Tải bản đầy đủ (.pdf) (151 trang)

Đặc trưng của các lối nói mang tính đánh giá trong tiếng Việt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.11 MB, 151 trang )

I HC QUI
I HC KHOA H




 





NG VIT





LU HC








I  2013

I HC QU NI
I HC KHOA H






 





NG VIT



Lu hc
: 60 22 02 40


ng dn khoa hc: PGS






I - 2013













 . 








 . 

























.
























, 









 .


Thi, 




















 n






.

























,
 , 












.
, 03 
T













MC LC






 1
1. 1
2.  2
3. 4
4. 







. 5





 5
6. 







 5
7. 





 6
: 





 7
1.1.  7
1.1.1. Mt s t v  7

1.1.2.  9


 13
1.2. 

 





ng Vit 19
1.2.1. 



, ,  19
1.2.2 












, , 


- 

 25
: C 




 27
2.1.  







 28




 

(

1) 28





 

c 2) 29
2.1.3. 





 th














c 3) 30
2.1.4. 








 c 4) 32
2.1.5. 







 









c 5) 32
2.1.6. 






 

, c 6) 33
2.2. 

 







 34




 (

1) 35




 


(

2) 36
2.2.3. 





 th











: 






ai, 






, 

, 

(

3) 37




 (

4) 39




 





/ (


5) 40
2.2.6. 





 


















(

6) 40
2.2.7. 








 (

7) 41
2.2.8. 





 





, (

8) 41


2 45
: 








 










TRONG TING VIT 47
 hu, bt bin 48
c 49
c 52
i 55
c 55
c 58
nh 61
3.3.1. 








 62
3.3.2. 





 65
3.4. n d t biu hi rong lng Vit . 71
i trong lng Vit 75
3.5.1.





 75
3.5.2. Th hing  ti) 77




3 80





 82
 84
PH LC 91








, 







 , , 
 






 





 






 
 






KN 


















1:  28
Bng 2: T l u xut hin c







 34
Bng 3: T l u xut hin ca 8 







 42
4:  47
5:  

















 49
6: 
,  55
7:  71
8 : 


 73







1








1.












 . 
, 












 , , 










.  , 


















n


, 















 .  ,

























, 


.








,  













. 



























. 



, 



 



, 













,  , 







  (

, 

, 




,) 



, 
,  . 
, 






 






 , 
















 , 
















 . S 
v

  
mi quan h   hi 
chung x - v



 a
i Vi. 










  , 


, 













 . 













 . 


 







n  .
 































, 





, 













 , 





 , 







, 














2


, 



















, 


(khen) 









 , 













nh
vi khen  























i ch 
cn t vng, hou v cn da
nh hng c vng, cn thit ph
thng biu th u t cu t 
i l, 
phc khi ng c t v
i ng cc s c. 
ra, kh  
 bt c  n thi 
ng dng thit thc cho ging d ng m 
t ngoi ngt ra mt
p thi trong nh
Bi vy,  chn 


    u trong lu c
t s   a nhng li

ng Vit.
2.  
















 













 . 












:
1996, 






















: 









 













 , 

, 

; 

 



3














 : ; 









 C , 
.  

























, 




















 .
 














 




ng 















.



,  i chiu, 





 (1999) 
Quang 



















 
.









 , 
















. 



, 



xun lch s trong ting Anh, d
 i 



 t 









 


.
2007, 
















 












(







) ra
. 






,    
 

 



, 



 








, 






 



 




 . 









   








   , 



















 , 


































. , 



 
. 



















 , song 

4
 , 






.
 , 













khen, 





. , 












, 








, 
















, 

, 

. 































 





  





 
 c cu thc khen-
   
.




 ,  










 






 










. , 



















 


















, 





  




, 








trong .


, l









 







, bao gm c c (khen)
c ).  m cu
thn mnh nhng biu thc 

, 
 c.  m ng ,  































,


, .
3.
Ma luu thc
s dng trong ting Vit, ch  
yu t  hii kt qu kh

5
s u nhng biu hi ng Vit,
u tham kh ging d
4.








 

  
 . 
















.




, 





















; 












 









 .  , 






















i Vi






.





n







 m c








ng Vit. Phm vi kh
ng l chun ca ting Vit, t qua

nh, th ng.
6. 








u




 n lc tp hp t 

















 , 




 . Nhng c th
 c chung, tn s xut hin.















 ,  
th 

6
- T


: 





 m s c, tn
s xut hin cc 


.
- P





 : 



  i dung 


biu thc 



























- i chiu biu th 2 cc.
7. 









 151 trang, 

  91 trang . 


, 

, 







 , 





 , 
, 


- 1 t
- 2: 

















- 3: 




7
C 1








1.1. 

1.1.1. Mt s t v 
J.L. Austin, 
() 





12 

. 



, 1962,






















 








 ,  







 . 















 : , 


,  , 




.
J.L.







 






: 




 ,  . 












.

, 

, 
. 

































.
 


, 























 , 














 . , 
: 

, 25 07 

, 
, 



4 5 

40 50 



 







,  ; 














; 











8
. , 






 , 




.
 .








 : , y, 

, 

, 



, 


,
























, 
.
, k




  


,  . 




  








.
 



 ,  (



 ), 









 , 
























  . , 
, 





 , 




,  . 
 , 






.


, 
















 ,
, 















 





















, 

























 , 



, 



,
hi.
 bao gm 




. 

,  








 : 


 - khen, 





   
ng hp nh a c
t a ting Vit.

9
1.











, 











: 


, : 







, 589]
 , 





















. 











 , 











. 

, 












 























. [33, 713].


, 





















, theo chic. , 





i con


 





, 

















,  c l qui tc ngm c
hi, th hi thc v chui v nhng c
nhau. 



, .








 , 















: khen, 

, , , , 

 , 


 , 


. 












:


 




 


1.






 , 



















, 

, ,

:
Khen 







, 




, 












[19, 497]. : 





!


khen  , 



, 

















 
khen , , 

, 



10
 thu
 t t, c th 
- 





khen 






 hay :  hay 
  , , 






















. [33, 900]. :

 



.
 

.
 t theo t n. , , 






,  








c thc hin v

i
  c chn thc hin
mt s c. Bi vn x
 



.
1.














 , 







 









, 



, , 
. 







 





 : c,
, 

, 
  . 






 






, 











 [33, 148]. : 







.
  







 




 



 , 



 ,  [49, 340]. : 




.









 :  




  , 





 , 













, 



.

11










    c cu to
b



 : 

! ! 

! 

! ;   



(





, 




















, 




: , 

, ,




, 




 ,  



 , 






 










 






.
Tc th hi
T

ng hp phi vin bi cnh m

c. 















 c ca mt biu thc 




 , 









, 





  a











   , 




. :
:
- !
Hay: !
 m 





i khen. 



















 , 



 , 






 





























, 



.
 , t
t         c. Chng hn, 





 









 , t

: 



, 























 , 



 [33, 413]. : 

,


!

12
 



 , 
, 

, 








, 







, 










. : ! !


 , theo Nguyn Th      


 























. Ngo  : 



















. 























 ; 
















(









 ,   [51, 25]. :






 :
-





, 

, 









.
(11, 11)











, 

.


  : 

  























, 

.























 , 












 , 




,   , ng, 




, , 



 a     v     
nhi ch  thu quan,








 







 : 

, 


 Bi v i chii 
v m th[51, 25]
ng ti.
-  mngMng i ci bng l
nng, to ti: i v (KN)


13
 m khuyt c
 phng.  s di vi tt c i
n ng v i thoi trc di ng v
mi th ba vng mng li hn ch i thoi trc
dii ta ch c mng nhi  vai b 
V c hin, mng ng phi s dng nhng l
 mc cao, gay g bc tt;
c th hin bng mt lt ngt

 t ng s dng
biu hin  u khi li mng t li
i mc li, m th
hin s p ca bng: Cha b 
i!
-    
h g               
t i v, 
n ni (KN) mt l
 ch th 











 mt ln ch th 
y, c   u th hi 
v ng r
i, vt, vi nhng v c
m ca ai. Chng hn  thi ti
  ng, via mi
vi b 
1.

 

14
 

 





 





 





. 



, 

: 

 . : 

 , 
. Theo 



, 















, 
















, 

, 



, , 

 [42, 28] 
m c  i rng, b
 u ch











   
mt mc bit c h gii. 
i k n W. Humboldt (1767  1835) vi nhng quan nim ni
ting v  n cc, v a tc
bi ng: c ca mt
t ch
tr      [12, 47].   






 . Boas (1858          1939), B.
Whorf (1897  1941) v i c.
 hc t



 n
mnh mi quan h gii ng ng, "S i ca

 h

    hc
 h

n kin th n tng
 trong t va ng "[52].
: 























 , 







  .
Th



 , 

 











, 
 . 








15
, 









 . 









 

n

 





.
,    
trong vi ng ct c 




  . Palmer  n


- 

.
Gary B. 



   









 

 

  ng Tagalog 
Coeur d'Alene.  ng n dng bng li
ng b
nh bi s u ch  
  hc. 



 , 





















, 










.
Gary B. Palmer 














 1980 
biu thc n d ting Anh you broke my hear 
 

 n d m c

 
ca ci chp nh
ng gn lin v

 m n d  








 n th








.

Tt c nht v mi quan h gi o
u kit ng h



 c sc cVit
n nay, trong gii Vit ng
ht s n v 
mang li nhiu kt qu  . 

  c T  
Th

16
L 








 (





















 (thut ng
cThng). 



, 















, 

, :
-  : 






, 



(conceptualisation).
-












, 


()
-





















, do



 




















.




,  , 









/ 



 










, 











, , , 




  (




Nam) 





 , , 
 , 










   , 


 , 

 , 






.
: 







 , 








 . 




,  












 , 



 / / ra
 



. 












, 


















ng.
,   ra r Vi
t mi quan h cht ch

×