1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Nguyễn Thị Nga
QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ CỦA VĂN HOÁ
ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC - GIÁ TRỊ
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Hồ Chí Minh học
Hà Nội – 2013
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Nguyễn Thị Nga
QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ CỦA VĂN HOÁ
ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC - GIÁ TRỊ
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Hồ Chí Minh học
Mã số: 60.31.02.04
Người hướng dẫn: TS. Phạm Ngọc Anh
Hà Nội – 2013
1
MỤC LỤC
M U 3
M CA H
TRONG S C 10
10
m H i vi s c
26
N DM H
C TA HIN NAY 42
2.1. Bi cnh th gic 42
2.2. Thc tri vi s c 54
ng, ni dung, gi
trim H 69
KT LUN 90
93
2
DANH MU
̣
C VIÊ
́
T TĂ
́
T
ASEAN
Association of Southeast Asian Nations
Hip h
CNXH
UNESCO
United Nations Educational Scientific and Cultural
Organization
T chc, Khoa h
hip quc
XHCN
3
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết
Ch tch H - t xut,
a th k XX, s tha nhn p dt s
nghi s ng hii. Trong khi
t chc lp, t do cho T quc, cho quy
i cng XHCN, Ch tch H
i v t Nam trong n
gii. Ch tch H c c
ng nt Nam mo ra mi, mt th
gii quan mi, to lp mc
ngh thut mch s t Nam.
ng, ho o a H
nhic ln, song mt trong nhc bit quan trng
nh v i vi s n c
u t trng lc cho s
trin nn sc c, l cho s tin b
n tt th gin bn vng.
n tp, b ch s cn
thng y, cht la ch
t nhn thc v i vi
n b n gi i,
tng hp ca ca mc sinh hoi biu hin ca
ng nhng nhu ci si ca
s sinh tn[43, Tr. 458] . T vic nhn mi vi s
trin cng ci tin n
Vit Nam hii, gn lin vi truyn thc t
ng mnh m n s nghii - ch th
ca m
4
i bt th k mi, th k c
c sinh hng vt liu mi, th k to ra bit bao bin
c trong mi mt ci si b u
i nhp quc t, m ra thi kinh t tri thng thi ha hn nhiu
bii trong s n cu. Trong
o ra nhi ln lao ca b mt th gi
i nhiu quan nim truyn thng c v
to n
i dung trc t. Ch trong
u ca th k mi ngh quc t v c
t chc, m ra nhiu khm m
hon b u. Tt c
n hing ch
i m rin mn vng thi,
i kch li thng tr,
khng ch s n tin b.
u th k c ngot quan trng ci
mi s n kinh t, v i quan
h trong nn tng ct trong nhng biu hin c
th c s i m
lun cng v quy
n tng tinh thn ci, vng
ly s n kinh t - i. Thc tin gi mc,
nh l
n cc s tr n lc ni sinh quan
trng trong s n bn vng ci.
ng bic trong phn ci nhng
din bic tp ci so ra
nhic m th c
5
ht, i Vic v t
qua nh hiu bi
hiu qu yu t vn do sc mnh ni sinh c-
ngun lc tr c thc hi i m n, hiu qu
hin nay.
S n bn vng ct qu
phi chng c ni dung kinh tng , gii quyt
mi quan h gia s t
ng c tri kt cu
ng th ci hi bic ln th X (2006) ca
a i ch
dng. Nha ph n thin v n, va gn vi
thc ting XHCN ng ti s
trin bn vn bn vng phng b gia kinh
t - i - ng; kinh t - tin bi - bo v ng.
u ki n bn vt nn kinh t tri thc
kt hp cht ch kinh t
n kinh t n s
ti.
cp quc v n bn
v ng vi m i XHCN Vit
Nam ca H ch ra t gia th k c. Mi sng trong
thi nn kinh t n tng cho s
hi bn vng t tng, m bc
thy him thy.
Vic nhn th
cng H t tm quan trng lm
ng trii mu thc hin
u qu ch thc ti
6
i vi thc tin Vic vn dc tin bi c
u trong xu th
Xu di s c ti t
Nam trong xu th hi nh n bn vng
v tin b i, em xin ch “Quan điểm Hồ Chí Minh về vai trò của
văn hóa đối với sự phát triển đất nước – giá trị lý luận và thực tiễn”
u Lu h c.
2. Tình hình nghiên cứu
n ht ci sng ci, mng
cu gn v nhn thng x,
c th
c v ng
v lan ta, thm tha cuc s
i m
t
n. H
cht l p bin nh
i, lt
i m n. Nh ng v c
thi gian th
c Vi
n chung ci.
n nay, Vin th git nhi
u c Vi
t v cu
s nghip ca Ch tch H i ct Nam, anh
t xut ca Vit Nam. M, xu
t nhn thm, hit, v nh vai
n ca H i vi tin cc Vit
i gii.
7
y nh ca cu i H ng ca
i, rt si th gii hii.
,
c. Mp cu
trung lu khnh sc sng mnh m ci vi
s i. on
k
- o: i Vii m
hi nhp quc t. Qui, 2010.
- Trnh Th Kim Ngc (ch t n thc
tin. Nxb Khoa hi, 2009.
- Nguyn Th Trn Th Mt s v c tin
t Nam. Qui, 2010.
-
-
.
(2009),
Khoa.
- i s n ci
Vii ch Qui,
1998.
t nhi v quan
tr
m H t v mi
ng dng
cc tin vi mn bn vng l
m m mi, rt cn s
i:
- ,
, (2010):
, Nxb
gia, .
8
- (2009):
n,
, .
- (2005):
, Nx
, .
- (2003):
,
.
- (2000):
,
.
- (
, 2007):
,
, .
n s nh s tn t
i vi s n H u d
ho phn n
i mc ta hii ca lu
ni quyt tri.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* M
m H
i vi s c, t xung, gi vn dng
c hin nay.
* Nhim v u:
- H thng nm H i vi s
c
- Tng k i vi s t
c, vn dng nh c gii quyt mt s v t
n vng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
u:
m H i vi s
tr ci vi s c trong bi cnh hin nay.
9
* Phu:
- V mt:
m v m H vai
n cc.
- Gii hn thu:
ng ng ku, hn ch, t
ng, gi i vi s
tric t n nay.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- n:
+ Quan nim v i vi s n lch s trong
ng H
+ Tng k
tr quan nim ca H
- u:
Lu dch s,
thu thng h
6. Đóng góp của luận văn
Kt qu ca lum H
ng thi ch ra nhng, gi ng
t nn mnh m, bn vng.
7. Kết cấu của luận văn
Kt cu ca lu n m u, kt lun, danh m u tham
kho, bao g
m H n
c.
n dm H
c ta hin nay.
10
M CA H V A
N C
1.1.Văn hoá
1. 1.1. Văn hoá là gì?
t ra t rt li vi
ng quan ni nhiu
p c th m xut
hin trong h ci vi mt tc bit
a n giu trong nn
, trong n
vi ci r i Hi Lc bit, quan nim
c
i ti.
m truyn th
T ng hi dt t mc
i Nht Bn dch t ch trong h cc
s dng c trong h ca Trung Quc. Vit Nam, do ng c
c nhi th k u th k
i mnh m n vi quan nim v
mt s c ngh thui si, th
tr c s dng ru
ngoi mu th k i k n r c
c ta, th c nhii bin, hiu cn k i v
th thng tr ca ch i ng c
dc hiu theo mng c th,
t do ng c
l c nhc t n
11
(1938) c ng vi s
n ca khoa hi.
Tuy nhi m cp trong mt
k gt hi vi nhu xu
hong sn xup, vi
gic th k,
hiu
T c hi b
c th hing t
a tr
c biu hin trong mi quan h gia
i vi vi t th trt t i
quan h c th hia
c yu t nc. V
ng T c c
chn vi chi nhau m thy
rng i
ci to, trau di, s
th i o
c c
Trong quan nim truyn thn li ca
ng li tr c cc
i Vc g
phi hin tri l ni
chu mnh tr
o m c
ca hc v gia, tr qu Bi
c hin m
i vy, k
12
c, chng mi
dung l.
Trong quan nim c i v mt
c ci cm quyp tr ng l trc tr
a nhm v chc
n lng nhy d
qua nh b nh h thin, tng
,
kt hp c
kt qu phc s
a c i
nhng kt qu tc kt qu ng T
i thin cai tr chin thc s b b vic
gii, t Nam, Trung Qu cao
li s, to ra cuc sng c tinh thng
bin hiu hc, s
c l i quan h
Nht mi ta t
ng thi to ra s t i v
Th ng h
g din hong c i vi kinh ti
ng rng lu t n
trong t c t c nhn tho
c sn
Bc v b th b ng
long t i vi b
khi cng vi li s. Nhng nhn th
ca i tnh mu ca
i trong nhu kia chn nhng
13
p nhng hn ch c nhng nhn th
nhau, chu nh la ch u dc
n mc c
ng cc tha nh
ng ci vi t
i Trung Qung quan ni
l nhch s c nhi
t c v u
n thi c i khi ti
p sang.
u ng ln ca
ng mnh m p bin, thu hiu nhau, tha nhn nhng ch
ph n thng nh t
m truyn th
(culture) v t t c xut hin
hc
- t t gc La tinh v
khai khn, v ng t ch mng quan trng
c sn xut vt chi - hong sn xu
nghi i ca cm t vng,
ng t n lin vi hong c
rong khi hon, ch y
v gn lin vi vi
trii.
Theo quy lut ca s n, quy lut c, t dc
c bi xut hin
t hong cn thii sng tinh thn ca
i. vun trng tinh th , hic,
14
ci t c hc vn, m i v . Th k I
- t ht h
vun trng tinh thn. Trit hc hi tri
thc v t c thy, t
Hi Lp i mang hai ni dung ln: s gieo
tr ng sn xut vt ch n
c tinh thn.
Trong thi Ph k XV XVI,
phc nc r Hi Lp i, t
s o c i, cho con
i nhng quan ni cao
quyi s n khoa hc k thu
nic m rng th ch, ci t
hu ca mt s khoa hi
hc hi h
n th k XVIII, t c, s dng
t thut ng khoa h n ca
dng t nh t thut ng khoa h
t c
b nho ra, do hoi t
khu bit vi t 1803) cho rng:
n th hai c ra rn
n th nht thc th t phn cu t sinh
hc ci), ln th t thc th i t
tha nhn s tn ti c
tri thy gi t qu ca s
k - th k
n v t qu
15
m i k n ca khoa hc,
ngh thui quan ni
mt hi i. T a tri n
u sn xu
ng c i bi k hiu
ng c , tr c nhiu
c
c bi v i, sc mnh c
th tr
n th k XIX, t nhip c
hc c
mu ca mc cu tri.
Khoa hc khoa ht v
nh phu, phm vi
ng d c c th ci.
khnh mthc ng ca mt
c c th thiu trong vi n
ci: Khoa h ng
u ca mc l
i nhiu cp rng, hp,
c th: ng nha phc th bao gm
hiu bing, ngh thut, phong ti kh
c v [25,
Tr. 13].
thy E.Taylo hing di sn tinh thn, phong
tc ti th t hi ngh
khoa ht ng u s i
ca khoa hu th k m ng
16
nh khoa h
m ba b phn: Trit hch s c v
Trong my thp k va qua, do v c bit quan
c khi si
n bn vng cc
nhn nhi bii sng ca con
u v u nh
ca th k XX, mi M n ra kho
chc r con s cu
n dim chung c
u quan nii m
b hong ci trong thc tii mi nhn thn
ci vi s i.
t hin lin vi ti
, hin t ng ti
n tng ti m
ng n v k tha nhng
di sn cn thng. S m
n tht ngun t s
quan nim v mi quan h gii vi trt
(t ng c
c bii tt c m
c c cu ni ca nhiu mt ci s
i la ch n phm ca mt qu c,
i.
c -
Ch tha nhn khoa ht hc ca th k XIX
i lch sng nhng quy lu
17
tt yu ca cu t gi i v
ho r nh c to ra nh hong
ng c vt cht, tinh thn
n c n tng tinh thn
ci, ca lch s nng mnh m n s n c
hi. Trong s ng
m- s tn tn xut vt cht
cn quyt c v n
cn khnh phi ti
cu ng gi i, gi i, gi
ch
t c nhng thu
n v mt vt cht ca b phong
quan ci mt phn, th
lc st cm th
p cc ng c nhng s ng
th khng lng bn ch [10,
Tr. 193-194].
Khi ngun quan ni m c
c biu hit qu ca hot
ng c c to
ra nh hong o ci - hong sn xut vt chn
xut hin th i sng c i.
i ci bim c
thc hong sa con ng
th gii t t cp. Trong Bn tho kinh t -
trit hc Vic to mc tin ra th gii vt th,
vic ci to gii t t khnh ci v
mt sinh v s sn xui t u hin
18
m cc ti c [11, Tr. 136-137] .
cho rt hing thc tin ci, trong
n nhng sn xut vt chng sn
xui ti. Tt hin trong ma con
i vi t i ci b
c th c
i tc v
c ci.
a, quan nim v hin sc
m i trong ho o c i - v
c sn xu ng sn
n ra vt cht phc v u thit yu c
ng tinh th tinh thn, t
c k tp t mi
quan h i - i - t n, nh i
quan h bn chc cng c
vc hoc ci nhm sn xun xut ra b
i vt thc th c.
Hong t n, M
phi hong
c chi phi bi nhm thn b
tr i. n lng thuu
t trong bn chng ci vc tip
tc truyn th th h h n
ng.
im cc V.I.n
, c th ., t
b phn h i v
n
19
y dng ch i ch
hiu bi no ra
n c [74, Tr. 361]. i giai
cc ca giai cn phi t m v bin
tri th k thuch
bn c ca ch i.
n nng
phi k thp thu nh ci, nhng di s
i k c nha ch
vic tip thu cn phc tin lm ca ch
u kin mi ca thi mi - th .
Trong bo Ngh quyt v nt:
ra mt th n mn nhng kiu mn thng
ng kt qu tt nht ca nn tm th gii
quan ch u kin ci su ca
giai cn trong th[74, Tr. 548].
i nhn mnh nn - i ch
kt tha, tin l
loi phng ti m tr hin
hc i mi, mang li cho qu
i sng tinh th
, la chn ci bng m
n thc, la ch ng v lao
ng sn xut, ci thinh, ci thin cuc sng, khnh sc mnh ca
i vi th ging thi t i
hong ci hiu qu nhi v vt ch
tinh th
v s vng c vc
u bng nhi cuc sng, quan
20
nim sng ci theo chiu hng tin b nghip
nh trong s
nghic bi la chn, nhn thc, so ca m
i.
u kii t th
c, qu
c i la chn
p trong m gii
nhn thc trang b kh ng nhanh,
ng, t ng thi thiu
am hiu, t truyn thch s
n ca th gii v
git nhi t
m vi rng hu chung lu tha nh
to l ch
th gi
vi s n mnh m cp k g c
chn nhi v Nh
ch ng nh
ng nh ng th nht, tinh th
vt ch m quyi hay mi
m ngh thung li sng, nhng
quy n c i, nhng h th , nhng tp tc, nh
i kh b
ng sinh vc bi
c nh c thi s la ch i t th
21
hin, t c b bit
u ca bt mt nh
mi m t tr[73, Tr. 23].
T thy theo quan nim c
u chung l c sau:
M a mi hay m
a mi). Tng hp nh tinh
tht ch mc, mi cng tn t ng
cn
n sc tng hp c mt ca mt
i, ci s
n s H t c
n s , ct
a mi hay mc th
hin b vt ch tinh th vt cht, sinh
hot vt chn ti
i t s ng cng, tt
n t n phm ca t
con
i - vi t trong nhng v n nht ci
c kh c sng, quy c t do, quy u hnh
a, quyn sng n sng v mt
sinh hm c c sng trong m no, h do. Do vy, mi
n quyn sng n,
c li vi s tin b i.
Quyc t t nhiu quan ni
v v quy thng nht vn quc t.
phi tr lc
c
22
y s n ci, con
bing tn, Mi
ng c
ng sinh vc bi
[73, Tr. 23]. v
c nhy c c
nhi
th c ti yu t ng lc mnh m
nhng cn vi s n.
S c bit ch va gn lin vi kt qu va gn lin v
u tranh pha chn
i nhp nht.
c ding
ch cc gia
n ca UNESCO. G
i k n c y phc ln m thc, c lch s ln trit hc, c ngh thut
n khoa hc, c n tc ng, c u ln phong cnh, c kinh t
lc, c h tr l nhng dn v tai hi ca
n ri c[39].
Trong na UNESCO nhn mc
i vi mi thc bin thi chc
c ci sn tho ra
t nc thang hay m
trin cc.
1.1.2. Văn hoá theo quan niệm của Hồ Chí Minh
Ch tch H c
t xut, v
mt yu t y cho s gii
cho nt Nam mn, nhm ca Ch tch H
23
Minh v n quan tr
t qua nht nh i vi
nhng di hui thm nhun, vn dng m nhm
cc tii m i
n tp, bn vng.
Trong tp Nh (1942 1943), H
ch nhng trang cui
u cm trong nhng trang ghi
m H t: sinh tn
a cuc si m
ng, ch vit, khoa hc, ngh thut, nhng
sinh ho m, c s d
nh tng hp ca mi
c sinh ho i biu hin c n ra
nhng nhng nhu ci si ca s sinh tn.
m lng nc.
1. c lp t ng.
2. i cho qu
3. i: mi s nghi i ca nh
i.
4. n.
5. ng kinh t [43, Tr. 458].
T i, bao gi dung sau:
M tuy H c s
m n
m trong khong thi coi ving
ng kinh t nm trong vi
tm cu H trong
, kinh t