Nhu cầu được trợ giúp tâm lý của học sinh trong một số trường trung học phổ thông huyện Đan Phượng - Hà Nội

1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC


BÙI THỊ THOA



NHU CẦU ĐƯỢC TRỢ GIÚP TÂM LÝ CỦA HỌC SINH
TRONG MỘT SỐ TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG HUYỆN ĐAN PHƯỢNG – HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

CHUYÊN NGHÀNH: TÂM LÝ HỌC LÂM SÀNG TRẺ EM VÀ VỊ THÀNH NIÊN

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGÔ THU DUNG
TS. BÙI THỊ THÚY HẰNG



HÀ NỘI - 2012



3

DANH MỤC VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

1
ACA
Hip hi tham v
2
ASCA
Hip hng Hoa K
3


4
HS
Hc sinh
5

Hong tr ng
6
SLC
S lc chn
7
THPT
Trung hc ph 
8

ng
9
TVTL

10


ng












4
MỤC LỤC

Trang
MỞ ĐẦU

 
1
2.Mu
2
i  u
3
4.Gi thuyu
3
5.Nhim v u
3

6.Phu
4
u
4
8.C
4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
5
c lch s ng
5
1.1.1. Lch s ng t
5
1.1.2. Lch s ng ti Vit Nam
8
 
13
1.2.1. Mt s u v nhu cu
13
m nhu cu
18
1.2.3. ng
22
1.2.4.  
25
m nhu cc tr ng ca hc sinh.
28
1.2.6. Mt s  n ca hc sinh trung hc
ph 

28

1.2.7.Nhc sinh trung hc ph ng gp
34

36
 c tr ng
ca hc sinh

37
1
39
Chương 2: TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
40
  u
40

40

43
u
43



5
u thc tin
43
2
46
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
47

3.1. Thc trng nh      c sinh trung hc ph
p phi trong cuc sng

37
3.1.1. Thc trng nha hc sinh
37
c gii quya hc sinh
69
3.2. Nhn thc ca hc sinh THPT v hong tr ng
73
3.3. Nhu cc tr ng ca hc sinh THPT
79
3.3.1.Nhu cu c i vng tr c
ng 

79
3.3.2. Nhu cc tr a h dng dch v
81
3.3.3. Nhu cu ca hc sinh v ni dung tr ng
83
3.3.4. Nhu cu ca hc sinh v c tr ng
88
i ca hi v
92
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
94
1. Kt lun
94
2. Khuyn ngh
96

TÀI LIỆU THAM KHẢO
98
PHỤ LỤC




1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Vii k  hic.
c hu dn dc khc phi sng vt cht,
tinh thn ca mi, mc ci thii
ng v ci sy
ng tham v xut
hi   n nh  ng nhu cu c i, nh 
nh Tham vn  c ng dng  nhiu lo
tham v h t
nhu cu ci cn ng kp thi. Hong tr 
 h i vi hc sinh, sinh
t cn thi huynh hc sinh  nhi
n s nghi
S n vi tc  y bing ca nn kinh t - i,
 nhu bt cp trong
thc ti k va cha m, th
o ra nhc rt lng cho hc sinh trong cuc
sng, trong hc tn. M hiu bit ca
hc sinh v b ng cn
ch c nhng sc t cho thy, hc sinh ng
ph  th ng ri lon v i lo

k c, ving ri lon v c
m cm hay nhng ri lon v  lut, b hc,
trn hc, trm cp, hung b Theo s liu tra, t l u hiu ri
nhi em  tui h
ta Bnh vi
 30%; tu tra ca s 
 24%; ti  1023 hc sinh tiu



2
h a Bnh vi
th     Hu qu     u hc sinh gp
c tp, tu ng sng
c ng x i
quan h y, nhng hc sinh t cc s tr a
a th.
c thc trng try rt cng hong tr 
ng cho hc sinh. Ving tr  cho hc
sinh ng s c sinh hiu bi
nhng v i s tri 
 n mnh, hiu v
bn nay  ng tr
 ng hc thc hin m bin; mt s
ng ph   l H 
u qu 
huyng   i, hing ph 
n n, h tr  cho hc sinh; t chc
hong tr  cho hc sinh tng ph 
c bic tip cn nhiu vng tr .

y viu nhu cu tr gng hc ca ca hc sinh
t cn thi u tr  
 t ng t chng tr 
 nhng nhu cu c
T c ti Nhu cầu được trợ giúp
tâm lý của học sinh trong một số trường trung học phổ thông huyện Đan
Phượng – thành phố Hà Nội u.
2. Mục đích nghiên cứu
u thc trng nhu cc tr ng ca hc sinh
trung hc ph  nh xut mt s kin ngh v vic trit
ng tr ng tng hc.



3
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1.Đối tượng nghiên cứu
Nhu cu c tr ng ca hc sinh trung hc ph 
huyng   i.
3.2.Khách thể nghiên cứu
Tng s  u: 516 hc sinh
 248 hng
268 hng THPT H
(S  c la chn m
Ta ch ng c 3 khi: khi
10, khi 11, kh        ng ca kt qu
u.
4. Giả thuyết nghiên cứu
- Nhu cu tr ng ca hc sinh trung hc ph n
ng r u

v m  biu hin nhu cc tr ng gi
.
- Hc sinh trung hc ph ng hc tip
cn vng tr 
- Phn l vn th v dch v tr 
hng.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
-T n v nhu cu c tr ng ca hc
sinh trung hc ph 
-u thc trng nhu cu tr ng ca hc sinh trung
hc ph 
- xut mt s kin ngh v vic tring tr c
ng t.




4
6. Phạm vi nghiên cứu
-V ng   i
ng THPT H  i
-V th    c ti  ng thi gian t
n 05/2012
7. Phương pháp nghiên cứu
 c hin lua chn nhng
u sau:
- u
- 
- ng v
- u tra bng bng hi

-  thc
8. Cấu trúc luận văn
n m u, kt lun, khuyn nghu tham kho, ph lc, ni
dung ch ca lu
-  n c u
- T chu
- Kt qu u













5
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu tâm lý học đường
1.1.1. Lịch sử nghiên cứu tâm lý học đường tại nước ngoài
i
u th k XX ti M. Hin nay, dch v 
ri nhng dng thc t ca
ng hn dn thc,
k c nhn th

d
             
          Những hướng dẫn về
nghề nghiệp và đạo đức       

         Lựa chọn một nghề

 Frank
 


       

(1) T



trong





6


             









[35].



 
son  
              


 
             

 

  
         





7






          assessment,
          
m 


        
 
 
      g (National Standards for School Counseling
Programs)   
n
        T     
(ASCA) 
 ASCA




 Nga, ho ng tr    t hin mu   ng
nha th k i nhng thc nghim ng
dng hc c 
s xut hin nhiy h
 o m xut hin c m 
 y s in ca loch v v



8

1.1.2. Lịch sử nghiên cứu tâm lý học đường tại Việt Nam
Hi gin
 ng v
mi mc hong tham vn, tr ng cho hc sinh,
c.
i gian chi n Nam Vit Nam, M 
cho tring Khng h
khi mic gic tip cn vi
n tng hc v
ca.
 nh N-
Nguyn Khc Vip  n
ngh tham v 
u c
y mt hc thuy u ch
yng h quan
m m giu ng d
n nhio, d bin mt s
 em.[4]
i k u ca Vic,
 c ci hc 
i hc khoa h b - c
  i h    m trong c      
 o ngh u
v ng  c ta.Trong nh n kinh t -
i cng nhin hong o
i sng kinh t 
u kin v th lc, v k
ng nh nhng thun li quan trng do s n

9
kinh t - i mang l thy, trong
thu hng hc vn
i mt v n con
 i ny sini nhp. Thc t cho thy,
 hc sinh ph i phi chu mc hc tp ln
nay bi nhng ci cnh cnh tranh gt gao c
th ng. Nht ln 
em cn ti s tr  Một số yếu tố ảnh hưởng đển công
tác hướng nghiệp cho học sinh trong các trường trung học phổ thông hiện
nay”(Hi thc Vit Nam trong bi cnh hi nhp WTO. H
hc  c h gi Phm M nhnh, gn 80%
tr i nhi hng. Khi khc trng lo
a hc sinh trung hc ph  i ta thy c 10
tr  liu ri nhi n 8 tr 
quan ti v hn truy
nh bo hing t t hin nay ca h
xu mt trong s i hc tp c
v 9971/BGD    
t  ng hc v vi      n cho hc sinh  sinh
ng thi B ng vi
thin, hng hng t rp
ng hon vic
ch v tr ng cho hc sinh,
c trang b tt v 
t sc khe tinh thn nh.
 t hp vc t
chu v  m 

h tr ng cho h   H 
ng t bc tiu hc, trung h n ph



10
c. Bu t   H 
tuyn tham v n cng THPT
Nguyn Tc
u hot qu, do vy, nhin
h h tr cho h huynh.
 u cuc hi tho khoa hc t chc nh
nh mm v, n
h
- Bu t t s ng hc t H 
ng phi hp v ch c
 tring cho h
 
tham v
- i thNhu cầu tư vấn học đường tại thành phố
Hồ Chí Minhc - i h H
 chc.
-  tr i hc
khoa hng
tham vt trong nhc hong

-i thKinh nghiệm bước đầu thực hiện mô hình tham vấn trong
trường học” n tr  H  chc.
- Hi ngh c v Tư vấn tâm lý, giáo dục, thực tiễn và định hướng
phát triểni khoa h H  chc


- i tho khoa hHỗ trợ tâm lý cho học sinh sinh viêni
khoa hng Nai t chc.
- Hi th  Tâm lý học đường triển khai và ứng dụng thực tiễn vào nhà
trường Việt Nam i hc s ph
ph



11
- Hi tho khoa hc quc t Nhu cầu định hướng và đào tạo tâm lý học
đường tại Việt Nam quan t cho, t chc

- GHội nghị quốc tế lần thứ 2 về tâm lý học đường ở Việt
Nam, thúc đẩy nghiên cứu và thực hành tâm lý học đường tại Việt Nam, do 8
 i hc  Vit Nam (Ving
i hc khoa h i h
dc  i hc ca Hoa K t ch
 ti Hu.
 ng cuc hi tho, t      ng, nh 
quan, t ch
nhu v  ng   
 k  t s   n v 

u cgi Nguyn Th ng s v  Nhu cầu
tham vấn của học sinh một số trường trung học trên địa bàn thành phố Hà
Nộisự hài lòng, rất yên tâm cuc sng hin ti ch
chim 3,2% trong khi m hài lòng và lo lắng n v thường
xuyên lo lắng, không yên tâmc sng ca
t c tr n kp

th t qua nhc, tr ngi, nh
u v Thực trạng nhu cầu tham vấn tâm lý của học sinh –
sinh viên Việt Nam hiện nay    
  c ht cch v tham
v  la tui v u tham
vn v v hc tp,quan h b tr
ba tun
 v vic kh
ng.



12
u Nhu cầu được trợ giúp tâm lý học đường của học sinh cuối
THCS và THPT thành phố Nam Định Nguyn Th Minh Hng,
Nguyn Thu Trang, cho thn 84,7% s hc hi cho rng,
ng tr t cn thi
cho bit n  
hong tr 
hng khi b
uu v nhu
c   chu v i khoa
i hc khoa h i hc Quc gia
n tt nghip, lu
hu v nhi nhic sinh
ng gp phn tt nghiTìm hiểu một số nguyên nhân
tâm lý của hiện tượng kém thích nghi học đường ở học sinh lớp 6 a
Nguyn Th Bước đầu phát hiện và đánh giá rối nhiễu tăng
động giảm chú ý của học sinh THCSa TrBước
đầu tìm hiểu về rối nhiễu lo âu, trầm cảm của học sinh THPT 

Tìm hiểu những rối nhiễu hành vi và một số yếu tố liên quan đến rối
nhiễu hành vi ở trẻ vị thành niêna Nguyn Th 
Nhy nhi
nhic sinh hay gp phng. Hc sinh  bp
hc phi nhng ri nhi
chng t rng, hong tr  t cn thit. Vi
nhng hiu qu ch v mang li, chc chn s 
gii quyn ch tng ri nhi
  gp phm bo s n v th cht
n.
 y, tham v    ng ti Vit Nam v  t trong
nhng v i s   c



13
 chc trong c t 
c sinh  c cha m
 t hong ph bing hi phi
 n lc ln c i.
1.2. Các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
1.2.1. Một số lý thuyết nghiên cứu về nhu cầu
c, nhu cc nhi
nhi m v nhu cu.
               J.
Watson







[33, tr.170].



               


, c








14


 
.
Clark Hull (1952) 







.
 
         
  Sigmund Freud 

Lý thuyết
bản năng của con người
. S. Freud



         

             







15


 [25, tr.259].


.
            
(1901). E. Fromm ch




               
ng

h [1, tr.70]
 c
hc c


. Maslow
nhim c 
p xu ci theo mt h thng trt t th bc t
cp thip thi



16


=>nhu c

khnh
=>nhu cu t  n, t
khnh


=> nhu cu thm m  i
p

=> nhu cu nhn th


=> nhu cc
bin

=>nhu c c s h  

=> nhu c
=> Nhu cu v 
mt

Bn nhu cbu t 
cu thiu hn.  
  nh c c thang nhu c    i b u t 
thang. Mi nhu ci cn phng n lc, c gng nht
  chuyu mt nhu cu  mc thp
            ti  c thang tip
theo.[1, tr.79]
u cp thc th ny
i hi nhu cu cng nh khc
ph   m linh ho   a con
 do mt nhu ct qu ca
nhi  ng tng hp ca mt s nhu c
 t qu ng ca t tng trc ca con i



17

c nhng
ng tng hp ci vi.[28, tr.89]
Sauc
   n ca
c. u i sng
i khnh: nhu cu t 
y hong cm i n vi
con vt. Mi nhu cu ci (k c nhng nhu c
bn chi.
D.N.Uznetze  u v
nhu ci quan h gia nhu cng
vi mi kit nhu c
m s t c nhu cu. Nhu ci ngun
cm nhu cu rt ru
t thu ng trong viy
m rng: nhu cu t quynh t
cng, d
nhu cu c i.
u v nhu cu, X.L.Rubinstein kh    
cu sinh vn cht cn phm c phi
ng th n ci vu
i ho
ting th u c th  tham gia ca
n:
 ng c khu ca nhu cu. Ch th mi xut hin trng
u thn c v 

  th  ng, mng
nhm th c,
u kin thu.

18
     n ch th    v   c,
u kin thng.
A.N.Leonchiev  ng: nhu c
ngun gc trong hong thc tiu
u, nhu cu xut hin ch u kin, mt ti cho
nhiu hong. Ho
t qu ca hong by  bii nng c th
c bic th
Trong mi quan h ging th
rng tn ti mt hin khi ch th
mi ch u hi. Ch khi ch th thc s hong
ng thu mi xut hi di  l
din u mng c
u ra khi hoy, s coi
nhu cm xua hong. 








c.
1.2.2.Khái niệm nhu cầu
u quan ni nhu cm

t s t v u v nhu
cuy, nhu c



19
Trong từ điển Tâm lý học (Nguyn Khc Vin ch u trong
ti c hi
Nhu cầu là điều cần thiết để đảm bảo tồn tại và phát triển của con người.
Được thỏa mãn thì dễ chịu, thiếu hụt thì khó khăn, căng thẳng, ấm ức. Có nhu
cầu của con người, có nhu cầu chung của tập thể, khi hòa hợp, khi mâu
thuẫn; có nhu cầu cơ bản, thiết yếu, có nhu cầu thứ yếu, giả tạo. Nhu cầu do
trình độ phát triển của xã hội mà biến đổi.[33, tr.266]. cnh
 t nhng nhu c
ng ham mung.
n Trng Thy, Phm Minh Hc trong cun Tâm lý
học, cho rng: Nhu cầu là đòi hỏi ở môi trường xung quanh những cái cần
thiết (không thể thiếu) cho sự tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân.
 Trn Hip trong cun Tâm lý học xã hội, cho rng: Nhu cầu
là một trạng thái tâm lý xuất hiện khi cá nhân cảm thấy cần phải có điều kiện
nhất định để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của mình. Trạng thái tâm lý đó
kích thích con người hoạt động nhằm đạt được những điều mình mong muốn.
Theo Leonchiev (1903  1979) Nhu cầu là một trạng thái của con
người cần một cái gì đó cho cơ thể nói riêng và con người nói chung để sống và
hoạt động. Nhu cầu luôn có đối tượng. Đối tượng của nhu cầu có thể là vật chất
hoặc tinh thần chứa đựng khả năng thỏa mãn nhu cầu. Nhu cầu có vai trò định
hướng đồng thời là động lực bên trong kích thích hoạt động của con người”.
Tóm lại:  mu v nhu c
u chung l
 Nhu ci, th hin s cn thit th

v mng c th cn thit cho s tn ttrin ca ch th.
 S thu ki nhu cu ca ch th tn tn.
 Nhu cu nc th th cm thy tho chu,
c li, ch th s cm thy bt ru.
 Nhu cu v vt qu ca hong.



20
 Th  u, thc ch  i chi t
c hong nhi.
 Nhu cu th hin  i hong
 c th hin ca nhu cu.


 nhu cầu là trạng thái tâm lý của con người, biểu hiện mối quan
hệ tích cực của cá nhân đối với hoàn cảnh, là sự đòi hỏi tất yếu mà con người
thấy cần được thỏa mãn để tồn tại và phát triển với tư cách là một nhân
cách”.[33]
1.2.2.1. Một số đặc điểm cơ bản của nhu cầu
- ng ca nhu cu: Nhu cu bao gi ng c th. i
ng ca nhu c u vt cht hay nhu cu tinh thn (chc
c ph thc tha
 i hong.
- i dung ca nhu cu: Nhu ci dung c th. Ni dung ca
nhu cu do nhu kic th
thc th   u ph thu o s  n, phong tc t 
truyn thng ca mi; ph thu
ng ca ch th.
- nh ca nhu cu: Trong xu th vng, nhu c xut hin

lp li ng  m i s 
thit.  c n nh.
- c ca nhu cu: Nhu cu bao gi 
       ng nhm th   u c 
i mi
c n
- a nhu cu: Nhu ci ci cn
c thc thu s 



21
hong nhm thng nhu cu tip theo cc
cu nhu cu c
c th xut hin tng bt ru.
- i ca nhu cu: Nhu cu ci bao gi 
hi  lch s. Tuy nhu ci, mong mun c
i b nh bi, thi quan h i,
ng giao tii tham gia. N
i ca nhu cu.
- a nhu cu: Nhu c. Nhu cu bii theo chu
k ca hoa ch thu kin th
nhu cu c n ci to ra.
Khi nhu cc th ng l
y hong ca ch th ny sinh nhu c
  ng lc y ho tha
u ca ch th. Nhu vy, nhu c
s n ca ch th.
1.2.2.2. Mối quan hệ giữa nhu cầu và nhận thức
Nhu cu bao gi u v m

n th  i vi s
tn tn cu tr ng ly
ng nhm thu.
Nhn tht v c bii vi nhu cu:
- Th nht, nhn thc u chuyng.
- Th hai, nhn thc th
nhu cp vi ni.
- Th ba, nhn thu kin tha
n nhu cu.
-Th n tha chn nhu cng trc trong
thm hin t tht s nhu c