Quan hệ giữa lợi ích cộng đồng và lợi ích cá nhân trong phát triển làng nghề (Qua khảo sát tại hai làng nghề Bát Tràng thuộc thành phố Hà Nội và Phước

I HC QUI
I HC KHOA H




NGUYN QU





QUAN H GIA LNG

(Qua kh  i
c tnh Th)




LUI HC






i  2014
2

I HC QUI

I HC KHOA H



NGUYN QU



QUAN H GIA LNG

(Qua kh  i
c tnh Th)


i hc
: 60 31 30


LUI HC


ng dn khoa hc
p


i  2014
3

n ca n ca Ch tch Hng
ng dn khoa hc chm luThXi hc






P PGS. TS NGUYN TH KIM HOA
4




u c liu, kt qu
 trong bt c


Hà Nội, ngày 10tháng 6 năm 2014
H




Nguyn Qu
5



c gi ln tt c ng
di hng Khoa h
thui, nhng kin thc hu
 hc hin lu .
i li c  nhi Khoa
i hi hc Khoa hi hc Qu
Nu kic tu.
i li c   i    n Gia
 n, tnh
Th o mu kithu thp d
liu.
c bit, i li cc nht ti
 bng d  
lu 
Cun gi ln b m, nhng ng
anh ch trong ngh i bn  
c tp.



6




L 4
LI C 5
MC LC 6
PHN M U 9
do ch  9

2. Mu 10
3. Nhim v u 10
, phu 11
ng 11
 11
4.3 Phm vi 11
u 11
6. Gi thuyu 12
  12
p cn 12
 th 13
u s 13
7.2.2. 



 13
c tin 14
9. C 15
 C TIN 16
n c  16
1.1.1. L 16
 18
7

1.1.3. Cng 19
1.1.4. Lng 22
1.1.5. L 22
 22
c vn d  24

1.3. T





 30
u v   30
u v quan h gia l
trin 33
u v quan h gia l
 33
u v quan h gia l
 37
1.4. Gii thiu chung v u 39
1.4 39
 45
  I QUAN H GIA L       
  48
m mi quan h gia li 
   48
2.2. S n mi quan h gia l
i v 56
2.2n mi quan h gia lng 
 56
2.2a mi quan h gia li vi
 71
8

2.3. Gi gn vi mi quan h li

 79
2.3i nhn thc 79
2.3.2. ng 80
2.3 81
KT LUN NGH 82
1. Kt lun 82
2. Khuyn ngh 85
U THAM KHO 87
PH LC 95
A. MT S NH THA TU 95
B. BNG DN PHNG V    
 97
C. BNG DN THO LUI HAI 
 98


9



1. 
t ch  u rt ni bi hc
 i hp cn
  u v , hoc ly c
cu trc tip hay l i quan h
i  Vit Namp c trc gi
hi hng
1
[9].
 u v u v

 truyn tht trong nhng 



 quan trng. Bi,
 th n th thiu ca 
 c truyn. Mt mt, lng ngh 





 hu ca
p. M u hing,
 o c       ng vu kin t
 - i mang du n th m  rt sm. 
v ng trong lch s t
 tii m . Trong bi c
c ti Vit Nam hin nay, cn thit
c mnh c trong chi
ng  m n b 
 

.
Mhu v nt Nam t c
u th hin ph
quan h gia ci quan


1

 tham khc hc T Chi trong “Cơ cấu tổ chức của làng Việt cổ
truyền ở Bắc Bộ” xut bng cho ru v   t ch  
tru khoa hi v Vit Nam.
10

h 







 phc tp   nt
i quan h  s n bn
sc truyn thn s th ca t [1].
 xut nhng gi gii quy
gii mi quan h 

c  trong
n n quan trng c i mi quan h 
tri t Nam.
T nhng yu t xu 

 c 

 
n ch u “Quan hệ giữa lợi ích cộng đồng và lợi ích cá
nhân trong phát triển làng nghề (Qua khảo sát tại hai làng nghề Bát Tràng
thuộc thành phố Hà Nội và Phước Tích thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế)”

ch c tnh
Th u 



 vi mi
quan h gia l  c   l  c B 
Trung B  
m c truy n lin vi hong du l
hi nh  nhi trong 


















.
2

m mi quan h gia l
.
 xu bn vng di quan
h a l
3
c nhm lch s ca mi quan h c
.
u thc trng mi quan h gia l
 hin nay.
11

D ng bii mi quan h gia l
  
 bn vng di quan
h a lng.
4. 
4.1 
u ca lu gia lc
l . C th, lu t
ca cng  i cng v
mt lth hin qua ti












 lch shong
kinh t i .
4.2 
Nhng hin tng thuc
.
4.3 
Gii hn v  c thc hin  
 nh Th.
Gii hn v th u t 2012 - 2013.
Gii hn v  u quan h






c



n  



2
g .
5. u
Mi quan h gia lcln

 
Mi quan h gia lcl 
th n ?
Cng gi   bn vng da
i quan h gia l
12


 m chung gia mi quan h l      
g ngh n hp hai lng
c coi tr
i mi quan h ln ra
ng: mp tc truyn thng hn hp hai lng
lt hin hp hai l
ng lt hi
bng hop gia l


p c vn dng
tiếp cận lịch sử, tiếp cận logic, tiếp câ
̣
n biê
̣
n chư
́
ng, tiếp cận hệ thống, tiếp
cận so sánh, tiếp cận liên ngành, tiếp cận phức hợp… i v cu v mi
quan h c, 

 dp c





- 
Tiếp cận liên ngành: Kho v ng ca quan h c
c th hin t lch s, kinh t n ch
- 
Tiếp cận phức hợpi quan h c
c : Mối quan hệ giữa lợi ích cộng đồng và lợi ích cá nhân như là một
đối/hợp;Hồi quy trong mối quan hệ giữa lợi ích cộng đồng và lợi ích cá nhân;
Xem xét toàn thể mối quan hệ giữa lợi ích cộng đồng và lợi ích cá nhân [66, tr.
112-115].
Tiếp cận Khinh – Trọng: 







 ng 


, ng tip c































 
13

gii quyt v  bn vng di quan h  
gia l42][44].


7.2.1. Phương pháp phân tích tài liệu sẵn có
c s d 
i v  - i t
  
n thuc lch s 
u quan h ci.
7.2.2. Phương pha
́
p thu thâ
̣
p thông tin sơ câ
́
p
  dm hai k
thut thu thng vo lu
         a ta
t k 2  
hoch phng vnh sn, ti thng
t ln nnh kh ng vi vi
ng hp vi thc t 
c phi dung
i m rng phng vn.
i v c tnh Th, thun li ln
nhc s  nhing phng
vn tho gii hi  ng phng vn, t
l i cao tu  n khin vic la ch  ng phng vn tr  

i v n l
trong ngh u   ng dn t

nhc ting v hoch, thi gian
phng vu, mt s ng t chgia cung c
tin khin cho k hoch c i.
14

7.2.2.1. Phương pháp phỏng vấn sâu
i vi m  tic hic
phng vi vng c th sau:



Ch t
1
1
Ch tch Mt trn t quc
1
1
Ch tch Hi ph n
1
1
Ch nhi
1
1
Ch tch Hi cao tui
1
1
Ngh 
2
2
H  t

3
3
Ch doanh nghi
2
2

3
3
Tổng
15
15
7.2.2.2. Phương pháp thảo luận nhóm
i vi m c hic tho
lui vng c th sau:



o, qu
1
1
 h 
t
1
1
p
1
1
Tổng
3
3

7.2.2.3. Phương pháp xử lý thông tin sơ cấp
S dng phn m x 
8
c ca luphn b i hc
i hc v H th

, cung c
c liu  c m b sung cho nh








quan h 




.
15

c tin ca lu gn nhm
 di quan h 











 n din nhng yu t ao hiu
qu sn xui thii sng cng thi ch ra
nh

 n ch nh m










.
9. C
Phn m u
  thc tin
Mi quan h gia lcl
 g
Kt lun&Khuyn ngh

16




1.1.1. Lợi ích
     “lợi ích”    i
nhau. Mn mt ch 
 i 
i.
 hai, lc s dt t 
vi s s ht ch v dng
rm bt k th  
ng mc a mt
quan trng trong trit hi [14].
Trit h cm
duy vt v b t bo tn tng ca mi
m l  c tha
nhn r       h      
David H dt s 
ci v bn ch t r
gia l c bit ch c
gn la ci kinh t  chim hu rut, khi lp lun rng nhng
phm chng th  cao
u ca by phi chim v t c mi
th l [14].
Bt chm ca Ferguson, truyn thng duy vt trong vi
nic ht trong mi quan h vi ca ci, vt cht hay quyn lc
  c c n c tn
ti dai dng, c 

17

khoa h. Tuy vy, mc chuyn quan trng di k
 c bit trong khung cnh ch   t lch s c   
F.t thup th
gi nh  i. Vi sa 
bic ni hp, Xi h 
hi hc ngh nghing cho bt k ng l
 c v kinh t hay v  bo v nhng bt li
chung cn pht qua [14].
m ln nht cm l 
vic kt ni nh     u ki    i sng vi
nhu ca ning. Tuy vy, vt s v
 t lt
 v nhng nia
u chuy n ln hiu lc ca
nhng gi c hiu qu. Hu h
hi h c v bn si ca mn ph
c quan nim v l  
ng nh m quan  nh m
quanthu[14].
 lum “lợi ích” c hiquyn li,
 vt ch tinh thn c trong nh
kinh tng. Nhng quyn l ng
hong thi i lp vi nhng thit hi v quyn li,
 vt ch tinh thn cphn.
i lgm: l, li,
lng. Vi gii hu ca lu tp trung
h ch yu nhng l ca c 
n.

18

1.1.2. Cá nhân
Cá nhân    i v         
i. Theo Phm Minh H t c m v i
[33][34]:
- C 1i vm chung nht,
- C 2i vi dii (m
sinh vt cao cp nht trong tia sinh gii),
- C 3i v
i,
- C 4i v th hong.
ng trong nm cc
 thng nhtình
trạng đối/hợp) gi
- V
- Bc,
- Th n,
- /Tinh Thn,
- Sinh th
Theo mm trong Xi hcnc
 i hnh
 “Cá nhân hóa là quá trình xuất hiện của
cá thể với tư cách là cá nhân duy nhất và không thể thay thế được. Cá nhân hóa
là hệ quả của quá trình xã hội hóa gia đình và ngoài gia đình và của quá trình
đào tạo sư phạm thông qua việc đưa vào và học các chuẩn giá trị và các quy tắc
hành vi xã hội. Mục tiêu của cá nhân hóa là phát huy một nhân cách độc lập và
tự chịu trách nhiệm, có khả năng hành động linh hoạt, độc lập” [25, tr. 37].
Tính cá nhân  n Tc,
Tính cá nhân là một mô thức văn

19

hóa (cultural pattern), theo đó người ta đặt mình vào trung tâm của trường tri
giác, ưu tiên cho các mục tiêu cá nhân khi các mục tiêu này cạnh tranh với các
mục tiêu của tập thể, hành động theo các thái độ của mình hơn là theo các
chuẩn mực của tập thể và chú ý tới cái được và mất rút ra từ các quan hệ liên cá
nhân” [12, tr. 413].
p th  cng gin
a nhn cht h thnh. Khi
nhip lp th  th th
nhng thui  p th
 bin chng phc hp, va thng nht va
n vn b y ti c t hing ch
i ch p th
trng duy nht ca mi quan h gip th. B
th ng quan h i tp thp th
ng thun vi tp thp thp th,
 p th
i lp, loi tr   ng hn hp c 
p th vi nhng ling, m khinh – trọng n hp
trp th hoc hn h p th 
c hn hp th. Nh
t bi u chnh hoi
khinh – trọng gia p th nh c th 
s la chn ca mi hoc mi tp th v c cho
s quyt ch [45, tr. 12-13].
1.1.3. Cộng đồng
    t “cộng đồng tính” vi “cộng đồng
thể” cộng đồng tính  m cng
ng, tinh thn cc ccộng đồng thể 

20

ng vi rt nhiu th tr
  [46].
V cng thm cng cn th nh
quan tng trong mt
a vc nh  ch hai
coi cng mi quan n,
v c bii bng
ca lch sa ci bii nhn thc

Cộng đồng c chung s s g
 mt cng ti s gc bit mt thi
  i cm thi ngun.
 nhc quan h n nim v trt t
 c tha thun theo kiu hng
ti mt s thng nht v mt tinh thn      ng,
ng h  v  [25].
V tính cộng đồng: Trong t c
     Tính cộng đồng là một mô thức văn hóa (cultural
pattern), theo đó người ta đặt một tập thể (ví dụ gia đình, bộ tộc, đất nước) vào
trung tâm của trường tri giác, ưu tiên cho các mục tiêu của tập thể đó cao hơn
các mục tiêu của cá nhân, hành động theo các thái độ của họ và chú ý tới các
nhu cầu của những người khác nhiều hơn là cái được và mất rút ra từ quan hệ
liên cá nhân [12, tr. 413].
m c 
i lng
n mnh v s c lp, v quyi theo xu
ng tp th n mnh c tp th  ng nht tp th 
21

s ph thuc nhau v mt cc chia s v
n phn.
i thc s m cng
i ha ng
c t ng (Gemeinschaft = tii) b gii th c thay
th bi (Gi). Thc cht   chuyi t
b tc, b lc
 cng trit  c 
cng vn c
  trc tip giu
ch n mgin, ng quyt
nh c c , s thng tr ca thit ch 
t
ng nhm cộng đồng (Community) vm cng ti
hi ng cng tii ch 
nim xã hội b ng nht vm hiệp hội (Association)  
h, s ng nh 
  p hu ca
c li  p h 
ca c
hip h   tr
Th nht, cộng đồng thuần túy  do
c hiệp hội hoàn toàn  
Th hai, xã hội hợp trội cộng đồng tính (kim ch t c
xã hội hợp trội hiệp hội tính (gi 
Th ba,xã hội cân bằng cộng đồng tính và hiệp hội tínhng gia t
 thuc cng);
22

Th i tr kh bất phân cộng đồng tính/hiệp hội tính,
p nhn c p h
[45].
1.1.4. Lợi ích cộng đồng
Lp hp nh c
v mt vt chc hi bao gm c l 
C th k t cht bao gm l kinh t; l
tinh thn bao gm nhng l  sng, sinh hoc. 
m Khinh  Tr i/hp  la
chn khinh - trng gia 2 mi lp, t cht ho
thn; Lc mt (sinh k
gn bn vng); L
1.1.5. Lợi ích cá nhân
Lc hiu tt c nhng  gng c
v mt vt chn. Nh vt cht c th v kinh t v
tinh thn m li
L mt vt chn c ng thun
hoc t, gn lin hoc t vi la c
n ln ph
i lng.
1.1.6. Làng nghề
 Vi th  truyn thng, hoc
 c truyn c gi ngn g
tu ht ngh duy nh ca h
i ngun thu nh
[27].
i s n ca np t 
u ngh th i tt Nam,
vi bt u t nhng ngh 
23

th  i l 
kinh t ci Vit c ch yu sng dc tr 
ng ch nhu v, hay
nhi v u, vt v 
ba, c u vn g
, r  n p [6].
T c ph  m mc
i thin bng nhu cu thit yu h 

Theo thi gian, nhiu ngh ph  hin c
mang li l 
tre, la phc v sinh ho s ng phc v sn xut. Ngh ph t
ch ch phc v nhu c ngh sn xut  i,
i l to l  
  . T ch mu gia
 t  rn trong c 
hay nhin nhau, ngh  chung [38].
 nhng l th 
l  i l
trin mnh dc li nhng ngh u qu thp vi
  n dn b mai mt. T       
 mt ngh duy nhu,
 ng, t ngh c  [47].


làng nghề
  

24


 
- 
.
- 

- 

- 
 
 [27].
Nhn v kho c hc, nhng c liu lch s ng minh
 Vii t 
ngh ng tp trung ch yu    
Hng, tnh
1.2. L
t  vn dngu v quan h
gia l cl  tip cn
v mt trit ht khoa hi c th
i hc.
 c   t trit h        
thuyChủ thuyết mácxít (K.Marx, F.Engels, ), Chủ thuyết thực
chứng (A.Comte, E.Durkheim, ), Chủ thuyết phản thực chứng và phi mácxít
(M.Weber, G. Simmel, ) [45].
Ch thuy   ch thuyt thc ch  i lp nhau v lp
ng trit hch Mng duy vt bin ch
vt lch s ch c chng li duy vt bin chng  lch s
bng lng khoa hc thc chi gp nhau  
25

           p  n
(methodological hc chp cn h th
c sau:
Thứ nhất, c ng s gi phn
h cng gi phn hp 
p tri h thng thi, mm ch h th
bc t do ca h thng li nh ng s bc t do cu t c khi
h thng;
Thứ hai,b phn ch   , yu t ch  
trong h thng nhnh;
Thứ ba,s quynh b phn, h thng quynh
yu t ch c l ca tnh lu
th hay tnh lun h thng [45].
i vi ch  v mi quan h gia lcl
ta thy ch Mch c chm chung  ch u coi
lcng (hay tp thl (hay h thi) trong
quan h v (hay ) i (hay yu t
 i); song l   n  ch, ch thuyt thc ch  cao ch
ch thuy cao ch p
th ng (thc chch cng
i ch 
u c 
a quan m cng trong gi
hi ci v “một đơn vị cơ bản của
các thực thể phân tích lớn hơn như gia đình”i, A Comte
cho r Chúng ta nên nhìn vào cơ cấu xã hội và biến đổi xã hội”.
ng ci h
kii (social facts). Ông nhìn nhận các sự kiện xã hội như là những lực