Rèn kỹ năng sư phạm trong quá trình đào tạo giáo viên

REN
Kl
NANG
Sa
PHAM
TRONG QUA
TRINH
DAO
TAG
GIAO VIEN
THS.
DO DUNG
HO
A
Khoa
Suphqm,
DHQGHN
Qua
trinh
phat trien va hoi nhap kinh te manh me
nhu
hien nay da
dat ra
nhflng
thach
thiic
mdi cho cong tac dao tao giao vien.
Ngudi
giao vien trong
thdi
dai

mai
phai khong
ngirng
nang cao
trinh
do khoa
hoc CO ban dong thai khong ngirng ren
luyen
va hoan thien cac
ki
nang nghiep vu su pham day hoc va giao
due.
He thong tri
thiic
va ky
nang nay c6 the
dugc
hinh thanh,
tich
luy,
hoan thien qua nhieu nam
thang hoat dong trong
linh vuc
nghe nghiep,
nhung nhiing
nen tang eo
ban
ciia chiing
phai
dirac hinh

thanh ngay
tir
ban dau, trong
thdi
gian
nguoi
sinh vien hoc trong
truong
su pham. Noi
each
khac, trong day
hoe hien dai,
trirong
su pham giu vai tro quyet dinh trong vice
hinh
thanh nhung eo so cua pham chat va nang
lue
nguoi giao vien
tuong
lai.
Qua trinh nghien
cihi
de tai QS 03-01 va da de xuat ra mot
''Quy
trinh vd not dung ren luyen ky nang su pham cho sinh vien khoa Su
pham - Dai hoc Quoc gia Ha Noi" la mot dong gop cho cong tac nay.
Ve khdi niem ky nang su pham (KNSP), hien nay c6 hai huang
hieu
ky nang:
-

Hirdfng thur
nhat:
Coi KNSP la thanh phan, la dieu kien ciia
nang lure su pham. Cac tac gia theo xu hu6ng nay nhu: Tsunesaburo
Makiguchi, A.V Petropxki, Pham Minh Hac, Dang Vu Hoat, w
- Xu
hiring
thir hai: Coi KNSP la mat thao tac, mat ky thuat ciia
hanh dong su pham.
Nguyen
Nhu An cho ring: "KNSP la kha nang
thuc
hien mot so thao tac hay mot
loat
cac thao tac
phiic
tap ciia mot
hanh dong su pham
bang
each
lua chon
va van dung nhung tri thiic,
each
thiic, qui trinh dung
dSn".
18
Ve
phan
loqi
cac KNSP,

dira
vao cac
ehiic
nang cua ngudi giao
vien (giang day, giao
due
va nghien
eiiu
khoa hoc) c6 the ehia thanh
bon nhom
ki
nang sau:
Nhom
ky nang thiet
ke
bai day gom:
1.
Phan
tich
noi dung,
chuong
trinh mon hoc.
2.
Xac dinh cac kien thiic eo ban cua bai day.
3.
Xac dinh kien
thire
lien quan
tcfi
bai day.

4.
Du kien cac phuong phap,
phuong
tien day hoe phu hop
vdfi
noi
dung dung kien thiic can day.
5.
Du kien
trinh
do va cac hanh dong cua hoc sinh
diln
ra trong
bai day ciia minh.
6. Du kien cac tinh huong c6 the xay ra trong
gid
day.
7.
Phan phoi
thdi
gian cho cac kien thiic can day.
Nhom ky nang to
chiic
day hoc tren
Idp
gom:
1.
Doc, viet, ve,
diin
dat y cua minh de ngudi khac hieu.

2.
Diln
dat noi dung day hoc bang ngon ngu ciia minh.
3.
Ggi
mo,
din ddt
hoc sinh vao bai hoe.
4.
Tao ra cac tinh huong ehua dung kien thiic day hoc.
5.
To
chiic
hoc sinh
tim
kiem kien thiic qua cac hinh thiic hoc
tap ngoai nghe giang.
6.
Lira
chon phuong phap day hoc
phii
hop.
7.
Lua chon va dung phuong tien day hoc
8. Bieu
diln
thi nghiem, thuc nghiem.
9. Ky nang bao quat
16p.
10.

Phan phoi th5i gian thuc te cho cac hoat dong cua
minh
va
ciia hoc sinh tren
Icfp.
11.
Giai quyet cac tinh huong phat sinh tren
lop
trong
gicf
day.
12.
Ra cau hoi, kiem tra danh gia ket qua hoc tap cua hoc sinh.
Nhom ky nang giao
due
hoc sinh gom:
l.Nhan
biet tarn
li
hoc sinh qua cac
da'u
hieu khac nhau.
2.
Nhan ra cac nhom nho trong tap the hoe sinh.
19
3.
Su dung cac bien phap su pham de giao
due
hoc sinh.
4.

Danh gia hieu qua tac dong
eiia
minh
tdi
hoc sinh.
5.To
ehiic
cac hoat dong tap the cua hoc sinh.
6.
Cam hoa hoe sinh bang nang
luc
va pham chat nhan each ciia minh.
7.
Ket hop
vdi
cha me hoc sinh va dong nghiep trong giao due hoe sinh.
8.Lam
chii hanh vi ciia minh trong quan he vdi hoc sinh,
vdi
cha
me cac em va vai dong nghiep.
9.Kheo
leo
ddi
xir
su pham vai hoc sinh, vdi cha me cac em va vdi
dong nghiep.
Cac ky nang tap
dugt
nghien

curu
khoa hoc:
1.
Phan tich, nhan xet cong viec
eiia
ngudi khac.
2.
Kiem soat, danh gia,
di6u
khien va dieu
chinh
hoat dong cua
ban than.
3.Phat
hien van
d6
nay sinh trong tri thiic khoa hoe va trong thuc
ti6n
giao due hoc sinh.
4.
Phat trien van de thanh de tai nghien
ciiu.
5.Hinh
thanh
d6
cuang nghien
ciiu
khoa hoe.
6.
To

ehiic nghien
ciiu
de tai.
7.lJng dung nhiing thong tin, ket qua nghien
ciiu
vao thuc
ti6n
day
hoe va giao
due.
Ve nhiing yeu cau
ciia
viec ren KNSP:
- He thong cac KNSP dugc hinh thanh va ren luyen
ein phii hgfp
vdi muc tieu dao tao ciia trudng su pham.
- Nhiing KNSP phai
dugc
ren luyen thudng xuyen trong mgi hoat
dong su pham eiia nha trudng, tao thanh mot he thong ren luyen
nghiep vu vdi nhieu hinh
Ihiic
da dang.
- Nhiing KNSP can dugc hinh thanh tren ca sd nhan thiic li
luan,
dong thdi van dung
ly
thuyet vao hanh dong de hinh thanh ky nang, ky
xao va
CO

ke hoach cu the.
Ve dieu kien de hinh thanh KNSP cho sinh vien:
- Ngudi sinh vien can tu giac nhan thiic dugc nhu cau va su can
thiet nam ky nang, ky xao su pham, tiir do tao dung dong eo,
hiing
thii,
ham
thieh
ren luyen va cd gang tap trung ren luyen dat ket qua.
20
- Ngudi sinh vien can hieu biet day du can ke
wt
cac KNSP, biet
muc
dich,
yeu
edu,
noi dung va each thiic thuc hien cac KNSP, can dugc
quan sat thong qua trinh bay
mSu
(ky nang) ciia ngudi hudng dan.
- Luyen tap cd he thong va lien tuc trong cac dieu kien khac nhau
tur dan gian den
phiic
tap theo nhiing con dudng can thiet.
- Phai biet kiem tra va tu kiem tra de dieu chinh hanh dong eiia
minh, dap
ling
dugc yeu cau ciia viec ren luyen KNSP.
Ve hinh

thitc
trien khai cac noi dung ren KNSP:
-Hinh thuc ren KNSP tich hap: Ngudi giao vien can phai
sir
dung
hinh thiic ren tich hgp cac noi dung ren KNSP de tan dung tdi da thdi
gian giang
day
cung nhu la phat huy tdi da
siic
lam viec eiia giao vien
va sinh vien.
- Hinh
thifc
trien khai tren lap hoc: Vdi thdi
lugng
han
che,
cd
nhiing noi dung giao vien cho sinh vien ren luyen ngay tren
Idp,
hinh
thanh
ki
nang true tiep cd su dieu chinh true tiep
eiia
giao vien va ban
be.
Con cd nhirng
hinh

thiic khac do giao vien giao cho hge sinh tu
luyen tap, tuy nhien cd dinh hudng rd rang.
-Hinh thiic tu ren luyen: Ren
ki
nang can cd thdi gian
lau
dai va
tinh tu nguyen cao,
vi
vay, ddi hoi sinh vien phai biet
tir
luyen tap, tu
hoan thien ban than minh. Vdi nhiing noi dung ddi hoi ren luyen lau
dai,
giao vien giao cho sinh vien dong thdi dinh hudng cho sinh vien
luyen tap tai nha.
Ve cac
budfc
tien hanh ren KNSP:
- Huang dan ly thuyet: Trong qua trinh hinh thanh cac KNSP, tri
thire cd vai trd quan trong, nhan thirc cang day
dii,
tieh
cue, ky nang
cang dugc nhanh chdng hoan thien sdm han. Vi vay, giao vien can
cung ca'p nhiing tri thiic rd rang ve muc dich, tinh chat bai luyen tap,
tri thiic ve hanh dong can nam virng, ngudi hge can ghi nhd ky muc
dich,
dieu kien, quy trinh ciia viec thuc hien hanh dong.
- Lam mdu: Giao vien thao tac

vahx,
sinh vien quan sat
mlu
nhieu
\in,
giai thieh cac thao tac va y
nghia
ciia thao tac, nhung quy dinh,
dieu kien ciia hanh dong, nhiing dieu can tranh.
- Sinh vien xdy dung
kehoqch
thuc hien: Can
cii
vao nhiing tri thiic
21
ve each tien hanh hoat dong va
bi6u
tugng
vi
nhung thao tac, sinh vien
vach cho minh ke hoach each thiic,
thii tir
cac thao tac thuc hien.
- Thuc hanh vd luyen tap: Sinh vien lap lai cac thao tac nhu thao
tac
mau
cua giao vien va luyen tap cac thao tac do trong nhiing tinh
hudng khac nhau.
- Tu kiem tra: Sinh vien tien hanh so sanh, ddi chieu vdi cac thao
tac mau, phat hien ra cac thieu sot, phan tich nguyen nhan dan den sai

lam trong hanh dong va sua
chQa.
Trong cac bude nay su danh gia kip
thdi,
chinh xac cha't lugng thao tac cd tac dung
Idn
ddi vdi viec cung
cd hanh dong. Neu thao tac
diing
se dugc ciing cd, nhiing thao tac
khdng
diing,
sai lam se dugc khac phuc kip thdi.
- Thao tac sang tao: Viec
hinh
thanh ky nang su pham la phai
tien hanh hanh dong su pham (cac thao tac) trong cac tinh hudng su
pham khac nhau,
tiic
la biet van dung mot
each
linh hoat mem deo vao
hoan
canh,
tinh hudng mdi.
Vi
vay giao vien phai xay dung cac tinh
hudng khac nhau de ngudi hoc giai quyet.
Trong qua
trinh

hoc tap va ren nghe tai trudng su pham, neu sinh
vien
nam vUng
dugc he thong cac
ki
nang can thuc hanh, hieu dugc
nhiing yeu cau va dieu kien cho viec ren cac
ki
nang, thuc hanh cd
hieu qua theo
tiing
bude hinh thanh
ki
nang dudi nhiing
hinh
thiic phu
hgp
thi
chac chan sinh vien se cd nen tang viing
chdc
cho qua trinh
hoan thien cac
kl
nang, gdp phan ngay cang nang cao trinh do va nang
lue su pham cho ban than trong hoat dong nghe nghiep sau nay.
Tai lieu tham khao
1.
A.A.Xmiecndp, A.N.Ledngchep, X.L.Rubinxten, B.M.Chiepldp
(ehu bien):
Tdm

li hoc. Tap II. Nxb. Giao due Ha Ndi.
1975.
2.
A.G.Cdvalidp. Tdm li hoc cd nhdn. Tap
U.
Nxb. Giao due. 1971,
tr. 90.
3.
AUanpease. Ngon
ngU cua
cu chi
trong
giao tiep. Nxb. Van Nghe,
Tp.
HCM, 2001.
4.
Pham Minh Hac. Tdm li hoc. Sdd.
5.
K.K.Platdldp. Ban ve he thong tdm li hoc. Ban tieng Viet (in
Rdned). DHSP Ha Ndi I. 1978, tr. 214
22
6. N.M
laKoblep,
Phuang phdp vd
ki
thuat
len
lap trong trudng
pho thong, Nxb. Giao
due.

Ha Ndi, 1983.
7.
R. Fischer (1992). Teaching children to Think. Simon & Schuster
Education.
8. Tran Trong Thuy (ehu bien): Tdm li hoc. Nxb. Giao due. Ha Ndi.
2000,
tr. 87.
9. V.A. Cruchetxki: Nhiing ca sd cua tdm li hoc
suphqm.
Tap II.
Nxb.
Giao due Ha Ndi. 1980).
23