Tải bản đầy đủ (.pdf) (99 trang)

Quan điểm Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa đối với sự phát triển đất nước giá trị lý luận và thực tiễn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.06 MB, 99 trang )



1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





Nguyễn Thị Nga


QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ CỦA VĂN HOÁ
ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC - GIÁ TRỊ
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN






LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Hồ Chí Minh học





Hà Nội – 2013




2


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN






Nguyễn Thị Nga

QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ CỦA VĂN HOÁ
ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC - GIÁ TRỊ
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN



LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Hồ Chí Minh học
Mã số: 60.31.02.04


Người hướng dẫn: TS. Phạm Ngọc Anh





Hà Nội – 2013


1
MỤC LỤC

M U 3
M CA H  
TRONG S C 10
 10
m H  i vi s c
26
N DM H  
C TA HIN NAY 42
2.1. Bi cnh th gic 42
2.2. Thc tri vi s c 54
ng, ni dung, gi
trim H  69
KT LUN 90
 93


2

DANH MU
̣
C VIÊ
́

T TĂ
́
T

ASEAN

Association of Southeast Asian Nations
Hip h
CNXH



UNESCO

United Nations Educational Scientific and Cultural
Organization
T chc, Khoa h
hip quc
XHCN













3
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết
Ch tch H - t xut,
a th k XX, s tha nhn p dt s
nghi s ng hii. Trong khi
t chc lp, t do cho T quc, cho quy
i cng XHCN, Ch tch H
i v t Nam trong n
 gii. Ch tch H c c
ng nt Nam mo ra mi, mt th
gii quan mi, to lp mc
ngh thut mch s t Nam.
 ng, ho     o   a H     
nhic ln, song mt trong nhc bit quan trng
nh v i vi s n c
u t trng lc cho s 
trin nn sc c, l cho s tin b
n tt th gin bn vng.
n tp, b ch s cn
thng y, cht la ch 
  t nhn thc v  i vi
n b n gi i,
 tng hp ca ca mc sinh hoi biu hin ca
ng nhng nhu ci si ca
s sinh tn[43, Tr. 458] . T vic nhn mi vi s 
trin cng ci tin n
Vit Nam hii, gn lin vi truyn thc t
ng mnh m n s nghii - ch th

ca m 


4
i bt th k mi, th k c 
c sinh hng vt liu mi, th k  to ra bit bao bin
c trong mi mt ci si b u
i nhp quc t, m ra thi kinh t tri thng thi ha hn nhiu
bii trong s n cu. Trong
 o ra nhi ln lao ca b mt th gi
i nhiu quan nim truyn thng c v 
 to n
 i dung trc t. Ch trong
u ca th k mi ngh quc t v c
t chc, m ra nhiu khm m
hon b u. Tt c 
n hing ch
i m rin mn vng thi,
 i kch li thng tr,
khng ch s n tin b.
 u th k c ngot quan trng ci
mi s n kinh t, v i quan
h trong nn tng ct trong nhng biu hin c
th  c s i m
lun cng v  quy
n tng tinh thn ci, vng
ly s n kinh t - i. Thc tin gi mc,
nh l  
n cc s tr n lc ni sinh quan
trng trong s  n bn vng ci.

ng bic trong phn ci nhng
din bic tp ci so ra
nhic m th c


5
ht, i Vic v t
qua nh hiu bi 
hiu qu yu t  vn do sc mnh ni sinh c-
ngun lc tr c    thc hi i m  n, hiu qu
hin nay.
S n bn vng ct qu
phi chng c ni dung kinh tng , gii quyt
mi quan h gia s t
ng c  tri  kt cu
ng th ci hi bic ln th X (2006) ca
 a i ch 
dng. Nha ph n thin v n, va gn vi
thc ting XHCN ng ti s 
trin bn vn bn vng phng b gia kinh
t - i - ng; kinh t - tin bi - bo v ng.
u ki n bn vt nn kinh t tri thc
 kt hp cht ch kinh t 
n kinh t n s 
ti.
  cp quc v n bn
v     ng vi m     i XHCN  Vit
Nam ca H ch ra t gia th k c. Mi sng trong
thi nn kinh t n tng cho s 
hi bn vng t tng, m bc

thy him thy.
Vic nhn th 
cng H t tm quan trng lm
ng trii mu thc hin
u qu ch   thc ti


6
i vi thc tin Vic vn dc tin bi c
u trong xu th 
Xu di s   c ti t
Nam trong xu th hi nh  n bn vng
v tin b i, em xin ch “Quan điểm Hồ Chí Minh về vai trò của
văn hóa đối với sự phát triển đất nước – giá trị lý luận và thực tiễn”  
u Lu h c.
2. Tình hình nghiên cứu
n ht ci sng ci, mng
cu gn v nhn thng x,
c th  
 c v         ng
v lan ta, thm tha cuc s
 i m
 t   
  n.  H 
cht l p bin nh     
i, lt
i m n. Nh ng v c
thi gian th    

  c Vi  

n chung ci.
n nay,  Vin th git nhi
u c Vi

 t v cu
s nghip ca Ch tch H  i ct Nam, anh
t xut ca Vit Nam. M, xu
t nhn thm, hit, v  nh  vai
n ca H i vi tin cc Vit
i gii.


7
 y nh  ca cu i H   ng ca
i, rt si th gii hii.
, 
c. Mp cu
trung lu khnh sc sng mnh m ci vi
s   i.          on
 k 
- o: i Vii m
hi nhp quc t.  Qui, 2010.
- Trnh Th Kim Ngc (ch  t n thc
tin. Nxb Khoa hi, 2009.
- Nguyn Th  Trn Th Mt s v c tin
t Nam.  Qui, 2010.
- 

 - 


 . 





 (2009), 



 
Khoa.
-      i s n ci
Vii ch  Qui,
1998.
t nhi v quan
tr
m H  t v mi
 ng dng
cc tin vi mn bn vng l
m m mi, rt cn s    
i:
-  , 

 ,  (2010): 
 , Nxb 
gia, .


8

-  (2009): 







  


n, 



, .
-  (2005): 










, Nx




, .
- (2003): 













 ,


.
- (2000): 

, 



.
-  (

, 2007): 



, 



, .
n s nh s tn t
i vi s n H u  d
ho phn n
i mc ta hii ca lu
 ni quyt tri.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* M
 m H  
i vi s c, t  xung, gi vn dng
c hin nay.
* Nhim v u:
- H thng nm H  i vi s
c
- Tng k   i vi s  t
c, vn dng nh c gii quyt mt s v t
n vng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
u:
m H  i vi s  
tr ci vi s c trong bi cnh hin nay.


9

* Phu:
- V mt:
 m v m H  vai
 n cc.
- Gii hn thu:
ng ng ku, hn ch, t
 ng, gi i vi s 
tric t n nay.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
-  n:
+ Quan nim v i vi s n lch s trong
 ng H 
+ Tng k 
tr quan nim ca H  
- u:
Lu dch s,
thu thng h   
6. Đóng góp của luận văn
Kt qu ca lum H 
ng thi ch ra nhng, gi ng
t nn mnh m, bn vng.
7. Kết cấu của luận văn
Kt cu ca lu n m u, kt lun, danh m u tham
kho, bao g
m H   n
c.
n dm H  
c ta hin nay.



10
M CA H  V A
N  C

1.1.Văn hoá
1. 1.1. Văn hoá là gì?
t ra t rt li vi
ng quan ni  nhiu
p c th  m xut
hin trong h  ci vi mt tc bit 
a n giu trong nn
, trong n
vi ci r  i Hi Lc bit, quan nim 
   c
i ti.
m truyn th
T ng hi dt t mc
i Nht Bn dch t ch  trong h  cc
s dng c trong h  ca Trung Quc.  Vit Nam, do ng c
c nhi th k u th k 
i mnh m n vi quan nim v
mt s c ngh thui si, th
tr c s dng ru
ngoi mu th k i k n r c 
c ta, th  c nhii bin, hiu cn k i v
th thng tr ca ch  i ng c
dc hiu theo mng c  th,
t  do ng c
  l  c nhc t      n  



11
 (1938) c ng vi s
n ca khoa hi.
Tuy nhi m cp trong mt
 k gt hi vi nhu xu
hong sn xup, vi
 gic th k,  
hiu   
T   c hi b  
c th hing t 
  a tr      
c biu hin trong mi quan h gia
i vi vi t  th  trt t i
quan h  c th hia
c yu t nc. V   
ng T c c
chn vi chi nhau m thy
rng   i
 ci to, trau di, s 
th i   o
c c
Trong quan nim truyn thn li ca
  ng li tr c cc
i Vc g
phi hin tri l ni
chu mnh tr 
o  m c
ca hc v gia, tr qu Bi 
c hin m

i vy,   k 


12
c, chng mi
dung l.
Trong quan nim   c i v mt
c ci cm quyp tr ng l trc tr 
a nhm v chc  
n lng nhy d
 qua nh b nh h thin, tng
,   
  kt hp c 
kt qu phc  s 
       a  c     i
nhng kt qu tc kt qu ng T 
i thin cai tr  chin thc s b b vic
gii,  t Nam, Trung Qu cao
li s, to ra cuc sng c tinh thng
 bin hiu hc, s
c l i quan h 
Nht mi ta t 
ng thi to ra s t i v
Th              ng h 
g din hong c i vi kinh ti
ng rng lu t n
trong t c t c nhn tho
 c sn
Bc v b th  b ng
long t i vi b 

khi cng vi li s. Nhng nhn th
ca i tnh mu ca
i trong nhu kia chn nhng


13
p nhng hn ch  c nhng nhn th
nhau, chu nh    la ch u dc
n mc c
  ng cc tha nh
 ng ci vi t 
i Trung Qung quan ni 
l nhch s c nhi
t    c v     u
 n thi c i khi ti   
p sang.
u ng ln ca

 ng mnh m  p bin, thu hiu nhau, tha nhn nhng ch
ph  n thng nh t
m truyn th
   (culture) v t t c xut hin
   hc
-  t t gc La tinh  v
khai khn, v ng t ch mng quan trng
c sn xut vt chi - hong sn xu
nghi  i ca cm t  vng,
ng t n lin vi hong c
rong khi hon, ch y
 v gn lin vi vi

trii.
Theo quy lut ca s n, quy lut c, t dc
     c bi       xut hin
t hong cn thii sng tinh thn ca
i.  vun trng tinh th ,   hic,


14
ci t c hc vn, m i v . Th k I
- t ht h
 vun trng tinh thn. Trit hc hi tri
thc v t c  thy, t
  Hi Lp   i mang hai ni dung ln: s gieo
tr   ng sn xut vt ch    n
c tinh thn.
Trong thi Ph k XV  XVI,  
phc nc r Hi Lp   i, t 
 s o c i, cho con
       i nhng quan ni   cao
quyi s n khoa hc k thu
nic m rng th ch, ci t
hu ca mt s khoa hi
hc hi h
n th k XVIII, t  c, s dng
t thut ng khoa h   n ca
    dng t  nh t thut ng khoa h 
t c 
b nho ra, do hoi t 
khu bit vi t  1803) cho rng:  
n th hai c ra rn

n th nht thc th t  phn cu t sinh
hc ci), ln th t thc th i t
tha nhn s tn ti c
 tri thy gi  t qu ca s

 k - th k 
n v t qu 


15
m   i k n ca khoa hc,
ngh thui quan ni
mt hi i. T     a tri  n
u sn xu
ng c i bi k hiu
ng c ,  tr c nhiu
 c
c bi v i, sc mnh c
th  tr 
n th k XIX, t nhip c
hc c
mu ca mc cu tri.
Khoa hc khoa ht v
nh phu, phm vi
ng d c c th ci.
           
khnh mthc  ng ca mt
c c th  thiu trong vi n
ci: Khoa h ng
u ca mc l

i nhiu cp rng, hp,
c th: ng nha  phc th bao gm
hiu bing, ngh thut, phong ti kh 
c v [25,
Tr. 13].
 thy E.Taylo hing di sn tinh thn, phong
tc ti th t hi ngh
khoa ht ng  u s i
ca khoa hu th k m ng


16
nh khoa h
m ba b phn: Trit hch s c v 
Trong my thp k va qua, do v c bit quan
c khi si
n bn vng cc
nhn nhi  bii sng ca con
              
u v  u nh
ca th k XX, mi M n ra kho
 chc r con s cu
n dim chung c
 u quan nii m
b hong ci trong thc tii mi nhn thn
ci vi s i.
t hin lin vi ti
 , hin t ng ti
n tng ti m
ng n v k tha nhng

di sn cn thng. S m 
n tht ngun t s  
quan nim v mi quan h gii vi trt
(t   ng c
c bii tt c m
c c cu ni ca nhiu mt ci s
   i la ch    n phm ca mt qu   c,
i.
c - 
Ch  tha nhn khoa ht hc ca th k XIX
 i lch sng nhng quy lu


17
tt yu ca cu      t gi i v  
ho r nh c to ra nh hong
ng c  vt cht, tinh thn
 n c n tng tinh thn
ci, ca lch s nng mnh m n s n c
hi. Trong s  ng
m- s tn tn xut vt cht
cn quyt c v n
cn khnh phi ti
cu  ng gi   i, gi   i, gi   
  ch  
t c nhng thu 
n v mt vt cht ca b phong
  quan ci mt phn, th
lc st cm th
p cc  ng c  nhng s ng

th  khng lng bn ch [10,
Tr. 193-194].
Khi ngun quan ni m c
c biu hit qu ca hot
ng c c to
ra nh hong o ci - hong sn xut vt chn
xut hin th i sng c i.        
i ci bim c 
thc hong sa con ng
th gii t t cp. Trong Bn tho kinh t -
trit hc Vic to mc tin ra th gii vt th,
vic ci to gii t  t khnh ci v
mt sinh v s sn xui t u hin


18
m cc ti c [11, Tr. 136-137] . 
cho rt hing thc tin ci, trong
n nhng sn xut vt chng sn
xui ti. Tt hin trong ma con
i vi t i ci b
  c  th c
i tc v 
 c ci.
a, quan nim v  hin sc
m  i trong ho     o c  i - v   
c sn xu ng sn
n ra vt cht phc v u thit yu c
 ng tinh th tinh thn, t 
c  k tp t mi

quan h i - i - t n, nh  i
quan h bn chc cng c
vc hoc ci nhm sn xun xut ra b
i vt thc th c.
Hong t n, M
phi hong
c chi phi bi nhm thn b
tr i.   n lng thuu
t trong bn chng ci vc tip
tc truyn th th h  h n
ng.
im cc V.I.n
, c th  ., t
b phn h     i v   
n


19
  y dng ch  i ch  
 hiu bi no ra
 n c [74, Tr. 361]. i giai
cc ca giai cn phi t  m v bin
   tri th k thuch 
bn  c ca ch i.
n nng
phi k thp thu nh ci, nhng di s
i k c nha ch 
vic tip thu cn phc tin lm ca ch
u kin mi ca thi mi - th .
Trong bo Ngh quyt v nt: 

ra mt th n mn nhng kiu mn thng
ng kt qu tt nht ca nn tm th gii
quan ch u kin ci su ca
giai cn trong th[74, Tr. 548].
i nhn mnh nn - i ch 
 kt tha, tin l 
loi phng ti m tr  hin
hc i mi, mang li cho qu
i sng tinh th
, la chn ci bng m
n thc, la ch   ng v    lao
ng sn xut, ci thinh, ci thin cuc sng, khnh sc mnh ca
i vi th ging thi t i
hong ci hiu qu nhi v vt ch
tinh th 
v s vng c vc
u bng nhi cuc sng, quan


20
nim sng ci theo chiu hng tin b nghip
nh trong s
nghic bi la chn, nhn thc, so ca m
i.
u kii t th
  c, qu
c  i la chn
 p trong m gii
 
 nhn thc trang b kh ng nhanh,

ng, t ng thi thiu 
 am hiu, t  truyn thch s

 n ca th gii v 
 git nhi t
m vi rng hu chung lu tha nh
 to l ch
th  gi
vi s n mnh m cp k g c
chn nhi v Nh
  ch   ng nh        
ng nh ng th nht, tinh th
vt ch m quyi hay mi
m ngh thung li sng, nhng
quy  n c  i, nhng h th  , nhng tp tc, nh 
 i kh  b
 ng sinh vc bi
 
c nh c thi s la ch i t th


21
hin, t c b bit
 u ca bt mt nh
mi m t tr[73, Tr. 23].
T  thy  theo quan nim c
u chung l c sau:
M  a mi hay m
a mi). Tng hp nh  tinh
tht ch mc, mi cng tn t ng

  cn
n sc tng hp c  mt ca mt
i, ci s
n s H t c   
n s , ct 
a mi hay mc th
hin b vt ch  tinh th vt cht, sinh
hot vt chn ti
i t s ng cng, tt
n t n phm ca t
 con
i - vi t trong nhng v n nht ci
c kh    c sng, quy c t do, quy  u hnh
a, quyn sng   n sng v mt
sinh hm c c sng trong m no, h do. Do vy, mi
n quyn sng n,
c li vi s tin b i.
Quyc t t nhiu quan ni
v v quy thng nht vn quc t.
    phi tr lc
c


22
 y s n ci, con 
bing tn, Mi
ng c
 ng sinh vc bi
 [73, Tr. 23].  v 
c           nhy c c

nhi 
 th c ti yu t ng lc mnh m
nhng cn vi s n.
S c bit  ch va gn lin vi kt qu va gn lin v
u tranh pha chn
 i nhp nht.
 c ding
ch  cc gia
n ca UNESCO. G
i k n c y phc ln m thc, c lch s ln trit hc, c ngh thut
n khoa hc, c  n tc ng, c u ln phong cnh, c kinh t
lc, c h tr l nhng dn v tai hi ca
n ri  c[39].
Trong na UNESCO nhn mc
i vi mi thc bin thi chc
c ci sn tho ra
t nc thang hay m  
trin cc.
1.1.2. Văn hoá theo quan niệm của Hồ Chí Minh
Ch tch H  c
t xut, v 
mt yu t y cho s  gii
cho nt Nam mn, nhm ca Ch tch H 


23
Minh v  n quan tr 
t qua nht nh  i vi
nhng di hui thm nhun, vn dng m nhm
cc tii m i

n tp, bn vng.
Trong tp Nh (1942  1943), H  
ch  nhng trang cui
   u cm trong nhng trang ghi
m  H t:  sinh tn
a cuc si m
ng, ch vit, khoa hc, ngh thut, nhng
 sinh ho m,  c s d
nh tng hp ca mi
 c sinh ho  i biu hin c      n ra
nhng nhng nhu ci si ca s sinh tn.
m lng nc.
1. c lp t ng.
2. i cho qu
3. i: mi s nghi  i ca nh
i.
4. n.
5. ng kinh t [43, Tr. 458].
T i,  bao gi dung sau:
M tuy H c s 
m  n
m trong khong thi coi ving
 ng kinh t nm trong vi
tm cu H  trong
, kinh t   

×