Biện pháp tư pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm trong Luật Hình sự Việt Nam

Biện pháp tư pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên
quan đến tội phạm trong Luật Hình sự Việt Nam

Nguyễn Thị Thùy Dương

Khoa Luật
Luận văn ThS. Luật hình sự; Mã số: 60 38 40
Người hướng dẫn: PGS.TS. Trịnh Quốc Toản
Năm bảo vệ: 2013

Abstract. Nghiên cứu các vấn đề lý luận và các quy định trong pháp luật hình sự Việt Nam
về biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm và các chế định có liên quan
như: hình phạt, hình phạt bổ sung, biện pháp tư pháp… Khảo sát, đánh giá thực trạng việc
tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm trong thực tiễn các giai đoạn thực hiện tố
tụng hình sự (TTHS) ở nước ta hiện nay. Nghiên cứu so sánh pháp luật hình sự một số
nước về vấn đề tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm và các vấn đề có liên
quan. Phân tích những tồn tại, hạn chế và những vướng mắc của việc áp dụng pháp luật
hình sự liên quan đến chế định biện pháp tư pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến
tội phạm và đề xuất những giải pháp cụ thể nhằm góp phần tạo sự nhận thức và áp dụng
pháp luật được thống nhất.
Keywords. Luật hình sự; Pháp luật Việt Nam; Tội phạm
Content.

MỤC LỤC



Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các bảng
MỞ ĐẦU
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BIỆN PHÁP TƯ
PHÁP TỊCH THU VẬT, TIỀN TRỰC TIẾP LIÊN


Trang





1
9


1.1.

1.1.1.
1.1.2.

1.2.


1.2.1.

1.2.2.

1.2.3.

1.3.

1.3.1.

1.3.2.

1.4.



1.4.1.
1.4.2.
1.4.3.
1.4.4.
QUAN ĐẾN TỘI PHẠM
Cơ sở lý luận về biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến
tội phạm
Quan niệm chung về biện pháp tư pháp
Khái niệm, đặc điểm và vai trò của biện pháp tịch thu vật, tiền trực
tiếp liên quan đến tội phạm
Phân biệt biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm

với hình phạt tiền, hình phạt tịch thu tài sản và biện pháp xử lý vi
phạm hành chính
Phân biệt biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm
với hình phạt tiền
Phân biệt biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm
với hình phạt tịch thu tài sản
Phân biệt biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm
với các biện pháp xử lý vi phạm hành chính
Khái quát lịch sử pháp luật hình sự Việt Nam quy định biện pháp
tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm
Giai đoạn từ sau Cách mạng tháng 8 năm 1945 đến trước khi ban
hành Bộ luật hình sự năm 1985
Giai đoạn từ sau khi ban hành Bộ luật hình sự năm 1985 đến trước
khi ban hành Bộ luật hình sự năm 1999
Nghiên cứu so sánh biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan
đến tội phạm trong luật hình sự Việt Nam với biện pháp cưỡng chế
về hình sự tương đương trong luật hình sự một số nước
Luật hình sự Cộng hòa Pháp
Luật hình sự Thụy Điển
Luật hình sự Nhật Bản
Nhận xét
Chương 2: BIỆN PHÁP TƯ PHÁP TỊCH THU VẬT, TIỀN

9

9
12

18

18

20

22

23

23

26

29



29
32
34
38




2.1.

2.2.

2.3.

3.1.


3.2.


3.3.



TRỰC TIẾP LIÊN QUAN ĐẾN TỘI PHẠM
TRONG BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 1999 VÀ
THỰC TIỄN ÁP DỤNG
Các quy định về biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến
tội phạm trong Bộ luật hình sự năm 1999
Thực tiễn áp dụng biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến
tội phạm – những tồn tại và hạn chế
Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong áp dụng biện pháp
tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm
Chương 3: NHỮNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT
HÌNH SỰ VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG
BIỆN PHÁP TƯ PHÁP TỊCH THU VẬT, TIỀN
TRỰC TIẾP LIÊN QUAN ĐẾN TỘI PHẠM
Nhu cầu hoàn thiện pháp luật hình sự và nâng cao hiệu quả áp dụng

biện pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm
Giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật hình sự về biện
pháp tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm trong thực
tiễn
Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng biện pháp tịch thu vật,
tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm trong thực tiễn
KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
41


41

48

66

70


70


73


76

85
87

References.
I. Tài liệu Tiếng Việt
1. Nguyễn Ngọc Ánh, Ký kết Hiệp định về tương trợ tư pháp trong lĩnh vực hình sự giữa
các nước ASEAN, Báo Công an nhân dân, số 145, ngày 02/12/2004.
2. Bộ Chính trị, Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/05/2005 về Chiến lược xây dựng và
hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến 2010, định hướng đến 2020, Hà
Nội.
3. Bộ Tư pháp (1997), Bộ luật hình sự Cộng hòa Pháp 1992, bản dịch, Hà Nội.
4. Bộ Tư pháp (1998), Bộ luật hình sự Thụy Điển, bản dịch, Hà Nội.
5. Bộ Tư pháp, Bộ luật hình sự Nhật Bản năm 2011, bản dịch, Hà Nội.
6. Bộ Tư pháp (1999), Chuyên đề: Tư pháp hình sự so sánh, Trong Thông tin Khoa học
pháp lý của Viện KHPL (Bộ Tư pháp) xuất bản, Hà Nội.
7. Lê Cảm (2007), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần chung), NXB Đại học Quốc
gia Hà Nội, Hà Nội.
8. Lê Cảm (2005), Sách chuyên khảo sau đại học: Những vấn đề cơ bản trong khoa học
luật hình sự (Phần chung), NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
9. Lê Cảm (2009), Sách chuyên khảo: Hệ thống tư pháp hình sự trong giai đoạn xây dựng
nhà nước pháp quyền, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
10. Lê Cảm (2005), Nghiên cứu so sánh luật hình sự của một số nước Châu Âu, Tạp chí
Tòa án nhân dân, tháng 10/ 2005 (Số 20), tr. 46-50.
11. Lê Cảm (2001), Các nghiên cứu chuyên khảo về Phần chung Luật hình sự (tập III),
NXB Công an nhân dân, Hà Nội.
12. Lê Cảm (2002), Các nghiên cứu chuyên khảo về Phần chung Luật hình sự (tập IV),
NXB Công an nhân dân, Hà Nội.
13. Lê Cảm (2000), Hình phạt và biện pháp tư pháp trong luật hình sự Việt Nam, Tạp chí
Dân chủ và pháp luật, số 11/2000.

14. Lê Cảm, Chế định trách nhiệm hình sự trong Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 1999, Tạp
chí Dân chủ và pháp luật, số 8/2000.
15. Lưu Ngọc Cảnh (2010), Các hình phạt và biện pháp tư pháp áp dụng đối với người
chưa thành niên phạm tội theo Luật hình sự Việt Nam trên địa bàn Hà Nội, Luận
văn thạc sĩ Luật học.
16. Chính phủ (1999), Nghị định số 11/1999/NĐ-CP ngày 03 tháng 3 năm 1999 của Chính
phủ về hàng hóa cấm lưu thông, dịch vụ thương mại cấm thực hiện; hàng hóa,
dịch vụ thương mại hạn chế kinh doanh, kinh doanh có điều kiện, Hà Nội.
17. Nguyễn Thu Dung (2011), Hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật, Tạp chí nghiên cứu
lập pháp, số 4, tháng 2 năm 2011, tr. 11-19.
18. Nguyễn Minh Đoan (2011), Xây dựng lối sống theo pháp luật đáp ứng yêu cầu xây
dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, Tạp chí Nhà nước và
Pháp luật, số 2/2011, tr. 8-16.
19. Phạm Hồng Hải (2000), Các biện pháp tư pháp trong Bộ luật hình sự năm 1999 và vấn
đề Bộ luật tố tụng hình sự về trình tự, thủ tục áp dụng các biện pháp đó, Tạp chí
Luật học, số 5/2000.
20. Nguyễn Ngọc Hòa (2001), Trách nhiệm hình sự và hình phạt, NXB Công an nhân dân,
Hà Nội.
21. Trần Minh Hương (2002), Bình luận khoa học bộ luật hình sự 1999 (phần chung),
NXB Học viện cảnh sát nhân dân, Hà Nội.
22. NXB Chính trị Quốc gia (2005), Hình phạt trong luật hình sự Việt Nam, Hà Nội.
23. NXB Chính trị Quốc gia (2002) Các văn bản hướng dẫn thi hành Bộ luật hình sự của
năm 1999, Hà Nội.
24. Phạm Văn Lợi, Một số quy định về tội phạm trong luật hình sự của Nhật Bản, Mỹ, Anh
và một số nước đạo Hồi, Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số chuyên đề luật hình
sự của một số nước trên thế giới, Bộ Tư pháp, tr. 32-44.
25. Đỗ Ngọc Quang (1999), Giáo trình luật tố tụng hình sự Việt Nam, NXB Trường Đại
học cảnh sát nhân dân, Hà Nội.
26. Đinh Văn Quế (2000), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự 1999 – Phần chung, NXB
thành phố Hồ Chí Minh.

27. Đinh Văn Quế. Tìm hiểu hình phạt và quyết định hình phạt trong luật hình sự Việt
Nam, NXB Chính trị Quốc gia.
28. Quốc hội (1985), Bộ luật hình sự của nước CHXHCN Việt Nam, Hà Nội.
29. Quốc hội (1999), Bộ luật hình sự của nước CHXHCN Việt Nam, Hà Nội.
30. Quốc hội (1988), Bộ luật tố tụng hình sự nước CHXHCN Việt Nam, Hà Nội.
31. Quốc hội (2003), Bộ luật tố tụng hình sự nước CHXHCN Việt Nam, Hà Nội.
32. Quốc hội (2008), Luật Thi hành án năm 2008, Hà Nội.
33. Quốc hội (2002), Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 (sửa đổi, bổ sung năm
2008), Hà Nội.
34. Tạp chí Dân chủ và Pháp luật (1998), Chuyên đề: Luật hình sự của một số nước trên
thế giới, Hà Nội.
35. Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 5, tháng 3 năm 2009, tr. 1-12.
36. Đinh Xuân Thảo (2011), Một số vấn đề đổi mới hoạt động lập pháp của Quốc hội trong
giai đoạn hiện nay, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số 1/ 2011, tr. 4-10.
37. Tòa án nhân dân tối cao (1990), Thông tư liên ngành số 11/TTLN 20/11/1990 của Tòa
án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Nội vụ, Bộ tư pháp
hướng dẫn xử lý một số tội phạm, Hà Nội.
38. Trịnh Quốc Toản (2011). Hình phạt bổ sung trong luật hình sự Việt Nam, NXB Chính
trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội.
39. Trịnh Quốc Toản (2009), Hình phạt tịch thu tài sản trong luật hình sự Việt Nam, Tạp
chí Tòa án, số 6/2009, tr. 6-13.
40. Trường Đại học cảnh sát nhân dân (1996), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam – Phần
chung (1996), Hà Nội.
41. Trường Đại học cảnh sát nhân dân (2005), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam – Phần
chung (2005), Hà Nội.
42. Đào Trí Úc (2000), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Quyển 1 – Phần chung), NXB
Khoa học xã hội, Hà Nội.
43. Trịnh Tiến Việt (2010), Những khía cạnh pháp lý hình sự về các hình phạt và biện pháp
tư pháp áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội (Kỳ I), Tạp chí Tòa án
nhân dân, Kỳ I tháng 7/ 2010 (Số 13), tr. 9-24.

44. Trịnh Tiến Việt (2010), Những khía cạnh pháp lý hình sự về các hình phạt và biện pháp
tư pháp áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội (Kỳ II), Tạp chí Tòa án
nhân dân, Kỳ II tháng 7/ 2010 (Số 14), tr. 2-10.
45. Trịnh Tiến Việt (2008), Lý luận về phòng ngừa tội phạm (Đề tài nghiên cứu khoa học
cấp khoa trực thuộc), Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội.
46. Võ Khánh Vinh (1994), Nguyên tắc công bằng trong luật hình sự Việt Nam, NXB
Công an nhân dân, Hà Nội.
47. Jame B.Jacobs, Quá trình phát triển của luật hình sự Hoa Kỳ, các vấn đề dân chủ và xét
xử hình sự tại Hoa Kỳ, Tạp chí điện tử của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, tháng
7/2001, tập 6, số 1, tr.9-14.
II. Trang web
48. www.tuvanluat.com.vn
49. www.cafeluat.com
50. www.luatcongdong.com
51. www.diendanphapluat.vn
52. www.baomoi.com
53.
54.
55. www.thuvienphapluat.vn
56. www.luatvietnam.vn
57. www.tuvanphapluat.com
58. www.luatviet.org
59.