Tải bản đầy đủ (.pdf) (99 trang)

Hỗ trợ phát triển chính thức của Nhật Bản và tác động đến quan hệ Việt - Nhật

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.7 MB, 99 trang )

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
*****



TRÂ
̀
N THI
̣
THU THA
̉
O




̃
TRƠ
̣
PHA
́
T TRIÊ
̉
N CHI
́
NH THƯ
́
C CA
NHÂ
̣


T BA
̉
N V TC ĐNG ĐN
QUAN HÊ
̣
VIÊ
̣
T - NHÂ
̣
T


Luận văn Thạc sĩ
Chuyên ngành Quan hệ quốc tế









Hà Nội - 2010
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
*****




TRÂ
̀
N THI
̣
THU THA
̉
O



̃
TRƠ
̣
PHA
́
T TRIÊ
̉
N CHI
́
NH THƯ
́
C CU
̉
A
NHÂ
̣
T BA
̉
N VA
̀

TA
́
C ĐÔ
̣
NG ĐÊ
́
N
QUAN HÊ
̣
VIÊ
̣
T - NHÂ
̣
T


Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quan hệ quốc tế
Mã số: 60.31.40


Người hướng dẫn khoa học: Tiê
́
n sy
̃
Phạm Qu Long









Hà Nội - 2010
MC LC
Trang

̉
ĐÂ
̀
U 1
CHƢƠNG 1: MÔ
̣
T SÔ
́

́
N ĐÊ
̀
CHUNG VÊ
̀
ODA NHÂ
̣
T BA
̉
N 6
1.1 Cơ sơ
̉
ly
́

luâ
̣
n 6
1.1.1 



? 6
1.1.2 







 8
1.2 Cơ sơ
̉
thƣ
̣
c tiê
̃
n 10
1.2.1  10
1.2.2 ODA 



 21

CHƢƠNG 2: VIÊ
̣
C THƢ
̣
C HIÊ
̣
N ODA CU
̉
A NHÂ
̣
T BA
̉
N TA
̣
I VIÊ
̣
T NAM 27
2.1 Qu trnh cung cp ODA ca Nht Bn ti Vit Nam 27
2.1.1 



1992 27
2.1.2 

1992 


 29
2.1.3 












 32
2.1.4 




















Nam 36
2.2 Cc lnh vc phân b vn ODA ca Nht Bn dnh cho Vit Nam 42
2.2.1  42
2.2.2  tr 44
2.2.3 



 47
CHƢƠNG 3: TC ĐNG CA ODA ĐI VI QUAN H VIT – NHÂ
̣
T,

̀
N TA
̣
I VA
̀
KIÊ
́
N NGHI
̣
50
3.1 Tc đng ca ODA đi vi mi quan h Vit Nam - Nhâ
̣
t Ba
̉
n 50

3.1.1  50
3.1.2 







 55
3.1.3 







 59
3.2 Đa
́
nh gia
́
nhƣ
̃
ng tô
̀
n ta
̣
i trong công ta

́
c câ
́
p va
̀

̉
du
̣
ng ODA ta
̣
i Viê
̣
t
Nam va
̀
ta
́
c đô
̣
ng cu
̉
a no
́

́
i quan hê
̣
Viê
̣

t Nam - Nht Ba
̉
n 63
3.2.1 







 64
3.2.2 


















 




 65
3.2.3 









 65
3.2.4 









 66
3.3 Nhƣ
̃

ng kiê
́
n nghi
̣
đê
̉
nâng cao hiê
̣
u qua
̉
cu
̉
a ODA trong tăng cƣơ
̀
ng
quan hê
̣
Viê
̣
t Nam – Nhâ
̣
t Ba
̉
n 68
3.3.1 












 68
3.3.2 

, ODA 69
3.3.3 



, 

tra, 









 70
3.3.4 










 , 



 , thu
, 

, 









, 

,  72
3.3.5 







, 



,  73
3.3.6 







 73

́
T LUÂ
̣
N 75
DANH MU
̣
C TA
̀
I LIÊ
̣
U THAM KHA

̉
O 77
PH LC




DANH MU
̣
C CHƯ
̃
VIÊ
́
T TĂ
́
T

APEC
Asia-Pacific Economic Cooperation
 
ARF
ASEAN Regional Forum

ASEAN
Association of Southeast Asia Nations

DAC
Development Assistance Committee

FDI

Foreign Direct Investment

GDP
Gross Domestic Product
T
GNP
Gross National Product

JBIC
Japan Bank for International Cooperation











JETRO
Japan External Trade Organization














JICA
Japan International Cooperation Agency









LHQ



MFN
Most Favoured Nation



NGO
Non-Governmental Organization










NSK
Nihon Shinbun Kyokai















ODA
Official Development Assistance
 
ODF
Official Development Finance


OECD
Organization for Economic Co-operation and Development

PECC
Pacific Economic Cooperation Council

STEP
Special Treatment for Economic Partner

UNESCO
United Nations Educational Scientific and Cultural Organization

VJEPA
Vietnam - Japan Economic Partnership Agreement
- 
WB
World Bank





WTO
World Trade Organization














DANH MU
̣
C BA
̉
NG BIÊ
̉
U
Trang
1.1 







- 



 13
2.1 












 29
2.2 











1993-2007 33
2.3 



















1992 - 2007 (%) 48



DANH MU
̣
C HI
̀
NH VE
̃


2.1 c Nht Bn cung cp cho Vit Nam t
1993-2007 33
 n vn ODA ca Nht
n 1996-2006 64









pt - 


1





1.  















 1986, 






















 , 













.








  , quan
h ngoi giao gic Vit Bc thit


 t qua mi tr ngi,  
tin trin kh . , Nht Bn  t trong nhng


u cc ta. Vi

t B





 u hi bt nht vc
kinh t  tr c (ODA). N








 . 











Nam, - ta.






















 - 












 ? 









Nh ,  








 , 


- 



? 


















 
















?.v.v 

















 , 




 - 



 



















.
, 

   

 , 
  
























 n





pt - 


2




 - 




  






.
2.  




























Nht Bn t trong s nh quan tr
 hn. C,
q



- 

























. T

  










 



 , t, 

 

















 - 



















, 



.












 




Nam - 








, 





 do 

 - 
Quang Minh - NXB Khoa 




Nam - 





1990 . 
 - 






 



 - 








  do TS. 



p - TS. 
- 





 






- Asean 
 



 - 





 ,
1999.v v












 n 









  (ODA) 

 - 





 , 




- 



. 
























 - 

. 




, 

























 ,  
.





pt - 


3
3.   ca lu









 , 












 - 

 
1992 



















 , 






 ,  ,
























. , 





 , 








, , 















, 














































.

4. u










- 

.



 , 

















 





   , 







, 

























.




 , 















- 









1992, 










.








pt - 


4
5. Phu












 ,  
 -






 . 




, 
 , 

,  , 



 




















.






























- 




g


.








 




,   




,  ,  







.
, 






















  








 ,
V









.
6. Nh yu ca lu






, 












, 






, 



















- 



.




 , 

















- 




.






 









 , hy



























Nam.






pt - 


5
7. 




a lu
Ng , 

, 













 ,






 , :
1: 















Ch

















 













 (ODA), 










 , 








 - 


.






 










  








 






 . 




















.
 






- 

, 











 





  







- 



, 
















 . 








 



























 - 




,
















 - 




lai.













pt - 


6











T BN
1.1 







1.1.1 



?
a) 
i chin th gii th 
thun v s tr i dng vin tr i hoc cho vay vu
kin. T chc t 
 gip ti hi ngh v - tin t t
chi Bretton Woods (M) vi m
trin kinh t i cc vt t
chc trung gian v c s vi hong ch y
u kii b ri
 c.
Tit s kin quan tri
 thup t chc h n
(OECD). T chn quan
trng nht trong vic cung c       
 hn  ban
 ban h tr n (DAC) nhc
n kinh t  cao hiu qu 
K t n sau:
Trong nhng khn nhng
n tr t c thuc OECD vn
gia thng vin tr t mc gu thi
nhn nhi t l th
1991 vin tr n con s  USD






pt - 


7
  USD
cho vin tr bng 0,25% tng GDP c. C
l ODA/GNP cn tr ca
OECD gim 3,768 t USD. Trong nhi ca th k ng
u th k ng gim nh, i vi Vit Nam k t
khi ni li quan h v chc cung cp vin tr 
c vin tr 

 t Nam ngay c khi khng vin tr 
th gii gim xung.
b) 




  vit tt  ng Anh ca Official Development
Assistance (Vin tr c )
 



a OECD: m nht v i T

chc h c nha
th k 
a
mc vin tr  chc nh
n kinh t i ct tr
cp (o  

25%)[42]
 c nh cc vin
trc nhn vin trc vin tr n tr.
 



 ca DAC: U ban h tr  n (DAC) 
n mnh v c nhn vin trt phn ca
 u t 
n tr i chit 25% tng vin
tr  c Official Development Finance,
vit t c cho mn, loi
v              
chim t trng l [2]





pt - 



8
 



 a Vit Nam (



 131-CP): H tr
ng hn gic hoc
 c Ci ch t Nam v 
  ch . [5]






 n 
 ch chc quc
t hoc chn, nhm
mn kinh t i  n
tr in ch ng 25% s vn cung cn tr 
1.1.2 















Ngun vn ngoi lc quan tr
c 



 thc hi



i ca
a ODA th hi 
 n vn b m b
n, gic. Vn ODA vc
i h- 30 t thp
khong t  n vn ln vu kin cho
 c 



 m tp
  h tng kinh t 

c, thu lc h tc, y t. Nh
h tng 



 ng mi hoc ci to nh ngun vn
u kin quan trng nn kinh t c 
i vc




  ch 
t  [35]
 c n  nguc, bo v 
ng. Mng ODA l c tip nh





pt - 


9
          o, nh   t
u qu cng m vt cht
k thut cho vic dc c




 
mc  tr 
vc y tm bo sc kho cng. Nh   ca cng
quc t



  ch s n con
i ca qu
 c 



 , gi
mt trong nh  quc t 
c h tr c. Mu
hio ca ODA. Trong bi cnh s du qu
ODA mng bng 1% GDP s m 0,9%
t l t vong  tr c gi USD vin
tr h cc 25 trii c[35]
 n b sung ngoi t c
t c



c 




 
t l
quc t cc bin tr a IMF
c tip nhn,
t ng bn t.
 c s du qu s tr n lc b 
 nhng qu qu t
 l xp x 
vin tri vi nh ch, ODA
n cng c nim tin ca khu vi
mi c
ng i v nhng nn kinh t ng b 
n tr  i





pt - 


10
trc 




mc n nhiu, mc mng ODA ln ca cng quc
t song lc tip nhc rn FDI
 c 




  ch 
  tr c ct, c
qu p v
quc t.
  





 ngun vm n nhiu hu qu bt
li vc tip nhn nc s dng hiu qu,
ng n quc gia, l thu 
1.2 






1.2.1 

















 - 





















. 














  ,  


 , 
























 .














, 




















 

.








 



21/9/1973. 
























 

 




. 














 , 













, 











, ,




, 



.
1992, Nht Bn quynh m li vin tr cho Vit Nam. Quan
h gia Vit 

Nht B






pt - 


11
n mi v chi quan h kinh
t c m r


 quan h  t  hiu bit gi    ng

a) 


Ch  
t chc trng th L k ni ngon Th
ng Nht B c sang 
    a Th      ng
        Th ng
 Shinzo Abe (11/2006). V 
Vit Nam, Th  Th a Vi
c Nht B:
T            
3/1999), Th        tch Quc hi
Nguy         c M 
10/2002), Th i (4/2003) Th ng Nguyn
T
c cao cp 






, cc
 giao l.
Gic t nhi i thong
k cp b  ng v  , kinh t
qu 
chc m rng








































 . o cp cao hai
c thng nhng quan h Vit Nam - Nht B
y, t Nam 7/2004 ca





pt - 



12
Ngong Nht B i tm cao
mi cn vng".
n nay, Nht Bn vc ng h i
mi ca Vit Nam, khuyt Nam hi nh gii
 chng th, Nht Bn
t Nam v k thut, vn
qu c t, khu v c sau
chii mi,
chuyn sang kinh t th ng Nht Bng quan h h
t Nam, mun Vit Nam ng h Nht Bn
tr  ng trc Hng Bp quc
b) 




 V hi
u nm qua, Nht B ng nhp khu
ln nht ca Vit Nam.
Tng 





 m gic trong nhng
n  m USD, chim t trng khong 14-17% tng







 ca Vit Nam vi tt c 
gii. , 

 

a ta sang Nhng
vi t  15- nhiu nm qua Vi
c xut Bn.
ch xut nhp khu Vit-Nht mc k l
16,7 t  so v2,5 t t xa so vi k
hoch 15 t  t B
i ln th hai ca Vit Nam (ch sau Trung Qut
khu ca Vit Nam sang Nht B 
v007 (6,5 t t Bn tip t ng nhp khu ln
th hai (sau M) ca Vit Nam.





pt - 


13
1.1 - 





-> 




<- 












1998
1,481
1,469
0,012
2,950
1999
1,786
1,477
0,309

3,263
2000
2,621
2,250
0,371
4,871
2001
2,509
2,215
0,294
4,724
2002
2,438
2,509
-0,071
4,947
2003
2,909
2,993
-0,084
5,902
2004
3,502
3,552
-0,05
7,054
2005
4,411
4,092
0,319

8,053
2006
5,232
4,7
0,532
9,932
2007
6,069
6,177
-0,108
12,246
2008
8,538
8,241
0,297
16,78
2009
6,29
7,47
-1,18
13,76

Vi t khu mt 
sn, thy s g, may m  nghc li, Nht
Bn cung c t b n, sn ph cao, st
y mnh ti



, 





 c ta.
Mng tin triy, song
hn ch ln nht ca Vit Nam hin nay vt khu ca ta
sang Nht Bn phm
 cht lng
mc trong quan h i vi bn. Hn ch li
nhu cn quan h i gic v
. Trong tng 



 

 ca Nht Bn,
t Nam vn ch chim t trng nh 





pt - 


14
     trng ca Trung Qu    
p nh

t ti 1,7%, u so vi Vit Nam. Nht Bn v
t th 



 Hii t do 
 t Nam  ng Nht vn
hay gp ph thng kim tra phi thu cht chc bi
nh kht khe v n ch  sinh, kim dch m 
trong quan h   i
hu quc (MFN) v thu t nhi [37]
 V h
trc tip ca Nht Bt Nam k t 
 chc quc t ni li vic cung cp vin tr n (ODA) cho Vit
Nam (vi ngun cung cp ODA ln nh Nht Bn cu
5/2002, Nht Bng th 3 trong s 
 t Nam vi tng s 386 d c c
t 4,3 t USD. Ct Bng th 
Singapore) v vi Viu v vn
thc hin t 3,04 t USD) [32]. c cha Nht Bn
ngay t  v  1 ti Vi
c tip cho s n kinh t - i ca c c bii
Vit Nam.
i, so v
c tip ca Nht Bn  Vit Nam vng vi kh
u ca c i ca Nht Bt
Nam hip phi s cnh tranh mnh ca Trung Qu c
trong khu v y ma Nht Bn
i c  phi n l nh
 






pt - 


15
 cp   ngh s c c trong chuy
c ti Nht Bn ca Th ng Vi
i s ki
Th ng Nht Bn Koizumi quyng nh


hin mn chung Nht Bn -
Vit Nam nhm ci thing sc cnh tranh ca
Vit Nam" gi tn chung Nht Bn - Vit Nam". Ti
i Tokyi din c t Hip
nh khuyo h i s kin quan tr 
ra trin vng to ln cho ht - Vit. Nu ch  
d u lt Bt
Nam 928 d 

 vi tng s vi 9,03 t USD,
chim 10,8% tng s vn FDI ca tt c t Nam,
ng th 4 trong s  t Nam
 Quu v vn
c hin, vi gn 5 t USD [28] (chim 17% so vi c c).
i cnh khng hong kinh t th git

Bt nhin  v n th
ba  Vit Nam vi 105 d  ng
u, vi 55 d  ng th hai, vi
132 d  USD) . [4]
t Bho bin
ca h va Vit
t s hn ch, bt c 
 h tng ca nhi t
    ng knh, phi         
ng, mt s dch v n thit so vi
c.





pt - 


16
c t,  tip t nhng tr ngi ng thi vi vic
vt Hi 
25/12/2008, hin nay c t Bp tc
c trin 3 cn chung
Vit-Nh ci thinhc cnh tranh
ca Vit Nam.
c) 

ODA









, 




 - 



. 









   







.
d) 








Quan h t Nam - Nht B i,
song mi quan h 
c kinh t. Ch t cui thn nay, quan h giao
c mi thc s 
trin. Tp trung  mt s hong sau:
 H tr t B ng
 h t sm trang thit b 
d  
vic bo ph c H chc UNESCO
m trang thit b in 
o d
trit b cu
ngh, Hi Hu Ngh Vit-Nh- 
tr ng cc Th dc Th  
thit b cho vi 
tric mua sm trang thit b ging dy ting Nht  i






pt - 


17
hc Ngoi ng n tr 
li cho Vit Nam 10,5 t t khon ln cho
-t Bt Nam
hai d n v c, 500 tric Vii
     c Vi   H   
n tr i ca Nht Bn t Nam
t  i tng s tin 316 tri
bao gt b c c [37]
 Nht Bn h tr c t ch
     c Vit-Nh    c tri i
thiu v n phm th n thng, v l
hi Nht Bn tt s   Vi
vic c  thut Nht Bn sang biu din  Vit
c li  thut ca Vit Nam sang biu
din  Nht Bn. Vic ti Nht Bn
  tri
c
Vit Bn biu din vc c truyn th
tp lc ra mt l Nht
Bn mn m. Ga Nht Bn Sanmisen, kch Noh,
 Vit Nam
 u

phim ca Nht Bc chiu  Vit Nam, nhic
Nht Bc dch ra ting Vit, gii thiu  Vit Nam. Tun
l t Bc tii trong
u b phim mi ca Nht Bn
 nh r phim





pt - 


18
t - Nhn xu
ng giao  gii thiu
n ch thut, gii thic gic v
ng vi nhu cn ca c hai.
p k nim thit lp quan h ngoi giao
Vit Nam - Nht Bn u hou
din ngh thuu th thao, trii thiu tranh,
nh Nht Bu cuc hi tho khoa hc Vit - Nht v 
 n ra t H t s
   Vi          i
c biu
thi gian, nhii thiu v 
i s, kinh ti Nht
Bn.  ,
ti Vip hiu bic
 Nht Bn. V t Bi hp vi Vit Nam t

chc "Nht Nam ti Nht Bn" ti mt s 
Tokyo, Yokohama, Osaka nhm gii thii Nht hiu bit
 nhc st Nam  nhiu th lo
m thc, thi trang, du lch, phim c
 c ting Nht  Vin mnh
trong nhn cu 
s o ting Nhi hc quc l 
  H  ng i hc quc lp
 ng s hc ting Nht  Vit Nam hin
 t 
nhia Nht Bn sang Vit Nam ging dy

×