Công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ giao nhận An Phú

Chuyên đề tốt nghiệp
LỜI MỞ ĐẦU
Nền kinh tế thị trường của nước ta trong những năm gần đ©y đã đạt được
những bước tiến vững mạnh, c¸c doanh nghiệp cũng đãng gãp vai trß to lớn của
minh cïng cả nước đưa Việt Nam ngµy cµng ph¸t triển, cã vị trÝ xứng đ¸ng trong
trường quốc tế.
Ngay nay với xu hướng tự do cạnh tranh hµng loạt c¸c xÝ nghiệp, nhµ m¸y,
c«ng ty được mở ra. Nhu cầu bu«n b¸n trªn thị trường ngµyy cµng được mở
rộng, Việt Nam đã dần trở thµnh một thị trường s«i động. Trong phần đãng gãp
của c¸c doanh nghiệp phải kể đến phần đóng gãp rất lớn của c«ng t¸c quản trị tµi
chÝnh trong doanh nghiệp mµ hạch to¸n kế to¸n nội bộ lµ bộ phận quan trọng của
hệ thống quản trị tµi chinh. ĐÊy lµ bộ phận gi¸n tiếp gãp phần tạo nªn thµnh
c«ng của doanh nghiệp. Nã cã vai trß tÝch cực trong điều hµnh vµ kiểm so¸t c¸c
hoạt động kinh tế gãp phần tÝch cực vµo quản lý tµi chÝnh của Nhµ nước nãi
riªng vµ quản lý doanh nghiệp nãi chung vµ nã gióp cho c¸c nhµ quản trị doanh
nghiệp đưa ra quyết định nhanh chãng vµ hợp lý nhất đảm bảo cho sản xuất kinh
doanh ổn định vµ ph¸t triển.
Việc tổ chức hạch to¸n kế to¸n của doanh nghiệp cã nhiều kh©u quan trọng,
trong đã c«ng t¸c tổ chức kế to¸n doanh thu, chi phÝ vµ x¸c định kết quả kinh
doanh lµ một kh©u cơ bản của hạch to¸n kế to¸n trong doanh nghiệp. Bởi nã cho
biết sản phẩm của doanh nghiệp được tiªu thụ như thế nµo, chi phÝ trong qu¸
tr×nh sản xuất vµ tiªu thụ sản phẩm ra sao vµ kết quả hoạt động kinh doanh trong
kỳ mµ doanh nghiệp đạt được. Những th«ng tin từ đ©y gióp cho c¸c nhµ quản trị
đưa ra những đối s¸ch phï hợp.
V× vậy, để kế to¸n đặc biệt kế to¸n doanh thu, chi phÝ vµ x¸c định kết quả
kinh doanh ph¸t huy hết vai trß chức năng của nã cần phải biết tổ chức c«ng t¸c
nµy một cach hợp lý khoa học vµ thường xuyªn.
Qua thời gian thực tế t×m hiểu c«ng t¸c kế to¸n tai đơn vị thực tập, em đ·
cã cơ hội t×m hiểu s©u hơn về c«ng t¸c kế to¸n vµ tầm quan trọng của nã. Từ
kiến thức em đ· được học vµ t×m hiểu, e xin chọn đề tµi: “C«ng t¸c kế to¸n
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ

Lớp: Kế toán K7B
1
Chuyên đề tốt nghiệp
doanh thu, chi phÝ vµ x¸c định kết quả kinh doanh tại C«ng ty TNHH
Thương mại vµ dịch vụ giao nhận An Phó” cho bµi khãa luận của m×nh.
Nội dung của bµi khãa luận được tr×nh bµy trong 3 chương:
Chương 1: Những lý luận chung về tổ chức kế to¸n doanh thu, chi phÝ
vµ x¸c định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp.
Chương 2: Thực trạng kế to¸n doanh thu, chi phÝ vµ x¸c định kết quả
kinh doanh tại C«ng ty TNHH Thương mại vµ dịch vụ giao nhận An Phó.
Chương 3: Một số ý kiến đề xuất nhằm hoµn thiện c«ng t¸c kế to¸n
doanh thu, chi phÝ vµ x¸c định kết quả kinh doanh tại C«ng ty TNHH
Thương mại vµ dịch vụ giao nhận An Phó.
Với kiến thức, kinh nghiệm vµ sự hiểu biết về C«ng ty cßn hạn chế nªn
bµi viết của em kh«ng thể tr¸nh khỏi những thiếu sãt. V× vậy, em rất mong nhận
được sự trao đổi, góp ý của thầy c« gi¸o vµ c¸c c« b¸c kế to¸n trong C«ng ty để
bµi chuyªn đề tốt nghiệp của em được hoµn thiện hơn.
Em xin ch©n thµnh cảm ơn!
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
2
Chuyờn tt nghip
CHNG 1
NHNG Lý LUN CHUNG V T CHC K TON DOANH THU,
CHI PH Và XC NH KT QU KINH DOANH.
1.1- Tng quan v doanh thu, chi phí và xác nh kt qu kinh doanh trong
doanh nghip
1.1.1- Phân loi hot ng trong doanh nghip
* Hot ng sn xut, kinh doanh là s chờnh lch gia doanh thu thun và tr
giỏ vn hàng bỏn(gm c sn phm, hàng húa bt ng sn u t và dch v,

giỏ thành sn xut ca sn phm xõy lp, chi phớ liờn quan n hot ng kinh
doanh bt ng sn u t nh: chi phớ khu hao, chi phớ sa cha nõng cp, chi
phớ cho thuờ hot ng ) chi phớ bỏn hàng, chi phớ qun lý doanh nghip.
* Hot ng u t tài chớnh là là s chờnh lch gia thu nhp ca hot ng
tài chớnh và chi phớ hot ng tài chớnh.
* Hot ng khỏc là s chờnh lch gia cỏc khon thu nhp khỏc và cỏc khon
chi phớ khỏc và chi phớ thu thu nhp doanh nghip. Hoạt động khác là những
hoạt động còn lại mà doanh nghiệp tiến hành cha kể hoạt động kinh doanh ở
trên, có thể kể đến cá hoạt động thanh lý, nhợng bán TSCĐ, giải quyết các tranh
chấp về vi phạm hợp đồng kinh tế, về xử lý tài sản thừa, thiếu cha rõ nguyên
nhân
1.1.2- Ni dung cỏch thc xỏc nh cỏc ch tiờu liờn quan n kt qu kinh
doanh
1.1.2.1- Khỏi nim, doanh thu, chi phớ và xỏc nh kt qu kinh doanh
* Doanh thu
Theo chun mc k toỏn Vit Nam s 14 Doanh thu và thu nhp khỏc,
doanh thu là tng giỏ tr cỏc li ớch kinh t mà doanh nghip thu c trong k
k toỏn, phỏt sinh t cỏc hot ng sn xut kinh doanh thụng thng ca
doanh nghip gúp phn làm tng ngun vn ch s hu chun mc k toỏn. S
14 cng ch rừ doanh thu ch gm tng giỏ tr cỏc li ớch kinh t mà doanh
nghip ó thu c hoc s thu c.
* Chi phớ sn xut kinh doanh
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
3
Chuyên đề tốt nghiệp
Chi phí sản xuất kinh doanh lµ toµn bộ hao phí về lao động sống, lao
động vật hóa vµ các chi phí cần thiết khác mµ doanh nghiệp chi ra trong quá
trình hoạt động sản xuất kinh doanh biểu hiện bằng thước đo tiền tệ được tính
cho một thời kì nhất định.

* Kết quả hoạt động kinh doanh
Kết quả hoạt động kinh doanh lµ biểu hiện số tiền lãi vay hay lỗ từ các
hoạt động của doanh nghiệp trong một thời kì nhất định, đây lµ kết quả cuối
cùng cuản hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường.
1.1.2.2 - Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh lµ kết quả tiêu thụ sản phẩm, hµng
hóa, dịch vụ vµ kết quả kinh doanh bất động sản đầu tư. Để xác định kết quả sản
xuất kinh doanh kế toán dựa vµo công thức sau:
Lãi (hay lỗ) từ
hoạt động sản xuất = Doanh thu - Chi phí
kinh doanh
a- Các chỉ tiêu đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh
+ Doanh số bán hµng (doanh thu): Tiền thu được từ bán hµng hoá dịch
vụ.
+ Doanh thu thuần = Tổng doanh thu – Các khoản giảm trừ
+ Chi phí sản xuất = chi phí cố định + chi phí biến đổi.
+ Lãi gộp lµ phần còn lại của doanh số bán sau khi trừ chi phí biến đổi.
+ Giá vốn hµng bán:Phản ánh giá trị gốc của sản phẩm hµng hoá,thµnh
phẩm,dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ.
+ Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần – Giá vốn hµng bán
+ Chi phí bán hµng: Phản ánh tổng chi phí bán hµng trừ vµo kết quả sản
xuất kinh doanh trong kỳ.
+ Chi phí quản lý: Lµ các chi phí bỏ ra trong công tác quản trị doanh
nghiệp được trừ vµo kết quả kinh doanh trong kỳ.
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
4
Chuyên đề tốt nghiệp
b- Hệ thống các chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động SXKD
* Năng suất lao động bình quân

Tổng doanh thu
Tổng số lao động bình quân trong kỳ
Chỉ tiêu năng suất lao động bình quân cho biết một lao động tạo ra được
mấy đồng doanh thu trong kỳ.
*Lợi nhuận bình quân trên một lao động
Lợi nhuận trong kỳ
Tổng số lao động bình quân trong kỳ
Lợi nhuận bình quân trên một lao động cho biết bình quân trong một năm doanh
nghiệp được bao nhiêu đồng lợi nhuận từ một lao động.
* Sức sản xuất của vốn cố định
Doanh thu tiêu thụ trong kỳ
Vốn cố định bình quân
trong kỳ
Chỉ tiêu nµy cho biết cứ một đồng vốn cố định trong kỳ tạo ra bao nhiêu đồng
doanh thu.
*Sức sinh lời của vốn cố định
Lợi nhuận sau thuế
Vốn cố định bình quân trong kỳ
Chỉ tiêu nµy cho biết cứ một đồng vốn cố định bình quân trong kỳ tạo ra được
bao nhiêu đồng lợi nhuận.
*Sức sản xuất của vốn lưu động
Doanh thu tiêu thụ trong kỳ
Vốn lưu động bình quân trong kỳ
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
5
=
Năng suất lao động bình quân =
LN bình quân một lao động =
Sức sản xuất của vốn cố định =

Sức sinh lời của vốn cố định =
Sức sinh lời của vốn lưu động =
LN gộp
Chi phí bán
hàng
LN từ HĐ
SXKD
- -
Chi phí quản
lý
Chuyên đề tốt nghiệp
Chỉ tiêu nµy cho biết cứ một đồng vốn lưu động trong kỳ tạo ra bao nhiêu đồng
doanh thu.
* Sức sinh lời của vốn lưu động
Lợi nhuận sau thuế
Vốn lưu động bình quân trong kỳ
Chỉ tiêu nµy cho biết cứ một đồng vốn lưu động bình quân trong kỳ có bao
nhiêu đồng lợi nhuận.
*Tỷ suất lợi nhuận theo chi phí
Lợi nhuận trong kỳ
Tổng chi phí bỏ ra trong kỳ
Trong đó: Chi phí kinh doanh bao gồm giá vốn, chi phí bán hµng, chi phí
quản lý, chi phí lãi vay. Chỉ tiêu nµy phản ánh hiệu quả sử dụng các loại chi phí
cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Tỷ lệ nµy cho biết cứ một đồng doanh thu sẽ
được bao nhiêu đồng lợi nhuận.
* Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu
Lợi nhuận trong kỳ
Doanh thu thuần
* Tỷ lệ lợi nhuận so với vốn chủ sở hữu
LN sau thuế

Vốn chủ sở hữu
1.1.2.3- Kết quả hoạt động đầu tư tµi chính
Kết quả hoạt động tµi chính lµ phần chênh lệch giữa các khoản doanh thu
hoạt động tµi chính với các khoản chi phí thuộc hoạt động tµi chính
* Công thức xác định
Kết quả Doanh thu Chi phí
hoạt động = hoạt động - hoạt động
tµi chính tµi chính tµi chính
* Doanh thu hoạt động tµi chính Lµ số tiền thu được từ các hoạt động đầu tư
tµi chính:
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
6
Sức sinh lời của vốn lưu động =
Tỷ suất lợi nhuận theo chi phí =
Tỷ suất lợi nhuận trên DT =
Tỷ lệ lợi nhuận so với vốn chủ sở hữu =
Chuyên đề tốt nghiệp
- Lãi cho vay, lãi tiền gửi, lãi bán hµng trả chậm, trả góp, lãi đầu tư trái
phiếu, lãi về chuyển nhượng chứng khoán, lãi do bán ngoại tệ, chiết khấu thanh
toán được hưởng do mua hµng hóa, dịch vụ, lãi cho thuê tµi chính.
- Thu nhập từ cho thuê tµi sản, cho người khác sử dụng tµi sản (Bằng
sáng chế, nhãn hiệu thương mại, bản quyền tác giả, phần mềm vi tính ).
- Lợi nhuận được chia từ hoạt động kinh doanh, cổ tức được hưởng.
- Thu được khoản chênh lệch bán hµng ngoại tệ, thu về cho thuê tµi sản
vµ các hình thức đâù tư dµi hạn khác.
- Doanh thu nhượng bán bất động sản, giá cho thuê đất.
* Chi phí hoạt động tµi chính Lµ các chi phí liên qua đến đầu tư kinh doanh
vốn như:
- Chi phí chứng khoán ngắn vµ dµi hạn, lỗ trong kinh doanh chứng khoán.

- Chi phí liên quan đến hoạt động cho vay vốn, lỗ do ngoại tệ, còn vay vốn
phải trả.
- Chi phí khấu hao của TSCĐ cho thuê tµi chính vµ giá trị thực tế của bất
động sản đã bán
- Trích lập vµ hoµn nhập dự phòng giảm giá đầu tư chứng khoán
1.1.2.4- Kết quả hoạt động khác
Kết quả hoạt động khác lµ số chênh lệch giữa các khoản thu nhập khác
với các khoản chi phí khác.
* Công thức xác định
Kết quả Thu nhập Chi phí
hoạt động = khác - khác
khác
Trong đó:
* Thu nhập khác: Lµ các khoản thu nhập mµ DN không dự tính trước hoặc lµ
khoản thu xảy ra một cách đều đặn thường xuyên như:
- Thu nhập từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ
- Khoản thu được phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế
- Thu được các khoản nợ khó đòi đã xử lý nay lại đòi được.
- Thu từ các khoản nợ mµ không tìm được chủ nợ(nợ vắng chủ).
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
7
Chuyờn tt nghip
- Thu nhp quà biu, quà tng
- Cỏc khon thu nhp kinh doanh ca nhng nm trc b sút li
- Cỏc khon tin thng ca khỏch hàng liờn quan n tiờu th hàng húa,
sn phm, dch v khụng tớnh trong doanh thu
- X lý tài sn tha.
- Khon c gim tr thu, min thu.
* Chi phớ khỏc: õy là cỏc khon chi phớ hay thit hi mang tớnh khụng thng

xuyờn và khụng thuc phm vi hot ng SXKD và hot ng tài chớnh ca
DN nh:
- Chi phớ thanh lý, nhng bỏn TSC, giỏ tr cũn li ca TSC khi thanh
lý, nhng bỏn.
- Chi phí cho việc thu hồi các khoản nợ đã xoá sổ kế toán.
- Khoản tiền bị phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế.
- Bị phạt thuế hay truy thu thuế.
- Các khoản chi phí bỏ sót cha ghi
- Các chi phí để thu tiền phạt.
- Các khoản chi phí bị nhầm, bỏ sót từ các kỳ kế toán trớc.
- Các khoản chi phí khác.
Sau khi xác định kết quả kinh doanh từng hoạt động tiến hành tổng hợp lại ta
sẽ đợc kết quả tổng hợp tất cả các hoạt động.
Chỉ tiêu này phản ánh kết quả kinh doanh cuối cùng của DN trong một thời kỳ
nhất định và nó đợc biểu hiện dới dạng lãi hoặc lỗ.
* Công thức :
Tổng lợi Lợi nhuận Lợi nhuận Lợi nhuận
nhuận các = hoạt động + hoạt động + hoạt động
hoạt động SXKD tài chính khác
1.1.2.5- Chỉ tiêu tổng lợi nhuận kế toán trớc thuế và chỉ tiêu lợi nhuận sau
thuế thu nhập DN.
T cỏc ch tiờu kinh t v li nhun t hot ng sn xut kinh doanh. Li
nhun t hot ng tài chớnh và li nhun t cỏc hot ng khỏc ca cụng ty thỡ
cui k k toỏn cú nhim v tng hp li xỏc nh kt qu kinh doanh trong
k. T kt qu kinh doanh ú xỏc nh thu phi np cho nhà nc.
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
8
LN t hot
ng SXKD

Tng LN
trc thu
=
LN t
HTC
+
LN
Khỏc
+
Chuyờn tt nghip
1.2- Tổ chức kế toán doanh thu, chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh
trong doanh nghiệp
1.2.1- Kế toán doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu
1.2.1.1- Kế toán doanh thu bán hàng
a- Khái niệm
Doanh thu bán hàng là toàn bộ số tiền thu đợc từ các giao dịch và nghiệp
vụ phát sinh doanh thu nh: bán sản phẩm, hàng hóa cho khách hàng bao gồm các
khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán(nếu có)
Doanh thu bán hàng chỉ đợc ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn tất cả 5 điều
kiện sau:
- DN đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản
phẩm hoặc hàng hóa cho ngời mua.
- DN không còn nẵm giữ quyền quản lý hàng hóa nh ngời sở hữu hàng hóa hoặc
kiểm soát hàng hóa.
- Doanh thu đợc xác định tơng đối chắc chắn.
- DN đã thu đợc hoặc sẽ thu đợc lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng.
- Xác định đợc chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Doanh thu bán hàng gồm doanh thu bán hàng ra ngoài và doanh thu nội bộ.
b- Các nguyên tắc kế toán doanh thu bán hàng
- Vic xỏc nh và ghi nhn doanh thu phi tuõn th cỏc quy nh trong chun

mc K toỏn s 14 "Doanh thu và Thu nhp khỏc và cỏc chun mc K toỏn
khỏc cú liờn quan.
- Vic ghi nhn doanh thu và chi phớ phi theo nguyờn tc phự hp. Khi ghi
nhn mt khon doanh thu thỡ phi ghi nhn mt khon chi phớ tng ng cú
liờn quan n vic to ra doanh thu ú.
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
9
Tng LN Trc
thu
Tng LN
sau thu
= Thu thu nhp-
Chuyên đề tốt nghiệp
- Chỉ ghi nhận doanh thu bán sản phẩm, hµng hoá khi thoã mãn đồng thời 5
điều kiện sau:
+ Doanh nghiệp đã trao phần lớn rủi ro vµ lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản
phẩm hoặc hµng hoá cho người mua.
+ Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
+ Doanh thu đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hµng.
+ Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hµng.
- Doanh thu của giao dịch về cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của
giao dịch đó được xác định một cách đáng tin cậy.Trường hợp giao dịch về cung
cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu được ghi nhận trong kỳ theo
kết quả phần công việc đã hoµn thµnh vµo ngµy lập Bảng cân đối kế toán của
kỳ đó. Kết quả của giao dịch cung cấp dịch vụ được xác định khi thoã mãn đồng
thời 4 điều kiện sau:
+ Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
+ Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó.
+Xác định được phần công việc đã hoµn thµnh vµo ngµy lập Bảng cân đối kế

toán.
+ Xác định được chi phí phát sinh cho giao dịch vµ chi phí để hoµn thµnh
giao dịch vung cấp dịch vụ đó.
- Khi hµng hoá hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hµng hoá hoặc dịch vụ tương
tự về bản chất vµ giá trị thì việc trao đổi đó không được coi lµ một giao dịch tạo
ra doanh thu vµ không được ghi nhận lµ doanh thu.
- Doanh thu phải được theo dõi riêng biệt theo từng laọi doanh thu: doanh thu
bán hµng, doanh thu cung cấp dịch vụ, doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền,cổ tức
vµ lợi nhuận được chia. Trong từng loại doanh thu lại được chi tiết theo từng
khoản doanh thu như: Doanh thu bán sản phẩm, hµng hoá, nhằm phục vụ cho
việc xác định đầy đủ, chính xác kết quả kinh doanh theo yêu cầu quản lý hoạt
động sản xuất, kinh doanh vµ lập báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
- Nếu trong kỳ kế toán phát sinh các khoản giảm trừ doanh thu bán hµng vµ
cung cấp dịch vụ,như chiết khấu thương mại, giảm giá hµng bán,hµng bán bị trả
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
10
Chuyờn tt nghip
li thỡ phi c hch toỏn riờng bit. Cỏc khon gim tr doanh thu c tớnh
tr vào doanh thu ghi nhn ban u xỏc nh doanh thu thun làm cn c xỏc
nh kt qu kinh doanh ca k k toỏn.
- V nguyờn tc, cui k K toỏn Doanh nghip phi xỏc nh kt qu hot ng
sn xut kinh doanh. Toàn b doanh thu thun thc hin trong k k toỏn c
kt chuyn vào TK 911-Xỏc nh kt qu kinh doanh. Cỏc TK thuc loi TK
doanh thu khụng cú s d cui k.
c. Các chỉ tiêu, phơng thức liên quan đến doanh thu bán hàng
* Phng thc bỏn hàng trc tip:
Là phng thc giao hàng cho ngi mua trc tip ti kho (hay ti phõn
xng khụng qua kho) ca Doanh nghip. Ngi mua thanh toỏn ngay hay chp
nhn thanh toỏn s hàng mà ngi bỏn ó giao. S hàng khi bàn giao cho

khỏch hàng c coi là tiờu th.
* Phng thc gi hàng i bỏn:
Là phng thc mà bờn bỏn chuyn hàng cho bờn mua theo a im ghi
trong Hp ng. S hàng chuyn i này vn thuc quyn s hu ca bờn
bỏn.Khi c bờn mua thanh toỏn hoc chp nhn thanh toỏn v s hàng chuyn
giao (mt phn hay toàn b) thỡ s hàng bờn mua chp nhn này c coi là
tiờu th.
* Phng thc hàng i hàng:
Là phng thc xut sn phm, hàng hoỏ thuc i tng chu thugiỏ tr
gia tng theo phng phỏp khu tr i ly vt t, hàng hoỏ, TSC khụng
tng t s dng cho sn xut, kinh doanh hàng hoỏ, dch v thuc i tng
chu thu giỏ tr gia tng tớnh theo phng phỏp khu tr, k toỏn phn ỏnh
doanh thu bỏn hàng i ly vt t, hàng hoỏ, TSC khỏc theo giỏ bỏn cha
cú thu giỏ tr gia tng.
* Phng phỏp bỏn hàng i lý,ký gi:
Là phng thc mà bờn ch hàng (gi là bờn giao i lý) xut hàng giao
cho bờn nhn i lý, ký gi(gi là bờn i lý) bỏn. Bờn i lý s c hng
thự lao i lý di hỡnh thc hoa hng hoc chờnh lch giỏ
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
11
Chuyờn tt nghip
* Phng thc tiờu th ni b:
Là vic mua bỏn sn phm, hàng hoỏ, lao v dch v gia n v chớnh
và n v trc thuc vi nhau trong cựng mt cụng ty, tng cụng ty, tp
oàn,liờn hip xớ nghip, Ngoài ra,c coi là tiờu th ni b cũn bao gm cỏc
khon sn phm, hàng hoỏ, dch v xut, biu, tng,tr lng, tr thng, xut
dựng cho hot ng kinh doanh,
d. Chứng từ sử dụng
- Húa n bỏn hàng thụng thờng, húa n GTGT.

- Phiu thu, giy bỏo cú ca ngõn hàng.
- Các chứng từ có liên quan khác.
c.Tài khoản sử dụng
* Tài khoản 511 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Tài khon này phn ỏnh doanh thu bỏn hàng và cung cp dch v ca
doanh nghip trong mt k k toỏn ca hot ng SXKD
Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản
Bờn n:
- S thu tiờu th c bit hoc thu xut khu phi np tớnh trờn doanh thu
bỏn hàng thc t ca sn phm, hàng húa, dch v ó cung cp cho khỏch
hàng và ợc xỏc nh là ó bỏn trong k k toỏn.
- S thu GTGT phi np ca doanh nghip np thu GTGT theo phơng
phỏp trc tip.
- Doanh thu hàng bỏn b tr li kt chuyn cui k.
- Khon gim giỏ hàng bỏn kt chuyn cui k.
- KC doanh thu thun vào tài khon 911 Xỏc nh kt qu kinh doanh.
Bờn cú:
Doanh thu bỏn sn phm, hàng húa, bt ng sn u t và cung cp dch v
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
12
Chuyờn tt nghip
ca doanh nghip thc hin trong k k toỏn.
Tài khon 511chi tit thành 5 tài khon cp 2:
- TK 5111: Doanh thu bỏn hàng húa
- TK 5112: Doanh thu bỏn thành phm
- TK 5113: Doanh thu cung cp dch v
- TK 5114: Doanh thu tr cp, tr giỏ
- TK 5117: Doanh thu kinh doanh bt ng sn u t
TK 511 khụng cú s d cui k

* Tài khoản 512 Doanh thu nội bộ
Tài khoản này dùng để phán ánh doanh thu sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ
tiêu thụ trong nội bộ doanh nghiệp. Doanh thu nội bộ là lợi ích kinh tế thu đợc từ
việc hàng hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ nội bộ giữa các đơn vị trực thuộc hạch
toán phụ thuộc trong cùng một công ty, tổng công ty tính theo giá bán nội bộ.
Kt cu và ni dung phn ỏnh ca tài khn:
Bờn n:
-Tr giỏ hàng bỏn b tr li, khon gim giỏ hàng bỏn ó chp nhn trờn
khi
lợng sn phm, hàng húa, dch v ó bỏn ni b kt chuyn cui k k toỏn.
- S thu tiờu th c bit phi np ca s sn phm, hàng húa, dch v ó
bỏn ni b.
- S thu GTGT phi np theo phơng thc trc tip ca s sn phm,
hàng húa, dch v ó bỏn ni b.
- Kt chuyn doanh thu bỏn hàng ni b thun vào tài khon 911 Xỏc
nh kt qu kinh doanh
Bờn cú:
Tng s doanh thu bỏn hàng ni b ca n v thc hin trong k k toỏn
Tài khon 512 chia thành 3 tài khon cp 2:
- TK 5121: Doanh thu bỏn hàng húa
- TK 5122: Doanh thu bỏn cỏc thành phm
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
13
Chuyờn tt nghip
- TK 5123: Doanh thu cung cp dch v
- Tài khon 512 khụng cú s d cui k.
* Tài khoản 521 Chiết khấu thơng mại
- Ch hch toỏn vào tài khon này khon chit khu thơng mi ngời mua
ợc hng ó thc hin trong k theo ỳng quy nh ca doanh nghip.

- Trờng hp ngi mua hàng nhiu ln mi t đợc lợng hàng mua ợc
hởng chit khu thỡ khon chit khu thơng mi này ợc ghi gim tr vào giỏ
bỏn trờn Húa n GTGT hoc Húa n bỏn hàng ln cui cựng. Trờng hp
khỏch hàng khụng tip tc mua hàng, hoc khi s chit khu thơng mi ngơi
mua ợc hng ln hn s tin bỏn hàng ợc ghi trờn húa n bỏn hàng ln cui
cựng thỡ phi chi tin chit khu thơng mi cho ngời mua. Khon chit khu th-
ơng mi trong trờng hp này ợc hch toỏn vào Tài khon 521.
- Trờng hp ngời mua hàng vi khi lợng ln ợc hng chit khu
thơng mi, giỏ bỏn phn ỏnh trờn húa n là giỏ ó gim giỏ ( ó tr chit khu
thơng mi) thỡ khon chit khu thơng mi này khụng ợc hch toỏn vào tài
khon 521. DT bỏn hàng phi phn ỏnh theo giỏ ó tr chit khu thơng mi.
- Phi theo dừi chi tit chit khu thơng mi ó thc hin cho tng khỏch
hàng và tng loi hàng bỏn nhu: bỏn hàng (sn phm, hàng húa), cung cp dch
v.
Kt cu và ni dung phn ỏnh ca tài khon:
Bờn n : s chit khu thơng mi ó chp nhn thanh toỏn cho khỏch hàng.
Bờn cú: cui k k toỏn kt chuyn toàn b s chit khu thơng mi sang
tài khon 511 Doanh thu bỏn hàng và cung cp dch v xỏc nh doanh
thu thun ca k bỏo cỏo.
Tài khon 521 khụng cú s d cui k.
* Tài khoản 531 Hàng bán bị trả lại
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
14
Chuyên đề tốt nghiệp
Tµi khoản nµy phản ánh giá trị số hµng bán bị trả lại theo đúng đơn giá
bán ghi trên hóa đơn.
Hµng bán bị trả lại phải nhập kho thµnh phẩm, hµng hóa vµ xử lý theo
chính sách tµi chính, thuế hiện hµnh
Kết cấu vµ nội dung phản ánh của tµi khoản:

Bên nợ:
Doanh thu của hµng bán bị trả lại, đã trả lại tiền cho ngƣời mua hoặc tính
trừ vµo khoản phải thu của khách hµng về số sản phẩm, hµng hóa đã bán.
Bên có:
Kết chuyển doanh thu của hµng bán bị trả lại vµo bên nợ tµi khoản 511 “
Doanh thu bán hµng vµ cung cấp dịch vụ” hoặc tµi khoản 512 “ Doanh thu bán
hµng nội bộ” để xác định doanh thu thuần của kỳ báo cáo.
Tµi khoản 531 không có số dư cuối kỳ.
* Tµi kho¶n 532 “ gi¶m gi¸ hµng b¸n“
Tµi khoản nµy phản ánh khoản giảm giá hµng bán thực tế phát sinh vµ
việc
lý kho¶n gi¶m giá hµng bán trong kÕ toán.
Chỉ phản ánh vµo tµi khoản nµy các khoản giảm trừ do việc chấp thuận
giảm giá sau khi đã bán hµng vµ phát hµnh hóa đơn ( giảm giá ngoµi hóa đơn)
do hµng bán kém, mất phẩm chất…
Kết cấu vµ nội dung phản ánh của tµi khoản:
Bên nợ: Các khoản giảm giá đã chấp thuận cho người mua hµng do hµng bán
kém, mất phẩm chất hoặc sai quy cách theo quy định trong hợp đồng kinh tế.
Bên có: Kết chuyển toµn bộ số tiền giảm giá hµng bán sang tµi khoản
511 “ Doanh thu bán hµng vµ cung cấp dịch vụ” hoặc tµi khoản 512 “ Doanh thu
bán hµng nội bộ” để xác định doanh thu thuần của kỳ báo cáo.
Tµi khoản 532 không có số dư cuối kỳ.
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
15
Chuyờn tt nghip
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ hạch toán doanh thu và các khoản giảm trừ doanh thu
Tk 511, 512 Tk 111, 112,131
(5)
Tk 521 TK333

(1)
(6)
Tk 531
(2)
Tk 532
(3)
Tk 911
(4)
Din gii:
(1): Khon trit khu kt chuyn
(2): Hàng bỏn b tr li
(3): Khon gim giỏ hàng bỏn kt chuyn
(4): Cui k kt chuyn doanh thu thun
(5): Doanh thu hàng bỏn
(6): Thu GTG u ra
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
16
Chuyên đề tốt nghiệp
1.2.1.2- KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
a. Kh¸i niÖm
Giá vốn hµng bán lµ trị giá vốn của hµng hóa đã tiêu thụ trong kỳ. Trị giá
vốn hµng bán bao gồm trị giá vốn của thµnh phẩm, hµng hóa, dịch vụ, bất động
sản đầu tư bán ra trong kỳ; các chi phí liên quan đến HĐKD bất động sản đầu tư
như: chi phí khấu hao, chi phí sửa chữa, chi phí nghiệp vụ cho thuê BĐS đầu tư
theo phương thức cho thuê hoạt động (trường hợp phát sinh không lớn); chi phí
nhượng bán, thanh lý BĐS đầu tư.
b. Chøng tõ sö dông
- Hóa đơn GTGT, Hợp đồng kinh tế.
- Hóa đơn bán hµng thông thêng

- Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho.
- Các chứng từ khác có liên quan.
* Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n
Có 4 phương pháp xác định trị giá hµng xuất kho để tính vµo giá vốn
háng bán trong kỳ:
- Phương pháp LIFO: (nhập sau- xuất trước) phương pháp nµy đảm bảo
nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu vµ chi phí, tuy nhiên nhược điểm của phương
pháp nµy lµ doanh thu doanh nghiệp sẽ giảm trong điều kiện lạm phát vµ lượng
tồn kho có thể bị đánh giá giảm trên bảng cân đối kế toán. Vì vậy phương pháp nµy
thích hợp trong điều kiện giá cả tăng, lµm giảm thuế thu nhập phải nộp.
- Phương pháp FIFO: (nhập trước- xuất trước) phương pháp nµy có nhược
điểm lµ chi phí phát sinh hiện hµnh không phù hợp với doanh thu hiện hµnh, thích
hợp với điều kiện giá cả ổn định hoặc có xu hướng giảm, với loại hµng cần tiêu thu
nhanh.
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
17
Chuyên đề tốt nghiệp
- Phương pháp đơn giá bình quân gia quyền: đơn giá được tính theo trị giá
trung bình của từng loại sản phẩm do tồn đầu lỳ vµ nhập kho trong kỳ.
- Phương pháp thực tế đích danh: thµnh phẩm được quản lý theo lô vµ khi
xuất kho lô nµo thì tính theo giá thực tế nhập kho đích danh lô đó. Ưu điểm
phương pháp nµy lµ độ chính xác cao, công tác tính giá thµnh phẩm thực hiện kịp
thời tuy nhiện lại tốn nhiều công sức do phải quản lý riêng từng lô thµnh phẩm.
Phương pháp nµy phù hợp với với những thµnh phẩm có giá trị cao, chủng loại
mặt hµng ít, dễ phân biệt giữa các mặt hµng.
Tùy từng loại hình doanh nghiệp sẽ lựa chọn phương pháp xuất kho phù hợp.
Khi sử dụng phương pháp nµo thì phải áp dụng thống nhất trong một kỳ kế toán vµ
đăng ký ngay từ đầu niên độ kế toán. Khi thay đổi phương pháp phải đợi chấm dứt
kỳ báo cáo kế toán vµ ghi rõ trong bảng thuyết minh báo cáo tµi chính.

c. Tµi kho¶n sö dông
* Tµi kho¶n 632 “ Gi¸ vèn hµng b¸n“
Tµi khoản nµy dùng để phản ánh trị giá vốn của sản phẩm, hµng hóa,
dịch vụ, bất động sản đầu t, giá thµnh sản xuất của sản phẩm xây lắp ( đối với
doanh nghiệp xây lắp) bán trong kỳ.
Ngoµi ra tµi khoản nµy còn dùng để phản ánh các chi phí liên quan đến
hoạt động kinh doanh bất động sản đầu t, nhu: chi phí khấu hao, chi phí sửa
chữa, chi phí nghiệp vụ cho thuê bất động sản đầu t theo ph¬ng thức cho thuê
hoạt động ( trêng hợp phát sinh không lớn), chi phí nhîng bán…
Kết cấu vµ nội dung phản ánh của tµi khoản:
* Trường hợp doanh nghiệp kế toán hµng tồn kho theo phương pháp kê
khai thường xuyên.
Bên nợ:
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
18
Chuyên đề tốt nghiệp
- Giá vốn hµng đã bán.
- Chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công vît mức bình thêng vµ chi phí sản
xuất chung cố định không phân bổ đîc tính vµo giá vốn hµng bán trong kỳ.
- Các khoản hao hụt, mất mát của hµng tồn kho sau khi trừ kho phần bồi thêng
do trách nhiệm cá nhân gây ra.
- Chi phí xây dựng, tự chế TSCĐ vît trên mức bình thêng không đîc tính
vµo nguyên giá TSCĐ hữu hình tự xây dựng, tự chế hoµn thµnh.
- Số trích lập dự phòng giảm giá hµng tồn kho ( Chênh lệch giữa số dự phòng
phải lập năm nay lớn hơn số đã lập năm tríc cha sử dụng hết).
Bên có:
- Hoµn nhập dự phòng giảm giá hµng tồn kho cuối năm tµi chính ( Chênh
lệch giữa số dự phòng phải lập năm nay nhỏ hơn số đã lập năm tríc ).
- Kết chuyển giá vốn hµng đã xuất bán vµo bên Nợ tµi khoản 911 “Xác định

kết quả kinh doanh
* Trường hợp doanh nghiệp kế toán hµng tồn kho theo phương pháp kiểm
kª ®Þnh k×
Bên nợ:
- Trị giá vốn thµnh phẩm tồn kho đầu kỳ.
- Số trích lập dự phòng giảm giá hµng tồn kho ( Chênh lệch giữa số dự phòng
phải lập năm nay lớn hơn số đã lập năm tríc cha sử dụng hết).
- Trị giá vốn của thµnh phẩm sản xuất xong nhập kho vµ dịch vụ đã hoµn
thµnh.
Bên có:
- Kết chuyển giá vốn của thµnh phẩm tồn kho cuối kỳ vµo bên Nợ TK 155 “Thµnh
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
19
Chuyên đề tốt nghiệp
phẩm”.
- Hoµn nhập dự phòng giảm giá hµng tồn kho cuối năm tµi chính (Chênh lệch
giữa số dự phòng phải lập năm nay nhỏ hơn số đã lập năm tríc ).
- KC giá vốn của thµnh phẩm đã xuất bán , dịch vụ hoµn thµnh đîc xác định lµ
đã bán trong kỳ vµo bên Nợ tµi khoản 911 “ Xác định kết quả kinh doanh”.
Tµi khoản 632 không có số dư cuối kỳ.
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
20
Chuyên đề tốt nghiệp
Sinh viên: Phạm Thị Ngọc Huệ
Lớp: Kế toán K7B
21
Chuyờn tt nghip
1.2.2- Tổ chức kết toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp

1.2.2.1- Kế toán chi phí bán hàng
a- Khái niệm
Chi phớ bỏn hàng là toàn b chi phớ phỏt sinh trong quỏ trỡnh tiờu th sn
phm, hàng húa và dch v ca doanh nghip bao gm cỏc chi phớ: Chi phớ hoa
hng, chi phớ bo hành sn phm, hàng húa
b. Chứng từ sử dụng
Húa n GTGT.
Phiu chi, Giy bỏo n ca ngõn hàng.
Bng phõn b nguyờn vt liu, cụng c dng c.
Bng phõn b lơng và bo him xó hi.
Bng tớnh và phõn b khu hao.
Cỏc chng t cú liờn quan khỏc.
c. Tài khoản sử dụng
* Tài khon 641 Chi phớ bỏn hàng
Tài khon này dựng phn ỏnh cỏc chi phớ thc t phỏt sinh trong quỏ
trỡnh bỏn sn phm.
Kt cu và ni dung phn ỏnh ca tài khon:
Bờn n:
Cỏc chi phớ phỏt sinh liờn quan n quỏ trỡnh bỏn sn phm, hàng húa, cung
cp dch v.
Bờn cú:
Kt chuyn chi phớ bỏn hàng vào Tài khon 911 Xỏc nh kt qu kinh
doanh tớnh kt qu kinh doanh trong k.
Tài khon 641 chi tit thành 7 tài khon cp 2:
TK 6411: Chi phớ nhõn viờn.
TK 6412: Chi phớ vt liu, bao bỡ.
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
22
Chuyờn tt nghip

TK 6413: Chi phớ dng c, dựng.
TK 6414: Chi phớ khu hao TSC.
TK 6415: Chi phớ bo hành.
TK 6417: Chi phớ dch v mua ngoài.
TK 6418: Chi phớ bng tin khỏc.
Tài khon 641 khụng cú s d cui k.
1.2.2.2- Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp
a. Khái niệm
Chi phớ qun lý doanh nghip là cỏc chi phớ liờn quan ti toàn b hot
ng qun lý iu hành chung ca doanh nghip bao gm: Chi phớ hành chớnh,
chi phớ t chc, chi phớ vn phũng
b. Chứng từ sử dụng
Húa n GTGT.
Phiu chi, Giy bỏo n ca ngõn hàng.
Bng phõn b nguyờn vt liu, cụng c dng c.
Bng phõn b lơng và bo him xó hi.
Bng tớnh và phõn b khu hao.
c. Tài khoản sử dụng
* Tài khon 642 Chi phớ qun lý doanh nghip
Tài khon này dựng phn ỏnh cỏc chi phớ qun lý chung ca doanh
nghip phỏt sinh trong mt k hch toỏn.
Kt cu và ni dung phn ỏnh ca tài khon :
Bờn n:
Cỏc chi phớ qun lý doanh nghip thc t phỏt sinh trong k.
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
23
Chuyờn tt nghip
S d phũng phi thu khú ũi, d phũng phi tr ( Chờnh lch gia số dự
phòng phải lập kỳ này lớn hơn số dự phòng đã lập kỳ trớc cha sử dụng hết).

D phũng tr cp mt vic làm.
Bờn cú:
Hoàn nhp d phũng phi thu khú ũi, d phũng phi tr ( Chờnh lch
gia số dự phòng phải lập kỳ này nhỏ hơn số dự phòng đã lập kỳ trớc cha sử
dụng hết).
Kt chuyn chi phớ qun lý doanh nghip vào Tài khon 911 Xỏc nh
kt qu kinh doanh
Tài khon 642 chi tit thành 8 tài khon cp 2:
TK 6421: Chi phớ nhõn viờn qun lý.
TK 6422: Chi phớ vt liu qun lý.
TK 6423: Chi phớ dựng vn phũng.
TK 6424: Chi phớ khu hao TSC.
TK 6425: Thu, phớ, l phớ.
TK 6426:chi phớ d phũng.
TK 6427: Chi phớ dch v mua ngoài.
TK 6428: Chi phớ bng tin khỏc.
Tài khon 642 khụng cú s d cui k.
* Trình tự hạch toán
- Chi phớ phỏt sinh trong k s tớnh ht vào chi phớ trong k, k toỏn ghi ngay
mt ln vào ch phớ ca i tng chu chi phớ trong k.
- Chi phớ phỏt sinh trong k nhng s tớnh vào nhiu k chi phớ sau, k toỏn
ghi toàn b chi phớ vào tài khon chi phớ tr trc ri phõn b vào k sau.
- Chi phớ cha phỏt sinh trong k nhng s tớnh trc vào chi phớ thi k này,
k toỏn ghi nhn trc vào i tng chu chi phớ theo d toỏn tng k hỡnh
thành khon phi tr, khon d phũng. Khi thc t phỏt sinh s dựng khon này
chi theo nguyờn tc thn trng nhng phi m bo nguyờn tc chi phớ phự
hp doanh thu tng k.
i vi doanh nghip chu thu GTGT theo phng phỏp khu tr:
Sơ đồ 1.5: S hch toỏn chi phớ bỏn hàng, chi phớ qun lý doanh nghip
Tk 334,338 Tk 641,642 Tk 111,112

(1) (7)
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
24
Chuyờn tt nghip
Tk152,153 Tk 335
(2) (8)
TK111,331
(3)
TK133

(4)
TK 139 TK 139
(5) (9)

TK 214 TK 911
(6) (10)

Din gii:
(1): Chi phớ tin lng, cỏc khon trớch theo lng phi tr cho cụng nhõn
viờn bỏn hàng và cỏn b qun lý doanh nghip
(2): Giỏ tr xut dựng nguyờn vt liu cụng c dng c
(3): Vt t hàng húa mua, a ngay vào s dng
(4): Thu GTGT u vào
(5): Lp cỏc khon d phũng gim thu khú ũi
(6): Chi phớ khu hao TSC
(7): Cỏc khon thu gim phớ
(8): Trớch trc khon chi phớ sa cha ln TSC
(9): Hoàn nhp cỏc khon d phũng gim thu khú ũi
(10): Cui k kt chuyn chi phớ bỏn hàng và qun lý doanh nghip tớnh kt

qu kinh doanh k này.
1.2.3- Tổ chức kế toán doanh thu, chi phí họa động tài chính
1.2.3.1- Doanh thu hoạt động tài chính
a. Khái niệm:
Sinh viờn: Phm Th Ngc Hu
Lp: K toỏn K7B
25