Khai thác các giá trị di sản văn hóa Nho học phục vụ du lịch tại Hà Nội cũ - Thực trạng và giải pháp

1


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





ĐƢỜNG NGỌC HÀ




KHAI THÁC CÁC GIÁ TRỊ DI SẢN
VĂN HÓA NHO HỌC PHỤC VỤ DU LỊCH
TẠI HÀ NỘI CŨ - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Chuyên ngành: Du lịch
(Chƣơng trình đào tạo thí điểm)



LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH



Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS LÊ CHÍ QUẾ

Hà Nội, 2012

2

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 4
 5
 6
 1
Chƣơng 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DI SẢN VĂN HÓA NHO HỌC VÀ
DU LỊCH VĂN HÓA 7
1.1.  7
1.1.1.  7
1.1.2.  7
1.1.3.  9
1.2.  12
1.2.1.  12
1.2.2.  13
1.3. 
 14
1.3.1.  14
1.3.2.  16
1.3.3.  16
1.3.4.  17
Chƣơng 2 : THỰC TRẠNG VIỆC KHAI THÁC CÁC GIÁ TRỊ DI SẢN
VĂN HÓA NHO HỌC PHỤC VỤ DU LỊCH TẠI HÀ NỘI CŨ 19
2.1.  19

2.1.1 -  19
2.1.2  20
2.2.  25
2.2.1. -  26
2.2.2.  29
2.2.3.  31
2.2.4.  34
2.2.5.  Oai 36
2.2.6.  38

3

2.3. 
 40
2.3.1.  40
2.3.2.  45
2.3.3. 
 47
2.3.4.  49
2.3.5.  50
2.4. n
 54
2.4.1.  54
2.4.2.  56
Chƣơng 3 : GIẢI PHÁP ĐỂ ĐẨY MẠNH KHAI THÁC CÁC GIÁ TRỊ
DI SẢN VĂN HÓA NHO HỌC PHỤC VỤ DU LỊCH TẠI HÀ NỘI CŨ 60
3.1  60
3.1.1  60
3.1.2  62
3.2 

 63
3.2.1  63
3.2.2     
 65
3.2.3  67
3.2.4 
thù 69
3.2.5  
trình tour 73
3.2.6  
 73
3.3  77
 83
 2

4




DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT




5

DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU

 22
 24

-2010 40

6





DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

 41
 42
  44

-2010 46

-2010. 47

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
T-  t










- 
h- 


Nho giáo  

 
Nho giáo và 

- - 





2





 



  

àn Hà
Khai thác các giá trị di sản văn hóa Nho học
phục vụ du lịch tại Hà Nội cũ - Thực trạng và giải pháp

 
 
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề


 

Nho học và Nho học ở Việt Nam - Một
số vấn đề lý luận và thực tiễn ; Nho giáo 
c


 
Văn Miếu - Quốc Tử

3

Giám và hệ thống văn miếu, văn từ, văn chỉ 
hội thảo Văn Miếu - Quốc Tử Giám và hệ thống di tích Nho học ở Việt Nam
  -  
2009; Hội nghị các đơn vị quản lý di tích Nho học ở Việt Nam 
- 10; sách Văn
Miếu - Quốc Tử Giám Thăng Long Hà Nội 

 
 

 
 




 .

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
* Mục tiêu


*Nhiệm vụ nghiên cứu
- 

- 


4

-            
 
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
* Đối tượng nghiên cứu của đề tài
- 

- 
.
* Phạm vi nghiên cứu của đề tài
- 
 ).
- 
 
5. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài
- 
                

-  , tác



tích này.
- 

 
 

5


- , Internet,
- 

6. Nội dung nghiên cứu của đề tài


- 

- 
- 2010.
-  
 
7. Bố cục của đề tài





8. Những điểm mới và đóng góp của đề tài

- 
 
-  i tích 

6

- 


- 
 



7

 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DI SẢN VĂN HÓA NHO HỌC
VÀ DU LỊCH VĂN HÓA
1.1. Di sản văn hóa Nho học
1.1.1. Một số khái niệm về di sản văn hóa
    trong t      trong 
Pháp là patrimoine culturel.  "
bao gồm di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa vật thể, là sản phẩm
tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, được lưu truyền từ
thế hệ này qua thế hệ khác ở nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam
".[43, tr.6]
1.1.2. Một số khái niệm về di sản văn hóa Nho học
- Nho giáo "hệ thống các nguyên tắc đạo đức, chính trị do Khổng Tử
sáng lập nhằm duy trì trật tự xã hội phong kiến".[37, tr.1253]
-  nền học vấn theo nho giáo. [37, tr.1253]

- :  
Văn Miếu là miếu Khổng
Tử. Năm thứ 27 niên hiệu Khai Nguyên thời Đường phong Khổng Tử là Văn

Tuyên Vương, gọi miếu Khổng Tử là Văn Tuyên Vương miếu. Từ thời
Nguyên, Minh về sau phổ biến gọi là Văn Miếu"[42, tr.737]
- : t
Trường đại học do triều đình lập ra ở kinh đô để đào tạo nhân
tài" [12, tr.1506]


 
  

8


- 
- 
 nền và
bệ xây để thờ Khổng Tử ở các làng xã thời trước"[40
Văn từ, Văn chỉ là nơi thờ Khổng
Tử và những bậc khoa hoạn trong làng. Bệ gạch xây lộ thiên là Văn chỉ, có
mái che là Văn từ" [41, tr.683].




Nho giáo và N           




ho
 

 

tích





         
N

9

  di sản văn hóa nho học là một bộ phận của di
sản văn hóa Việt Nam, cụ thể là hệ thống các thể chế văn Miếu, Văn Từ,
Văn Chỉ, trường Quốc Tử Giám và các trường học khác ở địa phương, nhà
thờ các nhà khoa bảng, cùng những hiện vật như: bia đá, bảng vàng, sắc
phong, thần phả, gia phả, ; những hiện vật của các vị khoa bảng như:
sách vở, nhà cửa, phương tiện học hành (bút, nghiên, gánh sách ) và cả
truyền thống tốt đẹp của dân tộc như: truyền thống tôn sư trọng đạo, hiếu
học hiếu nghĩa, tôn trọng nhân tài.


   
              

nôm

1.1.3. Phân loại di sản văn hóa Nho học





 “là siêu phẩm” 
o, Nho  

 





10


                

- 

  
 





- 
ung



 



- - 
        

 

- 

 hay

11








         
khoa 
Lê -  -    -      

- 
        


   
  

“thiết chế văn hóa Nho học”
“uống nước nhớ nguồn” 
              

 - 
-  
 , t          
“nhất tự vi sư, bán tự vi sư” 
“học không chán, dạy không mỏi” - 

  

12



 

Nho   
 ng Long - 

      
 

   

 
 




1.2. Du lịch văn hóa
1.2.1. Tài nguyên du lịch
Tài nguyên du lịch là cảnh quan
thiên nhiên, yếu tố tự nhiên, di tích lịch sử văn hóa, công trình sáng tạo của
con người và các giá trị nhân văn khác có thể được sử dụng nhằm đáp ứng
nhu cầu du lịch, là yếu tố cơ bản để hình thành các khu du lịch, điểm du lịch,
tuyến du lịch, đô thị du lịch".[44, tr.17]
 

Tài ngu
- 

13

- 

- 
- 

12
Tài nguyên du lịch nhân văn gồm truyền thống văn
hóa, các yếu tố văn hóa, văn nghệ dân gian, di tích lịch sử, cách mạng , khảo

cổ, kiến trúc, các công trình lao động sáng tạo của con người và các di sản văn
hóa vật thể, phi vật thể khác có thể sử dụng vào mục đích du lịch"[44, tr.17]
1.2.2. Du lịch văn hóa
D




       

       






 
           

nh.

14


       

1.3. Di sản văn hóa nho học là một trong những thành tố quan trọng
tạo nên loại hình du lịch văn hóa
Di 


   - trúc,
 
1.3.1. Giá trị lịch sử
 



hai nghìn 
 

                
Nôm
   

Đại Việt sử ký toàn thư 
               
phong 

      



15


              
. 





- 


 


-  
 
        



- 

   
 

  
,  
.

16

1.3.2. Giá trị nghệ thuật kiến trúc

          
hoành tráng mà 



thiên nhiên- - - 


            
- 
1.3.3. Giá trị tâm linh
      





 


              







17

Các di tích 

- 



              

1.3.4. Các giá trị khác
- 
-  các




            

 
- 



 
. Nh-





18


         
 Các di  
tài nguy. Các di  



.

Tiểu kết chương 1


 
 


       
 ;
các - 


              

 




t





19

 THỰC TRẠNG VIỆC KHAI THÁC CÁC GIÁ TRỊ
DI SẢN VĂN HÓA NHO HỌC PHỤC VỤ DU LỊCH
TẠI HÀ NỘI CŨ

2.1. Hoạt động du lịch tại Hà Nội
2.1.1 Hà Nội- trung tâm du lịch của cả nước


 



  

. Riêng 

,  
                
. 
 




-Nam
  


   