Xác định hoạt độ phóng xạ riêng của các nguyên tố phóng xạ trong mẫu thực vật bằng phương pháp phổ gamma tt

Xác định hoạt độ phóng xạ riêng của các
nguyên tố phóng xạ trong mẫu thực vật bằng
phương pháp phổ gamma

Nguyễn Ngọc Lệ

Trường đại học Khoa học Tự nhiên. Đại học Quốc gia Hà Nội
Luận văn Thạc sĩ ngành: Vật lý; Mã số: 60 44 01 06
Người hướng dẫn: PGS.TS. Bùi Văn Loát
Năm bảo vệ: 2013


Abstract. Chương 1. Tính chất phóng xạ của mẫu thực vật. Chương 2. Xác định
hoạt độ phóng xạ theo phương pháp phổ Gamma. Chương 3. Kết quả thực nghiệm
và thảo luận

Keywords. Vật lý nguyên tử; Hạt nhân; Năng lượng; Phóng xạ riêng; Nguyên tố
phóng xạ; Mẫu thực vật; Phương pháp phổ Gamma

Content

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 5
CHƢƠNG 1. TÍNH CHẤT PHÓNG XẠ CỦA MẪU THỰC VẬT 7
1.1. Hiện tƣợng và qui luật phân rã phóng xạ 7
1.1.1.Quy luật phân rã phóng xạ 7
1.1.2. Chuỗi nhiều phân rã phóng xạ 11
1.1.3. Hiện tượng cân bằng phóng xạ 13
1.2. Các chuỗi phóng xạ tự nhiên 15
1.2.1. Chuỗi phóng xạ của đồng vị
238
U 15
1.2.2. Chuỗi phóng xạ của đồng vị
235
U 19
1.2.3. Chuỗi phóng xạ của đồng vị
232
Th 21
1.3. Đặc điểm của hoạt độ phóng xạ riêng trong mẫu thực vật 23
1.3.1. Nguồn gốc phóng xạ chứa trong thực vật 23
1.3.2. Thành phần đồng vị phóng xạ chứa trong thực vật 24
1.3.3. Hoạt độ phóng xạ riêng trong mẫu thực vật ở những điều kiện khác
nhau 25
CHƢƠNG 2. XÁC ĐỊNH HOẠT ĐỘ PHÓNG XẠ THEO PHƢƠNG
PHÁP PHỔ GAMMA 27
2.1. Cơ sở lý thuyết của phƣơng pháp 27
2.1.1. Cơ sở của phương pháp 27
2.1.2. Phương pháp phân tích phổ gamma 29

2.1.3. Xác định hoạt độ của đồng vị theo phương pháp phổ gamma 31
2.2. Phổ gamma của các đồng vị phóng xạ tự nhiên 35
2.2.1. Đo hoạt độ của đồng vị
7
Be 36
2.2.2. Đo hoạt độ của đồng vị
40
K 36
2.2.3. Phổ gamma của các đồng vị con cháu của uran và thori 37
2.3. Hệ phổ kế gamma bán dẫn ORTEC 38
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM VÀ THẢO LUẬN 43
3.1. Xác định một vài thông số của hệ phổ kế gamma bán dẫn 43
3.2. Khảo sát và đánh giá mức độ giảm phông buồng chì 45
3.3. Xây dựng đƣờng cong hiệu suất ghi để xác định hoạt độ riêng của
thực vật 50
3.2.1. Xây dựng đường cong hiệu suất ghi 50
3.2.2. Đánh giá độ chính xác của đường cong hiệu suất ghi 54
3.4. Xác định hoạt độ phóng xạ riêng của mẫu thực vật 56
3.4.1. Quy trình phân tích 56
3.3.2. Kết quả phân tích hoạt độ phóng xạ riêng của một số mẫu thực vật 57
KẾT LUẬN 64
TÀI LIỆU THAM KHẢO 65

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng việt
[1]. Ngô Quang Huy, Cơ sở vật lý hạt nhân, Nhà xuất bản Khoa học và k thuật.
[2]. Bùi Văn Loát (2009), Địa vật lý hạt nhân, Nhà xuất bản Khoa học k thuật Hà
Nội.
[3]. Nguyễn Văn Đỗ (2004), Các phương pháp phân tích hạt nhân, Nhà xuất bản
Đại học Quốc gia Hà Nội.
[4]. Bùi Văn Loát (2009), Xử lý số liệu thực nghiệm hạt nhân, Nhà xuất bản Đại học
Quốc gia Thành Phố Hồ Chí Minh.
Tài liệu tiếng anh
[5].Abu-Khadra SA, Eissa HS (2008), “Natural radionuclides in different plants,
together with their corresponding soils in Egypt at Inshas region and the area
nearby, IX radiation physics & protection conference”, National Network of
Radiation Physics-Egyptian Atomic Energy Authority: Nasr city - Cairo.
[6]. Al-Masri, M.S., H. Mukallati, A. Al-Hamwil, H. Khalili, M. Hassan, H. Assaf,
Y. Amin and A. Nashawati (2004), “Natural radionuclides in Syrian diet and
their daily intake”, J.dionalytical and nuclear Chemistry, 260(2): 405-412.
[7]. Bui Van Loat, Nguyen Van Quan, Le Tuan Anh, Tran The Anh, Nguyen The
Nghia, Nguyen Van Hung (2009), “Studying of characteristic of GEM 40P4
HPGE detector by experiment”, VNU Journal of science, Mathematics-

Physics 25, 231-236.
[8]. Chibowski, S. (2000), “Studies of radioactive contamination and heavy metals
contents in vegetables and fruits”, J. Envir. Study, 9(4):249-253.
[9]. Kessaratikoon, P. and Awaekechi, S. (2008), “Natural radioactivity measurement
in soil samples collected from municipal area of Hat Yai district in Songkhla
province, Thailand”, KMITL Sci, J., Vol. 8.
[10]. K.N. Mukhin (1987), “Physics of atomic nucleus”, 59.
[11]. Lalit, B.Y. and T.V. Ramachandran ( 1985), “Natural radioactivity in Indian
tea”, J. Rad and Envir, Biophysics 24(1):75-79.
[12]. Nasim-Akhtar and M. Tufail (2007), “Natural radioactivity intake into wheat
grown on fertilized farms in twodistrict of Pakistan”, Radiation Protection
Dosimetry, 123(1):103-111.
[13]. ORTEC – MAESTRO – 32, ORTEC part No.777800
[14]. Guivarch, A., P. Hinsinger and S. Staunton (1999), “Root uptake and
distribution of radiocaesium from contaminated soils and the enhancement of
Cs adsorption in the rhizosphere”, J. Plant and Soil, 211(1): 131-138.
[15]. Santos, E., E.D.C Lauria, E.C.S. Amaral and E.R.Rochedo (2002), “Daily
ingestion of Th232, U238, Ra228 and Pb210 in vegetables by inhabitants of
Riode Janeiro city”, J. Envir. Radiocat, 62(1):75:86.
[16]. Winkelmann, G., N. Romanov, P. Goloshopov, P.Gesewasky, S. Mundisl, H.
Buchrodu, M. C.Brummer and W. Burkat (1998), “Measurement of
radioactivity in environment samples from the southern urals”, J. Rad. and
Envir, Biophysics 37(1): 57-61.