I HC QUC GIA HÀ NI
KHOA LUẬT
NGUYỄN QUANG LONG
CHẾ ĐỊNH XÓA ÁN TÍCH
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM
(TRÊN CƠ SỞ CÁC SỐ LIỆU ĐỊA BÀN TỈNH BÀ RỊA -VŨNG TÀU)
Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số: 60 38 01 04
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: GS. TSKH. LÊ VĂN CẢM
HÀ NỘI - 2013
LỜI CAM ĐOAN
Nguyễn Quang Long
MỤC LỤC
Trang ph bìa
L
Mc lc
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ XÓA ÁN TÍCH
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM 7
1.1 Nhn thc chung v ch nh xóa án tích theo lut hình s 7
1.1.1 Các khái nim án tích, ht án tích và xóa án tích 7
1.1.2 u kin và th tc xóa án tích 17
1.1.3 - pháp lý ca vic xóa án tích 23
1.2 S hình thành và phát trin ca ch nh xóa án tích theo pháp lut
hình s Vit Nam t sau Cách mc ln pháp
n hóa ln th nh 24
1.3 Ch nh xóa án tích theo pháp lut hình s mt s c trên th gii 25
1.3.1 Xóa án tích theo B lut hình s Liên bang Nga 25
1.3.2 Xóa án tích theo B lut hình s Nht Bn 28
1.3.3 Xóa án tích theo B lut hình s Cng hòa nhân dân Trung Hoa 29
1.3.4 Xóa án tích theo B lut hình s Thái Lan 30
1.4 Kt lu 31
Chương 2: CHẾ ĐỊNH XÓA ÁN TÍCH THEO PHÁP LUẬT HÌNH SỰ
VIỆT NAM THỰC ĐỊNH TỪ SAU LẦN PHÁP ĐIỂN HÓA LẦN
THỨ NHẤT ĐẾN NAY 32
2.1. Ch nh xóa án theo B lut hình s Vi 32
2.1.1. ng h 34
2.1.2. Xóa án theo quynh ca Tòa án 41
2.1.3. ng hc bit và cách tính thi h xóa án 43
2.1.4. i vm ti 44
2.2. Ch nh xóa án tích theo B lut hình s Vin hành 45
2.2.1. 49
2.2.2. Xóa án tích theo quynh ca Tòa án 54
2.2.3. ng hc bit và cách tính thi h xóa án tích 58
2.2.4 i vm ti 63
2.3 Kt lu 64
Chương 3: THỰC TIỄN ÁP DỤNG CÁC QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT
HÌNH SỰ VỀ XÓA ÁN TÍCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÀ RỊA -
VŨNG TÀU (GIAI ĐOẠN 2005 – 2012) VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 66
3.1 vic áp dng ch nh xóa án tích 66
3.2 Nhng bt cng mc trong quá trình áp dng ch nh xóa án tích
trong thc tia bàn tnh Bà Ra 68
3.3 Mt s kin ngh nhm nâng cao hiu qu áp dng ch nh xóa án tích 82
3.3.1 V hoàn thinh ca pháp lut hình s hin hành v xóa án tích 82
3.3.2 V mt s kin ngh khác 85
3.4. Kt lu 86
KẾT LUẬN 87
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 89
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
n xây dc pháp quyn xã hi ch ngha và ci
Vit Nam hin nay, vic nghiên cu ch nh xóa án tích trong
lut hình s là rt cn thit vì k t n hóa ln th nht pháp
lut hình s Vit Nam vi vic thông qua B lut hình s u
c ghi nhn v mt lp pháp các quy phm v xóa án tích vi
t ch c ln hóa ln th hai
vi vic thông qua B lut hình s c phát trin m k
tha và phát trin B lut hình s 1985. Nhiu quy phm ca ch nh xóa án
c si, b sung cho phù hp vi thc tin, tu kin cho các
ng pháp luu tranh phòng, chng ti phm có hiu qu. Tuy
nhiên, mt s nh v ch nh xóa án tích trong B lut hình s hin
hành, nhng m khác nhau, bc l nhng hn ch, thiu sót nhnh
hoc yêu cu ca vic xây dng xã hi công bng, dân
chn nay. Mt khác, công tác ging dn áp dng
pháp lut hình s trong thc quan tc nên mt
s nh ca pháp lut hình snh v ch nh xóa
án tích, còn có nhng nhn thc không thng nhc áp
dng pháp lut trong hong thc tin.
Ch nh xóa án tích trong lut hình s là mt trong nhng ch nh
quan trng góp phn bm cho vic thc hin nht quán nguyên tc nhân
o, dân ch xã hi ch ng quy i. Mc dù vy
n nay, nhiu ni dung ca ch nh xóa án tích còn có nhng
nhn thc khác nhau. Mt khác, cùng vi s phát tric kinh
t, chính tr và xã hi ci nhp quc t nhiu v
2
ca lut hình s ng và phát
trii phi tip tc nghiên cu gii quyt.
T nh chúng tôi la chn v:
"Chế định xóa án tích theo luật hình sự Việt Nam ( các s liu
a bàn tnh Bà Ra - " tài nghiên cu cho Luc
a mình.
2. Tình hình nghiên cứu
Xóa án tích là mt trong nhng v quan trng, phong phú và phc
tp ca lut hình s, nên t trc mt s nhà lut hc
cn trong các nghiên cu ca mình. Tuy nhiên, trong khoa hc lut
hình s v c chú trc.
T c Cng hòa xã hi ch c thành l
n tc khi B lut hình s u tiên cc ban hành
nh c th n
pháp lut hình s cc ta. V này ch cp mt cách chính
thc trong B lut hình s c hoàn thin trong B lut hình s
ng vinh ch nh xóa án tích. Xut phát t thc tr
ca h thng pháp lut hình sc tin,
cho nên vic nghiên cu v ch c khi B lut hình s
c ban hành h cp. Sau khi B lut hình s
c s lut hc, khóa lu
nghiên cu v v xóa án tích. C th là:
3
- nh xóa án tích trong lut hình s Vit Nam" ca Nguyn
Xuân Nghip, Luc s
- nh xóa án tích trong lut hình s Vica Nguyn Th
Lan Khóa lun tt nghi
- Ngoài ra còn có ch nh xóa án tích trong các giáo trình lut hình s,
sách chuyên kho và các cun bình lun khoa hc B lut hình s do các tác
gi khác nhau thc hin.
Các công trình nghiên cu khoa hng bàn lun và
gii quyc mt s v mà lý lun và thc tin áp dng pháp lut hình
s t ra. Tuy nhiên, kt qu nghiên cu ca các côny,
ch nh xóa án tích mc dù là mt trong nhng ch
là mt trong nhng ch nh còn nhiu nn s ng thun
và gây tranh lun sôi ni trong gii khoa hc lut hình s t n nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- M
Ma lu mi có h thng
v mt lý lun nhng nn ca ch nh xóa án tích theo pháp lut
hình s Vinh nhng bt cp trong thc tia bàn tnh Bà Ra
- xut nhng gii pháp tip tc hoàn thin ch nh trong
thi gian ti và nâng cao hiu qu ca cu u tranh phòng và chng ti
phm c ta hin nay.
- Nhim v:
Vi mu trên, lun vp trung vào gii quyt nhng
nhim v sau:
V mt lý lu nghiên cu s phát trin ca ch nh này
trong lch s lp pháp hình s Ving thi so sánh ch nh xóa án
tích theo lut hình s Vit Nam vi ch nh xóa án tích trong lut hình s
4
mt s c, làm sáng t bn cht pháp lý ca ch nh xóa án tích theo lut
hình s Vit Nam.
V mt thc tin: Nghiên cu vic áp dng các quy phm pháp lut ca
ch nh xóa án tích trong thc tin áp dng pháp lut hình s a bàn
tnh Bà Ra - phân tích nhng thiu sót, khuym và
nhng mc ca vic áp dng pháp lut hình s n ch nh
xut nhng gii pháp c th nhm góp phn to s nhn thc
và áp dng pháp luc thng nht.
- ng nghiên cu:
Luu ch nh xóa án tích theo lut hình s Vit Nam.
C th là nghiên cu các v u
kin xóa án tích; th t
Thc t nghiên cu cho thy rng, ch nh xn
nhiu v khác nhau ca lut hình s và lut t tng hình s t
nh hình pht, hình pht, thi hn thi hành án, min trách nhim hình s,
min hình ph Vi cn các v trên ca lut hình s và lut t
tng hình s nhm gii quyt mt cách có h th
ch nh xóa án tích theo lut hình s Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu:
Luu ch nh xóa án tích theo lut hình s Vit Nam
lut hình sng th cn mt s quy phm ca
lut t tng hình s, Lut thi hành án hình s nhm gii quyt nhim v và
ng nghiên cu. Lu yu nghiên cu ch nh xóa án tích t
sau khi ch n hóa lu tiên trong B lut hình s
1985 và tii lung dn xóa án và B lut hình
s i chiu, so sánh
vnh v xóa án tích trong pháp lut hình s mt s tham
5
kho trong quá trình nghiên cu, hoàn thinh v xóa án tích trong
pháp lut hình s c c ta. Mt khác, lu th c
nhnh ca pháp lut hình s Vit Nam gn vi nhnh v
xóa án tích t ng thi, luên
cu thc tin áp dnh ca pháp lut hình s Vit Nam v xóa án
a bàn tnh Bà Ra -
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
Lun vn c thc hin d n ca ch
- Lênin, ng H Chí Minh và các quan im ca ng và Nhà
nc ta v xây dng Nhà nc pháp quyn xã hi ch ngha, v ci cách t
pháp, v ti phm, hình pht, v i; nhng thành tu ca khoa hc,
trit hc, lch s, các hc thuyt chính tr pháp lý, lut hình s, lut t tng
hình s, lut thi hành án, lôgíc h n ca ch
t bin chng và ch t lch s, lu dng các
u c th thng, lch s, lôgíc,
phân tích, so sánh, tng hp. Ngoài ra, trong quá trình nghiên cu, tác gi
tham kho ý ki tài.
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
t trong nhu tiên c lu
nghiên cu mi toàn din và có h thng v xóa án tích.
Nhng kt qu nghiên cu ca lun và thc tin quan
trng sau:
V mt lý lun: Luu chuyên kho
cn vic phân tích có h thng nhng ni n ca ch
nh xóa án tích theo lut hình s Vit Nam vi nh mt khoa
h
V mt thc tin: Lun vào vin ni
6
u kin ca vic áp di vb
Tòa án kc ht thi hi qua mt
thi gian th thách nhnh trong hou tra, truy t, xét x ca các
c có thm quyn trong hong truy cu trách nhim hình
s, nhm góp phn nâng cao hiu qu ca cuu tranh phòng và chng ti
phm c ta.
Ngoài ra, lu c s dng làm tài liu tham kho trong
vic nghiên cu, hc tp t nghiên co chuyên ngành
lut c ta.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phn m u, kt lun và danh mc tài liu tham kho, ni dung
ca lu
Chương 1: Mt s v lý lun chung v xóa án tích theo lut hình
s Vit Nam.
Chương 2: Ch nh xóa án tích theo pháp lut hình s Vit Nam thc
nh t sau pháp n hóa ln th nhn nay.
Chương 3: Thc tin áp dnh ca B lut hình s v xóa
a bàn tnh Bà Ra - n 2005 - 2012) và mt s
kin ngh.
7
Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ XÓA ÁN TÍCH
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM
1.1 Nhận thức chung về chế định xóa án tích theo luật hình sự
1.1.1 Các khái niệm án tích, hết án tích và xóa án tích
Khi nghiên cu v ch nh án tích có ba khái nin
ch nh này là: án tích, ht án tích và xóa án tích. Tuy nhiên các quy phm
pháp lut hình s c ta v ch nh án tích nói chung và xóa án tích nói
riêng cho thy k t khi thành lc Cng hòa xã hi ch t Nam
n khi B lut hình s c Quc hn
án tích n hóa trong mn pháp lut hình s nào.
Lu tiên, v nh ti khou 3 và tu
t u 56 B lut hình s u lut nói trên
ca B lut hình s u ki ng
hnh ca Tòa án, xóa
ng hc bit. Vic B lut hình s c khái
nim án tích c th u khác nhau trong gii lut hc
v khái nin cha án tích. B
lut hình s p tnh v v án tích trong khon 5
u 3 và tu t
lut hình s 85, B lut hình s c
khái nim án tích mà ch nh v nguyên tu ki c xóa
i v ng h
quynh cng hc bit và cách tính thi
h xóa án tích. Do vy, trong ln hóa ln th hai này, B lut
hình s t cách hiu thng nht trong gii
8
lut hi nghiên cu lut nói riêng v v án tích.
Chính vì vy, sau khi B lut hình s c thông qua và có hiu
lc trên thc t, trong gii lut hc vn còn tn ti nhng cách hiu khác nhau
v bn cht ca án tích nói chung và v thc cht ca xóa án tích nói riêng.
Chng hm cho rng "Xóa án tích là xóa b bn án hình s i
vi m Tòa án kt án" [25, tr. 387]m này, theo chúng
là ch, nu hiu "xóa án tích là xóa b bn án
hiu án tích là b, xét v mt bn cht thì
án tích không th là bi b kt án b coi là có án tích
p hành xong hình phi v
Thc t ng minh rng, bn án kt ti ci vi phm ti
i phm ti chp hành xong. Vy thì không th nói xóa án tích là
xóa bn án kt tc.
V án tích trong pháp lut hình s Vit Nam k t khi thành lp
n hóa trong B lut hình s 5
bng ch nh xóa án và trong B lut hình s ng ch nh xóa
án tích. Mc dù vy, trong c hai ln hóa nói trên, không hiu vì lý
do gì mà các nhà làm lunh mt cách c th, rõ ràng khái
nikhái nim án tích là mt trong nhng v quan
trng ca ch nh xóa án tích, b xu nghiên cu nhng
v khác có liên quan. Mt khác, vic làm sáng t khái ni
nhng to ra mt cách hiu thng nht trong gii lut hc, mà còn giúp
quan bo v pháp lut áp dnh ca B lut
hình s v vic xóa án tích. Vì vy, vic nghiên cu và làm sáng t khái nim
án tích chng nhc tin to ln.
Nghiên cu và áp dng pháp lut hình s Vit Nam cho thy, t c
xut hin m án tích. Tuy nhiên, các
9
m khác nhau, trong khoa hc lut hình s Vit Nam và khoa hc lut
hình s mt s c trên th gi ng nghiên cu và cách hiu
khác nhau v khái nim án tích.
Trong khoa hc lut hình s Vit Nam có mt s m ch yu
sau v khái nim án tích:
PGS.TS Phm Hng Hi: Án tích là hu qu pháp lý ca bn án kt
ti vi phm ti, là mt tình ti
lý trong vit nguy him ca ti phm và ci phm
ti khi ti phc thc hin trong thi y mang án tích [18, tr. 276].
m cm trên ca PGS.TS Phm Hng
Hc t không phi mi bn án kt ti cu
ng hp min trách nhim hình s và thc ch
min hình phu 64 B lut hình s) không làm phát sinh án tích.
TS. H S ích là v ng b kt án c i
phm ti, xut hip hành xong hình ph
tr kc nhu kin
mà B lut hình s nh hoc tn ti m k
chp hành xong hình phc nhu kic
nh trong B lut hình s i chu tình tinh khung
ng hình pht nu phm ti trong thi gian mang vng b kt
u 49 B lut hình s) hoc phi chu trách nhim hình s v
nhng hành vi vi phm pháp lunh ca B lut hình s, vt
ng b kt án là yu t u kin cu thành ti phm [29, tr. 229].
m trên ca TS. H S g có nhm
cth nht, án tích không phi xut hi
chp hành xong hình pht mà thc t, thm chp hành xong hình pht ch
nh thi h xóa án tích; th hai, án tích ch xut hin
10
cùng vi thm bn án kt ti có hiu lc pháp lut. Vic phm ti trong thi
p hành hình phc coi là tái phu 49 B lut hình s);
và cui cùng, vic dùng thut ng "v
Trong khoa hc lut hình s ca mt s c trên th gii hin nay, có
mt s m ch yn khái ni
1. u 87 B lut hình s - i
b kt án v mt ti phm b i có án k t ngày bn án kt ti có
hiu lc pháp lunh ca B lut này,
ng hp tái phm và khi quynh hình pht.
2. GS.TSKH lut Vittenberg G.B: Án tích là tình trng pháp lý hình s
i vi ch th do vii này b Tòa án x pht mt bin pháp hình pht
ti phc hin [9, tr. 826].
3. GS.TSKH lut Tkatrevxki Iu.M: Án tích là hu qu pháp lý ca ch
th xut hin do s kii này b kt án mt hình ph ti phm
c hin và kèm theo các hu qu pháp lý nhi vi chính bn
i này [9, tr. 827].
4. GS.TSKH lut Rarôg A.L: Án tích là tình trc bit ca
i b kt án mt hình phi vi tm và tình trc bt
u t khi bn án kt ti ca Tòa án có hiu lc pháp lut và tip din
thm ht hoc xóa án tích [9, tr. 828].
y, xung quanh vi i nghiên cu
khoa hc lun ti rt nhim khác nhau. Tuy nhiên,
c án tích mt cách chính xác nht thì trong
n th hic bn chu
kin, ni hn ca án tích.
- V bn cht pháp lý: Án tích là hu qu pháp lý ca vic phm ti, là
mt trong nhng s th hin ca trách nhim hình s.
11
- V u kin: Án tích ch xut hin khi: Th nht, có bn án kt t
có hiu lc pháp lut ca Tòa án; th haii b kt án b áp dng hình
phy, vi ving thi c u kin này thì quy
nh ti khou 64 B lut hình s là không hp lý vì khi mi
c min hình phc t án tích không
xut hing hp này.
- Gii hn ca án tích: Án tích ch tn ti trong khong thi gian t khi
bn án kt ti ca Tòa án có hiu lc pháp luc xóa b (có
th c theo quynh ca Tòa án).
Tóm li, ch nh án tích là mt trong nhng v chng nhiu
nn khoa hc lut hình s nói chung và lut hình s nói
i cc nghiên cu c th, có h thng. B
ca pháp lut hình s th hin rõ nét nguyên to, dân ch xã hi ch
ng quyng thi, nó còn th hic mt
phn ca chính sách hình s co thông
qua viu kin, thi gian th i vi phm t h
kt án. Bên c
nghiêm khi vi nhi b kp hành xong hình pht mà
li phm ti mi trong thi gian mang án tích - tái phm hoc tái phm nguy
hing hp này, án tích s t tình ti
pháp lý trong vit nguy him ca ti phm
cht nguy him ci phm tnh ca pháp lut hình s Vit
Nam, vic mi mang án tích li phm ti mc coi là
tình tinh khung hình pht honh tu 49 và
u thuc phn các ti phm ca B lut hình s ng thi, trong
mt s ng hp vic mi mang án tích li thc hin hành vi vi phm
pháp luc coi là yu tu kin cu thành ti phm. Chng
12
hnh tu 138 - Ti trm cp tài si nào trm cp
tài sn ci khác có giá tr t i 50 tring
hou qu nghiêm trng ho x
pht hành chính v hành vi chit ho kt án v ti chit tài
sc xóa án tích mà còn vi phm thì bn
ng, trong B lut hình s
t trong nhng yu t n ca cu thành ti
phng cn khnh rng án tích không t nó làm
phát sinh nhng hu qu pháp lý bi vì nó ch là vng b kt án ca
i phm ti phm ti ch phi gánh chu nhng hu qu pháp lý
nhnh khi vi phm nghiêm trng nhu kin th thách: Phm ti mi,
thc hin hành vi vi phm pháp luc xóa án tích.
nghiên cu mt cách rõ ràng, c th khái nhim án tích,
chúng ta có th ch ra mt s du hin c
- Án tích là hu qu pháp lý ca vic phm tc áp di vi
i b kt án theo bn án kt ti có hiu lc pháp lut ca Tòa án, không có
ti phm thì không có án tích, ch i phm ti mi chu án tích;
- Án tích ch tn ti trong mt khong thi gian nhnh:
thi gian th i vi b kp hành xong
bn án;
+ Thi hnh tùy theo hình phi
chp hành;
+ Thi hc bu t khi bn án ca Tòa án có hiu lc pháp
lut và kc xóa b theo quy nh ca pháp lut: Ht thi hn
nh ca pháp lung hn
khi Tòa án quyng hp xóa án tích theo quyt
nh ca Tòa án.
13
- Án tích là là yêu ci b kt án theo bn án kt ti có
hiu lc pháp lut ca Tòa án phc trong vic thc hin trách nhim
hình s vì ni b kp hành xong bn án có hiu lc pháp
lut ct án tích hoc hoc xóa án tích,
nh ca pháp lut hình s thì vn còn trách nhim hình s;
- i vi b ki
này phm ti mnh ca B lut hình s
là tình ting trách nhim hình s m g, khou 48) khi
i b kt án b coi là tái phm hay tái phm nguy hiu 49); mt
trong nhng tình tinh ti ca mt s cu thành ti phm trong phn riêng.
Nghiên cu cho thy, xét v mt bn cht thì vinh nhng hu
qu pháp lý mà i mang án tích phi chu do thc hin ti phm hoc
hành vi vi phm pháp lut trong thi gian mang án tích không nhm tr thù
kt án, mà s nh này chính là nhm mu kin
c giá tr ca vic chp hành nghiêm
chnh nhu ki n.
Rõ ràng, án tích không phi là bin pháp mang tính cht trng trc
li, nó li là bin pháp nhm khuyi b kt án t b hn quá kh
ti li c ng b kt án.
Trong quá trình áp dnh ca pháp lut hình s v xóa án
tích, vinh mi b kt án trong v án hình s c xóa án
t quan trng. Ni b kt án c xóa án
m ti mi s không b tính là phm ti thung
hp tái phm hay tái phm nguy him. Ngoài ra, vic xóa án tích hay
ng trong vinh mi là có ti hay
không có ti. Mt khác, trong lý l kt án có mc
xác nhn có hay không có tin án. Vic ghi có tin án hay không có tin án
14
trong vic gii quyt các v v xã h
ng hay hc tp a rt li vi mi. Vi
nhng ca vii vi b kt án, cho
thy vic nghiên cu c th, rõ ràng và có h thng v xóa án tích là cn thit
c tin áp dng các quy
phm pháp lut hình s v xóa án tích.
T n nay, xung quanh v khái nim xóa án tích, trong khoa
hc lut hình s m khác nhau:
Theo PGS.TS Tr tha nhn v mt
i b kt án không còn mang án tích và vì vy không còn chu hu
qu nào do vic kt án mang li [23, tr. 222].
m trên ca PGS.TS Tr c hiu theo khía
cng. Theo chúng tôi nu hiy
s không chính xác, khái ni hic khía cnh t tng ca
ving hp xóa án tích theo quynh ca Tòa án
i phm ti s không th ng mà phi do Tòa án
xem xét quynh.
cho rng Xóa án tích là xóa b bn án hình s i
vi m Tòa án kt án là s th hio trong lut hình
s i b kt án không mc cm ti li ca mình, to
u kin, hòa nhp vi cng [25, tr. 387].
m trên c p lý vì
xét v mt bn cht, án tích không phi là bn án hình s và do vy, xóa án
tích không th là xóa b bn án hình s c.
ThS. Phm Th Hc quan nic hiu là xóa b vic
mang án tích th hin s công nh ki vi
Tòa án xét x, kt ti [19, tr. 238].
15
Quan nim trên ca ThS. Phm Th Hc theo chúng tôi là không cht
ch v mt lôgic, hc thuc hiu là xóa b vic mang án
tích th hin s công nh kt án ".
T nhc lut hình s v
ng th nghiên cu nhng dn thng nht có
tính cht ch o ca thc tin áp dnh ca pháp lut hình s
Vit Nam v xóa án tích, chúng tôi nhn thy r
phi xut phát t:
-
- Bn cht pháp lý ca xóa án tích;
- Hu qu ca vic xóa án tích;
- Th tc t tng ca xóa án tích.
Vi nhng xum nghiên cu trên, v
chúng ta có th khnh rng:
- Bn cht pháp lý ca xóa án tích là xóa b hu qu pháp lý, trách
nhim hình s i vi b kt án và phi chu hình pht theo bn án kt
t có hiu lc pháp lut ca Tòa án. Theo GS.TSKH Lê Cm thì bn cht
pháp lý ca ch nh án tích:
Án tích là mt ch o ca lut hình s Vit Nam và
c th hin trong vic hy b hu qu pháp lý hình s i vi b
kt án, tc là chm dt hoàn toàn trách nhim hình s c
nhu ki t
án tích honh ca B lut hình
s , tr. 831].
- Th tc thc hin khi u kin do pháp
lunh: Chp hành xong bn án hoc ht thi hiu thi hành bn án,
không phm ti mi trong thi hn lunh
16
- Hu qu ca vi
b kt án.
thc hin vii phm
tnh ca B lut hình s
mt trong nhng nguyên tc x lý ca lut hình s Vit Nam. Ma
xóa án tích là nhm xóa b mc cm ci b kng viên h
tr v cuc sn. Ngoài ra, xóa án tích còn có tác dng h tr cho
công tác ci to, giáo dp hành hình ph
lai, vào s công bng ca xã hi vi h.
T nhng s phân tích, nghiên c và tham kho mt s quan
m khác nhau v ng th thc tin công tác áp dng các
quy phm pháp lut hình s Vit Nam v khoa hc
hin có 3 khái niu ca GS.TSKH Lê Cm theo chúng tôi là
khái ni nht, th hic rõ nét nht bn cht pháp lý ca án tích.
1)Án tích: là hu qu pháp lý ca vic phm ti b kt án phi
chu hình pht theo bn án kt tu lc pháp lut, gánh chu trong
thi hn nhnh k t khi bn u lc pháp lun khi hu
qu c xóa b nh ca pháp lut.
2) Ht án tích: là vic chm dt trách nhim hình s ci b kt án
nh ca pháp
lut hình s mà không cn có s xem xét và không cn có quynh riêng
ca Tòa án công nh kt án.
3) Xóa án tích: là vic chm dt trách nhim hình s ci b kt
nh ca pháp lut hình s, trên
s có s xem xét và quynh riêng ca Tòa án công nh kt
án [9, tr. 820-830].
17
1.1.2 Các điều kiện và thủ tục xóa án tích
1.1.2.1 u ki c xóa án tích
khuyi b kt án tái hòa nhp cng và rèn luyn
tt sau khi chp hành xong hình pht, ch nh ti các
u t u 57 B lut hình s c si b
sung trong B lut hình s ng ch nh xóa án tích t u 63
nh này, vii vp
hành xong bn án kt ti có hiu lc pháp lut cc thc hin
bng m
quynh cc
cp giy chng nhn xóa án tích.
nh hin hành ca h thng pháp lut hình s Vit Nam
v i b kt án phng
thu kiu kin v nu kin v thi gian.
V u kin ni dung, th nhti b kt án phi chp hành xong
bn án kt tu lc pháp lut ca Tòa án, bao gm c hình pht
chính và hình pht b sung (pht tin, bng thit hi, án phí ). Tuy
nh c u 64 B lut hình s 1999 thì
ng hi b kc min hình ph i
u kin này, mà ch cu kii b kc Tòa án min
hình ph;
Th hai, ht thi hiu thi hành án;
Th bai b kt án theo bn án kt ti có hiu lc pháp lut ca
p hành xong bn án ho t thi hiu thi hành bn án
không phm ti mi trong thi hnh ca pháp lut. Thi h
có th là mc bc vào loi hình
pht mà Tòa án tuyi vi phm ti.
18
u kin v mt thi gian thì vic xóa án tích ch c thc hin khi
m ti mi trong thi hnh:
- ng h t khi bn án có hiu
lc pháp lun thi hn do B lut hình s nh;
- ng hp xóa án tích theo quynh ca Tòa án: K t khi
bn án có hiu lc pháp lun khi Tòa án ra quynh xóa án tích. Tòa án
ch xem xét quynh vic xóa án tích sau mt thi hnh theo quy
nh ca B lut hình s.
Thi hi h Tòa án xem xét, quyt
nh xóa án tích có th c rút ngng hc binh
ca pháp lut hình s.
nh ca B lut hình s
nhu kin c th i b kc s c xem xét
1. i vi b pht cnh cáo, pht tin, ci to không giam gi, ci
to k lut ci, tù có thi h
thì nhu ki c xóa án tích là:
i b k p hành xong hình pht chính, hình pht b
sung (cm nhim chc v, tch thu tài st
nh khác ca Tòa án (bng thit h
p hành xong bn án, i b kt án không phm ti
mi trong thi hn do pháp lunh.
- Ti mi phnh bng mt bn án hình s có hiu lc pháp
lut. N k truy t v ti mi, thì phi v án
c x i b truy t không b kt ti thì mc xem xét
xóa án tích.
- Thi h vào hình phc tuyên trong
19
bn án có hiu lc pháp lui b kc Tòa án gim
nh hình ph vào quynh ca Tòa án. Thi h xóa án tích
i v kt án là mt na thi hi vi
u 77 B lut hình s).
- ng hc bii b kt án có nhng biu hin tin b
rõ r chc chính
quy ngh thì Tòa án có th xóa án
tích nm bc t mt phn mt phn hai thi hn
u 66).
2. i vi nhng hp xóa án tích phi do Tòa án quyt
nh, thì ngoài nhu kin nói i b kt án còn phi có thái
nghiêm chnh chp hành pháp lut, chính sách và tích cng ci to
coi là không chp hành nghiêm chnh chính
sách, pháp lut là nhng h x pht hành chính v nhng hành
vi vi phm pháp lun mc truy cu trách nhim hình s mà
không chu sa chi vi nhng hp ch là vic vi phm nh nht
án tích.
1.1.2.2 Th tc xóa án tích
nhu kin v c
i tuân theo nhng trình t, th tc nhnh v xóa án
nh ca pháp lut hình s.
i vng hích, th tnh
- nhu kinh tu 77 B
lut hình s k
ti cp giy chng nhn cho
tt c nh cp giy chng nhn
khi nhc xóa án tích yêu cu.
20
- i muc cp giy chng nhn xóa án tích phi n
xóa án tích t ng giy t sau:
a) Giy chng nhn ca Công an huyn, qun, th xã, thành ph thuc
t ng trú là h m ti mi trong thi gian mà pháp
lu c xóa án tích.
ng hp b pht cnh cáo, pht tin, ci to không giam gi, ci
to k lut ci, pht tù, thì tùy tng hp, phi có
gi t thi hn tù; giy chng nhn ca Công an huyn,
qun, th xã, thành ph thuc tnh ho k lut ci
i b k p hành xong hình pht ci to không giam gi
hoc ci to t i; quynh ca Tòa án gim thi gian chp
hành hình pht.
Ni b kt án còn b hình pht b sung thì tùy tng hp
phi có nhng giy t sau: Giy chng nhn ca y ban nhâng
i b kp hành xong hình pht qun ch hoc c
Biên lai np tin ph
c) Nu bn án có quynh v bng thit hi b kt án
phi np nhng giy t chng xong.
d) Biên lai np án phí.
- Chánh án Tòa án ký giy chng nhn xóa án tích và nu cn thì phi
tin hành nhng bin pháp xác minh.
Giy chng nhc cc xóa án tích
và sao gi cho Công an huyn, qun, th xã, thành ph thuc tnh và y ban
Nu xét thi b k u ki c cp giy chng
nhn xóa án tích thì Chánh án tòa án tr lt.
- i xin cp giy chng nhn xóa án tích do Tòa án cp phi np l
phí khi np p giy chng nhn xóa án tích.
21
i vng hp xóa án tích do Tòa án quynh thì th tc
- Vic xóa án tích do Tòa án quyc áp di vi nhng
ng hnh tu 77 B lut hình s
Ni b kt án có nhiu tin án thì ch c xóa án tích khi h p
hành xong tt c các bn án và ph u kin v thi gian không
phm ti mi vi tt c các bn án.
- i mun xin xóa án tích phi cho Tòa
thi có nhng giy t chng minh h nhng
u king thi có giy chng nhn ca y ban
ng trú v chp hành chính sách, pháp
lu ng ca h
- Tòa án kim tra nhu kic xóa án tích và nu cn thì tin
hành nhng bin pháp xác minh. Nu h thì Tòa án chuyn h
cho Vin kim sát cùng c Vin kim sát phát biu ý kin v i b kt
u kic xóa án tích hay không. Trong thi hi ngày k
t ngày nhc h ng Vin kim sát phi phát biu ý kin và
gi tr h nh xóa án tích ho
xóa án tích. Quynh xóa án tích phi gi b kt án, Vin kim
sát nhân dân cùng cp, Công an huyn, qun, th xã, thành ph thuc tnh và
ng
hi nói rõ lý do.
- Vin kim sát nhân dân có quyn kháng ngh theo th tc phúc thi
vi quynh xóa án tích. Nu quynh cu lc pháp
lut mà phát hin có sai lm thì có th b kháng ngh theo th tc thm.
- i b u phi ch m
sau mc xin xóa án tích. Nu b n th hai thì ph