kế toán bán mặt hàng thuốc trừ sâu tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của việc nghiên cứu kế toán bán mặt hàng thuốc
trừ
sâu tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình
Trong nền kinh tế thị trường, vấn đề hiệu quả sản xuất kinh doanh của mỗi
doanh nghiệp không những là thước đo phản ánh trình độ tổ chức quản lý mà còn là
sự sống còn, nó quyết định tới sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Thực tế
trong những năm vừa qua cho thấy, với sự phát triển mạnh mẽ của cơ chế thị trường
và sự cạnh tranh gay gắt, bên cạnh những doanh nghiệp sản xuất làm ăn có hiệu
quả, mở rộng và không ngừng nâng cao vị thế của mình trên thị trường cả trong và
ngoài nước thì vẫn tồn tại không ít những doanh nghiệp sản xuất hoạt động kém
hiệu quả, thu nhập không đủ bù đắp chi phí và có nguy cơ đứng trước sự phá sản,
giải thể. Nguyên nhân của tình trạng trên có nhiều song nhìn nhận đánh giá một
cách tổng quát, khách quan thì nguyên nhân của sự đổ vỡ, phá sản trong các doanh
nghiệp sản xuất chủ yếu là do sự yếu kém trong việc tổ chức công tác bán hàng và
xác định kết quả. Vì vậy, với mục tiêu cao nhất và cuối cùng là lợi nhuận thì việc
xem xét các phương thức bán hàng, xác định kết quả bán hàng có ý nghĩa cực kỳ
quan trọng và được đặt ra hàng đầu đối với bất kỳ doanh nghiệp sản xuất.
Trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế , bán hàng có một vai trò đặc biệt, nó vừa
là điều kiện để tiến hành tái sản xuất xã hội vừa là cầu nối giữa nhà sản xuất với
người tiêu dùng, phản ánh sự gặp nhau giữa cung và cầu về hàng hóa, qua đó định
hướng cho sản xuất, tiêu dùng và khả năng thanh toán. Với một doanh nghiệp việc
tăng nhanh quá trình bán hàng tức là tăng vòng quay của vốn, tiết kiệm vốn và trực
tiếp làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. Từ đó sẽ nâng cao đời sống, thu nhập cho
cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với nhà
nước.
Kế toán bán hàng là một phần hành quan trọng trong hệ thống kế toán, vai
trò trong quảnl ý điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh tế qua hệ thống thông
tin trung thực, chính xác đầy đủ, toàn diện kịp thời.
Kế toán bán hàng cung cấp thông tin kinh tế cần thiết cho các bộ phần liên

quan, để đưa ra những biện pháp hoàn thiện hoạt động kinh doanh, giúp Ban giám
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
1
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
đốc nắm được thực trạng tình hình tiêu thụ hàng hóa của doanh nghiệp mình và kịp
thời có những chính sách điều chỉnh thích hợp với thị trường.
Mặc dù đã có các chuẩn mực, văn bản, chế độ kế toán được ban hành ở Việt
Nam như chuẩn mực số 01, số 02, số 14 nhưng qua quá trình khảo sát và tìm hiểu
cho thấy việc áp dụng các chuẩn mực trong kế toán bán mặt hàng thuốc trừ sâu tại
Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình chưa được chính xác và đầy đủ.
Thực trạng kế toán bán mặt hàng thuốc trừ sâu tại Công ty vẫn còn một số
vướng mắc cần được hoàn thiện hơn nữa.
2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong việc nghiên cứu kế toán bán
mặt hàng thuốc trừ sâu tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình
Nghiên cứu cơ sở lý luận về kế toán tiêu thụ thành phẩm cũng như vai trò,
tầm quan trọng của kế toán tiêu thụ thành phẩm trong các DN sản xuất công nghiệp
ở Việt Nam hiện nay.
- Nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng kế toán tiêu thụ mặt hàng thuốc
trừ
sâu tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình có tuân thủ theo các chuẩn mực kế toán
hiện hành của Việt Nam hay không. Tìm ra những ưu điểm và những vấn đề còn
tồn tại trong kế toán bán hàng tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình
- Làm rõ các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kế toán tiêu thụ trong DN sản
xuất
công nghiệp nói chung.
- Đề xuất ra các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán tiêu thụ mặt hàng thuốc trừ
sâu tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình nhằm đảm bảo tuân thủ đúng theo các
chuẩn mực kế toán hiện hành của Việt Nam. Từ đó mang lại hiệu quả trong công
tác kế toán bán hàng nói riêng và công tác kế toán trong Công ty nói chung, góp
phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của kế toán bán mặt hàng thuốc trừ
sâu tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình
Do hạn chế về thời gian và năng lực nghiên cứu, nên đề tại luận văn này tập
trung nghiên cứu vào:
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
2
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
- Tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến kế toán tiêu thụ thành
phẩm.
- Phạm vi nghiên cứu: kế toán tiêu thụ mặt hàng thuốc trừ sâu tại Công ty cổ
phần quốc tế Hòa Bình
- Thời gian nghiên cứu: Công trình nghiên cứu này thực hiện trên cơ sở khảo
sát thực tế tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình từ ngày 13/2/2/012 đến
18/5/2012. Số liệu thu thập trong năm 2011
4. Phương pháp thực hiện việc nghiên cứu kế toán bán mặt hàng thuốc trừ
sâu tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình
- Phương pháp thu thập dữ liệu: bằng cách phỏng vấn các nhân viên kế toán,
thu thập dữ liệu từ các sổ sách, chứng từ, các loại báo cáo của Công ty
- Phương pháp phân tích dữ liệu: bằng cách so sánh, đối chiếu với các văn bản,
chuẩn mực kế toán hiện hành tại Việt Nam
5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp về đề tài “Kế toán bán mặt hàng thuốc
trừ sâu tại Công ty Cổ phần quốc tế Hòa Bình”
Chương 1: Cơ sở lý luận của kế toán tiêu thụ thành phẩm trong các doanh nghiệp
sản xuất công nghiệp
Chương 2: Thực trạng kế toán tiêu thụ mặt hàng thuốc trừ sâu tại Công ty cổ phần
quốc tế Hòa Bình
Chương 3: Các kết luận và đề xuất nhằm hoàn thiện kế toán tiêu thụ mặt hàng thuốc
trừ sâu tại Công ty cổ phần quốc tế Hòa Bình
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
3

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA KẾ TOÁN TIÊU THỤ THÀNH PHẨM
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP
1.1 Một số khái niệm và lý thuyết về kế toán tiêu thụ thành phẩm trong các
doanh nghiệp sản xuất công nghiệp
1.1.1 Một số khái niệm cơ bản
1.1.1.1Doanh thu bán hàng
Theo chuẩn mực số 14: Doanh thu và Thu nhập khác (Ban hành và công bố
theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng
Bộ Tài Chính) thì:
- Doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã
thu được hoặc sẽ thu được. Các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn lợi
ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp sẽ không được coi là
doanh thu (Ví dụ: Khi người nhận đại lý thu hộ tiền bán hàng cho đơn vị chủ hàng,
thì doanh thu của người nhận đại lý chỉ là tiền hoa hồng được hưởng). Các khoản
góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu làm tăng vốn chủ sở hữu nhưng không là
doanh thu.
- Doanh thu bán hàng được ghi nhận chỉ khi đảm bảo là doanh nghiệp nhận
được lợi ích kinh tế từ giao dịch. Trường hợp lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng
còn phụ thuộc yếu tố không chắc chắn thì chỉ ghi nhận doanh thu khi yếu tố không
chắc chắn này đã xử lý xong (ví dụ, khi doanh nghiệp không chắc chắn là Chính
phủ nước sở tại có chấp nhận chuyển tiền bán hàng ở nước ngoài về hay không).
Nếu doanh thu đã được ghi nhận trong trường hợp chưa thu được tiền thì khi xác
định khoản tiền nợ phải thu này là không thu được thì phải hạch toán vào chi phí
sản xuất, kinh doanh trong kỳ mà không được ghi giảm doanh thu. Khi xác định
khoản phải thu là không chắc chắn thu được (Nợ phải thu khó đòi) thì phải lập dự
phòng nợ phải thu khó đòi mà không ghi giảm doanh thu. Các khoản nợ phải thu
khó đòi khi xác định thực sự là không đòi được thì được bù đắp bằng nguồn dự
phòng nợ phải thu khó đòi.
TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
4
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
1.1.1.2 Các khoản giảm trừ doanh thu
Theo chuẩn mực số 14: Doanh thu và Thu nhập khác (Ban hành và công bố
theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng
Bộ Tài Chính) thì:
- Chiết khấu thương mại: “Chiết khấu thương mại là khoản doanh nghiệp bán giảm
giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn”.
- Giảm giá hàng bán: “Giảm giá hàng bán là khoản giảm trừ cho người mua do
hàng hóa kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu”.
- Giá trị hàng bán bị trả lại: “Giỏ trị hàng bán bị trả lại là giá trị khối lượng hàng
bỏn đó xác định là tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán”.
- Chiết khấu thanh toán: “Chiết khấu thanh toán là khoản tiền người bán giảm tiền
cho người mua, do người mua thanh toán tiền mua hàng trước thời hạn thanh toán
của hợp đồng”.
1.1.1.3 Giá vốn hàng bán
- Giá vốn hàng bán là trị giá thực tế của số sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đã
được xác định tiêu thụ
1.1.2 Một số lý thuyết về kế toán tiêu thụ thành phẩm trong các doanh nghiệp
sản
xuất công nghiệp
1.1.2.1 Các phương thức bán hàng
• Phương thức bán buôn hàng hóa
Bán buôn hàng hóa là phương thức bán hàng cho các đơn vị thương mại, các
DN sản xuất…để thực hiện bán ra hoặc để gia công chế biến rồi bán ra. Đặc điểm
của hàng hóa bán buôn là hàng hóa vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thong, chưa đi vào
lĩnh vực tiêu dung, do vậy giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa chưa được thực
hiện. Hàng hóa thường được bán theo lô hàng hoặc bans với số lượng lớn.
• Phương thức bán buôn hàng hóa qua kho: Bán buôn hàng hóa qua kho là

phương
thức bán buôn hàng hóa mà trong đó hàng bán được xuất ra từ kho bảo quản của
DN. Trong phương thức này có hai hình thức
+ Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp tại kho: Khách hàng
cử
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
5
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
người mang giấy ủy nhiệm đến kho của DN trực tiếp nhận hàng và áp tải hàng về.
Sau khi giao nhạn hàng hóa, đại diện bên mua ký nhận đã đủ hàng vào chứng từ bán
hàng của bên bán đồng thời trả tiền ngay hoặc ký nhận nợ.
+ Bán buôn qua kho theo hình thức gửi hàng: Bên bán xuất kho gửi hàng cho
người mua bằng phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài, Chi phí vận chuyển
gửi hàng bán có thể do bên mua hay bên bán chịu. Hàng gửi đi bán vẫn thuộc quyền
sở hữu của DN đến khi nào bên mua nhận được hàng, chứng từ và đã chấp nhận
thanh toán thì quyền sở hữu hàng hóa mới được chuyển giao từ người bán sang
người mua.
• Phương thức bán buôn hàng hóa vận chuyển thẳng: Là phương thức bán
buôn
hàng hóa mà trong đó hàng hóa bán ra khi mua về từ nhà cung cấp không đem về
nhập kho của DN mà giao bán ngay hoặc chuyển bán ngay cho KH. Phương thức
này có thể thực hiện theo 2 hình thức sau:
+ Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp (hình thức
giao tay ba): DNTM bán buôn sau khi nhận hàng từ nhà cung cấp của mình thì giao
bán trực tiếp cho KH của mình tại địa điểm do 2 bên thỏa thuận. Sau khi giao hàng
hóa cho khách hàng thì đại diện bên mua sẽ ký nhận vào chứng từ bán hàng và
quyền sở hữu hàng hóa đã được chuyển giao cho khách hàng, hàng hóa được xác
định là tiêu thụ.
+ Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức gửi hàng: DNTM sau khi mua
hàng, nhận hàng mua, dùng phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài để vận

chuyển hàng đến giao cho bên mua ở địa điểm đã được thỏa thuận, Hàng hóa
chuyển bán trong trường hợp này vẫn thuộc quyền sở hữu của DNTM. Khi nhận
được tiền của bên mua thanh toán hoặc giấy báo của bên mua đã nhận được hàng và
chấp nhận thanh toán thì hàng hóa được xác định là tiêu thụ.
• Phương thức bán lẻ hàng hóa
Bán lẻ hàng hóa là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc
các tổ chức kinh tế hoặc các đơn vị kinh tế tập thể mua về mang tính chất tiêu dùng
nội bộ. Bán hàng theo phương thức này có đặc điểm là hàng hóa đã ra khỏi lĩnh vực
lưu thong và đi vào lĩnh vực tiêu dùng. Giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa đã
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
6
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
được thực hiện. bán lẻ thường bán đơn chiếc hoặc với số lượng nhỏ. Phương thức
bán lẻ thường có các hình thức sau
• Hình thức bán lẻ thu tiền tập trung: là hình thức bán hàng mà trong đó việc
thu
tiền ở người mua và giao hàng cho người mua tách rời nhau. Mỗi quầy hàng có một
nhân viên thu tiền làm nhiệm vụ thu tiền của khách rồi viết hóa đơn, tích kê giao
cho khách hàng để họ đến nhận hàng ở quầy hàng do mậu dịch viên bán hàng giao.
Hết ca hoặc ngày bán hàng thì mậu dịch viên căn cứ vào hóa đơn, tích kê giao hàng
cho khách và kết quả kiểm kê hàng tồn quầy, xác định số lượng hàng đã bán trong
ngày, tỏng ca là cơ sở cho việc lập báo cáo bán hàng. Nhân viên thu tiền làm giấy
nộp tiền và nộp tiền cho thủ quỹ.
• Hình thức bán lẻ thu tiền trực tiếp: nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền của
khách hàng và giao hàng cho khách. Cuối ngày hoặc ca bán hàng thì mậu dịch viên
phải kiểm kê hàng hóa tồn quầy, xác định số lượng hàng đã bán trong ca, trong
ngày để lập báo cáo bán hàng đồng thời lập giấy nộp tiền và nộp tiền bán hàng cho
thủ quỹ.
• Phương thức bán đại lý
Là phương thức bán hàng mà trong đó DNTM giao hàng cho cơ sở nhận bán đại lý,

ký gửi để các cơ sở này trực tiếp bán hàng. Sau khi bán được hàng, cơ sở đại lý
thanh toán tiền hàng cho CNTM và được hưởng một khoản tiền gọi là hoa hồng đại
lý. Số hàng chuyển giao cho các cơ sở đại lý vẫn thuộc quyền sở hữu của các
DNTM, đến khi nào cơ sở đại lý thanh toán tiền bán hàng hoặc chấp nhận thanh
toán thì nghiệp vụ bán hàng mới hoàn thành.
• Phương thức bán hàng trả góp
Là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần. Người mua thanh toán lần đầu tại thời
điểm mua hàng, số tiền còn lại người mua chấp nhận trả dần ở các kỳ tiếp theo và
phải chịu một tỷ lệ lãi suất nhất định.
1.1.2.2 Các phương thức thanh toán
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
7
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
- Phương thức thanh toán trực tiếp: là phương thức thanh toán mà quyền sở
hữu về tiền tệ sẽ được chuyển từ người mua sang người bán ngay sau khi quyền sở
hữu hàng hóa bị chuyển giao. Thanh toán trực tiếp có thể bằng tiền mặt, ngân phiếu,
séc hoặc có thể bằng hàng hóa (nếu bán theo phương thức hàng đổi hàng). Ở hình
thức này sự vận động của hàng hóa gắn liền với sự vận động của tiền tệ)
- Phương thức thanh toán trả chậm: Là phương thức thanh toán mà quyền sở
hữu về tiền tệ sẽ được chuyển giao sau một khoảng thời gian so với thời điểm
chuyển quyền sở hữu về hàng hóa, do đó hình thành khoản công nợ phải thu của
khách hàng. Nợ phải thu cần được hạch toán quản lý chi tiết cho từng đối tượng
phải thu và ghi chép theo từng lần thanh toán. Ở hình thức này sự vận động của
hàng hóa và tiền tệ có khoảng cách về không gian và thời gian.
1.2 Nội dung kế toán tiêu thụ thành phẩm tại các doanh nghiệp sản xuất công
nghiệp
1.2.1 Kế toán tiêu thụ thành phẩm chịu sự chi phối bởi các chuẩn mực kế toán
Việt Nam số 01, 02, 14
1.2.1.1 Chuẩn mực số 01: Chuẩn mực chung (Ban hành và công bố theo Quyết
định số165/2002/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2002 của Bộ trưởng Bộ

Tài Chính)
Việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải phù hợp với nhau. Khi ghi nhận một
khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có liên quan đến
việc tạo ra doanh thu đó. Chi phí tương ứng với doanh thu gồm chi phí của kỳ tạo ra
doanh thu và chi phí của các kỳ trước hoặc chi phí phải trả nhưng liên quan đến
doanh thu của kỳ đó.
Kế toán bán hàng phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
Cơ sở dồn tích: doanh nghiệp phải ghi nhận doanh thu ngay khi hàng xác
định đã bán, không căn cứ vào thời điểm thực tế doanh nghiệp thu được tiền hay
các khoản tương đương tiền.
Giá gốc: trị giá vốn hàng bán phải được xác định tính theo số tiền hoặc
tương đương tiền mà doanh nghiệp đã trả hoặc phải trả (đối với hàng hóa mua bằng
tiền) hoặc giá trị hợp lý của hàng hóa (đối với hàng hóa trao đổi) đến khi hàng hóa
đó ở trạng thái sẵn sàng sử dụng để bán.
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
8
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
Phù hợp: việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải phù hợp với nhau. Khi ghi
nhận một khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có liên
quan đến việc tạo ra doanh thu đó.
Nhất quán: doanh nghiệp phải nhất quán trong việc sử dụng hình thức ghi sổ
kế toán, tính đơn giá hàng xuất kho từ đó tính giá vốn hàng bán.
Thận trọng: Yêu cầu kế toán bán hàng phải lập dự phòng giảm giá hàng tồn
kho, nợ phải thu khú đũi….
Các yêu cầu cơ bản đối với kế toán: Kế toán bán hàng phải tuân theo nguyên tắc
trung thực, khách quan, kịp thời, đầy đủ và có thể so sánh.
1.2.1.2 Chuẩn mực số 02: Hàng Tồn Kho (Ban hành và công bố theo Quyết định
số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính)
 Nguyên tắc xác định giá vốn hàng bán :
Trị giá hàng bán được tính theo giá gốc theo nguyên tắc giỏ phớ. Trường hợp

giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn giá gốc thì phải tính theo giá trị thuần
có thể thực hiện được. Trong đó, giá gốc hàng bán bao gồm: Chi phí mua, chi phí
chế biến, và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng hóa ở địa
điểm và trạng thái sẵn sàng sử dụng để bán.
 Xác định giá vốn hàng bán
Giỏ vốn hàng bán được xác định theo một trong các phương pháp:
• Phương pháp bình quân gia quyền:
Giá mua thực tế
của hàng xuất
kho
=
Số lượng hàng
xuất kho x
Đơn giá bình
quân
Theo phương pháp này, giá vốn của từng loại hàng bán được tính theo giá trị trung
bình của từng loại hàng tồn kho tương tự đầu kỳ và giá trị từng loại hàng đó được
mua trong kỳ. Giá trị trung bình có thể được tính theo thời kỳ hoặc vào mỗi lần
nhập một lô hàng về hoặc giá trung bình kỳ trước.
• Phương pháp bình quân cả kỳ dự trữ:
Giá đơn vị bình
quân cả kỳ dự =
Z sản xuât thực tế + Z sản xuât thực tế
thành phẩm tồn đầu kỳ thành phẩm nhập trong kỳ
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
9
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
trữ Số lượng thành phẩm + Số lượng thành phẩm
tồn đầu kỳ nhập kho trong kỳ
Phương pháp này đơn giản, dễ thực hiện song độ chính xác không cao do những

biến động của giá cả hàng hóa trên thị trường, đồng thời việc tính giá đơn vị của
hàng xuất bán cũng như giá trị hàng bán được tính vào cuối kỳ nờn khụng cập nhật
trị giá vốn hàng bán ra, có thể gây ảnh hưởng đến tốc độ công tác quyết toán trong
DN
Ưu điểm: Tính toán đơn giản, dễ làm
Nhược điểm: Độ chính xác không cao, công việc tính toán dồn vào cuối tháng
gây ảnh hưởng đến công tác quyết toán nói chung.
• Phương pháp bình quân sau mỗi lần nhập (phương pháp bình quân liên
hoàn):
Theo phương pháp này thì sau mỗi lần nhập kho giá thực tế của hàng hoá được tính
lại để làm cơ sở tính giá hàng xuất kho cho lần nhập sau đó. Trị giá hàng xuất kho
tiêu thụ được tính trên cơ sở giá bình quân sau mỗi lần nhập tại thời điểm tương
ứng.
Giá đơn vị
bình quân sau mỗi
lần nhập
=
=
Giá trị thành phẩm tồn kho sau mỗi lần nhập
Lượng thành phẩm tồn sau mỗi lần nhập
Ưu điểm: Xác định được ngay giá vốn bất kỳ tại thời điểm nào đó trong kỳ
mà không phải đợi đến cuối tháng, chính xác, cập nhật.
Nhược điểm: Tính toán phức tạp.
- Phương pháp bình quân cuối kỳ trước
Giá đơn vị bình
quân cuối kỳ trước
=
=
Z sản xuất thực tế thành phẩm tồn đầu kỳ
Số lượng thành phẩm tồn kho đầu kỳ

Ưu điểm: Đơn giản, phản ánh được tình hình biến động trong kỳ.
Nhược điểm: Độ chính xác không cao vì không tính đến sự biến động của giá
cả.
• Phương pháp nhập trước – xuất trước ( FIFO):
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
10
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
Theo phương pháp này, giả thiết rằng số thành phẩm nào nhập trước thì xuất
trước, xuất hết số nhập trước rồi mới đến số nhập sau theo giá thực tế của từng số
hàng xuất. Nói cách khác, cơ sở của phương pháp này là giá thực tế của thành phẩm
mua trước sẽ được dùng làm giá để tính giá thực tế thành phẩm xuất trước. Do vậy,
giá trị thành phẩm tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế của số thành phẩm mua vào sau
cùng.
Ưu điểm: + Kịp thời, chính xác, công việc không bị dồn vào cuối tháng
+ Thích hợp trong trường hợp giá cả ổn định ít biến động hoặc
có xu hướng giảm.
Nhược điểm: Phương pháp này trên thực tế ít dùng.
• Phương pháp nhập sau - xuất trước ( LIFO)
Theo phương pháp này, giả thiết rằng số thành phẩm nào nhập sau thì xuất
trước, xuất hết số nhập sau rồi mới đến số nhập trước theo giá thực tế của từng số
hàng xuất. Có nghĩa là giá thực tế của thành phẩm mua sau sẽ được dùng làm giá để
tính giá thực tế vật liệu xuất trước và do vậy giá thành phẩm tồn kho cuối kỳ sẽ là
giá thực tế của thành phẩm mua trước đó.
Ưu điểm: + Đảm bảo tính chính xác của giá hàng bán, đòi hỏi quản lý, tổ
chức chặt chẽ và hạch toán chi tiết hàng tồn kho.
+ Thích hợp trong trường hợp có lạm phát
Nhược điểm: Tính toán phức tạp
• Phương pháp giá đích danh (Phương pháp trực tiếp)
Theo phương pháp này, thành phẩm được xác định giá trị theo từng lô và giữ
nguyên từ lúc nhập vào cho đến lúc xuất (trừ trường hợp có sự điều chỉnh giá). Khi

xuất thành phẩm nào sẽ tính theo giá thực tế của thành phẩm đó. Do vậy, phương
pháp này còn có tên là phương pháp đặc điểm riêng hay phương pháp giá thực tế
đích danh.
Ưu điểm: Phản ánh chính xác từng lô hàng xuất, đảm bảo cân đối giữa giá trị
và hiện vật.
Nhược điểm: Thường sử dụng với các loại hàng hoá có giá trị cao và có tính
tách biệt.
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
11
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
Mỗi phương pháp đánh giá thành phẩm có ưu, nhược điểm và phạm vi áp
dụng riêng. Kế toán phải xác định phương pháp đánh giá thành phẩm nhất định
nhằm đảm bảo tính nhất quán trong niên độ kế toán, nếu có thay đổi gì thì phải giải
thích rõ ràng trên thuyết minh báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
1.2.1.3 Chuẩn mực số 14: Doanh thu và Thu nhập khác (Ban hành và công bố
theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng
Bộ Tài Chính)
Doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã
thu được hoặc sẽ thu được. Các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn lợi
ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp sẽ không được coi là
doanh thu (Ví dụ: Khi người nhận đại lý thu hộ tiền bán hàng cho đơn vị chủ hàng,
thì doanh thu của người nhận đại lý chỉ là tiền hoa hồng được hưởng). Các khoản
góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu làm tăng vốn chủ sở hữu nhưng không là
doanh thu.
Doanh thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu
được.
Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thỏa thuận giữa doanh
nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Nó được xác định bằng giá trị hợp lý
của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ (-) các khoản chiết khấu
thương mại, chiết khấu thanh toán, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại.

- Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn tất cả 5 điều kiện
sau:
• DN đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản
phẩm hoặc hàng hóa cho người mua
• DN không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hoặc
quyền kiểm soát hàng hóa.
• Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn
• DN đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng
• Xác định được các khoản chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
1.2.2 Kế toán tiêu thụ thành phẩm theo chế độ kế toán hiện hành (Quyết định
15/2006/QĐBTC)
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
12
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
1.2.2.1 Chứng từ sử dụng
Theo chế độ kế toán ban hành theo quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày
20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, các chứng từ kế toán bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh bao gồm:
+ Hợp đồng cung cấp, hợp đồng mua bán, giấy cam kết
+ Hoá đơn GTGT (mẫu 01- GTKT): áp dụng cho các doanh nghiệp thuộc
đối tượng tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ(từ ngày 01/04/2011 bắt đầu
dùng hoá đơn tự in)
+ Hoá đơn bán hàng (mẫu 02- GTKT): áp dụng cho các doanh nghiệp thuộc
đối tượng tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp(từ ngày 01/04/2011 bắt đầu
dùng hoá đơn tự in)
+ Hoá đơn bán hàng kiêm phiếu xuất kho: áp dụng cho các doanh nghiệp
không thuộc đối tượng nộp thuế GTGT (từ ngày 01/04/2011 bắt đầu dùng hoá đơn
tự in)
+ Hoá đơn thu mua hàng nông sản
+ Phiếu xuất kho hàng gửi bán đại lý

+ Hoá đơn bán lẻ do các cơ quan thuế lập cho các cơ quan kinh doanh
không thường xuyên và các khách hàng lẻ
Nếu trong chế độ chứng từ không có loại chứng từ bán hàng cho hoạt động
đặc thù của doanh nghiệp thì doanh nghiệp phải tự thiết kế nhưng đảm bảo đầy đủ
nội dung của chứng từ kế toán.
+Hóa đơn GTGT,Chứng từ thanh toán
+Bảng kê thanh toán hàng gửi bán đại lý…
1.2.2.2 Các Tài khoản sử dụng
• TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung câp dịch vụ :
• Kết cấu tài khoản
Bên Nợ:
- Thuế Xuất khẩu, Thuế Tiêu thụ đặc biệt của số hàng tiêu thụ
- Thuế GTGT phải nộp của DN tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp
- Doanh thu hàng bán bị trả lại kết chuyển cuối kỳ
- Khoản chiết khấu thương mại kết chuyển cuối kỳ
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
13
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
- Giảm giá hàng bán kết chuyển cuối kỳ
- Cuối kỳ kết chuyển doanh thu thuần vào Tài khoản xác định kết quả
Bên Có: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ thực tế phát sinh trong kỳ
• TK 511 cuối kỳ không có số dư và được chi tiết thành 5 tiểu khoản:
- TK 5111– Doanh thu bán hàng hoá
- TK 5112 – Doanh thu bán thành phẩm
- TK 5113 – Doanh thu cung cấp dịch vụ
- TK 5114 – Doanh thu trợ cấp, trợ giá
- TK 5117 – Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư.
- TK 5118 – Doanh thu khác
• TK 512 – Doanh thu nội bộ :
• Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu của số sản phẩm

hàng hoá, lao vụ dịch vụ tiêu thụ trong nội bộ DN. Doanh thu tiêu thụ nội bộ là số
tiền thu được do bán hàng hóa, sản phẩm, cung cấp dịch vụ tiêu thụ nội bộ giữa các
đơn vị trực thuộc trong cùng một công ty, tổng công ty.
• Kết cấu TK 512 tương tự TK 511
• Tài khoản này cuối kỳ không có số dư và được chi tiết thành 3 tài khoản cấp
2:
- TK 5121 – Doanh thu bán hàng hoá
- TK 5122 – Doanh thu bán thành phẩm
- TK 5123 – Doanh thu cung cấp dịch vụ
• TK 521- Chiết khấu thương mại.
• Kết cấu TK
Bên Nợ: Chiết khấu thương mại phát sinh trong kỳ
Bên Có: Cuối kỳ kết chuyển toàn bộ số chiết khấu thương mại phát sinh
trong kỳ sang TK 511 để xác định doanh thu thuần
• Tài khoản 521 cuối kỳ không có số dư. TK 521 có 3 TK cấp 2:
- TK 5211- chiết khấu hàng hoá: Phản ánh toàn bộ số tiền chiết khấu thương
mại( tính trên số lượng hàng hoá đã bán ra) cho người mua hàng hoá.
- TK 5212- Chiết khấu thành phẩm: Phản ánh số tiền chiết khấu thương mại
tính trên số lượng sản phẩm đã bán ra cho người mua thành phẩm.
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
14
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
- TK 5213- Chiết khấu dịch vụ: Phản ánh toàn bộ số tiền chiết khấu thương
mại tính trên số lượng dịch vụ đã cung cấp cho người mua dịch vụ
• TK 531 – Hàng bán bị trả lạ i
• TK này sử dụng để phản ánh doanh thu của số hàng hóa đã được xác định là
tiêu thụ nhưng vì lý do về chất lượng, mẫu mã, quy cách mà người mua từ
chối thanh toán và trả lại cho DN
• Kết cấu Tài khoản
Bên Nợ: Phản ánh doanh thu của số hàng hóa đã xác định tiêu thụ bị khách

hàng trả lại
Bên Có: Cuối kỳ kết chuyển doanh thu của sản phẩm hàng hóa đã bị tiêu thụ
bị trả lại trong kỳ để xác định doanh thu thuần
• TK này không có số dư cuối kỳ
• TK 532 – Giảm giá hàng bán
• TK này được sử dụng để phản ánh khoản người bán giảm trừ cho người mua
do hàng hóa kém phẩm chất, sai quy cách hoặc quá thời hạn ghi trên hợp
đồng hoặc hàng hóa bị lạc hậu thị hiếu
• Kết cấu TK
Bên Nợ: Phản ánh khoản giảm giá hầng bán
Bên Có: cuối kỳ kết chuyển toàn bộ số giảm giá hầng bán phát sinh trong kỳ
sang TK 511 để xác định doanh thu thuần
• TK 632 – Giá vốn hàng bán
• Kết cấu tài khoản
Bên Nợ
- Phản ánh giá vống của sản phẩm hàng hóa tiêu thụ trong kỳ
- Số trích lập chênh lệch dự phòng giảm giá hàng tồn kho năm nay cao hơn
năm trước
- Trị giá sản phẩm, hàng hóa hao hụt, mất mát sau khi trừ phần cá nhân bồi
thường
Bên Có
- Kết chuyển trị giá vốn của sản phẩm, hàng hóa…đã tiêu thụ trong kỳ để xác
định kết quả
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
15
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
- Hoàn nhập chênh lệch dự phòng giảm giá hàng tồn kho của năm nay thấp
hơn năm trước
- Trị giá vốn của số hàng hóa, sản phẩm…đã tiêu thụ trogn kỳ nhưng bị
khách hàng trả lại

• TK 131 – Phải thu khách hàng
• Tài khoản này được sử dụng để phản ánh số tiền mà DN phải thu của khách
hàng do bán chịu hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ và tình hình thanh toán các
khoản phải thu của khách hàng. Ngoài ra TK 131 còn được sử dụng để phản
ánh số tiền DN nhận ứng trước của KH.
• Kết cấu TK
Bên Nợ:
- Số tiền phải thu của Khách hàng về việc bán chịu hàng hóa, sản phẩm trong
kỳ
- Số tiền thừa trả lại khách hàng
Bên Có
- Số tiền khách hàng trả nợ
- Số tiền DN nhận ứng trước cho KH
- Khoản giảm trừ tiền hàng cho khách sau khi đã xác định tiêu thụ
- Chiết khấu thanh toán dành cho người mua.
Số dư nợ: Số tiền còn phải thu của KH
Số dư có (nếu có):
- Số tiền nhận ứng trước của KH
- Số tiền đã thu nhiều hơn số phải thu
• TK 157 – Hàng gửi bán
• Tài khoản này được sử dụng để phản ánh trị giá của hàng hóa gửi cho người
mua, giao cho các cơ sở đại lý chưa được chấp nhận thanh toán
• Kết cấu tài khoản
Bên Nợ: Phản ánh trị giá thực tế của hàng hóa gửi bán hoặc gửi đại lý bán
Bên Có: Phản ánh trijg ía thực tế của số hàng gửi cho người mua, cho các cơ
sở đại lý đã xác định tiêu thụ
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
16
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
Số dư nợ:

- Phản ánh trị giá hàng hóa gửi bán chưa được xác định tiêu thụ đến cuối kỳ.
- Phản ánh trị giá hàng bị trả lại nhờ bên mua giữ hộ
• TK 155 – Thành phẩm
• Tài khoản này để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động của các loại
thành phẩm của doanh nghiệp.
• Kết cấu tài khoản
Bên Nợ:
- Trị giá của thành phẩm nhập kho;
- Trị giá của thành phẩm thừa khi kiểm kê;
- Kết chuyển giá trị thực tế của thành phẩm tồn kho cuối kỳ (Trường hợp
doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ).
Bên Có:
- Trị giá thực tế của thành phẩm xuất kho;
- Trị giá của thành phẩm thiếu hụt khi kiểm kê;
- Kết chuyển trị giá thực tế của thành phẩm tồn kho đầu kỳ (Trường hợp
doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ).
Số dư bên Nợ:
Trị giá thực tế của thành phẩm tồn kho cuối kỳ.
1.2.2.3 Trình tự hạch toán
Kế toán nghiệp vụ bán hàng ở DNTM kế toán hàng tồn kho theo phương háp kê
khai thường xuyên và tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế
• Kế toán bán buôn qua kho
Kế toán nghiệp vụ bán buôn theo hình thức giao hàng trực tiếp cho khách hàng
- Kế toán ghi nhận doanh thu của hàng bán:
Nợ TK 111, 112, 131: Gía bán đã có VAT
Có TK 511: Doanh thu bán hàng chưa có VAT
Có TK 3331: Thuế GTGT đầu ra
- Căn cứ vào phiếu xuất kho, kế toán phản ánh giá vốn hàng bán
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
17

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
Nợ TK 632:
Có TK 156: Trị giá hàng hóa thực tế xuất kho
- Nếu hàng hóa bán có bao bì đi kèm tính giá riêng, kế toán ghi:
Nợ TK 111,112,131: Giá bán bao bì đã có thuế
Có TK 153: trị giá thực tế xuất kho của bao bì
Có TK 3331: Thuế GTGT đầu ra của bao bì
• Các trường hợp phát sinh trong quá trình bán buôn
- Kế toán chiết khấu thương mại
Trường hợp bán buôn có phát sinh chiết khấu thương mại giảm trừ cho KH,
ghi:
Nợ TK 521: Số chiết khấu thương mại cho KH
Nợ TK 3331: số thuế GTGT đầu ra tính trên khoản CKTM
Có TK 111,112,131:Tổng số tiền phải giảm trừ
- Kế toán giảm giá hàng bán
Trường hợp phát sinh giảm giá hàng bán, ghi
Nợ TK 532: Khoản giảm giá cho KH theo giá chưa thuế GTGT
Nợ TK 3331: Thuế GTGT đầu ra tính trên khỏan giảm giá
Có TK 111,112,131: Khoản giảm giá theo giá thanh toán
- Kế toán hàng bán bị trả lại
Trường hợp bán buôn có phát sinh hàng bán bị trả lại
Kế toán phản ánh doanh thu hàng bán bị trả lại
Nợ TK 531: Doanh thu hàng bán bị trả lại chưa thuế GTGT
NỢ TK 3331: Thuế GTGT của hàng bị trả lại
Có TK 111,112,131: Giá thanh toán của hàng bị trả lại
Đơn vị chuyển hàng về nhập kho
Nợ TK 156: Giá vốn của số hàng bị trả lại
Có TK 632:
Nếu đơn vị chưa chuyển về nhập kho
Nợ TK 157

Có TK 632: Giá vốn của số hàng bị trả lại
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
18
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
Cuối kỳ kết chuyển khoản giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại và chiết khấu
thương mại để xác định doanh thu thuần:
Nợ TK 511: Giảm trừ Doanh thu
Có TK 531: Doanh thu hàng bán bị trả lại
Có TK 532: Giảm giá hàng bán
Có TK 521: Chiết khấu thương mại dành cho KH
1.2.2.4 Sổ kế toán
Công tác kế toán trong một đơn vị hạch toán, đặc biệt là trong các doanh
nghiệp, thường nhiều và phức tạp không chỉ thể hiện ở số lượng các phần hành, mà
còn ở mỗi phần hành kế toán cần thực hiện. Để đảm bảo việc ghi chép dễ dàng đơn
vị cần phải có một hệ thống sổ sách kế toán phù hợp với đặc điểm kinh doanh của
doanh nghiệp mình. Việc ghi chép vào sổ sách kế toán là công việc có khối lượng
lớn, thường xuyên, diễn ra hàng ngày. Vì vậy, cần phải tổ chức sổ sách một cách
khoa học, chặt chẽ. Có như vậy mới đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ cho nhà
quản lý cũng như các đối tượng liên quan khác.
Trên thực tế, doanh nghiệp có thể lựa chọn một trong bốn hình thức sổ kế
toán sau:
• Hình thức Nhật ký – sổ cái: Theo hình thức này, các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh được phản ánh vào một quyển sổ duy nhất gọi là Nhật ký - Sổ cái. Sổ này là sổ
hạch toán tổng hợp duy nhất, trong đó kết hợp phản ánh theo thời gian và theo hệ
thống. áp dụng với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, khối lượng nghiệp vụ phát
sinh ít, doanh nghiệp sử dụng ít tài khoản.
• Hình thức Nhật ký chung: Là hình thức phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh theo thứ tự thời gian vào một quyển sổ gọi là sổ Nhật ký chung. Hình thức này
áp dụng với mọi loại hình doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh
nghiệp áp dụng kế toán máy. Các sổ thường dùng:

+ Sổ Nhật ký chung, Sổ nhật ký chuyên dùng
+ Sổ cái, Sổ kế toán chi tiết
• Hình thức Nhật ký chứng từ: Hình thức này thích hợp với doanh nghiệp lớn,
số lượng nghiệp vụ nhiều và điều kiện kế toán thủ công, dễ chuyên môn hoá cán bộ
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
19
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
kế toán. Tuy nhiên, phải đòi hỏi trình độ kế toán phải cao, mặt khác không phù hợp
với kế toán máy. Sổ sách trong hình thức này gồm:
+ Sổ nhật ký – chứng từ
+ Sổ cái
+ Bảng kê, bảng phân bổ
+ Sổ chi tiết
• Hình thức Chứng từ – ghi sổ: Hình thức này thích hợp cho mọi loại hình đơn
vị, thuận tiện cho việc áp dụng kế toán máy. Tuy nhiên, việc ghi chép bị trùng lặp
nhiều lần nên việc lập báo cáo dễ bị chậm trễ nhất là trong điều kiện thủ công. Hình
thức này gồm các sổ sách sau:
+ Chứng từ ghi sổ
+ Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ
+ Sổ cái
+ Các sổ và thẻ hạch toán chi tiết.
• Hình thức kế toán máy: Hiện nay hình thức kế toán này đang được áp dụng
phổ biến ở hầu hết các doanh nghiệp. Quy trình kế toán này đơn giản và đạt được
hiệu quả cao.
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
20
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TIÊU THỤ MẶT HÀNG
THUỐC TRỪ SÂU TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN QUỐC TẾ HÒA BÌNH
2.1 Tổng quan tình hình và ảnh hưởng nhân tố môi trường đến kế toán tiêu thụ

thành phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp
2.1.1 Tổng quan tình hình về kế toán tiêu thụ thành phẩm tại các DN sản xuất
công nghiệp ở Việt Nam hiện nay
Đề tài nghiên cứu về kế toán tiêu thụ thành phẩm hay kế toán bán hàng đã
được rất nhiều người nghiên cứu ở nhiều lĩnh vực ngành nghề khác nhau, nhưng các
đề tài này đều nêu lên được những vấn đề chung nhất về lý luận kế toán bán hàng ở
các Doanh nghiệp thương mạ, sự vận dụng những chuẩn mực, chế độ kế toán hiện
hành có liên quan, và phát hiện ra được những mặt ưu điểm cũng như hạn chế trong
công tác kế toán bán hàng ở đơn bị nghiên cứu.
Xin đưa ra 3 đề tài nghiên cứu công tác kế toán bán hàng ở các đơn vị
Luận văn “Hoàn thiện phương pháp kế toán nghiệp vụ bán hàng tại công
ty TNHH thiết bị văn phòng Minh Nam trong điều kiện vận dụng chuẩn mực kế
toán số 14” của sinh viên Đỗ Thị Hồng Tuyết lớp K39D6 (2003 – 2007) trường Đại
học Thương Mại do TS.Nguyễn Tuấn Duy hướng dẫn đó nờu phát hiện những ưu
điểm và vấn đề còn hạn chế trong công tác kế toán tại công ty mình thực tập. Những
ưu điểm là thực hiện lập, luân chuyển chứng từ và ghi sổ kế toán thường xuyên;
thực hiện xử lý nghiệp vụ có theo hướng dẫn của Bộ tài chính. Tuy nhiên phần mềm
kế toán cũ, phiếu xuất kho không ghi rừ mó hàng hóa, thủ kho ghi thẻ kho không
theo hệ thống; mở sổ chi tiết tài khoản 511 thành tài khoản cấp 2 là 5111 – doanh
thu bán hàng và 5112 – doanh thu hoạt động tài chính là chưa đúng theo quyết định
số 48/2006/QĐ-BTC ngày 14/09/2006 của Bộ trưởng Bộ tài chính; kế toán quản trị
chưa được áp dụng. Sau khi phát hiện ra những hạn chế đó, tác giả đã đưa ra hững
đề xuất của mình như áp dụng mã hóa cho hàng hóa của doanh nghiệp và ghi đầy
đủ mã hàng hóa trên thẻ kho; doanh thu hoạt động tài chính được ghi nhận vào tài
khoản 515 thay vì tài khoản 5112 như doanh nghiệp đang sử dụng; thay thế phần
mềm kế toán mới.
Luận văn: “Kế toán bán hàng thiết bị các ngành phân tích khoa học tại
công ty TNHH thương mại vật tư KHKT” của sinh viên Nguyễn Thị Hồng Thu lớp
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
21

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
41D4 trường Đại học Thương Mại do TS.Phạm Đức Hiếu hướng dẫn đã chỉ ra
những mặt đạt được về kế toán bán hàng tại đơn vị thực tập như tổ chức chứng từ
phù hợp; xác định doanh thu, giá vốn hàng bỏn đỳng theo quy định của chuẩn mực,
chế độ kế toán và các vấn đề còn tồn tại như sử dụng hình thức chứng từ ghi sổ
nhưng chưa sử dụng sổ đăng ký chứng từ ghi sổ; chưa mở sổ chi tiết bán hàng cho
từng mặt hàng; chưa lập các khoản dự phòng và kế toán quản trị chỉ mới dừng lại ở
việc cung cấp số liệu trong quá khứ mà chưa có phân tích dự đoán trong tương lai;
chính sách bán hàng còn chưa đa dạng. Với những phát hiện qua nghiên cứu, tác giả
cũng đưa ra được những giải pháp nhằm hoàn thiện mở sổ chi tiết TK 5111 để phản
ánh riêng cho từng mặt hàng; mở sổ đăng ký chứng từ ghi sổ; nâng cao kế toán
quản trị bán hàng. Như vậy, tác giả đã đưa ra được những phát hiện cụ thể và giải
pháp đúng quy định của Nhà nước phù hợp với từng tồn tại đã phát hiện được.
Luận văn “Kế toán bán hàng tại công ty thiết bị Hồng An” của sinh viên
Phạm Thị Huyền Trang lớp 41D6 trường Đại học Thương Mại do TS. Đặng Thị
Hòa hướng dẫn đã nêu ra những ưu điểm trong công tác kế toán bán hàng của
doanh nghiệp như chứng từ, tài khoản và sổ kế toán sử dụng theo đúng biểu mẫu
quy định, từng thỏng cú đúng thành quyển do đó dễ lưu trữ và truy vấn số liệu khi
cần, đã cung cấp thông tin kế toán bán hàng ở mức độ nhất định đồng thời cũng có
những phát hiện về vấn đề còn tồn tại như chưa sử dụng phần mềm kế toán; chính
sách bán hàng chưa đa dạng; không sử dụng TK 521 cho các khoản giảm giá hàng
bán, hàng bán trả lại mà ghi nhận thẳng vào TK 511. Tác giả đã đưa ra những giải
pháp giải quyết những vấn đề còn tồn tại là sử dụng TK 521 cho khoản hàng bán trả
lại, giảm giá hàng bán hay chiết khấu thương mại phù hợp; lập dự toán bán hàng về
giá, số lượng, doanh thu và lập dự toán giá vốn bán hàng, kiểm soát giá mua hàng
húa…
Từ việc tìm ra các ưu điểm, hạn chế còn tồn tại của các công trình nghiên
cứu về đề tài kế toán bán hàng ở các đơn vị khác nhau, sẽ rút ra được những kinh
nghiệm trong việc hoàn thiện đề tài nghiên cứu “Kế toán bán mặt hàng thuốc trừ
sâu tại Công ty cổ phần quốc tế Hòa Bình”, từ đó giải quyết triệt để những vấn đề

tồn tại chưa được giải quyết ở các đề tài trước đó.
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
22
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
2.1.2 Ảnh hưởng nhân tố môi trường đến kế toán tiêu thụ thành phẩm trong các
doanh nghiệp sản xuất công nghiệp
2.1.2.1 Nhân tố vĩ mô:
Bất kỳ một doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế đều chịu những tác
động của nền kinh tế đó. Những tác động đó có thể là những thời cơ và cũng có thể
là những thách thức; có thể là thời cơ cho doanh nghiệp này nhưng lại là thách thức
đối với doanh nghiệp khác. Đặc biệt, trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của
Nhà nước và trong quá trình hội nhập sâu rộng nền kinh tế thế giới ở nước ta như
hiện nay. Đối với kế toán bán hàng đồng dẫn điện trong doanh nghiệp thương mại
cũng chịu những tác động nhất định từ môi trường vĩ mô đó. Những nhân tố tác
động trực tiếp như:
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
23
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
• Nhà nước ta đang dần hoàn thiện các chính sách, chế độ kế toán và các luật
có
liên quan phù hợp hơn với tình hình thực tế, tạo cho doanh nghiệp hành lang pháp
lý, những hướng dẫn trong quá trình tổ chức công tác kế toán tại đơn vị mình. Tuy
vậy các quy định trong chính sách, chế độ kế toán còn khó hiểu, chưa tạo điều kiện
để doanh nghiệp phát huy tính chủ động của mình trong khi đó lại có những vấn đề
quy định quá chung chung gây khó khăn trong quá trình trình áp dụng hay dễ gây ra
hiểu sai vấn đề như kế toán tiến hành ghi sổ khi có chứng từ nhưng thời điểm lập
hóa đơn thường sau thời điểm ghi nhận doanh thu theo chuẩn mực do đó khiến kế
toán lầm tưởng thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là thời điểm lập hóa đơn.
Bên cạnh đó, cũn một số vấn đề khác biệt với chính sách tài chính hiện hành. Ví dụ
giữa VAS 14 và luật thuế thu nhập doanh nghiệp: theo điều 4 nghị định số

104/2003/NĐ-CP ngày 22/12/2003 của Chính phủ thì thời điểm xác định doanh thu
để tính thu nhập chịu thuế đối với hoạt động bán hàng là thời điểm chuyển giao
quyền sở hữu hàng hóa hoặc thời điểm lập hóa đơn bán hàng trong khi theo VAS 14
thì chỉ ghi nhận doanh thu khi thỏa mãn năm điều kiện, khi đó sẽ xảy ra trường hợp
được xác định là doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp trong năm nhưng chưa
đủ điều kiện ghi nhận doanh thu theo chuẩn mực kế toán; các khoản hàng hóa trao
đổi không được xác định là doanh thu theo chế độ kế toán nhưng đủ điều kiện ghi
nhận doanh thu theo luật thuế thu nhập doanh nghiệp; các khoản giảm trừ doanh thu
được loại trừ khỏi doanh thu theo chuẩn mực kế toán nhưng không được loại trừ
khỏi doanh thu để tính thu nhập chịu thuế. Như vậy, giữa những vấn đề khác biệt
nêu trên khiến kế toán bán hàng rất lúng túng, có khi nhầm lẫn trong quá trình thực
hiện công việc của mình. Tuy nhiên, do hai chính sách đó phục vụ cho mục đích
khác nhau nên để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình đòi hỏi kế toán bán hàng phải
liên tục chủ động cập nhật kiến thức, phân biệt và nắm vững lý luận trong quá trình
thực hiện tránh nhầm lẫn dẫn đến thực hiện không đúng quy định của Nhà nước.
• Tác động từ phía khách hàng như: khả năng thanh toán, sự phối hợp của
khách
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
24
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Lưu Thị Duyên
hàng; đặc điểm tổ chức công tác mua hàng, thanh toán của từng khách hàng….
Những yếu tố đó tạo có thể tạo điều kiện thuận lợi hoặc khó khăn cho kế toán bán
hàng như: thu tiền khách hàng, giao hàng ….
• Tác động bởi các yếu tố tự nhiên như thời tiết, khí hậu, các tác động về hạ
tầng
giao thông trong quá trình vận chuyển… những yếu tố này có thể gián tiếp làm ảnh
hưởng đến công tác kế toán bán hàng đồng dẫn điện. Ví dụ trong quá trình vận
chuyển, nếu bị va chạm mạnh sẽ khiến cho thanh đồng bị bẹp, không đáp ứng tiêu
chuẩn khách hàng yêu cầu thì việc khách hàng yêu cầu giảm giá hay trả lại là điều
không thể tránh khỏi…

2.1.2.2 Nhân tố vi mô:
Các nhân tố vi mô có ảnh hưởng trực tiếp đến công tác kế toán bán hàng đồng dẫn
điện tại công ty. Các nhân tố vi mô nhìn chung rất đa dạng, mỗi nhân tố khác nhau
thì mức độ ảnh hưởng khác nhau. Cụ thể:
• Công ty có bộ máy quảnl ý phân chia rõ ràng, mỗi phòng ban phụ trách một
nhóm công việc khác nhau thể hiện tính chuyên môn hóa trong công tác quản lý của
công ty, đồng thời giữa các phòng ban cũng có sự liên kết chặt chẽ. Đây là nhân tố
đầu tiêngiúp cho công tác kế toán của công ty được thực hiện trôi chảy đồng bộ,
không có sự chồng chéo.
• Bộ máy kế toán của công ty được phân chia các bộ phận khác nhau, công
việc
của bộ phận nào thì bộ phận đó phụ trách nhưng giữa các bộ phận có mối liên hệ
chặt chẽ. Công ty áp dụng phương pháp ghi sổ kế toán là Nhật ký chung. Đây là
phương pháp khá phổ biến và dễ thực hiện. Bên cạnh đó công ty đưa phần mềm kế
toán máy Fast Accounting vào xử lý dữ liệu giảm thiểu thời gian và sai sót trong ghi
nhận xử lý thông tin, Do vậy công tác kế toán nói chung và công tác kế toán bán
hàng nói riêng cũng đạt hiệu quả hơn.
• Đội ngũ nhân viên kế toán: Đội ngũ nhân viên kế toán của doanh nghiệp khá
trẻ;
dễ dàng tiếp cận, cập nhật các thông tin, kiến thức mới. Tuy nhiên, do còn thiếu
kinh nghiệm, thâm niên làm việc và tâm lý ngại thay đổi nên trong quá trình xử lý
nghiệp vụ bán hàng mặt hàng đồng dẫn điện nhiều trường hợp chưa đúng với quy
định, còn bị động.
Sinh viên: Phạm Thu Hà Lớp: SB14D2
25