SKKN Một số biện pháp sử dụng đồ dùng dạy học hiệu quả ở môn Giaos dục thể chất cho HS khối 4 và 5

Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
GDTC trong trờng học là một hoạt động giáo dục quan trọng trong
toàn bộ sự nghiệp giáo dục việt nam. GDTC góp phần thực hiện các mục tiêu
chiến lợc của Đảng, nhà nớc và của ngành nhằm phổ cập và nâng cao cho thế
hệ trẻ việt nam những nền tảng cơ bản để phục vụ đất nớc trong thời kỳ hội
nhập.
Bên cạnh việc trang bị những kiến thức cho thế hệ trẻ thì việc chăm sóc
giáo dục ý trí rèn luyện để nâng cao sức khỏe có tính chất toàn dân là một
trong những yêu cầu cơ bản của giáo dục nớc nhà. Do vậy, GDTC đang có
một vị trí, một vai trò quan trọng và ngày càng khẳng định nhiều hơn tính u
việt,sức lan tỏa và ảnh hởng của nó đối với đất nớc, đối với thời đại, đối với
các thế hệ nói chung và đối với giáo dục học đờng nói riêng. Hiệu ứng của
GDTC chính là sức mạnh của một quốc gia,một dân tộc,một thế hệ.
Để GDTC ngày càng có nhiều hơn những hiệu quả tác động vào đời
sống cùng với tính chất và tác dụng của nó thực sự là chất lợng sống của con
ngời thì trong ngành giáo dục đã vận dụng đa vào học đờng một hệ thống
giáo dục cơ bản.
Giáo dục là hoạt động có mục đích và có tổ chức của thầy và trò. Hoạt
động của thầy luôn luôn gắn bó chặt chẽ với hoạt động nhận thức của trò
nhằm hình thành cho hs những quan điểm những niềm tin, những định hớng
có giá trị, lí tởng cũng nh động cơ, thái độ, kỹ năng, kỹ xảo, đạo đức
Những môn học trong nhà trờng nói chung đều góp phần thực hiện
những mục tiêu trên. Đối với mỗi môn học đều có những đặc thù riêng,
những phơng pháp giảng dạy nhất định. Riêng đối với bộ môn thể dục cũng
có những đặc trng riêng. ở bộ môn này những hoạt động của thầy và trò luôn
song song với nhau. Trớc đây do hoàn cảnh kinh tế của đất nớc còn nhiều
khó khăn nên các phơng tiện đồ dùng dạy học còn nhiều hạn chế vì vậy trong
quá trình giảng dạy GV thờng phải dạy chay. Ngày nay khi đồ dùng dạy
học đợc cung cấp tơng đối đầy đủ, thì việc dạy và học trong nhà trờng có
nhiều điều kiện để phát triển.

Là giáo viên giảng dạy bộ môn GDTC ở trờng tiểu học, qua thực tế giảng
dạy cũng nh đợc tham dự những tiết chuyên đề và học hỏi đồng nghiệp bản
thân tôi đã rút ra đợc một số kinh nghiệm khi sử dụng đồ dùng dạy học sao
1
cho có hiệu quả và phát huy đợc tính chủ động tích cực của học sinh, mang
lại hiệu quả cao trong giờ học không ngừng nâng cao chất lợng trong từng
tiết học.
Nh nhiều môn học khác, bộ môn GDTC có nhiều dụng cụ dạy học và các
phơng tiện dạy học của GV là rất đa dạng và phong phú.Vấn đề đặt ra là ngời
GV sử dụng đồ dùng dạy học nh thế nào để nâng lại hiệu quả cao cho tiết
học ?
2. Mục đích
Củng cố sức khỏe và phát triển thể lực cho học sinh. Nâng cao chất l-
ợng một giờ học GDTC thông qua việc sử dụng ĐDDH cho phù hợp với điều
kiện hiện có của các trờng hiện nay.
3. Đối tợng nghiên cứu:
Học sinh khối 4 và 5 Trờng tiểu học Cát Linh - Đống Đa Hà Nội
4. Phạm vi, giới hạn nghiên cứu:
Về không gian: Trờng Tiểu học Cát Linh - Đống Đa Hà Nội.
Về thời gian: Trong năm học 2010-2011.
5. Phơng pháp nghiên cứu
5.1 Quan sát: Trong quá trình thử nghiệm, quan sát để tìm ra những chỗ đã
làm đợc , chỗ cha đợc để từ đó đa ra biện pháp giải quyết.
5.2 Phân tích, nghiên cứu tài liệu:
đề tài sử dụng phơng pháp phân tích và tổng hợp tài liệu nhằm tiếp cận
các phơng pháp nghiên cứu và kết quả nghiên cứu có liên quan tới đề tài của
các tác giả đi trớc trong ngành giáo dục thể chất. Cụ thể:
dựa trên Luật giáo dục, Luật bảo vệ và chăm sóc trẻ em, sách giáo dục học,
tâm lý trẻ em, sách giáo dục thể chất vvv
Tham khảo chơng trình đào tạo môn thể dục của bộ giáo dục và đào tạo

đối với các trờng THPT trong toàn quốc; sách hớng dẫn soạn giảng môn thể
dục giành cho các giáo viên thể dục cấp học THPT; sách hớng dẫn sử dụng
nội dung giảng dạy môn thể dục trong chơng trình cải cách giáo dục của bộ
giáo dục và đào tạo; một số giáo án giảng dạy, huấn luyện môn bóng bàn của
giáo viên thể dục trờng THPT và trờng Đại Học SP TDTT Hà Nội.
Tham khảo tài liệu: Đổi mới phơng pháp dạy thể dục tài liệu của Trần
Đồng Lâm do nhà xuất bảnTDTT Hà Nội ấn hành năm 2000 trong tyển tập:
nghiên cứu khoa học sức khoẻ thể chất trong nhà trờng các cấp; nghiên
2
cứu một số biện pháp nhằm nâng cao chất lợng tập luyện môn thể thao tự
chọn trong các nhà trờng THCS thuộc khu vực thành thị Luận án tiến sĩ
giáo dục học của Nguyễn Viết Minh năm 1998.
5.3 Phỏng vấn trực tiếp: tạo điều kiện cho chúng ta tiếp xúc trực tiếp , lắng
nghe một cách trung thực nhất ý kiến của các em về vấn đề đặt ra. sử dụng
phơng pháp phỏng vấn nhằm xác định chính xác nguyện vọng học tập môn
thể dục ngoài giờ và các bài tập có tác dụng tốt trong việc nâng cao sức bền
chuyên môn cho nam đội tuyển bóng bàn trờng THPT Dới đây đề tài
xin trình bày nội dung chi tiết.
5.3.1 Phỏng vấn xác định nguyên nhân học yếu và nguyện vọng học sinh
tham gia học tự chọn môn bóng bàn.
Mục đích: nhằm xác định nguyên nhân và nguyên vọng số học sinh tham
gia học tự chọn môn bóng bàn.
Cách thực hiện: Đề tài sử dụng phơng pháp phỏng vấn bằng phiếu hỏi,(nội
dung phiếu hỏi trình bày tại chơng 2 của khoá luận), phát phiếu hỏi một lần
và thu phiếu hỏi sau 3 ngày phát phiếu.
Cách đánh giá xử lý số liệu phỏng vấn: Đề tài sử dụng phơng pháp tính
tổng số ý kiến đồng thuận với từng nội dung, nếu số ý kiến đồng thuận
chiếm 70% thì nội dung đó đợc đề tài sử dụng để thực nguyệm và định hớng
cho công tác thực nghiệm.
5.4 Phơng pháp anket: sử dụng bảng hỏi dành cho học sinh đồng để nắm đ-

ợc mức độ nhận thức của các em về việc sử dụng đồ dùng dạy học.
5.5 Thử nghiệm: áp dụng biện pháp sử dụng đồ dùng học tập để nâng cao
hiệu quả tiết dạy.
3
Nội dung
Chơng 1 : Cơ sở lý luận của biện pháp sử dụng đồ dùng dạy học đạt hiệu
quả ở bộ môn Giáo dục thể chất
Cùng với sự phát triển chung của xã hội ngày nay, TDTT cũng đang
trên đà phát triển không ngừng, nó trở thành một bộ phận không thể thiếu
trong đời sống tinh thần của nhân dân và còn thể hiện sự khát vọng vơn lên
chiếm lĩnh mọi đỉnh cao của con ngời trong đó có vấn đề TDTT và thể lực
với t cách là một giá trị của con ngời.
1 Thực trạng về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên của trờng THPT
1.1. Về cơ sở vật chất.
Là một trờng nằm trên vùng đất có truyền thống hiếu học, ngời dân
sớm nhận thức đúng về giáo dục nên đã chăm lo, tạo điều kiện tốt nhất cho
con em mình học tập. Mục tiêu của nhà trờng là đào tạo những học sinh giỏi
toàn diện về đức - tri - thể - mỹ - lao.
Ngoài phong trào học tập các môn văn hoá, thì các hoạt động ngoại khoá
về TDTT của trờng cũng rất phát triển. Hoạt động TDTT ngoại khoá là một
trong những điểm mạnh và chủ yếu nhất trong nhà trờng, nó thu hút đông
đảo học sinh tham gia tập luyện với mục đích rèn luyện chân thể và nâng cao
thành tích thể thao, đăc biệt là các môn thể thao nh: điền kinh, bóng bàn,
bóng chuyền.
2. Một vài khái niệm cơ bản
2.1. Biện Pháp: Là cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể.
2.2. Đồ dùng dạy học: Là một thiết bị dùng để minh hoạ, làm rõ hơn,
phong phú hơn nội dung của bài dạy.
2.3 Giáo dục thể chất: Là một môn học nhằm giáo dục và rèn luyện
kỹ năng nâng cao chất lợng về thể lực, từ đó làm nền tảng cho việc phát triển

về t duy cho học sinh
Trong quá trình giáo dục, những t tởng chỉ đạo phơng hớng cơ bản quy
định nội dung phơng pháp và cách tổ chức quy trình giáo dục nhằm thực hiện
mục tiêu đào tạo là vô cùng quan trọng
4
Đối với bộ môn GDTC ở trờng tiểu học thì vừa phải thực hiện mục
tiêu trên nhng đồng thời cũng phải thực hiện nhiệm vụ quan trọng không
kém là góp phần vào việc phát triển con ngời toàn diện cả về đức trí thể mỹ.
3. Ngời giáo viên trong thời kì đổi mới
Giáo dục luôn là u tiên hàng đầu của XH đợc Đảng và nhà nớc quan
tâm coi nhiệm vụ giáo dục là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất nên
các môn học trong nhà trờng luôn đợc quan tâm với những đồ dùng giang
dạy hiện đại nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục. Đối với nhà trờng tiểu học nói
chung, bộ môn GDTC nói riêng cũng đợc quan tâm với nhiều dụng cụ thể
thao và các phơng tiện dạy học khác
4. Công cụ lao động của ngời giáo viên.
Công cụ lao động của ngời giáo viên là hệ thống những tri thức KN,
KX cần thiết để thực hiện chức năng giáo dục nhằm thu hút học sinh tham
gia một cách tự giác tích cực. Nhân cách ngời giáo viên với tất cả vẻ đẹp tâm
hồn trí tuệ đạo đức có ý nghĩa to lớn có tính quyết định trong giáo dục.
Ngoài ra các phơng tiện giáo dục khác nh đồ dùng dạy học các phơng tiện
kỹ thuật cũng góp phần rất lớn vào việc nâng cao chất lợng hiệu quả giáo
dục. Tuy nhiên cho dù các phơng tiện dạy học có hiện đại đén đâu chăng nữa
thì vai trò của ngời giáo viên cũng hết sức quan trọng. Vì vậy giáo viên phải
vận dụng sử dụng các phơng tiện dạy học một cách linh hoạt trong mọi hoàn
cảnh thì bài dạy mới đạt hiệu quả cao vừa đảm bảo chất lợng giáo dục một
giờ học, vừa mang tính khoa học phù hợp với hoàn cảnh
5. Vai trò, tác dụng của các phơng tiện đồ dùng dạy học
Trong quá trình dạy học thể dục, việc sử dụng phơng pháp dạy học
không thể tách rời với việc sử dụng các phơng tiện dạy học. Các phơng tiện

dạy học sẽ giúp cho học sinh lĩnh hội các tri thức và rèn luyện KN, KX giúp
cơ thể phát triển cân đối toàn diện. Do đó đồ dùng dạy học và các phơng
pháp khi sử dụng đồ dùng dạy học góp phần rất lớn vào việc nâng cao hiệu
quả của quá trình dạy học
5
Chơng 2 : Thực trạng sử dụng đồ dùng dạy học môn GDTC
Do đội ngũ giáo viên đợc tuyển chọn theo chuẩn và cách điều hành
hiệu quả của đội ngũ quản lý nên các mặt hoạt động nói chung và phong trào
TDTT của trờng thực sự là một điểm sáng trong toàn thnh pho. Đợc sự quan
tâm của các cấp lãnh đạo, hiện cơ sở vật chất dành cho học tập và thi đấu
TDTT của nhà trờng đạt yêu cầu đảm bảo cho công tác giảng dạy và học tập
của giáo viên và học sinh nhà trờng.
Trong giờ học GDTC ở trờng tiểu học, việc sử dụng đồ dùng dạy học là hết
sức quan trọng vì:
+ Phải căn cứ vào lới tuổi, khối lớp để sử dụng đồ dùng cho hợp lí nâng
cao hiệu quả giờ dạy
+ Phải căn cứ vào bài dạy và điều kiện thực tế của nhà trờng nh: sân bãi
trang thiết bị hiện có thời tiết
+ Phải căn cứ vào mức độ tiếp thu và thực hiện của học sinh
+ Phải sử dụng đồ dùng sao cho phù hợp với từng giai đoạn học tập và
rèn luyện
Thật vậy, khi giảng dạy môn GDTC ở trờng tiểu học, bản thân tôi thấy
nhiều vấn đề phải bàn luận, trao đổi mới có thể đem lại những giờ học tốt.
Cũng có nhiều ngời cho rằng sử dụng đồ dùng dạy học môn GDTC đơn giản
nhng thực tế thì :Để có đợc một giờ học có hiệu quả cao thì ngời giáo viên
phải đầu t nhiều công sức,vất vả vì:
+ Đối tợng học sinh rất hiếu động, các em luôn muốn đùa nghịch tìm tòi
khám phá
+ Học sinh thích xuống sân để vui đùa, để thể hiện mình
+ Môi trờng giảng dạy thì rộng

Kết quả khảo sát chất lợng đầu năm học 2011 2012:
Khối 4
Tổng số
HS
Điểm A
+
Tỉ lệ % Điểm A Tỉ lệ % Điểm B Tỉ lệ %
330 0 0 203 61,5 127 38,5
6
Khèi 5
Tæng sè
HS
§iÓm A
+
TØ lÖ % §iÓm A TØ lÖ % §iÓm B TØ lÖ %
310 0 0 219 67,9 91 32,1
7
Chơng III: Một số biện pháp
1. Biện pháp 1: Đảm bảo an toàn cho học sinh trong việc sử dụng đồ dùng
dạy học:
Các em có thể thực hiện và sử dụng khá tốt những bài tập có tính chất rèn
luyện cơ bản, các em có thể tập luyện những bài tập đã trở thành KN, KX.
Trong chơng trình đã sử dụng một số bài tập thể hiện tính khéo léo nh:
Nhẩy dây ném bóng trúng đíchĐòi hỏi ở ngời giáo viên phải chú ý hơn khi
sử dụng đồ dùng dạy học sao cho đạt hiệu quả và hơn nữa là phải đảm bảo an
toàn cho học sinh khi thực hiện. Bởi lúc này, các em rất có hứng thú với việc
tập luyện các môn mới và ở lứa tuổi này các em rất ham chơi và hiếu động
nếu không chú ý sẽ rất rễ xảy ra những tai nạn ảnh hởng lớn đến kết quả giờ
học . Do đó khi sử dụng đồ dùng dạy học giáo viên luôn đảm bảo sự an toàn
ở mc cao nhất, đồng thời phải luôn quan sát hớng dẫn các em tập luyện tránh

những sai lệch khi các em sử dụng đồ dùng
* VD: Với nhẩy dây kiểu chụm 2 chân ở học sinh lớp 4. Gv phảI nắm bắt đ-
ợc rõ ràng tình hình sức khỏe của học sinh cũng nh tình hình sân bãi dụng
cụ nơi tập luyệnsau đó mới đi vào quy trình giảng dạy.Trong quá trình cho
học sinh luyện tập giáp viên phải luôn theo dõi những động tác của học sinh
khi thực hiện cũng nh ý thức kỷ luật vì ở lứa tuổi này các em rất hiếu động
lấy dây đùa nghịch nhau thậm trí quăng dây vào mặt nhau rất nguy hiểm
ảnh hởng tới bản thân học sinh cũng nh hiệu quả giờ học
Khi đợc dự một số tiết chuyên đề ở các trờng trong Quận và áp dụng thực
tế giảng dạy bộ môn GDTC ,tôi đã rút ra đợc một số kinh nghiệm giảng dạy
cho bản thân về phơng pháp sử dụng đồ dùng dạy học sao cho có hiệu
quả.Quan trọng hơn đó chính là sự tâm huyết của ngời giáo viên đối với
nghề, với niềm yêu thơng con trẻ.
Để mang lại hiệu quả cho giờ học thì giáo viên cần phải vận dụng linh
hoạt các đồ dùng hiện có đông thời luôn có sự chuẩn bị kỹ càng cho các giờ
học nh:
Biện pháp 2: Lựa chọn đồ dùng dạy học hợp lý đối với nội dung bài dạy
và đối tợng học sinh trong quá trình giảng dạy.
Nhu cầu các em tham gia những trò chơi mang tính nhanh nhẹn khéo léo
nhiều hơn nh: đá cầu, nhẩy dây, các trò chơi với bóng Do đó giáo viên có
8
thể thay đổi nội dung khi sử dụng đồ dùng luyện tập học sinh nam có thể
chơi bóng rổ các em nữ co thể chơi nhẩy dây
Biện pháp 3: Tận dụng đồ dùng dạy học sẵn có, thờng xuyên kiểm tra
chất lợng và bổ sung kịp thời.
Trong các giờ học giáo viên có thể sử dụng những dụng cụ sẵn có của tr-
ờng để đảm bảo mục tiêu và chất lợng dậy thể dục. Nên thờng xuyên kiểm
tra và có kế hoạch bổ sung những dụng cụ mau hỏng , đảm bảo đầy đủ dụng
cụ học tập cho học sinh tập luyện.
Biện pháp 4: Tránh lạm dụng việc sử dụng các đồ dùng dạy học hiện đại.

Trong các giờ học mới, ôn tập hay tập luyện cho HS chuẩn bị thi đấu GV
có thể sử dụng băng hình, băng tiếng , phát huy tác dụng của các phơng tiện,
thiết bị có sẵn và tranh ảnh để phục vụ, nâng cao chất lợng giảng dạy. Tuy
nhiên cũng cần tránh lạm dụng phơng tiện dạy học hiện đại, không thực hiện
thị phạm, làm mẫu cho HS hoặc chỉ cho HS xem băng hình động tác kỹ
thuật mà không đợc tập luyện .
Điều đó làm các em yêu thích môn học hơn, lại vừa đảm bảo hiệu quả giờ
học qua đó phát hiện các em có năng khiếu để bồi dỡng và phát triển
9
Kết quả đạt đợc
Qua thời gian vận dụng kinh nghiệm trên trong giảng dạy bản thân tôi thấy
đã đạt đợc những hiệu quả nhất định.
Kết quả khảo sát chất lợng môn Giáo dục thể chất khối 4 học kỳ I năm
học 2011 - 2012
Tổng số
HS
Điểm A
+
Tỉ lệ % Điểm A Tỉ lệ % Điểm B Tỉ lệ %
330 39 12 291 88 0 0
Kết quả khảo sát chất lợng môn Giáo dục thể chất khối 9học kỳ I năm
học 2009 2010
Tổng số
HS
Điểm A
+
Tỉ lệ % Điểm A Tỉ lệ % Điểm B Tỉ lệ %
310 73 35 237 65 0 0
Thực tế cho thấy:
Đa số các em đều yêu thích môn học

Học sinh tập luyện một cách tự giác tích cực
Nhà trờng đã đạt đợc danh hiệu trờng tiến tiến xuất sắc về TDTT cấp thành
phố
Qua các giờ học tôi đã phát hiện đợc nhiều học sinh có năng khiếu tham
gia đội tuyển của quận đi thi thành phố đạt nhiều thành tích cao.
10
Kết luận
Trên đây là kinh nghiệm của bản thân thông qua thực tế giảng dạy ở
nhà trờng cũng nh tham khảo các đồng nghiệp.Trong thực tế giảng dạy ở nhà
trờng ngời GV phải căn cứ vào điều kiện CSVC của từng trờng vào lứa tuổi
của cũng nh trình độ nhận thức của học sinh để cho giờ học đạt hiệu quả cao
nhất
Thông qua các nhận xét, đánh giá tham khảo ý kiến của các đồng
nghiệp tôi nhận thấy:
* Không nên quá lạm dụng các phơng tiện dạy học hiện đại mà
phải luôn vận dụng các đồ dùng dạy học một cách hợp lí sáng tạo
* Phải nâng cao vai trò của ngời giáo viên trong giờ học.
* Phải phát huy đợc tính tự giác tích cực của học sinh trong giờ
Với nội dung viết còn khiêm tốn, tôi xin mạnh dạn trình bày biện pháp
đã áp dụng để nâng cao hiệu quả sử dụng đồ dùng dạy học ở bộ môn giáo
dục thể chất , sẽ không tránh khỏi những thiếu sót tôi rất mong đợc Lãnh đạo
cấp trên góp ý kiến giúp tôi thực hiện tốt hơn nhiệm vụ đợc giao.
Xin chân thành cảm ơn!
XC NHN CA TH TRNG N V
H Ni, ngy 1 thỏng 4 nm 2012
Tụi xin cam oan õy l SKKN ca
mỡnh vit, khụng sao chộp ni dung
ca ngi khỏc.

11

Các tài liệu tham khảo
1. Bộ giáo dục và đào tạo ( 2004 ), Luật giáo dục, Nhà xuất bản Giáo dục,
Hà Nội.
2. Phạm Khắc Chơng ( 2005 ), Rèn đạo đức và ý thức công dân, Nhà xuất
bản Đại học s phạm, Hà Nội
3. Nguyễn Hạnh , Tuyển chọn 100 trò chơi dân gian Việt Nam, Tủ sách kỹ
năng hoạt động Thanh Thiếu Nhi, Nhà xuất bản Trẻ.
4. Nguyễn Thanh Thảo ( Biên soạn), Trò chơi dân gian, Nhà xuất bản Lao
Động
5. Từ điển tiếng việt ( HTTP. Tudientiengviet.com.vn)
6. Sách giáo dục thể chất khối 4& 5
Danh mục chữ viết tắt
Thể dục thể thao : TDTT
Giáo dục thể chất: GDTC
Giáo viên :GV
12
Häc sinh :HS
13