Tải bản đầy đủ (.pdf) (115 trang)

Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đạo đức, lối sống con người Việt Nam hiện nay

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.16 MB, 115 trang )


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





TRỊNH THỊ HƢƠNG




ẢNH HƢỞNG CỦA NHÂN SINH QUAN PHÂ
̣
T GIA
́
O
ĐẾN ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CON NGƢỜI VIỆT NAM HIỆN NAY




LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Triết học




HÀ NỘI - 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



TRỊNH THỊ HƢƠNG



ẢNH HƢỞNG CỦA NHÂN SINH QUAN PHẬT GIO
ĐẾN ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CON NGƢỜI VIỆT NAM HIỆN NAY




LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Triết học
Mã số: 60.22.03.08



Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS.Đặng Thị Lan



HÀ NỘI - 2014



LỜI CAM ĐOAN


u ca bn than.
 liu, dn chn g, dung 
kt qu   rong lu  c thu th   
.

i


Trnh Th 



̀
I CA
̉
M ƠN


 , h ,




 

, 








.


,  PGS.TS Đă
̣
ng Thi
̣
Lan 










 . 








 , 














 , 

an 



  


vi , 

















 . 



 






.
 








  c






















  i hc Quc
i. 














 y c














ch, . 
v






 



e, 






.










 

, 

















, 

, 





















.










 








 . 















c thy c, .
!
, th



Trnh Th Hương


BẢNG CH VIẾT TẮT








XHCN


CNXH





KTTT

Nxb

CTQG







KHKT















\

1
MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1 NHÂN SINH QUAN PHẬT GIO VÀ KHA
́
I QUA
́
T VÊ
̀
ĐẠO
ĐỨC, LỐI SỐNG CON NGƢƠ
̀
I VIÊ
̣
T NAM HIÊ
̣
N NAY 13
 13
1.1.1.K 13
1.1.2.Nn c 16
1.2. 

, 










, 






 37
c,  37
1.2.2. , 





 46
Chƣơng 2.ẢNH HƢỞNG CỦA NHÂN SINH QUAN PHẬT GIO ĐẾN
ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CON NGƢỜI VIỆT NAM HIỆN NAY 55
2.1. ng ci Vit
Nam hin nay 55
2.1.1.ng c























 56
2.1.2.ng ct 

 c trong
 63
2.1.3. ng cc trong
i quan h i 69
2.2. ng cn li sng ci Vit
Nam hin nay 75

2.2.1. 

c sn xu
a ci vt cht 75
2.2.2.ng cuan Phn phong tc, tp  78
\

2
2.2.3. ng chng x,
giao tip 84
2.3. Mt s ging n ch
nhng c cc, li sng
i Vit Nam hin nay 88
2.3.1.Gi nhn thc 88
2.3.2. Gi  92
2.3.3.Gi  95
KẾT LUẬN 100
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 102
\

3
MỞ ĐẦU
1. do chn  
Pht Nam t nh
i tinh thn t p
vi Vic i Vi
nhn m c th. Ph
 t Vit Nam. Mi quan h gia Ph
ngc Vit Nam i quan h hai chiu. Nt
ngc, li sng

c ng phong tc, tn thng 
tng tr li Ph
bn sc Vit Nam. n tn  Vit Nam, Ph
c bic
c, li sngi.
T i mng ta khc
nhiu quan trng. Hin nay, cn KTTT 
i nhp quc t c bic kinh t. Kinh
t th i sc bt mi cho s ng
mt hi
cc kinh tc bi c, li
sng. Ch c dng tuyng tin, li sng gp xa
rc, li sng ca mt b phn
  c bip tr. 
c      ng bt c    c l o, bt
t, s
phi  mt b phn  k 
        c truyn thng.    
\

4
y ry nhng tin tc v ti php ca,
gii, lng ti ph
phc tn, b 
ng hng mt n
nh, mt li s
tr   n vn dng nhiu bi
ing yu t  Pht
ng ng c, li sng  Vit
Nam hin nay thc s  cn thit. Pht sc s

bn vi sng tinh thn cc, nhng quan nim, , chun mc
o c ca Phn nay v ng
n vii.
Nh 

 
i vi  n ti  Vit
Nam. i mi v bn cha Phn cho Pht
u ki n, t nhng c ca Pht
i vi sng tinh thn cc. Nh c ca Ph
       ng ta tha nh  n

n hin nay vi nhng bii ca thi, ca khoa hc
k thuc bii
theo nhng chun m    t s cn thi    
truy o ra nh 
  n. S     c     
quc t p nhng nn vi
c ta di       ng chun m  c
 t c trong khu v
\

5
th gi ng nn sc
t cn thi a nhng yu t c c
t ph thiu. Vi chn to
cn tng
c ta i mi hin nay.
u ng ca Phi v




, li sng
ci Vit Nam hin nay nh
ng tc, hn ch c ca Ph
d

 c, li sng mi ch ng
n thit c v c tin.
Xu nh la chn  ng ca
nh quan Ph c, li sng ca i Vit Nam hin
 u cho luc s c
u
u v Ph
 m  
cu khoa ht nhiu
  trong vich s
n ca Pha Ph nh nhng
u ch yu c Ph  chc Ph
 t nhiu nh    u c    c  nhng
i ngou ch y
c Phng cc Pht
i vi, ng cc Phi vi vic
i, mi quan h gia Ph
     th  
u v Ph 
\

6
2.1. Các công trình nghiên cứu về nhân sinh quan Phật giáo, đạo

đức Phật giáo và đạo Phật trong quá trình phát triển ở Việt Nam
Viu Ph ch s  
  vc
lung v n ca Phn th k th X -
XIII khi Phc s n  Vi
th thiu ci Viu Phc s
y mnh. Nhi ni ting trong giu Ph
thi k  yc  h  
quan trng trong trin.  
h Lan, Tr ng S, Tr
 nh
ng ca Phi vi si Vit. Vi
cu v Phc tip t  n sau ca lch s Vit
 nhc s n
 Trn hn ch i t cui th
k XX tr u Phi thc s xut hin nhiu.
Nhng ng ca Ph
i vi sc bing ca Phi vo
i sng ci Vit Nam.
Trong cuVit Nam Phs luna Nguyn Lang, 
hc i,  cn du nhp ca Pht
c d c c
trii phong kin ViLch s Pht Nam do
Nguy i 1998  
lch s du nhn ca Ph thi k u mi du
nhn th k  a
Phi vc  trong sut chich s Vit Nam.
\

7

Hc Vin Pht Nam ti TP H Ph
nhp th np ht c
c Pht v a Ph
c ci si Vit Nam hii k
hi nhn, Phi, Phi s 
trin bn vng cc, Ph, Phi s
nghic lp, Phn ni sng
i vic ving nn kinh t n, Phi
hong t thi
Mt s nh PhMy v v
Pht gich s ng Vit Nam ca U ban khoa hi Vit
Nam, Vin Trit hi, xut bt n
Vit Nam Nguy H 
xut b    o Quang vi i  t hc Pht
i  n ca
ng Vit Nam t gia th k  do Nxb
i 
u v v nhân sinh quan Phật giáo, đạo đức
Phật giáo và đạo Phật trong quá trình phát triển ở Việt Nam t nhiu
 
liu tham khng, gi m  lu 
 n v v u.
2.2.Các công trình nghiên cứu vê
̀
ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật
giáo đến đời sống đạo đức, lối sống, nhân cách con người Việt Nam
Trong cunng c i vi con
i Vit Nam hin nay     i xut bn n 
(Nguy )  ca Ph
\


8
t s  ng ca Phi vi h i vi
s i Vit Nam hin nay.
i cho xut bn cun H i
o Pht Vi  c
 cui quan h gia ch tch
H i Php c
pht t c biu hi
qua mi c th -   i,
H  
nhng bun vt t 
 p thu, k thn
nh n ca tri cc, ci
mt cuc sng c.
 ng cc Phn i Vit
c Phi Vi ca
ng Th Lan, Nxi hc Qu
 ng cc Ph
i Vi  gio
c Phc truyn thc Pht
i Vi
ng t u kh cu nn cc Phn
vi tc truyn thng ca
i Vi  c mc Vi chin
th c.
ng h H t bn cun
u chi ca Ph ca Trn Hng
  cha Pht
\


9
i vi kinh tc
hi nhng ca Phi v
ng ca Phi vt c nhng
n s an vui, nim h c vt ch
thi.
nh nhn, nhng cun lun v
Phng lun s, luc s,
nhi ngh khoa h i th yu hi
tho:c Phi hii 
y Thc trng, ng vng ca Ph
Ving v o qu(thu
c lp cc: Thc trng bing c Vit
 ng v o qua Hc Vin
 quc gia H i 2001; Lut hc ca
T ng v ng cc Phi sng
c ci Vit Nam hii 2004; Lut
hc cng Th Lan v ng cc Phi vi
c ci Vit Nami 2004; Lut hc
c Lan v ng ci vo
c ci Vit Nam hii 2004 
nhc ln vit v Pht nhiu
nht hc, Tt
hc, T: Ph 
i Vit Nam hin nayp cht hc s 2 - 1994 ca GS.TS
Nguy Pht Nam
u Pht hc s 2/1997 c Lan; ng
i sn nayng sn s 15/1999 ca GS.TS
\


10
 Qua V o Pht
Tt hc, s 6  2000; ng Hng t truyn
thng theo h chu  thin  m trong bi c
n kinh t th , T Trit hc, s 4  2001; Tr
Vit vi  c truyn thng Vi bi
loi cc trong nn kinh t th Tt hc, s 5 
Phi Vit; T s
5/2003 ca NguyMa Phi vi
, T5/2005; cc
H ng ca Phi si Vit Nam
hin nay s 10/2007 c


, 










 ,  









. 

























 , 






.
        








  lutip c




















 , 

 tp trung ch yc,
c ti ng ct
 o dli si Vit Nam hin
 k tha nh u c
h  u tc h th
nhng ng cc, li sng con
i Vit Nam hin nay.
\

11
3. Mm v ca lu
- Mục đích
Lung nn c
ng cc, li sng ca con ni Vit Nam hin nay,
 t s ging 
cn ch c ci v
c, li sng  c ta hin nay.
- Nhiệm vụ
 




 

u
- Đối tượng nghiên cứu




 
n nay
- Phạm vi nghiên cứu
+ .



 
 u
- Cơ sở lý luận
- 
 
\

12
ta  

- Phương pháp nghiên cứu
  

: 

   

i v mt khoa hc ca lu
- 
, 

 

- 


 a lu
Lung ca
c, li sng  c ta hin nay.
Lu u tham khu,
ging du lch s ng Pht Nam.
8. Kt cu ca lu




\

13
Chƣơng 1
NHÂN SINH QUAN PHẬT GIO VÀ KHI QUT VỀ
ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CON NGƢƠ
̀
I VIÊ
̣

T NAM HIÊ
̣
N NAY

1.1. Nhân sinh quan Phật giáo
1.1.1.Khái niệm nhân sinh quan, nhân sinh quan Phật giáo
T t hc gii hc
gi c s dng trong s trong mi
quan h vi th gii quan.  c h
 gi
 gim ci v th gii, v
v i trong th gi c sng ca con
i nhng nhng v v mc sng ca con
[24, tr.8].  gi
Trong , 














 c th gi gii quan

huyn thoi, th gi  gii quan trit hc.
 gii quan huyn thoc th gi














. 

 





. 

























  [24, tr.11].
 gic ph gii quan m
 gi gii d tha nhn s o ra th gii
b13].
\

14









 
















, 







, , 


[24, tr.14].
Th ginh mng hot
ng ca b ng ci ng
 hi  gi
c sng
ca b nhi xung quanh.
i t n Ting Vic sng ci;
 n ting Vim v cuc
 thng bao gng, l sng, li s
Mi mt th 
nhau, gn lin vi cung. Theo quan nim ca
i 
 i.  mn c
c th hin  m   nh nh. Mi m     
nh kinh t - i nhnh.
 nhng quan nim chung nht v
cuc sng c ng v 
n cuc sng c quan trng nht
i v i. Trong cuc sng c  
cuc sng cng ho phc v cho
cuc sng cm ci v bn
cht, mc a cuc s ci v
i vi t . Nh i mi
ng ch
p, vi mi mt giai ca v
   ng thi k         
\

15

ng giai ci ngh
i nghch nhau.  quan trng nhi vi mi con
 nhng kinh nghin chung
nht v cuc sng ch 
ng cn gc ca m
u tit mi hoc hin ra bng.
t phng, v
ng, trong mi giai cp, mi c

phn tn a v giai cp ci trong
sn xui, phu kin sinh hot vt chi
 i. Trong cuc sng,    cuc sng ca
ng ho phc v cho cuc sng c
 nhng kinh nghin chung nht v cuc
sng thng ch o m
ng ci.
t trong mi quan h vi th gii quan
       c hi    nhng quan nim
chung nht c i, v cuc si nhm gi
cho nhng v v l sng ni gi
, c cho rng: Nh
Ph nhng quan nim ca Ph i
i, v bn cht ci, bn cht cuc sng con ngui, v m
cuc sng,  kh  tu tp ci nhm
tt t, gi.
t b phn quan tr trong
h ng Phc lan rng ti mi tng l
nhng quan nim chung nht v cuc si, nhm gin
\


16
i nhng v ng gp trong cuc sng ti
mt cuc s
1.1.2.Nội dung cơ bản của nhân sinh quan Phật giáo
i    k th 
 khu vc  gc
 M t hp vi nhng
ng, tp t 
 h . T mt  c  Pht
n ra khp th gii b
c gia nm
 hp
vi bn sc c, Ph
t bc vi s ng pht t nhiu nht trong
tt c  gii hn s tn ti c  
 sang c .
m v i, v s
n tn ci, v l sng  cht, v quan nim
sng ca mi. Ph
quan Phu b ng ca Upanisad (mt b phn quan trng trong
 b kinh c ca ).











 , 






 , 

 , 

 . 


 , 




 




.













 




, 



, 



















\

17


 . 























.
1.1.2.1 Quan niệm về con người và bản chất con người


 

























. 




   

. Sau khi c








, 



.
 




 , 






 . Vt mui mt
nh l    y, vn v        
i h vt, v kin di
,  , 


. 





, 



 , 

















 . 


















, 
























Th gi, vu ci h th
, c th, ch 
 hy s v
 c vn
mnh c 









, 









 , 









 , 







. 







, ,












[83, tr.110].
Vi nhn th c mc sng,
mng cho ra sng, sa mi, sng an lc, t
ti, gi
\

18
















 . 

 
hi 



.
Thuy  ng (Anicca): 

  , 









, 



. Lung chi ph, vn vt, 
ta. 





,  . 








, 





 , , 









, [83, tr.73].
S bin chuyn y dic:
M: ng:  chuyn bin rt nhanh, trong mt thi
gian ht sc ngn, ng mt, m, mt s chuyn
bin va kh   m dt. 









 ,
, 










.


: Nht k ng chuyn bin trong t
s chuyn bit, 




















. Vn v          - Tr - Hoi 
t Sinh - Tr - D - Dit.







 












sinh, 





, 








, , 

, 



, 






 





.[83, tr.75].
Thuyt trong nhng thuyn ct
 cc sng, cho tring ca nhng
t. Nu thu hi
i s hing mt cuc sng t
u hin, cho chi
tht ngn ngi mau mau t n nh
u hi. 




, 










, 

, 




\

19
,  , 

 . 



















 , 

, 


, 

, 

.
Thuy (Anatta): 
ng tng, bin chuyn
t
Thuyt linh hn
u, tn ti kiQuan nim

mn gc sinh ra nhm, nhng tham dc
 ca nhng k dc m 
 t bii vi nhi b p, b t
 u dc cho cuc
sng s mnh ci cui  kip sau.
 
mng thc sng, mt tring ly v ng cao c cho
cuc sng ct cuc sng  bi, h
xc h
h
  : 





 , 








 , 

, 

, 










 ,
 , 








 , 

 , 


, 








 . 





 , 



 [83,
tr.81 -82].
Nt hi bao gm mt sinh h
mu t quyn vi
n chi cho rc to ra t
\

20
hai yu t Si long vu
c thc cao. Nhng vt

 
n nhau, bng nhng m m gii vi
i. Con u t vt chn hng yu
t  li tan ra, khi hp l con
 h c h hai
yu t Sc ga (tt), Thc trong
i, Ha (nhi i)

th)c, tinh thn ci, yu t u hi
b i vi nhng long vi t,
c vn bit th gii s kt hp gia l
c cnh. L 
c. Lc cnh bao g, v
 va v).
Phng trong th gii bao la rng l
 i ho ng c         y con
a mi s vt hing. N
mi vt, mi s vt hing trong th gim
thng nht gi gii theo Phc ch
t c ch ng th c
 gii. Th gi gii cp
nh  mt t th, khi thuyt minh v s t ca
 gii, Php nh 
mnh thc va tng hp v ng d  t tu tp.

×