Quốc hội với việc bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT





NGUYỄN MẠNH DŨNG



QUỐC HỘI VỚI VIỆC BẢO ĐẢM TÍNH THỐNG NHẤT
CỦA HỆ THỐNG PHÁP LUẬT



LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC







Hà Nội - 2008

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT

NGUYỄN MẠNH DŨNG



QUỐC HỘI VỚI VIỆC BẢO ĐẢM TÍNH THỐNG NHẤT
CỦA HỆ THỐNG PHÁP LUẬT

Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật
Mã số: 60.38.01



LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC


NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Ngô Đức Mạnh




Hà Nội - 2008

1

Trang
 4
1.  4
2.  6
3.  7

4.  8
5.  8
6.  9
7.  9
 11
1 









 I TRONG
         
 11
1.1. 





 11
1.2. 
 16
          
          
 20

2.1. 






















 20
2.1.1. Quyết định Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 21
2.1.2. Tham gia và thúc đẩy quá trình soạn thảo 25
2.1.3. Thẩm tra các dự án luật 27
2.1.4. Xem xét, thảo luận và thông qua các dự án luật 30
2.1.5. Thiết lập các thiết chế bảo đảm tính thống nhất của hệ thống
pháp luật 32

2
2.2. 




















 35
2.2.1. Trong hoạt động xây dựng pháp luật 35
2.2.2. Trong hoạt động giải thích pháp luật 37
2.2.3. Trong việc thiết lập các thiết chế 38
2.2.4. Trong hoạt động xem xét, rà soát các văn bản quy phạm pháp
luật…… 39
2.3. 

















 40
2.3.1. Trong hoạt động xây dựng pháp luật 40
2.3.2. Trong hoạt động giải thích pháp luật 45
2.3.3. Trong hoạt động thiết lập các thiết chế bảo đảm tính thống nhất
của hệ thống pháp luật 46
2.3.4. Trong hoạt động xem xét, rà soát các văn bản quy phạm pháp
luật……… 48
2.4.  , 

























 48
2.4.1. Quan niệm chưa hợp lý về vai trò của Quốc hội trong hoạt động
lập pháp 49
2.4.2. Quy trình lập pháp chưa hợp lý 53
2.4.3. Năng lực thể chế của Quốc hội chưa được đảm bảo 66
2.4.4. Chưa gắn kết được hoạt động giám sát việc ban hành văn bản
quy phạm pháp luật với việc ban hành văn bản hướng dẫn thi hành
luật……………. 68
   
 70
3.1.  70
 72

3.2.1. Cải tiến việc lập Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 72

3
3.2.2. Đề cao vai trò của hoạt động xây dựng chính sách lập pháp
thống nhất 73
3.2.3. Tăng cường hiệu quả của công tác thẩm tra 76
3.2.4. Cải tiến thủ tục tại các kỳ họp Quốc hội 79
3.2.5. Đổi mới phương thức hoạt động của Ủy ban thường vụ Quốc
hội 80
3.2.6. Quy trình mở để thu thập ý kiến công chúng 81
 81
 84
3.4.1. Áp dụng kỹ thuật dùng một luật sửa nhiều luật 84
3.4.2. Áp dụng kỹ thuật pháp điển hóa 86
 90
 94


4


1. 

 
               -




trong 

-  
Nam k


b    

          


 


 
,   
   


5


          t. Tuy   
 
 

 


 




c






u

               

 



6



2.  
, l
,  

, 
, c 


 


   
  
 , 
, 

.      
     
 
1.    „Thực trạng bảo đảm tính hợp hiến và tính
thống nhất trong hệ thống pháp luật của các văn bản quy phạm pháp luật‟, t


2. „Đổi mới quan niệm về pháp luật - Khởi điểm của

7
quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật‟, ,
;
3. „Kế thừa, phát huy truyền thống pháp điển hóa
Việt Nam ngàn năm tuổi để xây dựng một hệ thống các đạo luật Việt Nam
thời kỳ đổi mới‟, 

4. „Khái niêm văn bản quy phạm pháp luật và hệ
thống văn bản quy phạm pháp luật‟   
5, 07;
5. , Rà soát để hoàn thiện hệ thống pháp luật: Tình
trạng thừa quy định pháp luật‟,        , 
2007;
6. „Bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống
nhất của hệ thống pháp luật‟,    8
02 2008;

7. „Vai trò của Ủy ban pháp luật trong việc bảo đảm
tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của hệ thống pháp luật‟, 
 2008.

3. M
 x
              
 
 



8

4. 

L 
 

 
D 
,  
 trong

 
 d 
 






5. P
          
 - 

 trong 
C: , n 
,  

9
6. 
 
 
 
 




 
ta 
  


 

cho 

 .

7. 
 


  
1: C

10

2: 

3 






11














N
1.1. K





     
.
N

  









 [5, 6].


12
 
. Theo 




s 
  

 
 


Thứ nhất, t  
 
               

 
 
 Tr

 
  
   
 , 
,   
 h h 
  

13
 quy    
 



    

Thứ hai là, t . 



.   

      
 
nhau 
  t
c :


, 

 
;
   
     



14
Thứ ba là, t  

T



sau

 
  

  
. M
h





 


tính thống nhất của hệ
thống pháp luật là sự đồng bộ về số lượng các văn bản quy phạm pháp luật
được ban hành dưới các hình thức pháp lý khác nhau, theo thứ bậc về hiệu
lực pháp lý, thống nhất về nội dung thể hiện và phù hợp về cấu trúc nội tại
của văn bản quy phạm pháp luật và giữa văn bản đó với hệ thống các văn bản
quy phạm pháp luật khác cùng điều chỉnh một lĩnh vực hoặc một nhóm quan

15
hệ có cùng tính chất hoặc một quan hệ pháp luật cụ thể nào đó.

, c








(i)  


(ii) 

;
(iii) 
              
trong ;
(iv)  

, 
 

 


16
(i) 
 
(ii) 

(iii) 
 


(iv) 

(v)  


(vi) 


1.2.              





 





17


“1. Làm Hiến pháp và sửa đổi Hiến pháp; làm luật và sửa đổi luật;
quyết định chương trình xây dựng luật, pháp lệnh;
2- Thực hiện quyền giám sát tối cao việc tuân theo Hiến pháp, luật và
nghị quyết của Quốc hội; xét báo cáo hoạt động của Chủ tịch nước, Uỷ ban
thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân
dân tối cao;
…




Thứ nhất, 





 

 




Thứ hai,            

18
      





.
Thứ ba, trong , 
, 
, .
Thứ tư, 

               

c


  

 , 
   
 
, 
.


        ra,
 

19
  . N 
   

  , 
   

 
 








20
g 2
 


2.1. 






















 
    
, 
l


1.  (

;
2.   


3. 
4.         ( 


;
5.             


21
6. 


7. 

 XI);
8. 



 

 
 5 (i) 
(ii) (iii) 
 (iv)  

2.1.1. Quyết định Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh



“quyết định chương trình xây dựng luật, pháp lệnh” 
c “trình Quốc hội, Uỷ ban
thường vụ Quốc hội ý kiến về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh” 
95).
C ,
 “quyết định chương trình xây dựng luật,

22
pháp lệnh của cả nhiệm kỳ Quốc hội và chương trình hàng năm theo đề nghị
của Uỷ ban thường vụ Quốc hội” ; 
“lập dự án về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
và trình Quốc hội quyết định; chỉ đạo việc thực hiện chương trình xây dựng
luật, pháp lệnh”    “ra pháp lệnh căn cứ vào chương
trình xây dựng luật, pháp lệnh đã được Quốc hội thông qua” ; 
“thẩm tra dự kiến của Chính phủ về
chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, đề nghị của cơ quan khác, tổ chức,
đại biểu Quốc hội về xây dựng luật, pháp lệnh, kiến nghị của đại biểu Quốc
hội về luật, pháp lệnh” 
C  , 

              

           
  
24).
c 



- 




 22).
“Uỷ ban pháp luật của Quốc hội chủ trì và phối hợp với Hội

23
đồng dân tộc và các Uỷ ban khác của Quốc hội thẩm tra dự kiến của Chính
phủ về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, đề nghị xây dựng luật, pháp
lệnh của cơ quan khác, tổ chức, đại biểu Quốc hội, kiến nghị về luật, pháp
lệnh của đại biểu Quốc hội” . “Căn cứ vào dự kiến của
Chính phủ, đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh của cơ quan khác, tổ chức, đại
biểu Quốc hội, kiến nghị về luật, pháp lệnh của đại biểu Quốc hội, ý kiến
thẩm tra của Uỷ ban pháp luật, Uỷ ban thường vụ Quốc hội lập dự án chương
trình xây dựng luật, pháp lệnh trình Quốc hội quyết định” 
22). “Quốc hội quyết định chương trình xây dựng luật, pháp lệnh cả nhiệm kỳ
trong năm đầu tiên của mỗi khoá Quốc hội; quyết định chương trình xây
dựng luật, pháp lệnh hàng năm tại kỳ họp cuối năm của năm trước” 
 

 

“Uỷ ban thường vụ Quốc hội chỉ đạo việc thực hiện chương trình
xây dựng luật, pháp lệnh. Cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội trình dự án
luật, dự án pháp lệnh đã được quyết định trong chương trình xây dựng luật,
pháp lệnh có trách nhiệm tổ chức việc soạn thảo, bảo đảm chất lượng và thời
hạn trình dự án”.

             
 




 