388 Nghiên cứu giải pháp thúc đẩy liên kết trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ vải quả trên địa bàn Huyện Lục Ngạn-Tỉnh Bắc Giang

Bộ giáo dục và đào tạo
trờng đại học nông nghiệp hà nội
------------------

nguyễn thị thu trang

nghiên cứu giải pháp thúc đẩy liên kết
trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ vải quả
trên địa bàn huyện lục ngạn tỉnh bắc giang

luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh

Chuyên ng nh : Quản trị kinh doanh
MÃ số

: 60.34.05

Ngời hớng dẫn khoa học : pgs.ts. trần hữu cờng

Hà Nội, 2010


L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan r ng, s li u và k t qu nghiên c u trong lu n văn
này là trung th c và chưa h ñư c s d ng ñ b o v m t h c v nào.
Tơi xin cam đoan r ng, m i s giúp ñ cho vi c th c hi n lu n văn này
ñã ñư c c m ơn và các thơng tin trích d n trong lu n văn này ñ u ñã ñư c ch
rõ ngu n g c.

Hà N i, ngày 12 tháng 9 năm 2010
Tác gi

Nguy n Th Thu Trang

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... i


L I C M ƠN
Tôi xin chân thành c m ơn:
- Ban giám hi u, Vi n ñào t o Sau đ i h c, Khoa K tốn và Qu n tr
kinh doanh - Trư ng ð i h c Nơng nghi p Hà N i đã giúp đ v m i m t đ
tơi hồn thành lu n văn.
Các Th y Cô B môn Marketing, cùng các Th y Cơ trong Khoa K
tốn và Qu n tr kinh doanh, các Th y Cơ Vi n đào t o Sau ñ i h c - Trư ng
ð i h c Nơng nghi p Hà N i đã gi ng d y, giúp đ tơi trong q trình h c và
làm lu n văn.
- UBND t nh B c Giang, C c Th ng kê B c Giang ñã t n tình giúp đ ,
tham gia ý ki n tư v n, t o m i ñi u ki n thu n l i đ tơi hồn thành lu n văn.
- UBND huy n L c Ng n, UBND xã H ng Giang, Giáp Sơn, Quý Sơn,
Phì ði n, ð ng C c, Phư ng Sơn, M An, Th tr n Chũ, Sa Lý huy n L c
Ng n - t nh B c Giang ñã t o m i ñi u ki n cho tơi trong q trình thu th p
s li u t i ñ a phương.
- H i nông dân và các h tr ng v i xã H ng Giang, Giáp Sơn, Quý
Sơn, Phì ði n, ð ng C c, Phư ng Sơn, M An, Th tr n Chũ, Sa Lý đã nhi t
tình giúp đ tơi trong q trình đi u tra, thu th p s li u.
- Công ty CP CBNSTP XK B c Giang, Nhà máy CBNSTP XK B c
Giang, Công ty CP thu c lá và CBNS TP B c Giang, Công ty TNHH Phương
ðơng đã t o m i đi u ki n thu n l i đ tơi thu th p s li u t i đơn v .
Tơi xin bày t lịng bi t ơn sâu s c đ n Th y giáo PGS.TS. Tr n H u Cư ng
ñã t n tình ch d n và giúp đ tơi hồn thành lu n văn.
Tơi xin g i l i c m ơn sâu s c t i các ñ ng chí, đ ng nghi p, bè b n và

gia ñình ñã t o m i ñi u ki n thu n l i và giúp ñ , ñ ng viên khích l , đ ng
th i có nh ng ý ki n đóng góp q báu trong q trình th c hi n và hoàn
thành lu n văn.
Hà N i, ngày 12 tháng 9 năm 2010
Tác gi

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... ii


Nguy n Th Thu Trang

M CL C
1. M

ð U

1

1.1. Tính c p thi t c a ñ tài

1

1.2. M c tiêu nghiên c u c a ñ tài

3

1.2.1. M c tiêu chung

3

1.2.2. M c tiêu c th

3

1.2.3. Nh ng câu h i đ t ra trong q trình nghiên c u

4

1.3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a ñ tài

4

1.3.1. ð i tư ng nghiên c u

4

1.3.2. Ph m vi nghiên c u

5

2. CƠ S

6

LÝ LU N VÀ TH C TI N C A ð TÀI

2.1. Cơ s lý lu n v liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu 6
2.1.1. Các khái ni m cơ b n có liên quan
2.1.2. Các nhân t

nh hư ng ñ n ho t ñ ng liên k t

6
20

2.2. Cơ s th c ti n v liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu 28
2.2.1. Th c tr ng liên k t

m t s qu c gia trên th gi i

28

2.2.2. Th c tr ng liên k t

Vi t Nam

31

3. ð C ðI M ð A BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

38

3.1. ð c ñi m ñ a bàn nghiên c u

38

3.1.1. ði u ki n t nhiên huy n L c Ng n

38

3.1.2. ði u ki n kinh t xã h i

44

3.2. Phương pháp nghiên c u

62

3.2.1. Phương pháp ñi u tra thu th p s li u và thơng tin

62

3.2.2. Phương pháp tính tốn và t ng h p s li u

66

3.2.3. Phương pháp phân tích s li u

67

3.3. H th ng ch tiêu phân tích và x lý s li u

67

3.3.1. Nhóm ch tiêu ph n ánh đi u ki n s n xu t

67

3.3.2. Nhóm ch tiêu kinh t k thu t tr ng v i

68

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... iii


3.3.3. Nhóm ch tiêu ph n ánh ho t đ ng liên k t

68

3.3.4. Nhóm ch tiêu ph n ánh v k t qu và hi u qu

69

4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N

71

4.1. Th c tr ng liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu trên
ñ a bàn huy n L c Ng n - t nh B c Giang

71

4.1.1. Liên k t trong s n xu t

71

4.1.2. Liên k t trong ch bi n

103

4.1.3. Liên k t trong tiêu th v i qu L c Ng n

115

4.1.4. Bài h c kinh nghi m rút ra trong q trình nghiên c u đ tài

132

4.2. M t s ñ nh hư ng, m c tiêu và gi i pháp nh m phát tri n liên k t trong
s n xu t - ch bi n và tiêu th v i qu trên ñ a bàn huy n L c Ng n

134

4.2.1. ð nh hư ng

134

4.2.2. M c tiêu

134

4.2.3. Gi i pháp

135

5. K T LU N VÀ KI N NGH

142

5.1 K t lu n

142

5.2 Ki n ngh

144

5.2.1 ð i v i cơ quan Nhà nư c

144

5.2.2 ð i v i nhà khoa h c và các t ch c tín d ng và ngân hàng

144

5.2.3 ð i v i doanh nghi p, ñơn v và tư thương kinh doanh v i qu

144

TÀI LI U THAM KH O

146

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... iv


DANH M C B NG BI U
B ng 3.1:
B ng 3.2:

T ng h p các y u t khí h u huy n L c Ng n (s li u trung
bình t 2006 - 2009)
Bi n đ ng đ t ñai giai ño n 2006 – 2009

B ng 3.3:

Tình hình chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p huy n L c
Ng n th i kỳ 2000 - 2009

B ng 3.4:

Giá tr s n xu t ngành Nơng nghi p giai đo n 2007 – 2009

B ng 3.5:

Tình hình dân s và lao đ ng huy n L c Ng n giai ño n 2007 –
2009

B ng 3.6:

ð t đai, dân s và tình hình s n xu t ngành tr ng tr t t i 9 xã
ñi u tra năm 2009

B ng 3.7:

S li u ñi u tra ñư c ch n t các xã ñ i di n

B ng 4.1:

T ng s n lư ng và giá tr thu nh p v i qu huy n L c Ng n

giai ño n 2007 – 2009

B ng 4.2:

Di n tích, s n lư ng v i L c Ng n giai ño n 2007 - 2009

B ng 4.3:

Tình hình s n xu t v i c a nhóm h đi u tra

B ng 4.4:

Tình hình lao đ ng trong nhóm h đi u tra

B ng 4.5:

Tình hình đ t đai và ngu n v n c a nhóm h đi u tra

B ng 4.6:

Tình hình vay v n c a nhóm h đi u tra

B ng 4.7:

Th c tr ng cung ng ñ u vào c a h ñi u tra

B ng 4.8:

T ch c t p hu n cho các h tham gia s n xu t theo tiêu chu n
GAP

B ng 4.9:

Tình hình t p hu n k thu t trong năm 2009

B ng 4.10: S lư ng v n cho vay bình quân t các t ch c cho vay
B ng 4.11: Tình hình n m b t và áp d ng ti n b k thu t c a nhóm h
đi u tra
B ng 4.12: Chi phí bình qn cho 1ha v i thi u năm 2009
B ng 4.13: K t qu , hi u qu s n xu t 1ha v i thi u/năm
B ng 1.14: Nh n xét c a h v m i liên k t trong s n xu t v i
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... v


B ng 4.15: So sánh k t qu s n xu t v i c a nhóm h đi u tra
B ng 4.16: Phân tích l i ích liên k t ñ i v i h s n xu t v i
B ng 4.17: Nhu c u c a h nông dân khi tham gia liên k t
B ng 4.18: Tình hình th c hi n h p đ ng s n xu t và tiêu th gi a H
tr ng v i v i Doanh nghi p, Nhà máy (HTX) ch bi n qua 3
năm (2007 - 2009)
B ng 4.19: Tình hình s n xu t c a các nhà máy ch bi n nơng s n giai
đo n 2007 - 2009
B ng 4.20: S n lư ng các s n ph m v i L c Ng n ch bi n qua 3 năm
(2007 - 2009)
B ng 4.21: Th trư ng tiêu th v i qua 3 năm (2007 - 2009)
B ng 4.22: Tình hình th c hi n h p ñ ng và các cam k t trong tiêu th
B ng 4.23: Thông tin chung v tr m thu gom và h thu gom
B ng 4.24: L i ích c a h t liên k t v i doanh nghi p và h thu gom
B ng 4.25: K t qu thu mua c a cơ s thu mua v i
B ng 4.26: So sánh k t qu kinh doanh c a cơ s thu gom

B ng 4.27: Phân tích l i ích liên k t c a h thu gom và doanh nghi p
B ng 4.28. ðánh giá MQH c a các h s n xu t v i v i các ñ i tư ng tham
gia ch bi n và tiêu th v i qu
B ng 4.29: Lý do h nông dân không ký k t h p ñ ng tiêu th v i qu
B ng 4.30: Hi u bi t v liên k t c a nhóm h đi u tra

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... vi


DANH M C BI U ð

Bi u ñ 3.1.

Chuy n d ch cơ c u kinh t huy n L c Ng n (2007 – 2009)

Bi u ñ 4.1.

Cơ c u di n tích các lo i cây ăn qu phía B c năm 2009

Bi u đ 4.2.

Phân b s n xu t v i t i các t nh mi n B c năm 2009

Bi u ñ 4.3.

Di n bi n di n tích v i t năm 1998 - 2009

Bi u ñ 4.4.

Di n bi n năng su t v i t năm 1998 - 2009

Bi u ñ 4.5.

Di n bi n s n lư ng v i t năm 1998 - 2009

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... vii


DANH M C HÌNH NH

nh 1.1. V i thi u L c Ng n
nh 2.1. Ngư i dân ch v i ñ n ñi m thu mua
nh 2.2. Thương lái ñóng thùng ñ v n chuy n v i ñi tiêu th
nh 4.1 . ðóng gói v i thi u chu n b tiêu th
nh 4.2. V n chuy n v i tiêu th t i th trư ng Hà N i
nh 4.3. ð a ñi m thu mua v i tươi c a thương lái
nh 4.4. ð a ñi m đóng h p theo mùa v v i c a thương lái
nh 4.5. V i thi u L c Ng n ñưa vào ch bi n
nh 4.6. V i thi u L c Ng n ñư c g n thương hi u
nh 4.7. Th a thu n giá v i c a tư thương
nh 4.8. Toàn c nh ch v i ngày chính v

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... viii


DANH M C CÁC CH
1.
2.
3.
4.

5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.

35.
36.

LKKT
LK
HðKT
Hð
UBND
HðND
HTX
NN&PTNT
NN
NLTS
CN – TTCN
TM – DV
XHCN
STT
ðVT
TB
BQ
CC
SL
Lð
GT
GTGT
GTSX
GTSX N – L – TS
CNCB
KHKT
TBKHKH

ATVSTP
TSCð
THCS
THPT
CBGV
GDTX
ðKKV
KKHGð
BVTV

VI T T T

Liên k t kinh t
Liên k t
H p ñ ng kinh t
H p ñ ng
U ban nhân dân
H i ñ ng nhân dân
H p tác xã
Nông nghi p & Phát tri n nông thôn
Nông nghi p
Nông lâm thu s n
Công nghi p - ti u th công nghi p
Thương m i - D ch v
Xã h i ch nghĩa
S th t
ðơn v tính
Trung bình
Bình quân
Cơ c u

S lư ng
Lao ñ ng
Giá tr
Giá tr gia tăng
Giá tr s n xu t
Giá tr s n xu t nông – lâm ngư - thu s n
Công nghi p ch bi n
Khoa h c k thu t
Ti n b khoa h c k thu t
An toàn v sinh th c ph m
Tài s n c ñ nh
Trung h c cơ s
Trung h c ph thông
Cán b gi ng d y
Giáo d c thư ng xuyên
ða khoa khu v c
K ho ch hố gia đình
B o v th c v t

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... ix


1. M

ð U

1.1. Tính c p thi t c a ñ tài
Do yêu c u ch t ch v ñi u ki n th i ti t, cây v i ch ñư c phát tri n
t p trung t i các t nh phía B c và tr thành lo i cây ăn qu ch l c, có di n
tích l n nh t v i 86,9 nghìn ha (ư c năm 2009), chi m t i 26% t ng di n tích

cây ăn qu tồn vùng, vư t xa các cây ăn qu khác: chu i, nhãn (m i lo i
kho ng 14 - 15%), cam quýt (9 - 10%) và d a, bư i, xoài (m i lo i kho ng
4%); các lo i cây ăn qu khác: na, h ng, m n, đào, lê,… di n tích tr ng ch t
còn khá nh h p, m i lo i kho ng vài nghìn ha. Di n tích tr ng v i c a huy n
L c Ng n năm 2009 là 1,74 nghìn ha chi m 2% t ng di n tích c a tồn vùng
và chi m 17,2% t ng di n tích t nhiên c a toàn huy n. Tuy nhiên, th c t
th i gian qua vi c s n xu t v i qu c a huy n L c Ng n ch y u theo tính
ch t t phát, ngư i dân thi u thông tin v bi n pháp k thu t tiên ti n, vi c
tr ng v i v n ch y u theo kinh nghi m c truy n ho c qua trao ñ i h c h i
l n nhau như: thi t k vư n ñ i, ch n gi ng, tư i nư c, thu hái,… d n ñ n
hi n tư ng làm cho cây sinh trư ng phát tri n khơng đ ng ñ u, không ra hoa
ñ u qu ñư c ho c có ra hoa đ u qu cũng b r ng nhi u, năng su t khơng cao
th m chí th t thu [29].
S n xu t v i ngoài nh hư ng c a các y u t t nhiên, ñ phát tri n s n
xu t b n v ng và mang l i hi u qu kinh t cao nó cịn ph thu c r t l n vào
trình đ k thu t, ngu n v n trong s n xu t, công ngh ch bi n và ñ c bi t là
th trư ng tiêu th s n ph m n đ nh và các chính sách phát tri n s n xu t v i
c a Nhà nư c.
M t khác, s n ph m qu do tính ch t mùa v nên đa ph n tiêu th

Hà

N i và TP.H Chí Minh d ng qu tươi. Bư c đ u đã có sơ ch th cơng (s y)
đ xu t sang Trung Qu c ho c các s n ph m ch bi n t v i như: v i đóng
h p, cùi v i đơng l nh, nư c pure v i và v i thi u ngun qu đơng l nh ch
y u xu t sang m t s th trư ng như M , Pháp, Hàn Qu c, ðài Loan, Hà
Lan,…m t s lư ng nh tiêu th trong nư c nhưng s lư ng còn h n ch m c
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 1

giù hi n nay 1 t n v i đóng h p xu t kh u c a Vi t Nam có giá 1.850USD
(tương đương v i 35.150.000VND), tính ra hi u qu hơn r t nhi u so v i bán
qu tươi và s y khô. Nhưng v i L c Ng n tr ng r i rác, không ñ m b o ch t
lư ng VSATTP nên vi c thu mua ch bi n c a các công ty g p nhi u khó
khăn, đ c bi t là vi c liên k t trong khâu cung c p s n ph m đ u vào khi
chính v cho các nhà máy ch bi n, m t ph n do ngư i dân chưa có thói quen
ký k t h p ñ ng bao tiêu s n ph m. Do đó, đ ch bi n đư c v i l i là c m t
câu chuy n dài ñư c k t h p gi a h tr ng v i - cơ s ch bi n - th trư ng
tiêu th .
Th c ti n

L c Ng n đang địi h i các nhà qu n lý tr l i cho ñư c các

câu h i là: T i sao tr ng v i ph c v cơng nghi p ch bi n đem l i hi u qu
kinh t cao nhưng di n tích l i chưa ñư c m r ng? M i quan h gi a doanh
nghi p ch bi n nông s n v i ngư i nơng dân

đây như th nào? M i quan

h gi a ñơn v kinh doanh v i, thương lái, ngư i thu gom v i th trư ng tiêu
th , ngư i s n xu t? Gi i pháp nào ñ phát tri n liên k t ph c v công nghi p
ch bi n, tiêu th nh m góp ph n nâng cao hi u qu s n xu t trên đơn v canh
tác, giúp nơng dân g n bó v i cây tr ng hơn, ñ ng th i ñáp ng nhu c u s n
xu t c a các nhà máy ch bi n?
ð góp ph n tr l i các câu h i trên, chúng tơi ti n hành nghiên c u đ
tài: “Nghiên c u gi i pháp thúc ñ y liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu
th v i qu trên ñ a bàn huy n L c Ng n - t nh B c Giang” trên cơ s k t
h p gi a lý lu n và tình hình th c ti n đ tìm ra nh ng nguyên nhân, t n t i
làm c n tr ñ n vi c phát tri n liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th s n
ph m v i ñ t đó đưa ra nh ng gi i pháp h u hi u phát tri n nhanh và v ng

ch c các m i liên k t; ñưa s n xu t nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng
hoá, tăng hi u qu kinh t và thu nh p cho nơng dân, góp ph n th c hi n
thành công m c tiêu CNH - HðH nông thôn t nh B c Giang.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 2


nh 1.1. V i thi u L c Ng n
1.2. M c tiêu nghiên c u c a ñ tài
1.2.1. M c tiêu chung
Nghiên c u nh ng v n đ có tính lý lu n và th c ti n v th c tr ng liên
k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu trên ñ a bàn huy n L c Ng n t nh B c Giang, t đó đ xu t nh ng gi i pháp phù h p giúp vi c thúc đ y
nhanh q trình liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu có hi u
qu trong s n xu t - kinh doanh, nâng cao ñ i s ng các h s n xu t, các doanh
nghi p ch bi n và các ñơn v kinh doanh v i qu .
1.2.2. M c tiêu c th
ð gi i quy t m c tiêu chung ñã nêu trên chúng tôi t p trung nghiên
c u 3 m c tiêu chính:
- T ng quan v liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th nơng s n
ph m nói chung và ngành v i nói riêng.
- Phân tích th c tr ng v liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th
v i qu

huy n L c Ng n, t đó nêu ra nh ng ngun nhân ch y u nh

hư ng đ n q trình phát tri n liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th .
- ð xu t m t s ñ nh hư ng và gi i pháp ch y u nh m thúc ñ y liên
k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu ñ n năm 2015 và nh ng năm
ti p theo, t đó nâng cao k t qu và hi u qu liên k t trong s n xu t, ch bi n
và tiêu th v i qu trên ñ a bàn huy n L c Ng n.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 3


1.2.3. Nh ng câu h i ñ t ra trong q trình nghiên c u
- Hi n t i đ a trên đ a bàn đã có nh ng hình th c liên k t nào trong quá
trình s n xu t, ch bi n và tiêu th s n ph m v i qu . Các hình th c liên k t
này có đư c cơng nh n là s h p tác gi a các bên tham gia hay là quan h
c nh tranh, áp ñ t gi a bên này v i bên kia?
- Hi u qu ñem l i cho t ng tác nhân tham gia quá trình liên k t trong
s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu trên ñ a bàn so v i khi chưa có liên k t?
- Nh ng m t t n t i trong quá trình liên k t c n kh c ph c và nh ng ưu
ñi m c n phát huy liên k t trong quá trình s n xu t, ch bi n và tiêu th ?
- Nh ng chính sách c a đ a phương ban hành đ kích thích h nơng
dân liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu ñã th t s ñ y ñ , phù
h p chưa?
- Nh ng chính sách c a Nhà nư c ban hành đ i v i h nơng dân tr ng
v i và ñ i tác liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu trên ñ a bàn
như nào?
1.3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a ñ tài
1.3.1. ð i tư ng nghiên c u
- Là nh ng h nông dân tham gia s n xu t, Doanh nghi p thu mua
nguyên li u v i ph c v công nghi p ch bi n v i qu ; ñơn v kinh doanh, tư
thương kinh doanh v i qu trên ñ a bàn huy n L c Ng n;
- M t s doanh nghi p tham gia ch bi n nông s n xu t kh u trên ñ a
bàn t nh B c Giang.
- M c đích đ t đư c c a nh ng gi i pháp này là t o s nh n th c v s
c n thi t và cách làm th ng nh t, ñ ng b t huy n ñ n cơ s ñ phát tri n
liên k t trong vi c tiêu th s n ph m khi chính v , cung c p đ ngun li u
ph c v công nghi p ch bi n v i qu , ñáp ng nhu c u s n xu t c a các nhà

máy ch bi n nông s n; góp ph n nâng cao hi u qu s n xu t trên đơn v canh
tác, giúp nơng dân g n bó v i cây tr ng; tăng kim ng ch xu t kh u c a t nh.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 4


1.3.2. Ph m vi nghiên c u
- V không gian: ð tài ñư c nghiên c u trên ñ a bàn huy n L c Ng n
- t nh B c Giang.
- V n i dung: Nghiên c u, t ng k t cơ s lý lu n và th c ti n v th c
tr ng liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu trên ñ a bàn huy n L c
Ng n - t nh B c Giang, t ñó ñ xu t m t s ñ nh hư ng và gi i pháp ch y u phù
h p giúp phát tri n liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu .
- V th i gian:
ð tài ñư c th c hi n t tháng 6 năm 2009 ñ n tháng 8 năm 2010;
S li u thu th p: S li u đã đư c cơng b trong giai đo n 2006 - 2009;
s li u sơ c p ñư c ñi u tra tr c ti p t m t s h nông dân, tư thương và
doanh nghi p trong tháng 3, 6 năm 2010;
Kh o sát tình hình cơ b n v kinh t - xã h i t nh B c Giang 6 tháng
ñ u năm 2010.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 5


2. CƠ S

LÝ LU N VÀ TH C TI N C A ð TÀI

2.1. Cơ s lý lu n v liên k t trong s n xu t, ch bi n và tiêu th v i qu
2.1.1. Các khái ni m cơ b n có liên quan

2.1.1.1. Khái ni m v liên k t kinh t
Liên k t trong h th ng thu t ng kinh t nó có nghĩa là s h p nh t, s
ph i h p, hay sát nh p c a nhi u b ph n thành m t ch nh th . Trư c ñây
khái ni m này ñư c bi t ñ n v i tên g i là nh t th hóa và g n ñây m i g i là
liên k t, sau ñây là m t s quan ñi m v liên k t kinh t :
Theo t ñi n thu t ng kinh t h c c a vi n nghiên c u và ph bi n tri
th c bách khoa thì “Liên k t kinh t là hình th c h p tác ph i h p ho t ñ ng
do các ñơn v kinh t t nguy n ti n hành nh m thúc ñ y s n xu t kinh doanh
phát tri n theo hư ng có l i nh t trong khn kh pháp lu t c a Nhà nư c.
M c tiêu c a liên k t kinh t là t o ra s

n ñ nh c a các ho t ñ ng kinh t

thơng qua các quy ch ho t đ ng đ ti n hành phân công s n xu t, khai thác
t t các ti m năng c a các ñơn v tham gia liên k t ñ t o ra th trư ng chung,
b o v l i ích cho nhau”. [3]
Trong t ñi n kinh t h c hi n ñ i (David.W.Pearce) năm 1999 cho
r ng, liên k t kinh t ch tình hu ng khi mà các khu v c khác khác nhau c a
m t n n kinh t thư ng là khu v c công nghi p và nơng nghi p ho t đ ng
ph i h p v i nhau m t cách có hi u qu và ph thu c l n nhau, là m t y u t
c a quá trình phát tri n. ði u ki n này thư ng ñi kèm v i s tăng trư ng b n
v ng. [12]
Trong các văn b n Nhà nư c mà c th là trong quy ñ nh ban hành theo
quy t ñ nh s 38 - HðBT ngày 10/4/1989 thì liên k t kinh t là nh ng hình
th c ph i h p ho t ñ ng do các ñơn v kinh t ti n hành ñ cùng nhau bàn
b c và ñ ra các ch trương, bi n pháp có liên quan đ n cơng vi c s n xu t
kinh doanh c a mình nh m thúc đ y s n xu t theo hư ng có l i nh t. Sau khi
bàn b c th ng nh t, các ñơn v thành viên trong t ch c liên k t kinh t cùng

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 6

nhau ký h p ñ ng v nh ng v n đ có liên quan đ n ph n ho t đ ng c a mình
đ th c hi n. [14]
Theo H Qu H u thì liên k t kinh t trong kinh t th trư ng và h i nh p
kinh t là s ch ñ ng nh n th c và th c hi n m i liên h kinh t khách quan
gi a các ch th kinh t trong n n kinh t xã h i, nh m th c hi n m i quan h
phân công và h p tác lao ñ ng ñ ñ t t i l i ích kinh t xã h i chung.[4]
T ng h p nh ng khái ni m trên có th k t tóm lư c “liên k t kinh t là
các quan h kinh t gi a hai hay nhi u ch th kinh t v i m c đích đ t đư c
l i ích kinh t xã h i c a các bên, d a trên nh ng h p ñ ng ñã k k t v i
nh ng th a thu n nh t ñ nh, nh ng gi y t b ng ch ng có tính ràng bu c
b ng pháp lu t, nh ng cam k t trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh”.
N i dung liên k t
* Liên k t trong ho t ñ ng cung ng ñ u vào trong s n xu t
N i dung liên k t này ñư c th c hi n gi a các nhà cung ng ñ u vào và
h nông dân s n xu t v i trong quá trình s n xu t kinh doanh c a mình. Ch
th là nhà cung ng đ u vào có th là doanh nghi p thu mua, các cơ s thu
gom, các ñ i lý,…ñây là n i dung quan tr ng nh m n đ nh q trình s n xu t
nông nghi p.
M i liên k t này thư ng đư c th c hi n thơng qua các h p ñ ng tiêu
th s n ph m nh m t o nên m i liên k t ch t ch và s tin tư ng c a h nơng
dân v i các nhà cung ng đ u vào.
* Liên k t trong ho t ñ ng ng d ng khoa h c k thu t vào s n xu t
Ch th tham gia liên k t trong ho t ñ ng ng d ng khoa h c k thu t
vào s n xu t là các nhà khoa h c, HTX, DN ch bi n và h gia đình nơng
dân. Nhà khoa h c g m các cán b nghiên c u c a các Vi n, các Trung tâm
nghiên c u, các cán b khuy n nông.
ð s d ng có hi u qu gi ng cây, con và các v t tư k thu t nông
nghi p, khoa h c có ý nghĩa h t s c quan tr ng, liên k t gi a khoa h c và s n

xu t khơng ch có tác d ng giúp nông dân áp d ng ti n b k thu t trong s n
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 7


xu t mà còn bi t s d ng các y u t k thu t có hi u qu , làm gi m giá thành
s n xu t, t o ra nơng ph m an tồn cung c p cho xã h i. Th t là khi m khuy t
và kém hi u qu n u doanh nghi p ch bán gi ng t t, v t tư k thu t cho nơng
dân theo ki u "mua đ t, bán đo n", các t ch c khuy n nơng phi l i nhu n
c a Nhà nư c, c a các Vi n, Trư ng và các t ch c đồn th (h i ngh
nghi p, h i nơng dân, đồn thanh niên, h i ph n , h i c u chi n binh) c n
t o ni m tin

nông dân b ng hi u qu c a khuy n nơng đem l i. Nói cách

khác ph i g n l i ích kinh t đ i v i các cán b khoa h c cơ s , nh ng ngư i
hàng ngày ti p c n v i nơng dân đ tiêu th đư c gi ng, v t tư nơng nghi p
và nh t là đ t o ra s n ph m nông nghi p s ch, n ñ nh cung c p nguyên li u
cho ch bi n - tiêu th , ñáp ng yêu c u c a th trư ng trong và ngồi nư c,
địi h i các cơ quan, đồn th ph i liên k t ch t ch gi a khoa h c và s n
xu t, b ng cách như th c hi n h p ñ ng gi a doanh nghi p và nhà khoa h c,
h p ñ ng chuy n giao công ngh ñ n t ng h gia đình nơng dân,... thơng qua
các t ch c khuy n nông, h i ph n , các t ch c qu c t ,...
* Liên k t trong ho t ñ ng vay v n phát tri n s n xu t
N i dung liên k t trong vay v n s n xu t có tác nhân chính là các t
ch c tín d ng, ngân hàng và h nông dân. V n s n xu t đóng vai trị r t quan
tr ng trong s n xu t, ñ c bi t là các ngành s n xu t c n lư ng v n ñ u tư l n
trong s n xu t tr ng v i,…m i liên k t này còn th hi n s quan tâm c a cơ
quan Nhà nư c ñ n phát tri n s n xu t nông nghi p. ð m b o n i dung liên
k t này giúp cho h nơng dân có đi u ki n t t cho vi c phát tri n s n xu t,
cũng như vi c t o ra thu nh p cho các t ch c cho vay t lãi su t.

* Liên k t trong ch bi n s n ph m v i
V i là m t hàng có tính th i v và th i gian b o qu n ng n do đó ñ ñ t
ñư c hi u qu cao cho ngư i tr ng v i - cơ s ch bi n thì c n m t ch tài
h p lý nh m thúc ñ y m i liên k t gi a các tác nhân tham gia trong chu i.
Nhưng th c t vi c g n k t gi a ngư i tr ng v i và cơ s ch bi n ch y u
thơng qua HTX do đó các tác nhân tham gia trong chu i ñ u b đ ng trong
Trư ng ð i h c Nơng nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 8


q trình ho t đ ng. Cơ s ch bi n tr c ti p thu mua nguyên li u ch bi n t
ngư i dân ho c thông qua HTX b ng h p ñ ng thu mua s n ph m.
Như v y, m i liên k t trong s n xu t và ch bi n chưa th c s ñư c
quan tâm b i cơ s ch bi n chưa ñ t ñư c ni m tin ñ ký k t tr c ti p ñư c
h p ñ ng thu mua s n ph m c a nông dân.
* Liên k t trong ho t ñ ng tiêu th s n ph m
Liên k t trong ho t ñ ng tiêu th s n ph m nơng s n là hình th c liên
k t gi a thương lái, ñơn v kinh doanh v i qu , doanh nghi p, HTX ch bi n
và h nơng dân. N i dung liên k t này có th ñư c th c hi n tr c ti p gi a
doanh nghi p và h nông dân thông h p ñ ng tiêu th ho c liên k t thông qua
các cá nhân, t ch c trung gian như: HTX, cơ s thu gom, thương lái,…th c
hi n m i liên k t ch t ch t o ra ngu n nguyên li u n ñ nh cho doanh
nghi p, t o ñ u ra n ñ nh cho s n ph m nông nghi p.
Doanh nghi p, ñơn v kinh doanh v i qu , thương lái và nhà nơng có
vai trị quan tr ng trong m i liên k t. ðơn v tiêu th s n ph m đóng vai trị
trung tâm, ch đ ng ký k t h p ñ ng, hư ng d n, giúp đ nhà nơng trong vi c
áp d ng k thu t, h tr vay v n và v t tư nông nghi p, th c hi n bao tiêu s n
ph m v i giá tho thu n b o đ m l i ích c a c hai bên.
Tóm l i, n i dung liên k t kinh t là s th hi n c th m i quan h
phân cơng và h p tác lao đ ng gi a các ch th tham gia liên k t. Nó quy
đ nh nh ng ho t đ ng trách nhi m, ch c năng, vi c làm c th v kinh t - k

thu t mà m i bên ph i th c hi n ñ cùng nhau h p tác, t o ra thành qu lao
ñ ng chung c a liên k t kinh t . N i dung c a liên k t kinh t bao g m: liên
k t h p tác trong ch bi n, tiêu th s n ph m nông s n, chuy n giao ti n b
k thu t cho nông dân, huy ñ ng v n ph c v nhi m v s n xu t kinh doanh.
Vai trò c a liên k t kinh t
Liên k t kinh t là m t hình th c đ m b o đem l i l i ích ch c ch n cho
các bên liên quan. Khác v i m i liên k t l ng l o trư c ñây liên k t kinh t

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 9


thơng qua h p đ ng lo i b vai trò c a các t ng l p mua bán trung gian nên
tr c ti p b o v ñư c ngư i s n xu t, nh t là ngư i nghèo khi bán s n ph m.
Liên k t kinh t gi a các doanh nghi p ch bi n và h nơng dân cho
phép xố b đ c quy n ñ i v i các doanh nghi p trong vi c ép c p, ép giá khi
mua s n ph m c a ngư i nông dân. M t khác, th c hi n liên k t thơng qua
h p đ ng t o đi u ki n cho các doanh nghi p ch bi n có ngu n cung c p s n
ph m ñ u vào n ñ nh ñ ph n ñ u gi m giá thành s n ph m, nâng cao ñư c
kh năng c nh tranh ñ i v i s n ph m c a mình trên th trư ng trong nư c và
qu c t . Th c hi n liên k t thơng qua h p đ ng giúp cho các cơ s ch bi n,
xu t kh u có đi u ki n đ m r ng quy mơ ho t đ ng do có s đ m b o n
ñ nh v s lư ng, ch t lư ng và ti n ñ c a nguyên li u v i cung c p cho s n
xu t. Vi c tăng kh năng ti p c n các cơng ngh , k thu t m i cịn giúp ngư i
nơng dân gi i phóng s c lao ñ ng, cho phép gi m giá thành và tăng kh năng
c nh tranh c a hàng nông s n. ðây là hư ng tích c c và có nhi u tri n v ng
cho hàng tri u h nông dân s n xu t nh chưa có đi u ki n đ tích lu đ t đai
có đi u ki n áp d ng công ngh m i trong s n xu t, ñ ng th i cũng là chìa
khố m l i thốt cho th trư ng nơng, lâm s n Vi t Nam.
Liên k t kinh t gi a ñơn v kinh doanh v i qu , tư thương,... s ñ m
b o cho các ch th kinh doanh an tâm ký k t h p ñ ng cung c p s n ph m

cho nhà phân ph i v i qu .
Vi c chuy n t ch c s n xu t t liên k t ngang (ngư i s n xu t/ngư i
thu gom/ngư i ch bi n/ngư i kinh doanh xu t kh u,... ) sang hình th c liên
k t d c theo ngành hàng (s n xu t - ch bi n - tiêu th ), ñã ñem l i tác d ng
to l n sau:
- Chuy n m t ph n l i nhu n c a tư thương, ñơn v kinh doanh v i
qu , ngư i mua bán trung gian ho c Doanh nghi p sang cho ngư i s n xu t
tr c ti p.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 10


- Thơng qua h p đ ng s t p trung ñư c nhi u h s n xu t ti u nông
nh l thành các vùng s n xu t hàng hoá t p trung v i ch t lư ng ñ m b o
VSATTP, s n ph m ñ ng ñ u và n ñ nh.
- Chia s m t ph n r i ro trong s n xu t nông nghi p sang cho các cơ
s ch bi n, tiêu th tham gia gánh ch u, ngư i s n xu t nơng nghi p ch cịn
ch u r i ro trong khâu s n xu t, h n ch t i ña r i ro trong th trư ng giá c .
- N i k t thông tin hai chi u gi a th trư ng tiêu dùng v i ngư i s n
xu t, nh

đó s n ph m ñáp

ng ñúng yêu c u v tiêu chu n ch t lư ng

VSATTP do th trư ng địi h i, trên cơ s đó tăng cư ng kh năng c nh tranh
và nâng cao ñư c giá tr s n ph m.
- G n k t ñư c công nghi p ch bi n và ho t ñ ng kinh doanh d ch v
v i ñ a bàn kinh t nơng thơn, góp ph n quan tr ng chuy n ñ i cơ c u kinh t
nơng nghi p nơng thơn theo hư ng đa d ng hố, cơng nghi p hố, thúc đ y

liên k t nông nghi p - công nghi p phát tri n.
- Thơng qua liên k t các đơn v kinh t , các t ch c có đi u ki n h
tr , giúp đ cho các nhóm h , HTX phát tri n, t o ra nh ng kh năng phát
tri n năng l c n i t i c a kinh t h , ñ ng th i t o l p môi trư ng kinh t - xã
h i cho kinh t nông nghi p, nông thôn phát tri n.
Các nguyên t c cơ b n c a liên k t kinh t
T nguy n: Vi c liên k t kinh t ph i xu t phát t nhu c u c a m i
thành viên, không có s gị ép m i th c s có hi u qu .
Bình đ ng và cơng b ng trong phân ph i l i nhu n và r i ro: Nguyên
t c này s là ñ ng l c thúc đ y q trình liên k t kinh t .
Tăng hi u qu s n xu t kinh doanh: ðây chính là m c tiêu c a m i ho t
ñ ng s n xu t c a các cơ s , vi c m r ng quy mơ s n xu t, thay đ i các
phương th c s n xu t c a t ng thành viên khi gia nh p t ch c kinh t h p
tác nói riêng hay khi thi t l p các m i quan h v i các ñ i tác khác ph i ñ t
m c tiêu hi u qu cao.
Phương th c liên k t
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 11


Liên k t theo chi u d c (liên k t gi a các tác nhân trong cùng m t
ngành hàng mà trong đó m i tác nhân đ m nh n m t b ph n ho c m t s
cơng đo n nào đó) là liên k t ñư c th c hi n theo tr t t các khâu c a quá
trình s n xu t kinh doanh (theo dịng v n đ ng c a s n ph m). Ki u liên k t
theo chi u d c toàn di n nh t bao g m các giai ño n t s n xu t ch bi n
nguyên li u ñ n phân ph i thành ph m. Trong m i liên k t này thông thư ng
m i tác nhân tham gia v a có vai trò là khách hàng c a tác nhân k trư c đó,
đ ng th i bán s n ph m cho tác nhân k ti p c a chu i hàng. K t qu c a liên
k t d c là hình thành nên chu i giá tr c a m t ngành hàng và có th làm gi m
đáng k chi phí v n chuy n, chi phí cho khâu trung gian.
Liên k t theo chi u ngang (liên k t di n ra gi a các tác nhân ho t ñ ng

trong cùng m t ngành) là hình th c liên k t gi a các ch th nh m m c đích
làm ch th trư ng s n ph m. Hình th c này đư c t ch c dư i nhi u d ng,
có th thông qua các h i ngh nghi p ho c hi p h i, ví d như hi p h i mía
đư ng,…các cơ s liên k t v i nhau là nh ng cơ s ñ c l p nhưng có quan h
v i nhau và thơng qua m t b máy ki m sốt chung. V i hình th c liên k t
này có th h n ch ñư c s ép giá c a các cơ s ch bi n nh s làm ch th
trư ng.
Như v y, liên k t kinh t có th di n ra trong m i ngành s n xu t kinh
doanh, thu hút s tham gia c a t t c các ch th kinh t có nhu c u c a m i
thành ph n kinh t và không b gi i h n b i ph m vi ñ a lý, m i lo i hình liên
k t có nh ng ñ c ñi m riêng cũng như nh ng ưu đi m riêng c a nó.
Cơ ch liên k t
T nh ng quan ñi m v liên k t, các hình th c và m c tiêu c a liên k t
kinh t cho th y các liên k t trong quá trình s n xu t kinh doanh gi a các tác
nhân r t ña d ng và g m c liên k t d c và liên k t ngang, ñan xen l n nhau.
Cơ ch liên k t cũng r t ña d ng, th hi n s phát tri n c a cung cách s n xu t
t s n xu t ñơn l , manh mún sang d ng hàng hóa và m c ñ ph c t p c a
vi c cung c p ti p c n th trư ng, cung c p ngu n l c và công tác t ch c
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 12


qu n lý s n xu t kinh doanh và ñ ñánh giá m c ñ liên k t, m c ñ quan h
ch t ch gi a các tác nhân khi tham gia liên k t ch bi n và tiêu th s n ph m.
S tho thu n hay cam k t gi a các tác nhân tham gia liên k t th hi n
s h p tác giúp đ nhau vì l i ích chung cho c các bên d a trên nguyên t c
t nguy n, bình đ ng và s phát tri n c a các bên tham gia.
Các cam k t tho thu n có các đi u ki n ưu đãi, các ưu ñãi này ph i
xây d ng thông qua bàn b c, th ng nh t vì l i ích chung và d a trên m i quan
h cung c u trên th trư ng.
Các tho thu n, cam k t ph i th hi n trách nhi m c a m i bên khi th c

hi n cam k t và các hình th c ph t n u m t bên khơng th c hi n đúng, đ
theo tho thu n cam k t. Các m i liên k t này thơng qua các hình th c sau:
- H p ñ ng b ng văn b n: Theo Pháp l nh H p ñ ng kinh t (HðKT)
năm 1989, HðKT là lo i h p ñ ng ñư c ký gi a pháp nhân v i pháp nhân,
ho c gi a pháp nhân v i cá nhân có đăng ký kinh doanh. ðó là s th a thu n
b ng văn b n gi a các bên v vi c th c hi n công vi c s n xu t, trao đ i hàng
hóa, d ch v , nghiên c u, ng d ng ti n b khoa h c - k thu t và các th a
thu n khác nh m m c đích kinh doanh.
Như v y, HðKT là m t khái ni m v a r t r ng, th m chí cịn có th b
coi là m t khái ni m chưa rõ ràng (v ñ i tư ng c a h p ñ ng), nhưng cũng
l i r t h p v ch th ký k t (các bên ký k t). M t khác, v i nh ng thay đ i
mang tính t t y u c a n n kinh t th trư ng, nh ng quy ñ nh c a Pháp l nh
HðKT t ra khơng cịn thích ng v i mơi trư ng kinh doanh đa d ng v m i
m t, ph n ánh m t cách c th trình đ phát tri n c a n n kinh t th trư ng
nư c ta trong giai ño n hi n nay.
Do đó, hi n nay các doanh nghi p khi ký k t m t h p ñ ng nào ñó v i
ñ i tác kinh doanh c a mình, thư ng xác đ nh c th n i dung c a h p ñ ng
ký k t mà ñ t tên cho h p ñ ng. ði u này v a d cho công tác qu n lý (do có
cơ s đ phân lo i h p ñ ng theo tên g i), v a là cơ s đ các bên có th tìm
hi u m t cách có hi u qu các quy đ nh c a pháp lu t v lo i h p ñ ng v i
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 13


n i dung đó (do đã gi i h n ñư c ph m vi c a các văn b n pháp lu t ñi u
ch nh lo i quan h giao d ch s p ký k t) như: H p ñ ng s n xu t và tiêu th
nơng s n, có th g i là h p ñ ng bao tiêu s n ph m; h p đ ng gia cơng thì
các bên có th đ t tên cho h p đ ng c a mình là h p đ ng gia cơng, mua bán
hàng hóa thì ghi rõ là h p ñ ng mua bán hàng hóa,...
- H p đ ng mi ng: là các tho thu n khơng đư c th hi n b ng văn
b n gi a các tác nhân cam k t cùng nhau th c hi n m t s ho t đ ng, cơng

vi c nào đó. H p đ ng mi ng cũng ñư c hai bên th ng nh t v s lư ng, ch t
lư ng, giá c , th i h n và ñ a ñi m. Cơ s c a h p ñ ng là ni m tin, s tín
nghi m, trách nhi m cam k t gi a các tác nhân tham gia h p ñ ng. H p ñ ng
mi ng thư ng ñư c th c hi n gi a các tác nhân có quan h thân thi t ho c các
tác nhân đã có q trình h p tác, liên k t s n xu t kinh doanh v i nhau mà
trong su t th i gian h p tác luôn th hi n ñư c ngu n l c tài chính, kh
năng t ch c và trách nhi m, gi ch tín v i các đ i tác. Tuy nhiên, h p
ñ ng b ng mi ng thư ng ch tho thu n trên nguyên t c v s lư ng, giá
c , ñi u ki n giao nh n hàng. H p ñ ng b ng mi ng cũng có th ho c
khơng có đ u tư ng trư c ti n v n, v t tư, cũng như h tr giám sát k
thu t. So v i h p đ ng b ng văn b n thì h p ñ ng b ng mi ng l ng l o và
có tính ch t pháp lý th p hơn.
M c tiêu liên k t
Liên k t kinh t ñã phát tri n vô cùng m nh m

nhi u c p đ khác

nhau v i nhi u lo i hình ña d ng, bao g m: Liên k t ngang, Liên k t d c,
Liên k t nghiêng, Liên k t hình sao, Doanh nghi p liên doanh, T p ñoàn kinh
doanh. Cho dù

c p ñ nào ñi chăng n a, liên k t kinh t cũng s mang l i

nh ng l i ích nh t đ nh cho các bên tham gia trên nhi u m t:
Liên k t kinh t nh m t o ra m i quan h kinh t

n đ nh thơng qua h p

đ ng kinh t ho c các quy ch ho t ñ ng c a t ng t ch c liên k t đ ti n
hành phân cơng s n xu t chun mơn hóa và hi p tác hóa, nh m khai thác t t

hơn ti n năng c a ñơn v tham gia liên k t, góp ph n nâng cao s n lư ng, ch t
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 14


lư ng s n ph m, nâng cao hi u qu kinh t , nâng cao thu nh p c a các bên
tham gia liên k t, cũng như tăng thu ngân sách cho Nhà nư c.
Liên k t t o ra th trư ng chung, phân ñ nh h n m c s n lư ng cho
t ng ñơn v thành viên, giá c cho t ng lo i s n ph m ñ b o v l i ích kinh
t c a nhau, t o cho nhau có kho n l i nhu n cao nh t.
Liên k t kinh t giúp đ nhau có kinh nghi m s n xu t, kinh doanh và
qu n lý, giúp ñ nhau v ñào t o, b i dư ng cán b k thu t và cán b qu n
lý, công nhân k thu t, cũng như th c hi n cho nhau các công vi c cung ng
v t tư, tiêu th s n ph m, d ch v v n chuy n, thông tin, x lý thông tin,…các
ho t ñ ng này ñư c ghi thành h p ñ ng kinh t .
Tuy nhiên, liên k t kinh t cũng có m t tiêu c c là có th t o ra s đ c
quy n, khơng khuy n khích c nh tranh gi a các ch th tham gia th trư ng,
d n ñ n gây thi t h i cho ngư i mua (do ñ c quy n bán) ho c cho ngư i bán
(do ñ c quy n mua). Ngồi ra, liên k t cịn có th d n t i tình tr ng s p ñ
dây chuy n khi m t trong nh ng ch th tham gia b phá s n,... gây m t n
đ nh cho n n kinh t .
Vì v y, đ đ m b o s thành cơng c a các liên k t kinh t , c n ph i có
m t mơi trư ng chính sách minh b ch, bình đ ng gi a các thành ph n tham
gia. M c ñ phát tri n liên k t kinh t cịn ph thu c vào trình đ phát tri n
c a l c lư ng s n xu t, thi n chí h p tác c a các bên tham gia,...
Ý nghĩa c a liên k t trong n n kinh t xã h i
Lo i b ñư c vai trò c a t ng l p trung gian nên tr c ti p b o v ñư c
ngư i s n xu t khi tiêu th s n ph m. Khuy n khích phát tri n s n ph m cung
c p cho ngư i tiêu dùng và nguyên li u cho các ngành ngh ch bi n.
Liên k t gi a các doanh nghi p ch bi n v i h nông dân cung c p
ngun li u cho phép xóa b đ c quy n ñ i v i doanh nghi p ép c p, ép giá

khi mua s n ph m c a ngư i nông dân.
Tăng cư ng liên minh công nông: vi c chuy n ñ i phương th c s n
xu t nông nghi p t cung, t c p sang s n xu t hàng hóa thì vi c liên minh
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh .......... 15