SKKN Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua trò chơi

Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Cộng hòa x hội chủ nghĩa Việt namã
Độc lập -Tự do - Hạnh phúc
Bản cam kết
I. Tác giả:
Họ và tên: Trần Thị Minh
Ngày sinh 09 tháng 09 năm 1968
Đơn vị: Trờng mầm non 3-2
Điện thoại: 0313888823
II. Sản phẩm:
Tên sản phẩm: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
III. Cam kết
Tôi xin cam kết sáng kiến kinh nghiệm này là sản phẩm của cá nhân
tôi. Nếu có xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu đối với một phần hay toàn bộ
sản phẩm sáng kiến kinh nghiệm, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trớc lãnh đạo
đơn vị, lãnh đạo sở GD&ĐT về tính trung thực của bản cam kết này

Cát Hải , ngày 02 tháng 01 năm 2009
Ngời cam kết

Trần Thị Minh

Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
1
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Phần I : Đặt vấn đề
1. Lý do chọn đề tài
Cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi làm quen với chữ viết là chuẩn bị các kĩ năng
tiền biết đọc, biết viết cho trẻ. Đây chính là một trong các lĩnh vực chuyên biệt
cần phải chuẩn bị cho trẻ trớc khi vào lớp 1. Nhng đây cũng là một việc thực

sự khó khăn bởi cho trẻ làm quen chữ cái là điều hết sức mới mẻ, lần đầu tiên
trẻ đợc làm quen với 29 chữ cái. Hơn nữa học chữ cái đòi hỏi ở trẻ khả năng
tập trung chú ý, khả năng tri giác trọn vẹn một từ, ghi nhớ hình ảnh của từ và
khả năng t duy sáng tạo. Trẻ mẫu giáo rất dễ nhớ nhng cũng chóng quên nếu
không đợc thờng xuyên ôn luyện.
Nắm bắt đợc đặc điểm tâm lý đó nên nhiều năm qua khi dạy chữ cái cho
trẻ 5 tuổi tôi luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào giúp trẻ làm quen chữ cái đựơc
tốt nhất. Với thực tế kết quả chất lợng nhiều năm qua, tôi thấy các cháu cha
thực sự hứng thú học chữ cái, chủ yếu là trên tiết học khô khan, gò ép và dạy
theo giáo án mẫu. Các trò chơi nhằm mục đích ôn luyện cuối các tiết học th-
ờng lặp đi, lặp lại nhàm chán, đơn điệu cô cha tận dụng cơ hội để luyện tập,
nhằm kích thích trẻ hoạt động với chữ cái.
2. Mục đích: Cho trẻ làm quen chữ mới, củng cố ôn luyện chữ cái đã
học, thông qua các trò chơi, trẻ tiếp cận chữ cái một cách dễ dàng hơn, ghi nhớ
hơn và hứng thú học phát huy tính tích cực, kiên trì, khéo léo cho trẻ.
3. Đối tợng: Chữ cái thông qua các trò chơi.
4. Phạm vi: Trẻ lớp 5 tuổi B Trờng Mầm non 3-2 Thị trấn Cát bà
Phần Ii: Nội dung
I.Cơ sở lý luận
Nh chúng ta đã biết, trẻ ở lứa tuổi mầm non phát triển mạnh mẽ nhất cả
về thể chất lẫn tâm lý. Mặt khác trí nhớ của trẻ còn mang tính chất dễ nhớ,
mau quên, nếu không có trò chơi củng cố ôn luyện để khắc sâu kiến thức đã
truyền thụ cho trẻ trong việc làm quen chữ viết sẽ đạt hiệu quả không cao.
Đồng thời hoạt động chủ đạo của trẻ ở lứa tuổi này là hoạt động vui chơi: Trẻ
chơi mà học - Học bằng chơi. Việc thông qua trò chơi để cô giáo giúp trẻ tiếp
thu kiến thức một cách tự nhiên thoải mái, không gò ép là điều hết sức cần
thiết và mang lại hiệu quả cao. Đặc biệt dới các hình thức trò chơi, trẻ đợc
củng cố nhận biết chữ viết hứng thú hơn và ghi nhớ hơn. Nh nhà tâm lý học
ngời NgaVgôxky trong tác phẩm của mình đã chỉ ra rằng, tính tợng trng của
trò chơi thể hiện qua hoàn cảnh tởng tợng và cùng với nó là các luật lệ chơi là

hai dấu hiệu đặc trng quan trọng của trò chơi. Bàn về mối quan hệ giữa các yếu
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
2
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
tố ký hiệu tợng trng của trò chơi hình thành, phát triển nhận thức và phát triển
ngôn ngữ ở trẻ Ông viết: " Hệ thống tín hiệu thứ hai phát triển trong trò chơi
và do vậy trò chơi ký hiệu tợng trng có thể coi là một yếu tố góp phần vào sự
phát triển ngôn ngữ đọc và viết (Trích trong tạp chí giáo dục mầm non số
3- 2005).
Chính vì vậy tôi cho rằng giáo viên phải biết tận dụng và tạo cơ hội để
trẻ đợc hoạt động một cách tích cực hơn trong trò chơi củng cố ôn luyện, nắm
chắc hơn những kiến thức đã học trong giờ hoạt động chung. Nh vậy việc cho
trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi sẽ góp phần quan trọng trong việc
củng cố kiến thức, phát triển trí tuệ cho trẻ, đồng thời thoả mãn nhu cầu và đặc
điểm tâm lý của trẻ.

II. Cơ sở thực tiễn
* Thuận lợi:
- Đợc sự quan tâm đặc biệt của ban giám hiệu nhà trờng bổ xung thêm giá
đồ chơi cho hoạt động góc văn học và chữ cái,
-Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi đợc dự giờ và học tập ở các chuyên đề
do sở, phòng tổ chức
- Ngoài ra còn đợc sự quan tâm của phụ huynh, 100% các cháu đợc chuyển
lớp từ 4 tuổi, cho nên có nề nếp tơng đối tốt.
*Khó khăn:
- Về cơ sở vật chất: Trang thiết bị còn rất nhiều thiếu thốn. Phòng học chật
chội, xuống cấp quá nhiều và không đủ diện tích cho trẻ hoạt động. Với số học
sinh của lớp là 28 cháu mà diện tích lớp học chỉ có 25 m
2
sử dụng cho tất cả

các họat động trong ngày. Đồ dùng, đồ chơi chủ yếu là mau hỏng rẻ tiền.
- Về phía giáo viên: Năm học 2007 - 2008 đến nay tôi đợc phân công
một mình một lớp với số học sinh 5 tuổi là 28 cháu cho nên việc học hỏi đồng
nghiệp qua các tiết dạy mẫu gặp nhiều khó khăn. Chất lợng cho trẻ hoạt động
làm quen chữ cái qua trò chơi cha cao. Cha có biện pháp kích thích sự hứng
thú và tính tích cực của trẻ. Các trò chơi còn dập khuôn máy móc, lặp đi lặp lại
cha sáng tạo.
- Về phía trẻ: Qua khảo sát đầu năm, khi cô đa trò chơi ôn luyện củng
cố, trẻ tham gia một cách tẻ nhạt, trẻ không hứng thú học. Kết quả khảo sát
nh sau:
STT Nội dung đánh giá Kết quả
1
Cháu nhận biết mặt chữ
50%
2
Cháu đọc thụ động theo bạn
40%
3
Cháu không hứng thú
10%
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
3
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Điều đó đã làm tôi trăn trở làm thế nào để khắc phục thực trạng trên.
Sau khi nghiên cứu và tìm tòi tôi đã vận dụng sáng tạo một số biện pháp vào
thực tế của lớp mình và các bạn đồng nghiệp đạt kết quả cao.
III. Các biện pháp
* Biện pháp 1: Đa trò chơi có chủ đề vào trong tiết học làm quen
chữ cái.
Đây là biện pháp mang tính đặc trng, quan trọng khi muốn dạy trẻ mẫu

giáo làm quen chữ cái. Bởi làm quen chữ viết là một hoạt động khó nên trẻ
chóng chán, nếu tiết học chỉ dạy đơn thuần không tạo đựợc sự bất ngờ, trò chơi
đơn giản thì không thu hút trẻ. Qua những hoạt động đó tôi thấy trẻ tiếp thu
chậm, tiết học trầm không sôi nổi. Sự nhận thức kiến thức chỉ 50 60% cháu
hiểu bài, số cháu còn lại đọc chữ theo cô, theo bạn rồi quên ngay.
Sau khi tìm tòi, nghiên cứu tôi thấy biện pháp đa trò chơi có chủ đề vào tiết
học và tổ chức cho trẻ ôn luyện dới hình thức các trò chơi ở sau phần nhận biết
phải đảm bảo hai yêu cầu :
+ Nhận biết mặt chữ và phát âm
+ Nghe phát âm và nhận biết mặt chữ
Đó cũng là tạo hứng thú cho trẻ, giúp trẻ tiếp thu kiến thức mới một
cách nhẹ nhàng qua Học bằng chơi - Chơi mà học. Khi tổ chức trò chơi cần
xuyên suốt theo chủ đề chơi từ đầu đến cuối : Chào năm học mới , Sinh
nhật, Đua thuyền rồng, Bé tập làm nội trợ. . . Song các chủ đề chơi đa ra
cũng cần bám sát theo từng chủ điểm.
Ví dụ 1: Chủ điểm: " Trờng Mầm non
Đối với chủ điểm này tôi đa chủ đề Chào năm học mới để trẻ làm
quen với các chữ cái: o ,ô , ơ, sau phần cung cấp kiến thức mới là luyện tập
bằng hình thức cho trẻ chơi Tai ai tinh, Búp bê đi học
Cô chuẩn bị một số quyển vở, bút, bảng cắt bằng bìa có dán chữ cái o, ô,
ơ. Ba dòng suối tợng trng có chữ o, ô,ơ. Một số bóng bay có chữ o, ô, ơ.
- Trò chơi 1: Tai ai tinh
+ Hôm nay là ngày khai giảng, Búp Bê chuẩn bị sách vở để đi học.
Nhng Búp Bê cha đọc đợc chữ cái trong sách vở, chúng mình đọc giúp Búp
Bê nhé! Cô nói tên đồ dùng nào chúng mình hãy nhặt và đọc to chữ trong
đồ dùng đó lên( các chữ cái cô dán lên đồ dùng). Cô nói quyển vở - trẻ nhặt
quyển vở và đọc chữ ( ơ) hoặc hộp bút ( ô) hay bảng con ( o). Khi chơi xong
trò chơi tai ai tinh, cô cho trẻ chơi sang trò chơi thứ hai.
- Trò chơi thứ 2: Búp bê đi học
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2

4
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
+ Búp Bê đến lớp phải đi qua 3 con suối có gắn chữ cái o , ô , ơ . Búp
Bê muốn rủ chúng mình cùng đến lớp và đọc các chữ cái dán trên dòng
suối ( trẻ nhảy qua suối và đọc chữ cái o,ô, ơ ). Khi đến lớp cô giáo tặng cho
mỗi bạn một quả bóng bay có dán các chữ cái ( o, ô, ơ). Chúng mình xem
đó là chữ gì? ( trẻ đọc các chữ cái trong quả bóng bay).
Thông qua các trò chơi có nội dung hấp dẫn, phù hợp với yêu cầu mà trẻ
hoạt động, khám phá trò chơi sẽ là con đờng nhanh nhất để trẻ học chữ cái
một cách tự nhiên mà không bị gò ép. Dựa vào đặc điểm tâm lý của trẻ mà cô
tổ chức các trò chơi sao cho phù hợp.
Ví dụ 2 : Chủ điểm : Gia đình
Với các chủ đề chơi nhỏ nh: Bé tập làm nội trợ, Sinh nhật, Ngày chủ
nhật của Bé, Một chuyến du lịch gia đình Bé, Thăm quê nội - quê ngoại.
Với chủ đề Sinh nhật, ôn chữ a, ă ,â. Vào đầu tiết học tôi cho trẻ hát bài
Chúc mình sinh nhật. Cô giới thiệu buổi sinh nhật của Bé hay Ông, bà bố,
mẹ Sau đó cho trẻ đi mua quà để tặng sinh nhật Bé ( ông, bà,bố mẹ ) ấm
trà, bàn là, khăn mặt, . . . có dán chữ cái a, ă, â. Khi trẻ mua quà sẽ đọc chữ cái
trong trong các món quà. Cô cho trẻ tô tranh chữ cái a,ă, â để tặng sinh nhật.
Ví dụ 3 : Chủ điểm Thế giới động vật
Tôi đã tìm tòi, nghiên cứu các trò chơi, chủ đề trò chơi sao cho phù hợp với
chủ điểm, phù hợp với nhận thức và sự tiếp thu kiến thức của trẻ. Khi dạy chữ
cái i, t, c, sau khi cho trẻ làm quen chữ cái thì ở phần ôn luyện tôi đã cho trẻ
chơi trò chơi Con gì biến mất - Con gì xuất hiện, tôi dán các chữ cái i, t, c
vào các con vật, cô nói với trẻ: Hãy chú ý nhìn xem con gì biến mất ?. Trẻ
mở mắt nhìn lên xem con gì đã biến mất và chữ gì đã biến mất. Sau đó cô cho
trẻ nhắm mắt lại để cô thêm con vật vào, trẻ nhìn và đoán xem con gì xuất hiện
hoặc chữ gì xuất hiện ( chữ i, t, c). Khi trẻ chơi xong trò chơi con gì biến mất
tôi chuyển sang trò chơi Hãy về đúng chuồng. Mỗi trẻ có 1 con vật có chữ
cái (i, t, c).Trẻ hãy tìm đúng chuồng của con vật, khi có tín hiệu của cô thì

chạy nhanh về ( chuồng chữ i - ai có con vật chữ i thì chạy nhanh về, chữ t, c t-
ơng tự). ở trò chơi này tôi cho trẻ chơi 2 lần rồi đổi các con vật cho nhau. Nh
vậy là tất cả trẻ sẽ đựơc ôn luyện các chữ mình vừa học.
Ví dụ 4: Chủ điểm Tết và mùa xuân
Với chủ điểm này có các chữ cái l, n, m là những chữ trẻ phát âm hay sai
nhất đặc biệt là chữ l và n. Chính vì điều đó tôi phải chọn trò chơi thật hứng
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
5
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
thú và cô phải phát âm chuẩn để trẻ nhận biết và phát âm theo. Sau khi cho trẻ
làm quen chữ cái, tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi Hái lộc đầu xuân. Mỗi trẻ
lên hái cành lộc trong đó các chữ cái l, n, m. Trẻ hái đựơc cành lộc chữ gì ( chữ
n) thì đọc to chữ đó lên và mang cành lộc đó về ngôi nhà có chữ n ( hoặc l, m ).
Để khắc sâu đợc kiến thức hay là cách phát âm tôi đã hỏi trẻ: "Chữ l, n đọc
khác nhau nh thế nào?". Khi đặt những câu hỏi nh vậy tôi đã cho trẻ nhớ lại
chính xác các chữ cái mình vừa đọc. Đối với trò chơi này đã mang lại hiệu quả
tốt bởi lẽ khi tham gia chơi trẻ đã chơi hết mình, đựơc trải nghiệm và đựơc rèn
luyện.
Ví dụ 5 : Chủ điểm " Quê hơng - đất nớc"
Với những nét đặc trng về truyền thống của quê hơng Cát Hải là hàng năm
thờng tổ chức lễ hội 1- 4 bằng các trò chơi Đua thuyền rồng, chèo thuyền
thúng
Tôi đã đa chủ đề chơi Đua thuyền rồng vào tiết học để tạo không khí tiết
học thêm sôi nổi và cũng là để khắc sâu hơn truyền thống tốt đẹp của làng
biển, nơi Bác đã về thăm .
Chủ đề Đua thuyền rồng- ở chủ điểm này có các chữ cái g, y, s, x. Sau
phần cung cấp kiến thức mới là luyện tập, tôi đã cho trẻ chơi Đua thuyền.
Học sinh đựơc chia làm 2 đội, mỗi đội đọc tên thuyền của mình (g, y), mỗi trẻ
đựơc phát một mái chèo có các chữ cái g, y, trẻ cầm chèo và đọc chữ g, y. Khi
có hiệu lệnh của cô, trẻ chèo thuyền về bến (đích cũng đợc gắn chữ g, y). Đội

nào đến đích trớc đọc to chữ dán ở đích ( g, y). Phần thởng cho các đội cũng
đựơc gắn chữ cái g, y. Nh vậy trẻ đã học chữ cái một cách tự nhiên không gò
bó. Kết quả đạt đợc trên cháu từ 85% 90% cháu nhận biết chữ cái tốt.
Từ các trò chơi trên, trẻ thực hiện yêu cầu của cô giáo một cách tự nguyện,
thoải mái. Qua đó trẻ Chơi mà học - Học mà chơi. Mục đích của các chủ đề
chơi, các trò chơi chính là hình thức để trẻ luyện tập, khắc sâu hơn về chữ cái
mà trẻ đã đợc học. Các trò chơi đã lôi cuốn 100% số trẻ đợc chơi. Các cháu
thực sự mê say, ham thích và chơi tích cực từ đầu đến cuối tiết học.
Trẻ học cô, học bạn đợc củng cố thêm phần ngôn ngữ, làm phong phú vốn
từ cho trẻ.
* Biện pháp 2: Lồng ghép, ôn luyện chữ cái vào các hoạt động chung
khác.
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
6
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Nh chúng ta đã biết, trẻ nhỏ dễ nhớ nhng lại mau quên. Vì vậy cô giáo
luôn phải tạo ra đợc những tình huống hợp lý nhằm giúp trẻ đựơc ôn luyện một
cách thờng xuyên. Một trong những tình huống cô có thể tạo ra một cách tự
nhiên và đạt hiệu quả là lồng ghép chữ cái vào các hoạt động chung khác.
- Đối với hoạt động giáo dục âm nhạc, tôi không chỉ dạy trẻ hát đúng nhạc,
rõ lời mà còn chú ý rèn cho trẻ phát âm chuẩn.
Ví dụ: Cho trẻ ôn luyện chữ b, d, đ qua trò chơi nhận biết chữ cái trên các
nhạc cụ âm nhạc.
+ Luật chơi: Cho trẻ đọc chữ cái trên nhạc cụ. Nếu sai phải đọc lại chữ cái
trên nhạc cụ của cô.
+ Cách chơi: Cô dán chữ cái b, d, đ vào nhạc cụ. Khi cô nói:" Các bạn nữ
buộc tóc 2 bên nhặt nhạc cụ có chữ b - các bạn nữ tóc ngắn nhặt nhạc cụ chữ
d - các bạn nam nhặt nhạc cụ chữ đ ". Trẻ nhặt nhạc cụ và đọc to chữ cái trên
nhạc cụ, các bạn phía dới kiểm tra xem có đúng không rồi mới biểu diễn. Hoặc
trẻ có thể nhặt nhạc cụ mà trẻ thích rồi cô kiểm tra bằng cách hỏi trẻ Nhạc

cụ của con có chữ gì?" ( trẻ tự đọc chữ có trên nhạc cụ ).
- Đối với Hoạt động bé làm quen với toán, tôi cho trẻ hoạt động dới dạng
trò chơi giúp cho trẻ luyện các chữ mà trẻ đã học.
Ví dụ: Cho trẻ ôn luyện các chữ b, d, đ, l, n, m, u, . . . thông qua trò chơi Thi
xem ai nhanh( số lợng, các khối, các hớng cơ bản. . .)
+ Luật chơi: Trẻ nhặt chữ số theo số lợng cô yêu cầu ( nhặt các khối có
chữ , nhặt chữ theo hớng cơ bản . . .)
+ Cách chơi: Yêu cầu trẻ nhặt số lợng chữ , hình khối có chữ cái
Ôn luyện các chữ b, d, đ , cô yêu cầu trẻ:"Tổ hoa hồng nhặt cho cô 6 chữ
b, tổ Bé ngoan nhặt 7 chữ d. Tổ Thỏ Trắng nhặt cho cô 8 chữ đ"
Ôn luyện các chữ m, l, n: " Các con hãy nhặt cho cô khối có chữ m(l.n)".
Trẻ nhặt khối. Cô hỏi trẻ "đó là khối gì ?" ( khối chữ nhật l - khối trụ n ).
Ôn luyện chữ a, ă, â: " Tổ Hoa Hồng nhặt và đọc tên chữ a ở phía trớc cô
( hoặc cháu)- Tổ Bé ngoan nhặt và đọc tên chữ â ở tay phải của cháu" tuỳ
theo yêu cầu của bài. Trẻ nhanh chóng nhặt 1 chữ cái theo các hớng của mình
xem ai nhanh nhất.
- Đối với giờ thể dục vận động: Ôn chữ i, t, c, l, n, m
* Trò chơi 1: Thi xem ai nhanh ôn chữ i, t, c
+ Luật chơi: Khi có hiệu lệnh trẻ nhảy đúng vào vòng và đọc chữ trong vòng.
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
7
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
+ Cách chơi: Cô vẽ các vòng tròn có chữ cái i, t, c. Trẻ vừa đi, vừa hát, khi
cô nói " Hãy nhảy vào vòng có chữ i ( t, c). Trẻ nhảy vào vòng và đọc to chữ
cái. Nếu trẻ đọc sai thì phải nhảy lò cò 1 vòng.
* Trò chơi 2: Bật qua 4 -5 vòng ôn chữ l, n, m
+ Luật chơi: Trẻ nhảy bật qua vòng và đọc chữ cái trong vòng
+ Cách chơi: Cho 3 đội thi đua nhau xem đội nào bật qua vòng liên tục.
Vừa bật, vừa đọc đợc các chữ cái trong vòng l, n, m.
- ở hoạt động cho trẻ làm quen văn học, tôi đã sáng tác, su tầm các trò

chơi, bài hát để luyện phát âm l, n, m - b, d, đ
Ví dụ: Luyện phát âm l, n, m qua bài thơ Na
Na non xanh
Múi loắt choắt
Na mở mắt
Múi nở to.
Na bỏ vò
Đua nhau chín.
Môi chúm chím
Hút múi na
Hạt nhả ra
Đen lay láy.
Ra tháng t
Chín tháng bảy
Chào mào nhảy
Suốt mùa na.
Hoặc luyện phát âm chữ i, t, c qua bài thơ Cảng cá Cát Bà.
Cảng cá Cát Bà
Có cái cầu cao
Tầu to, tầu nhỏ
Nối nhau chạy vào.
Tu! Tu! còi tàu
Ngân vang biển cả
Tầu đầy tôm cá
Chạy khắp mọi miền.
Em yêu đảo hiền
Cát Bà quê em.
Hay tôi lồng truyện Ba cô gái vào làm quen chữ cái b, d, đ. Sau phần
cung cấp kiến thức là luyện tập. Tôi dẫn dắt trẻ vào trò chơi: Bà mẹ nhờ Sóc
mang th đi cho ba cô gái. Chị Cả phong bì th chữ b, cô Hai phong bì th chữ d,

cô út phong bì th chữ đ. Nhng Sóc lại phải đi qua ba ngọn núi có các chữ cái
b, d, đ. Thần núi bắt Sóc con đọc đựơc các chữ cái rồi mới cho đi. Chúng mình
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
8
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
hãy giúp sóc con nhé! Bằng các câu chuyện đơn giản nh thế, trẻ nhập cuộc một
cách say sa và thích thú khi vợt qua từng quả núi vì mình đọc đợc chữ cái.
Cứ nh vậy mỗi ngày một ít, chữ cái sẽ khắc sâu vào tâm trí trẻ. Trẻ học
không chán và nhớ lâu hơn. Tuy nhiên việc lồng ghép chữ cái vào hoạt động
chung rất khó, nó phụ thuộc vào nhận thức của trẻ, phụ thuộc vào điều kiện
của lớp học ( nh diện tích phòng học, môi trờng hoạt động của từng góc ) nếu
lồng ghép không khoé léo tiết học trở lên tẻ nhạt và tạo cho trẻ tính tự do
trong giờ học. Vì vậy cô giáo phải thực sự linh hoạt khi lồng ghép.
* Biện pháp 3: Cô biết tạo mọi cơ hội cho trẻ đựợc hoạt động với chữ
cái.
ở lứa tuổi Mầm non trẻ rất tò mò, thích khám phá. Nhng tính tò mò, khám
phá của trẻ phải đợc định hớng theo hớng tích cực, phải đợc ngời lớn nhất là cô
giáo tạo mọi cơ hội thì trẻ mới phát huy đợc. Năm học trớc ở lớp tôi các cháu
thờng thụ động, trẻ làm mọi việc theo hớng sắp đặt của cô. T duy của trẻ phát
triển không tốt, ngôn ngữ và vốn từ phát triển kém. Qua nghiên cứu, tìm tòi, tôi
nghĩ cần phải tạo mọi cơ hội để trẻ tích cực hoạt động nhất là hoạt động làm
quen chữ cái. Hớng cho trẻ biết vận dụng vào thực tế xung quanh những gì trẻ
đã học đợc. Từ đó trẻ sẽ ghi nhớ một cách dễ dàng và nhớ lâu bởi nội dung của
chữ cái gắn liền với hình ảnh minh hoạ.
Ví dụ: ở góc học tập - chủ điểm Thế giới động vật
Tôi chuẩn bị một số hình ảnh có liên quan đến chủ điểm và chữ cái đang
học, đã học: i, t, c - b, d, đ ( tranh con cua, con bò, con tôm, con dê ).
Những hình ảnh có từ kèm theo, một số thẻ chữ rời. Trong giờ chơi, trẻ quan
sát tranh và từ, trẻ sẽ dùng chữ cái rời xếp từ lên bảng, trẻ đọc từ mình vừa xếp
qua hình ảnh và chữ cái mình vừa đợc học hoặc tôi chuẩn bị một số bàn cờ

chơi gắn chữ cái giống với chữ cái trong bảng - thuộc chủ điểm thế giới động
vật: i, t, c - b, d, đ. Hay tìm chữ cái đã học trong từ, trong bài thơ rồi gạch
chân, xếp chữ bằng vỏ gion, cắt chữ theo mẫu của cô ( tô 7 chữ d, 8 chữ i, 6
chữ c ). Cô chuẩn bị một số hoạ báo cũ cho trẻ cắt chữ theo yêu cầu của cô.
Tô tranh tìm chữ, ghép tranh tìm chữ, dùng sợi len, vải vụn, giấy xé dán để tạo
ra các chữ cái và viết các chữ số tơng ứng với số chữ cái đó. Cắt chấm tròn,
hình tam giác, hình vuông nhỏ. Trẻ dùng các hình vừa cắt dán thành các chữ
theo mẫu, xếp hình chữ cái theo yêu cầu của cô. Tuỳ theo từng chủ điểm mà
tôi chuẩn bị đồ dùng và chữ cái sao cho hợp lý.
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
9
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Ví dụ: ở góc bán hàng, nấu ăn - Chủ điểm Gia đình
Tôi dán các chữ cái đã học hoặc sắp học ( a, ă, â, e, ê ) thuộc chủ điểm
Gia đình vào các đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho gia đình ( cái siêu, cái nồi,
cái bát, cái ấm , bàn là, đôi dép )
Qua việc mua bán, trẻ gọi tên các chữ cái trên đồ vật mà trẻ định mua,
định lấy. Các chữ cái và đồ dùng tôi luôn thay đổi theo chủ điểm. Với các góc
chơi nh vậy môi trờng Làm quen chữ cái của trẻ luôn đợc thay đổi theo chủ
điểm. Các nội dung mới hấp dẫn kích thích trẻ hứng thú học chữ cái và giúp
trẻ hình thành khả năng ghi nhớ có chủ định.
Ví dụ: Cô tạo cơ hội cho trẻ chuẩn bị đồ dùng cùng cô
Việc chuẩn bị đồ dùng theo chủ điểm để trẻ học, chơi với chữ cái chữ cái
cô cần cho trẻ tham gia chuẩn bị cùng cô. Cô viết từ có chứa chữ cái sẽ học
( cháu hãy tô màu giúp cô hoặc dán chữ cái rời vào hình.)
+ Chủ điểm Gia đình:
Dạy chữ cái a, ă, â, e, ê - dán chữ cái vào hình Cái siêu, cái ca, ấm trà,
khăn mặt, bàn là, đôi dép
+ Chủ điểm Thế giới động vật:
Dạy chữ i, t, c; b, d, đ; dán chữ cái vào hình Con chim, con tôm, con

cua, con cá, con bò, con dê, con lạc đà
+ Chủ điểm: Tết và mùa xuân
Dạy chữ l, m, n. Cho trẻ tô màu từ hoa Mai dới hình vẽ tranh hoa Mai. Từ
hoa Lay ơn - tranh hoa Lay ơn. Từ hoa Mận - tranh hoa Mận.
+ Chủ điểm thế giới thực vật
Dạy chữ h, k. Cho trẻ tô màu từ quả khế dới tranh quả khế. Từ hoa hồng -
tranh hoa hồng. Từ hạt kê - tranh hạt kê. Từ hoa huệ - tranh hoa huệ.
Khi trẻ làm cùng cô là cô đã tạo cho trẻ có cơ hội đợc làm quen, đựơc ôn
luyện chữ cái một cách tự nhiên, tự nguyện. Nhiều cháu còn sáng tạo ra hình
vẽ nhiều kiểu khác nữa mà cô không nghĩ ra.
Sau khi học làm quen tôi cho trẻ chơi với chữ cái ngay với những trò chơi
động- tĩnh xen kẽ liên kết thành một chủ đề chơi khiến trẻ vô cùng hứng thú.
Ngoài ra việc lồng ghép tạo cơ hội cho trẻ làm quen chữ cái ở tất cả mọi góc
chơi trong lớp và ở đồ dùng cá nhân của trẻ giúp trẻ củng cố chữ cái đã học
nhận biết các từ mới. Từ khó đến dễ, từ đơn giản đến phức tạp thật dễ dàng.
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
10
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
*Biện pháp 4: Ngoài ra tôi còn học tập và nghiên cứu các trò chơi từ
các đồng nghiệp, qua các buổi sinh hoạt chuyên môn ở trờng, cụm, huyện,
thành phố, sau khi học tập tôi đã nghiên cứu, vận dụng những trò chơi phù
hợp vào các góc chơi nhằm ôn luyện củng cố các chữ cái đã học.
Ví dụ một số trò chơi và góc chơi mà tôi đã học tập đợc:
Tranh 1: Trẻ kể chuyện sáng tạo trong góc văn học . Tôi đã chọn một số
hình ảnh phù hợp với chủ điểm cho trẻ tự lựa chọn kể theo ý thích nhằm mục
đích luyện phát âm và phát triển ngôn ngữ, vốn từ ,óc t duy, sự tởng tợng và
tích cực cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi

Tranh2: Bé tập giải mã:
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2

11
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Với trò chơi này tôi củng cố chữ cái đã học, kỹ năng tập viết, vẽ, chọn chữ
cái, theo ký hiệu tranh mẫu có sẵn Ví dụ: trong tranh xe đạp phía trên có chữ
X, nhng tranh xe đạp phía dới không có chữ cái(x) Trẻ phải tìm chữ và viết
chữ cái giống chữ ở phía trên (đó là chữ X).Với trò chơi này tôi sử dụng giấy
nhựa trong dán lên các hình và dùng bút dạ có thể xoá đợc để trẻ viết chữ cái,
sau khi chơi xong trẻ có thể xoá đi và bạn khác vẫn có thể chơi lại tơng tự. Sau
khi trẻ đã chơi thành thạo tôi có thể thay đổi ký hiệu chữ cái khác để trẻ chơi
không nhàm chán.
Tranh 3: Bé tập ghép vần:
Trò chơi này tôi cắt chữ cái in thờng, in hoa, viết thờng trẻ nhặt chữ cái
phía trên và ghép từ theo tranh giống mẫu chữ của cô.Mỗi chủ điểm tôi chuẩn
bị từ 10-20 tranh để trẻ thay đổi thờng xuyên theo ý thích
Tranh 4: Bé tập vẽ chữ cái theo ký hiệu
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
12
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Bé tập vẽ chữ qua các ký hiệu của hình các con vật, các loại rau , củ, quả,
hoa phù hợp theo từng chủ điểm,Với trò chơi này cô phải thờng xuyên thay đổi
hình, ký hiệu của các chữ cái mà khi trẻ ghép phải thành từ có ý nghĩa phù hợp
với chủ điểm và chữ cái cô cần củng cố cho trẻ.
Tranh 5
:
Bé tập vẽ, xếp tên các con vật theo mẫu
Bé tập vẽ, hoặc xếp từ bằng các hột hạt giống cô(những hình ảnh và từ luôn
luôn thay đổi theo chủ điểm).

Tranh 6: Bé chơi bàn cờ
Trò chơi này trẻ phải ghép từ và hình ảnh sao cho khi xếp xong các hình và

từ phải đúng với mẫu và khớp với bàn cờ,trẻ có thể chơi một mình hoặc cùng
với bạn.
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
13
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Tất cả các trò chơi trên tôi đã vận dụng và hớng dẫn trực tiếp cho học sinh
lớp tôi. Tôi nhận thấy kết quả trẻ là hoạt động tích cực và rất hứng thú, kích
thích đợc tính tò mò ham hiểu biết của trẻ, phát huy đợc vốn từ cho trẻ củng cố
đợc các chữ cái đã học.
Với sự suy nghĩ, tìm tòi và sáng tạo trong việc giúp trẻ làm quen chữ cái
thông qua các trò chơi tôi nhận thấy kết quả giờ học Làm quen với chữ cái
đều đạt kết quả cao cụ thể là:
IV. Kết quả
a/ Kết quả của cháu:
TT Các nội dung Trớc khi thử nghiệm(%) Sau khi thử nghiệm(%)
1
Cháu nhận biết đợc chữ 50% 95%
2 Cháu đọc theo bạn 40% 5%
3
Cháu không hứng thú 10% 0%
Nhìn vào bảng kết quả trên, chúng ta thấy kết quả trớc và sau khi thử
nghiệm đợc thể hiện một cách rõ ràng.
Ví dụ: Kết quả khảo sát đầu năm đạt 50% - nay đạt 95% cho chúng ta thấy
kết quả học tập tiến bộ vợt bậc của các cháu lớp 5TB. Các cháu không nhận
biết đợc mặt chữ và các cháu đọc theo bạn giảm đáng kể chỉ còn 5%,đặc biệt
là 100% các cháu hứng thú tham gia học, chơi. Còn các cháu cá biệt sẽ đợc cô
giáo giúp đỡ trong thời gian tiếp theo.
b/ Kết quả của cô
- Các tiết dạy kiểm tra, lên chuyên đề, thi dạy tại trờng, thi giáo viên dạy
giỏi cấp cơ sở đều đạt loại giỏi.

- Các tiết lên chuyên đề tại trờng, cụm đã đợc các đồng nghiệp ghi nhận
học tập và đánh giá cao về các biện pháp đổi mới trong việc tổ chức hoạt động
phát triển nhận thức và ngôn ngữ cho trẻ qua trò chơi chữ cái.
- Làm đợc 350 đồ dùng dạy chữ cái cho trẻ. 100 đồ dùng dạy chữ cái cho
cô gồm nhiều chủng loại khác nhau.
- Sáng tạo đợc 20 chủ đề chơi và trò chơi đa vào giờ học đạt chất lợng cao.
- Tạo ra và thay đổi thờng xuyên đợc các góc chơi cho trẻ ôn luyện và
củng cố chữ cái,đợc các đồng nghiệp tham quan và học tập.
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
14
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Phần III: Kết luận và khuyến nghị
1. Kết luận:
Để trẻ mầm non làm quen với chữ viết là chuẩn bị các kỹ năng tiền biết
đọc, biết viết cho trẻ. Đây chính là một trong những lĩnh vực chuyên biệt cần
phải chuẩn bị trẻ trớc khi vào lớp 1. Tôi nghĩ rằng mỗi giáo viên cần phải th-
ờng xuyên nghiên cứu học tập, su tầm nhiều hình thức tổ chức và nhiều biện
pháp tích cực, nhiều trò chơi hơn trong việc cho trẻ làm quen chữ cái nhằm
giúp trẻ phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển óc sáng tạo, trí t-
ởng tợng, tính kiên trì, khéo léo của trẻ tốt thông qua các trò chơi ôn luyện chữ
cái
Qua nhiều năm giảng dạy, học tập và nghiên cứu, tôi đã đúc kết đợc một
số kinh nghiệm cho trẻ làm quen chữ cái thông qua trò chơi nh sau:
a/ Sáng tạo nhiều hình thức ôn luyện dới dạng trò chơi có chủ đề đa vào
tiết học để gây hứng thú cho trẻ.
b/ Lồng ghép chữ cái trong các hoạt động chung để kích thích sự hoạt
động của trẻ tạo cho trẻ cảm giác thoả mái, dễ nhớ hơn.
c/ Cô tạo cơ hội cho trẻ làm quen chữ cái qua các góc chơi nhằm tạo điều
kiện cho trẻ đợc ôn luyện nhận biết, phát âm chính xác. Kích thích sự hoạt
động sáng tạo, tích cực của trẻ, làm cho trẻ thực sự là trẻ đợc: Học bằng chơi

- Chơi mà học. Trẻ đợc trao đổi qua lại với nhau, đợc nhận xét đúng, sai một
cách tự nhiên, thoải mái hơn và thực sự lôi cuốn trẻ.
d/ Tích cực học tập vận dụng những sáng kiến hay của đồng nghiệp.
II. Kiến nghị
Đối với Bộ Sở giáo dục và đào tạo: Mở lớp đại học tại chức tại huyện đảo
nhằm nâng cao trình độ nhận thức, chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên để
đáp ứng đợc sự phát triển xã hội, sự đổi mới của giáo dục mầm non trẻ thực sự
đợc Học mà chơi, chơi mà học
Đối với PGD&ĐT: Tăng cờng mở các lớp học bồi dỡng về các hình thức tổ
chức, phơng pháp đổi mới cho giáoviên.
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
15
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Đối với nhà trờng: Tích cực tham mu với các cấp chính quyền xây mới tr-
ờng học đảm bảo diện tích và cơ sở vật chất cho trẻ hoạt động.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã vận dụng vào lớp 5 tuổi B
đạt kết quả cao. Rất mong sự góp ý của các đồng nghiệp để cho việc Cho trẻ
làm quen chữ cái thông qua các trò chơi đạt kết quả cao hơn nữa.
Xin trân trọng cảm ơn!
Cát Bà, ngày 02 tháng 01năm 2009
Ngời viết đề tài
Trần Thị
Minh

Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
16
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Phần IV: Tài liệu tham khảo
TT Tài liệu tham khảo Tên tác giả Tên nhà xuất
bản

Năm xuất
b
ả
n
1 Sách hớng dẫn CTĐM
GD mầm non
TS: Lê Thu Hơng
PGS.TS: Lê Thị ánh
Tuyết
Bộ GD& ĐT 2006
2 Tạp chí GDMN số3 Thạc sĩ:
Dơng Thị Thanh Huyền
Bộ GD& ĐT 2005
3 SKKN GDMN Hải
phòng
Hoàng Thuý Hơng Sở GD&ĐT
hải phòng
2001
4 Tài liệu BDTXcho
GVMN chu
kỳII(2004-2007)
Đặng Thu Quỳnh Vụ GDMN 2005

Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
17
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Mục lục
Trang
Phần I : Đặt vấn
đề

2
Phần II : Nội
dung
2
I . Cơ sở lý luận 2
II. Cơ sở thực tiễn 3
III. Các biện pháp 4
IV. Kết quả 14
Phần III : Kết luận và khuyến
nghị
15
Phần IV: Tài liệu tham
khảo
17
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
18
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Phần đánh giá
I- Đánh giá của hội đồng khoa học trờng
Điểm TB : - Xếp loại
Cát Hải, ngày tháng năm 2009
T/M Hội Đồng khoa học
II - Đánh giá của hội đồng khoa học cụm
- Điểm TB : - Xếp loại
Cát Hải, ngày tháng năm 2009
T/M Hội Đồng khoa học
III - Đánh giá của hội đồng khoa học cơ sở
- Điểm TB : - Xếp loại
Cát Hải, ngày tháng năm 2009
T/M Hội Đồng khoa học

iv- Đánh giá của hội đồng khoa học Thành phố
- Điểm TB : - Xếp loại
Cát Hải, ngày tháng năm 2009
T/M Hội Đồng khoa học
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
19
Tên SKKN: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi
Họ và tên: Trần Thị Minh - Trờng Mầm non 3-2
20