Biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo chương trình cấp trung học phổ thông ở Trung tâm Giáo dục thường xuyên Ý Yên, tỉnh Nam Định

1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC



CAO THANH PHONG




BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THEO CHƯƠNG TRÌNH CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở TRUNG TÂM GIÁO
DỤC THƯỜNG XUYÊN B Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH


LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC


CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 05


Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. ĐẶNG XUÂN HẢI

HÀ NỘI - 2012

v

MỤC LỤC


Trang
Lời cảm ơn
i
Danh mục các chữ viết tắt
ii
Danh mục các bảng
iii
Danh mục các sơ đồ
iv

Mục lục
v
MỞ ĐẦU
1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC THEO CHƢƠNG TRÌNH CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN……………


6
1.1. Sơ lược vấn đề nghiên cứu
6
1.2. Một số khái niệm cơ bản
8
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục
8
1.2.2. Quản lý nhà trường và quản lý trung tâm Giáo dục thường xuyên
13
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học
15
1.2.4. Quản lý chương trình dạy học
18
1.3. Quan niệm về Giáo dục thường xuyên và Trung tâm GDTX
20
1.3.1. Giáo dục thường xuyên
20
1.3.2. Trung tâm Giáo dục thường xuyên
24
1.4. Chương trình Giáo dục thường xuyên cấp Trung học phổ thông
28

1.4.1. Đặc điểm của chương trình Giáo dục thường xuyên cấp THPT
28
1.4.2. Điều kiện đảm bảo hoạt động dạy học theo chương trình cấp Trung học
phổ thông ở trung tâm Giáo dục thường xuyên

30
1.4.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động dạy học theo chương
trình Giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông

33
Tiểu kết chương 1
35
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC THEO CHƢƠNG TRÌNH CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN B Ý YÊN TỈNH
NAM ĐỊNH



36
2.1. Khái quát tình hình Kinh tế - Xã hội - Giáo dục của huyện Ý Yên
tỉnh Nam Định

36

vi
2.1.1. Một số nét về điều kiện tự nhiên, Kinh tế - Xã hội của huyện
36
2.1.2. Văn hóa-Giáo dục
36

2.2. Khái quát Trung tâm Giáo dục thường xuyên B Ý Yên
37
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học và QL hoạt động dạy học theo
chương trình cấp Trung học phổ thông ở Trung tâm Giáo dục thường
xuyên B Ý Yên


39
2.3.1. Thực trạng hoạt động dạy học theo chương trình cấp trung học
phổ thông ở Trung tâm Giáo dục thường xuyên B Ý Yên……………… .

39
2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo chương trình cấp trung
học phổ thông ở Trung tâm Giáo dục thường xuyên B Ý Yên………

45
2.4. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo chương trình
cấp trung học phổ thông ở Trung tâm Giáo dục thường xuyên B Ý
Yên…… …


63
2.4.1. Cái được…………………………………………………………. .
64
2.4.2. Cái chưa được…………………………………………… . ………
64
2.4.3. Nguyên nhân
66
Tiểu kết chương 2
68

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THEO CHƢƠNG TRÌNH CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở
TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN B Ý YÊN TỈNH
NAM ĐỊNH



69
3.1. Các nguyên tắc định hướng cho viê
̣
c đề xuất biện pháp ………
69
3.1.1. Nguyên tắc hệ thống …………………………… ……………
69
3.1.2. Nguyên tắc kế thừa ……………………………………… …….
70
3.1.3. Nguyên tắc tính thực tiễn ………………………………………
70
3.1.4. Nguyên tắc tính khả thi …………………… ……………………
70
3.2. Các biện pháp ………………………………
70
3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học viên về
đổi mới quản lý hoạt động dạy học ……………………… . ……………

70
3.2.2. Xây dựng đội ngũ, tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ
cho giáo viên …………………………………………………… . ……….

73

3.2.3. Tích cực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính
tích cực, chủ động, sáng tạo của học viên trên cơ sở nhận diện đúng đặc
điểm của đối tượng học viên ……………… …………


77

vii
3.2.4. Huy động mọi nguồn lực để đầu tư và sử dụng có hiệu quả cơ sở
vật chất, trang thiết bị, phương tiện dạy học……………………… . ……

80
3.2.5. Đổi mới quản lý hoạt động học của học viên ……………………. .
84
3.2.6. Đổi mới công tác kiểm tra-đánh giá trong hoạt động dạy học
87
3.2.7. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới công tác quản lý
hoạt động dạy học …………………………………… …………………

90
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp
92
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp đề
xuất

93
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
93
3.4.2. Nội dung và cách tiến hành
93

Tiểu kết chương 3
96
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
97
1. Kết luận
97
2. Khuyến nghị
98
TÀI LIỆU THAM KHẢO
100
PHỤ LỤC
102

ii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIÊT TẮT
BGĐ
Ban Giám đốc
BTVH
Bổ túc văn hóa
CBQL
Cán bộ quản lý
CNTT
Công nghệ thông tin
CSVC
Cơ sở vật chất
DH
Dạy học
GDTX
Giáo dục thường xuyên

GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GV
Giáo viên
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
HV
Học viên
HĐ
Hoạt động
KT-ĐG
Kiểm tra-đánh giá
KT-KN
Kiến thức-kĩ năng
PPDH
Phương pháp dạy học
QL
Quản lý
SKKN
Sáng kiến kinh nghiệm
TBDH
Thiết bị dạy học
TT
Trung tâm
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thông
UBND
Uỷ ban nhân dân

XMC
Xóa mù chữ






iii
DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang
Bảng 2.1. Thống kê Ban giám đốc Trung tâm
39
Bảng 2.2. Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của Trung tâm
40
Bảng 2.3. Thống kê đội ngũ giáo viên của Trung tâm
40
Bảng 2.4. Cơ cấu theo độ tuổi và thâm niên công tác của giáo viên trung
tâm năm học 2011-2012

41
Bảng 2.5. Kết quả kiểm tra chuyên môn của Trung tâm
42
Bảng 2.6. Kết quả thanh tra hoạt động sư phạm của nhà giáo của Sở GD- ĐT
42
Bảng 2.7. Thống kê tập thể, cá nhân đạt danh hiệu thi đua các cấp
43
Bảng 2.8. Kết quả xếp loại hạnh kiểm và học lực, tốt nghiệp của học viên
43

Bảng 2.9. Kết quả thi học viên giỏi tỉnh
44
Bảng 2.10. Kết quả khảo sát mức độ nhận thức của cán bộ quản lý
46
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát mức độ nhận thức của giáo viên
47
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát mức độ thực hiện các nội dung quản lí HĐDH
48
Bảng 2.13. Thực trạng QL việc thực hiện kế hoạch, chương trình dạy học
50
Bảng 2.14. Thực trạng các biện pháp QL soạn bài và chuẩn bị lên lớp, hồ
sơ giảng dạy của giáo viên

51
Bảng 2.15. Thực trạng dạy QL việc dự giờ và đánh giá giờ dạy của GV
52
Bảng 2.16. Thực trạng quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học
53
Bảng 2.17. Công tác quản lý đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
55
Bảng 2.18. Khảo sát tự đánh giá hoạt động học của học viên
56
Bảng 2.19. Thực trạng quản lí hoạt động học đối với học viên của trung tâm
57
Bảng 2.20. Thực trạng quản lý đổi mới KT-ĐG kết quả học tập của học viên
60
Bảng 2.21. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy học
62
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất

94


iv
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Trang
Sơ đồ 1.1. Các chức năng quản lý trong chu trình quản lý
11
Sơ đồ 1.2. Quản lý các thành tố của quá trình DH
15


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

  
 



       


[10, tr.207].
5
 "  


, 
  [25, tr.28].
 

  
 ng 
GD 


 

  GDTX 
.
Trong m 


2
   
   
 QLGD. HV 
           
 
THCS c  HV

   . Do
   
  .
  ,
 s 
n tron  

 theo ph

 
       
 


DTX -  
-  1982. TT GDTX
c giao.  
 
 
UBND t   
  
 
   
  

3
  nay  
   
QL trong    .
 Biện pháp quản lý
hoạt động dạy học theo chƣơng trình cấp Trung học phổ thông ở Trung tâm
Giáo dục thƣờng xuyên B Ý Yên, tỉnh Nam Định”
2. Mục đích nghiên cứu
ng
  theo         
 Trung t 


3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

H.

 


4. Giả thuyết khoa học
  b
 
  T
  
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. 

5.2. 

 ch
THPT   

4
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
  ch
 

7. Phƣơng pháp nghiên cứu

-  

 

- 

7.2.1. 
    
   

7.2.2. 
    
  
.
7.2.3. .
N
,
 

7.2.4. 

 
7.2.5. 
 .


5
8. Cấu trúc của luận văn
ph
l, n dung ch c 
  
trung h ph thng 
 theo ch 
trung h ph thng  gi d th xuyn  

  ch trung
h ph thng gi d th xuyn 






















6
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO
CHƢƠNG TRÌNH CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở TRUNG TÂM GIÁO
DỤC THƢỜNG XUYÊN
1.1. Sơ lƣợc vấn đề nghiên cứu



 

 
 
trý  

, 

 
 
- -
475 TCN)- 



      
.
 

  - 1670) 

.  
 

7
 
                  
 uy


 
t 
, 
  
d “Cơ sở khoa học quản lý giáo
dục”, “Quản lý, quản lý giáo dục tiếp cận từ những mô hình”  
  “Cơ sở khoa học quản lý”       ,  
     n,       
 
 
.
t      
        
 
lnhCác biện pháp quản lí nhằm nâng
cao chất lượng dạy học ở trường THPT huyện Sơn Động tỉnh Bắc Giang
      “Một số biện pháp quản lí hoạt động dạy học ở
trường THPT Nam Lương Sơn tỉnh Hòa Bình trong quá trình thực hiện đổi mới
chương trình giáo dục phổ thông” ( 2007);  “Biện pháp
quản lí hoạt động dạy học của hiệu trưởng trường THPT Hải An - Hải Phòng trong
giai đoạn hiện nay” (2008).
   
h  t 
        
 
.     

8
  


  
theo ch
    

1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1.  
1.2.1.1. Quản lý
Daniel A. Wren 

 






Frederick Winslow Taylor (1856 - 
ý 
 : 
:

[5, tr.46]
Henri Fayol (1841-

4, tr.9].
Mary Parker Follett (1868-        

4, tr.39]

9
   theo 
29, tr.800
v- 
        
2, tr.4].
 
 , tr.24].


- - 
, tr.9].

 ý 
- 


- ý



             
h

- (người quản lý, tổ chức quản lý) 

-  (đối tượng quản lý): 
.    ai?), 
   )
- : 



10

- ý 

+ Bản chất - chức năng của hoạt động quản lý

ý 

- 
- ý 
- 
- 










, tr.17].

  

, tr.12].


- Chức năng kế hoạch hoá




11
- Chức năng tổ chức thực hiện kế hoạch


- Chức năng lãnh đạo (chỉ đạo) 



- Chức năng kiểm tra đánh giá: 



 
  

 
u


Thông tin

 Thông tin

Sơ đồ 1.1. Các chức năng quản lý trong chu trình quản lý
1.2.1.2. Quản lý giáo dục
 


Kế hoạch
Kiểm tra
Tổ chức
Chỉ đạo

12
.

Quản lý giáo dục là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý tới khách thể
quản lý nhằm đưa ra hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt tới kết quả
mong muốn bằng cách hiệu quả nhất" [11, tr. 12]
Theo P.  

 

.
 

, tr.34].
  

               
 
 

[26, tr.12].
QLGD 

              

  k
QLGD  
 

 


13
1.2.2.  
1.2.2.1. Quản lý nhà trường




[16, tr.55].



l, tr.205].


, 





 













.


 

14, tr.372]
  




  
 ý 
  








 




 .

       




14
- 

- 



- QL  
          

             



 

1.2.2.2. Quản lý trung tâm GDTX

     
 
  
-



, TT 


  v        
  n
 
-GD

15

  GD
  


1.2.3.   
H. V



 



 sau:










Sơ đồ 1.2. Quản lý các thành tố của quá trình DH

 
QL 


M
N
Th
QL
P
Tr






Tr: Tr



16









 





 
  


  




 
.
ý 
- DH  

 


17

ch



- 






- 










 








18
1.2.4. 






Ch 


ch


 


m tra -  

n


- 


- 
ch

- n 


-  
- 
+ Quản lý hoạt động dạy
     



