Tải bản đầy đủ (.pdf) (134 trang)

Vận dụng tiếp cận sinh học hệ thống và quan điểm sinh thái, tiến hóa trong dạy học chương chuyển hóa vật chất và năng lượng sinh học 11 Trung học phổ thông

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.53 MB, 134 trang )


1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC



NGUYỄN KIỀU OANH


VẬN DỤNG TIẾP CẬN SINH HỌC HỆ THỐNG
VÀ QUAN ĐIỂM SINH THÁI, TIẾN HOÁ TRONG DẠY HỌC
CHƯƠNG CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG
SINH HỌC 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG






Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học
(Bộ môn Sinh học)
Mã số : 60 14 10


LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM SINH HỌC











Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Dương Tiến Sỹ




































HÀ NỘI - 2011

4


Trang


1. Lí do chọn đề tài
1
2. Mục đích nghiên cứu
6
3. Phạm vi nghiên cứu
6
4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
6
5. Giả thuyết khoa học
6
6. Lịch sử vấn đề nghiên cứu

6
7. Nhiệm vụ nghiên cứu
10
8. Phương pháp nghiên cứu
11
9. Những đóng góp mới của luận văn
11
10. Cấu trúc của luận văn
12
C 1: 
13
1.1. Cơ sở lí luận
13
1.1.1. Tiếp cận sinh học hệ thống
13
1.1.2. Quan điểm sinh thái
22
1.1.3. Quan điểm tiến hóa
27
1.2. Cơ sở thực tiễn
30
1.2.1. Thực trạng về hiểu biết và phương pháp vận dụng tiếp cận
SHHT, quan điểm sinh thái, tiến hoá vào quá trình dạy học sinh học ở
trường THPT nói chung và sinh học 11 nói riêng


30
1.2.2. Thực trạng dạy học sinh học 11 nói chung và chương Chuyển
hóa vật chất và năng lượng nói riêng


35
1.2.3. Phân tích nguyên nhân thực trạng
37

        
        




40
2.1. Phân tích cấu trúc nội dung chương trình và SGK Sinh học 11
THPT theo tiếp cận SHHT và quan điểm sinh thái, tiến hóa

40

5
2.2. Vận dụng tiếp cận sinh học hệ thống trong dạy học chương
Chuyển hóa vật chất và năng lượng - Sinh học 11 THPT

48
2.2.1. Nguyên tắc vận dụng tiếp cận SHHT
48
2.2.2. Yêu cầu sư phạm khi thực hiện
49
2.2.3. Phương pháp thực hiện
49
2.3. Quán triệt quan điểm sinh thái, tiến hoá trong dạy học chương
Chuyển hóa vật chất và năng lượng - Sinh học 11 THPT


50
2.3.1. Nguyên tắc quán triệt quan điểm sinh thái, tiến hoá
50
2.3.2. Yêu cầu sư phạm khi thực hiện
50
2.3.3. Phương pháp thực hiện
51
2.4. Vận dụng tiếp cận sinh học hệ thống và quan điểm sinh thái, tiến
hoá để xác định phương pháp dạy học sinh học 11 THPT

52
2.5. Một số giáo án chương Chuyển hóa vật chất và năng lượng - Sinh
học 11 THPT thể hiện vận dụng tiếp cận SHHT và quan điểm sinh
thái, tiến hóa


56
 3:  
76
3.1. Mục đích thực nghiệm
76
3.2. Nội dung và phương pháp thực nghiệm
76
3.2.1. Nội dung thực nghiệm
76
3.2.2. Phương pháp thực nghiệm
76
3.3. Kết quả thực nghiệm
80
3.3.1. Phân tích định tính

80
3.3.2. Phân tích định lượng
82
3.4. Kết luận chung về thực nghiệm sư phạm
92

93
1. Kết luận
93
2. Khuyến nghị
94

95





3



:

CT - HT
:
-
CTSH THPT
:



:

GV
:

GDMT
:

HS
:

HST
:

MT
:

PPDH
:

QTSV
:

QXSV
:

SGK
:


SH
:

SHHT
:

ST
:

THPT
:
Tr
TH
:

THCS
:

TN
:

TNKQ
:

TNSP
:


:




1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
1.1. Xuất phát từ quan điểm xây dựng chương trình môn SH phổ thông
Các quan 
CTSH  ng trình      

u trong s

 
. C
. 

[3, tr. 7]

 - 
thái - , 
[3, tr. 8].
 
.
1.2. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới PPDH

     



.
 

-: 

2

     ;      ,
 [4, tr. 6
 
:  
, tr, ,   
nhân, o8].
  28 




 [15, tr. 8]



1.3. Xuất phát từ vai trò của lý thuyết hệ thống trong dạy học sinh học
- 



    -HT trong SH       



               
 [19].


3
             
 - 

: 





- lo-
[20].
 CT - HT 

Trong dphân tíc


ogic

1.4. Xuất phát từ vai trò của quan điểm sinh thái, tiến hóa trong dạy học SH


,

, 
 luôn 
; ngay 

rúcnó


4
g. 


 [20].
SH 
. , SH 
ó, b

.
1.5. Xuất phát từ thực trạng dạy học bộ môn Sinh học nhìn từ góc độ vận
dụng tiếp cận SHHT và quan điểm sinh thái, tiến hoá

HT







h
này.    THPT.
1.6. Xuất phát từ đặc điểm chương trình và SGK sinh học 11 và nội dung
kiến thức chương Chuyển hóa vật chất và năng lượng





:

5
-.
-.
-.
-.
 nói trên 
nhau. 
 

,  g

 
. 

 [9].

các 
 


, 
g







. 
.

6
“Vận dụng tiếp cận
sinh học hệ thống và quan điểm sinh thái, tiến hoá trong dạy học chương
Chuyển hóa vật chất và năng lượng - Sinh học 11 trung học phổ thông”.
2. Mục đích nghiên cứu
SHHT và
 
-  - 
3. Phạm vi nghiên cứu
- 11 THPT.
4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
á 
- 
4.2. Khách thể nghiên cứu
 THPT.
5. Giả thuyết khoa học
 vào quá
t-  THPT

6. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
6.1. Trên thế giới
ng



 



7
               


           
             




n           
chung - 




- H



- 

 
t

(P. Duvignau. Pa - 
-
-  

    -        
ý -pa-

8


            


1960  
- 

-  

6.2. Ở Việt Nam



CT - HT 

- 
án  
ng t -
 
c   - 




- 

- 
  

9



               

 [16].
-  
              

 - 
cho phép 
- 

 
               

 - 
 - phân - 



 gia công trí  &
--


[14].


-  

10
- 


 [3, tr. 8].
ác

-
            
-



-11 THPT.
7. Nhiệm vụ nghiên cứu
- 

- 
SH 

-              
SHHT, n hoá 

- 
             

- S THPT.

- giáo án 
 

11
-  THPT.
-  

8. Phương pháp nghiên cứu
8.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
- 


- 


8.2. Phương pháp điều tra cơ bản

- quan
 
chung và   THPT

- 

8.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm: 

8.4. Phương pháp thống kê toán học: 
9. Những đóng góp mới của luận văn
- 
 


 

12

- 
 
 - Sinh
- 
- 
.
10. Cấu trúc của luận văn
  -



              11
THPT.



13
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Cơ sở lí luận
1.1.1. Tiếp cận sinh học hệ thống

XIX,   
  
L.von Bertalanffy -  
              



: H
 [26].
           :

 [22].
:  
 [23].
Theo 


 [16], [19].
, 

 [24].
- 


14














[16, tr. 50-51]:
1. 

2. 


3.  



4. 
            

5. 


15




->
-- -

---
--




 
---
              


Theo Campbell  - 5),
----
--> Mô -- > Bào quan - 
Theo D


 [17], [20]:
1.  

2. 
3. 
a.

16

               








rúc 


              và còn có



 [11]. Trong



Trong SH, quá trình t
[16, tr. 54]:
-  thành



17
     
            
          
, b

-  ) có quan h



- 





- 
                



 1.2









18
-
 -HT

. -

 1.3 - - 

 






 



 - 
- 





 
               
, 
 
-
            h  
(Biological systems) 
hng là mô hình hóa
h 


19

SHHT GV nên - PHÂN TÍCH  
- 


:

1. 

2. 
 
3.              

ghi. Qua






 
h

:
- g

- 



20
- 


 
- 


à

- 

- 

-

, k

- 

-              


- - 

- 

N



21


         SHHT   
 [19, tr. 21-22]:
  




 


àng.

15 - S11).
* Phân tí:

-q

)
-
 : 






.

×