THUỐC KHÁNG SINH DO TỔNG HỢP
HÓA HỌC SULFAMID
Người thực hiện:
Phan Thị Nhật Lệ
Trần Thị Tường Vy
Lớp: Sinh-KTNN.K16
Nội dung
•
1. Đại cương
•
2. Một số thuốc sulfamid thường dùng
1. Đại cương về sulfamid
•
Tách sulfamid thành 2 phần khác nhau:
–
Chất triamino benzen.
–
Chất amid sulfanilic.
–
Trong 2 chất trên thì chỉ có amid sulfanilic có tác
dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn.
–
Như vậy, sulfamid là tên chung của 1 nhóm thuốc
có cấu tạo hóa học từ chất gốc amid sulfamid.
1. Đại cương về sulfamid (tt)
•
Tác dụng của sulfamid :
–
Ức chế sự sinh sản và phát triển của vi khuẩn,
làm vi khuẩn yếu đi tạo điều kiện dễ dàng hơn
cho hiện tượng thực bào của cơ thể.
–
Trong nghiên cứu yếu tố làm giảm tác dụng của
sulfamid quan trọng nhất là PABA.
1.1 Cơ chế tác dụng
•
Theo giả thiết Felds thì tác dụng của sulfamid
và nhiều chất kháng sinh là tác dụng kháng
chuyển hóa.
–
Những chất tham ra vào quá trình trao đổi chất
của cơ thể gọi là chất chuyển hóa (chuyển hóa tố).
–
Những chất làm ngăn trở quá trình trao đổi chất
của cơ thể là kháng chuyển hóa.
1.1 Cơ chế tác dụng (tt)
•
Theo giả thiết Felds thì tác dụng của sulfamid
và nhiều chát kháng sinh là tác dụng kháng
chuyển hóa. (tt)
–
PABA là yếu tố sinh trưởng của vi khuẩn , là nhân
tố chuyển hóa. thiếu PABA thì vi khuẩn không
tổng hợp được axit folic, vi khuẩn ngừng sinh sản
và phát triển.
–
Sulfamid là nhân tố kháng chuyển hóa .
1.1 Cơ chế tác dụng (tt)
•
Theo giả thiết Felds thì tác dụng của sulfamid
và nhiều chát kháng sinh là tác dụng kháng
chuyển hóa. (tt)
–
Ái lực của PABA trong việc tổng hợp axit folic lớn
hơn sulfamid rất nhiều. Giữa chúng có hằng số
cạnh tranh:
•
Hằng số cạnh tranh càng lớn thì tác dụng của sulfamid
càng mạnh.
•
Dùng càng sớm càng tốt . dùng ngay khi bắt đầu xuất
hiện các triệu chứng nhiễm khuẩn.
1.1 Cơ chế tác dụng (tt)
•
Theo giả thiết Felds thì tác dụng của sulfamid
và nhiều chát kháng sinh là tác dụng kháng
chuyển hóa. (tt)
–
Ái lực của PABA trong việc tổng hợp axit folic lớn
hơn sulfamid rất nhiều. Giữa chúng có hằng số
cạnh tranh:
•
Phải sử dụng liều từ 6-8 ngày . Nếu đã khỏi bệnh có thể
dùng thêm 1- 2 ngày nữa. Nếu không dùng thuốc sớm ,
vi khuẩn sẽ ohats triển trở lại và kháng lại sulfamid.
•
Dùng 1 thứ không khỏi bệnh đổi ngay thứ khác.
1.1 Cơ chế tác dụng (tt)
•
Theo giả thiết Felds thì tác dụng của sulfamid và
nhiều chát kháng sinh là tác dụng kháng chuyển
hóa. (tt)
–
Ái lực của PABA trong việc tổng hợp axit folic lớn
hơn sulfamid rất nhiều. Giữa chúng có hằng số cạnh
tranh (tt):
•
Nên cho vật nuôi uống nhiều nước để không tích lũy thuốc
trong thận
•
Nên phối hợp với các kháng sinh để nâng cao hiệu lực của
thuốc.
•
Khi dùng thuốc phải cho uống kết hợp với các vitamin B1,
B2, C, cho ăn thức ăn loãng , giảm thức ăn nhiều axit.
1.2 Những điều cần chú ý khi dùng sulfamid
•
Sulfamid có tác dụng điều trị tốt nhưng cũng
gây ra các tác dụng phụ:
–
Vật nuôi choáng váng , buồn nôn, bỏ ăn , ít hoạt
động.
–
Rối loạn hoạt động tiết niệu : bí tiểu tiện, tiểu tiện
ra máu và hiện tượng tạo kết tinh lắng đọng trong
thận.
1.2 Những điều cần chú ý khi dùng sulfamid (tt)
•
Sulfamid có tác dụng điều trị tốt nhưng cũng
gây ra các tác dụng phụ: (tt)
–
Gây viêm gan vàng da.
–
Nổi mẩn, ngứa ngáy cục bộ hay toàn thân do dị
ứng.
–
Dùng sulfamid lâu ngày gây triệu chứng thiếu
máu, da vàng, niêm mạc nhợt nhạt…
1.2 Những điều cần chú ý khi dùng sulfamid (tt)
2. Một số thuốc sulfamid thường dùng
•
Sulfanilamid: thuốc dùng bên ngoài , pha chế
làm thuốc mỡ hoặc rắc trực tiếp lên vết
thương.
•
Sulfamerazin và sulfadimerazin: có tác dụng
với vi khuẩn gram dương và gram âm, chữa
nhiễm trùng máu và hô hấp…
–
Liều lượng uống: trâu bò:30-40 g/ngày, lợn dê
cừu: 4-6g/ngày, gia cầm : dùng dung dịch 1-2%
trong nước uống.
2. Một số thuốc sulfamid thường dùng (tt)
•
Sulfathiazon: chữa bệnh viêm phổi, viêm phế
quản trâu bò lợn, nhiễm trùng các vết
thương, bệnh lơn phân con trắng, bệnh tụ
huyết trùng.
–
Liều lượng: trâu bò 25-40 g/l ngày chia làm 2-3
lần, gà thỏ dê: trộn lẫn với thức ăn tỉ lệ 0,2-
0,25% cho ăn 2-3 ngày, nghỉ 2-3 ngày lại cho ăn
tiếp.
2. Một số thuốc sulfamid thường dùng (tt)
•
Sulfaguanidin: thuốc ít hấp thu qua niêm mạc
ruột dùng để trị nhiễm khuẩn đường ruột , dạ
dày …
–
Liều lượng uống: trâu bò ngựa: 30-40g/ ngày, chó
2-5g/ ngày, lợn : 8-10 g/ ngày, gia cầm: 0,25- 0,5g/
ngày.
•
Sulfacylum: thuốc gây kích ứng niêm mạc nên
dùng làm thuốc nhỏ mắt.
2. Một số thuốc sulfamid thường dùng (tt)