Việc giảng dạy về Việt Nam ở Đông Bắc Thái Lan - Trường hợp tỉnh Nakhon Phanom (giai đoạn 1946-2013







THOUCHANOK SATTAYAVINIT



VIỆC GIẢNG DẠY VỀ VIỆT NAM Ở ĐÔNG BẮC THÁI LAN
TRƢỜNG HỢP TỈNH NAKHON PHANOM
(GIAI ĐOẠN 1946-2013)




Chuyên ngành: 




Hà Nội-2014






TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



THOUCHANOK SATTAYAVINIT


VIỆC GIẢNG DẠY VỀ VIỆT NAM Ở ĐÔNG BẮC THÁI LAN
TRƢỜNG HỢP TỈNH NAKHON PHANOM
(GIAI ĐOẠN 1946-2013)




 60 31 02 06




TS. Võ Xuân Vinh


Hà Nội-2014


I HC QUC GIA HÀ NI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
***

GIẤY XÁC NHẬN SỬA CHỮA LUẬN VĂN

Kính gửi: GS. Vũ Dƣơng Ninh
Ch tch H ng chm lu     c chuyên
ngành Quan h Quc t (Mã số: 60310206).
Tên em là Thouchanok Sattayavinit, hc viên cao hc khóa QH-2012-X,
chuyên ngành Quan h Quc t, Khoa Quc t ho v Lun
    c chuyên ngành Quan h Quc t, mã s 60310206 ngày 25
 tài: “Việc giảng dạy về Việt Nam ở Đông Bắc Thái
Lan Trƣờng hợp tỉnh Nakhon Phanom (Giai đoạn 1946-2013)”.
Theo nhn xét và kt lun ca Hng chm lu
ng nht ý kin vng dn, lu
cc sa ch
1. Các li chính t và li câu;
2. B sung tng hp kt qu phng vn. Ni lun

3. Chuyn các nh sang phn Ph lc theo yêu cu ca Ch tch hng.
4. B sung, làm rõ thêm các ni dung trong phn Lch s nghiên cu v.
5. V phng ca vic ging dy v Vin chính sách ca chính
ph i vi Vit kiu, hc viên xin gi m ca mình
bi:
Thứ nhấta gio Thái Lan, vic ging dy ca Vit
kiu là hong cách mng và ni dung ging dy là truyng
cng sn. Vi chính sách thân M ca mình, hu ht các chính ph Thái Lan
sut t  n 1947- u có chính sách chng cng. Do vy, vic
ging dy nói chung và vic ging dy v Vit Nam nói riêng ca cng


i Vi chính ph Thái Lan lo lng, khin nhiu chính sách
i vi Vin vic cm
ging dy;

Thứ hai, nu vic ging dy ca cng Vit king ti
chính sách ca chính ph Thái Lan thì sau lnh cm ging du tiên s
không có lnh cm tip theo. Chính sách ban hành ngày 21/4/1970 là mt ví
d. Theo chính sách này, con cháu Vit kic phép hc tng ca
ng thi cm Vit kiu m lp ging dy trong cng. Nói
cách khác, ch khi vic ging dy này có ng ti nhà cm quyn Thái
Lan thì chính ph c này,  mt m i có thêm ch 
cm vic ging dy ca Vit kiu.
 ngh - Ch tch Hng
xác nhn vic b sung nói trên c u.
Em xin trân trng c
Hà Nội, ngày 15 tháng 10 năm 2014

Xác nhận của Chủ tịch hội
đồng


GS.Vũ Dƣơng Ninh
Xác nhận của giáo viên hƣớng
dẫn


TS. Võ Xuân Vinh
Học viên



Thouchanok Sattayavinit

LỜI CẢM ƠN

 T Võ Xuân
Vinh, 
trình 
  - 
Khoa hhv
.
Xin chân  em  

cô cThái -  Nakhon Phanom, , bác
chú,   




Hà Nội, tháng 9 năm 2014
Tác giả

Thouchanok Sattayavinit
1

MỤC LỤC

Trang

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 3
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU 4
DANH MỤC CÁC ẢNH 5
MỞ ĐẦU 6
 6
 7
  11
 11
 12
 13
 13
 14
CHƢƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ VIỆT KIỀU Ở VÙNG ĐÔNG BẮC
THÁI LAN 15
1.1. Vài nét v tnh Nakhon Phanom 15
1.2.V cng Vit kiu  c Thái Lan 17
1.2.1. Giai đoạn trước năm 1946 17
1.2.2. Giai đoạn từ năm 1946 đến năm 2013 24
i s ca Vit kiu  c Thái Lan 34
Tiu kt 38
CHƢƠNG 2: VIỆC GIẢNG DẠY VỀ VIỆT NAM Ở TỈNH NAKHON
PHANOM 38
2.1. Khái quát v vic ging dy v Vit Nam  c Thái Lan 39

2.2. Vic ging dy v Vit Nam  tnh Nakhon Phanom 45
2

2.2.1. Giai đoạn trước năm 1946 45
2.2.2. Giai đoạn từ năm 1946 đến năm 2001 51
2.2.3. Giai đoạn từ năm 2002 đến năm 2013 63
Tiu kt 70
CHƢƠNG 3: TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC GIẢNG DẠY VỀ VIỆT NAM Ở
TỈNH NAKHON PHANOM 71
3.1.n chính sách ca chính ph i vi Vit kiu 71
3.2.n vic bo tt Nam trong cng Vit
kiu 77
Tiu kt 84
KẾT LUẬN 85
TÀI LIỆU THAM KHẢO 87
PHỤ LỤC 97






3

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ASEAN Association of SouthEast Asian Nations
Hip hi các Qu
E-Library Electronic Library
n t

MOU Memorandum of Understanding
Biên bn ghi nh
SEATO South East Asia Treaty Organization
T chc Hi
USD United States dollar





4

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bng 2.1: So sánh cp hc và môn hc ca Vit kiu và ca Thái Lan giai
n t n 1975 57





5

DANH MỤC CÁC ẢNH

nh 2.1: Mt s nh tài li



a cô giáo  Tâm chép

tay t u Vi tnh Nakhon
Phanom 55






6

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
y 6/8/1976

 
Thái Lan,             Theo các nhà


k
sau khi  úc, nhóm này 
k k

     Nakhon Phanom, Udonthani, Nongkhai, Sakon
Nakhon và Mukdahan.
Cộng đồng Việt kiều ở Thái Lan vẫn cố gắng lưu giữ các giá trị truyền
thống tốt đẹp của người Việt Nam. Những lớp học giảng dạy về Việt Nam trên
nhiều lĩnh vực khác nhau đã được mở trong nhiều chục năm qua. Không chỉ
cộng đồng người Việt Nam mở các lớp giảng dạy về Việt Nam, những năm
gần đây chương trình giảng dạy về Việt Nam cũng đã được đưa vào giảng dạy

tại một số trường đại học ở Đông Bắc Thái Lan. Học về Việt Nam không chỉ
có con em Việt kiều và hiện nay, nhiều người Thái Lan cũng rất quan tâm tìm
hiểu về Việt Nam.
Trong lịch sử, Việt kiều đã có những đóng góp không nhỏ cho sự phát
triển của Thái Lan cũng như quan hệ Thái Lan - Việt Nam. Quan hệ Thái Lan-
Việt Nam gần đây được nâng cấp lên tầm chiến lược cũng có một phần đóng
7

góp không nhỏ của cộng đồng Việt kiều ở Thái Lan nói chung và vùng Đông
Bắc nói riêng.
Vì vậy, việc giảng dạy về Việt Nam ở Đông Bắc Thái Lan, cụ thể là
tỉnh Nakon Phanom là việc làm cần thiết để hiểu hơn về các nỗ lực giữ gìn
bản sắc văn hóa tộc người của người Việt Nam trong bối cảnh phải cố gắng
hòa nhập với cuộc sống, nền văn hóa bản địa cũng như, và về những nỗ lực
đóng góp của cộng đồng Việt kiều ở Thái Lan cho mối quan hệ Thái Lan -
Việt Nam.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
không ít  
-
Ở Việt Nam, Quá trình phát triển quan
hệ Việt Nam - Thái Lan 
 c
-

-  2000 
.
Công trình Quan hệ Việt Nam – Thái Lan trong những năm 90 (Ng
, 2001, ) 
 


 
Nam Á; n  Thái
Lan;             
  Thái Lan. 
 Thái Lan trên
8


 
 y ra
.
Công trình Người Việt ở Thái Lan     
Cornell U.S.A.) 
; l
 m
ra .
Bài vCó một phong trào giáo dục “Gia đình học hiệu” trong cộng
đồng người Thái gốc Việt ở Thái Lan Công Khanh, 2009, Nghiên
11)   Gia
. n làm giáo viên 
. qua cách
.
 Đời sống văn hóa của cộng động người Việt Nam tại Đông
Bắc Thái Lan (
 
sang Thái Lan ,
 .
Vài nét về quan hệ Việt Nam - Thái Lan những năm đầu thế kỷ
XXI   30
năm quan hệ hợp tác Việt Nam - Thái Lan 


--

9

Ở Thái Lan
Việt Kiều đối
với sự ổn định trong nước (Tiếng Thái Lan - Wichan Champisi và Suvit
Supun, 1976, Odien S  )      
Thái Lan 


 
Công trình Việt Kiều (Tiếng Thái Lan - Khachatphai Burutsaphat, 1978,
) ,
        
 
  
Ngoài


 The development of Vietnamese refugee policy in Thailand,
1945-1992 (Gun Sirikul, 1993, Master Degree of Arts, Department of Social
Policy and Planning Graduate School, Institute of Social Technology,
Bangkok) 
1992 . Nghã 
 
.
Công trình Quan hệ Thái Lan-Việt Nam đầu Triều đại Rattanakosin
theo quan điểm của nhà nhiên cứu (นักวิชาการ) Việt Nam (Thanyatip Sripana,

1998, Asia Paritat. 19)   
10

  
XII.
Công trình Bác Hồ đối với chiến lược giải phóng ở tỉnh Nakhon
Phanom (Thunwa Ja
trên hai bên sông Mê Kông, Nakhon Phanom)  
 ,
 

    The policy of the Pibulsonggram regime regarding
Vietnamese refugees in Thailand 1948-1957 (Thananan Boonwanna, 2002,
Master of Arts in History, Department of History Faculty of Arts,
Chulalongkron University, Bangkok)       
-1957  
          

.
Công trình Lịch sử huyện Thadphanom  hái Lan - Pavit
Kumprom, 2003, tNakhon Phanom, Nakhon Phanom)
 , trong
   
.
Công trình Viet Kieu in Thailand in Thai-Vietnamese Relationship
(Thanyatip Sripana and Trinh Dieu Thin, 2005, Institute of Asian
Studies Chulalongkorn University, Siboon computer Thailand) 
 
             


11



Nakhon Phanom nói riêng.
  Encyclopedia of Ethnic Group in Thailand: Vietnamese
(Sophana Srichampa, 2005, Research Institute for Languages and Cultures of
Asia. EkpimThai, Bangkok)         
 . 
 tín tôn
  


-
-

 
 

 P

3. Mục tiêu nghiên cứu
 
 Phanom, Thái Lan.
4. Đối tƣợng, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng:

t Phanom. Nakhon Phanom 

12

 P

             
P
Nhiệm vụ:

 
 và c   giai

 P
 Phanom.
Phạm vi:
          Nakhon Phanom

  
  


5. Nguồn tƣ liệu






-

13

 
 Phanom.
6. Phƣơng pháp tiếp cận, nghiên cứu
ng các phương pháp tiếp cận

.
              
 Phanom



-
Các phương pháp nghiên cứu 
.
7. Đóng góp của đề tài


LaNakhon Phanom nói riêng.



-



14

8. Bố cục của luận văn
, 


Chương 1:
Khái  vùng 
Chương 2:
Nakhon Phanom
Chương 3:
g Nakhon Phanom.


















15

CHƢƠNG 1
KHÁI QUÁT VỀ VIỆT KIỀU
Ở VÙNG ĐÔNG BẮC THÁI LAN

1.1. Vài nét về tỉnh Nakhon Phanom
1

Tnh Nakhon Phanom nc ca Thái Lan vi din
tích khong 5.512,7 km
2
, cách Bangkok khong 740 km. Tnh có sông
Mekong chy qua vi chiu dài khong 153 km. Phía Bc ca tnh giáp huyn
Seka và tnh Khammouane (Lào), phía Nam
giáp vi huyn Don Luang và huyn Wa Yai ca tnh Mukdahan, phía Tây
giáp các huyn Kusuma, Am Nuay và Muong ca tnh Sakon Nakhon.
Về lịch sử, t nm trong núi.
nh Nakhon Phanom là c c Srikhottaboon (Pht
lch th 12). Trong pht lch th 18, Srikhottaboon nm trong quyn c
ch Lan Chang  i din Tha Uthen, nm phía Bc tnh
i Huay Sri Mung ven bên trái
ca sông Mekong (C n nayi mt
là Mukkharanakhon sau khi vua Nakaranurak nm quyn. Vào thi vua Rama
I, tt tên là Nakhon Phanom.
Về địa giới hành chính và dân số   nh Nakhon Phanom
c chia thành 12 huyn (Muang Nakhon Phanom, Tha Uthen, That
Phanom, Na Kae, Ban Peang, Pla Pak, Sri Songkhram, Ranu Nakhon, Na Wa,
Phon Sawan, Na Thom, Wang Yang) vi 97 xã và 1.123 làng vi tng s dân
i.

1
Xem   2555, http://103.28.101.10/briefprovince/filedoc/48000000.pdf, xem
25/2/2014. Các thông tin c th v tnh Nakhon Phanom có th xem ti

16

Về kinh tế     p bình quân c i dân tnh
Nakhon Phanom là 41.377, 24 Baht (khong th 15
trong s các tng th 62 trong s các tnh và thành ph ca
c c. Nông nghip chiu kinh t ca tnh vi các sn phm
nông nghip quan tro, cao su, sn, da. Ngoài ra, tnh có quan h
kinh t vi Lào, nhp khu các sn phm dt may, g, máy móc, và xut
khu các mc gii khát, thép, sn ph

, hàng th
công V ng, trong thc, nhit khng
tn nay h ng  
c làm ti các khu công nghin xut,
xây dng, và nông nghip. Chính sách ca t biên gi
vi vic thành lp khu vc phi thu quan, và là trung tâm phân phi sn
phm. Tnh ng h doanh nghc láng ging.
Về dân tộc và văn hóa, tnh Nakhon Phanom là mt tnh sát sông
Mekong, vì th a tnh là s kt h-Thái Lan vi 7
dân tc ch -Lào, Phu Thái, Nho, Thái S (Thái Ka Cho), Thái
Ka Lueng, Thái Kha, và Thái Sec. Ngoài ra còn có ci Vit (vi
khoi vi Hoa. Các dân tc có quan
h cht ch vi nhau. Bn sa h vn tn tn nay.
Tnh Nakhon Phanom có các l truyn thng t u ht các
l hi n tôn giáo và cuc sng c bu
cu may, l th c, máu ci
a truyn thng ca h nh khác  
Bt Thái Lan (tc) vào tháng 5 theo lch Thái Lan.
Tnh Nakhon Phanom có 95% dân s o Pht 3,9% theo Thiên
Chúa giáo, còn các tôn giáo khác chim 1,1% dân s. Về giáo dục0,
tnh Nakhon Phanom có tt c ng hc các c

17

i hc li hi hc
Ramkhamhaeng.
Về du lịch, Nakhon Phanom phát trin du lch lch s, tôn giáo, ngh
thuhiên, và ng h du lch trên sông Mekong vi các hot
           
ngm cnh hoc sang Lào, Ch  Nong Seang, bào tàng
nhà H Chí Minh, Làng hu ngh Thái-Vit
1.2.Về cộng đồng Việt kiều ở Đông Bắc Thái Lan
1.2.1. Giai đoạn trước năm 1946
Nhng t   i Vi  và  i (i Vit
m hop P Dt hii Viti
Thái Lan trong chin tranh th gii th II. Nhng thut ng  phân loi
nhóm và thi gian khác nhau ci Viy,
theo pháp lut Thái Lan, i Vin tranh
th gii th II gi Vi
thi Ayutthayc chin tranh th gii th II g
2

i Vi i Xiêm t trii Ayutthaya
n nay không còn nhng truyn thng ci Vit Nam na, vì
a h ng hóa vi ba Thái Lan. Nhóm
này sng trong khu vc min trung c    

Bc trong cui th k XIX và mt nhóm nu th k XX. Nhóm này
o Thiên Chúa và mt s i o Ph
3

Mt nguyên nhân quan trng khi i Vit t   c

Xiêm thi k c,

2
Thanyatip Sripana và Trinh Dieu Thin (2005), Viet Kieu inThailand in Thai-Vietnamese Relationship,
Siboon computer, Bangkok, tr. 3.
3
Thanyatip Sripana và Trinh Dieu Thin (2005), Tài liệu đã dẫn, tr. 3.
18

có ch       c. Ch    o
thun li li Vit Nam nhn
  yu t các tnh min trung Vi    An, Qung Tr,
Qung Nam, Qung Ngãi. Hu hi dân khu vu gp nhiu khó
 nông nghiy, ch n nha th k 19
mi hình thành nhng ci Viu tiên ti Xiêm. H
c Xiêm to khá nhiu kin thun li cho vic
u. Thành phi Vic Xiêm lúc này
ch yu là nho Thiêc tính có khoi
 Nakhon Phanom và Sakon Nakhon. Nhi Vit  
h gi Vit thi T  tt  huyn
Thare, tnh Sakhon Nakhon. Thare là mt huyn nm cách trung tâm thành
ph Sakon Nakhon khong 20km, có h Nng Hn ln th 3 ca Xiêm nên có
u kin thun li Vit sinh sng bng ngh t cá. H 
dng nhà th Thiên chúa (Nhà th Thare) ngay gn h Nng Hn.
4
i
Vio Thiên chúa  c Thái Lan sng ch yu  Tha re,
Nong Seang, tnh Nakhon Phanom. H c  vo
Ph
5

 k c bit là k t triu vua Minh Mng (1820 -
n khi Pháp xâm chim Bc k, do nhng quan li phi
Vii vi các giáo dân nên mt s i chy sang Thái
lánh nn vì  t s y sang tnh
Chan Thaburi (nm  ng bin và mt s
ng b c Thái Lan. Mt s i Vit vì
lý do v kinh ta tht sông Mekong

4
Đời sống văn hóa của cộng động người Việt Nam tại Đông Bắc Thái Lan,

5
Thanyatip Sripana và Trinh Dieu Thin (2005), Sách đã dẫn, tr. 21.
19

n giáo
i Pháp  bc Vi rng các hong ca h
 c Thái Lan. Do thiu giáo hi nên h ng ng ca
    c bit  mt s      
Thabo (Nong Khai). H dân  
phi Vit.
Vào cui th k u th k XX (vào trii vua Rama V ca
Xiêm 1868-1910), sau khi hoàn tt vic xâm chim, th
ng s  i vi nhân dân Viu chính sách
 nng n và bt phu dn hàng loi Vit Nam ri b
     t m    ng. Mt s i dân min
Trung Ving Lào, mt s c
Thái Lan. Bên c  ng ch  c dân din ra trên
khp Vic bit là  mi

u th k XX, các phong
trào trên lng xung, s c cùng nhi có tâm
huyt vi s nghip gii phóng dân t Xi tìm
ng c. Vì vy, li có mt nh
mi vào Xiêm n này.
6

Nhìn chung trong thi k này, nhng nhà ho   c Vit
Nam bu coi Xiêm là m thoát khi s 
ca th  và khuyn khích
i Vit vì h cho rng nu các quc gia  i s 
h ci Pháp, tình hình s bt ru trong thi gian này
c Phan Châu Trinh, ngi sáng l

6
Tài liệu đã dẫn, tr. 19-21.

20

a ch gi thanh niên Vit
Nam sang Trung Quc và Nht Bc bit, nhng hoc ca
ch tch H Chí Minh t 1928-1929 lan rng khp  các tc Xiêm.
ng chân hong lâu nht ci là bn Na Choc, tnh Nakhon
Phanom (hic phát trin thành Bo tàng
H Chí Minh ti b
hu ngh Thái-Vi u tiên ti Thái Lan (Ban Mit Ta Pap Thái-Vit) do
chính tay nguyên th   c Thái Lan và Vit Nam c  
n nay là tnh có nhii Vi
sinh sc khi ch tch H  Vit Nam Thanh
niên cách mng chí hng Thúc Ha xây dng vi m

  p tác  No    ng     
ng t hc t,
luyên tp quân sn xut m v ng sn xut
 m bo cuc sng và hc tp, rèn luyn phm ch    c
chính tr u quan tr ng cách mo
con em Vit kiu, vng dng hc và tham gia xây dng chùa Vt
Pho ti Udon Thani
Tình hình Vit kiu  c H Chí Minh khái quát
i Quc t Cng sn ngày 18/2/1930:
1. Nhc ch th Quc t cng sn v công tác  
 m 1928.
c vi mt s i An Nam  y t
1929.
2. Nhu kin  Xiêm:
at phân tán, hu ho Pht, mt s o
Thiên Chúa.