Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Phần mở đầu
I/. Đặt vấn đề:
Điều 53 Luật giáo dục đã chỉ rõ: Mục tiêu của giáo dục phổ thông là đào tạo thế
hệ trẻ phát triển toàn diện...Như vậy giảng dạy Thể dục trong trường THCS là một
nhiệm vụ và là một nhu cầu không thể thiếu được.
Qua những năm giảng dạy bộ môn Thể dục, được dự nhiều giờ, tham khảo một số hồ
sơ, bài soạn của các đồng nghiệp tôi nhận thấy: Việc chuẩn bị bài giảng, soạn giáo án
của một số giáo viên còn sơ sài, qua loa, chiếu lệ. Đa số giáo viên đều soạn vắn tắt,
không cụ thể, chưa đưa ra được những phương pháp dạy học phù hợp với từng đối
tượng, chưa có sự chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học hay đưa ra các tình huống sư
phạm có thể xảy ra trong tiết học để tìm biện pháp giải quyết, có phương pháp khắc
phục thích hợp.
Một số giáo viên chưa hiểu rõ vị trí bài giảng trong tồn bộ cấu trúc chương trình,
chưa thấy được mối liên hệ giữa bài đã dạy và bài sẽ dạy. Cũng có những giờ học giáo
viên chưa hiểu rõ đối tượng học sinh, chưa đi đúng trọng tâm của bài. Giờ dạy còn
thiếu dụng cụ, sử dụng đồ dùng dạy học chưa hợp lí, kém hiệu quả...
Có những hạn chế trên là do một số nguyên nhân chính sau:
- Giáo viên chưa nghiên cứu kĩ nội dung bài học. Chưa nghiên cứu các phương pháp
dạy học trong sách hướng dẫn giáo viên, chưa chịu khó tìm tịi, bổ sung những phương
pháp mới thích hợp.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học chưa chu đáo.
- Không nắm vững từng đối tượng học sinh.
- Thực hiện chưa tốt việc soạn giáo án, chuẩn bị bài.
Tất cả những nguyên nhân trên dẫn đến tình trạng:

Họ và tên: tạ xn Minh

đơn vị cơng tác: trường thcs tuân đạo

1


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

- Học sinh học một cách thụ động, khơng phát huy được tính tích cực, chủ động và
sáng tạo của học sinh.
- Học sinh không có thời gian luyện tập nhiều.
- Đơi khi sự chuẩn bị khơng chu đáo sẽ dẫn đến một số tình huống khơng an tồn
trong tập luyện.
Những giờ dạy như trên thực chất là những giờ dạy chưa có hiệu quả, chất lượng
cịn thấp và đó chính là ngun nhân học sinh không cảm thấy hứng thú học tập.
Vậy làm thế nào để xây dựng được một giáo án cụ thể, có được một phương pháp
giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh để những giờ học thể dục
thực sự là những giờ học vui, lôi cuốn và hấp dẫn. Đó cũng chính là câu hỏi ln làm
cho tơi băn khoăn, trăn trở và cũng chính là lí do tôi tôi vận dụng sáng kiến: “Xây dựng
giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8”

II/. Mục đích nghiên cứu:
Khác với các mơn văn hóa khác, Thể dục là một mơn học mang tính đặc thù, địi hỏi
phải có sức hấp dẫn, lơi cuốn, phải tạo được khơng khí vui tươi, sơi nổi, tránh sự lặp lại
nhàm chán, sự áp đặt nặng nề về kĩ thuật. Đặc biệt các em cần được luyện tập, được
vui chơi, thư giãn sau những tiết học văn hóa căng thẳng, qua đó các em hiểu được tác
dụng của việc luyện tập thể thao đối với đời sống tinh thần của con người, đặc biệt là
đối với chính bản thân các em.
Vì vậy mục đích của tơi khi chọn vấn đề này là: Tìm ra những biện pháp để chuẩn
bị bài giảng, xây dựng được một giáo án đảm bảo các yêu cầu chính sau đây:
- Đảm bảo tính chính xác, khoa học.
- Nội dung và hình thức giảng dạy đa dạng, phong phú.
- Phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh.

- Có tính giáo dục thiết thực: Bồi dưỡng, nâng cao về nhận thức, tư
tưởng, tình cảm cho học sinh. Giáo dục cho các em về tác dụng của
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

2


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

việc luyện tập thể thao, hướng con người tới cái Chân - Thiện - Mĩ.
Qua bài giảng nhằm giúp cho học sinh nắm vững những kiến thức cơ bản của bài
học, tạo khơng khí hưng phấn, phấn khởi, để giờ học thêm sinh động, hấp dẫn, giúp các
em hứng thú tham gia tập luyện đạt đến lượng vận động hợp lí. Bên cạnh đó, thơng qua
các hình thức đa dạng phong phú, phương pháp luyện tập phù hợp với từng đối tượng
học sinh nhằm nâng cao tính tích cực, chủ động, sáng tạo của các em, giáo dục các em
trở thành những học sinh có đạo đức tốt, biết giữ gìn kỉ luật, biết phấn đấu vượt qua
những trở ngại, khó khăn trong cuộc sống, trở thành những con ngoan, trò giỏi, tạo sự
hứng thú để các em u thích mơn học góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện
của ngành Giáo dục nước nhà .

III/. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 8 trường Trung học cơ sở Tuân Đạo - Lạc Sơn - Hịa Bình.

iV/. Nhiệm vụ nghiên cứu :
- Nghiên cứu chỉ đạo của Sở GD - ĐT Hịa Bình về giáo dục tồn diện học sinh, về
chương trình và phương pháp giảng bộ môn Thể dục trong các trường THCS.
- Nghiên cứu nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của việc học tập mơn Thể dục.
- Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong giảng dạy bộ môn thể dục ở

trường THCS hiện nay.
- Thực hiện một số giải pháp sau :
+ Tìm hiểu học sinh - Phân loại đối tượng.
+ Tìm hiểu bài dạy.
+ Sưu tầm và nghiên cứu tư liệu phục vụ bài giảng .
+ Chuẩn bị đồ dùng dạy học.
+ Xây dựng giáo án.
+ Dự kiến các tình huống có thể xảy ra.
+ Rút ra bài học kinh nghiệm.

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

3


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

V/. Phương pháp nghiên cứu :
- Điều tra.
- Trắc nghiệm.
- Phân tích.
- Nghiên cứu tài liệu.
- Tổng kết rút kinh nghiệm
VI. Phạm vi giới hạn nghiên cứu:
- Địa bàn: Trường THCS Tuân Đạo.
- Thời gian: Trong năm học 2008 - 2009.
- Phạm vi ứng dụng: Có thể ứng dụng cho tất cả các giáo viên
Thể dục cấp THCS.

Phần nội dung
Chương 1: Cơ sở lí luận
Giáo dục thể chất trong trường THCS được tổ chức dựa trên cơ sở giảng dạy một
môn học đặc biệt được mang tên là “Thể dục thể thao”. Khuynh hướng giảng dạy cơ
bản của môn học này là đảm bảo sự giáo dục thể chất chung trên cơ sở thống nhất với
sự giáo dục toàn diện các khả năng về thể lực, củng cố sức khỏe, hoàn thiện các đặc
điểm và cấu trúc cơ thể. Cùng với việc truyền thụ những kiến thức chun mơn thể dục
thể thao trong q trình giảng dạy sẽ đồng thời hình thành những kỹ năng và kỹ xảo
vận động do chương trình quy định, qua đó nhằm mục đích hình thành nhân cách cho
học sinh, phát triển ý thức xã hội, rèn luyện đạo đức, ý chí, khả năng trí lực, óc thẩm
mỹ và giáo dục lao động.
Luyện tập thể dục thể thao đối với cơ thể học sinh THCS có ý nghĩa tác dụng lớn:

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

4


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

+ Học sinh THCS được hướng dẫn, rèn luyện TDTT thường xuyên, bảo đảm đúng
các phương pháp khoa học sẽ có ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển cơ thể như: Khả
năng trao đổi chất được tăng cường, góp phần nâng cao sức đề kháng, sức khỏe, các tố
chất và khả năng vận động. Qua đó, tác động đến cơ năng, cấu trúc của hệ thống cơ
quan phát triển phù hợp với yêu cầu phát triển theo lứa tuổi, như: Đối với hệ thần kinh,
luyện tập TDTT có thể nâng cao được sự thăng bằng, tính linh hoạt, khả năng phân
tích, tổng hợp, khả năng thích ứng của cơ thể đối với sự thay đổi đột ngột của hồn

cảnh khí hậu, thời tiết.
+ Luyện tập TDTT cịn có ảnh hưởng khơng nhỏ đến sự phát triển về tâm lý, hình
thành nhân cách, đây cũng là cơ sở, thời điểm, phương tiện tốt để chuẩn bị cho học
sinh THCS các vốn tri thức vận động, để các em sẵn sàng, đủ sức khỏe học tập vươn
lên tiến bộ, đồng thời bồi dưỡng, giáo dục, phát triển thói quen hoạt động, vận động
TDTT trong đời sống, ý thức quan tâm và hoạt động tập thể, tính tích cực, tính kỉ luật,
tính tự tin, khiêm tốn và những hành vi đạo đức tốt khác...
Với những ý nghĩa tác dụng trên, việc học thể dục trong trường THCS là không thể
thiếu được. Để giảng dạy môn Thể dục đạt hiệu quả chúng ta có nhiều phương pháp,
nhưng trước hết các phương pháp đó phải được người giáo viên sắp xếp một cách khoa
học, sử dụng hợp lí, linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng học sinh. Muốn đạt được
điều đó người giáo viên trước khi lên lớp phải chuẩn bị kĩ bài giảng thông qua việc
soạn giáo án của mình.
Chuẩn bị tốt giáo án trước khi lên lớp là một việc làm hết sức quan trọng để đảm
bảo thành công của một tiết dạy, một bài học. Các nhà Giáo dục đã từng khuyến cáo
giáo viên rằng: Một giáo án tốt quyết định tới 50% thành công của tiết dạy học. Thực
vậy, nếu người giáo viên dành công sức để soạn một kế hoạch bài học thật hồn chỉnh
và chi tiết có nghĩa là mọi việc trên lớp đã được hình dung và phác thảo đầy đủ, bài học
có những dự báo tình huống sư phạm có thể xuất hiện trên lớp, giúp người giáo viên tự
tin lên lớp một cách chủ động.
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

5


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Chất lượng soạn giáo án thể hiện trình độ sư phạm, tính sáng tạo, nghệ thuật giáo

dục của giáo viên, giáo án giảng dạy TDTT có tính chun biệt, nên với việc thực hiện
giáo án, giáo viên khơng chỉ chuẩn bị bài tồn diện các tri thức khoa học cần thiết, mà
cần qua đó để trao đổi vốn kĩ năng vận động phong phú, làm đúng các kĩ thuật, động
tác…Đây chính là cơ sở để giờ học TDTT có chất lượng giáo dục cao. Thơng qua việc
soạn giáo án chi tiết người giáo viên có thể áp dụng tốt những phương pháp đổi mới
phù hợp với thực tế giáo dục hiện nay.

Chương 2: Thực trạng.
Trường THCS Tuân Đạ có 301 học sinh từ 11 đến 15 tuổi. Địa phương nơi các em
đang sinh sống có phong trào hoạt động thể dục thể thao tương đối sôi nổi nhưng
không đồng đều, chỉ tập trung ở một số mơn như: cầu lơng, bóng chuyền. Các mơn
Điền kinh trong chương trình học của các em khơng phát triển nên phần nào ảnh hưởng
đến tư tưởng và tinh thần học tập môn Thể dục của học sinh.
Về thái độ và nhận thức của học sinh đối với môn học thể dục qua khảo sát
thực tế đầu năm 85 học sinh lớp 8 trường THCS Tuân Đạo, tôi thấy:
- Thực tế vẫn cịn một số lượng lớn học sinh khơng thích học mơn thể dục.
- Gìơ học thể dục ở trường qua nhận xét của các em chưa thực sự hấp dẫn .
- Số lượng học sinh cho rằng học mơn Thể dục khơng đem lại lợi ích cho tương lai của
mình là rất lớn. Nhiều gia đình khơng muốn con mình dành nhiều thời gian cho việc
học mơn Thể dục.
Sở dĩ có thực trạng trên đây là do xuất phát từ một số nguyên nhân sau:
- Nhiều học sinh, nhiều gia đình quan niệm: Mơn thể dục chỉ là một môn học phụ,
không quan trọng. Theo họ học Thể dục chẳng có lợi ích gì cho tương lai của con
mình, các mơn mà con họ cần là Văn, Tốn, Ngoại ngữ... vì vậy quan niệm đó ảnh

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

6

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

hưởng trực tiếp đến học sinh, phần nào giảm đi ở các em sự yêu thích, hứng thú khi
học mơn học này.
- Trong thực tế, tơi nhận thấy: Vẫn cịn một số giáo viên thực hiện chưa tốt việc đổi
mới phương pháp dạy học nên kết quả giảng dạy chưa cao, giờ học còn nhàm chán,
chưa có sức hấp dẫn đối với học sinh.
- Sân luyện tập chưa đủ tiêu chuẩn đem lại hạn chế cho giáo viên khi tổ chức tập luyện.
Từ thực tế trên, tôi nhận thấy việc đổi mới phương pháp giảng dạy mơn Thể dục là
một nhu cầu cấp thiết, địi hỏi mỗi giáo viên phải có sự tư duy, đầu tư thời gian cơng
sức vào chuẩn bị bài giảng. Có như vậy việc giảng dạy Thể dục mới thực sự có ý nghĩa
và đạt hiệu quả cao.

Chương 3: Thực nghiệm và kết quả thực nghiệm.
A.

Thực nghiệm khoa học:
Căn cứ vào thực trạng trên đây tôi đã xây dựng cho bản thân một số bước chuẩn

bị bài giảng trước khi lên lớp, điều đó đã giúp tơi vững vàng hơn trong chun mơn, tự
tin hơn trong giảng dạy.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng biết: Giáo án là tài liệu phục vụ giảng dạy trên lớp
hoặc các giờ luyện tập TDTT. Giáo án phải thể hiện được mục đích, nhiệm vụ giáo
dục, nội dung, phương pháp giảng dạy, tổ chức sư phạm và các điều kiện đảm bảo.
Giáo án được xây dựng và soạn theo nội dung chương trình, kế hoạch dạy học
quy định theo từng phần, từng tuần, và từng tiết học. Khi tiến hành soạn giáo án, cần
chú ý những vấn đề sau:
- Cần chuẩn bị hệ thống tri thức liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp tới nội dung

giảng dạy, mối quan hệ giữa các phần, các nhiệm vụ và mục tiêu giáo dục cần đạt.
- Nghiên cứu, đánh giá sát thực trình độ vận động, đặc điểm lứa tuổi, sức khỏe
và khả năng tiếp thu, hoạt động, vận động của học sinh.

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

7


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

- Tìm tịi, sáng tạo, xây dựng, tổ chức các điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện
(có thể) phục vụ kịp thời nội dung bài học - đảm bảo để giáo án thực hiện đúng mục
tiêu và đảm bảo sử dụng hợp lý các phương pháp.
- Trong mỗi giáo án, giáo viên khi soạn cần phải xác định rõ mức độ yêu cầu,
nhiệm vụ về giáo dục, mức độ cần đạt được của kĩ thuật động tác, các phương pháp sửa
chữa sai lầm, dụng cụ bổ trợ phục vụ thực hiện bài tập... cần nêu rõ phần trọng tâm,
trọng điểm của động tác mẫu, và các yếu tố đảm bảo khác, để tạo điều kiện cho giờ học
đạt hiệu quả.
Từ những cơ sở trên tôi đã tiến hành chuẩn bị bài giảng theo các bước sau:
I. Tìm hiểu học sinh – Phân loại đối tượng:
1). Tìm hiểu học sinh:
Muốn xây dựng được một giáo án thích hợp trước hết người giáo viên phải hiểu
đối tượng học sinh, nắm được tâm lí, trình độ của từng đối tượng, có như vậy ta mới
đưa ra được phương pháp phù hợp với từng em để giúp các em nắm vững kiến thức,
hiểu sâu bài học. Chúng ta có thể tìm hiểu các em bằng các phương pháp: Vấn đáp,
điều tra, phỏng vấn, trắc nghiệm...
Để xây dựng giáo án cho các tiết dạy Thể dục 8, ngay từ đầu năm học tơi đã tìm

hiểu về các em, nắm bắt từng đối tượng ở các lớp, chỉ cần tìm hiểu một lần vào đầu
năm học giáo viên có thể nắm vững từng đối tượng trong suốt cả năm và những năm
học sau
Khơng chỉ nắm được nhu cầu, sở thích mà quan trọng hơn người giáo viên phải
nắm được trình độ, học lực của học sinh. Chúng ta có thể tìm hiểu điều đó từ kết quả
học tập mơn Thể dục từ những năm học trước, từ giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ
môn Thể dục giảng dạy năm trước. Giáo viên cũng dễ dàng khảo sát chất lượng học tập
của học sinh bằng hình thức kiểm tra vấn đáp, trắc nghiệm, thực hành...(Kiểm tra bất kì
kiến thức nào đã học).

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

8


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Qua các giờ học, qua các phong trào Thể dục thể thao của trường giáo viên phát
hiện những học sinh có năng khiếu để có kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ, nâng
cao thành tích cho các em, những em có năng khiếu sẽ là những hạt nhân quan trọng
cho sự phát triển phong trào Thể thao của trường.
2).Phân loại đối tượng:
Sau khi khảo sát, tìm hiểu về nhu cầu, sở thích, học lực, phát hiện năng khiếu tôi
tiến hành phân loại học sinh khối lớp 8 thành các đối tượng sau:
Học lực
Nhóm

Đối tượng

Tỉ lệ

Nhóm 1

Học lực Giỏi

35,4%

Nhóm 2

Học lực Khá

38,7%

Nhóm 3

Học lực Trung bình

20,8%

Nhóm 4

Học lực Yếu

5,1%

Sở thích
Nhóm

Nhóm 1
Họ và tên: tạ xn Minh

Đối tượng

Tỉ lệ

u thích mơn học

70,7%

đơn vị cơng tác: trường thcs tuân đạo

9


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Nhóm 2

Khơng u thích mơn học

29,3%

Căn cứ vào các nhóm đối tượng này tơi đã đưa ra được một số phương pháp giảng
dạy các bài học có hiệu quả.
II. Tìm hiểu bài dạy:
Người giáo viên muốn xây dựng được một giáo án cụ thể, trước hết cần phải nắm
vững nội dung bài giảng ấy. Muốn vậy, trước khi soạn bài giáo viên cần phải:
- Đọc kĩ phần bài dạy trong sách giáo khoa, xác định trọng tâm của bài.

- Đọc kĩ phần hướng dẫn giảng dạy trong sách giáo viên để nắm vững yêu cầu,
thủ pháp lên lớp, bổ sung những thủ pháp còn thiếu, các phương pháp sáng tạo…sao
cho phù hợp với trình độ của học sinh và qua đó định hướng chuẩn bị các đồ dùng dạy
học cần sử dụng.
- Giáo viên phải luyện tập các động tác thị phạm một cách linh hoạt, chính xác.
*Minh họa: Tìm hiểu bài:
Bài: Nhảy cao - chạy bền
1.

Tìm hiểu nội dung bài trong SGK:

Bài gồm 2 phần:
• Phần 1: nhảy cao.
-

Nội dung:
+ Ơn các động tác bổ trợ, đà 3 bước giậm nhẩy đá lăng, chạy đà đặt chân vào điểm giậm nhẩy - giậm nhẩy đá lăng.
+ Học giai đoạn qua xà và tiếp đất nhảy cao kiểu “Bước qua”.

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

10


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

-

Yêu cầu:
+ Thực hiện tốt các động tác bổ trợ, tại chỗ đặt chân giậm nhẩy
vào điểm giậm nhẩy, chạy đà 3 bước giậm nhẩy đá lăng.
+ Học sinh nắm được kĩ thuật qua xà kiểu “Bước qua”, thực hiện
tiếp đất đúng kĩ thuật, nhẹ nhàng, an toàn, bước đầu thực hiện
được kĩ thuật qua xà - tiếp đất.

• Phần 2: chạy bền
-

Nội dung:
Thực hiện luyện tập bằng hình thức trị chơi:
“Chạy tiếp sức vượt qua vật cản”.

-

Yêu cầu : Trong trò chơi cần đạt được các yêu cầu kĩ thuật sau :
+ Độ dài bước.
+ Nâng độ cao gối.
+ Nâng độ cao gót.
+ Tần số bước nhanh.
+ Chạy đường vòng tốt.
+ Phát huy được hứng thú tích cực luyện tập.

2.

Tìm hiểu các phương pháp tập luyện:

-

Phương pháp phân đoạn :
+ Tập đo đà, chạy đà, đá chân lăng cao.
+ Tập đặt chân giậm vào điểm giậm nhẩy.
+ Tập kĩ thuật đánh tay.
+ Tập mô phỏng từng cử động của giai đoạn qua xà thấp.
+ Đứng trên bục cao thực hiện kĩ thuật qua xà và kĩ thuật tiếp đất.

-

Phương pháp hoàn chỉnh:
Tập hoàn chỉnh 4 giai đoạn kĩ thuật nhảy cao: Chạy đà - Giậm nhảy Trên không - Tiếp đất.

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

11


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Phương pháp tập luyện vòng trịn:

-

Chia 4 nhóm vịng trịn thay đổi nội dung tập luyện, mỗi nhóm được
thực hiện một bài tập theo sự quy định cụ thể sau một số thời gian định trước,
sau đó các nhóm chuyển đổi vị trí cho nhau.
Phương pháp luyện tập trò chơi:

-

Thực hiện luyện tập chạy bền bằng phương pháp trò chơi “Vượt chướng ngại vật
tiếp sức”.
III.

Sưu tầm tư liệu phục vụ bài giảng:
Căn cứ vào nội dung chính của bài, người giáo viên cần sưu tầm thêm những tư

liệu khác để bổ sung vào nội dung đó nhằm tạo sự đa dạng, phong phú, mới mẻ và
tăng sức hấp dẫn. Trước khi xây dựng nội dung chính thức, giáo viên cần sưu tầm,
nghiên cứu nhiều bài viết, các giáo trình chun mơn, sưu tầm các tranh ảnh, băng đĩa
hình, các mẩu chuyện về một số vận động viên tiêu biểu trong và ngoài nước…để minh
họa trong bài giảng. Khi nghiên cứu tài liệu chúng ta phải tìm ra những ý chính ngắn
gọn, súc tích, có ý nghĩa giáo dục để gắn kết và đưa vào bài giảng một cách hợp lí.
Để xây dựng giáo án Bài: Nhảy cao - Chạy bền Tôi đã sưu tầm và tham khảo
một số tư liệu sau.
Sưu tầm:
Tranh ảnh (ảnh một số vận động viên, tranh kĩ thuật nhảy cao, chạy bền).
+ ảnh vận động viên nổi tiếng Thế giới: Vận động viên nam J.Xôtômayo (Cu Ba)
Nhảy cao qua mức xà 2,45m ngày 27/7/1993 tại Salamanca. Vận động viên nữ
S.Kostadinôva (Bungari) Nhảy cao qua mức xà 2,09m vào ngày 30/8/1987 tại Rôma.
Vận động viên nam H.Gebselasi (Êtiôpia) chạy 5000m với thành tích 12.39,36 vào
ngày 13/6/1998 tại Henxinhki.
+ ảnh vận động viên nổi tiếng Việt Nam: Vận động viên nữ Bùi Thị Nhung đạt Huy
chương vàng Nhảy cao với thành tích 1,94m tại giải điền kinh Quốc Tế mở rộng ở Thái
Lan tháng 5/2005.
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

12


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Tham khảo:
- Các tư liệu phục vụ bài giảng tiết 26 (SGV Thể dục 8).
- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên chu kì 3 (2004 - 2007) NXB
Giáo dục.
- Lý luận và phương pháp giáo dục thể chất (Nhà xuất bản TDTT).
- Tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy Thể dục trường THCS (Hà Nội 1980).
- Điền kinh trong trường phổ thông (Nhà xuất bản TDTT Hà Nội 2003).
IV.

Chuẩn bị đồ dùng dạy học:
Sau khi tìm hiểu bài, sưu tầm các tư liệu, giáo viên căn cứ vào nội dung, các hình
thức luyện tập để tiến hành chuẩn bị đồ dùng dạy học cho bài giảng đó.
(Cụ thể ở phần bài soạn)

V. Soạn giáo án:
Giáo viên thực hiện soạn giáo án theo các bước sau:
- Phần I: Mục tiêu.
- Phần II: Địa điểm phương tiện.
- Phần III: Hoạt động dạy và học (Nội dung và phương pháp lên lớp).
Cách trình bày giáo án:

Định lượng
Phần

Nội dung

Phương pháp
Số lần

1. Mở đầu

Thời gian

1-

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

13


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

23-

2. Cơ bản

123-

3. Kết thúc 1- Củng cố, nhận xét.
2- Bài tập về nhà.

Minh họa bằng một bài soạn cụ thể :

Ngày soạn: .../..../2009
Ngày dạy :...../..../2009.

Bài : nhảy

cao - Chạy bền

I. Mục tiêu:
1. Nhảy cao:
•

Ơn động tác bổ trợ, đà 3 bước giậm nhảy đá lăng, chạy đà - đặt chân vào
điểm giậm nhảy, giậm nhảy đá lăng.

•

Học giai đoạn qua xà và tiếp đất nhảy cao ( Kiểu bước qua ).

•

Yêu cầu:
- Học sinh thực hiện tốt các động tác bổ trợ, chạy đà 3 bước tự nhiên giậm
nhảy mạnh, đúng kỹ thuật.

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

14

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

- Học sinh hiểu và bắt đầu làm được kỹ thuật qua xà, tiếp đất.
- Nghiêm túc, tự giác, tích cực, trung thực, an tồn trong tập luyện.
2. Chạy bền:
* Trò chơi: “Tiếp sức vượt chướng ngại vật”.
* Yêu cầu: Học sinh tham gia tích cực, nhiệt tình, sơi nổi, trung thực, an
tồn.

II. Địa điểm – phương tiện:
• Sân tập sạch, hợp vệ sinh, 02 bộ đồ cột xà nhảy cao, 04 bục nhảy, 1 quả
bơng.
• Chuẩn bị của Thầy: 01 bộ tranh nhảy cao kiểu bước qua, 01 còi, 04 cờ nhỏ,
1 số chướng ngại vật.
• Chuẩn bị của học sinh: Trang phục gọn gàng đúng quy định.
• Sơ đồ sân tập luyện (Phần cơ bản):
+ Nhảy cao:
Tranh

Tranh
x

x

Đệm

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x
x

Nhóm 3

Xà

Nhóm 4

Đệm

x
x
x

x

x

x

x

x

x

Xà

x

x

Nhóm 2
Phân chia theo chân giậm nhẩy.

Họ và tên: tạ xuân Minh

Nhóm 1

Đá chân lăng vào vật cao

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

15


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

+ Chạy bền:
Trò chơi: Chạy vượt qua chướng ngại vật.

xxxxx
xxxxx
ooooo
ooooo
Giới hạn

III.

Nội dung và phương pháp lên lớp:
Nội dung

định lượng
Thời gian Số lần

Phương pháp - Tổ chức

A. Phần mở đầu:

7- 9ph

- Học sinh xếp 4 hàng ngang, cự li

1- Nhận lớp:

1-2 ph

hẹp.

+ Kiểm tra sĩ số, sân tập,

x

x

x

x

x

x

dụng cụ, trang phục, nắm

x

x

x

x

x

x

bắt tình hình sức khỏe học

x

x

x

x

x

x

sinh.

x

x

x

x

x

x

+ Phổ biến nội dung, yêu
cầu bài học.
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

16


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8


2- Khởi động:
(Theo nhạc bài Tuổi trẻ niềm tin và mơ

6 -7ph

ước” Nhạc và lời: An Chung)

a. Khởi động chung:
- Đi đánh tay cao.

2Lx8N

- Động tác vặn mình.

2Lx8N

- Động tác bụng.

2Lx8N

- Chạy lăng trước.

o CS

2Lx8N

- Chạy chân sáo.

2Lx8N

- Chạy đều nghe tín hiệu

2L

đổi hướng.



- Xoay kĩ khớp cổ, tay,
chân, gối, hông.

- Cán sự điều hành.

- Giáo viên quan sát.

b. Khởi động chuyên môn:
- Đá lăng trước.

4L/chân

- Đá lăng xoay hông.

4L/chân

- Đá lăng sang ngang.

B. Phần cơ bản:
1. Nhảy cao:
a. Ôn tập:
+ Ôn đặt chân vào điểm
giậm nhảy.
Họ và tên: tạ xuân Minh

4L/chân

28-30ph
4-5ph

- Học sinh đứng 2 hàng 1 bên hướng
mặt giữa.
3L

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

17


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

+ Tập đánh tay tại chỗ.

3L

+ Ôn 1 bước giậm nhảy đá

3L

Đệm

lăng.
+ Chạy 3 bước giậm nhảy

2-3L

đá

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

2-3L

x

x

+ Đi 3 bước giậm nhảy đá

x

x

lăng.

x

x

x

x



lăng.
* Kiểm tra bài cũ. (2 hs)

* Giáo viên điều khiển khẩu lệnh.

- ý nghĩa giai đoạn chạy đà?
-Tại sao giai đoạn giậm
nhẩy lại quan trọng nhất?
4-5ph
b. Học giai đoạn qua xà tiếp đất:

- Đội hình: (2 hàng trên ngồi)

- Lần 1: Giáo viên giảng kĩ
thuật trên tranh.
Một số kĩ thuật cơ bản của
giai đoạn qua xà - tiếp đất:

x

+ Chân giậm nhảy mạnh.

x

+ Chân đá lăng cao.
+ Chân lăng qua xà trước,

x
x

Đệm
x

x
x

x

x
x

x

x
x

x

chân giậm qua xà sau.
+ Gối thẳng khi qua xà.

Tranh

+ Chùng gối khi tiếp đất để



giảm chấn động.
- Lần 2: Giáo viên làm mẫu
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

18


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

từng cử động động tác ở
mức xà thấp.
- Lần 3: Làm mẫu trên bục

cao thực hiện giai đoạn qua
xà + tiếp đất để thực hiện kĩ
thuật qua xà + tiếp đất tốt.
Cho 2 học sinh bảo hiểm
c.Luyện tập:
+ Thực hiện kĩ thuật qua xà
tiếp đất trên bục cao.
* Nhóm 1: Cán sự điều hành động tác
+ Chạy đà 3 bước giậm

14-15 ph

Nhảy qua xà trên bục cao

nhảy

và bổ trợ chạy đà giậm

đá lăng vào vật cao.

nhảy đá lăng.

+ Thực tập trên bục cao kỹ

+ Nhảy qua xà trên bục cao:

thuật qua xà và tiếp đất.

+ Chạy đà 3 bước đá lăng vào vật

+ Đà 1 bước giậm nhảy qua

cao.

xà và tiếp đất.

* Nhóm 2: Giáo viên cho học sinh

+ Đà 3 bước giậm nhảy qua

2-3 lần

thực hiện 1-2 lần trên bục + xà cao.

xà và tiếp đất.
* Củng cố: Thực hiện chạy
đà 3 bước giậm nhảy qua xà,



tiếp đất.
- Giáo viên kết luận đánh Sau
Họ và tên: tạ xuân Minh

Đệm

1/2
đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

19

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

giá mặt mạnh, yếu của học thời gian
sinh sau khi thực hiện động đổi
tác củng cố.

nội 3-4 lần

dung của
2

Thực hiện qua xà khơng có bục nhảy.

nhóm

tập.
2. Trị chơi: “Chạy tiếp sức
vượt chướng ngại vật”.
+ Chuẩn bị.
+ Cách chơi.
+ Các trường hợp phạm quy.
Giáo viên gọi 1-2 học sinh có kĩ thuật
1-2 lần

C. Kết thúc:

tốt lên thực hiện, nhóm quan sát,
nhận xét.

1. Hồi tĩnh.
(Theo nhạc bài “Cánh diều đỏ thắm”Nhạc: Duy Quang)

+ Điều hòa.
+ Động tác thả lỏng cơ

Giáo viên + Cán sự làm trọng tài cho

bắp

học sinh chơi.

+ Hai học sinh làm động

Giáo viên đánh giá các đội.

tác thả lỏng cho nhau.
2. Nhận xét.
+ Ưu điểm.

1-2 lần

+ Khuyết điểm.
3. Bài tập về nhà.

4-6 lần

+ Phân chia theo từng
nhóm đối tượng yếu về kỹ

thuật hoặc thể lực để ra bài
Họ và tên: tạ xuân Minh

Đội hình 4 hàng ngang - Cự li rộng.

x
4- 5 ph

x

x x

x

x

x

x

x

x x

x

x

x

x

x

x x

x

x

x

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

20


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

tập phù hợp.

1-2 lần

x

x

x x

x

x

x

4-5 ph


2-3 lần
Giáo viên cho một số bài tập dựa trên
nhóm đối tượng học sinh, số lần tập
và thời gian tập cho phù hợp.

VI. Dự kiến các tình huống có thể xảy ra:
- ở phần Nhảy cao: Nếu học sinh rối loạn nhịp chạy đà giáo viên phải phân tích tìm ra
nguyên nhân, nêu cách sửa cho học sinh, trực tiếp sửa sai cho học sinh bằng cách đo lại
đà và tập chạy đà nhiều lần để điều chỉnh đà.
- Nếu học sinh đặt chân giậm vào điểm giậm nhẩy bằng cả bàn chân hoặc nửa trước
bàn chân do bước đà cuối thực hiện chậm, ngắn quá hoặc sai đà, giáo viên sửa cho học
sinh tập lại động tác đặt chân giậm vào điểm giậm nhẩy từ gót đến cả bàn chân.
- Nếu học sinh sai khi tiếp đất (không chùng gối để giảm chấn động) giáo viên sẽ
hướng dẫn cách sửa bằng cách tập nhảy từ trên bục cao xuống đệm thực hiện chùng gối
để giảm chấn động…
Đặc biệt giáo viên cần hướng dẫn Cán sự cách phát hiện và sửa sai để các em
có thể tự giúp nhau sửa chữa khi chia nhóm luyện tập mà khơng cần giáo viên.

VII. Rút kinh nghiệm giờ dạy :

Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

21


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Sau khi thực hiện lên lớp với giáo án trên tôi nhận thấy 100% học sinh lớp 8 rất
hứng thú học tập, các em sôi nổi, tích cực và tập trung cao vào bài giảng.
Kết quả khảo sát cho thấy, những em khơng u thích học bộ mơn Thể dục cũng
chủ động, tích cực xây dựng bài tốt hơn, luyện tập đạt thành tích cao hơn nằm ngoài dự
kiến của giáo viên.
Kết quả kiểm tra cụ thể như sau :

Số học sinh
TSH

thực hiện

S

Số học sinh
Tỉ lệ

đúng yêu cầu

thực hiện

Tỉ lệ

Lý do chưa đạt yêu cầu

3,5%

- 1 HS chân giậm nhẩy co

chưa đạt yêu
cầu

85

82

96,5%

3

chậm, không khéo léo làm
rơi xà.
- 1 HS chân giậm nhẩy xa xà
quá, chân giậm nhẩy khơng
tích cực.

Trong bài giảng có 3 tình huống xảy ra đúng như dự kiến đó là : 1 học sinh ở giai
đoạn giậm nhẩy chân giậm nhẩy xa xà q, chân giậm nhẩy khơng tích cực, 1 học sinh
ở giai đoạn qua xà chân giậm nhẩy co chậm, không khéo léo làm rơi xà, 1 học sinh ở
giai đoạn tiếp đất không chùng gối khi tiếp đất để giảm chấn động. Tôi đã kịp thời sửa
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

22


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

bằng cách lấy học sinh thực hiện tốt động tác làm mẫu để các em theo dõi và cùng sửa,
hướng dẫn các Cán sự cách sửa sai để các em tự giúp nhau khi luyện tập nhóm.
Điều đó chứng tỏ rằng : Việc tìm hiểu rõ đối tượng học sinh và chuẩn bị chu
đáo bài giảng là cần thiết, đó chính là điều kiện tốt để có được những giờ học đạt
hiệu quả cao.

B.

Kết quả thực nghiệm:
Trong năm qua tôi đã áp dụng cách soạn giáo án và chuẩn bị bài giảng bằng phương

pháp trên ở các bài dạy Khối lớp 8. Tôi nhận thấy: Việc chuẩn bị kĩ bài giảng trước khi
lên lớp là một bước quan trọng quyết định hiệu quả giờ dạy. Chính vì vậy sau khi thực
hiện phương pháp này tơi đã khảo sát lại 85 học sinh lớp 8 về thái độ và nhận thức của
các em đối với môn học thể dục. Kết quả như sau:

Câu hỏi

Lớp 8A
Có

Em có thích học 90.5%
mơn

Thể

Lớp 8B

Lớp 8C

Khơng

Có

Khơng

Có

Khơng

9.5%

86.4%

13.6%

89.3%

10.7%

9.4%

85.5%

14.5%

87.1%

12.9%

dục

khơng?

Gìơ học Thể dục có 90.6%
hấp dẫn đối với em
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

23


Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

khơng?

Học Thể dục có
đem lại lợi ích cho 76.7%

23.3%

71.8%

28.2%

73.4%

26.6%

tương lai của em
khơng?

Kết quả học tập của học sinh lớp 8 trường THCS Tuân Đạo bộ mơn Thể dục năm
học 2008 - 2009 như sau:

Lớp

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu

8A

67,3%

25,3%

7,4%

0

8B

65,7%

25,2%

9,1%

0

8C

68,9%

24,3%

6,8%

0

Kết luận
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

24

Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8

Để có một giờ dạy tốt, người giáo viên phải chuẩn bị bài tốt, các bước lên lớp, tiến
trình của bài giảng được chuẩn bị chu đáo, cẩn thận trong bài soạn sẽ giúp người giáo
viên vững vàng, tự tin trước học sinh, đem đến cho học sinh một giờ học vui tươi, thoải
mái, đó chính là yếu tố quyết định sự thành cơng của bài giảng.
Việc tìm hiểu, nắm vững đối tượng học sinh giúp cho người giáo viên xây dựng
được các phương pháp dạy phù hợp với đối tượng, tìm ra điểm yếu của từng em để
giúp các em khắc phục điểm yếu đó, tạo sự ham thích, hứng thú học tập, các em sẽ
thấy học Thể dục khơng khó, khơng ngại, điều đó giúp các em u thích mơn học hơn.
Muốn xây dựng được một giáo án đúng trọng tâm, thích hợp với từng đối tượng,
người giáo viên phải tìm hiểu kĩ bài để nắm được nội dung chính, xác định được trọng
tâm, từ đó tham khảo tư liệu, chuẩn bị về đồ dùng dạy học và đưa ra những biện pháp
cụ thể để giảng dạy đạt hiệu quả cao.
Muốn nội dung bài học phong phú, giáo viên khơng thể khơng tìm hiểu, tham
khảo các tư liệu để bổ sung kiến thức, các hình thức luyện tập mới góp phần làm sinh
động thêm bài giảng. Sự mới lạ bao giờ cũng là điều hấp dẫn thu hút các em, nếu các
hình thức luyện tập phù hợp với khả năng từng đối tượng, có sự mới lạ, cách hướng
dẫn của Thầy hợp lí chắc chắn sẽ tạo được hứng thú đối với các em, được như vậy các
em học yếu, khơng u thích môn học sẽ bị lôi cuốn vào bài giảng một cách tự nhiên.
Những năm gần đây, giảng dạy Thể dục chú trọng đổi mới phương pháp, tăng
cường sử dụng các thiết bị dạy học hiện đại. Điều đó hồn tồn hợp lí với sự phát triển
của giáo dục nói chung và giảng dạy Thể dục nói riêng. Nếu người giáo viên có sự
chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học, sử dụng các phương tiện hiện đại hợp lí sẽ giúp
các em được tiếp cận trực tiếp với các môn thể thao, bản thân các em được luyện tập
với các phương tiện hiện đại, từ đó sẽ làm giảm đi sự khơ khan, nhàm chán của những
lí thuyết, sự đơn điệu của các hình thức luyện tập theo lối mòn đang cần được thay đổi.
Họ và tên: tạ xuân Minh

đơn vị công tác: trường thcs tuân đạo

25