Tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam thông qua hình thức đầu tư mua lại và sáp nhập (M&A)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ






VŨ ĐỨC MINH






TĂNG CƢỜNG THU HÚT ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI
VÀO VIỆT NAM THÔNG QUA HÌNH THỨC ĐẦU
TƢ MUA LẠI VÀ SÁP NHẬP (M&A)









LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội – 2014






ii

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

VŨ ĐỨC MINH







TĂNG CƢỜNG THU HÚT ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI
VÀO VIỆT NAM THÔNG QUA HÌNH THỨC ĐẦU
TƢ MUA LẠI VÀ SÁP NHẬP (M&A)




Chuyên ngành : Quản lý Kinh tế
Mã số: 60 34 01





LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS NGUYẾN THIẾT SƠN







Hà Nội – 2014





iii
MỤC LỤC
Danh mu vit tt i
Danh mng i
Danh m ii
LỜI NÓI ĐẦU I
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI
(FDI) THÔNG QUA ĐẦU TƢ MUA BÁN SÁP NHẬP (M&A) 10
 10
m 10
1.1.c ph bin cc
 13
ng ci vi s n kinh t 16
p (M&A) 20
m 20
1.2.2. S p 22

c M&A 24
 ng tu t  27
t v M&A 28
1.3.2. Chic M&A cp 28
nh ct cnh tranh 29
u t  29
1.4. Kinh nghim quc t trong qu 30
CHƢƠNG 2 : THỰC TRẠNG ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI (FDI)
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG M&A TẠI VIỆT NAM 33
2.1. Thc tri vit nam 33
2.1.1. Ta Vi 33
2.1.2. Trin vi Vit Nam 37




iv
2.2.1. Hong M&A tt s  42
2.2.2. Hong M&A t 49
2.3. Mt s v t ra cho hong M&A 53
 hou t  53
2.3.2. Nhng mt tn ti 54
 54

NH THC M&A 57
3.1. D u t i gian ti 57
3.2. Mt s gi
thc M&A 58
ng b 
u t  58

o ngup v u t c
 62
u t  64
3.2.4. Ging quu t i
Vit Nam 68
3.3. KIẾN NGHỊ 75
KT LUN 79
I LIU THAM KHO 80








i
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT
KÝ
HIỆU
NGUYÊN NGHĨA
TIẾNG ANH
TIẾNG VIỆT
1
FDI
Foreign Direct Investment
c ti
2
M&A

Mergers & Acquisitions
p
3
USD
United State Dollar

4
WTO
World Trade Organization
T chi th gii

DANH MỤC CÁC BẢNG
STT
Số hiệu
Tên
Trang
1
2.1
S v
31
2
2.2

32
3
2.3

33
4
2.4

Thu 
34
5
2.5
Trin v

 
36
6
2.6
Hong M&A ti Vi
2012
41
7
2.7
 - 
- 2012)
43
8
2.8
Mt s v 
- 2012)
46
9
2.9
M&A chi tin 2006 
2012
48
10
2.10

Hong Mua lp ti
49




ii
11
2.11
Hong Mua lp t H

50

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
STT
Số hiệu
Tên hình
Trang
1
 2.1
S  M&A ti Vit Nam (2003 -
2012)
39
2

Mi quan h bin chng gim
71

1
LỜI NÓI ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Mt trong nh gii
i (Mergers & Acquisitions gi t)
doanh nghip. So vng li th
  p ci
th c, tc li th  rng phm vi nh
ng c 
ng t ng
kinh doanh quc t, ng hoc xu hng

t theo chiu ngang, hoc chiu dc c i
c nm bng xut hin trong thi gian
rt ngn.
Ho din ra ngm ngm, ho yu
h nghip, hoc hiu s chi phi
t ln cc. Mng kinh
nghim nhnh trong qu qu
giao dc chun b u qu. Nhiu giao
dc t mang n n l
cc Vic t nh
c th ng h th 
qup v quc t
n M&A ti Vit Nam lnh  
 m,
t Cnh tranh, Lut Doanh nghip, Lut Ch
ng hp thc t 
kinh m p ct khong thi gian




2
nh t h thng thng nhnh bm s
thun lng gn vn nn kinh t Vit Nam t mt
nn kinh t k hop trung, sang nn kinh t th 
hi ch 
n nay, xu u t
i Vit Nam dic t  
nhiu nhi nhnh th nht cho rng, khi Vit Nam
tr  (World Trade Organization) t hin

u t , do lc t
vic thc hin M&A trong vip th ng Vi
c qut ch, t hin kh u
    i nhng doanh nghip, ho     t
nhanh nh p quan trng ca Ving
n an ninh kinh t quc gia. Theo nhy M&A
 t ch 
 ph thuc ca nn kinh t Vi
thc Vit li
t hi l quc gia v u
t n ra     
ng c 
th, c  kit ch hot
i nh t phc tp ca giao dch
 t cc ngo, t
t Nam, 
 Vit Nam. Loi nhnh th hai cho r
u qu p
trong u qu hong, nhm




3
n kinh t
thiu
qu trong vic bo v la nhc, kt ha doanh
nghip Vich
c tch M&A din ra theo tnh,
  n nm bt kp th      khuy   y

c M&A, ng th qu
hiu qu p ty nhanh tin
 phc, t hi 
y hong M&A trong gn 2011-2015.
V n hiu t i Vit
Nam di     n ch     ng v ng ca
t, b 
lc t chc thc hin m 
th n pho lut, hay mt ngh c lu
chnh trc ti, nhm t
ng v n nay, vn 
tr li tho  thng.
 c s  nhng kt
qu ng hn ch cn khc phc, nhng hot
ng M&A ti Vit Nam trong thi gian tt cp thi 

mua l a ch ti Lun
c khc phc nhng m hn ch trong
vin vc M&A trong
th xut mt s giy hong M&A
n ti.




4
2. Tình hình nghiên cứu
            thng v
u t i Vit Nam, m gich
M&A din ra ph bin, nh i cnh tranh

 vi khng hong hot hing
kinh t ph bin, ng tht t
nn kinh t th n.  phm vi l
yu t ng lu ki u nn kinh t, chuyn
dch mnh nn kinh t t tr, sang tr t khi ban
 thng nht Lu
Lut khuy  c ca WTO,
thut ng c s dng thay th cho
t ng c s dng nht v p
nhng, hoc s dng trong
Lut Doanh nghip.
C  B K hou   p B
v   FDI ti Vi ,
 u khoa h c thng v u
t i Vi u h thng
c nhng v n v c nh
tng th v      gi  ng k c mt s kinh
nghim quc t v M&A cc,  i vi Vi
 thc tri vi
ti Vin h
2007, ch c nhng kt qu c, nhng hn ch a
nhng hn ch nh c t 
xum tip tn h th




5
nh     c M&A ti Vit
Nam trong thi gian ti. Mt trong nhng gi   

tn nhanh nn kinh t Vit Nam sang nn kinh t th ng,
n th ch  ch trong nn kinh t.
    mi dng li        n
   c   ng th   u hn ch. Nhng
 to l c bi thc tin
c th  n khnh mc cht Nam
u cht v u t c
 ng
quu t i Vit Nam trong thi gian ti, 
nhng du hiu cho thy s u t c

 (2010) vi  p B v ng hu
n v thc trng hop doanh nghiu
t i Vi  thng v n v
ng knh v t Vit Nam v
u t , o kinh nghim quc t, cuu tra
nhm cung c th tin, d liu, lun c ng thc t
 nhn dng thc trng hou t i Vit Nam,
t khoa hc ti
 qu, nhu qu hong
 u t o v c l  c Vit Nam,
doanh nghip Vii
Vit Nam.
Trong khong thc hi tho v 
n v i Vit Nam t
ch

6
 chc Hi tho v  gng tp hp
 c v 
i gian qua  Vit Nam. Nhng nhnh v xu
ng M&A  Vit Nam, v p, v chic
ng v 
ch qui gian t tham khi vch
c doanh nghip.
Ni h chn
i TP H i ch  i trong th
ng 5 t   liu c        
M&A ti Ving mnh m t 5 t USD (United State
Dollar)   M&A t c
t 14,8 t USD, t n
2009-2012.[19]
c hi tho, t s c mi
 gn ch cn gii quyt trong hot
ng M&A t kinh nghim quc t  u kin Vit Nam. Mt
s n t n Vit Nam
t ra ti hi th hn
ch v th chc, c tp ca hong
M&A ti Vit nhiu v c gii quyt tho
c hi thc nhng thu
rt quan tri vu t i Vit Nam.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Th nht, h th c ti
trc tih

7
u nhng gic tic
p  Vit Nam.
Th hai, c trng hong c ti
Vip doanh nghip M&A  Vit
Nam trong th       ng l     
nhng hn ch n hong M&A  Vit Nam.
Th ba,  xut giy mc tic
c M&A ti Vit Nam.
4. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu: u hot
Nam ng hp thc trng ho
li doanh nghi ng Vit Nam trong thi gian qua.
Phạm vi nghiên cứu:   c trng mt s giao
du t n ra ti mt s  l
N H inh t 4.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Lu  d  u kinh t ch yu sau
 thu th  liu thng k
. C th:
-   liu thng k: S liu thu thc
ng rt nhi linu 
nh t tng th u, s liu thu thc phc x
ng h liu; kt qu c s 
a tng th.
- c s dng trng
hop doanh nghi c,  t y

8
nh

- c s d ng v trong
ho ng    p doanh nghi  u t   i Vit
Nam.
V        s    u
b  p doanh nghip trong giai
n 2006-2014 u qu c ti
t Nam, kt hp vn c t  xut nhng
u ch
6. Những đóng góp mới của Đề tài:
Đề tài dự kiến có hai đóng góp chính:
- c tr u t 
ti Vit Nam, t m ca M&A so vc
ng mu
c M&A.
- Kin ngh mt s gi 
p (M&A).
Ngoài ra, đề tài còn dự kiến có đóng góp khác như sau:
- K tha nhu t n nay nhng v 
c tia FDI  M&A
trong s n kinh t ca Viu v 
FDI, M&A cc trong khu v
- B sung, tng k           
u t a Vit Nam.

9
-  ng g
n vic thy s n
kinh t cc.
7. Kết cấu luận văn
Vi m
phn m t lun, danh mu tham kho, ph lc, kt cu lun

 s n v 
nhp (M&A)
c trng
M&A ti Vit Nam

c M&A

10
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI (FDI)
THÔNG QUA ĐẦU TƢ MUA BÁN SÁP NHẬP (M&A)
  n v 
u v u
Foreign Direct Investment  u
g qua M&A  phn sau.
1.1. Đầu tƣ nƣớc ngoài (FDI)
1.1.1. Khái niệm
 dng mi ngun vn (gm c
n hc v sn xut kinh doanh nhm sn
xut sn phm hay cung cp dch v  c li nhu
trin kinh ti.
n quc tc di chuyn vn, hoc bt
k    s dt hot
ng nhnh, nhm thu li nhui.
V bn chc t c xut khn, m
tha xut khc xut kh
 tr nhau trong chip, chi ng c
n nayc bit trong xu th u
c t n mnh m i trong h
kinh t cc.
c t, u
n, hoc bt k  
c tip nh thc hing sn xut kinh doanh dch
v, nhm thu li nhuu qu i.
c tit dng cc t 

m v c tha nhn r gii.




11
Theo Qu tin t Quc t (International Monetary Fund): FDI là một
hoạt động đầu tư được thực hiện nhằm đạt được những lợi ích lâu dài trong
một doanh nghiệp hoạt động trên lãnh thổ của một nền kinh tế khác nền kinh
tế nước chủ đầu tư, mục đích của chủ đầu tư là giành quyền quản lý thực sự
doanh nghiệp. [IMF,1993]
c tip nhc nhng lt doanh
nghip ho mt nn kinh t n kinh t c ch u
t   a ch      n qu  c s doanh
nghip.
Theo T chc H    n kinh t (Organization for
Economic Co-operation and Development): Đầu tư trực tiếp được thực hiện
nhằm thiết lập các mối quan hệ kinh tế lâu dài với một doanh nghiệp đặc biệt
là những khoản đầu tư mang lại khả năng tạo ảnh hưởng đối với việc quản lý
doanh nghiệp nói trên bằng cách: (i) Thành lập hoặc mở rộng một doanh
nghiệp hoặc một chi nhánh thuộc toàn quyền quản lý của chủ đầu tư; (ii) Mua
lại toàn bộ doanh nghiệp đã có; (iii) Tham gia vào một doanh nghiệp mới;
(iv) Cấp tín dụng dài hạn (> 5 năm). [OECD,1996]
Theo Di        p quc (United
Nations Conference on Trade and Development)c ti
 i mt quan h n, ph ki
ca mt ch th t nn kinh t c tic
    ) ti mt doanh nghip trong mt nn kinh t 
i nn kinh t cu
c ti, hoc doanh nghi, ho 

 ti vic qu
p  nn kinh t  y bao gm c
nhng giao du gia hai ch th, t c ch v




12
sau, gi   
gn kn k , 
ch th kinh doanh thc him vn do mc
ti    p (trc tip ho      
quan) cho mt doanh nghic ti, hon
c tic t mt doanh nghi

n trong FDI: vn c phn, thu nh
n vay trong ni b 
M c ti
trc tii mt quc n m
vn bng tin hoc bt k  n s h
qun kit thc th kinh t ti
m
 ln ht
bi h
s phn, c phiu, giy ghi n
y, theo mc ti
c t   m hay
ph ln v  n kim
c tham gia kip sn xut hoc kinh doanh dch
v i.

nh bng lui Vit Nam (1987):
c tic t cht
Nam vn bng tic bt k  Vit
Nam chp thu h hng, hol




13
nghi, hoc doanh nghip 100% vnh
ca Lu
Lu          c ti c
         c ti    c
c tih th v
tham gia qu c
t Nam vn bng tin h tin

1.1.2. Các hình thức phổ biến và đặc trƣng cơ bản của đầu tƣ nƣớc
ngoài
Các hình thức đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
* Hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh
Hng h, u 7 ngh nh 12/CP 
t gia  chia
kt qu kinh doanh cho m ti Vit Nam
 c
m:
- i mi
-  cng hp
ng, ni dunm quyn li gii nhau
 cn vin).

- Thi hn ca h thun, p vt,
mp gin y.
- Hng phi dim quyn c
,  
* Hình thức xây dựng công ty hay xí nghiệp liên doanh




14
Khou 2 luc tii Vit Nnh
doanh nghip do hai, hay nhi
lp ti Vit Nam    h   , hoc hi   a
  c c   i ch       c
, hoc doanh nghihi doanh nghip Vit
Nam,  h
m:
- i, hoc hc
lp, m hu hn.
- Phn c, hoc ngn ch mc
ti thii 30% v
nh.
- o cao nht ca doanh nghing
qun tr, a Hng qun tr do m nh, ng vi
t l n c, t phi, Hng qun tr 
quyn quynh nhng v quan trng trong hong ca doanh nghip
c nh
- n chia kt qu kinh doanh theo t l
n ca mnh, hoc theo tho thun gi
Thi hn ho, ng hc bi


* Hình thức công ty, hay xí nghiệp 100% vốn từ nước ngoài
iu 26 ngh nh: "Doanh nghip 100% v
p thuc s hu cp
ti Vit Nam, t qu chm v kt qu hong kinh
doanh ". Doanh nghip 100% vc ngc




15
m hu ht Vit Nam.
Thi hn ho t c cp gi
* Các hình thức khác : Đầu tư vào các khu chế xuất, khu phát triển
kinh tế, thực hiện hợp đồng xây dựng - vận hành - chuyển giao (B.O.T).
- H   ng - kinh doanh - chuyn giao (BOT): iu 12
khon 2 lui Vit nam nh "Hng -
kinh doanh - chuym quyn ca Vit
Nt cu h
tng trong thi hn nh nh, ht thi hn,  n
c Vit Nam".
- Hng - chuyn giao - kinh t
gi      m quyn ca Vit N     c
t cu h tng xong, 
c Vit N
Vit Nt thi hn nh
thu hi vi nhun h
- Hng - chuyn giao(BT): Khou 2 Lut 
i Vit Nam nh "Hng chuyp
t gim quyn ca Vit Nu

  ng kt cu h t ,  
c Vit N
Vit Nam tu kic hid 
 thu hi vi nhun h
Đặc trƣng cơ bản của FDI
- T l vn cnh ca d
t mc ti thiu tu theo lua tnh.




16
- c tip qu  b vu
n qup ph thuo t l n ca ch 
trong vnh ca d 
- Kt qu c t hong kinh doanh ca d 
, theo t l nh sau khi np thu c s
t li tc c phn n
- c thc hing doanh nghip
mi, mua l, hoc mt phn doanh nghing, hoc mua
c phi , hop vi nhau.
1.1.3. Tác động của FDI đối với sự phát triển kinh tế
1.1.3.1. Tác động tích cực
- B sung ngun vn n v ng kinh t
v c ng. Khi mt
nn kinh t muu va. Nu
v, nn kinh t s cn vn t 
n vt quan tri vi
nhic. FDI chim mt t tr trong tng vn 
hi c sung mng

v n kinh t, cn chng ca vn
FDI. S t ca ngun v n tu kin cho ngun vn
c tp trung v kinh t n v
     ng, hiu qu ca v    
nghip FDI va to ra s ha to s cnh tranh vp
c. T n, gn k
c vi th ng th gii. Nh vy, nn kinh t n
hiu qu 




17
- Tip nhn chuy :    
quc gia s i ti t qu
 n qua nhi
bng nhng kho c chuy
 m. Th nht, doanh nghi
  s ng hin thi ca th 
bua phi t i mi. Th  mi
ng ch  ni b  i th ca mt
m l hiu qu. Tuy 
vic ph bi t qu 
 thuc rt nhic tip thu cc s ti.
- To vin nguc: Mt trong nhng m
cu ki n xut th
nghi n nhi
Thu nhp ca mt b phc ci thin s 
cng kinh t c
  nghing hi m 

tin b   p cung cp.
  o ra m            
 ng,  
c bng nghip v  n

- Chuyn du kinh t c: FDI ch yc
ting t
ch vc nhu cn
y dng vn FDI to ra
s chuyu ln trong nn kinh t cc tip nhu




18
   nghi  ch v      u ki 
nhanh t trng v sng, vit kh
m thun li lc tip nhn FDI cn nm bn dng
 n kinh t quc gia.
- M rng th ng xut khc c
ng quc t: a FDI th hin r ng
t khu. S xut hin c 
t b hi
ch    t kh  o ra
nhng sn phn quc t 
  
quc  
nghi 

 ng khu v

v i tham gia mi sn xuu
thun ly mnh xut kh vc
xut khu va m rng th ng xut khc nh
nhiu quc gia kim ngch xut khu cn FDI chim
t trng kim ngch xut khu ca c c.
- Cng c  rng quan h hc ty mnh tii
nhp kinh t quc t c: ng kinh t i ngoi, hot
ng. Quan h 
ph kinh t i ngon. Cam kt bm
cho hou qu c   
n v i c
c m rn c
doanh nghi u nhp khu rt
lu nhp




19
kh  t li t khu sn phm. Ngo   
c nh   c m rng c v chng lo     
ng nh rt nhi 
FDI, nh n tc tham
ng quc t  thng sn xut th gii.
1.1.3.2. Tác động tiêu cực
 mang li rt nhiu nhng thun lc
tip nh 
c tip nhn phi gii quyt t c hn ch  FDI
mang li hiu qu kinh t i xi cao nht cho qu
v n ti bao gm:

- S gi: p FDI vi li
th v  s  ng
 c ba. Vic thp m
i cnh tranh vi doanh nghip FDI. Vic
gi ng doanh nghip na n ni lc ca nn kinh
t.
- c quyn xut hin: S xut hin cp FDI khin
nhiu doanh nghic phi m 
cnh tranh nhm tr li trong cui doanh nghi
nghi n nhng chic kinh doanh x
m trong ni b  y p trong
c ra khi th ng, nhc quyc quyi l
l o ra nhi vi th
c tip nhi.
- Mgh tr  n ch s 
trin c c. N