Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại xã Lát, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng


TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN




HOÀNG THỊ THANH TÂM




PHÁT TRIỂN DU LỊCH DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG TẠI
XÃ LÁT HUYỆN LẠC DƢƠNG TỈNH LÂM ĐỒNG





LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH






Hà Nội - 2013





TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





HOÀNG THỊ THANH TÂM




PHÁT TRIỂN DU LỊCH DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG TẠI
XÃ LÁT HUYỆN LẠC DƢƠNG TỈNH LÂM ĐỒNG



Chuyên ngành: Du lịch
(Chƣơng trình đào tạo thí điểm)



LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH







Hà Nội - 2013

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
1. Lí do chọn đề tài 1
2. Lịch sử nghiên cứu 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 5
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 5
5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5
6. Bố cục của luận văn 6
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH DỰA
VÀO CỘNG ĐỒNG 7
1.1. Khái niệm 7
1.1.1. Cộng đồng 7
1.1.2. Du lịch dựa vào cộng đồng 7
1.2. Đặc điểm của du lịch dựa vào cộng đồng 7
1.3 Mục tiêu và nguyên tắc phát triển du lịch cộng đồng 8
1.3.1. Mục tiêu 8
1.3.2. Nguyên tắc 8
1.4. Các thành phần tham gia vào DLCĐ 9
1.4.1. Các yếu tố quyết định sự thành công của DLCĐ 9
1.4.2. Các thành phần tham gia 9
1.5. Vai trò của cộng đồng địa phƣơng trong hoạt động du lịch: 10
1.6. Các điều kiện phát triển du lịch dựa vào cộng đồng 11
1.6.1. Nhu cầu của khách du lịch 11
1.6.2. Tài nguyên du lịch (TNDL) 11
1.6.3 Năng lực của cộng đồng địa phương 11
1.6.4. Cơ chế chính sách 12
1.7. Một số hình thức tham gia phổ biến của cộng đồng địa phƣơng trong
hoạt động du lịch: 13

1.8. Kinh nghiệm phát triển du lịch dựa vào cộng đồng: 13
1.8.1. Kinh nghiệm phát triển DLCĐ tại Melbourne (Australia) 13
1.8.2 Kinh nghiệm phát triển DLCĐ tại bản Sín Chải, Sa Pa – Lào Cai
15
Tiểu kết chương 1 16
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH DỰA VÀO CỘNG
ĐỒNG TẠI XÃ LÁT 18
2.1 Giới thiệu khái quát về xã Lát 18
2.2. Tài nguyên du lịch xã Lát 19
2.2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên 19
2.2.2. Tài nguyên du lịch văn hóa 27
2.3. Chủ trƣơng, chính sách phát triển du lịch của chính quyền địa
phƣơng 30
2.4. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật 33
2.5. Hiện trạng hoạt động du lịch tại xã Lát 33
2.5.1. Các loại hình du lịch tại xã Lát: 33
2.5.2. Khai thác các điểm, tuyến tham quan du lịch 34
2.5.3 Kết quả hoạt động du lịch 38
2.5.4 Tính mùa vụ 44
2.6. Chất lƣợng sản phẩm du lịch 45
2.6.1. Đánh giá của khách về cảnh quan môi trường 45
2.6.2. Đánh giá về mức độ hài lòng của khách 47
2.7. Sự tham gia của cộng đồng vào hoạt động du lịch 53
2.7.1. Mức độ tham gia của cộng đồng vào du lịch ở xã Lát 53
2.7.2. Các hình thức tham gia phục vụ du lịch của cộng đồng địa
phương 56
2.7.3 .Thu nhập của người dân từ hoạt động du lịch 58
2.7.4. Chia sẻ lợi ích cho cộng đồng địa phương 60

2.8. Tác động của du lịch đến cộng đồng xã Lát 60

2.8.1. Tác động đến đời sống văn hóa xã hội 60
2.8.2. Tác động đến kinh tế 62
2.8.3. Tác động đến môi trường 64
2.9. Công tác quảng bá du lịch 66
2.10 Những hạn chế còn tồn tại ở xã Lát 67
Tiểu kết chương 2 68
Chƣơng 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT
TRIỂN DU LỊCH DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG TẠI XÃ LÁT 70
3.1 Định hƣớng phát triển du lịch dựa vào cộng đồng 70
3.1.1. Cơ sở xây dựng định hướng 70
3.1.2 Các định hướng phát triển du lịch cộng đồng(DLCĐ) 71
3.2 Giải pháp phát triển du lịch dựa vào cộng đồng 74
3.2.1 Bảo vệ môi trường trong xã Lát (BVMT) 74
3.2.2. Bảo tồn đa dạng sinh học (ĐDSH) 76
3.2.3. Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa cộng đồng 78
3.2.4. Đào tạo 80
3.2.5 Hỗ trợ cộng đồng địa phương 81
3.2.6 Quản lý lượng khách và tác động của khách du lịch 83
3.2.7. Xúc tiến quảng cáo 84
3.3. Kiến nghị 88
Tiểu kết chương 3 88
KẾT LUẬN 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO 92






DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BVMT 
 
CLB 
DL 
 
DLST 
 
 
 

IUCN 
SNV 
TNDL 
TNMT 
TTXVN 
UBND 
VQG 
VH-TTDL -
WWF 









DANH MỤC HÌNH

Hình 2.1. Nhi  Xã Lát 22
Hình 2.2. S gi nng các tháng  xã Lát 23
 23
 40
 43
 44
 54

DANH MỤC BẢNG

Bn 2011-t khách) 39
Bt khách du lch ca t
39
Bng 2.3 Th phn khách ca xã Lát so vi toàn tng (2011  2012)
39
Bng 2.4 Mc chi tiêu ca khách du lch ti xã Lát (phiu tra trên 100
khách) 43
Bng:2.5 Tình hình doanh thu du lch ca xã Lát (t ng) 44
Bng: 2.6 Tình hình np ngân sách cho tnh t doanh thu du lch ti xã Lát ( t
ng) 44
Bng 2.7 Ý kia khách v cnh quan t ng (
%) 45
Bng 2.8 Các ho  n du lch ti xã Lát.
 47
Ba khách v ng ( %) 48
Biá ca khách v  ca c 49
Ba khách v  h t vt cht k thut (
%) 49
Ba khách v giá c dch v phc v du l . 51
Bng 2.13 Ý kic v lo
51
Bng 2.14 Ý kin khách quc t v loi xã Lát
( %) 52
Bng 2.15 Ý kin ca khách v các hong du li xã (
%) 52
Bng 2.16 Ý kin ca khách v các dch v du l xã Lát (
%) 53

Bng 2.17 Ý kin ca khách v các hong cc h tr t vé tham
quan ( %) 53
Bng 2.18 Thu nhp trung bình ci dân tham gia hong du lch ti
 58
Bng 2.19 Thu nhp ci dân t các hong gián tip tham gia du
lch t 59
Bng 2.20. ng ti dân tham gia du lch (phng vi)
61
Bng 2.21 ng ti dân không tham gia trc tip du lch ( %) 62







1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài



nên 
 
nh

V; 
    







 








Toàn xã có 7 dâ




2
, 

 C               
chính: ; 
d
 -
bên
 





tham gia vào 
 

phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại xã Lát 

2. Lịch sử nghiên cứu
Về du lịch dựa vào cộng đồng
N
. 

, 



 
, 







 80 90 
châu Phi, 

, 

. 









 , 





 



 : Indonesia, Philipin, 
Lan;  : , Nepal, 


               
Douglas Haiusworth-Walter Jamieson, Steve Noakes & Sheena Day; honey; Harol
Goodwin-



3
               


Nghiên cứu xây dựng mô hình phát triển du lịch dựa
vào cộng đồng tại chùa Hương-Hà TâyNghiên cứu xây dựng
mô hình bảo vệ môi trường du lịch với sự tham gia của cộng đồng, góp phần phát
triển du lịch bền vững trên đảo Cát Bà-Hải Phòng    
               
                


trên các 


 


  
 


 phương thư
́
c tô
̉
chư
́
c du li
̣
ch đề cao về môi trươ
̀
ng , văn

hóa xã hội. Du lịch cộng đồng do cô
̣
ng đồng sơ
̉
hư
̃
u va
̀
qua
̉
n ly
́
, vì cộng đồng và cho
php khách du lịch nâng cao nh n thư
́
c va
̀
ho
̣
c ho
̉
i về cô
̣
ng đồng , về cuô
̣
c sống đơ
̀
i
thươ
̀

ng cu
̉
a ho
̣
” (REST: Responsible Ecological and Social Tours, Thailand, 1997).
Du lịch dựa vào
cộng đồng là một hình thức du lịch mà cộng đồng địa phương làm chủ, tham gia
vào quá trình phát triển và quản lý, và phần lớn các lợi ích sẽ thuộc về cộng đồng
[16].
  
 là hoạt
động du lịch nhằm bảo tồn tài nguyên du lịch tại các điểm du lịch đón khách vì sự
phát triển du lịch bền vững dài hơn. Du lịch cộng đồng khuyến khích sự tham gia

4
của người dân địa phương trong du lịch và cơ chế tạo ra các cơ hội cho cộng
đồng





















 , 






























: “Du li
̣
ch dư
̣
a va
̀
o cô
̣
ng đồng la
̀
phương t hư
́
c pha
́
t triê
̉
n du li
̣
ch trong đo
́
cô
̣
ng

đồng dân cư tô
̉
chư
́
c cung cấp ca
́
c di
̣
ch vu
̣
đê
̉
pha
́
t triê
̉
n du li
̣
ch , đồng thơ
̀
i tham gia
bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường , đồng thơ
̀
i cô
̣
ng đồng đươ
̣
c hươ
̉
ng

quyền lơ
̣
i về vâ
̣
t chất va
̀
tinh thần tư
̀
pha
́
t triê
̉
n du li
̣
ch va
̀
ba
̉
o tồn tư
̣
nhiên” [16].



,

 ,
,  . 
,  ,  ,  , 
  mang

 .
Về xã Lát huyện Lạc Dương tỉnh Lâm Đồng

g Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng Tây nguyên
Tìm lối ra cho làng nghề thổ cẩm ở chân núi Lang
biang huyền thoại   
Trung tâm giao lưu văn hóa – lễ hội các dân tộc huyện Lạc DươngCông
N Báo cáo đánh giá tác động môi trườngung
 Dự án đầu tư khu du lịch sinh thái Đan Kia-
Suối Vàng



5
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

  
 




- 
- 
- 
- 
xã Lát.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- 
   


- 

-2013
5. Phƣơng pháp nghiên cứu


* 
 


 
UBND xã Lát.

6
* o sát thn dã): 
có tri nghim thc t v v nghiên cu, quan sát cnh quan t  h
tng (nhà ca, công trình phng giao thông), và tìm hia; tip
xúc các bên liên quan; các phòng, ban ca huyn, t
thu thc nhng nguu cn thit và cp nht. Tác gi 
thc t  t vào các ngày 01.09.2012, 17.02.2013, 15.06.2013, 02.09.201. Các
c la chn vào nhng tham gia vào
hong du lch nhi
* 

 

* 
 
6. Bố cục của luận văn




  Xã Lát
 
 Xã Lát





7
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH DỰA VÀO
CỘNG ĐỒNG
1.1. Khái niệm
1.1.1. Cộng đồng
 

 
 xã Lát 
trên 4.     
.
1.1.2. Du lịch dựa vào cộng đồng
  
  
 vào quá
trình hình thành và 

1.2. Đặc điểm của du lịch dựa vào cộng đồng
- 






- 



- 


8
- 

- 


1.3 Mục tiêu và nguyên tắc phát triển du lịch cộng đồng
1.3.1. Mục tiêu
- 
- 
.
- 
- 

1.3.2. Nguyên tắc
- 
-  



- 

-

- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 

9
- 

- 

1.4. Các thành phần tham gia vào DLCĐ
1.4.1. Các yếu tố quyết định sự thành công của DLCĐ

Hình 1.1 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của hoạt động DLCĐ
-

 

-

1.4.2. Các thành phần tham gia

* Cộng đồng địa phương

 
N












nguyên DL




nguyên DL
phong ph



Du lịch cộng
đồng



khác


khác



khách




khách



10







* Chính quyền địa phương






* Các tổ chức, nhà tài trợ




* Các doanh nghiệp du lịch


du lịch.
* Khách du lịch
1.5. Vai trò của cộng đồng địa phƣơng trong hoạt động du lịch:
-  






11
 

- 




1.6. Các điều kiện phát triển du lịch dựa vào cộng đồng
1.6.1. Nhu cầu của khách du lịch
i tng ca du lch bao gi cng là khách du lch. ng di góc  du
lch nói chung, h là khách th, là yu t to ra th trng. Và hn ht có cu thì

mi có cung, do ó cho thy tm quan trng mang tính quyt nh s hình thành và
phát trin ca mt loi hình du lch cng nh im du lch. Khách du lch có ng
clà tip cn các ngun TNDL  a phng cng nhnhu cu ca làng xã khác.
Cng s có c li ích khi cung cp các sn phm du lch cho khách. Nu
nhu cu ca khách du lch cao thì ngun cung cng phi tng ng. Nh vy, khách
du lch là ng lc phát trin cho du lch.
1.6.2. Tài nguyên du lịch (TNDL)




 





  hóa 
 .   








 g,  ,  ,











 . Tht v c xác lp trên mt a im
xác nh gn vi các giá tr tài nguyên sn có ca nó, là s hòa quyn ca các giá
tr t nhiên và . Có th nói nu không có TNDL thì không th phát trin du
lch. Vì vy ng trên góc  a lý thì vic nghiên cu TNDL luôn là nn tng cho
s phát trin du lch a phng.
1.6.3 Năng lực của cộng đồng địa phương






 













, , 





,  ,


















 . Xác nh phm vi cng

12
ng là nhng dân  sinh hong c nh, lâu dài trong hoc lin k vùng có
tài nguyên thiên
nhiên.

Cng ng dân  ng vai trò xuyên sut trong hot ng du lch, va là
ch th tham gia trc tip vào hot ng du lch, va là ni qun lý, có trách
nhim bo tn TNDL. Các yu t cng ng quyt nh ti s phát trin là:
- S ý thc v tm quan trng cng nh tính chuyên nghip trong vic
cung cp mt sn phm du lch úng ngha; iu ó phi bt ngun t vic nhn
thc v li ích c ti s phát trin bn vng v kinh t, vn hóa và môi
trng ca cng ng.
- Ý thc t hào v cng tc là t hào v truyn thn
a.
- Ý thc v trách nhim bo tn các tài nguyên t nhiên, môi trng và

vn hóa bn a.
- Cng ng phi có mt trình  vn hóa nht nh  hiu c các giá tr
v hóa bn a, tip thu và ng dng các kin thc v hóa và k thut phù hp
vào hot ng du lch.
- Cng ng phi có trình  hiu bit v hot ng du lch  t ó cân bng
gia li ích kinh t và v hóa, môi trng, gia vn hóa bn a và nhu cu ca
khách; ó là s  không làm mai mt các giá tr vn hóa bn a dn ti s
xung cp ca các sn phm du lch c trg.
1.6.4. Cơ chế chính sách





































.






, , 
















,  











 .
Trc tiên ta phi k n ch trng ca ng và nhà c. Ch trng ca
nhà nc th hin  mc tiêu phát trin và chin lc phát trin du lch quc
gia n các v bn pháp lut có tính pháp lý vi vic qun lý hot ng du lch.
Nu nhà nc có ch trng phát trin du lch thì có các chính sách thun li thu
hút khách du lch và u t cho du lch. T ó nhà c s có nhng u 

13
cho a phng nh h tr vn, u t xây dng c s h tng, h tr ào to v k
thut làm du lch.
Chính quyn a phng có vai trò quan trng trong iu kin phát trin
 Bng quyn lc ca mình, h có th bác b, cm án hay khuyn khích
vic xây dng im du lch cng nh phát trin du lch. S ng h ca chính
quyn a phng th hin  các mt:
- To iu kin thun li cho khách du lch n tham quan nh vic cp
th tc hành chính, các quy nh không quá kht khe i vi khách du lch.
- Khuyn khích và h tr a phng tham gia hot ng du lch: H tr u
t v vn, k thut cho cng ng, có nhng chính sách thông thoáng, m ca i
vi các t chc, àn th tham gia phát trin du lch.
- Tham gia nh ng ch o và qun lý các hot ng du lch.
- To môi trng an toàn cho khách du lch bng các bin pháp an ninh
cn thit.
1.7. Một số hình thức tham gia phổ biến của cộng đồng địa phƣơng trong
hoạt động du lịch:
- 

- L

- H

- 
gian;
- 
- 

1.8. Kinh nghiệm phát triển du lịch dựa vào cộng đồng:
1.8.1. Kinh nghiệm phát triển DLCĐ tại Melbourne (Australia)



14




 

Thăm lại cảnh khai thác vàng thời xưa
 

- 


- 

- 




- g 
-  

- 
-    

- 


 



15

 





1.8.2 Kinh nghiệm phát triển DLCĐ tại bản Sín Chải, Sa Pa – Lào Cai

hóa               


- 



               



 

- 




 xi  
 


16


du khách.
-                 












Tiểu kết chương 1










 :
 , 
























 , 

























              xu

       

       có tài nguyên thiên nhiên hoang dã còn nguyên
trng, cng các dân tc thiu s sinh sng. Hong du li
c tham gia tin ti gii quym nghèo,
tp, góp phn ci thii sng vt cht và tinh
thn, nâng cao nhn thng bào dân tc thiu s loi hình này tn ti và
phát trin bn vng, cn phi t