Giải pháp làm tăng lợi nhuận từ hoạt động tín dụng tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Hà Thành

Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU

Khi tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh bao giờ người ta cũng quan
tâm đến hiệu quả của hoạt động đó, hiệu quả chính là mục tiêu cũng là động lực
phát triển của bất cứ một nền kinh tế xã hội nào, đặc biệt là trong điều kiện hạch
toán kinh doanh theo cơ chế thị trường, khi mà các doanh nghiệp phải tự hạch toán,
lấy thu bù chi đảm bảo có lãi thì vấn đề hiệu quả luôn được các doanh nghiệp đặt
lên hàng đầu. Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp thể hiện thông qua chỉ tiêu
kinh tế cụ thể là lợi nhuận. Lợi nhuận là chỉ tiêu phản ánh toàn bộ kết quả hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nếu doanh nghiệp hoạt động có hiệu
quả thì mức lợi nhuận đạt được là rất lớn, từ đó doanh nghiệp có điều kiện mở rộng
sản xuất và ngược lại khi hoạt động không có hiệu quả thì doanh nghiệp không có
lợi nhuận thậm chí còn bị thua lỗ có thể dẫn tới phá sản. Điều này không chỉ gây
hậu quả xấu đối với doanh nghiệp mà đối với cả nền kinh tế. Chính vì vậy, vấn đề
lợi nhuận và phấn đấu tăng lợi nhuận luôn là mục tiêu hàng đầu của các doanh
nghiệp, cũng như của các nhà quản lý kinh tế. Trong thời gian qua các ngân hàng ở
nước ta đã cố gắng và không ngừng cải thiện chất lượng phục vụ cũng như đa dạng
hoá các sản phẩm dịch vụ nhằm đạt mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận. Tuy nhiên bên
cạnh những thành tựu đạt được các ngân hàng vẫn gặp phải những khó khăn cần
tháo gỡ đặc biệt là trong công tác tín dụng. Có thể nói đây là hoạt động chủ yếu
mang lại lợi nhuận cho ngân hàng, nếu thiếu nó các ngân hàng không thể tồn tại và
phát triển cho đến ngày hôm nay.
Các ngân hàng hoạt động chủ yếu dựa vào việc đi vay và cho vay, để việc
cho vay đạt hiệu quả buộc các ngân hàng phải rất chú trọng đến công tác tín dụng
nhằm đảm bảo cho ngân hàng vừa kinh doanh có lãi mà vẫn duy trì sức cạnh tranh
trên thị trường, chính vì vậy việc mở rộng hoạt động tín dụng và nâng cao tính hiệu
quả của nó là một vấn đề hết sức cấp thiết cần được nghiên cứu xem xét. Do có ý
Website: Email : Tel : 0918.775.368
nghĩa quan trọng như vậy nên hoạt động tín dụng đã dành được nhiều sự quan tâm
đặc biệt của các nhà kinh tế, các nhà quản lý ngân hàng, các nhà đầu tư...Nó cũng

đang còn là đề tài của nhiều cuộc trao đổi thảo luận hay diễn đàn kinh tế mà vẫn
chưa đạt tới một chuẩn mực chung nhất và có hiệu quả cao nhất.
Với kiến thức được trang bị trên ghế nhà trường, những kinh nghiệm thực tế
thu được trong thời gian thực tập tại Chi nhánh Ngân hàng ĐT&PT Hà Thành cùng
với sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo em đã quyết định lựa chọn đề tài: “Giải
pháp làm tăng lợi nhuận từ hoạt động tín dụng tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu
tư và Phát triển Hà Thành”
Ngoài phần mở đầu và kết luận nội dung chuyên đề được trình bày theo 3
chương:
Chương 1: Lý luận chung về lợi nhuận và sự cần thiết phải mở rộng hoạt
động tín dụng trong hệ thống các ngân hàng ở nước ta.
Chương 2: Thực trạng hoạt động tín dụng tại Chi nhánh ngân hàng ĐT&PT
Hà Thành.
Chương 3: Một số giải pháp làm tăng lợi nhuận từ hoạt động tín dụng tại Chi
nhánh ngân hàng ĐT&PT Hà Thành.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ LỢI NHUẬN VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI
MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRONG HỆ THỐNG CÁC
NGÂN HÀNG Ở NƯỚC TA

1.1. Lý luận chung về lợi nhuận
1.1.1. Khái niệm lợi nhuận:
Lợi nhuận là kết quả tài chính cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh.
Nhìn dưới góc độ ngân hàng lợi nhuận là khoản tiền chênh lệch giữa doanh thu và
chi phí mà ngân hàng bỏ ra để có được doanh thu đó.
Lợi nhuận nói chung được xác định như sau:
Lợi nhuận= doanh thu – chi phí
Trong đó:
Doanh thu là toàn bộ những khoản tiền thu được do các hoạt động kinh

doanh của ngân hàng mang lại. Trong cơ chế thị trường, hoạt động của các ngân
hàng là rất đa dạng và phong phú để đáp ứng với nhu cầu phát triển chung của xã
hội. Vì vậy doanh thu của doanh nghiệp bao gồm nhiều loại khác nhau như: lãi cho
vay, chênh lệch mua bán ngoại tệ, phí bảo lãnh, bảo hiểm, môi giới đầu tư chứng
khoán v.v…
Chi phí là những khoản chi mà ngân hàng bỏ ra để có được các khoản thu đó.
Chi phí của ngân hàng cũng bao gồm nhiều loại như: chi phí trả lãi cho các khoản
tiền gửi, tiền vay, những khoản chi để trả cho người lao động (lương, phụ cấp và
các khoản trích theo lương như BHXH, BHYT, KPCĐ…) và các khoản chi mà
ngân hàng thực hiện các nghĩa vụ với nhà nước theo luật định thông qua nộp thuế
v.v…
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Doanh thu mà ngân hàng thu được trước hết được bù đắp cho phần chi phí mà
ngân hàng bỏ ra, phần còn lại chính là lợi nhuận của ngân hàng.
1.1.2. Ý nghĩa của lợi nhuận:
Lợi nhuận là kết quả cuối cùng của mọi hoạt động kinh doanh. Không chỉ
trong lĩnh vực ngân hàng mà với bất cứ doanh nghiệp sản xuất nào cũng vậy lợi
nhuận luôn đóng vai trò vô cùng quan trọng, nó là mục tiêu mang tính chất sống
còn đối với các doanh nghiệp nếu không đạt được mức lợi nhuận tối thiểu các ngân
hàng thương mại nói riêng và các doanh nghiệp nói chung không thể tồn tại và phát
triển.
- Đối với ngân hàng ngoài ý nghĩa chính lợi nhuận còn cho thấy một số ý nghĩa
khác cũng không kém phần quan trọng:
Thứ nhất: Lợi nhuận là chỉ tiêu chất lượng tổng hợp phản ánh kết quả hoạt động
kinh doanh của toàn hệ thống ngân hàng. Thông qua việc phân tích tình hình thực
hiện chỉ tiêu lợi nhuận của ngân hàng, người quản lý có thể xem xét đánh giá các
mặt hoạt động kinh doanh của ngân hàng từ đó có thể đưa ra các kế hoạch, các
quyết định quản lý trong thời gian tới.
Thứ hai: Lợi nhuận là nguồn tài chính quan trọng để ngân hàng thực hiện việc
mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng dịch vụ đa dạng hoá sản phẩm đáp ứng yêu

cầu ngày càng cao của thị trường, đồng thời lợi nhuận cũng giúp cho ngân hàng bù
đắp những rủi ro trong kinh doanh, thực hiện khuyến khích bằng cách cải thiện đời
sống vật chất cũng như tinh thần cho người lao động.
Thứ ba: Khi các ngân hàng làm ăn có hiệu quả, lợi nhuận tăng ngân hàng sẽ
thực hiện nghĩa vụ của mình đối với nhà nước thông qua việc nộp thuế. Nhà nước
cũng sẽ có nguồn thu quan trọng để thoả mãn nhu cầu tiêu dùng cho sự hoạt động
của bộ máy nhà nước, thực hiện các chương trình phát triển kinh tế xã hội, an ninh
quốc phòng, cải thiện đời sống cho nhân dân điều này cũng sẽ tác động ngược trở
Website: Email : Tel : 0918.775.368
lại đối sự phát triển của ngân hàng. Đây là mối quan hệ rất khăng khít tạo nên sự
phát triển bền vững của toàn bộ nền kinh tế.
Xuất phát từ các ý nghĩa trên có thể thấy được vai trò vô cùng quan trọng của
lợi nhuận, vấn đề còn lại đặt ra đối với các ngân hàng hiện nay đó là phải có biện
pháp như thế nào hữu hiệu nhất để có thể nâng cao lợi nhuận của ngân hàng. Có rất
nhiều biện pháp khác nhau để tăng lợi nhuận như: Đa dạng hoá các sản phẩm dịch
vụ của ngân hàng, thực hiện tốt hoạt động Marketing nhằm thu hút thật nhiều
khách hàng đến với ngân hàng, mở rộng quy mô hoạt động của ngân hàng tạo điều
kiện đáp ứng cho mọi nhu cầu của các đối tượng khác nhau trong nền kinh tế v.v...
Tuy nhiên do đặc thù của ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ, lợi nhuận thu
được chủ yếu chính là sự chênh lệch giữa lãi suất huy động và lãi suất cho vay cho
nên phương hướng cơ bản và thiết thực nhất để tăng lợi nhuận cho ngân hàng chính
là từ việc mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng.
1.2. Sự cần thiết phải mở rộng và nâng cao hiệu quả của hoạt động tín
dụng trong hệ thống các ngân hàng
1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng:
Tuỳ theo từng cách tiếp cận khác nhau ta có những khái niệm khác nhau,
theo cách đơn giản nhất: Tín dụng là quan hệ vay mượn trên nguyên tắc hoàn trả cả
vốn lẫn lãi giữa người đi vay và người cho vay, hoặc có thể khái niệm tín dụng theo
quan điểm của các nhà kinh tế học hiện đại: Tín dụng là dựa trên cơ sở lòng tin,
nghĩa là người cho vay tin tưởng vào người đi vay sẽ sử dụng vốn hiệu quả và hoàn

trả đúng thời hạn cả vốn lẫn lãi.
Mặc dù có nhiều khái niệm về tín dụng theo cách diễn đạt khác nhau nhưng có
thể nêu một cách tổng quát như sau: Tín dụng bao gồm các hoạt động chiết khấu,
cho vay, bảo lãnh, cho thuê. Nó được hiểu là quan hệ vay mượn lẫn nhau trên
nguyên tắc có hoàn trả cả vốn và lãi sau một thời gian nhất định.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ngân hàng với tư cách là doanh nghiệp kinh doanh tiền tệ, ra đời do sự phát
triển của nền sản xuất xã hội cùng với nhu cầu vốn lớn cho mọi lĩnh vực, đồng thời
lượng tiền nhàn rỗi trong xã hội cũng phát triển. Với sự phát triển của ngân hàng và
nhu cầu cần thiết của nền kinh tế cho nên tín dụng Ngân hàng ra đời nhằm cải thiện
các vấn đề về khối lượng cho vay, thời hạn cho vay và phạm vi cho vay. Vì vậy, tín
dụng Ngân hàng trở nên thường xuyên và phổ biến.
Như đã nói ở trên: “Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng bằng tiền tệ giữa
một bên là ngân hàng- một tổ chức chuyên kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ- với
một bên là các tổ chức, cá nhân trong xã hội, trong đó ngân hàng vừa là người đi
vay, vừa là người cho vay”.
Nói đến tín dụng ngân hàng là đề cập đến cả “đi vay” lẫn “cho vay”. Tuy
nhiên, trên thực tế, do tính chất phức tạp của hoạt động ngân hàng mà hoạt động
nhận tiền gửi không được gọi là hoạt động tín dụng mà là hoạt động “huy động
vốn”, do bộ phận Nguồn vốn thực hiện. Bộ phận tín dụng chuyên làm nhiệm vụ
cho vay, như vậy tín dụng ngân hàng ở đây mang nghĩa hẹp hơn, chỉ giới hạn bên
cho vay là ngân hàng.
Vậy ta có thể có khái niệm chung nhất về tín dụng ngân hàng: “Tín dụng
ngân hàng là quan hệ vay mượn bằng tiền tệ, trong đó ngân hàng là người cho vay,
còn người đi vay là các tổ chức, cá nhân trong xã hội, trên nguyên tắc người đi vay
sẽ hoàn trả cả vốn lẫn lãi vào một thời điểm xác định trong tương lai như hai bên đã
thoả thuận”.
1.2.2. Bản chất của tín dụng ngân hàng
Bản chất của tín dụng ngân hàng là sự vận động của vốn tiền tệ thông qua
các ngân hàng. Ngân hàng với các hình thức huy động vốn khác nhau sẽ huy động

các nguồn tiền nhàn rỗi trong lưu thông, đồng thời sử dụng chính nguồn tiền này
đem cho vay các tổ chức kinh tế với lãi suất lớn hơn lãi suất huy động, phần chênh
lệch giữa chúng ngân hàng được thụ hưởng.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Do đó ngân hàng đòi hỏi phải có sự tiếp xúc với hai loại cá nhân và tổ chức
trong nền kinh tế: (1) các cá nhân và tổ chức tạm thời thâm hụt chi tiêu, tức là chi
tiêu cho tiêu dùng và đầu tư vượt quá mức thu nhập vì thế họ là những người cần
bổ sung vốn; và (2) các cá nhân và tổ chức thặng dư trong chi tiêu, tức là thu nhập
hiện tại của họ lớn hơn các khoản chi tiêu cho hàng hóa, dịch vụ và do vậy họ có
tiền để tiết kiệm. Sự tồn tại của hai loại cá nhân và tổ chức trên hoàn toàn độc lập
với ngân hàng. Điều tất yếu là tiền sẽ được chuyển từ nhóm thứ (2) sang nhóm thứ
(1) nếu cả hai cùng có lợi. Như vậy, thu nhập gia tăng là động lực tạo ra mối quan
hệ tài chính giữa hại nhóm. Nếu dòng tiền di chuyển với điều kiện phải quay trở lại
với một lượng lớn hơn trong một khoảng thời gian nhất định thì đó là quan hệ tín
dụng. Như vậy, ngân hàng bằng hoạt động của mình đã góp phần điều hoà việc sử
dụng nguồn vốn trong các doanh nghiệp nói riêng và trong nền kinh tế nói chung
sao cho phù hợp và đạt hiệu quả cao, góp phần vào việc nâng cao hiệu quả sử dụng
nguồn vốn trong xã hội.
1. 2.3. Phân loại tín dụng
Có nhiều cách phân loại tín dụng khác nhau tuỳ theo yêu cầu của khách hàng
và mục tiêu quản lý của ngân hàng. Sau đây là một số cách phân loại:
1.2.3.1. Phân loại theo thời gian (thời hạn tín dụng)
Phân chia theo thời gian có ý nghĩa quan trọng đối với ngân hàng vì thời gian
liên quan mật thiết đến tính an toàn và sinh lợi của tín dụng cũng như khả năng
hoàn trả của khách hàng. theo thời gian, tín dụng được phân thành:
- Tín dụng ngắn hạn: Từ 12 tháng trở xuống.
- Tín dụng trung hạn: Từ trên 1 năm đến 5 năm.
- Tín dụng dài hạn: Trên 5 năm.
Tài sản lưu động thường có vòng quay trên 1 vòng trong một năm. Do vậy,
ngân hàng cho vay ngắn hạn với thời hạn từ một năm trở xuống.

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Các tài sản cố định như phương tiện vận tải, một số cây trồng vật nuôi, trang
thiết bị chóng hao mòn có yêu cầu được tài trợ từ trên 1 năm tới 5 năm.
Công trình xây dựng như nhà, sân bay, cầu đường, máy móc thiết bị có giá
trị lớn, thường có thời gian sử dụng lâu có yêu cầu tài trợ trên 5 năm, có thể lên tới
10 hoặc 30 năm.
Thời hạn tín dụng thường được xác định cụ thể (ngày, tháng, năm) và ghi
trong hợp đồng tín dụng, là thời hạn mà trong đó ngân hàng cam kết cấp cho khách
hàng một khoản tín dụng. Thời hạn tín dụng có thể được tính từ lúc đồng vốn đầu
tiên của ngân hàng được phát ra đến lúc đồng vốn và lãi cuối cùng phải thu về.
Thời hạn tín dụng có thể là thời gian mà khi kết thúc, ngân hàng sẽ xem xét lại
quan hệ tín dụng với khách hàng.
Có khoản cho vay không xác định trước thời hạn như cho vay luân chuyển.
Khách hàng thoả thuận với ngân hàng về việc ngân hàng được quyền trích tiền trên
tài khoản tiền gửi thanh toán để thu nợ khi tài khoản có tiền. Việc xác định trước
thời hạn thu nợ trong trường hợp này có thể gây khó khăn cho khách hàng trong
việc tiêu thụ sản phẩm.
Thời gian chiết khấu thương phiếu là thời hạn còn lại của thương phiếu. Thời
hạn bảo lãnh là thời gian có hiệu lực của bảo lãnh, được thoả thuận ghi trong hợp
đồng bảo lãnh. Nếu là cho thuê, thời gian được tính từ lúc ngân hàng giao tài sản
cho khách hàng đến lúc khách hàng hoàn đủ tiền thuê.
1.2.3.2. Phân loại theo hình thức: Gồm chiết khấu, cho vay, bảo lãnh và cho
thuê.
- Chiết khấu thương phiếu là việc ngân hàng ứng trước tiền cho khách hàng
tương ứng với giá trị của thương phiếu trừ đi phần thu nhập của ngân hàng để sở
hữu một thương phiếu chưa đến hạn ( hoặc một giấy nợ). Về mặt pháp lý thì ngân
hàng không phải cho vay đối với chủ thương phiếu. Đây chỉ là hình thức trao đổi
trái quyền. Tuy nhiên đối với ngân hàng, việc bỏ tiền ra hiện tại để thu về một
Website: Email : Tel : 0918.775.368
khoản lớn hơn trong tương lai với lãi suất xác định trước được coi là hoạt động tín

dụng. Ngân hàng tuy ứng tiền cho người bán, song thực chất là thay thế người mua
trả tiền trước cho người bán.
- Cho vay là việc ngân hàng đưa tiền cho khách hàng với cam kết khách hàng
phải hoàn trả cả gốc và lãi trong khoảng thời gian xác định.
- Bảo lãnh là việc ngân hàng cam kết thực hiện các nghĩa vụ tài chính hộ
khách hàng của mình. Mặc dù không phải xuất tiền ra, song ngân hàng đã cho
khách hàng sử dụng uy tín của mình để thu lợi.
- Cho thuê là việc ngân hàng bỏ tiền mua tài sản để cho khách hàng thuê theo
những thoả thuận nhất định. Sau thời gian nhất định, khách hàng phải trả cả gốc lẫn
lãi cho ngân hàng.
1.2.3.3.Phân loại theo tài sản đảm bảo
Tài sản đảm bảo các khoản tín dụng cho phép ngân hàng có được nguồn thu
nợ thứ hai bằng cách bán các tài sản đó khi nguồn thu nợ thứ nhất ( từ quá trình sản
xuất kinh doanh) không có hoặc không đủ.
Tín dụng có thể được phân chia thành tín dụng có đảm bảo bằng chính uy tín
của khách hàng, có đảm bảo bằng thế chấp, cầm cố tài sản.
Cam kết đảm bảo là cam kết của người nhận tín dụng về việc dùng tài sản
mà mình đang sở hữu hoặc sử dụng, hoặc khả năng trả nợ của người thứ ba để trả
nợ cho ngân hàng.
Tín dụng không cần tài sản đảm bảo có thể được cấp cho các khách hàng có
uy tín, thường là khách hàng làm ăn thường xuyên có lãi, tình hình tài chính vững
mạnh, ít xảy ra tình trạng nợ nần dây dưa, hoặc món vay tương đối nhỏ so với vốn
của người vay. Các khoản cho vay theo chỉ thị của Chính phủ mà Chính phủ yêu
cầu, không cần tài sản đảm bảo. Các khoản cho vay đối với các tổ chức tài chính
lớn, các công ty lớn, hoặc những khoản cho vay trong thời gian ngắn mà ngân hàng
có khả năng giám sát việc bán hàng… cũng có thể không cần tài sản đảm bảo.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Tín dụng dựa trên cam kết đảm bảo yêu cầu ngân hàng và khách hàng phải
ký hợp đồng đảm bảo. Ngân hàng phải kiểm tra, đánh giá được tình trạng của tài
sản đảm bảo (quyền sở hữu, giá trị, tính thị trường, khả năng bán, khả năng tài

chính của người thứ ba..), có khả năng giám sát việc sử dụng hoặc khả năng bảo
quản tài sản đảm bảo.
1.2.3.4. Phân loại tín dụng theo rủi ro
Để phân loại theo tiêu thức này, ngân hàng cần nghiên cứu các mức độ, các
căn cứ để chia lại rủi ro. Một số ngân hàng lớn chia tới 10 thang bậc rủi ro theo các
dấu hiệu rủi ro từ thấp đến cao cho các khoản mục tài sản, bao gồm cả nội và ngoại
bảng, cho vay, bảo lãnh, chứng khoán. Cách phân loại này giúp cho ngân hàng
thường xuyên đánh giá lại tính an toàn của các khoản tín dụng, trích lập dự phòng
tổn thất kịp thời.
- Tín dụng lành mạnh: Các khoản tín dụng có khả năng thu hồi cao.
- Tín dụng có vấn đề: Các khoản tín dụng có dấu hiệu không lành mạnh như
khách hàng chậm tiêu thụ, tiến độ thực hiện kế hoạch bị chậm, khách hàng gặp
thiên tai, khách hàng trì hoãn nộp báo cáo tài chính…
- Nợ quá hạn có khả năng thu hồi: các khoản nợ đã quá hạn có thời hạn ngắn
và khách hàng có kế hoạch khắc phục tốt, tài sản đảm bảo có giá trị lớn…
- Nợ quá hạn khó đòi: nợ quá lâu, khả năng trả nợ rất kém, tàI sản thế chấp
nhỏ hoặc bị giảm giá, khách hàng chây ì…
1.2.3.5. Phân loại khác
Theo ngành kinh tế (công, nông nghiệp…)
Theo đối tượng tín dụng (tài sản lưu động, tài sản cố định).
Theo mục đích (sản xuất, tiêu dùng…).
Cách phân loại này cho thấy tính đa dạng hoặc chuyên hoá trong cho vay của
ngân hàng. Với xu hướng đa dạng, các ngân hàng sẽ mở rộng phạm vi tài trợ song
vẫn có thể duy trì những lĩnh vực mà ngân hàng có lợi thế.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.2.4. Sự cần thiết phải mở rộng và nâng cao hiệu quả của hoạt động tín dụng
1.2.4.1. Tín dụng đối với nền kinh tế
Tín dụng ngân hàng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của
nền kinh tế, nó chính là yếu tố thúc đẩy nền kinh tế xã hội phát triển. Cụ thể:
* Tín dụng ngân hàng là công cụ để quản lý tập trung nguồn vốn tạm thời

nhàn rỗi trong xã hội, góp phần đẩy nhanh quá trình tái sản xuất mở rộng.
Thật vậy, tín dụng ngân hàng đã thông qua hoạt động huy động vốn của
mình để tập trung lại các nguồn tiền tạm thời nhàn rỗi hay chưa được sử dụng trong
các cá nhân, tổ chức kinh tế. Từ đấy tín dụng ngân hàng sẽ dịch chuyển vốn tới
những nơi thiếu vốn, nhờ có tín dụng ngân hàng mà các doanh nghiệp đã có thể kịp
thời bổ xung nguồn vốn thiếu hụt của mình cho quá trìng sản xuất kinh doanh, giúp
cho quá trình sản xuất kinh doanh được diễn ra liên tục, đẩy nhanh quá trình tái sản
xuất mở rộng.
* Tín dụng ngân hàng là công cụ để điều hoà lưu thông tiền tệ và thông qua
đó để điều tiết vĩ mô nền kinh tế.
Tín dụng ngân hàng tạo nguồn vốn bằng cách huy động tiền nhàn rỗi trong
nền kinh tế thông qua lãi suất linh hoạt và phù hợp với chỉ số trượt giá của đồng
tiền để đầu tư vào các ngành, các công trình trọng điểm…, thông qua việc cho vay
các ngành trong nền kinh tế, hình thức huy động vốn bằng nghiệp vụ tín dụng ngân
hàng này có ý nghĩa kinh tế là nó không làm tăng khối lượng tiền tệ trong lưu thông
nên không làm ảnh hưởng đến lưu thông tiền tệ và giá cả thị trường. Nếu tín dụng
ngân hàng thực hiện việc dẫn dắt các nguồn tiền, điều khiển chúng một cách có
hiệu quả sẽ đảm bảo khối lượng tiền cung ứng phù hợp. Vì khi cho vay, ngân hàng
sẽ đưa tiền vào lưu thông phù hợp với lượng hàng hoá trên thị trường, thực thi vai
trò điều tiết gián tiếp vĩ mô nền kinh tế.
* Tín dụng ngân hàng là công cụ tài trợ đắc lực cho các ngành kinh tế kém
phát triển và những ngành kinh tế mũi nhọn.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Thực hiện cho vay hay tài trợ cho những ngành kinh tế mũi nhọn mà sự phát
triển của các ngành này sẽ tạo cơ hội, cơ sở thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát
triển hay những ngành kinh tế kém phát triển nhưng cần thiết cho xã hội bằng các
lãi suất ưu đãi, nhằm thúc đẩy sự phát triển của những ngành kinh tế này. Bên cạnh
yếu tố đó thì việc ngân hàng cho các ngành kinh tế này vay có nhiều ưu thế hơn so
với việc cấp vốn ngân sách đầu tư vào lĩnh vực đó, do việc ngân hàng cho vay có
điều kiện là phảI hoàn trả cả vốn lẫn lãI, điều đó đã thúc đẩy doanh nghiệp kinh

doanh phảI có hiệu quả hơn, tránh tình trạng ỷ lại vào nguồn ngân sách cấp phát
không phảI hoàn trả của nhà nước.
* Tín dụng ngân hàng là đòn bẩy quan trọng thúc đẩy quá trình mở rộng mối
quan hệ giao lưu kinh tế quốc tế.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thì một yếu tố không thể thiếu giúp
cho nó đó là mối quan hệ giao lưu với kinh tế quốc tế. Trong mối quan hệ đó sự
hợp tác bình đẳng hai bên cùng có lợi đã là một nhân tố hết sức quan trọng tạo sự
phát triển đối với kinh tế mỗi nước. Tín dụng ngân hàng phát triển song song cùng
với sự phát triển của nền kinh tế đã trở thành đòn bẩy hết sức quan trọng thúc đẩy
quá trình mở rộng mối quan hệ giao lưu kinh tế quốc tế. Đặc biệt đối với những
nước đang phát triển như nước ta hiện nay thì tín dụng ngân hàng sẽ đóng vai trò
mở rộng xuất nhập khẩu hàng hoá với các nước trên thế giới, đồng thời cũng có thể
nhờ nguồn tín dụng bển ngoài để đầu tư phát triển các thành phần kinh tế trong
nước.
1.2.4.2. Tín dụng đối với ngân hàng
Tín dụng là hoạt động quan trọng nhất của ngân hàng nói riêng và của các
trung gian tài chính nói chung, chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng tài sản, tạo thu
nhập từ lãi lớn nhất và cũng là hoạt động mang lại rủi ro cao nhất. Nói một cách
khác hiệu quả kinh doanh của ngân hàng chính là hiệu quả của hoạt động tín dụng,
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tín dụng phát triển đồng nghĩa với việc ngân hàng phát triển, thu được nhiều lợi
nhuận và ngược lại.
Chức năng đầu tiên của các ngân hàng là mở rộng tín dụng đối với khách
hàng đáng tin cậy. Ngay từ khi mới bắt đầu hoạt động những người tổ chức các
ngân hàng thương mại đã luôn tìm kiếm các cơ hội để thực hiện việc cho vay, coi
đó là chức năng quan trọng nhất của mình. Mở rộng hoạt động tín dụng tại ngân
hàng là điều kiện để ngân hàng:
* Tăng thu nhập cho mình.
Ngân hàng là một tổ chức kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ nên một trong
những mục đích kinh doanh của ngân hàng là lợi nhuận. Hoạt động tín dụng là hoạt

động sinh lợi chủ yếu của các ngân hàng thương mại, do đó việc mở rộng hoạt
động tín dụng tất yếu sẽ làm tăng thêm thu nhập cho ngân hàng.
Trong điều kiện thu nhập ròng lớn và chủ ngân hàng có xu hướng gia tăng
vốn của chủ bằng cách chuyển một phần thu nhập ròng thành vốn đầu tư. Tỷ lệ tích
luỹ tuỳ thuộc vào cân nhắc của chủ ngân hàng về tích luỹ và tiêu dùng. Những
ngân hàng lâu năm, thu nhập ròng lớn, nguồn vốn tích luỹ từ lợi nhuận sẽ cao hơn
so với vốn của chủ hình thành ban đầu.
* Tăng uy tín và duy trì được khả năng thanh toán, sự ổn định tàI chính và
đảm bảo quyền lợi cho khách hàng của mình.
Phần lớn nguồn tiền trong ngân hàng thương mại là khoản tiền gửi phải trả
khi có yêu cầu. Do vậy, ngân hàng thường xuyên phảI đối đầu với nhu cầu chi trả.
Nếu yêu cầu này của khách hàng không được thực hiện ngay, nguồn tiền gửi có thể
bị giảm sút nhanh chóng, thậm chí làm cho ngân hàng bị phá sản. Hoạt động chủ
yếu của ngân hàng là tín dụng do vậy ngân hàng phải có trách nhiệm đáp ứng kịp
thới nhu cầu vay hợp pháp của khách. Nếu ngân hàng mở rộng tín dụng sẽ có thể
làm tăng uy tín và duy trì được khả năng thanh toán, sự ổn định tài chính và đamr
bảo quyền lợi cho khách hàng của mình.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
* Đa dạng hoá khách hàng trong hoạt động tín dụng, phân tán rủi ro.
Công nghệ ngân hàng cho phép ngân hàng có thể chuyển nguồn tiền của
mình đầu tư trên các vùng, các thị trường khác nhau ngày càng xa trụ sở của ngân
hàng. Điều này một mặt làm giảm bớt rủi ro thông qua đa dạng hoá khách hàng, vì
do tính chất hoạt động của mình các ngân hàng luôn phảI làm giảm rủi ro, và việc
“không cho trứng vào cùng một giỏ” được ngân hàng thực sự quan tâm, vì vậy việc
mở rộng cho vay đối với các đối tượng khách hàng khác nhau không những làm đa
dạng hoá khách hàng của mình mà đã làm phân tán bớt rủi ro cho ngân hàng.
1.2.5. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả của hoạt động tín dụng
Để xem xét hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại, người ta
sử dụng rất nhiều chỉ tiêu khác nhau nhưng tựu chung lại bao gồm các chỉ tiêu sau?
* Doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ cho vay

+ Doanh số cho vay phản ánh lượng vốn mà ngân hàng đã giảI ngân giúp
khách hàng trong đầu tư cảI tiến máy móc thiết bị, mua hàng hoá… Do đó, doanh
số cho vay phản ánh quy mô và xu hướng của hoạt động tín dụng là mở rộng hay
thu hẹp.
+ Doanh số thu nợ phản ánh lượng vốn mà ngân hàng thu về được từ các
khách hàng vay vốn trong một thời kỳ.
+ Dư nợ cho vay: phản ánh lượng vốn mà khách hàng đang nợ ngân hàng tại
một thời điểm cụ thể, dư nợ cho vay phản ánh hiệu quả cho vay thấp vì nó chỉ ra
ngân hàng không có khả năng mở rộng hoạt động cho vay, khả năng tiếp thị khách
hàng kém, thị phần thấp… Tuy nhiên, khi xem xét chỉ tiêu này chúng ta không nên
xem xét chúng theo một thời kỳ riêng lẻ mà phảI xem xét chúng trong cả quá trình
trên cơ sở phân tích các yếu tố bên ngoàI để chỉ tiêu này phản ánh một cách chính
xác nhất.
* Tỷ lệ nợ quá hạn
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Khả năng hoàn trả của người vay là yếu tố quan trọng bậc nhất để cấu thành
hiệu quả cho vay. Khi một khoản vay không được hoàn trả đúng hạn như đã thoả
thuận trong hợp đồng mà không có lý do chính đáng thì nó đã vi phạm nguyên tắc
tín dụng và bị chuyển sang nợ quá hạn với lãi suất cao hơn.
Nợ quá hạn được chia làm hai loại:
- Nợ quá hạn có khả năng thu hồi: Là những khoản mà khách hàng vẫn có
thể trả được. Đây là loại nợ quá hạn do định kỳ trả nợ ngắn hơn chu kỳ sản xuất
kinh doanh hoặc vì một lý do nào đó chưa thu hồi được tiền nên đến kỳ hạn trả nợ
khách hàng chưa có tiền trả, ngân hàng theo nguyên tắc buộc phải chuyển khoản đó
sang nợ quá hạn.
- Nợ quá hạn không có khả năng thu hồi: Đây là loại nợ quá hạn do khách
hàng vay vốn bị phá sản hoặc kinh doanh thua lỗ, hoặc bị lừa đoả, oặc bị chết
không có khả năng trả nợ ngân hàng, buộc ngân hàng phải chuyển sang nợ quá hạn
chờ xử lý, khả năng thu hồi loại này là rất thấp. Thường thì các ngân hàng dùng
quỹ dự phòng rủi ro để xử lý hoặc xoá nợ theo tình hình thực tế từng món vay để

giảm tỷ lệ nợ quá hạn.
Để đánh giá về nợ quá hạn, người ta xem xét vào chỉ tiêu tỷ lệ nợ quá hạn:
Tỷ lệ nợ quá hạn= (nợ quá hạn/ tổng dư nợ) x 100%
Chỉ tiêu này phản ánh rõ nhất về hiệu quả cho vay của ngân hàng, nếu tỷ lệ
nợ quá hạn cao thì chứng tỏ ngân hàng đó hoạt động kém hiệu quả và ngược lại khi
tỷ lệ nợ quá hạn thấp có thể do nợ quá hạn thấp và dư nợ tăng thì tốt còn nợ quá
hạn tăng mà dư nợ tăng nhanh thì không tốt. Tỷ lệ nợ quá hạn phụ thuộc vào tổng
dư nợchuyển sang nợ quá hạn và tổng dư nợ tại một thời điểm, thường là ngày cuối
quý hoặc ngày cuối năm. Để giảm nợ quá hạn các ngân hàng thường giảm số tuyệt
đối nợ quá hạn nếu dư nợ cho vay tăng không đáng kể hoặc vừa giảm nợ quá hạn
vừa tăng dư nợ. Trường hợp không thể giảm được nợ quá hạn hoặc giảm không
đáng kể các ngân hàng thường tăng tổng dư nợ cho vay tức là tăng quy mô dư nợ
Website: Email : Tel : 0918.775.368
cho vay. Theo thông lệ quốc tế, tỷ lệ nợ quá hạn dưới 5% trên tổng dư nợ có thể
chấp nhận được, tỷ lệ này càng thấp càng tôt.
* Tổng lãi thu được từ các khoản vay: Lãi thu được từ các khoản vay là chỉ
tiêu rất quan trọng vì một phần lãi này sẽ bù đắp các chi phí để huy động vốn và
một phần phản ánh lợi nhuận ngân hàng thu được. Từ đó phản ánh hiệu quả sử
dụng vốn của ngân hàng.
* Chi phí trả lãi cho vốn huy động: Là phần trả lãi cho các khoản vốn mà
ngân hàng huy động được từ cá nhân, tổ chức gửi tiên hoặc cho vay. Chi phí trả lãi
càng cao tức là ngân hàng huy động nguồn vốn đắt làm cho lợi nhuận thu được
giảm do vậy hiệu quả cho vay sẽ không cao.
* Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng: Là phần giá trị mà ngân hàng nhận được
sau khi lấy tổng doanh thu từ lãi cho vay trừ đi tổng chi phí trả lãi cho vốn huy
động. Lợi nhuận càng cao thể hiện hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng càng
tốt.
Ngoài các chỉ tiêu mang tính định lượng đã nêu trên, hiệu quả hoạt động tín
dụng còn được thể hiện qua một số chỉ tiêu định tính như mức độ thoả mãn của
khách hàng; việc tổ chức thực hiện các quy chế, cơ chế tín dụng, công tác thẩm

định các khoản vay…
1.2.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng
Trong hoạt động tín dụng, bên cạnh lợi nhuận nó còn chứa đựng nhiều rủi ro,
có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng. Dưới đây là một
số nhân tố chính:
1.2.6.1. Nhân tố thuộc về ngân hàng
- Cơ chế chính sách và thể lệ tín dụng phải đúng đắn, phù hợp với tình hình
cũng như xu thế phát triển xã hội. Bên cạnh đó phải đảm bảo được quyền lợi của
người gửi, người đi vay và của chính bản thân ngân hàng. Nếu ngân hàng có một
Website: Email : Tel : 0918.775.368
cơ chế chính sách tín dụng phù hợp không những thu hút thêm được nhiều đối
tượng khách hàng đến ngân hàng mà còn làm tăng thêm thu nhập cho ngân hàng.
- Thông tin tín dụng phải đầy đủ, kịp thời và chính xác về khách hàng của
mình, nếu những thông tin đó tốt nó sẽ nâng cao chất lượng tín dụng cho ngân
hàng, giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng, góp phần thúc đẩy mở rộng hoạt động tín
dụng cho ngân hàng.
- Về tình hình huy động vốn: Tình hình huy động vốn của ngân hàng quyết
định rất nhiều đến quá trình mở rộng tín dụng của ngân hàng, bởi vì hoạt động tín
dụng của ngân hàng được thực hiện dựa trên nền tảng đI vay của ngân hàng, nếu
không đi vay được thì ngân hàng cũng không thể thực hiện việc cho vay của mình.
Ngược lại nếu nguồn vốn ngân hàng huy động được càng lớn càng đa dạng thì càng
tạo điều kiện cho hoạt động của ngân hàng với các chủ thể trong nền kinh tế.
- Về chất lượng nhân sự và cơ sở vật chất thiết bị: Chất lượng nhân sự và cơ
sở vật chất có ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động tín dụng của ngân hàng bởi nó ảnh
hưởng tới mối quan hệ của khách hàng và cán bộ tín dụng, nếu cán bộ có trình độ
chuyên môn tốt cùng với cơ sở vật chất thiết bị tốt sẽ tạo niềm tin cho khách hàng
khi đến giao dịch tại ngân hàng.
1.2.6.2. Nhân tố thuộc về khách hàng
Những yếu tố về khách hàng (bao gồm cả khách hàng hiện tại và khách hàng
tiềm năng) như đạo đức, khả năng tài chính, tài sản đảm bảo của khách hàng cũng

ảnh hưởng không nhỏ tới hiệu quả cho vay, cụ thể:
- Đạo đức của khách hàng: Đây là nhân tố quan trọng, nó được đánh giá dựa
vào thông tin khách hàng cung cấp cho ngân hàng có chính xác không, mục đích sử
dụng món vay có hợp lý không và có sử dụng món vay đúng mục đích không, các
mối quan hệ của khách hàng với ngân hàng mình và với ngân hàng khác trước đó
( nếu có) có tốt không, ý chí trả nợ của khách hàng… nó ảnh hưởng rất lớn đến khả
năng trả nợ của khách hàng. Vì rằng ngay cả khi một tổ chức hay cá nhân đi vay
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thực sự có những nguồn thu nhập khả quan để trả nợ, thậm chí đưa ra những tài sản
đảm bảo nhưng đạo đức được đánh giá là không tốt thì cũng không hứa hẹn một
thiện chí thực hiện tốt nghĩa vụ trả nợ. Tuy nhiên, để đánh giá đạo đức của khách
hàng rất khó, vừa phải dựa vào tình hình thực tế trước và sau khi cho vay và đôi khi
phải dựa vào cảm nhận chủ quan của chính cán bộ tín dụng.
- Năng lực tài chính của khách hàng: Đây là yếu tố quan trọng quyết định
khả năng trả nợ của khách hàng. Năng lực tài chính của khách hàng được đánh giá
chủ yếu dựa vào các nguồn thu nhập thường xuyên và ổn định. Khi khả năng tài
chính càng tốt thì khách hàng càng có cơ hội vay được tiền của ngân hàng. Bởi cho
vay từ trước tới nay luôn là lĩnh vực chứa nhiều rủi ro, do đó yêu cầu tình hình tài
chính của các tổ chức, cá nhân vay vốn phải đảm bảo được tính lành mạnh thì
khoản cho vay đó mới trở nên an toàn.
- Tài sản đảm bảo tín dụng là thiết lập nhiều cơ sơr pháp lý để có thêm nguồn
thu nợ thứ hai ngoài nguồn thu nợ thứ nhất. Nó mang tính dự phòng rủi ro, do vậy
nó góp phần làm tăng độ an toàn cho khoản vay đó, từ đó đảm bảo hiệu quả cho
vay của ngân hàng. Tài sản đảm bảo của khách hàng gồm có đảm bảo bằng bất
động sản, đảm bảo bằng tài sản hình thành từ khoản vay như đất đai, nhà cửa…
1.2.6.3. Nhân tố thuộc về môi trường
* Môi trường kinh tế- xã hội
Môi trường kinh tế xã hội gây không ít ảnh hưởng tới hoạt động của ngân
hàng thương mại nói chung và hoạt động tín dụng nói riêng, trong kinh doanh tín
dụng nếu ngân hàng không dự đoán được sự biến động của tình hình kinh tế xã hội

sẽ gây nên một loạt các rủi ro đối với ngân hàng.
Trong những năm gần đây Việt Nam tiếp tục ghi nhận những thành tựu đáng
kể trong ổn định và phát triển kinh tế, xã hội. Đời sống dân cư tiếp tục được cải
thiện, các chương trình xoá đói giảm nghèo đạt hiệu quả cao. Sự ổn định về mặt xã
hội đang là một nhân tố quan trọng góp phần nâng cao tính hấp dẫn của thị trường
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Việt Nam đối với các nhà đầu tư nói chung và ngân hàng nói riêng. Tuy nhiên, nền
kinh tế Việt Nam vẫn đang phảI đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách. Khả
năng cạnh tranh của các doanh nghiệp nói chung vẫn đang ở mức thấp do nhiều yếu
tố như cơ sở hạ tầng chưa phù hợp, công nghệ lạc hậu, thiếu trầm trọng lao động
lành nghề, quản lý hành chính yếu kém và môi trường kinh doanh còn bất cập, bên
cạnh đó chi phí sản xuất cao, chất lượng nhiều mặt hàng còn thấp, vì thế các lĩnh
vực kinh tế cụng chưa đạt hiệu quả như tiềm năng có thể. Đứng trước thách thức
dó, Việt Nam phải tiếp tục có chính sách mạnh, nhất quán và hiệu quả để chuẩn bị
các điều kiện cho hội nhập kinh tế quốc tế mà trước nhất là gia nhập WTO, về phía
các doanh nghiệp cũng cần có sự chuẩn bị kịp thời và hiệu quả để nâng cao sức
cạnh tranh trong bối cảnh mới, đặc biệt là các tổ chức tàI chính nói chung và ngân
hàng nói riêng.
Tại các ngân hàng, việc kinh doanh cũng đang gặp rất nhiều khó do ảnh
hưởng đợt cạnh tranh bằng lãi suất của các ngân hàng thương mại bùng nổ làm tăng
bình quân đầu vào của các ngân hàng trong khi đó việc tìm kiếm các khách hàng,
các khoản vay hiệu quả rất khó khăn dẫn đến trạngdưthừa vốn tại các ngân hàng,
ảnh hưởng đến kế hoạch lợi nhuận của các ngân hàng.
* Môi trường pháp lý
Tất cả mọi hoạt động của các cá nhân và tổ chức đều bị chi phối bởi luật
pháp của quốc gia đó, nơi diễn ra hoạt động đó, ở hầu hết các quốc gia, hoạt động
ngân hàng nói chung luôn được đặt dưới một hệ thống các quy định chặt chẽ do cơ
quan nhà nước thực hiện nhằm kiểm soát hoạt động ngân hàng, kiểm soát các hoạt
động cung cấp dịch vụ ngân hàng, chất lượng tín dụng, tình trạng vốn chủ sở hữu
và cả cách thức mà ngân hàng đó phát triển hay mở rộng hoạt độngvới mục đích

cuối cùng là nâng cao chất lượng phục vụ cộng đồng và đảm bảo cho nền kinh tế
phát triển lành mạnh. Và lý do chủ yếu mà các ngân hàng bị kiểm soát chặt chẽ là
vì lợi ích của người gửi tiền, vì các ngân hàng có khả năng tạo tiền nên ảnh hưởng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
lớn đến nền kinh tế, các nhà quản lý cho rằng xã hội thu được lợi ích to lớn nếu hệ
thống ngân hàng cung cấp một lượng tín dụng thích hợp.
Nhưng bên cạnh đó, môi trường pháp lý cho kinh doanh tín dụng ngân hàng
chưa đầy đủ và chưa đồng bộ, quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp còn
nhiều sơ hở, nhiều thiếu sót làm nảy sinh những điều kiện đưa đến rủi ro trong kinh
doanh của doanh nghiệp, chính những điều đó làm ảnh hưởng không ít tới việc mở
rộng tín dụng.
* Môi trường tự nhiên
Đây là yếu tố gián tiếp ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Nếu môi trường tự nhiên luôn biến động như xảy ra thiên tai, dịch hoạ, bệnh tật…
thì sẽ gây ra tổn thất, thiệt hại không nhỏ cho các chủ thể tham gia trong nền kinh
tế là khách hàng của ngân hàng từ đó dẫn đến khả năng thu hồi các khoản nợ của
ngân hàng bị giảm đi thậm chí có thể không thu hồi được từ đó làm giảm lợi nhuận
của ngân hàng đồng thời làm ảnh hưởng đến sự phát triển chung của toàn bộ nền
kinh tế.