hoàn thiện địa vị pháp lý của công ty trách nhiệm hữu hạn

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Mục lục
Trang
Lời nói đầu
3
Chơng I
Những vấn đề chung về công ty trách nhiệm hữu hạn
5
I Sự ra đời và phát triển của công ty trách nhiệm hữu hạn 5
II Vị trí, vai trò của công ty trách nhiệm hữu hạn trong nền
kinh tế thị trờng
7
III Đặc điểm của công ty trách nhiệm hữu hạn 9
Chơng II
Địa vị pháp lý của công ty trách nhiệm hữu hạn theo
pháp luật hiện hành
13
I Khái niệm và đặc điểm của công ty trách nhiệm hữu hạn
theo pháp luật hiện hành
13
1
Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên
13
2
công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
14
II Thành lập, giải thể, phá sản công ty trách nhiệm hữu hạn 16
1
Quy chế thành lập công ty
16
2

Quy chế giải thể và phá sản công ty
23
III Quyền và nghĩa vụ của công ty trách nhiệm hữu hạn 27
1
Quyền của công ty trách nhiệm hữu hạn
27
2
Các nghĩa vụ của công ty trách nhiệm hữu hạn
31
IV Quy chế thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn 35
1
Xác lập và chấm dứt t cách thành viên của công ty trách
nhiệm hữu hạn
35
2
Quyền và nghĩa vụ của công ty trách nhiệm hữu hạn
38
V Tổ chức quản lý công ty trách nhiệm hữu hạn 39
1
Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở
lên
39
2
Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
43
Chơng III
Vấn đề hoàn thiện địa vị pháp lý của công ty trách
nhiệm hữu hạn trong giai đoạn hiện nay
45
I Những đổi mới của Luật doanh nghiệp về địa vị pháp lý

của công ty trách nhiệm hữu hạn
45
1
Thực trạng hoạt động của công ty trách nhiệm hữu hạn
49
2
Những vấn đề pháp lý đặt ra cần giải quyết
51
II Một số ý kiến về địa vị pháp lý của công ty trách nhiệm
hữu hạn trong giai đoạn hiện nay
51
1
Một số ý kiến về công ty trách nhiệm hữu hạn trong giai
đoạn hiện nay
51
2
Các giải pháp pháp luật bảo đảm cho hoạt động của
53
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
KÕt luËn
54
Tµi liÖu tham kh¶o
56
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời nói đầu
Công ty trách nhiệm hữu hạn(TNHH) đã xuất hiện từ lâu, đầu tiên ở Đức
năm 1982 là kết quả của hoạt động lập pháp. Đúng nh dự đoán của các nhà làm

luật sau khi có Luật công ty TNHH, ngay lập tức nó nhận đợc sự hởng ứng của
các nhà đầu t, đặc biệt là các nhà đầu t có vốn nên nó kết hợp đợc u điểm về chế
độ trách nhiệm của công ty cổ phần và u điểm về chế độ trách nhiệm hữu hạn
của công ty đối vốn, đồng thời nó còn kết hợp đợc u điểm về chế độ chịu trách
nhiệm của công ty cổ phần và u điểm của các thành viên quen biết nhau trong
công ty đối nhân. Từ khi ra đời đến nay, số lợng các công ty TNHH đã phát
triển nhanh chóng, quy mô và là một trong những loại hình công ty quan trọng
trên thế giới. Nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên khi tham gia công ty, Nhà nớc
cần có sự điều chỉnh đối với các hoạt động của công ty. Năm 1990 với sự ra đời
của Luật công ty và Luật doanh nghiệp t nhân thì sự tồn tại và phát triển của
khu vực kinh tế t nhân mới đợc Chính phủ thừa nhận. Đây là bớc chuyển biến
cơ bản có vị trí đặc biệt quan trọng mở đầu cho quá trình đối mới nền kinh tế
quốc dân và đợc lối phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hớng xã
hội chủ nghĩa. Đến kỳ họp ngày 12/6/1999 Quốc hội nớc Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam đã ban hành Luật doanh nghiệp thay thế cho Luật công ty và
Luật doanh nghiệp t nhân, trong đó quy định về công ty TNHH.
Luật doanh nghiệp đợc ban hành đã thể chế hoá đờng lối đổi mới nền kinh
tế của Đại hội Đảng VI thành pháp luật và đợc lối này thực tế đã khẳng định sự
đúng đắn của nó. Luật doanh nghiệp đợc ban hành là một đảm bảo pháp lý cho
các nhà đầu t, giúp họ thực hiện quyền tự do kinh doanh của mình. Luật doanh
nghiệp ra đời để thực hiện đờng lối phát triển của nền kinh tế hàng hoá nhiều
thành phần, huy động và sử dụng nguồn vốn có hiệu quả, tạo thêm nhiều việc
làm, bảo vệ lợi ích hợp pháp của ngời góp vốn đầu t, đẩy nhanh tốc độ phát triển
kinh tế, tăng cờng hiệu quả quản lý nhà nớc đối với hoạt động kinh doanh. Luật
doanh nghiệp quy định về các loại hình doanh nghiệp trong đó có công ty
TNHH, luật đã quy định về quyền và nghĩa vụ của công ty, cách thức thành lập,
phạm vi hoạt động, điều kiện của thành viên công ty. Ưu điểm lớn nhất của
công ty là chế độ TNHH, công ty chỉ chịu trách nhiệm về khoản nợ của công ty
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

trong phạm vi tài sản của mình. Do có chế độ TNHH mà nó giúp cho các nhà
đầu t mạnh dạn đầu t vào bất kỳ lĩnh vực nào của nền kinh tế. Thực tế cho thấy
công ty TNHH, các tổ chức thông thờng là ngời quen biết, có sự tin cậy nhất
định vào nhau, nó rất phù hợp với những doanh nghiệp có quy mô trung bình và
nhỏ.
Theo thống kê thực tế cho thấy hơn mời năm qua trong cả nớc đã có hơn
35.000 doanh nghiệp gồm các doanh nghiệp t nhân, công ty TNHH, công ty cổ
phần đợc thành lập. Nhìn chung sự phát triển của công ty diễn ra khá nhanh.
Trong một thời gian ngắn nó đã phát huy đợc tác dụng tích cực đối với việc huy
động vốn, giải quyết việc làm, đám ứng đợc yêu cầu của thị trờng, kích thích
tính năng động sáng tạo và thức tỉnh ý thức kinh doanh tự vơn lên hạn chế sự
trông chờ, ỷ lại của các công ty vào Nhà nớc. Tuy nhiên, cho đến nay trớc yêu
cầu của công cuộc đổi mới kinh tế, qua thực tiễn áp dụng Luật công ty ở nớc ta
đã xuất hiện nhiều điểm bất cập, không phù hợp với nền kinh tế hiện nay. Chính
vì vậy, vẫn còn nhiều vấn đề cần phải đợc nghiên cứu, trao đổi thêm nhằm giúp
cho Luật doanh nghiệp có thể thực sự phát huy tác dụng và đi vào cuộc sống,
đồng thời nhằm hoàn thiện pháp luật về địa vị pháp lý của công ty TNHH, một
loại hình doanh nghiệp có nhiều điểm phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế ở
nớc ta hiện nay.
Bố cục của khoá luận đợc thực hiện qua các phần sau:
- Lời nói đầu.
- Chơng I: Những vấn đề chung về Công ty trách nhiệm hữu hạn.
- Chơng II: Địa vị pháp lý của Công ty trách nhiệm hữu hạn.
- Chơng III: Vấn đề hoàn thiện địa vị pháp lý của công ty trách nhiệm hữu
hạn trong giai đoạn hiện nay.
- Kết luật.
- Tài liệu tham khảo.
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Chơng I

Những vấn đề chung về công ty trách nhiệm hữu hạn
I. Sự ra đời và phát triển của công ty trách nhiệm hữu hạn.
Trong nền kinh tế nớc ta hiện nay t trớc tới nay có nhiều đơn vị gọi là
công ty, khái niệm công ty đợc sử dụng cho các đơn vị kinh tế chuyên hoạt
động thơng nghiệp, dịch vụ để phân biệt với các doanh nghiệp chuyên hoạt
động sản xuất. Khái niệm công ty không đợc hiểu theo bản chất pháp lý mà đợc
hiểu theo hình thức kinh doanh. Trong nền kinh tế hàng hoá không có Luật
công ty.
Theo khái niệm trên thì có nhiều loại công ty, với những mục đích khác
nhau trong đó có các loại hình công ty thơng mại hay kinh doanh là phổ biến
ngoài ra còn có các loại hình công ty dân sự.
Từ khái niệm trên, công ty kinh doanh có những đặc điểm cơ bản sau:
- Công ty là sự liên kết nhiều cá nhân và pháp nhân, sự liên kết này đợc
thể hiện ở hình thức bên ngoài là một một tổ chức.
- Các thành viên phải bỏ ra một số tài sản của mình để góp vốn vào công
ty. Đây là điều kiện quan trọng để thành lập công ty. Tuy nhiên, vai trò góp vốn
của các loại công ty khác nhau.
Mục đích của việc thành lập công ty là để kinh doanh kiếm lời. Nh vậy, về
thực chất, công ty kinh doanh là loại hình doanh nghiệp có sự liên kết ít nhất là
hai bên, các bên tham gia có thể là nhân, pháp nhân, nó hoàn toàn khác với
doanh nghiệp một chủ sở hữu.
Cũng nh các hoạt động kinh tế khác, công ty ra đời, tồn tại và phát triển
trong những điều kiện nhất định.
Trong xã hội, khi nền tảng hàng hoá đã phát triển ở lĩnh vực nhất định để
mở mang kinh doanh, các nhà kinh doanh cần phải có nhiều vốn để đáp ứng
nhu cầu về vốn buộc các nhà kinh doanh phải liên kết với nhau trên cơ sở vốn
và tin tởng lẫn nhau, sự liên kết theo các hình thức nhất định tạo ra mô hình tổ
chức mới là công ty.
5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Mặt khác, khi sản xuất hàng tiêu dùng, hàng hoá phát triển thì sự cạnh
tranh trên thị trờng ngày càng khắc nghiệt hơn. Các nhà doanh nghiệp có vốn
đầu t thấp thờng ở vào vị trí bất lợi trong quá trình cạnh tranh vì vậy, các nhà
kinh doanh phải liên kết với nhau thông qua hình thức là góp vốn để thành lập
một doanh nghiệp vững chắc trên thị trờng. Hơn nữa, trong kinh doanh thờng
gặp rủi ro, các nhà kinh doanh phải liên kết với nhau để nếu có rủi ro xảy ra thì
nhiều ngời cùng gánh chịu, điều này có lợi so với doanh nghiệp một chủ. Mô
hình liên kết này tỏ ra hấp dẫn, phù hợp với nền kinh tế thị trờng và những ngời
kinh doanh.
Do vậy, công ty đã đợc các nhà kinh doanh tiếp thu và áp dụng. Nh vậy,
sự ra đời của công ty là một quy luật khách quan trong nền kinh tế thị trờng.
Công ty ra đời là kết quả của việc thực hiện nguyên tắc tự do kinh doanh,
tự do quy ớc, tự do lập hội. Sự ra đời của công ty kinh doanh đã kéo theo những
nhu cầu cần phải có luật về công ty. Pháp luật công ty là một tập hợp các quy
phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ phát sinh trực tiếp trong quá trình
thành lập, hoạt động, phát triển và kết thúc hoạt động của công ty. Pháp luật
công ty bảo vệ lợi ích chung của công ty.
ở Việt Nam, Luật công ty ra đời muộn và chậm phát triển. Mặc dù hoạt
động thơng mại đã có từ lâu và trong lịch sử hoạt động thơng mại để điều chỉnh
cân bằng thông lệ thơng mại, ở Việt Nam xuất hiện nhiều loại công ty dới hình
thức hội, vì thế Luật công ty gắn liền với Luật dân sự và Luật thơng mại.
Từ sau năm 1854 đất nớc chia làm hai miền, do đó, có hai hệ thống pháp
luật khác nhau. ở miền Bắc bắt đầu xây dựng nền kinh tế kế hoạch hoá tập
trung với hai thành phần kinh tế chủ yếu là quốc doanh và tập thể nên không có
công ty và Luật công ty. ở miền Nam, Bộ luật thơng mại Sài Gòn 1972 cũng có
quy định về hội YNHH gần giống với các đặc điểm đặc trng của công ty
TNHH.
Từ năm 1986, Đảng ta quyết định chuyển nền kinh tế kế hoạch hoá tập
trung sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo cơ chế thị trờng có sự
quản lý của Nhà nớc theo định hớng xã hội chủ nghĩa. Ngày 12/12/1990 Quốc

6
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
hội đã thông qua Luật công ty, quy chế pháp lý của công ty TNHH và công ty
cổ phần. Điều này đã đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình thực hiện đờng
lối đổi mới kinh tế ở Việt Nam. Thực tế cho thấy rằng, Luật công ty đã có
những đóng góp tích cực vào thành công phát triển kinh tế xã hội ở nớc ta trong
gần 10 năm qua. Tuy nhiên, bên cạnh đó Luật công ty cũng dần dần bộc lộ
nhiều thiếu sót, cha theo kịp sự phát triển của nền kinh tế và sự hội nhập quốc
tế. Nhận thức đợc yêu cầu của thực tế trên, ngày 12/6/1999 Quốc hội đã thông
qua Luật doanh nghiệp năm 1999 thay thế cho Luật công ty và Luật doanh
nghiệp t nhân.
II. Vị trí, vai trò của công ty trách nhiệm hữu hạn trong nền
kinh tế thị trờng.
Vai trò quan trọng của Công ty TNHH không thể thiếu đợc trong nền kinh
tế thị trờng nên khi Việt Nam phát triển nền kinh tế thị trờng thì cần phải có loại
hình công ty này.
Ra đời năm 1982 tại Đức, công ty TNHH đợc luật pháp các nớc Châu Âu
lục địa thừa nhận và phát triển mạnh mẽ cho tới ngày nay. ở các nớc phát triển
đặc biệt là các nớc t bản chủ nghĩa, công ty TNHH đóng vai trò quan trọng
trong các hoạt động thơng mại cũng nh trong nền kinh tế tự t bản chủ nghĩa.
Đây là loại công ty kết hợp đợc những u điểm về chế độ TNHH của công ty cổ
phần và u điểm các thành viên quen biết nhau của công ty đối nhân. Nó khắc
phục đợc nhợc điểm về sự phức tạp khi thành lập và quản lý của công ty cổ
phần, nhợc điểm không phân chia đợc rủi ro của công ty đối nhân. Chính vì vậy
mà hiện nay công ty TNHH trở nên quan trọng bậc nhất và đã đợc phần lớn các
nhà kinh doanh lu tâm tới. Trong nền kinh doanh thị trờng, chế độ trách nhiệm
hữu hạn tạo điều kiện cho các nhà kinh doanh hạn chế rủi ro bằng cách chia sử
trách nhiệm cho nhiều ngời, giúp cho các nhà đầu t mạnh dạn đầu t vào bất kỳ
lĩnh vực kinh tế nào có lợi cho xã hội. Công ty đã tạo điều kiện cho bất kỳ nhà
đầu t nào cũng có thể góp vốn của họ. Điều này đã thu hút đợc nhiều các nhà

đầu t cũng nh ngời có vốn quan tâm đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Vì thế,
có thể nói công ty TNHH đã chiếm vị trí hết sức quan trọng trong nền kinh tế
thị trờng. Việc thu hút đầu t từng bớc đa nền kinh tế phát triển, mở rộng quy mô
7
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
địa bàn và đa dạng hoá ngành nghề kinh doanh. Số lợng các công ty TNHH
ngày càng tăng đã dần dần chứng minh đợc tầm quan trọng của nó. Thực tế ở
Việt Nam cho thấy các nhà đầu t cũng rất thích thú với loại hình kinh doanh
này. Nhất là trong tình hình hiện nay nớc ta đang từng bớc đổi mới nên kinh tế
toàn diện trong đó có cơ cấy kinh tế hoà nhập với nền kinh tế của các nớc trên
thế giới.
Trớc năm 1986, nền kinh tế nớc ta có đặc điểm là xây dựng nền kinh tế kế
hoạch hoá tập trung chủ yếu là hai thành phần quốc doanh và tập thể. Trong
thời kỳ này kinh tế t nhân không có điều kiện phát triển do hoàn cảnh lịch sử.
Thành phần kinh tế t nhân lại dựa trên cơ sở sản xuất nhỏ và là thành phần kinh
tế không thuần nhất. Nói chung về mặt kinh tế họ đều là những sở hữu nhỏ, tiến
hành hoạt động kinh tế bằng chính lao động của mình. Nền kinh tế Việt Nam
giai đoạn này là nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung, quan liêu bao cấp chứ
không phải là nền kinh tế hàng hoá với sự đa dạng của các thành phần kinh tế.
ở đó không có sự cạnh tranh mà chỉ có hai thành phần là kinh tế quốc doanh và
tập thể với vai trò bao trùm của Nhà nớc từ khâu sản xuất đến khâu phân phối, l-
u thông, Nhà nớc không khuyến khích làm giàu, không khuyến khích t nhân
phát triển kinh tế. T nhân không đợc phép đầu t vào các dự án lớn, vì vậy thời
kỳ này không có cạnh tranh nên không có rủi ro. Cơ chế đó đã làm vai trò của
nền kinh tế t nhân trong giai đoạn này không phát triển và không có vị trí trong
nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung, quan liêu bao cấp ở nớc ta.
Từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI năm 1986 do có sự nhận thức đúng
đắn tình hình kinh tế của nớc ta lúc bấy giờ nên Nhà nớc ta chuyển nền kinh tế
tập trung, quan liêu bao cấp sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo cơ
chế thị trờng có sự quản lý của Nhà nớc theo định hớng xã hội chủ nghĩa.

Nền kinh tế Việt Nam trớc đây chủ yếu là tự cấp tự túc với cơ chế cấp
phát giao nộp tiền thì hiện nay nền kinh tế của Việt Nam đã chuyển đổi để phù
hợp với sự phát triển của đất nớc. Nhà nớc đã dần dần giảm bớt các chỉ tiêu
pháp lệnh có tính áp đặt và xoá bỏ sự không có giới hạn vào quá trình hoạt động
sản xuất kinh doanh của các đơn vị kinh tế, chuyển dần việc điều chỉnh của
mình thông qua việc quản lý vĩ mô nh thuế, pháp luật...
8
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Các thành phần kinh tế nớc ta, tập thể và t nhân có thể thay đổi về vai trò
và cơ chế hoạt động trong đó có vai trò chủ đại vẫn thuộc về thành phần kinh tế
quốc doanh, nghĩa là quốc doanh vẫn nắm giữ một số ngành then chốt, thông
qua kinh tế quốc doanh, Nhà nớc tác động vào nền kinh tế. Mục đích của việc
giữ vai trò chủ đạo cho nền kinh tế quốc doanh là nhằm đảm bảo cho sự phát
triển ổn định và có hiệu quả của toàn bộ nền kinh tế quốc dân theo định hớng
xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh đó, các thành phần kinh tế khác nh kinh tế tập thể,
hợp tác xã cũng có những thay đổi theo hớng giảm dần sự can thiệp của Nhà n-
ớc. Vì vậy, việc chuyển sang nền kinh tế thị trờng của Việt Nam không chỉ đơn
giản là sự chuyển biến thuần tuý về mặt kinh tế mà phải gắn liền với sự thay đổi
căn bản về mặt xã hội và tạo ra sự thống nhất giữa tăng trởng kinh tế với công
bằng tiến bộ xã hội.
Hiện nay chúng ta đang xây dựng và phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều
thành phần theo cơ chế thị trờng có sự điều tiết của Nhà nớc, các thành phần
kinh tế đều đợc khuyến khích phát triển. Các doanh nghiệp đều bình đẳng với
nhau trong hoạt động kinh doanh và bình đẳng trớc pháp luật. Trong nền kinh
tế hàng hoá nhiều thành phần, phạm vi hoạt động, lĩnh vực hoạt động của kinh
tế quốc doanh sẽ thu hẹp nhng nó vẫn giữ vai trò chủ đạo bởi nó vẫn sẽ tồn tại
và phát triển ở nhiều ngành, nhiều lĩnh vực khác nhau trong nền kinh tế. Nhà n-
ớc cần phải có những công ty TNHH ở những lĩnh vực khác nhau can thiệp vào
nền kinh tế thị trờng. Sự tồn tại duy nhất của công ty TNHH trong nền kinh tế
thị trờng và đặc biệt là ở nớc ta hiện nay là một tất yếu khách quan. Để công ty

TNHH phát huy đợc vai trò chủ đạo của mình đòi hỏi Nhà nớc phải có chính
sách hợp lý với công ty TNHH. Đó là yếu tố quan trọng chi phối qua trình thành
lập và điều chỉnh pháp lý đối với việc tổ chức và hoạt động của công ty TNHH.
III. đặc điểm của công ty trách nhiệm hữu hạn.
Nh bất kỳ một hiện tợng kinh tế nào, công ty ra đời phát triển và tồn tại
trong những điều kiện lịch sử nhất định. Trong xã hội, khi nền kinh tế xã hội
phát triển thì nhu cầu mở rộng kinh doanh cũng dần đợc hình thành. Để đáp
ứng đợc nhu cầu vốn cho kinh doanh buộc các nhà kinh doanh phải liên kết với
nhau, họ đã liên kết theo hình thức nhất định và tạo ra mô hình kinh doanh mới
9
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
đó là công ty. Lúc đầu công ty chỉ xuất hiện ở những nớc có nền kinh tế thị tr-
ờng phát triển, nơi có những nguyên nhân, điều kiện, môi trờng kinh doanh
thuận lợi. Sau đó công ty ngày càng phát triển và mở rộng trên thế giới.
Theo quy định chung của các thơng gia trong quá trình hoạt đoạt động
kinh doanh của mình, dới sự tác động của những biến đổi trong đời sống kinh tế
xã hội, tiến hành thành lập các doanh nghiệp phù hợp với pháp lý điều chỉnh nó.
Nhng đối với công ty TNHH lại có con đờng hình hành riêng. Công ty TNHH
ra đời tại Đức năm 1892, lịch sử hình thành của nó sẽ chứng minh và làm sáng
tỏ bản chất pháp lý của nó.
Trong hoàn cảnh lịch sử lúc đó, bên cạnh các công ty cổ phần ra đời trớc
với một quy mô lớn, các nhà đầu t thấy thiếu một loại hình công ty thích hợp
cho các loại hình đầu t vừa và nhỏ. Song họ muốn tận dụng khả năng đối vốn
của công ty cổ phần lại không chịu quy chế trách nhiệm vô hạn nh công ty hợp
danh. Họ muốn có một mô mới đáp ứng đợc yêu cầu vốn vừa và nhỏ, số lợng
thành viên ít, quy chế hợp pháp đơn giản và chịu TNHH. Trớc yêu cầu này, các
nhà lập pháp ngời Đức đã nghiên cứu và ban hành Luật công ty TNHH vào năm
1892, công ty TNHH kết hợp đợc nhiều lợi thế cơ bản của các loại hình là công
ty hợp danh và công ty cổ phần. Do đó, ngay từ khi mới ra đời nó đã khẳng định
đợc vị trí độc lập của mình và trở thành một loại hình công ty quan trọng đợc

các nhà kinh doanh u chuộng, số lợng công ty TNHH tăng nhanh và hiện nay
nó là một trong những công ty quan trọng nhất ở Cộng hoà liên bang Đức. Sau
năm 1892 hầu hết các nớc Châu Âu lục địa, Nam Mĩ cũng có Luật công ty
TNHH. Thực tế chứng minh ở Việt Nam cũng có rất nhiều các nhà đầu t thích
thành lập công ty TNHH. Từ khi có Luật công ty đến nay, số lợng công ty
TNHH nhiều hơn hẳn công ty cổ phần. Tuy nhiên đặc điểm của công ty đối
nhân là sự quen biết giữa các thành viên nhng công ty TNHH vẫn đợc sắp xếp
vào loại công ty đối vốn.
Theo Luật doanh nghiệp 1999, công ty TNHH đợc hiểu nh sau: Công ty
TNHH là loại hình công ty, gồm không quá năm mơi thành viên góp vốn thành
lập và công ty chỉ phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty bằng tài
sản của mình.
10
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Theo Điều 2 và Điều 46 Luật doanh nghiệp Nhà nớc thì công ty TNHH có
những đặc điểm cơ bản sau:
Về thành viên: công ty TNHH là loại hình công ty không quá năm mơi
thành viên trong suốt quá trình hoạt động. Thành viên công ty có thể là các cá
nhân, tổ chức kinh tế có t cách pháp nhân hay tổ chức xã hội. Thông thờng các
thành viên quen biết nhau tuy rằng không thân thiết nh loại hình công ty đối
nhân. Nh vậy, theo quy định của loại Luật doanh nghiệp 1999 công ty TNHH
đợc chia làm hai loại: Công ty TNHH có từ hai thành viên trở lên và công ty
TNHH 1 thành viên. Trong trờng hợp công ty TNHH một thành viên chủ sở hữu
phải là một tổ chức.
Về t cách pháp lý: công ty TNHH có t cách pháp nhân, có tài sản độc lập,
có các quyền tài sản và các quyền khác. Công ty chỉ phải chịu trách nhiệm về
các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản của công ty trong phạm vi tài sản của công
ty. Đối với công ty TNHH một thành viên thì chủ sở hữu công ty chịu TNHH về
các khoản nợ và các khoản nợ khác của công ty trong phạm vi vốn điều lệ của
công ty.

Về vốn: Vốn điều lệ đợc chia thành từng phần, mỗi thành viên có thể góp
nhiều, ít khác nhau và bắt buộc phải góp đủ khi công ty thành lập. Nguyên tắc
này đợc thể hiện rõ trong quá trình góp vốn, sử dụng vốn và phân chia lợi
nhuận, phần góp vốn của các thành viên công ty đợc ghi trong điều lệ, việc
chuyển nhợng vốn của các thành viên công ty trớc hết phải u tiên cho ngời
ngoài không phải là thành viên của công ty nếu các thành viên cong lại không
mua hoặc mua không hết. Công ty TNHH chỉ có thể huy động vốn bằng cách
tăng vốn điều lệ hoặc tiếp nhận thêm thành viên mới. Với trờng hộ công ty
TNHH một thành viên, tăng giảm vốn điều lệ đợc thực hiện bằng hai cách:
Tăng, giảm vốn góp của chủ sở hữu công ty, điều chỉnh mức vốn điều lệ tơng
ứng với giá trị tài sản của công ty.
Về tổ chức quản lý: Luật doanh nghiệp 1999 quy định cơ cấu quản lý phụ
thuộc vào số lợng thành viên công ty. Công ty TNHH một thành viên có thể tổ
chức thành hội đồng quản trị và giám đốc(tổng giám đốc). Công ty TNHH có từ
hai thành viên trở lên phải có hội đồng thành viên, chủ tịch hội đồng thành viên,
11
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
gi¸m ®èc (tæng gi¸m ®èc). Khi c«ng ty cã trªn 11 thµnh viªn ph¶i tæ chøc ban
kiÓm so¸t.
12
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Chơng II
địa vị pháp lý của công ty trách nhiệm hữu hạn
theo pháp lệnh hiện hành
I. Khái niệm và đặc điểm của công ty trách nhiệm hữu hạn
theo pháp lệnh hiện hành.
Công ty TNHH là một pháp nhân, do đó, nó cũng giống nh công ty cổ
phần và cũng chính là dấu hiệu phân biệt với các công ty đối nhân. Do công ty
là một pháp nhân nên đối với pháp luật khi quy định chế độ trách nhiệm của
công ty, công ty chỉ chịu trách nhiệm tài sản của mình, áp dụng nguyên tắc

phân tách tài sản của công ty, tách rời tài sản của công ty và của thành viên.
Nguyên tắc này đợc áp dụng trong mọi quan hệ tài sản, nợ nần và trách nhiệm
của công ty kể cả trong trờng hợp các thành viên là ngời trực tiếp điều hành
công ty.
1. Công ty trách nhiệm hữu hạn có hai thành viên trở lên.
Theo Điều 26 Luật doanh nghiệp 1999 ta có thể đa ra định nghĩa về công
ty TNHH có hai thành viên nh sau: Công ty TNHH không có quyền phát hành
cổ phiếu, có số thành viên không quá 50 và mỗi thành viên phải chịu trách
nhiệm về các khoản nợ, các nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm
vi số vốn đã cam kết góp vào doanh nghiệp.
Đặc trng của công ty TNHH có hai thành viên trở lên là:
- Công ty TNHH trong suốt quá hình hoạt động là một pháp nhân, có tài
sản độc lập, có trụ sở ổn định, có mục tiêu kinh doanh rõ ràng và có thể là
nguyên đơn, bị đơn trớc pháp luật, số thành viên luôn từ hai đến năm mơi.
- Thành viên chịu trách nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản
khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã cam kết vào doanh nghiệp.
- Phần góp vốn của các thành viên chỉ đợc chuyển nhợc theo quy định tại
Điều 32 của Luật này.
- Thành viên có thể là tổ chức, cá nhân, số lợng thành viên không vợt quá
50.
- Công ty TNHH không hạn chế quyền phát hành cổ phiếu.
13
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
- Công ty TNHH có t cách pháp nhân kể từ ngày đợc cấp giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh.
2. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
Công ty TNHH một thành viên là doanh nghiệp do một tổ chức làm chủ
sở hữu(chủ sở hữu công ty) chịu trách nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ
tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi vốn điều lệ.
Đặc trng của công ty TNHH một thành viên là:

- Chủ sở hữu công ty có quyền chuyển nhợng một phần hay toàn bộ vốn
điều lệ của công ty cho tổ chức, cá nhân khác.
- Công ty TNHH một thành viên không đợc quyền phát hành cổ phiếu.
- Công ty TNHH có t cách pháp nhân kể từ ngày đợc cấp giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh.
Do công ty TNHH một thành viên là loại hình công ty trung gian giữa
công ty cổ phần và công ty đối nhân với một loạt các u điểm của hai loại hình
công ty nên công ty TNHH cũng mang các đặc điểm cần đợc pháp luật chú ý.
Do chế độ trách nhiệm hữu hạn nên việc bảo vệ chủ nợ rất cần thiết và vì vậy,
luật có những quy định đặc biệt với công ty TNHH nó đợc thể hiện qua các đặc
điểm sau:
Thứ nhất, công ty TNHH là doanh nghiệp có t cách pháp nhân, có các
quyền về tài sản và các quyền khác, có thể là nguyên đơn hoặc bị đơn trớc cơ
quan tài phán.
Thứ hai, phần vốn góp của các thành viên phải đợc đóng đầy đủ ngay sau
khi thành lập công ty dù phần vốn góp đó là hình thức nào(tiền, hiện vật, bản
quyền sở hữu...). Là loại công ty có chế độ TNHH nên quy định đóng đủ ngay
phần vốn góp nhằm bảo vệ quyền lợi cho ngời thứ ba có giao dịch với công ty.
Tuy rằng ở đây có quan điểm khác so với công ty cổ phần, ở các công ty cổ
phần nếu phần góp của các thành viên công ty bằng tiền thì khi thành lập công
ty họ chỉ cần đóng góp một nửa giá trị số cổ phần nhận mua là đủ để trở thành
thành viên của công ty(tuy nhiên họ sẽ phải nộp đủ số còn lại trong thời gian
nhất định đợc quy định trong điều lệ). ở đây, cần đợc lu ý thời điểm công ty đ-
ợc thành lập về mặt pháp lý là khi đợc ghi tên vào đăng ký kinh doanh và đợc
14
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Từ thời điểm này, công ty có t cách
pháp nhân và đợc tiến hành mọi hoạt động kinh doanh của mình.
Thứ ba, phần vốn góp của các thành viên công ty không đợc thể hiện dới
hình thức nào(giấy tờ có giá trị nh cổ phiếu mà nó đợc ghi nhận trong điều lệ

công ty), trong điều lệ có ghi rõ phần góp vốn của các thành viên công ty và họ
đợc cấp một bản sao điều lệ công ty và lấy nó làm bằng chứng cho t cách thành
viên của mình. Đặc điểm này của công ty TNHH khác với công ty cổ phần.
Theo pháp luật của các nớc thuộc địa theo hệ thống pháp luật Anh - Mĩ quy
định chỉ có một loại hình công ty đối vốn Corporation. Trong đó có hai hình
thức Corporation. Loại thứ nhất tơng ứng với công ty TNHH, loại thứ hai tơng
đơng với công ty cổ phần.
Thứ t, công ty không đợc phát hành bất cứ một loại chứng khoán nào ra
bên ngoài công chúng để huy động vốn nh cổ phiếu, trái phiếu. Công ty chỉ có
thể huy động vốn bằng việc tăng cờng vốn điều lệ, vay vốn của ngân hàng và
các khoản vay tín dụng khác. Do vậy, khả năng huy động vốn của công ty
TNHH là hết sức hạn chế so với công ty cổ phần (công ty cổ phần có thể phát
hành cổ phiếu hoặc trái phiếu ra công chúng để huy động vốn. Ngời mua cổ
phiếu lập tứ trở thành thành viên công ty, còn ngời mua trái phiếu là chủ nợ của
công ty. Cổ phiếu và trái phiếu đợc tự do chuyển nhợng nên đã tạo điều kiện
thuận lợi cho những ngời sở hữu).
Thứ năm, việc chuyển nhợng phần vốn góp của công ty bị hạn chế. Điều
32 Luật doanh nghiệp quy định thành viên muốn chuyển nh ợng vốn phải chào
bán phần vốn góp đó cho tất cả thành viên còn lại theo tỷ lệ tơng ứng với
phần vốn góp của họ trong công ty với cùng điều kiện. Chỉ đợc chuyển nhợng
cho ngời không phải là thành viên công ty nếu các thành viên còn lại của
công ty không mua hoặc không mua hết . Đây là điểm khác so với công ty cổ
phần, phần vốn góp của cổ đông đợc thể hiện bằng cổ phiếu mà cổ phiếu đợc tự
do chuyển nhợng trừ các cổ phiếu có ghi tên. Đặc điểm này của công ty TNHH
làm cho ngời ta nghĩ tới việc nó vẫn mang một số đặc điểm của công ty đối
nhân. Trong các công ty đối nhân, việc thay đổi thành viên có thể là lý do để
giải thể công ty. Các thành viên có mối quan hệ tơng đối chặt chẽ nên phải xem
15
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
xét tới nhân thân của ngời muốn vào công ty và phải xem họ có đủ tin cậy, uy

tín để vào công ty hay không.
Thứ sáu, các bảng hiệu, hoá đơn, quảng cáo và các tài liệu, giấy tờ giao
dịch khác đều phải ghi tên của công ty kèm theo chữ trách nhiệm hữu hạn .
Đây là biện pháp để bảo vệ quyền lợi cho ngời giao dịch với công ty và cũng là
thông báo cho họ biết về sự chịu trách nhiệm của công ty về các khoản nợ của
mình. Theo pháp luật của một số nớc, nếu nh công ty vi phạm nghĩa vụ này thi
sẽ phải chịu trách nhiệm vô hạn đối với công chứng giao dịch với mình, bởi vì,
những vi phạm sẽ đợc coi là lừa dối trong kinh doanh. Tuy nhiên, pháp luật
Việt Nam cha có quy định cụ thể về vấn đề này.
Thứ bảy, cơ cấu quản lý thờng gọn nhẹ và phụ thuộc vào số lợng thành
viên. Cụ thể, số lợng thành viên dới 12 ngời thì việc thành lập, quản lý công ty
đợc tiến hành theo những quy định hết sức đơn giản, họ sẽ họp toàn thể thành
viên phân công nhau đảm nhiệm chức trách quản lý, khảo sát công ty, cử hoặc
thuê giám đốc. Nếu công ty có 12 thành viên trở lên thì phải tiến hành đại hội,
bầu hội đồng quản trị, bầu chủ tịch, giám đốc công ty và kiểm soát viên.
II. Thành lập, giải thể và phá sản công ty trách nhiệm hữu hạn.
1. Quy chế thành lập công ty.
Nhiều nớc trên thế giới, những ngời muốn thành lập công ty để tiến hành
các hoạt động sản xuất kinh doanh chỉ cần làm thủ tục đăng ký kinh doanh tại
toà án thơng mại hoặc toà án kinh tế là có quyền kinh doanh hợp pháp.
Do hoạt động quản lý kinh doanh ở nớc ta trong giai đoạn đầu của nền
kinh tế còn non yếu, các công cụ để quản lý nh pháp luật, các cơ quan quản lý
kinh doanh còn thiếu đồng bộ. Việc đa ra quy định về xin phép và cấp phép
thành lập công ty là hết sức cần thiết nhằm hạn chế những thiệt hại có thể xảy
ra cho xã hội nh việc sản xuất hàng giả, hàng hoá kém phẩm chất so với tiêu
chuẩn đã đăng ký, trốn thuế, lừa đảo, lừa khách huy động vốn quá lớn so với
khả năng kinh doanh, khả năng thanh toán dẫn đến phá sản.
Để thành lập công ty TNHH pháp luật phải quy định một cách chặt chẽ ai
là ngời có đủ điều kiện để tham gia thành lập, góp vốn vào công ty.
1.1. Điều kiện đủ để thành lập công ty TNHH.

16
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Điều 8 Nghị định 03/2000/NĐ-CP ngày 3/2/2000 của Chính phủ hớng dẫn
thi hành một số điều của Luật doanh nghiệp mọi tổ chức không cần nơi đăng
ký địa chỉ, trụ sở chính, mọi cá nhân không phân biệt nơi c trú, nếu không
thuộc đối tợng bị cấm thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam theo quy định tại
Điều 9 Luật doanh nghiệp đều có quyền thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam
theo quy định của Luật doanh nghiệp. Công ty là một loại hình doanh nghiệp
mà tài sản của công ty không thuộc riêng về một thành viên nào nên quyền chỉ
đạo hoạt động của công ty đợc thực hiện trên cơ sở một bộ phận mà do các
thành viên của công ty bầu lên, trách nhiệm của họ rất lớn, bởi vì, hoạt động
của công ty còn liên quan đến bạn hàng, ngời tiêu dùng và các lĩnh vực kinh tế
xã hội khác nhau. Điều 9 Luật doanh nghiệp quy định nghiêm cấm cơ quan nhà
nớc, đơn vị lực lợng vũ trang nhân dân sử dụng tài sản của Nhà nớc và công quỹ
để thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn vào doanh nghiệp thu lợi riêng cho cơ
quan, đơn vị mình. Ngoài ra, pháp luật còn quy định ngời cha thành niên, ngời
thành niên bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự không đủ khả năng tự
đem tài sản góp vào công ty hay bảo vệ lợi ích chính đáng của họ thì cũng
không đợc thành lập công ty. Vì vậy, việc pháp luật quy định cấm đối với ngời
cha thành niên, ngời thành niên bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự là
dựa trên cơ sở bảo vệ quyền lợi của chính ngời đó, để tạo cho công ty hoạt động
có hiệu quả. Ngoài ra ở công ty TNHH có một thành viên, ngời bị mất năng lực
hành vi dân sự sẽ gây khó khăn cho hoạt động của công ty. Hạn chế đối với ng-
ời đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay ngời đang chấp hành phạt tù hoặc
bị toà án tớc quyền hành nghề nếu để họ thành lập công ty có thể gây ra nhiều
tiêu cực nên quy định này có giá trị ngăn ngừa trớc.
Đối với một số ngành nghề kinh doanh đặc biệt nh in, khắc con dấu, sao
chụp, nghề kinh doanh có sử dụng chất nổ, chất độc mạnh, chất phóng xạ....
Những ngời không đợc làm các nghề kinh doanh đặc biệt này bao gồm:
- Những ngời đang bị quản chế, cải tạo không giam giữ, bị án tù nhng cho

hởng án treo.
- Ngời có tội án về tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc có tội khác quan
hệ trực tiếp tới nghề kinh doanh đặc biệt ma họ phải xin phép kinh doanh, ngời
17
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
có tiền án mà họ đã lợi dụng hoạt động kinh doanh ngành nghề đặc biệt để hoạt
động phạm tội.
- Những ngời đã bị khởi tố về hình sự hoặc đang có liên quan trực tiếp đến
các vụ án hình sự mà cơ quan thẩm quyền đang tiến hành điều tra.
Các quy định trên đây nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, giữ trật tự an toán
xã hội, ngắn ngừa việc lợi dụng kinh doanh để hoạt động phi pháp.
Theo Điều 8 Nghị định Chính phủ số 03/2000/NĐ-CP ngày 03/2/2000 h-
ớng dẫn thi hành một số điều Luật doanh nghiệp quy định: Mọi tổ chức không
phân biệt nơi đăng ký địa chỉ trụ sở chính, mọi cá nhân không phân biệt nơi
cứ trú, nếu không thuộc đối tợng bị cấm thành lập doanh nghiệp theo quy
định tại Điều 9 Luật doanh nghiệp, đều có quyền thành lập doanh nghiệp tại
Việt Nam.
Ngời Việt Nam định c ở nớc ngoài, ngời nớc ngoài thờng trú ở Việt Nam
có quyền thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam theo quy định của Luật doanh
nghiệp.
Luật quy định cấm cơ quan nhà nớc, đơn vị lực lợng vũ trang nhân dân sử
dụng tài sản của nhà nớc và công quỹ để thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn
vào doanh nghiệp thu lợi nhuận riêng cho cơ quan, đơn vị mình. Quy định này
thể hiện rõ nguyên tắc bất khả kiêm nhiệm, bởi vì, đã là cơ quan nhà nớc thì
không đợc kinh doanh vì đâu không phải là chức năng của họ, mọi chi phí của
cơ quan nhà nớc do Nhà nớc cấp. Nếu không có hạn chế này thì họ chỉ chú ý
đến việc kinh doanh kiếm lời riêng cho cơ quan mà không hoàn thành đợc
những nhiệm vụ đợc giao. Nhà nớc ta thừa nhận quyền tự do kinh doanh trong
khuôn khổ pháp luật đồng thời cũng quy định chặt chẽ việc thực hiện quyền đó
để bảo vệ lợi ích của ngời tiêu dùng, các tổ chức kinh tế khác, của toàn xã hội.

Pháp luật quy định: Ngời quản lý điều hành hoạt động kinh doanh phải có trình
độ chuyên môn t vấn mà pháp luật đòi hỏi đối với một ngành nghề. Vì trong
thực tế, không ít lĩnh vực ngời ta không quản lý, điều hành công ty nếu họ
không nắm vững chuyên môn ngành nghề kinh doanh, chạy theo lợi nhuận cũng
có thể gây ra thiệt hại không thể lờng trớc đợc cho ngời tiêu dùng và cho toàn
18
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
xã hội (nh kinh doanh dịch vụ khám chữa bệnh, kinh doanh dợc phẩm, kinh
doanh dịch vụ kiểm toán, kinh doanh thiết bị công trình...)
1.2. Các điều khoản khác.
Ngoài những yêu cầu về mặt chủ thể pháp luật còn đa ra những yêu cầu
khác nh sau:
- Mục tiêu ngành nghề kinh doanh rõ ràng, có phơng hớng kinh doanh ban
đầu, có trụ sở giao dịch.
- Có vốn điều lệ phù hợp với quy mô ngành nghề kinh doanh. Vốn điều lệ
không đợc thấp hơn vốn pháp định do Chính phủ quy định.
- Xác định mục tiêu ngành nghề rõ ràng, giúp cho bản thân những ngời
muốn thành lập công ty, hớng cho hoạt động của mình, đồng thời là cơ sở cho
việc quản lý của Nhà nớc.
Địa điểm làm việc chính thức của công ty là trụ sở giao dịch, ở đây có bộ
máy quản lý điều hành và tiến hành các hoạt động giao dịch trong mọi quan hệ.
Đối với xã hội, cần phân biệt trụ sở giao dịch chính của công ty với các phân x-
ởng sản xuất, cửa hàng đại lý bán lẻ sản phẩm của công ty ở trong và ngoài tỉnh.
Về sở hữu trụ sở của công ty có thể là tài sản riêng của công ty hoặc do công ty
thuê mớn. Đơn xin phép thành lập công ty phải xuất trình các văn bằng, chứng
chỉ, hợp đồng thuê mớn đợc cơ quan công chứng chứng thực trong trờng hợp
thuê mớn của ngời khác. Có thể có nhiều trụ sở giao dịch ở nhiều địa bàn khác
nhau trong một công ty song đều đảm nhận là đầu mối giao dịch và tiến hành
các hoạt động kinh doanh. Nớc ta hiện nay do hoạt động kinh doanh còn có quy
mô hạn chế thông thờng trụ sở giao dịch đợc đặt tại các cửa hàng dịch vụ buôn

bán sản phẩm hàng hoá của công ty. Việc quy định công ty có trụ sở giao dịch
là cần thiết nhằm đảm bảo tính chính thức, tính công khai đợc mọi ngời thừa
nhận.
Phơng án kinh doanh cụ thể đợc xây dựng trên những điều kiện giao dịch
để tính toán hiệu quả kinh tế, khả năng mang lại lợi nhuận, tạo việc làm cho ng-
ời lao động. Phơng án xác định tính cần thiết, tính khả thi của công ty, phơng án
kinh doanh cần nêu ra các biện pháp bảo vệ môi trờng nh xử lý ô nhiễm., xử lý
chất thải.
19
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Vốn điều lệ do các thành viên công ty góp vốn và đợc ghi vào điều lệ.
Vốn pháp định là vốn tối thiểu phải có để đợc thành lập công ty do pháp luật
quy định đối với từng ngành nghề(vốn pháp định để thành lập công ty đợc quy
định ở Điều 5 Nghị định 03/2000/NĐ_CP ngày 3/2/2000).
1.3. Thủ tục thành lập công ty TNHH.
Ngời muốn thành lập công ty phải nộp đủ hồ sơ kinh doanh theo quy định
của Luật doanh nghiệp đối với từng loại công ty tại cơ quan đăng ký kinh doanh
thuộc uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ơng, nơi doanh nghiệp
đặt trụ sở chính, phải tự chịu trách nhiệm về tính xác thực trung thực của hồ sơ
kinh doanh. Cơ quan đăng ký kinh doanh không có quyền yêu cầu ngời thành
lập doanh nghiệp trình các giấy tờ, hồ sơ khác ngoài hồ sơ mà Luật doanh
nghiệp quy định đối với từng loại doanh nghiệp. Cơ quan đăng ký kinh doanh
chỉ chịu trách nhiệm về tính luật lệ của hồ sơ đăng ký kinh doanh.
Trong quá trình thành lập, thành viên sáng lập hoặc ngời đại diện theo uỷ
quyền của nhóm thành viên sáng lập ký kết hợp đồng phục vụ cho việc thành
lập công ty. Hợp đồng này đợc doanh nghiệp tiếp nhận quyền và nghĩa vụ trong
trờng hợp doanh nghiệp đợc thành lập. Nếu doanh nghiệp không đợc thành lập
thì ngời giao kết hợp đồng hoàn toàn hay liên đới chịu trách nhiệm về việc thực
hiện hợp đồng đó. Để trách tình trạng tranh chấp sau này, khi chuẩn bị thành
lập, các thành viên sáng lập cần thoả thuận với nhau trách nhiệm thực hiện hợp

đồng trong trờng hợp doanh nghiệp không đợc thành lập (Điều 11 Luật doanh
nghiệp).
Đăng ký kinh doanh không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với bản thân các
công ty mà còn có ý nghĩa về mặt quản lý nhà nớc. Theo Luật doanh nghiệp,
các doanh nghiệp có quyền đăng ký kinh doanh hoạt động các ngành nghề có
điều kiện do pháp luật quy định. Vì vậy, chỉ thông qua công tác quản lý kinh
doanh Nhà nớc mới quản lý đợc các doanh nghiệp. Nội dung đăng ký kinh
doanh còn là thông tin cần thiết để xử lý trong quan hệ kinh doanh với các
doanh nghiệp khác.
Theo Luật doanh nghiệp hồ sơ đang ký kinh doanh gồm:
- Đơn đăng ký kinh doanh (Điều 14 Luật doanh nghiệp).
20
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
- Điều lệ doanh nghiệp (Điều 15 Luật doanh nghiệp).
- Danh sách các thành viên công ty(Điều 16 Luật doanh nghiệp).
- Trong trờng hợp doanh nghiệp phải đăng ký kinh doanh các ngành nghề
phải có vốn pháp định còn phải có thêm xác nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm
quyền về việc có đủ vốn pháp định(Điều 13 Luật doanh nghiệp).
Đơn đăng ký kinh doanh đợc làm theo mẫu thống nhất do cơ quan đăng
ký kinh doanh quy định và có nội dung quy định tại Điều 14 Luật doanh
nghiệp.
Cơ quan đăng ký kinh doanh có trách nhiệm giải quyết việc đăng ký kinh
doanh trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận đợc hồ sơ đăng ký kinh doanh
hợp lệ(khoản 3 Điều 2 Luật doanh nghiệp). Nếu từ chối cấp giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh thì phải thông báo bằng văn bẳn cho ngời thành lập doanh
nghiệp biết. Thông báo phải nêu rõ lý do và các yêu cầu bổ sung, sửa đổi.
Doanh nghiệp đợc cung cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh nếu đủ
các điều kiện theo quy định tại Điều 7 Luật doanh nghiệp. Doanh nghiệp có
quyền hoạt động kinh doanh kể từ ngày đợc chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Trong quá trình kinh doanh nếu thay đổi tên, địa chỉ, trụ sở chính, chi nhánh

văn phòng đại diện(nếu có), mục tiêu và ngành nghề kinh doanh vốn điều lệ,
thay đổi ngời quản lý, ngời đại diện theo pháp luật của công ty và các vấn đề
khác trong nội dung hồ sơ đăng ký kinh doanh, công ty phải đăng ký thay đổi
nói trên với các cơ quan đăng ký kinh doanh chậm nhất 15 ngày trớc khi thực
hiện việc thay đổi. Trong trờng hợp có thay đổi trong nội dung giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh, doanh nghiệp đợc cấp giấy chứng nhận thay đổi đăng ký
kinh doanh.
Để đảm bảo sự quản lý của Nhà nớc đối với doanh nghiệp theo khoản 1
Điều 20 Luật doanh nghiệp thì cơ quan đăng ký kinh doanh có nghĩa vụ gửi bản
sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho cơ quan thuế, cơ quan thống kê,
cơ quan quản lý ngành kinh tế, kỹ thuật cùng cấp, uỷ ban nhân dân huyện,
quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh nơi doanh nghiệp có trụ sở chính trong thời
hạn 7 ngày kể từ ngày cấp.
21
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Để phục vụ cho hoạt động của mình, cá nhân, cơ quan, tổ chức, có quyền
yêu cầu các cơ quan đăng ký kinh doanh cung cấp thông tin về nội dung đăng
ký kinh doanh, cung cấp bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy
chứng nhận thay đổi đăng ký kinh doanh, hoặc bản trích nội dung đăng ký kinh
doanh phải trả hợp lệ. Cơ quan đăng ký kinh doanh có nghĩa vụ cung cấp đầy
đủ, kịp thời các thông tin về nội dung đăng ký kinh doanh cho các cơ quan, tổ
chức, cá nhân có yêu cầu.
Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày đợc cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh hoặc giấy chứng nhận thay đổi đăng ký kinh doanh, công ty phải đăng
báo địa phơng, phải đăng báo hàng ngày của trung ơng về nội dung chủ yếu
sau: Tên công ty, địa chỉ trụ sở chính, chi nhánh văn phòng(nếu có) mục tiêu và
ngành nghề kinh doanh, vốn điều lệ... tên, địa chỉ của các thành viên sáng lập và
ngời đại diện theo pháp luật của công ty, nơi đăng ký kinh doanh.
Thủ tục chuyển quyền sở hữu vốn góp vào công ty. Để đảm bảo cho công
tác kinh doanh của công ty cũng nh trách nhiệm của công ty trong kinh doanh.

Điều 22 Luật doanh nghiệp quy định:
Sau khi đợc cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh ngời cam kết góp
vốn vào công ty TNHH phải làm thủ tục chuyển quyền sở hữu tài sản góp cho
công ty theo quy định đối với tài sản có đăng ký hoặc giá trị quyền sử dụng đất
thì ngời góp vốn phải có đầy đủ giấy tờ sở hữu và làm thủ tục chuyển quyền sở
hữu tài sản đó hoặc quyền sử dụng đất cho công ty tại các cơ quan có thẩm
quyền. Việc chuyển quyền sở hữu đối với tài sản góp vốn không phải chịu lệ phí
trớc bạ. Đối với tài sản không đăng ký quyền sở hữu việc góp vốn phải đợc thực
hiện bằng cách giao nhận tài sản góp vốn có xác nhận bằng biên bản.
Tiến hành định giá các tài sản góp vốn. Tất cả các thành viên sáng lập là
ngời định giá góp vốn vào công ty khi thành lập. Việc định giá các tài sản góp
vốn đợc tiến hành theo nguyên tắc nhất trí. Trong quá trình hoạt động Hội đồng
thành viên của công ty TNHH là ngời thực hiện định giá tài sản, góp vốn. Việc
định giá phải đợc tiến hành khách quan, phù hợp với giá trị tài sản tại thời điểm
định giá. Nếu trờng hợp ngời định giá sai thì phải liên đới chịu trách nhiệm
thanh toán phần chênh lệch cho công ty và phải liên đới chịu trách nhiệm bồi
22
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
thờng cho ngời bị hại. Trờng hợp ngời có quyền, nghĩa vụ và lợi ích liên quan
chứng minh đợc tài sản góp vốn đợc định giá so với giá trị thực tế tại thời điểm
góp vốn thì yêu cầu các cơ quan đăng ký kinh doanh buộc ngời giáp định phải
đánh giá lại hoặc chỉ định tổ chức giám định để giám định lại tài sản vốn góp.
2. Quy chế giải thể và phá sản công ty.
Chấm dứt hoạt động của công ty có thể là một hành động phụ thuộc hoàn
toàn vào ý chí của công ty hoặc một hành vi của cơ quan có thẩm quyền. Luật
quy định hai trờng hợp chấm dứt hoạt động của công ty đó là giải thể và phá
sản.
2.1. Giải thể.
Giải thể công ty là chấm dứt sự tồn tại của công ty. Giải thể công ty trớc
hết là quyền của các thành viên trong công ty bởi họ đã tự nguyện hùn vốn

thành lập công ty thì họ có quyền thoả thuận việc giải thể công ty. Mặt khác,
công ty còn bị giải thể trong trờng hợp luật định.
Theo Điều 111 Luật doanh nghiệp, công ty bị giải thể trong các trờng hợp
sau:
Kết thúc thời hạn đã ghi trong điều lệ mà không quyết định ra hạn. khi
thành lập công ty, thời gian hoạt động của công ty đợc các thành viên thoả
thuận và ghi vào điều lệ. Điều lệ của công ty là các cam kết của các thành viên
về việc thành lập và hoạt động của công ty. Khi hết thời hạn đã ghi trong điều lệ
(nếu các thành viên công ty không muốn tham gia hoạt động thì công ty đơng
nhiên phải tiến hành giải thể).
Công ty giải thể theo quyết định của hội đồng thành viên chủ sở hữu. Giải
thể công ty thuộc quyền quyết định của các thành viên công ty. Các thành viên
công ty đã tự nguyện hùn vốn vào công ty thì họ cũng có quyền cùng nhau
quyết định việc giải thể.
Công ty giải thể khi công ty không còn đủ số lợng thành viên tối thiểu
theo quy định trong thời hạn sáu tháng liên tục. Có đủ số lợng thành viên tối
thiểu là một trong những điều kiện pháp lý để công ty tồn tại và hoạt động.
Pháp luật quy định số lợng thành viên tối thiểu cho mỗi loại hình công ty khác
nhau, khi không có đủ số lợng thành viên tối thiểu công ty phải kết nạp thêm
23
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
thành viên trong thời hạn sáu tháng kể từ ngày công ty không còn đủ số thành
viên tối thiểu. Nếu không công ty phải giải thể.
Bị tịch thu giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Giấy chứng nhận đăng
ký kinh doanh là căn cứ pháp lý không thể thiếu cho sự hoạt động và tồn tại của
các doanh nghiệp nói chung và công ty nói riêng. Khi công ty kinh doanh vi
phạm các quy định của pháp luật và bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh thì công ty không thể tiếp tục tồn tại hoạt động. Trong trờng hợp này
công ty phải giải thể theo yêu cầu của cơ quan đăng ký kinh doanh.
- Thủ tục giải thể công ty.

Để tiến hành giải thể, công ty phải thông qua quyết định giải thể công ty
với nội dung chủ yếu sau:
+ Tên, trụ sở doanh nghiệp.
+ Lý do giải thể.
+ Thời hạn, thủ tục thanh lý hợp đồng và thanh toán các khoản nợ của
doanh nghiệp, thời hạn thanh toán nợ, thanh lý hợp đồng không đợc vợt quá sáu
tháng kể từ ngày thông qua quyết định giải thể.
+ Phơng án xử lý các nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng lao động.
+ Thành lập tổ thanh lý tài sản, quyền và nhiệm vụ của tổ thanh lý tài sản
đợc quy định trong phụ lục kèm theo quyết định giải thể.
+ Chữ ký của ngời đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.
Sau khi thông qua quyết định giải thể công ty phải gửi quyết định giải thể
đến cơ quan đăng ký kinh doanh, chủ nợ, ngời có quyền, nghĩa vụ, lợi ích liên
quan trong vòng bảy ngày. Khi gửi quyết định giải thể cho chủ nợ, công ty phải
gửi kèm theo thông báo về phơng án giải quyết nợ. Thông báo này phải ghi rõ
họ tên, địa chỉ của chủ nợ, số nợ, thời hạn, địa điểm và phơng thức thanh toán
số nợ đó, cách thức và thời hạn giải quyết khiếu nại của chủ nợ.
Thanh lý tài sản, thanh toán các khoản nợ của công ty. Đây là vấn đề quan
trọng, chủ yếu khi công ty giải thể. Việc thanh toán các khoản nợ là rất phức tạp
vì nó liên quan đến nhiều ngời, do đó phải tiến hành theo trình tự, thủ tục nhất
định. Sau đó chia tài sản còn lại của công ty cho các thành viên.
24
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày thanh toán nợ của doanh nghiệp, tổ
thanh tra phải gửi hồ sơ giải thể doanh nghiệp đến cơ quan đăng ký kinh doanh.
Trờng hợp công ty bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, công
ty phải giải thể trong thời hạn sáu tháng kể từ ngày bị thu hồi giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh.
2.2. Phá sản.
Phá sản là hiệu quả tất yếu của nền kinh tế thị trờng, khi các nhà kinh

doanh hoạt động trong điều kiện kinh tế thị trờng phải tuân theo các quy luật
khách quan của nó: Quy luật giá trị, cung cầu, cạnh tranh và hậu quả của cạnh
tranh tất yếu sẽ dẫn đến phá sản. Có thể do yếu kém của năng lực kinh doanh về
tổ chức và quản lý kinh doanh, về sự thích ứng với các điều kiện của thị trờng.
Bên cạnh đó còn có các nguyên nhân khách quan nh thời tiết, thiên tai, lũ lụt,
chiến tranh, sự biến động về tài chính của khu vực và thế giới, những ảnh hởng
khác nh tình hình chính trị - xã hội. Vì vậy, khi thừa nhận sự tồn tại và hoạt
động của các loại hình công ty thì pháp luật đồng thời cũng phải thừa nhận hiện
tợng phá sản và đa ra quy chế pháp lý điều chỉnh vấn đề đó. Điều 2 Luật phá
sản doanh nghiệp 1999 quy định Doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản là
doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc bị thua lỗ trong hoạt động sản xuất kinh
doanh sau khi áp dụng các biện pháp tài chính cần thiết mà vẫn mất khả năng
thanh toán nợ đến hạn.
Nh vậy, khi công ty lâm vào tình trạng phá sản tức là doanh nghiệp bị thua
lỗ hai năm liên tiếp đến mức không trả đợc các khoản nợ đến hạn, không trả đủ
lơng cho ngời lao động theo thoả ớc lao động tập thể và hợp đồng lao động
trong ba tháng liền.
Khi xuất hiện dấu hiệu lâm vào tình trạng khó khăn về mặt tài chính,
doanh nghiệp đã áp dụng các biện pháp tài chính cần thiết nhng vẫn không khắc
phục đợc tình trạng mất khả năng thanh toán nợ đến hạn.
Biện pháp tài chính cần thiết gồm:
- Doanh nghiệp phải có các phơng án để tổ chức lại hoạt động sản xuất
kinh doanh, quản lý chặt chẽ các khoản thu chi của doanh nghiệp, tìm kiếm thị
trờng và mở rộng thị trờng tiêu thụ sản phẩm.
25