SKKN Đổi mới phương pháp dạy học môn Toán ở lớp 5

MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
1
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HẠ HOÀ
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỘNG LÂM

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC NHẰM
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
MÔN TOÁN LỚP 5
Họ và tên: Nguyễn Thị Nguyệt
Tổ:
Động Lâm, ngày 26 tháng 02 năm 2012
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Chúng ta đang sống trong thế giới có nhiều biến đổi, đó là sự bùng nổ
về khoa học kĩ thuật và công nghệ thông tin. Giữa các quốc gia có sự cạnh
tranh gay gắt về kinh tế, khoa học kĩ thuật và công nghệ. Vấn đề đầu tư cho
phát triển là vấn đề sống còn của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Trong sự trường
tồn và phát triển của đất nước, giáo dục đóng vai trò đặc biệt quan trọng
được Đảng và Nhà nước ta coi là quốc sách hàng đầu.
Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng khẳng định:
“ Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy và học, đổi mới
chương trình, nội dung, phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên và tăng cường cơ sở vật chất của nhà trường, phát huy khả năng
sáng tạo và độc lập suy nghĩ của học sinh, sinh viên.”
Giáo dục Tiểu học ở nước ta đang thực hiện đồng bộ những đổi mới
toàn diện, góp phần phổ cập giáo dục có chất lượng. Trong những đổi mới về
giáo dục và đào tạo thì đổi mới về “ Phương pháp dạy học” có vị trí đặc biệt
quan trọng, vì hoạt động dạy học là hoạt động chủ yếu ở trường học, để góp
phần đào tạo những con người “ lao động tự chủ và sáng tạo” có khả năng

thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng ngày.
Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện,
có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý
tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân
cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ( Điều 2 – Luật Giáo dục 2009).
Để đảm bảo về chất lượng dạy và học hiện nay, phải cụ thể hóa việc
dạy học để phát hiện những nằng lực tiềm ẩn của mỗi học sinh và phát triển
cho học sinh những tri thức và kỹ năng cơ bản thiết thực với đời sống cộng
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
2
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
đồng, phương pháp suy nghĩ về học tập, lòng tự tin, sự năng động và linh
hoạt, cách ứng xử đúng mức, hợp đạo lý. Tăng cường sức lực và ý chí mơ
ước, đem sức mạnh gúp phần làm cho cuộc sống bản thân, gia đình, đất nước
trở nên giàu có, lành mạnh và hạnh phúc. Đây là những tri thức, kỹ năng vừa
đáp ứng cho học tập tiến lên, học tập thường xuyên của con người trong thời
đại khoa học công nghệ, vừa đáp ứng cho ứng dụng thiết thực trong cuộc
sống cộng đồng.
Thực trạng việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung và môn Toán
lớp 5 nói riêng đã được tất cả các nhà trường quan tâm và chỉ đạo. Tuy nhiên
chất lượng đổi mới phương pháp ở đội ngũ giáo viên chưa đồng đều. Nhiều
giáo viên công tác lâu năm vẫn còn giữ nếp dạy học theo lối thụ động, chưa
phát huy được tính tích cực học tập của học sinh. Do đó chất lượng học tập
của học sinh chưa thực sự đạt được những kết quả như mong đợi.
Đầu năm học 2010- 2011 tôi được nhà trường phân công trực tiếp
giảng dạy lớp 5. Ngay sau khi nhận lớp tôi đã tìm hiểu nắm bắt tình hình và
chất lượng học tập của các em trong lớp. Tôi thấy lớp học với sĩ số học sinh
chỉ có 33 học sinh nhưng trình độ nhận thức của các em không đồng đều, kết
quả học tập của các em chưa cao nhất là về môn Toán. Một số em có kiến

thức về môn Toán rất tốt thể hiện ở sự tính toán và diễn đạt trôi chảy, lô gic
các dạng toán qua các giờ học ở trên lớp. Bên cạnh đó phần lớn các em nhận
thức về môn Toán còn chậm, kĩ năng tính toán chưa nhanh, chưa có cách
giải ngắn gọn và kĩ năng diễn đạt còn hạn chế.
Kết quả cụ thể: Học sinh đạt loại giỏi môn Toán có 2 em chiếm 6%,
đạt loại khá có 8 em chiếm 24%, đạt loại trung bình 18 em chiếm 54%.
* Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên:
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
3
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
- Do giáo viên chưa thực sự đổi mới phương pháp dạy học, đặc biệt là
phương pháp dạy học môn Toán.
- Học sinh ở địa bàn miền núi ít nhiều có ảnh hưởng tới trình độ nhận
thức của các em.
- Ý thức tự học của các em chưa được tốt, ít được sự quan tâm của gia
đình.
- Các em chưa có một phương pháp học tập phù hợp với từng dạng toán.
- Một số em tuy hiểu bài, biết hướng giải bài toán nhưng còn nhút nhát,
thiếu tự tin khi trình bày chứng kiến của mình.
- Các em chưa chủ động, sáng tạo trong quá trình lĩnh hội kiến thức Toán
học.
Tất cả những điều đó đã đã làm tôi trăn trở và day dứt. Với trách nhiệm
của một người giáo viên trực tiếp giảng dạy trên lớp, tôi nhận thức sâu sắc về
vai trò và trách nhiệm của mình làm sao để nâng cao chất lượng giáo dục của
lớp, đặc biệt là môn Toán. Chính vì vậy tôi chọn sáng kiến: " Đổi mới
phương pháp dạy học môn Toán ở lớp 5 " để nghiên cứu.
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
4
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:

1. Cơ sở lí luận của vấn đề:
Trong quá trình dạy học, phương pháp dạy học là nhân tố quan trọng
nhất. Cùng một nội dung như nhau nhưng người học có thể chiếm lĩnh tri
thức kỹ năng, kỹ xảo theo những cách khác nhau và đạt kết quả ở mức độ
khác nhau.
Sự phát triển sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đòi hỏi
những con người năng động, sáng tạo, tự lực, tự cường.
Thế giới đã chuyển sang thời kì kinh tế tri thức, cho nên đầu tư vào
chất xám sẽ là cách đầu tư hiệu quả nhất cho sự hưng thịnh của mỗi quốc
gia. Cũng vì lí do này mà nhu cầu học tập của người dân ngày càng nhiều,
trình độ dân trí ngày một tăng, xã hội học tập đang hình thành và phát triển.
Sự phát triển của khoa học công nghệ đã mở ra những khả năng và
điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng phương tiện công nghệ thông tin vào
quá trình dạy học. Việc sử dụng có tính sư phạm những thành quả của khoa
học công nghệ sẽ làm thay đổi hiệu quả của quá trình dạy học, hiệu quả của
việc sử dụng các phương pháp dạy học.
Như vậy, khi đổi mới mục tiêu và nội dung dạy học, những phương
pháp dạy học đã và đang sử dụng sẽ không đáp ứng yêu cầu đào tạo thế hệ
trẻ năng động, sáng tạo của tương lai nếu không có sự đổi mới về cách thức
tiến hành phương pháp.
Nói đến hoạt động dạy và học thì không thể không nói đến phương
pháp dạy và phương pháp học, hai hoạt động đó diễn ra song song. Nếu chỉ
chú ý tới với truyền thụ tri thức cho học sinh mà không chú ý đến việc tiếp
thu và hình thành kỹ năng kỹ xảo như thế nào thì quá trình dạy học sẽ không
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
5
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
thể mang lại kết quả cao “Chữ thầy lại trả cho thầy”. Khi học sinh không tiếp
thu được tri thức khoa học, ắt sẽ không hình thành được những kỹ năng, kỹ
xảo. Từ đó không thể có hành động đúng đắn, đáp ứng yêu thực tế khi xảy ra

những tình huống mà không biết xử lý. Cho dù người giáo viên có những
phương pháp giảng dạy hay đến đâu đi chăng nữa, mà người học sinh lại
không có phương pháp học tập khoa học thì không giải quyết được nhiệm vụ
dạy học.
Môn Toán là môn học tự nhiên rất trừu tượng, lôgic và hoàn toàn gắn
với thực tiễn cuộc sống hàng ngày. Vì thế, nếu học sinh không có phương
pháp học đúng thì sẽ không nắm được những kiến thức cơ bản về toán học
và việc học các môn học khác cũng như việc nhận thức thế giới xung quanh
rất khó khăn.
Môn Toán là bộ môn quan trọng trong tất cả các môn học khác. Nó là
chìa khoá để học các môn học khác, đồng thời môn Toán cũng có khả năng
như phát triển tư duy lôgic, những thao tác trí tuệ cần thiết giúp con người
trong hoạt động thực tiễn đạt hiệu quả như mong muốn.
Trong giờ Toán, bên cạnh việc tìm và sáng tạo phương pháp giảng dạy
phù hợp với yêu cầu bài học và đối tượng học sinh, chúng ta cần phải giúp
các em có phương pháp lĩnh hội tri thức toán học, làm cho các em chủ hơn
trong việc lĩnh hội tri thức toán học. Học sinh có phương pháp học toán phù
hợp với từng dạng bài thì kết quả học Toán cũng sẽ cao, hiểu bài sâu. Điều
đó kích thích tinh thần học tập ngày càng hăng say.
2. Thực trạng của vấn đề :
2.1 Đặc điểm tình hình kinh tế- xã hội Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
* Thuận lợi :
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
6
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
Động Lâm là một xã miền núi của huyện Hạ Hoà . Diện tích tự nhiên
là : 743,2 ha, tổng số dân : 3948 người, tổng số hộ là 930 hộ, chia làm 9 khu
hành chính. Đời sống nhân dân chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Đảng ủy,
chính quyền địa phương luôn quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, tạo điều kiện
cơ sở vật chất và động viên tinh thần cán bộ giáo viên. Người dân Động Lâm

có truyền thống yêu nước, hiếu học, anh hùng bất khuất trong đấu tranh
chống giặc ngoại xâm, cần cù chịu khó lao động, luôn tin tưởng vào sự lãnh
đạo của Đảng và Nhà nước.
*Khó khăn :
Bên cạnh những mặt mạnh vẫn còn những khó khăn sau : Bình quân
thu nhập của các các hộ dân là 6.800.000 đồng/người/năm. So với mặt bằng
chung của huyện còn thấp đời sống một số hộ dân còn gặp nhiều khó khăn
nên chưa nhận thức đầy đủ về công tác giáo dục, chưa tạo điều kiện tốt cho
việc học tập của con em mình.
2.2 Đặc điểm của trường Tiểu học Động Lâm:
Trường Tiểu học Động Lâm được công nhận trường Tiểu học đạt chuẩn
Quốc gia mức độ I năm 2006.
Về đội ngũ giáo viên : Tổng số : 14 (trong đó có quản lý 2, văn thư 1,
kế toán 1) 10 đồng chí giáo viên. Trình độ chuyên môn đạt chuẩn và trên
chuẩn 100%, trong đó trên chuẩn là 66%.
Cơ sở vật chất khang trang và bàn ghế đầy đủ về số lượng đảm bảo cho
việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Có các phòng chức năng phục vụ cho hoạt
động dạy –học tương đối hiệu quả. Khung cảnh trường xanh-sạch – đẹp.
Nhiều năm liên tục trường đạt danh hiệu : Tập thể Lao động tiên tiến.
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
7
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
2.3 Thực trạng việc đổi mới phương pháp dạy học môn Toán lớp 5 ở
trường Tiểu học Động Lâm.
Thực tế công tác đổi mới phương pháp dạy học môn Toán 5 nói riêng
và đổi mới phương pháp dạy học ở trường Tiểu học nói chung còn mang tính
hình thức chưa có kế hoạch cụ thể, chưa có biện pháp hữu hiệu, công tác
kiểm tra đánh giá chưa thường xuyên, chưa hiệu quả. Thực tế ở trường vẫn
cò một số giáo viên vẫn sử dụng phương pháp dạy truyền thống trong khi
dạy Toán, ngại thay đổi bài giảng nặng nề về thuyết trình, giáo viên chưa

quan tâm đến kỹ năng thực hành, kỹ năng tính toán của học sinh. Một số
giáo viên đã vận dụng đổi mới phương pháp nhưng sự vận dụng chưa linh
hoạt, sáng tạo, chưa phát huy tính tích cực của học sinh. Qua thực tế dự giờ
cho thấy số giờ vận dụng đổi mới phương pháp dạy học thành công chiếm tỷ
lệ 40% trong tổng số giờ dự môn Toán lớp 5. Phương pháp dạy học lạc hậu
dẫn đến hiệu quả chất lượng môn Toán nói riêng, chất lượng giáo dục của
nhà trường nói chung chưa đáp ứng với mục tiêu giáo dục đào tạo trong giai
đoạn hiện nay, nhất là trong việc thực hiện đổi mới nội dung chương trình
sách giáo khoa theo Nghị quyết 40/2000 QH của Quốc hội.
Thực tế việc giảng dạy môn Toán lớp 5 ở trường Tiểu học Động Lâm,
nhà trường đã chỉ đạo tổ chức chuyên môn soạn giảng đảm bảo yêu cầu, đủ
nội dung kiến thức cơ bản, đủ các bước lên lớp, đạt yêu cầu của chương trình
sách giáo khoa. Về phương pháp dạy học còn nhiều bất cập do vậy chất
lượng môn Toán 5 chưa cao. Bậc Tiểu học là nền tảng mà môn Toán lớp 5
có nhiều khả năng phát triển tư duy khoa học, sự thông minh sáng tạo.
Nếu giáo viên đầu tư nghiên cứu và áp dụng một số kinh nghiệm chỉ
đạo của tổ chuyên môn trong khâu đổi mới phương pháp dạy học Toán lớp 5
theo hướng tích cực hoá các hoạt động của học sinh, thực hiện cải tiến đổi
mới phương pháp dạy Toán lớp 5 một cách đồng bộ, thường xuyên và liên
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
8
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
tục theo một số biện pháp của sáng kiến thì chất lượng môn Toán lớp 5 của
nhà trường sẽ được nâng cao.
3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề :
Trước thực trạng trên là một giáo viên được phân công giảng dạy lớp 5
trường Tiểu học Động Lâm tôi tìm ra nguyên nhân dẫn đến chất lượng môn
Toán còn thấp và tìn ra biện pháp đổi mới phương pháp dạy học môn Toán 5
nhằm nâng cao lượng giáo dục nói chung, chất lượng môn Toán lớp 5 nói
riêng, cụ thể tôi đã tiến hành như sau :

Biện pháp 1 : Đổi mới nhận thức của giáo viên và học sinh:
Thực hiện học tập bồi dưỡng cho bản thân và học sinh có nhận thức đầy
đủ về đổi mới dạy học môn Toán 5, chương trình sách giáo khoa mới, dạy
theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh để tự giác thay đổi vị trí của
người dạy và người học môn Toán lớp 5.
Ngay từ đầu năm học nhà trường tổ chức cho giáo viên học tập các văn
bản chỉ đạo của Bộ giáo dục và đào tạo như Luật Giáo dục, chỉ thị nhiệm vụ
năm học Điều lệ trường Tiểu học, hướng dẫn điều chỉnh nội dung giảng dạy
chương trình Tiểu học …
Nhà trường trang bị đầy đủ các tài liệu bồi dưỡng chuyên môn qua các
đợt tập huấn của Sở Giáo dục, Phòng Giáo dục. Mua một số đầu báo, tập
san, tạp chí có liên quan đến cách vận dụng đổi mới phương pháp dạy học
môn Toán lớp 5 để đội ngũ giáo viên có điều kiện tham khảo nghiên cứu.
Biện pháp 2 : Tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp
vụ.
a. Đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn :
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
9
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
Tổ chuyên môn phải xây dựng được kế hoạch bồi dưỡng chuyên
môn của tổ chi tiết cụ thể.
Tổ chuyên môn triển khai kế hoạch theo kế hoạch của nhà trường, đảm
bảo đúng chu trình, đổi mới chương trình, sách giáo khoa, đổi mới phương
pháp dạy học.
Tổ chức dạy học, rút kinh nghiện giờ dạy theo mô hình sinh hoạt
chuyên môn mới.
Xây dựng khối đoàn kết trong tổ vì sự phát triển của giáo dục .
Làm tốt công tác thi đua khen thưởng.
Tổ chức hội thảo chuyên môn về dạy môn Toán 5 ở tổ chuyên môn để
giáo viên có cơ hội thảo luận, trao đổi, bày tỏ suy nghĩ, ý kiến của mình. Tổ

chức cho giáo viên cốt cán của tổ dạy thực nghiệm để đội ngũ dự giờ, sau đó
rút kinh nghiệm giờ dạy chỉ ra ưu, nhược điểm của giờ dạy, mỗi giáo viên
đều phải viết thu hoạch sau mỗi chuyên đề.
Tích cực xây dựng có hiệu quả chuyên đề : “Đổi mới phương pháp dạy
học, phát huy tính tích cực của học sinh trong giờ dạy Toán lớp 5”. Thực
hiện chuyên đề được tiến hành theo 3 bước :
Bước 1 : Xây dựng lý thuyết.
Bước 2 : Thực tập giờ dạy.
Bước 3 : Kiểm nghiệm, đánh giá, xếp loại thực hiện chuyên đề.
Ngoài việc vận dụng đổi mới phương pháp Toán 5 cần đề cao việc sử
dụng đồ dùng thiết bị dạy học, đó là một trong những điều kiện quan trọng
để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học.
b. Nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân :
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
10
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
Tôi chủ động đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường cho tham gia học
tập các lớp dài hạn, ngắn hạn để nâng cao trình độ đào tạo cũng như năng lực
chuyên môn.
Thực hiện tốt chế độ đọc báo, tài liệu tham khảo môn Toán có trong
thư viện nhà trường . Tích cực mua và sưu tầm các tài liệu tham khảo môn
Toán.
c.Tham gia tích cực các cuộc thi giáo viên giỏi :
Đây là việc làm rất quan trọng góp phần đổi mới phương pháp dạy học.
Vào đầu năm học, tôi mạnh dạn đăng ký dự thi giáo viên giỏi cấp trường,
cấp huyện, cấp tỉnh. Qua mỗi cuộc thi sẽ là điều kiện tốt để giáo viên học hỏi
những kinh ngiệm của đồng nghiệp ( chủ yếu môn Toán) đồng thời bỗi
dưỡng chuyên môn cho bản thân.
d. Đổi mới thiết kế bài soạn- đổi mới phương pháp dạy học.
Lý luận dạy học đã khẳng định: “ Bài soạn là công cụ để thực hiện giờ

dạy” và “ Nếu bài soạn được chuẩn bị tốt coi như đã thành công một nửa” .
Để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học Toán 5 thì trước hết phải tiến
hành đổi mới ngay từ khâu soạn giáo án. Để có một bài soạn có chất lượng
theo yêu cầu đổi mới cần làm tốt các công việc sau:
Không ngừng nghiên cứu để nắm vững chương trình Toán 5 đang giảng
dạy. Khi xem xét tìm hiểu nội dung của một mạch kiến thức cần chú ý vào
cấu trúc nội dung, cách thể hiện trong sác giáo khoa, mức độ yêu cầu và kỹ
năng cơ bản từ đó nghiên cứu lựa chọn phương pháp dạy nội dung đó theo
định hướng đổi mới.
Tìm hiểu và nghiên cứu các vấn đề hướng dẫn về nội dung kiến thức,
kỹ năng.
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
11
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
Tích cực nghiên cức các tài liệu có liên quan đến đổi mới phương pháp
dạy học môn Toán.
Trong thiết kế bài dạy không chỉ đơn thuần là liệt kê hệ thống việc làm
của thầy và của trò mà cần phải xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng hoạt
động với thời lượng và hình thức tổ chức hợp lý. Bài soạn phải xác định
được kiến thức trọng tâm của bài, bám sát mục tiêu cần đạt trong tiết học.
Biện pháp 3 : Đổi mới hình thức tổ chức dạy học.
Đặc trưng của hình thức dạy học môn Toán là dạy học trong lớp theo
thời gian quy định, theo nội dung có sẵn trong sách giáo khoa. Khi sủ dụng
hình thức dạy học này tạo ra sự nặng nề đơn điệu, hạn chế sự nhận thức tiếp
thu kiến thức của học sinh. Để khắc phục hạn chế đó, tôi đã mạnh dạn thực
hiện một số hình thức dạy học môn Toán lớp 5 như sau:
1. Học trong lớp :
Tuỳ theo nội dung và điều kiện học tập, giáo viên có thể tiến hành dạy
học ở trong lớp hoặc ngoài hiện trường. Có 3 cách tổ chức sau đây:
Một là : Học cá nhân :

Tổ chức cho học sinh học cá nhân sẽ tạo điều kiện phát huy tối đa năng
lực học sinh trong học toán. Viêc học cá nhân chỉ đạt hiệu quả khi mỗi học
sinh thực sự làm việc theo gợi ý hướng dẫn của giáo viên trên phiếu học tập.
Giáo viên có thể trực tiếp kiểm tra từng em, giúp từng cá nhân thực hiện
nhiệm vụ .
Hai là : Học nhóm.
Học nhóm sẽ tạo không khí hợp tác học tập, học tập có tổ chức, có trách
nhiệm giữa các thành viên trong một nhóm học sinh. Khi học nhóm mỗi học
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
12
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
sinh phải phát biểu ý kiến của mình, phải thực hiện nhiệm vụ cụ thể để hoàn
thành nhiệm vụ chung của nhóm.
Tuỳ nội dung của từng bài mà giáo viên quyết định đến số học sinh ở
mỗi nhóm. Khi cử nhóm trưởng và thư ký nên luân phiên để em nào cũng có
cơ hội tập điều hành công việc trong nhóm. Điều quan trọng khi tổ chức học
nhóm là nhiệm vụ của mỗi nhóm phải rõ ràng cụ thể. Trong khi học sinh làm
việc, giáo viên theo dõi giúp đỡ các em.
Ba là : Học toàn lớp.
Khi học toàn lớp giáo viên tổ chức cho các em cùng trao đổi ý kiến, tổ
chức hướng dẫn để cùng học sinh tham gia giải quyết một bài toán, cách
trình bày một lời giải, cùng đặt vấn đề mới nảy sinh ( dưới dạng câu hỏi )
trong quá trình học tập. Khi giáo viên nói nên ngắn gọn, rõ ràng, đủ thông tin
với tốc độ vừa phải. Khi sủ dụng đồ dùng dạy học ( hình ảnh, sơ đồ, mẫu
vật…) phải thường xuyên gợi ý để thu thập các thông tin ngược từ học sinh
để điều chỉnh.
c. Học ngoài lớp :
Dạy ngoài hiện trường giúp học sinh quan sát được trực tiếp, mắt thấy
tai nghe một số đối tượng học tập rất sinh động mà không có loại đồ dùng
dạy học nào hoặc lời miêu tả củaâối viên có thể so sánh được về mặt trực

quan. Học sinh có thể được thực hiện hàng ngày trên thực tế, môi trường học
tập thay đổi giúp cho học sinh có nhận thức nhanh và ghi nhớ sâu hơn, ví dụ
ở các bài : Đo độ dài, tỉ lệ xích, tính chu vi diện tích các hình.
d. Trò chơi học tập :
Trò chơi học tập là hình thức tổ chức hấp dẫn học sinh nhất là trong
môn Toán. Khi tổ chức chú ý mục tiêu và nội dung phục vụ cho kiến thức và
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
13
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
kỹ năng trọng tâm của tiết học đồng thời phải đúng luật chơi, cách chơi gây
hứng thú cho học sinh. Thông thường giáo viên tổ chức trò chơi vào phần
cuối tiết học hoặc ở thời điểm thích hợp dưới dạng thi đua giải quyết một
vấn đề nào đó của nội dung đang học .
đ. Phiếu học tập :
Phiếu học tập là một trong những công cụ cho phép cá thể hoá hoạt
động học tập của học sinh trong học Toán, tiết kiệm thời gian trong việc tổ
chức các hoạt động học tập đồng thời là công cụ hữu ích trong việc thu thập
và xử lý thông tin ngược. Phiếu học tập được nhiều ở tất cả các bài, các
mạch kiến thức.
Khi soạn thảo và sử dụng phiếu học tập cần lưu ý :
Phiếu học tập một mặt phải cung cấp được những kiến thức, kỹ năng cơ
bản, trọng tâm được quy định trong chương trình và sách giáo khoa, trong đó
xác định những thành tố đơn vị và trật tự thực hiện chúng mặt khác phải đảm
bảo cả việc kiểm tra được kiến thức kỹ năng đó.
Phiếu học tập cần vừa sức với số đông học sinh nhưng cũng phải đảm
bảo kích hích được những hoạt động tìm tòi mang đặc tính của dạng hoạt
động biến đổi, sáng tạo.
Các yêu cầu nêu tr ong phíếu học tập phải được diễn đạt một cách chặt
chẽ, rõ ràng, dễ hiểu chính xác.
Biện pháp 4 : Đổi mới môi trường lớp học.

Môi trường lớp học là phòng học của học sinh là nơi diễn ra hoạt động
chủ yếu của thầy và trò. Vì vậy, môi trường lớp học có vị trí quan trọng
trong việc đổi mới dạy học môn Toán.
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
14
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
Trong phòng học, ngoài một bảng lớn được treo ở một vị trí quan trọng
thì ở cuối lớp có tủ sách tham khảo môn Toán, một bảng thi đua gắn liền với
các bài học tốt, bài làm tốt của học sinh. Đó là những “góc học tập” sinh
động, hấp dẫn làm cho học sinh cảm thấy lớp học trở nên gần gũi, gắn bó lôi
cuốn các em say mê học tập hơn.
Biện pháp 5 : Tăng cường cơ sở vật chất.
Đổi mới phương pháp dạy học gắn chặt với việc đổi mới cơ sở vật chất
và thiết bị dạy học. Bằng trực quan sinh động giúp học sinh tự phát hiện, tự
chiếm lĩnh tri thức, giúp cho người dạy và người học có điều kiện tiết kiệm
thời gian, giúp cho lượng kiến thức truyền tải nhiều hơn, hấp dẫn hơn. Vì
vậy việc tăng cường cơ sở vật chất thiết bị dạy học là hết sức cần thiết và
quan trọng. Nhà trường đã xây dựng được tủ sách trong đó có đầy đủ sách
giáo khoa, sách giáo viên và các loại sách tham khảo Toán 5 cho giáo viên
và học sinh nghiên cứu học tập. Ngoài đồ dùng thiết bị được cấp, nhà trường
còn phát động phong trào tự làm đồ dùng dạy học và tổ chức các cuộc thi
triển lãm tự làm đồ dùng dạy học làm cho đồ dùng dạy học càng thêm phong
phú. Trường xây dựng hệ thống hồ sơ sổ sách theo dõi và sử dụng đồ dùng
dạy học của giáo viên, có đánh giá xếp loại theo tháng, kỳ, năm học.
Biện pháp 6 : Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập
của học sinh:
Đổi mới quan điểm kiểm tra, đánh giá môn học nói chung, môn Toán 5
nói riêng là một yếu tố quan trọng trong quá trình đổi mới phương pháp dạy
học môn Toán. Trong một thời gian dài, do quan niệm về đánh giá còn
phiếm diện nên nội dung đánh giá ở môn Toán còn nặng tính đồng loạt. Việc

đổi mới đánh giá xếp loại học tập của học sinh trong quá trình đổi mới
phương pháp dạy học nhằm :
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
15
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
+ Đánh giá mức độ phát triển của mỗi học sinh trong quá trình học ở lớp
và tự học ở nhà.
+ Đánh giá không chỉ bằng khả năng học sinh nắm vững tri thức kỹ năng
cơ bản tối thiểu của chương trình học, mà còn đánh giá kết quả học tập khả
năng vận dụng những tri thức kỹ năng cơ bản ấy để giải quyết những vấn đề
về thực tiễn.
+ Quyền đánh giá không chỉ của giáo viên mà giáo viên còn tạo điều kiện
cho học sinh tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau.
Cơ sở xác định chuẩn đánh giá môn Toán là : “Chuẩn kiến thức kỹ
năng” là định hướng phát triển thể hiện trong chương trình Toán 5. Tuỳ theo
mục đích tính chất của từng bài kiểm tra đánh giá là bài kiểm tra thường
xuyên, bài kiểm tra giữa kỳ và cuối học kỳ, cuối năm học mà giáo viên xác
định chuẩn về nội dung bài kiểm tra đánh giá.
Như vậy quan niệm đánh giá toàn diện từng cá nhân sẽ là yếu tố có vai
trò đòn bẩy trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học Toán theo định
hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
16
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Qua nghiên cứu và thực hiện sáng kiến kinh nghiệm về đổi mới
phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng môn Toán lớp 5, kết quả cụ
thể như sau :
Năm học
Tổng số

học sinh
lớp 5
Kết quả môn Toán
Điểm giỏi Điểm khá Điểm TB
Điểm
dưới 5
SL % SL % SL % SL %
2008-2009 37 11 30 16 43 8 22 2 5
2009-2010 32 10 31 12 38 8 25 2 6
2010-2011
(Đã áp dụng
sáng kiến)
33 17 52 10 30 6 18 0 0
Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm về đổi mới phương pháp dạy
học nhằm nâng cao chất lượng môn Toán 5, chất lượng môn Toán 5 của học
sinh trong trường có chuyển biến tốt đồng thời năng lực chuyên môn của đội
ngũ cũng nâng lên rõ rệt. Khảo sát chất lượng học sinh các lớp đạt 90% trung
bình trở lên, chất lượng khảo sát môn Toán 5 đạt 100% trung bình trở lên.
Thông qua kiểm tra, thanh tra các giờ dạy Ban giám hiệu và tổ chuyên môn
đã nhận xét : Giáo viên đã vận dụng soạn, giảng theo tinh thần đổi mới
phương pháp dạy học, theo hướng tích cực hoá các hoạt động của học sinh,
học sinh hứng thú, tự giác học tập, luyện tập thực hành nhiều. Do vậy kết
quả học tập của học sinh được nâng lên.

Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
17
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận :
Giáo dục Tiểu học đang thực hiện đổi mới toàn diện và đồng bộ để góp

phần chuẩn bị học vấn, cơ sở và khả năng thích ứng chủ động sáng tạo cho
những gười lao động trong điều kiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
Việt Nam đầu thế kỷ XXI.
Trong những đổi mới của giáo dục đào tạo về nội dung, chương trình
sách giáo khoa thì đổi mới phương pháp dạy học có vị trí đặc biệt quan
trọng. Để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học có hiệu quả đòi hỏi người
giáo viên phải có nhận thức đầy đủ và đúng đắn về quan điểm đổi mới
phương pháp dạy học của ngành, phải có năng lực chuyên môn thực sự, tinh
thông nghiệp vụ sư phạm, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, biết phát
huy và khai thác triệt để sức mạnh của tập thể sư phạm.
Trong thực tế ba năm thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn
Toán 5 trong nhà trường, bước đầu đem lại kết quả tốt : Học sinh đang dần
quen với cách học mới, các em được phát triển về năng lực tư duy, được bồi
dưỡng một số kỹ năng cơ bản cần thiết giúp các em tự tin rõ rệt qua từng
năm học nhất là chất lượng học sinh giỏi toàn diện.
Các biện pháp thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn Toán cần
được tiếp tục tiến hành đồng bộ, lâu dài. Giáo viên phải kiên trì, sáng suốt
trong lựa chọn tìm ra hướng đi phù hợp và có hiệu quả để đáp ứng yêu cầu
ngày càng cao về công tác giáo dục trong thời đại hiện nay.
Có thể nói rằng việc đổi mới phương pháp dạy học Toán 5 ỏ trường
Tiểu học Động Lâm đã được quan tâm chỉ đạo phát huy được tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh. Học sinh hứng thú, tự giác học tập hơn,
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
18
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
bước đầu biến quá trình học của học sinh thành quá trình tự học, góp phần
nâng cao chất lượng môn toán nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung.
Đối với đội ngũ giáo viên năng lực chuyên môn cũng được nâng lên.
2. Những ý kiến đề xuất :
Để đổi mới phương pháp dạy học Toán lớp 5 ở các trường Tiểu học đạt

hiệu quả, nâng cao chất lượng giáo dục, tôi xin đề xuất một số vấn đề cụ thể
như sau :
Cần quan tâm hơn nữa, đầu tư hỗ trợ trang thiết bị, đồ dùng dạy học
môn Toán 5 ở các trường miền núi, vùng sâu, vùng xa để khắc phục tình
trạng thiếu đồ dùng thiết bị dạy Toán.
Sở Giáo dục, Phòng Giáo dục đào tạo hàng năm tổ chức hội thảo về
công tác đổi mới phương pháp dạy học, có báo cáo điển hình để các đơn vị
học tập lẫn nhau.
Đối với nhà trường : Cán bộ quản lý nghiên cứu liên tục để chỉ đạo tốt
việc đổi mới phương pháp dạy học Toán 5 nói riêng và các lớp khác, các
môn khác nói chung để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở bậc Tiểu
học.
Trên đây là kinh nghiệm của bản thân tôi, kinh nghiệm này đã được áp
dụng và có hiệu quả. Tuy nhiên vì thời gian nghiên cứu và phạm vi nghiên
cứu hạn hẹp, trình độ còn hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót. Vì
vậy rất mong đón nhận được những ý kiến đóng góp của các bạn đồng
nghiệp và hội đồng khoa học để sáng kiến của tôi được hoàn chỉnh và phong
phú hơn.

Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
19
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC TRƯỜNG
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
20
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
MỤC LỤC
Trang
I. ĐẶT VẤN ĐỀ. 1
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 4
1. Cơ sở lí luận của vấn đề. 4
2. Thực trạng của vấn đề. 5
3. Các biện pháp để giải quyết vấn đề. 8
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. 16
III. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ. 17

1. Kết luận. 17
2. Những ý kiến đề xuất. 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO. 20
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
21
MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 5
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Văn kiện Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam khoá X - NXB chính
trị Quốc gia- HN 2009.
2. Các văn bản pháp quy :
a. Luật Giáo dục sửa đổi năm 2009 - NXB Chính trị Quốc gia – Hà
Nội 2009.
b. Luật Phổ cập Giáo dục.
c. Điều lệ trường Tiểu học .
d. Chỉ thị năm học : 2008-2009; 2009-2010; 2010- 2011.
e. Các báo cáo tổng kết của trường Tiểu học Động Lâm.
3. Hỏi đáp về phương pháp dạy học ở Tiểu học- NXBGD 2002.
4. Đổi mới về nội dung và phương pháp Giáo dục Tiểu học
NXBGD - 2002.
5. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy môn Toán – NXBGD - 2005.
6. Tài liệu Bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Tiểu học chu kì III
( 2003 – 2007) NXBGD – 2005.
Họ và tên giáo viên : Nguyễn Thị Nguyệt – Trường Tiểu học Động Lâm- Hạ Hoà- Phú Thọ
22