Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội với hoạt động phục vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học

THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI VỚI HOẠT ĐỘNG
PHỤC VỤ ĐÀO TẠO VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
guyễn Thị Minh gọc
12


hư viện Trường ĐHPSHN có chức năng tổ chức, xây dựng, quản lý và
thông tin tư liệu văn hoá, giáo dục, khoa học kỹ thuật phục vụ công tác
giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học của cán bộ, giảng viên, học viên
sau đại học, sinh viên và học sinh trong toàn trường. Thư viện trường Đại học
Sư phạm Hà Nội được xây dựng và thành lập cùng với sự ra đời của nhà trường
Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1951.
Gần 60 năm qua, Trường ĐHSPHN đã đào tạo được hàng 100.000 cử nhân
các hệ: Chính quy, Tại chức, Từ xa và các hệ khác, hơn 9000 thạc sĩ, gần 800 tiến
sĩ. Trong thành tích to lớn đó của nhà trường có phần đóng góp quan trọng của
Thư viện.
Nhận thức được vai trò vị trí của thư viện đối với hoạt động của nhà trường
nói chung, đối với việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập nói riêng, gần 60
năm xây dựng và phát triển, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, khó khăn hay thuận
lợi, nhà trường luôn giành cho thư viện sự quan tâm đầy đủ về mọi mặt. Để không
ngừng nâng cao chất lượng công tác phục vụ bạn đọc, đáp ứng nhu cầu của đông
đảo người dùng tin, phục vụ tốt mục tiêu đào tạo và NCKH của nhà trường, Thư
viện đã có nhiều cố gắng đạt được những thành tích nhất định trên các mặt hoạt
động. Đặc biệt từ năm 2000 đến nay, các hoạt động chuyên môn của Thư viện đã
có chuyển biến tích cực theo hướng tất cả vì bạn đọc, có thể kể đến ở đây như
1- guồn lực thông tin
Nguồn lực thông tin chính là nền tảng cho mọi hoạt động Thông tin – Thư
viện. Nguồn lực thông tin chính là cơ s  to ra các sn phNm và dch
V thông tin,  thc hin s hp tác, trao i, chia s gia các Thư vin và
cơ quan thông tin. Vic phát trin ngun lc thông tin và t chc qun lý khai thác
mt cách có hiu qu ngun lc ó phc v nhim v phát trin kinh t xã hi ca

t nưc nói chung, phc v s nghip giáo dc ào to nói riêng càng có ý nghĩa


12
ThS. Giám c Trung tâm TT-TV, HSPHN
T

hơn khi công ngh thông tin ã và ang ngày càng phát trin chi phi toàn b hot
ng ca xã hi. S lưng tài liu b sung t năm 2004 – 2009 ưc th hin qua
bng 1:

STT Dạng tài liệu Tên Cuốn
1 Sách ting Vit 10.956 75.707
2 Sách ngoi văn 2.999 6.565
3 Lun án, lun văn 5.657 8.274
4  tài N CKH 2.071 3.000
5 Báo, tp chí Vit 173 30.000
6 Báo, tp chí ngoi 34 850
7
Tổng số 21.890 139.416

Bên cnh tài liu truyn thng, Trung tâm rt quan tâm b sung tài liu in t:
băng cassette, băng video, ĩa CD-ROM có ni dung phù hp vi các chuyên ngành
ào to ca Trưng. N ăm 2005 nh có kinh phí ca D án Giáo dc i hc, Trung
tâm ã b sung ưc mt s cơ s d liu: CSDL các  tài N CKH cp nhà nưc,
CSDL các tên tp chí chuyên ngành ting Vit, CSDL tên các tp chí khoa hc giáo
dc ni ting ca M cp nht t năm 1983 n tháng 8 năm 2007, năm 2008, Thư
vin b sung CSDL toàn văn các tp chí ca Anh.  giúp cho sinh viên có thêm
công c h tr hc tp, Trung tâm ã b sung 01 phn mm hc ngoi ng. Toàn b
các tài liu in t ưc phc v ti phòng a phương tin (Multimedia).

i vi các trưng i hc nói chung, trưng HSPH nói riêng, t chính hot
ng ào to ca nhà trưng ã sn sinh ra mt ngun tài liu quan trng, còn gi
là ngun tin ni sinh hay ngun tài liu xám. ó chính là các công trình nghiên
cu khoa hc, các lun án, lun văn, sách giáo trình, sách tham kho, tài liu hi
ngh, hi tho… ây là mt ngun tin phc v c lc cho hc tp, ging dy và
nghiên cu khoa hc ca cán b, ging viên, sinh viên trong trưng. Cùng vi
ngun tài liu ưc b sung t ngân sách nhà nưc, t tng biu, trao i vi các
t chc, cá nhân, ngun tin ni sinh ã góp phn làm cho kho tài nguyên ca Thư
vin Trưng HSPHN thêm phong phú, a dng và phc v có hiu qu công tác
ào to và nghiên cu khoa hc ca nhà trưng.
2- Công tác phục vụ bạn đọc
ánh giá s phát trin ca mt thư vin hay cơ quan thông tin iu quan
trng là thy ưc kh năng cung cp thông tin ca cơ quan ó, kh năng áp ng
nhu cu thông tin ca ngưi dùng tin. N hn thc ưc tm quan trng ca công tác
phc v bn c, trong nhiu năm qua Trung tâm ã có nhiu c gng  không
ngng nâng cao cht lưng công tác phc v bn c.
Phương thc phc v bn c có nhiu ci tin, m rng, bên cnh h thng
phòng c phc v theo hình thc kho óng ã có thêm phòng c phc v t
chn. Vi hình thc phc v này, bn c ưc vào kho trc tip la chn tài liu
không phi ghi phiu yêu cu thông qua th thư như kho óng nên không mt thi
gian tra tìm tài liu. Hin nay, ti Trung tâm có 2 phòng c phc v theo hình
thc t chn ó là phòng báo tp chí ting Vit, phòng c tài liêu tham kho. Dù
mi ưc ưa vào s dng trong thi gian chưa lâu nhưng 2 phòng c m ã thc
s phát huy tác dng, bn c n s dng ngày mt ông.
Bên cnh h thng các phòng mưn giáo trình và tài liu tham kho, h
thng phòng phc v c ti ch, Trung tâm còn có phòng c a phương tin
(Multimedia) và phòng truy cp Internet. Ti phòng c Multimedia bn c
không ch khai thác thông tin trên Internet mà còn tip cn thông tin t nhiu
vt mang tin khác như băng catset, băng video, ĩa CD, truyn hình k thut s,
các cơ s d liu, phn mm hc ting Anh Phòng Internet ca Trung tâm

trong my năm gn ây không ch phc v bn c n khai thác thông tin phc
v hc tp và nghiên cu khoa hc mà còn h tr tích cc cho hot ng ào to
ca nhà trưng như: Tp hun phương pháp dy hc E-Learning, tp hun cán
b s dng phn mm trong qun lý ào to, h tr cùng các Khoa trong vic
bi dưng thưng xuyên giáo viên, phc v các Hi tho trong nưc và quc t
din ra ti Trung tâm. Thi gian phc v bn c ưc tăng cưng vào tt c
các bui ti trong tun, ngày th 7, ch nht. Các hi ngh bn c, hi ngh
chuyên , trin lãm gii thiu sách cũng ưc Trung tâm t chc hàng năm.
Mi s quan tâm u tư v cơ s vt cht, trang thit b ca nhà trưng dành
cho Trung tâm trong thi gian va qua u nhm mc ích nâng cao cht lưng
hot ng ca Trung tâm Thông tin thư vin c bit là công tác phc v bn
c. Toàn b s liu v công tác phc v bn c ưc th hin  bng 2:

STT ăm học Bạn đọc Tài liệu
1 2004 - 2005 377.172 206.510
2 2005 - 2006 381.488 263.994
3 2006 - 2007 387.064 220.326
4 2007 - 2008 389.120 224.443
5 2008 – 2009 369.586 235.829
6 2009 – 2010 371.667 232.566
7
Tổng số 2.276.097 1.147.839

3- Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động TTTV
Mt trong nhng c tính ca thông tin là tính “kp thi” iu này có th
hiu mt cách ơn gin là ngưi dùng tin s nhn ưc thông tin khi h cn. Vì
vy,  t ưc hiu qu trong vic cung cp thông tin cho ngưi dùng tin, hot
ng thông tin - thư vin phi to ra nhiu cơ hi cho ngưi dùng tin, nghĩa là cung
cp thông tin nhanh hơn, mm do hơn và a chiu hơn. Do vy, vic ng dng
công ngh thông tin và truyn thông ã làm cho vic ph bin tri thc thun tin và

nhanh chóng. Thc t công ngh thông tin ã và ang giúp cho i ngũ ging viên,
sinh viên ngày càng nâng cao và cp nht kin thc chuyên môn trong hot ng
hc tp, nghiên cu ca mình. Trách nhim ca nhng ngưi làm công tác qun lý
thông tin trong trưng i hc là làm th nào  giúp cho i ngũ ging viên, sinh
viên có ưc nhng thông tin hu ích. ng dng tin hc trong công tác thông tin -
thư vin thưng tp trung vào vic lưu tr, tìm kim và to ra các sn phNm thông
tin, t chc các dch v thông tin và ph bin thông tin. c im ca các hot
ng này là thưng xuyên phi qun lý mt khi lưng ln tài liu và ưc khai
thác lp i lp li nhiu ln. Do vy, tin hc hoá hot ng thông tin - thư vin là
xu th phát trin tt yu ca các cơ quan thông tin - thư vin hin nay.
Vic ng dng công ngh thông tin trong hot ng thông tin - thư vin ca
trưng HSPHN ưc tin hành t năm 1994, nhưng nhng hot ng này thc s
trin khai có hiu qu t năm 2000. Cho n nay, toàn b tài liu do Trung tâm
qun lý ã ưc ưa vào CSDL vi tng s trên 66.781 biu ghi. Toàn b cơ s d
liu do Trung tâm xây dng ưc th hin ti bng 3:
STT Tên CSDL SLBG
01 Sách 44.161
02 Lun án, lun văn 8.749
03 Bài trích tp chí 14.222
04  tài N CKH 2.071
Toàn b cơ s d liu ã ưc ưa lên mng Internet phc v bn c truy
cp t xa. Hin nay, ti Trung tâm toàn b dây chuyn thông tin tư liu ã ưc tin
hc hoá, mi công vic t b sung, x lý tài liu, qun lý bn c, qun lý tài liu,
phc v khai thác thông tin ã ưc thc hin thng nht trên phn mm Libol.
4- Đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ
Thc t trong các chương trình, d án hin i hoá các trung tâm thông tin -
thư vin  các trưng i hc, vn  ưc quan tâm nhiu nht là máy móc, trang
thit b hin i (chim 70-80% kinh phí). Tuy nhiên, trang thit b, mng máy
tính, các phn mm qun lý tra cu ch em li hiu qu cao khi có mt i ngũ
cán b s dng thành tho và làm ch ưc công ngh tiên tin.

Hin ti, Trung tâm ã có 06 cán b là thc sĩ TTTV, 02 cán b là thc sĩ
Công ngh thông tin, 03 cán b ang hc thc sĩ ti Trưng HVH Hà N i. N goài
ra, Trung tâm thưng xuyên c cán b tham gia hc các lp tp hun v chuyên
môn nghip v do Trung tâm thông tin khoa công ngh và quc gia, thư vin Quc
gia Vit N am, Liên hip thư vin các trưng i hc khu vc phía Bc t chc.
5- ghiên cứu khoa học:
ng trưc yêu cu òi hi phi thưng xuyên i mi hot ng thông tin
thư vin  áp ng nhu cu ca i ngũ ngưi dung tin, phc v hiu qu mc
tiêu ào to và nghiên cu khoa hc, t năm 2000 n nay, Trung tâm ã tin khai
mt s D án và  tài nghiên cu khoa hc.
T năm 2001-2005, Trung tâm trin khai 02 D án “Tng bưc tin hc hoá
hot ng ti Thư vin” và “Tin hc hoá nghip v thư vin, xây dng kho tư liu
in t”.
T năm 2006 - 2009, cán b ca Trung tâm trin khai các  tài “Hoàn
thin h thng thông tin Thư vin”; “S hoá tài liu ti Trung tâm Thông tin
Thư vin”; “N gun tin ni sinh phc v ào to và nghiên cu khoa hc ti
Trung tâm thông tin Thư vin”; “Thit k phn mm kim kê kho m ti Trung
tâm Thông tin Thư vin”.
6- Tập huấn người dùng tin:
Hin i hoá trung tâm TTTV cũng tác ng mnh m n i ngũ ngưi
dùng tin, làm thay i thói quen, tp quán thông tin ca h, ng thi cũng m ra
nhiu kh năng cho ngưi dùng tin ch ng tip cn các ngun thông tin phong
phú a dng giúp h hiu và bit cách khai thác các loi hình dch v TTTV. Vì
vy, ào to hun luyn ngưi dùng tin cũng là mt trong nhng ni dung không
th thiu ca vic nâng cao cht lưng hot ng TTTV áp ng nhu cu hc tp
và nghiên cu khoa hc ca ngưi dùng tin.
Trong nhiu năm qua, Trung tâm TTTV trưng HSP Hà ni ã làm rt tt
công vic này. Hàng năm, c vào u năm hc Trung tâm t chc làm th và
hưng dn ngưi dùng tin v phương pháp tìm tin trên b máy tra cu truyn
thng, trên phn mm Libol và khai thác thông tin trên mng Internet. i tưng

tp hun là sinh viên năm th nht, hc viên cao hc, hc sinh khi ph thông
chuyên. Hình thc: Các lp ưc hc lý thuyt, ưc thc hành trên b máy tra
cu và ưc kim tra…Kt qu: giúp ngưi hc nm ưc cơ cu t chc trong
Thư vin, ni quy ca Thư vin, phương pháp tra cu  ưc áp ng nhu cu v
tài liu.
Trong chin lưc phát trin ca nhà trưng ngày càng a dng hoá các
ngành ngh ào to, nâng cao th mnh nghiên cu, tăng quy mô ào to c bit
vi yêu cu phát trin và áp dng các phương pháp ào to tiên tin da trên cơ s
ng dng công ngh thông tin, òi hi Trung tâm TTTV phi có nhng chuyn
bin mnh m hơn ưa hot ng ca mình t bán hin i sang thư vin in t
hưng ti thư vin s.