Đạo đức Phật giáo và ảnh hưởng của nó đến xây dựng gia đình văn hóa ở tỉnh Ninh Bình hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NÔI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





NGÔ THỊ BÍCH
(Thích Đàm Quy)





ĐẠO ĐỨC PHẬT GIÁO VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA
NÓ ĐẾN XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VĂN HÓA
Ở TỈNH NINH BÌNH HIỆN NAY






LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC

HÀ NỘI - 2010

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NÔI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





NGÔ THỊ BÍCH
(Thích Đàm Quy)





ĐẠO ĐỨC PHẬT GIÁO VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA
NÓ ĐẾN XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VĂN HÓA
Ở TỈNH NINH BÌNH HIỆN NAY


LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC



Chuyên ngành: Tôn giáo học
Mã số: 60 22 90

Người hướng dẫn khoa học: TS Ngô Thị Phượng






HÀ NỘI - 2010

1
MC LC
Trang

M u
2
Ni dung
8
t giáo Vit Nam và nhng v n
cc Pht giáo Vit Nam

8
1.1 Khái quát v Pht giáo Vit Nam
8
c Pht giáo Vit Nam
23
   ng c  c Ph  n xây
d tnh Ninh Bình

45

a lý, kinh t - xã hi và tình hình phát trin
Pht giáo  tnh Ninh Bình hin nay

45

61
2.3 Nhng  ng ch yu cc Phn
xây d t

76
2.4 Mt s kin ngh nhm phát huy ng tích cc và
hn ch ng tiêu cc cc Phn xây
d t


89
Kt lun
102
Danh mc tài liu tham kho
106

2
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
        
              
 c


 tôn giáo

   
     
 Thông


, 

  


 u
 ni, 

.
 
ác  con  

¶nh h-ëng  
rong các 

3




 





 
và  trong gia


gm , . Ninh Bình còn là


  .  - x  
. 
là              
, ,   

giáo  




riêng.  

4


2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

 


, các công trình , tìm o P
:
- 


-  

-         

-             
1999;
- 
, 2002;
- 
, 1996.
nó

-  




5
-               

- 

 ba, các , 
- 

- 

- 
- 

    

 

i




 và làm rõ 

3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- 
hh Bình. Qu
 ngh   h tiêu

6


- 
+ Khái quát v 
+ Phân tích 


nh  ch y   
gia 
 ch
 h 

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- 
gia 
- 
 

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- -
hà
ác chính sách tôn giáo

-           

 


7
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- 
gia 
-            




7. Kết cấu của luận văn
         
chí 

8
NỘI DUNG
Chương 1
PHẬT GIÁO VIỆT NAM VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA
ĐẠO ĐỨC PHẬT GIÁO VIỆT NAM
1.1 Khái quát về Phật giáo Việt Nam
1.1.1 Sự du nhập của Phật giáo ở Việt Nam
 - Trung Hoa
   g 
 
 
  nhà
 ba 


 
Có 


 c.
Trung tâm P

 - 
th 


              
       trao   .      


9


     

,  do


dân gian, 

  



  là tông phá       ,    Ma
(Bodhidharma) 
Tu theo Tông phái

  , n

trong tâm ta
1


 





1
Bµi tùa s¸ch ThiÒn T«ng ChØ Nam trÝch trong “Khãa H Lôc” cña Hßa Thîng ThÝch Thanh Tø dÞch, Nxb tæng
hîp Thµnh Phè Hå ChÝ Minh.

10


 


 
 bao nhi
h
, 
  
           

 , 



, 

tông phái - - , 

           

         




, tông phái - M

11

tông phái    nhu 

 
        

 .
, khi 

,  




, t ,



  Nam không hoàn t
Lan, Tích Lan, Lào, Campuc

 




ác t


12
             

 , trong khi khai 
ss

, các t 


    
 phát sinh
 

 
- 
ích chính là tu
hành, 
các t      


s
Bà v



 
tích

 Vô Ngôn

13
      , c      
ua Lê

 
 vua



,  




Q
 phúc
 ua quan





[39, tr.2]

 nh:  Chùa

  hng
th c Ph giáo th k này ch t và k
. S

14
, l khớ. Theo Chu Quang
Trứ, Mỹ thuật thời Lý rất rực rỡ, đậm chất dân tộc, là đỉnh cao thứ hai, sau đỉnh
cao đầu tiên là mỹ thuật Đông Sơn[41. tr.17].
-
Lõm



- Thỏp Bỏo

,
niờn hi
R,





ỏp

-
.
t- H
.

15


- -
- Nam   c
 






 tô


 
      

 
     -     ng b 
phong trào C
 C
 







16








k




,
Ho








2

2
Hiến ch-ơng giáo hội Phật giáo Việt Nam, Đại hội đại biểu lần thứ I năm 1981, Nxb Tôn giáo.

17
  
 

             



     
        

 Vi và 

trong cuc sng
 


1.1.2 Đặc điểm của Phật giáo Việt Nam
Ðo Pht là mng li sng, mt l so Pht không phi
là mt khuôn kh u và giu khô khan, cng ci, thiu tính cht
sng. Mt giáo lý có gch s truyn bá, luôn luôn phát
trin vi thi gian, thích nghi vi không gian, hòa hp cht ch vi cuc sng
o Pht, không th c xem t .
Nha sng ca Pht giáo tràn tr và phong phú, bt tuyo Pht là
chân lý, là ngun sng ca tt c mi s sng. o Pht 

cuc sng  vi nguyên tc tùy thi và tùy
 o Pht có th sng trong bt c mt th i nào,  bt c m a
t pháp có mt kh ng hóa ht sc mu nhim.

18
Nhii không bng lòng khi thy Pht giáo có nhiu phân phái, nhiu
mu sc, nhiu ch . Pht giáo Tiu tha, Pht giáo Ði tha, Không tôn,
Hu tôn, hin, mt, áo vàng, áo nâu t th
i t ving Pht sp phái
 Ni mun rng Pht Giáo phi là duy nhng mt màu
sc, mt t chc, mt hình th      m. Th  a
 nhau, thì có chung mt hình thc sinh hot cho
c. ì , nên x nào, Phng lin tìm cách thích nghi
vi x  t hòa mình trong sinh hot qun chúng. Cùng là Pht giáo
Pht giáo Tây Tng, Pht giáo Trung Hoa, Pht giáo Nht Bn, Pht giáo Thái
Lan khác nhau. Y phc, kin trúc t vin, t chc giáo hi, giáo lý h
không ging nhau. Nói tóm li,  mi quc gia, Pht giáo u có nhng b¶n sc
riêng bit, thích hp vi sinh hot qun chúng ca quc gia y.
c láng ging ca Vit Nam, ta thy Pht giáo ca h u
có nhng sc bit. Pht giáo ca h có h thng giáo lý, tôn phái, l li
giáo dc và t hn hong, nghi l và phong tc riêng Tt c
nhng cái "riêng" y thích hp vi cá tính dân tc h, vi l li sinh hot ca
quc dân h và có li ích thit thi sng ca con i quc gia y.
Mt nn Pht giáo dân tc to dng trên mt lch s truyn bá, vi nhng
h thng giáo lý,  v ng tác phc là nhng hong
ph bin và sinh hoi sng quc dân.
Vit Nam, mt t c thm nhun Pht giáo t i my th k nay, lý
nào li không có mt nn Pht giáo dân tc?
Lt li nhng trang s Phc nhà, chúng ta luôn thy pht t Vit
Nam mun s thành lp mt nn Pht giáo quc gia. Ngoài nhng dòng

Thin Tông do Trung Hoa truyn xung, Pht giáo Vit Nam còn có mt phái
thic bit cThin phái Trúc Lâm Yên T. Ngoài

19
nhng giáo lý h ngoi qu dng nhng
giáo lý h c bit cthuyt Tam Bn ca Ng n thit
Tam Pháp nht ca Cu Ch thing tác ph n ca
ngoi qut Nam còn sáng to thêm nhiu loó là
nhng tác phm thi ca, phiên dch, sáng tác ca nc Pht giáo Vit Nam
t i Lý, Tri Lê, Nguyn. Pht giáo Vit Nam li có 
 dung hn xut th, nhp th  to thành mt li sng
c bii Pht t. Mt nhà vua có th là mt v thit v thin
 là mt Quo sng ngay trong cu
n xut th và nhp th ca phái Thin
Tông Vii Lý.
Trong mc Pht giáo, gc Ðt nhng dòng chí lý
sau o Pht ch là mt m u c o Ph
có ma v i. Ðo Pht là mt giáo lý có
nha sng dn ni tri qua mn còn
s phát tricu ca các quc gia và các thi. Ðic sc
co Pht là không phi nhu c nh cng ci, nm cht cng
trong khuôn kh Pht pháp, là "bnh pháp", phi tùy th
uyn chuyn thích nghi va chúng sinh. Có th nói o Pht nguyên
thy là mt "cây giáo lý" b bm, mnh khe và sung sc. "Cây giáo lý" 
theo th ri bây gi tr nên mt cái cây
to lt[16. tr.21].
Ðng ai bt "cây giáo lý" ng yên  tra nó, không
ng. Bi vì ni và không
tn tn ngày nay. , ng  nó có mt sc
sng mãnh lit. Bây gi n xum xuê, nhn là "cây giáo lý".

20
Pht giáo Vit Nam không th n h thng giáo lý ca các dân tc,
thi khác,  h thng giáo lý y ch thích hp vi dân tc và 
thi mà thôi. Khi bnh, ta không th ung bt c thang thuc nào. Dân tc
Vi, do có nhng phong tc, tp quán, tâm lý, kinh t riêng, nói
cách khác là, có m áp dng bt c mt h thng
giáo lý nào ca các dân tc khác. Vy, Pht giáo Vit Nam có
nh m riêng.    ng hp, tinh linh hot   
n 
3
.
- Tính tng hp: s hoà hp ca Pht giáo n  là s hoà hp mang tính
ngoi giao, chung sng hoà bình thì s hoà hp ca Pht giáo Vit Nam là mt
s dung hp, nhào trn rng ln  tr thành mt th tôn giáo bn a. iu này
quá rõ bi vì s hoà hp y xut phát t nn vn hoá truyn thng Lc Vit.
Ngoài ra, s hoà hp rng ln y còn xut phát t tm lòng nhân ngha cao c
cùng vi tm lòng bao dung rng ln ca con ngi Vit Nam. Vi Pht giáo,
ngay tm lòng  cng c th hin trong các chùa Vit Nam. Trên nét i th,
Pht giáo truyn vào Vit Nam có c Tiu tha và i tha. i vi Tiu tha,
Thin tông ch yu ch th Pht Thích Ca, nên tng trong chùa n gin. i
tha ngoài th Pht Thích Ca còn th nhiu v Pht và B Tát khác, do  tng
trong chùa phc tp hn, nhng trên nét i th vn là Pht giáo chính hiu. n
chùa Vin Pht, hu Thánhn Pht hu Mn
Pht hu T  mt tp th i - m  m Pht, Mu,
Khng, Lão, thn ca Pht giáo Vit Nam.

. V
. 


3


21


tâm
)
     

- Tính linh hoti Vit Nam tip thu hu ht các h u
này có l i Vit Nam nhìn thy  , 
i. Tuy nhiên, khi các h c du nhi
Vit Nam không tip thu trn vn mt h  ng nào, mà mi h ng
i ta li rút ta nc sc ca chúng, ci tin thêm mt ít và tu nghi
s dng. Có th nói hoàn chi Vic
sc ca các h ng, b chúng vào mt  tu
nghi s dng và r Vi hin tu ng bi
bt bin ng vn bi

, n
      





hay k


.

22
- . 
.
. 
. Hình nh Pht ông
xut hin  n  sau  truyn vào Vit Nam và ngi Vit Nam  linh hot
tip nhn Pht ông ng thi kt hp th c Pht bà. 
,
, )
, 
). Hình
tng Pht bà Quan Âm quý phái, hoc u kh, cu nni pháp lc ca
ên th thiên nhãn li chuyn sang làm công tác bo tn nòi ging (Quan
Âm tng t), còn vic cu kh cu nn là nhim v ca Pht ông.


Nh vy Pht giáo Vit Nam là s dung hp cái u ngãa Khng, cái
ô ngãa Pht, cái ô a Lão, cái n thcà lòng chc n ca
Mu  tr thành cái mà chúng ta thy nh ngày nay.
Bn cht ct gi¸o là s sng an hòa, tnh lc. Hình thái ca
t giáo phi là phn chic np sng an hòa tnh l giáo
n ngh thut, âm nhc, kin trúc, tinh thn Phc
 cùng vi tinh thn dân tc, mt mái chùa cong, mt ngôi tháp c, mt
ting chuông thun hi ta nhng gì? Hn dân tc sng lành mnh
trong tinh thn Pht giáo. Do vy, quay v vi Pht giáo dân tc, xây dng cho
Pht giáo dân t n ch an ln phn ca
i Pht t Vit Nam.

23
Mu  n mt nn Pht giáo dân tc, ta phi tr li trong tinh thn
truyn thng. Ta li phi thu thp nhng tinh hoa ca Ni  b p cho
p không phn. Hãy tr v nhng cái gì
"ca ta" và "do ta sáng to". Rn nhng cái hay ci tr
thành thích hp v bi b cái ca mình càng ngày càng
thêm tp.
1.2 Đạo đức và đạo đức Phật giáo Việt Nam
1.2.1 Quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin về đạo đức - cơ sở để xem
xét đạo đức Phật giáo
 
 
khác nhau 
 trong


c 
 

nông sâu, 
- i

, 

. c
xem là khái nim o lý ci. Nó
   tt-xu, - c s dng trong phm vi:   con
i, h thng phép tctrng phc gi