Truyện ngắn các cây bút trẻ quân đội (Qua Nguyễn Thế Hùng, Đỗ Tiến Huy, Nguyễn Đình Tú

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





ĐOÀN MINH TÂM









TRUYỆN NGẮN CÁC CÂY BÚT TRẺ QUÂN ĐỘI
(QUA NGUYỄN THẾ HÙNG, ĐỖ TIẾN THỤY, NGUYỄN ĐÌNH TÚ)











LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Lý luận văn học








Hà Nội – 11/2010
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





ĐOÀN MINH TÂM






TRUYỆN NGẮN CÁC CÂY BÚT TRẺ QUÂN ĐỘI
(QUA NGUYỄN THẾ HÙNG, ĐỖ TIẾN THỤY, NGUYỄN ĐÌNH TÚ)

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Lý luận văn học
Mã số: 60.22.32


Người hướng dẫn: GS.TS Lê Văn Lân








Hà Nội – 11/2010


1
Mục lục

 Lời cảm ơn…… ……………………………………………………………3
 Mở đầu:…… ……………………………………………………………….4
 Chương 1: Vài nét khái lược về các nhà văn trẻ và các nhà văn trẻ quân
đội…………………………………………………………………………….8
 1.1:Vài nét khái lược về các nhà văn trẻ…………………………………… 8

 1.1.1.Thế hệ nhà văn – nhà tri thức……….……………………… …… 10
 1.1.2. Thế hệ nhà văn – nhà hội nhập… ………………………………….10
 1.1.3. Thế hệ nhà văn sống trong hoàn cảnh “không thuận lợi” cho sự phát
triển văn học……… ……………………………………………………….12
 1.1.3.1. Sự hờ hững của độc giả đối với văn chương và các hệ lụy phái
sinh………………………………………………………………………….12
 1.1.3.2.Sự thiếu vắng những tiền đề xã hội cho văn học phát
triển…………………………………………………………………………14
 1.2.Vài nét khái lược về các nhà văn trẻ trong quân đội………………… 15
 1.2.1. Tình yêu với màu xanh áo lính………………………………………17
 1.2.2. Bản lĩnh chính trị vững vàng…………………………………… 17
 1.2.3. Những thuận lợi và khó khăn đặc thù của các nhà văn trẻ quân
đội………………………………………………………………………… 18
 1.3. Vài nét khái lược về ba nhà văn trẻ quân đội………………………… .20
 1.3.1. Nhà văn Nguyễn Thế Hùng…… ………………………………… 20
 1.3.2. Nhà văn Đỗ Tiến Thụy……………………………………………….21
 1.3.3. Nhà văn Nguyễn Đình Tú………………………………………… 21
 Chương2: Một vài đặc điểm về nội dung trong truyện ngắn của ba cây bút trẻ
quân đội…………………………………………………………………… 23
 2.1. Đề tài người lính hôm nay…………………………………………… 23
 2.1.1. Một vài nhận xét ban đầu…………………………………………….23
 2.1.2. Quan niệm về người lính hôm nay………………………………… 26

2
 2.1.3. Hình tượng người lính hôm nay trong sáng tác của ba nhà văn quân
đội………………………………………………………………………… 28
 2.1.3.1. Những khó khăn, gian khổ của người lính hôm nay……………… 28
 2.1.3.2. Vẻ đẹp tâm hồn người lính hôm nay……………………………….37
 2.2. Đề tài miền quê……………………………………………………… 41
 2.2.1. Miền quê nghèo đói, lạc hậu……………………………………… 42

 2.2.2. Miền quê tha hóa trong cơn lốc đô thị hóa………………………… 45
 2.2.3. Miền quê ấm áp nghĩa tình………………………………………… 48
 2.3. Đề tài thành thị…………………………………………………………51
 2.3.1. Đời sống tha hóa của tầng lớp thị dân.giàu có………………………51
 2.3.2 Đời sống nhợt nhạt, nghèo khổ của tầng lớp cư dân ngụ cư thành
thị………………………………………………………………………… 53
 Chương3: Một vài đặc điểm về nghệ thuật xây dựng truyện ngắn của ba cây
bút trẻ quân đội…………………………………………………………… 59
 3.1. Kiểu nhân vật trong truyện ngắn của ba cây bút trẻ quân đội…………59
 3.1.1. Kiểu nhân vật tư tưởng trong truyện ngắn Nguyễn Đình Tú……… 59
 3.1.2. Kiểu nhân vật tha hương trong truyện ngắn Đỗ Tiến Thụy………….63
 3.1.3. Kiểu nhân vật bản năng trong truyện ngắn Nguyễn Thế Hùng… …65
 3.2. Kết cấu truyện ngắn của ba cây bút trẻ quân đội………………………68
 3.2.1 Kết cấu truyện ngắn Nguyễn Đình Tú……………………………… 68
 3.2.2. Kết cấu truyện ngắn Đỗ Tiến Thụy………………………………… 70
 3.2.3. Kết cấu truyện ngắn Nguyễn Thế Hùng…………………………… 75
 3.3. Giọng điệu trong truyện ngắn của ba cây bút trẻ quân đội…………….78
 3.3.1. Giọng điệu trong truyện ngắn Nguyễn Đình Tú…………………… 78
 3.3.2. Giọng điệu trong truyện ngắn Đỗ Tiến Thụy……………………… 81
 3.3.3. Giọng điệu trong truyện ngắn Nguyễn Thế Hùng……………………84
 Kết luận…………………………………………………………………… 90
 Tài liệu tham khảo………………………………………………………… 92

4
Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài.
 
   
. T  trong kháng  
, Minh 

 
 Núi Đôi, Viếng bạn, Nhớ máu, Đêm nay Bác không ngủ, Cỏ non,
Đất nước đứng lên, Tây Tiến   
. 
-
 

   ,      Trí Huân,  , 
   
 

Anh Nông   ành tuy 
 
súng  
-pu-ao
. 
   

,
, Phùng Kim Tr 
               
 h
, 

5
âu T
. 
    

Văn nghệ Quân đội -

Văn nghệ Quân đội -2001
Đồng bằng sông Cửu Long 
Văn nghệ Quân đội -
Họ vẫn chưa về 
bài , bài phê bình       
nghiêng 

 
   
chung  , 
  
nay 
Truyện ngắn
các cây bút trẻ Quân đội (Qua Nguyễn Thế Hùng, Đỗ Tiến Thụy, Nguyễn Đình
Tú) này.
2. Lịch sử vấn đề.
 nói chung và 
  p trung các
chuyên ngành Văn nghệ, Văn
nghệ trẻ, Văn nghệ Quân đội 
 
c 
.  v
Nhân vật trong truyện ngắn Nguyễn Đình Tú Văn

6
nghệ Quân đội  t  Bốn lời bình về truyện
ngắn Nguyễn Đình Tú Văn nghệ Quân đội  661 
Minh Tâm.  Cái duyên trong truyện ngắn
Nguyễn Thế Hùng   in trên Văn nghệ Quân đội  688,

 Nguyễn Thế Hùng và những chuyến ngược ngàn     
 V Văn nghệ Quân đội  
 Xa xót đồng quê à
Thanh in trên Văn nghệ Quân đội  , Về nhân
vật trong truyện ngắn Gió đồng se sắt của Đỗ Tiến Thụy 
Văn nghệ Quân đội .
 tác p  
 

3. Phạm vi, đối tượng, mục đích nghiên cứu.




Văn nghệ Quân đội 



 này.
4. Phương pháp nghiên cứu.
             
t
.
5. Cấu trúc luận văn

7
              

Chương 1: 
Chương 2: 


Chương 3: 

     

              
 
quan.           ,   , các nhà
ngh         
.

   -  và
    ngày hôm nay. Không có
n v khó












8

Chương 1. VÀI NÉT KHÁI LƯỢC VỀ CÁC NHÀ VĂN TRẺ VÀ CÁC NHÀ
VĂN TRẺ QUÂN ĐỘI

1.1 . Vài nét khái lược về các nhà văn trẻ.
  
               
chung  (7X) (8X) 
 .  
 n khoa
chuyên ngành , 
 khác . độ tuổi, 
 

  
vàng trên con 
 uan mình công tác ó 
Văn nghệ Quân độiVăn nghệ Quân
đội            Văn nghệ Quân đội,
báo Văn nghệ trẻ 

thành, nên  Tuy
 ây      chính   ôi    
8X. 
 đội ngũ
  Cà Mau
            
           

   , Di Li      ,  

9
  


 Thùy
Linh,           

  khuynh hướng sáng tác
các cây bút  , c
, 
và nay 
nàykhi    
  
  
Văn nghệí Văn nghệ Quân đội,
 
            ,
 thì các


)   
     Keng,
Gào 
. nên trong 

không bàn   8X.  
   t
bút 8X chúng ta  
.
 trong     
   

10
thu

 . 


1.1.1.Thế hệ nhà văn – nhà tri thức
    các 
 
.    c xong 
. 
II,    
 
tuy, , 

 

Hùng,    
V
 .  
  
và  cho    
. N  công
  anh 
. Trong khi các  
 
                
 và tòa án Hồ sơ một tử tù, Nháp và Phiên bản nhà
     và
thuy.


11

1.1.2. Thế hệ nhà văn – nhà hội nhập
             
    -
       h    
  

  
        
 T hôm nay uê 
  
   
 ,  internet 
,    
 Ch
  là 

Sự trở lại của vết xước  

tôi.   Giữa vòng vây trần gian 
   l 
Kafka.
, 
ngoài  nghi
 nà  
Cánh đồng bất tận 
 Ha Jae Hong Hoa cẩm tú cầu ứng mệnh
 p 100
       là

12

 

1.1.3. Thế hệ nhà văn sống trong hoàn cảnh “không thuận lợi” cho sự phát
triển văn học
  trên    các nhà
             
 ,
  
   
 hàng  
c sau:
1.1.3.1. Sự hờ hững của độc giả đối với văn chương và các hệ lụy phái
sinh.
Công chúng  quá 
    
          
  
   . Các 
n    Sao Mai, Sao Mai điểm
hẹn 
 . 
 
    .         


. 
 
 , 


13

gian   
 
 
.  bhôm nay 
 
 
 
. TVăn học đọc đang xuống cấp Tổ
quốc,  công ty Nhã Nam Gần đây các
bạn trẻ không còn quan tâm nhiều đến sách văn học dịch, những tác phẩm kinh điển
như “Tam quốc diễn nghĩa”, “Hồng lâu mộng”, “Đông Chu liệt quốc”…, nên thể
loại sách dịch mang tính giải trí, thông tin thời sự của Anh, Mỹ luôn được chúng tôi
đẩy lên phát hành với số lượng lớn.
1
Báo Lao động 
  Không kể sách chuyên
ngành (62% sinh viên có đọc) loại sách được đọc nhiều nhất là… truyện tranh
(60%), kế đến là truyện ngắn (50%), truyện dịch (35%), tiểu thuyết trong nước
(30%) và thơ (20%).    
     

  
              
   
  
 Đường tới thành phố 
    Thương lượng với thời gian  do
               




1


14
    L
làm n . 
    Nắng đồng bằng g         

. Song n  
 
hàng    
  
     và không
  .
1.1.3.2. Sự thiếu vắng những tiền đề xã hội cho văn học phát triển
 
               là môi

 
               
  Giã từ vũ khí, Chuông
nguyện hồn ai,  Cái trống thiếc sau này.
   
            
chín  hình thành 
:  
Hanh,         Hoàng Trung Thông, 

  Ninh T      

              
 



15



khi  , tuân theo n chi

 và 

vào   

  
ng còn,  
    
 .
ây long khát
  
 
 Tuy nhiên do công tác trong
 

1.2. Vài nét khái lược về các nhà văn trẻ trong quân đội.
 
 

Văn nghệ
Quân độiQuân đội Nhân dânNhà
xuất bản Quân đội 

 . 
 
 Văn nghệ Quân đội -2000     

16
Hà Giang Văn nghệ Quân đội. Nhà
Cơn mưa hoa mận trắng,
Văn nghệ    
 Văn nghệ Quân đội 
2007. 
 
 
              
 Quân khu ba.
      Văn nghệ Quân đội 1999-2000 là   
  

   
. 
 , 
.  
Văn nghệ Quân đội. 
 
   
     ng  
Qhai. Tuy nhiên 


Văn nghệ Quân đội. 

 
Điện ảnh Quân đội.
 
 

17
, và 
 .
1.2.1. Tình yêu với màu xanh áo lính
 
,  
tình màu xanh áo lính. 
â  
quân   
,   . 
Văn học tuổi trẻĐại học văn
hóa Hà Nội  

   
,  
 , vthao
còn ít
  tháng         quân
nhân
 máu
. 
  , ti

 , mãi mãi là
 .
1.2.2. Bản lĩnh chính trị vững vàng.
 n qua
  .
 đời sống xã hội 
 trong
úng . đời sống

18
chính trị, t 

 
iêng,  
 
  lung lay) nói riêng.  công tác chuyên môn, v    
c
  
  trên 

, sai trái     là 
 
T. 
, 
  -   
hì  
 
, không 
  
 ít khác.

1.2.3. Những thuận lợi và khó khăn đặc thù của các nhà văn trẻ quân đội
               
 nói chung và các
 
 H 
   Tuy  Văn nghệ Quân đội,
báo Quân đội Nhân dân… 
  trại sáng tác 
   u 

19
  C các
i  
 
  Bên
  
 
V
 V   khoa V  kh    
V 
nhà   
 Tp chí Văn
nghệ Quân đội, báo Quân đội Nhân dân, nQuân đội nhân dân… luôn là

, phát hành sách 

ây  N
  - nào 
 quý báu 


 vài  . C
, các    
. 
  ngoài
 các bài  hai,
  
. 
   
 . 
  ng

20
  Các s ) 
 hiệu ứng xã hội không tốt hơn rất nhiều các
  các  bên ngoài. 

  
  
sáng tác. S 
 
Chiến tranh và
hòa bình , 
 

 


   ,
       
.  

  
 hun hút phía   
 trên vai.
1.3. Vài nét khái lược về ba nhà văn trẻ quân đội
1.3.1. Nhà văn Nguyễn Thế Hùng
 Anh 
  
Quân khu chín   
 Quân khu chín , nhà v
Phòng không không quân.  
 V. 

21
 , Văn nghệ Quân đội. 
NguVăn nghệ Quân đội.
  và vùn
   - . 
Đồng
bằng sông Cửu LongVăn nghệ Quân đội 
Lộc trời, 
Họ vẫn chưa về.
Họ vẫn chưa về
 Đàn chim về sau bão, Truyện ngắn Nguyễn Thế Hùng, Ngược ngàn in
5 
1.3.2. Nhà văn Đỗ Tiến Thụy
   . 
               
.  làm bên tài
lái xe 
oàn Tây Nguyên.  

,  khoa L
 - V
Văn nghệ Quân đội.
              
 Văn nghệ Quân đội -
2006kVăn nghệ Quân đội 4.
   Màu rừng ruộng,  
Gió đồng se sắt, Vết thương thành thị, Người đàn bà đợi mưa 
.
1.3.3. Nhà văn Nguyễn Đình Tú

L  Q 

22
Văn nghệ Quân đội. 
Văn nghệ Quân đội.

  
 Văn nghệ Quân đội -2000.
 Bên dòng sầu diện, Hồ
sơ một tử tù, Nháp, Phiên bản, Kín; Chuyện lính, Những bước
nhảy trong đêm, Vũ điệu của thị dân, Bên bờ những dòng chảy, Không thể nào khác
được, Đoản khúc mùa thu, Nỗi ám ảnh khôn nguôi 

23
Chương2: MỘT VÀI ĐẶC ĐIỂM VỀ NỘI DUNG TRONG TRUYỆN NGẮN
CỦA BA CÂY BÚT TRẺ QUÂN ĐỘI

2.1. Đề tài người lính hôm nay
2.1.1. Một vài nhận xét ban đầu

         


 
             
 



 số lượng 


  trên the
 có  : Người ở cồn Thương, Nơi sinh ra ký ức, Đất
quê cha, Chuyện xưa chưa kể, Họ nhà Vòn. T
  . Theo chúng tôi, s

- Bngại sáng tác 
 

Người còn sót lại rừng cười Truyền thuyết quán tiên
Hai người đàn bà xóm Trại Bến trần
gian, Câu chuyện của bảy chú lùn Hai người trở lại trung đoàn


24



  

Chiến
tranh và hòa bình 
 



       Bên dòng sầu diện    
Màu rừng ruộng 
 Họ vẫn chưa về   có



              
 
- Do 




 

 


