Nhịp điệu trong thơ mới (Khảo sát qua thơ Hàn Mặc Tử, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN






HỒ HẠNH NGỌC








NHỊP ĐIỆU TRONG THƠ MỚI
(KHẢO SÁT QUA THƠ HÀN MẶC TỬ, XUÂN DIỆU,
HUY CẬN, CHẾ LAN VIÊN)









LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC

Hà Nội - 2011
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





HỒ HẠNH NGỌC







NHỊP ĐIỆU TRONG THƠ MỚI
(KHẢO SÁT QUA THƠ HÀN MẶC TỬ, XUÂN DIỆU,
HUY CẬN, CHẾ LAN VIÊN)

Chuyên ngành: Ngôn ngữ học
Mã số: 60 22 01





LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC






Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. MAI NGỌC CHỪ






Hà Nội - 2011

1
MỤC LỤC
MỤC LỤC 1
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT 3
DANH MỤC BẢNG 4
MỞ ĐẦU 5

1. Lý do chọn đề tài 5
2. Lịch sử vấn đề 6
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 8
4. Mục đích nghiên cứu 8
5. Đóng góp của luận văn 8
6. Phương pháp nghiên cứu 8
7. Bố cục luận văn 9
Chương 1. KHÁI QUÁT VỀ NHỊP ĐIỆU VÀ NHỊP ĐIỆU TRONG THƠ VĂN
VIỆT NAM 10
1.1 Nhịp điệu và sự phân loại nhịp điệu 10
1.1.1 Nhịp điệu 10
1.1.2 Phân loại nhịp điệu 11
1.1.3 Nhịp điệu trong thơ văn Việt Nam 13
1.2 Các tiêu chí nhận diện và miêu tả nhịp điệu 17
1.2.1 Dấu câu 18
1.2.2 Ngừng/ ngắt nhịp 20
1.2.3 Trường độ 20
1.2.4 Cao độ 21
1.2.5 Tốc độ 22
1.2.6 Cường độ 22
1.2.7 Điểm nhấn 23
1.2.8 Đường nét 24
1.2.9 Hiệp vần (hòa âm) 24
1.2.10 Phối hợp thanh điệu (hòa thanh) 24
1.3 Các yếu tố chi phối nhịp điệu 25
1.3.1 Yếu tố tâm - sinh lý 25
1.3.2 Yếu tố nội dung, cảm xúc, hình tượng nghệ thuật của tác phẩm 26
1.3.3 Yếu tố vần 26
1.4 Một số kiểu tổ chức nhịp điệu tiêu biểu 27
1.4.1 Nhịp điệu đối xứng 28

2
1.4.2 Nhịp điệu trùng điệp 28
1.4.3 Nhịp điệu đồng đều 28
1.4.4 Nhịp điệu tự do 29
Chương 2. NHỊP ĐIỆU TRONG THƠ MỚI 31
2.1 Các thể thơ và sự ngắt nhịp 31
2.2 Các phương thức tạo nhịp trong Thơ mới 36
2.2.1 Dấu câu 37
2.2.2 Luân phiên thanh điệu bằng - trắc 51
2.2.3 Lặp theo độ dài của cấu trúc 52
2.2.4 Cấu trúc lặp vòng 56
2.2.5 Các danh từ riêng viết hoa 57
2.2.6 Các từ được viết hoa “bất thường” ở trong câu 58
2.2.7 Hiện tượng vắt dòng phổ biến trong Thơ mới 59
2.3 Giá trị nghệ thuật và sức mạnh biểu đạt ý nghĩa của nhịp điệu trong
Thơ mới 60
2.3.1 Giá trị nghệ thuật của nhịp điệu trong Thơ mới 60
2.3.2 Sức mạnh biểu đạt ý nghĩa của nhịp điệu trong Thơ mới 66
Chương 3. DẤU ẤN TÁC GIẢ TRONG TẠO NHỊP 71
3.1 Đặc điểm nhịp điệu trong Thơ mới Hàn Mặc Tử 71
3.1.1 Giới thiệu tác giả 71
3.1.2. Đặc điểm nhịp điệu 72
3.2 Đặc điểm nhịp điệu trong Thơ mới Xuân Diệu 75
3.2.1. Giới thiệu tác giả 75
3.2.2 Đặc điểm nhịp điệu 76
3.3 Đặc điểm nhịp điệu trong Thơ mới Huy Cận 82
3.3.1 Giới thiệu tác giả 82
3.3.2 Đặc điểm nhịp điệu 83
3.4 Đặc điểm nhịp điệu trong Thơ mới Chế Lan Viên 86

3.4.1 Giới thiệu tác giả 86
3.4.2 Đặc điểm nhịp điệu 87
3.5 Một vài nhận xét khái quát 94
KẾT LUẬN 96
DANH MỤC TÀI LIỆU TRÍCH DẪN 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO 100
PHỤ LỤC 106

3

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

1. Chữ viết tắt
B: Thanh bằng
T: Thanh trắc

2. Ký hiệu
/: Ngừng ngắn
//: Ngừng vừa
///: Ngừng lâu hoặc ngừng hẳn
w: Tốc độ nhanh
: Tốc độ chậm

4

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Số lượng các bài thơ của Xuân Diệu, Huy Cận, Hàn Mặc Tử, Chế Lan
Viên và các thể thơ 31
Bảng 2.2: Thống kê số lượng câu thơ kết thúc bởi các dấu câu 37

Bảng 2.3: Thống kê số lượng câu thơ mở đầu bởi dấu gạch ngang 38
Bảng 2.4: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi dấu phẩy 39
Bảng 2.5: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi dấu chấm 42
Bảng 2.6: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi dấu hai chấm 43
Bảng 2.7: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi dấu hỏi 44
Bảng 2.8: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi dấu chấm phẩy 45
Bảng 2.9: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi dấu gạch ngang 46
Bảng 2.10: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi dấu chấm than 47
Bảng 2.11: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi dấu ba chấm 48
Bảng 2.12: Thống kê số lượng câu thơ có các tiết nhịp hình thành bởi sự kết hợp các dấu 49
Bảng 2.13: Thống kê số lượng câu thơ có nhịp mở đầu và kết thúc theo sự luân
phiên thanh điệu Bằng - Trắc 51
Bảng 2.14: Thống kê tần số xuất hiện của cấu trúc đề - thuyết 53
Bảng 2.15: Thống kê tần số xuất hiện của cấu trúc chủ - vị 54
Bảng 2.16: Thống kê tần số xuất hiện của mở rộng đoản ngữ 55
Bảng 2.17: Thống kê số lượng bài thơ sử dụng cấu trúc lặp vòng 56
Bảng 2.18: Thống kê vị trí của danh từ riêng 57
Bảng 2.19: Thống kê các từ viết hoa “bất thường” trong câu 58
Bảng 2.20: Thống kê tần số xuất hiện của hiện tượng vắt dòng 60

5
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài


                
 




 


 




 



               

 
“tiếng nói” 
        “Nhịp điệu
trong Thơ mới”.
Phong trào Thơ mới 
       
“luồng gió lạ”
“cuộc cách mạng thi ca” 
   
Th “xung khắc” 
“hòa giải”  

6

“tiếng nói của cõi lòng”
“Cái nghề thơ Đường luật khó đến như thế, khó

cho đến đỗi kẻ muốn làm thơ, mỗi khi có nhiều tư tưởng mới lạ muốn được muốn
phát ra lời, song vì khó tìm chữ đối, khó chọn vần gieo, nên ý tưởng dầu hay cũng
thành bỏ bớt. Cái phạm vi của thơ Đường luật thật là hẹp hòi, cái quy củ của thơ
Đường luật thật là tẩn mẩn. Ta nếu còn ưa chuộng mà theo lối thơ này mãi, thì
nghề thơ văn của ta chắc không có bao giờ mong phát đạt được vậy”
m“Muốn cho tình tứ không vì khuôn khổ mà bị “đẹt” mất, thì rất cần phải có một
lối thơ khác, do lề lối nguyên tắc rộng rãi hơn. Thơ này khác hơn lối xưa nên gọi là
Thơ mới” 

“Nên bàn về lối Thơ mới” 
“Những nhà phát minh Thơ mới cũng nên biết rằng Thơ mới là để cho ta
đặng tự do, song cái tự do ấy có mực thước, có chuẩn bằng, có quy tắc. Lời thơ
phải ở trong một cái phạm vi nhất định. Nếu kẻ làm thơ muốn vượt ra ngoài lề lối
ấy, thì tôi tưởng rằng bài thơ không phải là vận văn mà là “tản văn” là phải. Ngoài
cái nguyên tắc ấy thơ lại phải có âm hưởng véo von. Khi đọc bài thơ nghe ra như
khúc đàn êm ái: khi khoan thai, khi nhặt, lúc bổng, lúc trầm. Người xem thơ tư
tưởng rằng đứng vào cảnh ngày hè hoặc đêm thu, nghe dế ngâm ve hót. Đó là kể sơ
qua phương diện bề ngoài, bài thơ lại phải có ý tứ sâu xa, lời lẽ hùng hồn, câu văn
chính đáng. Thơ có hồn mà không có xác thì chưa phải là thơ toàn, mà có xác lại
không có hồn thì khác chi đóa hoa tươi không hương nhụy, chỉ đáng cho ta vứt bỏ
đi mà thôi”.
 

“những cái hay, cái đẹp của tiếng Việt ta” theo

2. Lịch sử vấn đề





 Dẫn luận ngữ pháp chức năng    Từ điển phong

7
cách học     Từ điển thi pháp học và tu từ học  
Morie (1989), Từ điển bách khoa về ngôn ngữ và ngôn ngữ học 


     
Nguyên tắc ngừng nhịp trong thơ ca Việt Nam
 Bước thơ , Nhận dịp nhịp điệu trong
thơ trữ tình  Nhịp thơ  Một
số vấn đề về nhịp điệu trong ngôn ngữ thơ văn Việt Nam 
 

              
 Thơ ca Việt
Nam – Hình thức và thể loại  Phong trào Thơ
mới Thi nhân Việt Nam  Thơ và mấy
vấn đề trong thơ Việt Nam hiện đại 


 
TNhịp điệu trong văn chính luận Hồ Chí
Minh



 
Phong trào Thơ mới  Phan



chưa có một công trình nào
xem xét một cách toàn diện và hệ thống về nhịp điệu trong Thơ mới. 

Trong 



8
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
T 
               
Tuyển tập Phong trào Thơ mới
1932 - 1945 - Tác giả và tác phẩm 
5.


Tác giả
Tổng số bài thơ/ câu thơ

100/2.212

50/953

73/1.368

45/893

4. Mục đích nghiên cứu






5. Đóng góp của luận văn
5.1. Về phương diện lý luận
 




5.2. Về phương diện thực tiễn
Nh
, 

6. Phƣơng pháp nghiên cứu



9
- 

- ng

- 

- 

7. Bố cục luận văn
 



h 

               




10
Chƣơng 1
KHÁI QUÁT VỀ NHỊP ĐIỆU
VÀ NHỊP ĐIỆU TRONG THƠ VĂN VIỆT NAM

1.1 Nhịp điệu và sự phân loại nhịp điệu
1.1.1 Nhịp điệu
N     
            


       “Nhịp là một tiếng của ngôn ngữ đời
thường, cũng là tên gọi một đơn vị của âm nhạc và của thơ ca (tiếng Hán: jiezou,
tiếng Anh: rhythm, tiếng Pháp: rythme, tiếng Nga: ritm)” [59, tr.61].



Từ điển tiếng Việt “sự lặp
lại một cách tuần hoàn các âm mạnh và nhẹ theo những trật tự, cách thức nhất
định” [78, tr.892]
     





 

  
thanh. 



1. Nhịp điệu là cách thức diễn ra của các hiện tượng tự nhiên hoặc xã hội
theo kiểu lặp lại đều đặn tuần hoàn trong những khoảng cách cân bằng hay chu kỳ
nhất định.

11
2. Dựa vào cách thức tạo lập và tính chất nội dung có thể phân chia nhịp
điệu thành hai loại: nhịp điệu tự nhiên và nhịp điệu nhân tạo. 



 / 
[13, tr.13].
1.1.2 Phân loại nhịp điệu
1.1.2.1 Nhịp điệu trong lời nói tự nhiên


- 

 - 







, 

             

  
 



cao - - - - “thuận
miệng êm tai”-233].


 Làng trên (B)/ xóm dưới (T),/ bên sau (B)/ bên

12
trước (T),/ bên ngược (T)/ bên xuôi (B)!// Tôi có con gà mái xám nó sắp ghẹ ổ (T),/
nó lạc ban sáng (T),/ mà thằng nào (B)/ con nào (B), đứa ở gần mà qua (B),/ đứa ở
xa mà lại (T),/ nó dang tay mặt (T),/ nó đặt tay trái (T), nó bắt mất của tôi (B),/ thì
buông tha (B) thả bỏ nó ra (B),/ không thì (B) tôi chửi cho đấy (T)!/// (trích trong
tiểu thuyết Nguyễn Công Hoan)
  k            



1.1.2.2. Nhịp điệu trong nghệ thuật

 

 

 
[13, tr.14].
“Nhịp điệu nghệ thuật là sự lặp lại có quy luật những
thành tố, đơn vị đồng nhất và tương tự nhau theo những khoảng đều nhau trong
không gian hoặc trong thời gian nhưng có sự thống nhất và tác động qua lại giữa
chuẩn mực và sai lệch, trật tự và không trật tự, nhằm cảm thụ và tạo dựng hình
thức, xây dựng nội dung hình tượng” [76].
 nhau.
* Bộ môn nghệ thuật không gian .

- 


* Bộ môn nghệ thuật thời gian 
,



- 


13



Tiết tấu 

                

tiết nhịp.
Nhịp độ 


                

1.1.3 Nhịp điệu trong thơ văn Việt Nam
             



 

 
 



1.1.3.1 Một số quan niệm về nhịp điệu trong thơ văn Việt Nam
“nhịp điệu” “nhạc điệu”.
-“Âm điệu du dương không phải là chuyện vô ích, như có một
số người không quen biết với thơ thường nghĩ. Nhịp điệu, bản thân sự chuyển động
của thơ, sự tổng hợp giữa ngữ điệu, cách láy, chỗ ngừng và cách đảo đó là một ma
thuật có tác dụng làm say mê và lôi cuốn mạnh mẽ đối với bạn đọc. Âm thanh mạnh
mẽ, đa dạng của thơ cũng như âm nhạc có tổ chức làm chấn động, khêu gợi tình
cảm, không có cái đó thì thơ, cho dù là thơ có mang theo tư tưởng sâu sắc bao

nhiêu cũng không dẫn đến ấn tượng cần thiết. Nhịp điệu, âm nhạc có ảnh hưởng hết
sức to lớn đối với từng người và đối với xã hội” [13, tr17].

14
N-



“nhịp điệu” “nhịp”.
“Nhịp điệu được xem xét từ cơ sở hình thành, đó là
sự ngưng nghỉ theo một cách thức nhất định khi phát âm (hay còn gọi là ngắt
nhịp)” [36].
Nhịp thơ“nhịp” 
“điệu”: “Trong thơ, nhịp là đơn vị thuộc dòng thơ. Mỗi dòng thường
có vài ba nhịp. Kết thúc nhịp cuối cùng của dòng cũng là kết thúc dòng” [59].
 
“nhịp” “điệu”.
“Nhịp điệu trong một bài thơ, một câu thơ không phải
chỉ bộc lộ ở cách ngắt thành những đoạn tiết tấu mà do nhiều nhân tố tạo thành.
Thanh điệu của từ, thanh điệu của đoạn tiết tấu, vần thơ đều tham gia vào việc tổ
chức nhịp điệu” 

“nhịp điệu” 
    
“Trong thơ nhịp điệu mang tính đặc thù. Nó là xương sống của dòng thơ, đoạn thơ, bài
thơ, nó là kết quả hòa phối âm thanh được tạo ra từ sự ngắt nhịp. Nhịp liên kết các yếu
tố ngữ âm lại để tạo ra nhạc tính. Chỉ riêng thuộc tính ngữ âm này thôi cũng giúp ta
phân biệt được hai loại kết cấu ngôn ngữ khác nhau: văn xuôi và thơ” 
Vần, thanh điệu, nhịp điệu trong câu thơ mới bảy chữ 
“Nhịp thơ là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên tiết tấu, giai điệu,

âm hưởng cho câu thơ, có giá trị góp phần khu biệt thi ca với văn xuôi” [98].
“nhịp điệu” 



“Người làm nghề phải biết tạo ra những
câu văn có khớp xương, biết co duỗi nhịp nhàng” [62].


15
“nhịp điệu” 



“cắt” 

 
-
- - - - -

“Nhịp điệu là sự láy lại một
cách đều đặn và nhịp nhàng những đoạn tiết tấu của câu thơ mà sự sắp xếp những
tiết tấu đó lại do quy luật của thanh điệu chi phối. Nhịp điệu rất linh hoạt và cơ
động, tạo thành do sự phối hợp những quy luật riêng về âm thanh. Thể thơ là những
hình thức biểu hiện cụ thể và xác định của nhịp điệu” [70, tr.326].
Từ điển tiếng Việt 
“Nhịp điệu là sự lặp lại một cách tuần hoàn các âm mạnh nhẹ và sắp xếp theo
những hình thức nhất định. Nhịp điệu khoan thai. Bản trường ca giàu nhịp điệu”
[78, tr.720].



* “nhịp điệu” 



    “Nhịp điệu là một phương tiện quan
trọng để cấu tạo hình thức nghệ thuật dựa trên sự lặp lại có tính chất chu kỳ, cách
quãng hoặc luân phiên của các yếu tố có quan hệ trong thời gian hay trong quá trình
nhằm chia tách và kết hợp các ấn tượng thẩm mỹ. Trong văn học, nhịp điệu là sự lặp
lại cách quãng đều đặn và có thay đổi của các hiện tượng ngôn ngữ, hình ảnh,
motip nhằm thể hiện sự cảm nhận thẩm mỹ về thế giới, tạo ra cảm giác vận động
của sự sống, chống lại sự đơn điệu, đơn nhất của văn bản nghệ thuật” [



16
 
Nhịp điệu là
hình thức tổ chức các phương tiện ngôn ngữ dựa trên cơ chế của sự lặp lại đều đặn,
tuần hoàn (liên tục hay cách quãng) các thành tố, đơn vị đồng nhất và tương tự nhau
theo những khoảng cách cân bằng hay chu kỳ nhất định trong không gian hoặc thời
gian để chia tách và kết hợp các yếu tố nghệ thuật nhằm thể hiện sự cảm nhận thẩm mỹ
về thế giới, tạo ra cảm giác vận động của sự sống, tạo ra vẻ đẹp hài hòa, cân xứng,
nhịp nhàng cho tác phẩm, chống lại sự đơn điệu, đơn nhất của văn bản nghệ thuật.







1.1.3.2 Phân biệt nhịp điệu thơ và nhịp điệu văn xuôi








T,  , , ,
, . 






.
                


T, 

 anh
- 
- Màn trời/ chiếu đất.

17

hay t



“Ta thường tới
bữa quên ăn,/ nửa đêm quên ngủ,/ ruột đau như cắt,/ nước mắt đầm đìa ” 
- 

 





“Rồi tập chuyển bước./ Học xoè khăn./ Rồi
học xoè quạt./ Rồi học xoè nón./ Học đến xoè nhạc,/ khiến được cánh tay/ cùi tay/
cổ tay,/ đã có thể gọi là học giỏi./ Thành thục đôi tay/ đôi chân,/ rồi nhún,/ rồi đánh
gối,/ đánh mông,/ đánh cánh/ đánh cổ/ đánh cùi.” - 




 - 



                



.
1.2 Các tiêu chí nhận diện và miêu tả nhịp điệu






18
1.2.1 Dấu câu





1

Ta vừa thấy bóng nàng trên cỏ biếc.
Suối tóc dài êm chảy giữa dòng trăng.
Ta vừa nghe giọng sầu bi tha thiết
Của Chiêm nương gờn gợn sóng cung Hằng.
- 


Hay im lặng chuyển mình trên máu đỏ?
Hay rừng xanh lăn nhẹ khối U Sầu?
- 



Môi đầy hương tôi không dám ngậm cười,
Hồn vội mớm cho tôi bao ánh sáng
- 

    




Cho trăng xuân tràn trề say chới với
Cho nắng hường vấn vương muôn ngàn sợi;
- 




19
Đứng lại dùm, tôi đã mỏi theo sau.
Ôi! Nỡ nào suốt đời đuổi bắt nhau!
- 

       

Màu thiên thanh rời rợi, gió long lanh:
Hồn nhớ thương em dệt áo dâng anh.
- 


Ta ôm bó, cánh tay ta làm rắn,
Làm dây da quấn quýt cả mình xuân,






Em phải nói, phải nói, và phải nói:
Bằng lời riêng nơi cuối mắt, đầu mày,
Bằng nét vui, bằng vẻ thẹn, chiều say,
Bằng đầu ngả, bằng miệng cười, tay riết,
- 
1.2.1.8 
 những câu thơ không
dấu, tức là không có dấu ngắt câu. 
“lãng quên” 
               . Sau
“quấn lấy” 


 

20
Ta để xiêm lên mây, rồi nhẹ bước
Xuống dòng Ngân loà chói ánh hào quang
Sao tán loạn đua bơi trên mặt nước
Tiếng lao xao dội thấu đến cung Hằng

Rồi trần truồng, ta nằm trên điện ngọc,
Hai tay cuồng vơ níu áo muôn tiên
Đầu gối lên hàng Thất tinh vừa mọc
Hồn giạt trôi về đến nước non Chiêm

- 
1.2.2 Ngừng/ ngắt nhịp









 


             



- 
- 
- 
1.2.3 Trường độ



21

 


      




Tôi gò mây lại,/
Tôi kìm sao bay.//
Gió nào tràn ngập xứ này,/
Và tràn ngập cả những ngày xa xôi.//
Không trào nước mắt không thê thảm,/
Tôi dọa không gian, rủa tới cùng.///
- 
1.2.4 Cao độ
               


- 
- 
- 
- 
- 
-             
ng.
- 

Ta ôm bó,/ cánh tay ra làm rắn,//
Làm dây da quấn quýt cả mình xuân.//
Không muốn đi,/ mãi mãi ở vườn trần,//
Chân hóa rễ để hút mùa dưới đất.///

“bó, rắn, da, quýt, xuân, đi, hút, đất” 


22
1.2.5 Tốc độ



- 


- w 
w Hãy sát đôi đầu!/ Hãy kề đôi ngực!/
Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài!/
Những cánh tay!/ Hãy quấn riết đôi vai!/
Hãy dâng cả tình yêu lên sóng mắt!/
Hãy khăng khít những cặp môi gắn chặt/
Cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng;/
Trong say sưa anh sẽ bảo em rằng:/
“Gần thêm nữa!/ Thế vẫn còn xa lắm!”///.
- 

“hãy” 
“sát,
kề, trộn, quấn, riết, gắn, dâng”  

- 
Trăng nhập vào giây cung nguyệt lạnh,//
Trăng thương,/ trăng nhớ,/ hỡi trăng ngần.//
Đàn buồn,/ đàn lạnh,/ ôi đàn chậm!//
Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân.///
 

“nhập, nguyệt, lạnh, ngần, buồn, chậm, giọt, tàn”
      


1.2.6 Cường độ


 

23
- - p, - t, -k (c, 
- u, - - m,
- n, - ng (- 
- C        
              




Hôm nay,/ trời nhẹ lên cao,/
Tôi buồn không hiểu vì sao tôi buồn //
Lá hồng rơi lặng ngõ thuôn,/
Sương trinh rơi kín tự nguồn yêu thương.///
 - 
      nay,
cao, buồn, sao, hồng, thuôn, trinh, thương   

1.2.7 Điểm nhấn




Trăng nằm sóng soãi trên cành liễu/
Đợi gió đông về để lả lơi/

- 



. 

Ánh nắng/ lao xao/ trên đọt tre//
Tiếng ca/ lanh lảnh/ trong vườn me//
Tiếng ca im bặt.// Rồi thấp thoáng/
Vạt áo màu nâu hiện trước hè.///
- 