nhất là tài liệu BDTX “Một số vấn đề đổi mới PPDH môn NV
THCS” (Nguyễn Thuý Hồng và Nguyễn Quang Ninh chủ biên) ở phần “D. Kiểu bài
trả bài tập làm văn” chỉ nêu ra một giáo án minh hoạ, không có những qui định cụ
thể về qui trình tiết trả bài.
3-Mâu thuẫn trong thực tiễn giảng dạy tiết trả bài viết môn Ngữ văn bậc
THCS.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 2 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
Trong thực tế dạy học, nhiều thầy cô giáo cũng đã chọn cho mình giải pháp
riêng nhưng nhìn chung, các giải pháp là không thống nhất.Tiết trả bài viết trong
môn ngữ văn không chỉ đánh giá kết quả học tập của học sinh mà cốt lỗi của vấn đề
là giúp các em thấy được những tồn tại trong bài viết .Từ đó các em tự sửa các loại

lỗi trong bài viết để bài viết lần sau tốt hơn.
Chuyên đề này là sự quan tâm của bản than tôi cũng như của nhiều đồng
nghiệp về vấn đề nói trên nhằm đúc rút kinh nghiệm, đưa ra một giải pháp tối ưu
trong việc thực hiện một tiết trả bài viết Tập làm văn ở bậc THCS.
Thực ra đây không phải là vấn đề mới, tuy nhiên xuất phát từ tình hình thực tế
mỗi gv có những quan điểm khác nhau, có cách tổ chức khác nhau trong tiết trả bài
nên việc đúc rút ra một qui trình chung TỔ CHỨC THỰC HIỆN TIẾT TRẢ BÀI
VIẾT MÔN NGỮ VĂN là điều cần thiết.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 3 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
II.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1. Cơ sở lý luận của vấn đề:
Trong hệ thống chương trình giáo dục phổ thông, chỉ có môn Ngữ văn mới
được bố trí tiết trả bài, trong một năm học số tiết trả bài ở môn Ngữ văn là từ 8 đến 9
tiết- kể cả tiết trả bài ở phân môn Văn và Tiếng Việt – đó là một thời lượng rất đáng
kể đủ để nói lên tầm quan trọng của việc chấm và trả bài cho học sinh, nhất là ở các
tiết trả bài viết thuộc phân môn Tập Làm Văn.
Có thể nêu ra đây nhiều ý nghĩa của việc chấm bài và giờ trả bài:
a.Về phía người giáo viên :
- Đây là công việc lao động mà người dạy có thể đánh giá tình hình học tập
của học sinh, sự tiến bộ của học sinh trong học môn Ngữ văn .
- Thông qua chấm bài giáo viên có thể đánh giá kĩ năng của học sinh , mà đặc
biệt là kĩ năng làm văn , kĩ năng viết văn
- Thông qua việc chấm bài và trả bài giáo viên có thể giúp học sinh nhận ra
những sai sót, những hạn chế của các em và giúp các em khắc phục trong những bài
viết tiếp theo .
- Qua việc chấm bài và trả bài, giáo viên có thể tự đánh giá quá trình dạy học
của mình và có biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy bộ môn Ngữ văn.
- Lao động chấm bài là một việc làm có thể hiện nhiệt tình, trách nhiệm và

tâm huyết của người thầy giáo đối với nghề nghiệp cũng như đối với học sinh.
- Có thể thấy cả tình cảm và cách ứng xử của thầy giáo đối với học sinh trong
việc chấm baì và trả bài. Thậm chí có người đặt vấn đề nếu đó là bài làm của con em
chúng ta thì liệu chúng ta có ghi những lời phê nặng nề hoặc phê phán những lỗi sai
một cách gay gắt hay không !
- Theo tôi tính sư phạm và tính nhân văn của người dạy học môn Ngữ văn thể
hiện rất rõ trong việc chấm bài và trả bài cho học sinh.
b.Về phía học sinh :
- Bài làm là thành quả lao động sáng tạo của học sinh. Các em mong đến giờ
trả bài để được biết thầy cô giáo đã đánh giá bài làm của mình như thế nào. Cho nên
cũng dễ hiểu khi giờ trả bài là một trong những giờ học được các em trông đợi nhất,
kể cả các em thường có mức điểm không cao cũng có tâm lí như thế.
- Qua việc phân tích lỗi sai trong bài làm, học sinh có thể tự điều chỉnh và rút
ra nhiều kinh nghiệm trong học tập nhằm đạt đến sự tiến bộ trong học tập bộ môn
Ngữ Văn.
- Điểm số cũng là điều quan trọng đối với các em. Học sinh mong đến giờ trả
bài để biết mình được bao nhiêu điểm, mà đối với học sinh thì điểm số là điều rất có
ý nghĩa trong việc học tập. Đôi khi việc cho điểm của thầy cô giáo cũng làm thay đổi
tinh thần và thái độ học tập của hoc sinh.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 4 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
2. Thực trạng của vấn đề:
Tuy nhiên trong thực tế, nhiều giáo viên chưa ý thức được sâu sắc vai trò của
giờ trả bài làm văn với ý nghĩa cần và vốn có của nó. Nhiều giờ trả bài chưa đạt hiệu
quả về nhiều mặt cả về chuyên môn, về qui trình, về tâm lí …cụ thể như sau :
- Việc chuẩn bị cho giờ trả bài chưa chu đáo. Sự thiếu chu đáo đó bắt đầu từ
khâu chấm bài đến việc tổ chức tiết trả bài trên lớp.
- Nhiều thầy cô giáo chấm bài chỉ ghi điểm số bài làm mà không có những
nhận xét, sửa chữa cần thiết. Đồng thời cũng có những thầy cô chấm bài viết của học

sinh với thái độ bực dọc, thiếu trân trọng. Theo tôi, cả hai khuynh hướng ấy đều nên
tránh.
- Nhiều khi chúng ta không coi tiết trả bài là một tiết học thực sự nên việc
thực hiện các qui trình vẫn còn nhiều hạn chế thậm chí là không có một qui trình
mang tính khoa học và sư phạm.
- Giờ trả bài nhiều khi thu gọn vào việc làm dàn bài mẫu. Có khi giáo viên
dành hết thời gian của tiết trả bài vào việc hướng dẫn dàn bài mà quên đi các yêu cầu
khác quan trọng hơn.
- Về qui trình tổ chức hoạt động trong tiết trả bài cũng có nhiều vấn đề cần
bàn. Tìm ra tiếng nói chung đôi khi cũng rất khó, thậm chí là những tranh cãi không
có hồi kết.
- Có khi giờ trả bài chỉ là những giây phút căng thẳng chờ đợi để biết điểm số
bài làm để rồi sau đó là một không khí ồn ào, phân tán trong lớp học.
- Những giờ học như thế học sinh không thu hoạch được bao nhiêu kiến thức
và những điều bổ ích cho những bài viết tiếp theo.
Từ thực tế đó, chúng tôi đã đúc rút kinh nghiệm và nêu lên qui trình “Tổ chức
thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn” sao cho có hiệu quả.
Phạm vi đề tài này chỉ nói đến Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết ở môn
Tập làm văn.
Tuy nhiên, nói đến trả bài là phải nói đến chấm bài và ghi điểm, thiết nghĩ đó
cũng không phải là các nội dung ngoài đề tài này.
Cũng cần nói thêm rằng tiết trả bài là một tiết học nên nó cũng phải đảm bảo
các yêu cầu của một tiết học theo hướng đổi mới, tích cực. Cụ thể là phải đảm bảo
các nguyên tắc :
- Phát huy tính tích cực học tập của học sinh.
- Tổ chức các hoạt động nhóm.
- Giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn.
- Thể hiện tính tích hợp giữa các phân môn.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 5 -

Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
3. Những giải pháp cụ thể:
Mỗi thầy cô giáo dạy học môn Ngữ Văn cần ý thức được rằng giờ trả bài là
một giờ học sinh động và có tác dụng nhiều mặt.
Đây là giờ học được xây dựng thực sự từ lao động trực tiếp của học sinh, từ
vốn liếng nhiều mặt của các em : vốn ngôn ngữ, vốn tri thức, vốn sống kết hợp với
kĩ năng diễn đạt ở dạng văn bản viết.
Qua giờ học này, các em dễ nhận ra mặt mạnh và yếu; mà nhất là mặt yếu,
mặt hạn chế của mình để rút kinh nghiệm trong học tập và rèn luyện kĩ năng làm văn
ngày một tiến bộ hơn.
Như đã trình bày trên, muốn thực hiện tiết trả bài nghiêm túc, có hiệu quả về
mặt chuyên môn, chúng ta phải bắt đầu từ bước chấm bài.
3/1. Việc chấm bài của giáo viên :
3/1.1. Ý nghĩa của việc chấm bài :
Chấm bài vừa là một nghệ thuật vừa là kĩ thuật :
a. Nói đến nghệ thuật là nói đến cách chấm bài. Có người chấm nhanh nhưng
vẫn chính xác, có người chấm chậm, đọc kĩ mà vẫn đánh giá không đúng về bài làm
của học sinh. Ngoài ra, còn là quan điểm, thái độ của nguời chấm đối với bài làm.
b. Nói đến kĩ thuật là nói đến chuyên môn nghiệp vụ, tính khoa học trong việc
chấm bài thể hiện qua đáp án, biểu điểm cụ thể, vì vậy đòi hỏi phải công bằng và
chính xác không có sự sai lệch lớn trong cùng một lớp cũng như giữa các thầy cô
giáo trong cùng tổ chuyên môn.
Hiện tượng đánh giá không đúng bài làm của học sinh không phải là hiếm. Có
khi chênh nhau trong cùng một thang điểm, có khi độ chênh lại vượt ra ngoài thang
điểm. Thậm chí nhiều thầy cô giáo cho rằng độ chênh giữa các bài làm tương đương
về chất lượng có thể lên đến 1 hoặc 2 điểm là điều có thể cho phép! Quan niệm dễ
giải ấy dẫn đến việc tùy tiện trong chấm bài TLV của học sinh.
Theo tôi chúng ta phải dần dần thay đổi cách nghĩ như trên bởi vì thực chất đó
là sự không công bằng, thiếu chính xác, thiếu khoa học và không tôn trọng thành quả
lao động của học sinh.

Nhân đây, tôi cũng xin đúc rút một số việc cần làm sau đây để việc chấm bài
được nghiêm túc hơn :
3/1.2. Các yêu cầu khi chấm bài :
a. Trước hết cần phải xác định các tiêu chí đánh giá bài làm của học sinh.
Tiêu chí này được xây dựng trên cơ sở yêu cầu của đề bài về nội dung kiến thức và
rèn luyện kĩ năng viết văn bản, phương pháp làm bài.
Sở dĩ phải xây dựng tiêu chí đánh giá cho từng bài TLV vì mỗi bài văn là một
bước thể hiện yêu cầu giáo dục rèn luyện được chương trình hóa theo từng kiểu bài
nhất định.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 6 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
Thực ra các tiêu chí này cũng đã được mỗi giáo viên xây dựng khi chấm bài
nhưng có thể cách xây dựng từng tiêu chí, từng thang điểm ở mỗi thầy cô giáo là
không thống nhất dẫn đến việc đánh giá học sinh có thể là không đồng đều ở cùng
một trình độ.
Việc thống nhất tiêu chí chấm bài (hướng dẫn chấm) có thể tránh được tình
trạng chấm bài theo cảm tính.
b. Khi chấm bài giáo viên cũng cần căn cứ vào những yếu tố phổ biến nhất
của học sinh trong cùng một lớp để tiếp tục rèn luyện cho các em. Những yếu tố này
được giáo viên bộ môn đúc kết qua các bài làm trước, nhờ đó mà giáo viên có thể
thấy được sai sót phổ biến để tiếp tục sửa chữa không chỉ trong một bài làm mà cả
trong quá trình dạy học.
Bên cạnh đó, mỗi bài làm cũng tập trung vào một số trọng điểm rèn luyện
nhất định. Như vậy là bên cạnh việc chú ý lỗi phổ biến, ta cũng phải tập trung vào
viẹc rèn luyện các yêu cầu kiến thức, kĩ năng cụ thể.
c. Đối với từng bài làm cụ thể của học sinh, giáo viên lại phải theo dõi những
chỗ yếu nhất để tiếp tục uốn nắn, rèn luyện.
Chấm một bài văn vừa là chấm theo yêu cầu chung cho cả lớp, đồng thời lại
còn chú ý đến yêu cầu riêng ở từng học sinh.

d. Về thái độ của giáo viên khi chấm bài :
- Chấm bài văn không nên chấm theo kiểu thủ - vĩ nghĩa là chỉ đọc phần mở
bài và kết bài để đánh giá và cho điểm.
- Không nên chấm theo định kiến và ấn tượng với học sinh. Điều này dễ dẫn
đến việc không thấy được sự tiến bộ của học sinh yếu, cái hay của học sinh trung
bình- khá, sự chủ quan của học sinh khá - giỏi.
- Không nên tỏ rõ sự chê bai trên bài làm học sinh. Thay vào đó là những lời
nhận xét đánh giá, chỉ ra chỗ sai cụ thể. Có thể dung kí hiệu đã được qui ước để nhắc
nhở, những kí hiệu này cũng giúp cho giáo viên dễ dàng tổng hợp những sai sót để
nhận xét, đánh giá chung về bài làm của cả lớp trong một lượt làm bài.
e. Về lời phê :
- Chấm bài xong phải ghi lời nhận xét cụ thể. Lời nhận xét phải thể hiện hai
phần : khen và chê. Phải thấy được sai sót tiêu biểu nhất, phải thấy được các em có
tiến bộ hay chưa để có hướng phấn đấu ở bài làm sau.
- Lời phê trong bài làm phải ân cần, chu đáo.
- Tránh những lời nhận xét chung chung, ít bổ ích, chỉ mang tính xếp loại như:
còn yếu, khá, thường, giỏi …
- Tránh những lời phê thiếu trân trọng, thiếu tính khích lệ.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 7 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
* Có ý kiến cho rằng xem lời phê trên bài văn học sinh có thể thấy được
người thầy dạy văn đó như thế nào- nói như vậy thiết nghĩ rằng không phải là quá
lời.
g. Về ghi điểm :
Thường thì gíao viên có thể ghi điểm sau khi đã đọc, nhận xét tổng hợp về bài
làm, có đối chiếu với những bài làm trước.
Điểm số là kết quả cuối cùng của bài làm, của việc chấm bài. Điểm số tất
nhiên phải tuân theo những tiêu chí đánh giá được đặt ra nhưng cũng cần xem xét
theo tình hình chung của cả lớp và đặc thù của một số học sinh cần được quan tâm

đúng mức.
3/2.Tổ chức thực hiện tiết trả bài :
Đây là phần trọng tâm của chuyên đề.
Một giờ trả bài cũng cần được chuẩn bị chu đáo trên giáo án theo một tiến
trình sư phạm cần thiết. Qua thực tế dạy học bộ môn, chúng tôi đúc rút qui trình tối
ưu sau đây để tiết trả bài có thể đạt được hiệu quả cao nhất :
3/2.1. Hoạt động 1 : Nêu những yêu cầu chính của bài làm :
- Căn cứ vào những dữ kiện về đề bài, về tình hình làm bài của học sinh, giáo
viên xác định các yêu cầu cụ thể về kiến thức, tư tưởng, kĩ năng, phương pháp
- Những yêu cầu đó phải được giáo viên công bố để định hướng cho học sinh
đánh giá kết quả làm bài của cả lớp và của bản thân học sinh.
3/2.2. Hoạt động 2 : Xây dựng dàn bài mẫu :
- Mục đích của việc xây dựng dàn bài mẫu là để cả lớp rút kinh nghiệm về nội
dung và phương pháp làm bài.
- Từng học sinh qua đó có thể tự mình rút kinh nghiệm chỗ được, chỗ chưa
được của mình qua bài làm.
- Nên dành thời gian cho học sinh thắc mắc về dàn bài mẫu.
- Có thể cho học sinh chép dàn bài mẫu để học tập và tự sửa bài ở nhà.
3/2.3. Hoạt động 3 : Tổng kết tình hình làm bài của học sinh :
Khi tổng kết về tình hình làm bài của học sinh cần nêu được :
- Tinh thần, thái độ của học sinh khi làm bài.
- Những ưu điểm và nhược điểm chính.
- Những cá nhân đáng biểu dương.
- Những hiện tượng đáng chú ý.
- Kết quả chung của cả lớp và của cá nhân tiêu biểu.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 8 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
Khi tổ chức hoạt động này giáo viên nên có thái độ khen nhiều hơn chê. Nếu
là chê cũng nên ân cần, nhẹ nhàng để các em học sinh yếu khỏi có mặc cảm về sự

yếu kém của bản thân trong học tập bộ môn Ngữ Văn.
3/2.4. Hoạt động 4 : Trả bài cho học sinh :
- Sau khi học sinh đã nắm được yêu cầu bài làm và sơ bộ đánh giá bài làm của
mình, giáo viên mới trả bài cho học sinh.
- Trước khi trả bài, giáo viên cũng cần chuẩn bị tư tưởng chung cho cả lớp.
- Đây là bước mà học sinh nôn nóng nhất bởi tâm lí học sinh bao giờ cũng
mong muốn biết điểm số của bài làm.
- Sau khi trả bài, giáo viên nên dành thời gian cho học sinh đọc lại bài làm của
mình cũng như của các bạn trong nhóm : xem lại những chỗ thầy cô giáo phê hoặc
lưu ý bằng mực đỏ. Đây là công việc cần thiết để học sinh chuyển sang một hoạt
động khác quan trọng hơn là sửa lỗi trong bài làm của mình, của bạn.
3/2.5. Hoạt động 5 : Sửa lỗi điển hình :
Đây là một trong những hoạt động quan trọng của tiết trả bài bởi mục đích cao
nhất của giờ sửa bài là phát hiện và khắc phục tồn tại của bản thân học sinh trong
làm văn và rút kinh nghiệm để sửa chữa trong các bài làm sau.
Như trên chúng tôi đã trình bày, muốn sửa bài chu đáo thì ở khâu chấm bài,
giáo viên phải chuẩn bị thật chu đáo, phải ghi chép thật cụ thể các lỗi tiêu biểu để
việc định hướng sửa bài có hiệu quả hơn.
Việc sửa lỗi nên tập trung vào các mặt sau đây :
a.Sai sót về nội dung và phương pháp làm bài :
- Lỗi lạc đề : chưa hiểu đề nên sai lạc về nội dung và phương pháp.
- Lỗi lệch đề : chưa xác định đúng trọng tâm yêu cầu bài làm.
- Lỗi lậu đề : bỏ sót một số yêu cầu cần thực hiện trong đề bài.
b.Sai sót về hình thức bài làm :
- Nhóm lỗi về dùng từ, lỗi chính tả.
- Nhóm lỗi về viết câu văn, diễn đạt ý.
- Nhóm lỗi về đoạn văn, bố cục.
- Nhóm lỗi về trình bày bài làm
Khi hướng dẫn sửa lỗi nêu trên, giáo viên cần chuẩn bị các dẫn chứng cụ thể
lấy từ bài làm của học sinh. Tránh nói chung chung thiếu tính cụ thể sẽ không có tác

dụng sửa lỗi cho học sinh.
Có thể tổ chức hoạt động nhóm nhỏ để học sinh cùng thảo luận, phát hiện và
nêu hướng giải quyết.
Sau khi giáo viên hướng dẫn sửa bài chung, cho học sinh trao đổi bài làm
trong nhóm để cùng đọc và rút kinh nghiệm. Có thể cho các em chấm bài nhau, cùng
chỉ ra các sai sót trong bài làm và ghi vào phiếu học tập hoặc vở bài tập.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 9 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
Giáo viên cũng nên dành thời gian cho học sinh nêu lên những thắc mắc về
bài làm của mình, của các bạn trong nhóm, kể cả những thắc mắc về điểm số.
Giáo viên có thể chủ động đến với một vài em mà mình biết rằng những em
đó có những vấn đề cần thắc mắc hay thất vọng.
3/2.6. Hoạt động 6 : Đọc bài văn tiêu biểu :
Có thể đọc một vài đoạn văn hay, nêu một vài ý hay hoặc đọc cả bài văn tiêu
biểu tùy theo tình hình lớp học.
Sau khi đọc, có thể cho học sinh nhận xét, đánh giá về bài văn, đoạn văn ấy để
các em cùng học tập.
Khi thực hiện hoạt động này, không nên tập trung vào một số học sinh giỏi
của lớp mà còn chú ý vào cả những em trung bình, khá nhưng có tiến bộ trong làm
bài để khuyến khích, động viên học sinh.Giáo viên không nêu tên học sinh có bài
viết mà giáo viên đã đọc cho cả lớp nghe.
3/2.7. Hoạt động 7 : Củng cố, dặn dò :
- Củng cố cho học sinh về phương pháp thực hiện kiểu bài.
- Nhấn mạnh những yêu cầu quan trọng trong việc tạo lập văn bản.
- Tổng kết các lỗi sai phổ biến, cơ bản để rút kinh nghiệm.
4. Hiệu quả của chuyên đề:
Sau nhiều năm nghiên cứu thực hiện chuyên đề, qui trình Tổ chức thực hiện
tiết trả bài viết môn Ngữ Văn đã được áp dụng vào thực tế dạy học của bản thân
cũng như của các đồng nghiệp trong tổ chuyên môn. Tôi thấy đề tài đã phát huy tính

hiệu quả về nhiều mặt, cụ thể như sau :
- Học sinh có hứng thú hơn trong giờ học.
- Hiệu quả sửa bài cao hơn.
- Chất lượng bài làm được nâng lên. Cụ thể như sau :
NHÓM LỖI
( Khảo sát ở lớp học có
đầu vào môn NV chất
lượng Tr. bình)
TRƯỚC KHI THỰC
HIỆN ĐỀ TÀI
SAU KHI THỰC HIỆN
ĐỀ TÀI
Chính tả Nhóm hs tr.b- yếu : 30%
Nhóm hs khá- giỏi : 10%
Nhóm hs tr.b- yếu : 10%
Nhóm hs khá- giỏi : 5%
Dùng từ, đặt câu Nhóm hs tr.b- yếu : 40%
Nhóm hs khá- giỏi : 10%
Nhóm hs tr.b- yếu : 10%
Nhóm hs khá- giỏi : 4%
Viết đoạn văn Nhóm hs tr.b- yếu : 50%
Nhóm hs khá- giỏi : 20%
Nhóm hs tr.b- yếu : 20%
Nhóm hs khá- giỏi : 10%
Xây dựng bố cục bài làm Nhóm hs tr.b- yếu :50% Nhóm hs tr.b- yếu : 20%
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 10 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
Nhóm hs khá- giỏi : 10% Nhóm hs khá- giỏi : 3%
Chất lượng chung Dưới 45 % Trên 80%

( Bảng đánh giá hiệu quả chuyên đề trên đây dựa vào thực tế dạy học ở một
lớp có chất lượng đầu vào mức trung bình - Kết quả trên là sự ước tính để tham
khảo)
Tất nhiên chất lượng dạy học bộ môn ngữ văn phụ thuộc vào nhiều yếu tố và
việc chấm trả bài một cách khoa học, sư phạm cũng góp phần nâng cao chất lượng
bộ môn.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 11 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
III.KẾT LUẬN
1-Ý nghĩa của chuyên đề:
Qui trình chấm bài, trả bài là qui trình kĩ thuật, tỉ mỉ, công phu gắn liền với
tinh thần trách nhiệm, lương tâm nghề nghiệp, tình yêu thương quí trọng thành quả
lao động sang tạo của giáo viên đối với học sinh.
Việc thực hiện tiết trả bài trong tổ bộ môn thống nhất theo qui trình trên có thể
xem là tiêu chuẩn xếp loại tiết dạy - đối với tiết trả bài.
2-Nhận định chung về việc áp dụng và khả năng phát triển của chuyên đề:
Đề tài đã và đang thực hiện thống nhất tại tổ bộ môn ngữ văn trường THCS
Lương Thế Vinh TP Quy Nhơn không gặp khó khăn trở ngại gì, được sự đồng thuận
của tập thể giáo viên trong đơn vị.
Đề tài cũng góp phần tháo gỡ những tranh cãi của đa số giáo viên bộ môn
Ngữ văn khi thực hiện dạy học loại bài này.
Đề tài “Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ văn” đã góp phần giải
quyết một trong nhiều yêu cầu chuyên môn còn để ngõ, chính vì vậy khi dạy học
loại bài này, đội ngũ vẫn còn nhiều chỗ chưa thống nhất.
3-Ý kiến đề xuất:
Nhân đây, tôi đề nghị Hội đồng bộ môn NV của Phòng GD-ĐT nghiên cứu,
triển khai để tạo tính thống nhất tòan đội ngũ trong việc thực hiện nhiệm vụ chuyên
môn đồng thời phát huy hiệu qủa của chuyên đề.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định

- 12 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
GIÁO ÁN MINH HỌA
Ngữ văn 9 - Tiết 115
TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5
TUẦN 24 Ngày soạn: : 9.2.2010
Tiết 115


I. MỤC TIÊU: Giúp học sinh :
1.Kiến thức : Củng cố kiến thức về viết bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời
sống
2.Kỹ năng : Tự đánh giá, bổ sung kỹ năng viết bài nghị luận xã hội và sửa chữa lỗi
sai (Nếu có)
3.Thái độ: Nghiêm túc học hỏi.
II. CHUẨN BỊ :
1.Chuẩn bị của GV : Chấm bài, tổng hợp lỗi sai, đánh giá.
2 Chuẩn bị của HS: Tự ôn lại kiến thức, làm lại bài kiểm tra ở nhà.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
1.Ổn định tình hình lớp : (1’) Kiểm diện học sinh : Sĩ số 9A: Vắng :
2.Kiểm tra bài cũ : Không kiểm tra
3. Giảng bài mới :
a. Giới thiệu bài : (1’) Để giúp các em nhận ra nhận ra những thành công hay thất
bại trong bài viết tập làm văn số 5 vừa rồi.Hôm nay thầy cùng các em tìm hiểu tiết
115-Trả bài tập làm văn số 5.
b.Tiến trình bài dạy:
TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
1’ -GV ghi đề lên
bảng.Gọi HS đọc lại đề.
- HS đọc lại đề bài

viết
Ñeà:
Trong trường ta hiện nay
có không ít hiện tượng học
sinh chạy nhảy lên bàn ghế
làm hỏng bàn ghế hay viết
vẽ, bôi bẩn lên tường, bàn
học và không có ý thức giữ
gìn, bảo vệ của công. Em
hãy viết bài văn nêu ý kiến
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 13 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
3’
8’
4’
Hoạt động 1: Hướng
dẫn xác định yêu cầu
chung của đề.
? Hãy xác định thể loại,
yêu câu về nội dung của
đề
?Thế nào là nghị luận
về một sự việc, hiện
tượng đời sống.
Hoạt động 2: Hướng
dẫn lập dàn ý:
? Với yêu cầu của đề ,
em sẽ viết phần mở bài

như thế nào?
? Các ý chính trong
phần thân bài?
? Kết bài nên viết như
thế nào cho hợp lí?
Hoạt động 3: Giáo
viên phát bài, nhận xét
kết quả bài viết
GV nhận xét ưu, khuyết
điểm của HS khi viết
bài
-Kết quả bài viết : Xem
-HS trả lời
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS lắng nghe, rút
kinh nghiệm.
của mình về hiện tượng trên.
I. Xác định yêu cầu chung
của đề.
I-Yêu cầu chung:
-Thể loại : Nghị luận về
một sự việc, hiện tượng đời
sống
- Nội dung : Bày tỏ nhận
xét, suy nghĩ về hiện tượng
thiếu ý thức trong việc bảo
vệ của công trong HS
II. Lập dàn ý đại cương

1. Mở bài: Giới thiệu về
hiện tượng thiếu ý thức
trong việc bảo vệ của công
của HS trường THCS
Lương Thế Vinh.
2. Thân bài:
- Mô tả những biểu hiện cụ
thể về hiện tượng thiếu ý
thức trong việc bảo vệ của
công trong học sinh.
- Phân tích nguyên nhân,
hậu quả của những hành vi
về hiện tượng thiếu ý thức
trong việc bảo vệ của công
trong học sinh.
- Bày tỏ thái độ, đưa ra
hướng khắc phục, giải
quyết tình trạng vi phạm
trên.
3. Kết bài: Lời khuyên,
nhắc nhở mọi người nên có
ý thức bảo vệ của công.
III. Phát bài và nhận xét
ưu, khuyết điểm:
1/ Ưu điểm
- Đa số học sinh hiểu đề,
biết cách lập luận , đưa ra ý
kiến suy nghĩ và giải pháp
cho vấn đề
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định

- 14 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
1;
20’
bảng sau

Hoạt động 4: Giáo
viên phát bài viết
Hoạt động 5: Hướng
dẫn sửa lỗi:
- GV chọn một số lỗi sai
tiêu biểu đọc để cả lớp
cùng sửa( Tránh nêu tên
HS)
-HS nhận bài
- HS nghe , sửa lại
cho đúng.
- HS đọc bài, xem lời
nhận xét của GV ,
sửa lỗi.
*Sửa:
Hiện nay, nước ta
đang trong quá trình
công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước
thì vấn đề giáo dục
thế hệ trẻ- thế hệ
tương lai của đất
nước ý thức bảo vệ

của công là hết sức
cần thiết.
- Để xứng đàng là
những chủ nhân
tương lai của đất
nước, mỗi học sinh
chúng ta cần nâng
- Một số em viết văn khá
lưu loát, có phân tích chứng
minh thuyết phục…như bài
của em: Nhật Uyên, Thùy
Dương, Hải Yến, Minh
Tuấn ( 9A5)
2/ Khuyết điểm:
- Các em có điểm dưới TB
vì nội dung bài viết sơ sài,
lí lẽ và trình tự lập luận
chưa thật chặt chẽ, dẫn dắt
phân tích còn xa đề.
- Một số em vẫn còn sai
chính tả , lỗi dùng từ , lỗi
diễn đạt…
IV. Sửa lỗi các loại:
1. Lỗi về thể loại
Không có
2. Lỗi về diễn đạt, dùng từ :
- Hiện nay, nước ta đang
trong quá trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước
thì vấn đề giáo dục thế hệ

trẻ- thế hệ tương lai cho đất
nước.
( câu chưa trọn vẹn ý)
- Để đi đến thành công, mỗi
học sinh chúng ta đều cần
có những yếu tố vật chất cơ
bản để có thể bước lên.
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 15 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
4’
1’
Hoạt động 6: Đọc bài
viết
Cho học sinh đọc 2 bài
khá nhất để học tập, 1
bài điểm TB rút kinh
nghiệm
Hoạt động 7: Củng cố:
? Theo em để thành
công bài viết theo yêu
cầu của đề đã cho cần
phải viết những gì và
viết như thế nào?
cao ý thức trách
nhiện trong việc trau
dồi kiến thức và rèn
luyện đạo đức.
- Ở các trường học ,

ngoài việc giáo dục
nâng cao tri thức cho
học sinh thì việc giáo
dục ý thức,đạo đức là
hết sức quan trọng.
…
-tầm ngắm
-rỗng tuếch
-cố gắng
-lười biếng
- Lớp nghe và nhận
xét
-HS thảo luận, trình
bày.
( Câu tối nghĩa)
- Ở các trường học , ngoài
việc giáo dục nâng cao tri
thức cho học sinh thì việc
giáo dục ý thức đạo đức
trong trường học.
( Diễn đạt lủng củng, chưa
rõ nghĩa)
3. Sai chính tả:
-tầm ngấm
-rỗng toét
-cố gắn
-lười biến
Thồng kê điểm:
Lớp S.số 0 -1,9 2 – 3,4 3,5 - 4,9 5 - 6,4 6,5-7,9 8-10 Ghi chú
9A5 38 0 0 0 09 24 05

4/ Dặn dò HS chuẩn bị cho tiết học tiếp theo ( 1’)
-Về nhà sửa bài cho hoàn chỉnh.
- Chuẩn bị bài : Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải)
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:


Quy Nhơn, tháng 03 năm 2012
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 16 -
Chuyên đề Ngữ Văn : Tổ chức thực hiện tiết trả bài viết môn Ngữ Văn.
Người viết

TÀI LIỆU THAM KHẢO :
1. Nguyễn Thúy Hồng - Nguyễn Quang Ninh
“Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học môn Ngữ Văn THCS”
Nhà xuất bản Giáo Dục – 2008
2. Nguyễn Huy Quát – Hoàng Hữu Bội
“Một số vắn đề về phương pháp dạy học văn trong nhà trường”
Nhà xuất bản Giáo Dục – 2001
3. Bộ GD ĐT - Vụ giáo dục Trung học
“Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS chu kì III”
( 2004- 2007) – Môn Ngữ văn - Quyển 1
Nhà xuất bản Giáo Dục – 2005
Người thực hiện : Lê Văn Bình – THCS Lương Thế Vinh-Quy Nhơn-Bình Định
- 17 -