Nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giải phóng mặt bằng dự án xây dựng đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng (đoạn qua quận Dư

1
I HC QUI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN



Hoàng Mạnh Hải


NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG DỰ ÁN XÂY
DỰNG ĐƢỜNG Ô TÔ CAO TỐC HÀ NỘI-HẢI PHÕNG
(ĐOẠN QUA QUẬN DƢƠNG KINH, HẢI PHÕNG)




LUC





i  

2
I HC QUI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN

Hoàng Mạnh Hải


NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG DỰ ÁN XÂY
DỰNG ĐƢỜNG Ô TÔ CAO TỐC HÀ NỘI-HẢI PHÕNG
(ĐOẠN QUA QUẬN DƢƠNG KINH, HẢI PHÕNG)


: 60.44.80

LUC

NG DN KHOA H Qu



i  

3




DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BT
:
Bng
HT

:
H tr
GPMB
:
Git bng

:
Giy chng nhn quyn s dt

:

UBND
:
U 
XD
:
ng


:
n qu t

4


MỤC LỤC
LI C 1
MC LC 3
M U 5
CHƢƠNG I: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ THU HỒI ĐẤT, BỒI THƢỜNG
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 8
1.1. Mt s n 8
1.2. Nhu cu thu h p, dch v  h tng kinh t -
i. 9
1.3. V bng h tr t bng 
Vit Nam hit nhiu bt cp 11
1.4. Ni dung ch yu v bng, h tr c thu ht t
n nay. 12
1.5. Qm khoa hc v i mi vic thu hi, bng, h tr
c thu ht. 27
1.6. Kinh nghim quc t v thu ht, bng, h tr  
ng dt Nam. 29
1.7. Kh ng dm quc t t Nam 39
CHƢƠNG 2: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU HỒI ĐẤT, BỒI
THƢỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG CỦA DỰ ÁN XÂY DỰNG ĐƢỜNG Ô

TÔ CAO TỐC HÀ NỘI-HẢI PHÕNG (ĐOẠN QUA QUẬN DƢƠNG KINH, HẢI
PHÕNG) 47
u kin t  kinh t - i 47
t git bng ti qut
qu n 2008-2010. 62
 D i-H 63

5
c trt, b tr 
ca d  64
 a d  64
2.3.1.2. Ti thc hin d  66
2.3.2. Nh  c kinh nghim qua thc t tri     i, bi
ng, git bng  u 84
CHƢƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
TRONG VIỆC THỰC HIỆN CÔNG TÁC THU HỒI ĐẤT, BỒI THƢỜNG
HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƢ DỰ ÁN XÂY DỰNG ĐƢỜNG Ô TÔ CAO TỐC
HÀ NỘI-HẢI PHÕNG (ĐOẠN QUA QUẬN DƢƠNG KINH, HẢI PHÕNG) 87
3.1. Nhm, tn ti 87
3.2. 





 90
3.2.1.  90
3.2.2. 












, 





 92
3.2.3. 









 93
3.2.4. 




















 , 




(





) 93
KT LUN NGH 96

U THAM KHO 98










6


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
n qu
  ng kinh ti qun
vn, ngun ni l n bn vng ca quc gia.
i mi  c bit nhm g
thng b h tng nhu cu
c vi mn tr 
m
Thu ht, bng h tr  gii t b thc hi
n kinh t 
quan trng, then cht cn. Bng, h tr git
b  u ki       trin khai thc hi    i
ng, h tr t bt v ht sc nhy c
phc ti mi mi sng kinh tnh
ng trc tip ti lc, ca Ch c bit v gia

t b thu hm vi c c, ca t
T thc t nh ch : “Nghiên cứu thực trạng và đề
xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giải phóng mặt bằng Dự án xây dựng
đường ô tô cao tốc Hà Nội-Hải Phòng (đoạn qua quận Dương Kinh, Hải
Phòng)”.
2. Mục đích nghiên cứu
- c trng thc hit, bng h tr 
a D i-Hn qua qun
ph H xut mt s giu qu cho

7
t bng ca D 
h H
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- u mt s v t, bi
ng, h tr
- u t bng, h
trc ta t n nay.
- c tr ng
ng mc trong GPMB ca D 
-  xut gi
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
- u tra thu thu s liu: s d thu th
u v i t, bng h tr i D ng
i  Hn quc v cho mc

-      d  th    liu v  t bi
t, s liu v h tr c v cho mc
u.
- t th t th ng ta

-
ng ca qun n qu ng
c tip phng v  ling
 lng h tr c thu ht theo khung
 Hnh.
- u tra, phng vn trc ti 
di c b ng, h tr  n gn lin v  thu th
 t, v u ki c c b 


8
- ng h c tr
thu ht, bng, h tr a d  xu
p vi thc tin vic thc hi
bng, h tr i sng ct b
thu hi.
5. Cấu trúc của luận văn
n m u, kt luu tham kho, ph lc, ni dung c
lun g
Chƣơng 1: Tng quan v v thu h t, bi thng, gii  t
bng.
Chƣơng 2: c trt, bng, gi
mt bng ca d i-Hn qua
qu
Chƣơng 3:  xut mt s giu qu trong vic thc hin
t, bng h tr  
cao ti-H(n qua qu).

9



CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ THU HỒI ĐẤT, BÔ
̀
I THƢƠ
̀
NG
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG

1.1. Một số khái niệm cơ bản
          thc hin chi  y
mi ch 
nh   h
tng phc v i, bng, h tr u
ki tri  u qu s dng v
nh hng trc tin la Nc, ch i

sng vt cht tinh thn ci b thu ht.
Lui mi quan trng trong vic thu ht
c khi Nc thu hi
c gia, li b thu ht tu tng hp c th
c b ng h tr v         u ki 
 bt, bng tin, b
tr  nh cuc sn xut.
Mt s ng, h tr thit hi khi N
c thu ht:
- Thu hc ra quy thu li quyn s
dt hoc thu l chc, U ng, th trn
qu nh ca Lu
- Bc thu hc tr l quyn
s di vi dit b thu hi b thu ht [6].

10
- H tr c thu h i b thu hi
t o ngh mi, b i, c di da
m mi [6].
- c thu hc hi bi
ng thit hi v n; di chuy mng h tr 
 dng li cuc sng, thu nh vt cht tinh thn t
1.2. Nhu cầu thu hồi đất để phát triển công nghiệp, dịch vụ đô thị hạ
tầng kinh tế - xã hội.
1.2.1. Sự cần thiết thu hồi đất để phát triển công nghiệp, dịch vụ, đô thị, hạ
tầng kinh tế - xã hội.
- Trong lch s n ca mi quc gia, vi 
 i. Nh 
      i vi s 
 c kinh t   

m vi quc gia.
- V bng h tr  
mt trong nhu kit ca s n, nc x 
s tr o cn pht qua.
 t   vt cht k thu        
nghin du kinh t  tr
nghip - ch v, vnh v
trong tng vt ra nhu cu cn thit phn
 hp th ngun vVi h
tu kin cho vip, dch v.
Qua tng h  vi ch  dt theo din
t v tuyi cn 1995 - 2000,
   ng, di p
     n 2000 -       
310.339 t ng, di.

11
  t v u kinh t  n 1996 -
2000, t trp c p
      n 2001 - 2005, t trng


 t vi t ng kinh t
n 1996 - p
n 2001 - t phi

y, t  cho thu kinh t i do
ng kinh t u s d
c v cho sn xut, kinh doanh, dch v u sn
xun xut, do vy khi m i

n du kinh t
c chuyi m d 2001-ng
p (d kin t 2001-) chuyn sang
y l,
p , d i (2011-2020), dit chuyn t
p s .
1.2.2. Nhu cầu đất đai và vấn đề thu hồi đất
ng s dt n 1990 - 2010
Theo kt qu 

 2010 ( 01/01/2010) 








 2010 ( 31/12/2010).
Tng din t t 
- m 79,24% di 
- m 11,20% di 
-  dm 9,56% di 



12

Bng 1: Bing s dn 1990 - 2010
S TT
Ch 



(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
1
p
16.406,0
21.532
26.226,4
2
p
2.422,2
2.850
3.705,1
3
 dng
14.275,1
8.739
3.163,9

Di 
33.103,3

33.121
33.095,4
( )
M dn 2011-2020:
 hin trng s dt, tin kinh
t - i, qua c c; quy hoch, chic
n cc; nhu cu s dt ca
  d
- m 80,77% di 

- m 14,75% di 

-  dm 4,48% di 
2010, c i k quy hoch s ng
 dp
- ng mi r
cho sn xung thy s m
nghip).
1.3. Vấn đề bồi thƣờng hỗ trợ và tái định cƣ trong công tác giải phóng
mặt bằng ở Việt Nam hiện nay còn rất nhiều bất cập

13
- m b c s ng gia l   i,
c, h  chc b ng).
-   c trong khi l
n mang l , a

- Vic dng c  gii quy
h thng bn.
c

  t nhanh. S  
 nhanh dn vii, tc ngh gii quyt vn
 ng ci to quy hoch h thc v
         t b    
  ct b thu h 
ch  hoc ch   
Xu n hin cht ca vic bng h
tr c thu hc bm cho li
a nhi di chuyn: ph  u kin
sn nghi bng ho u king n
n.
1.4. Nội dung chủ yếu về bồi thƣờng, hỗ trợ tái định cƣ khi nhà nƣớc thu
hồi đất từ khi có Luật đất đai 2003 cho đến nay.
c duy nh gii thc hin ch  s hi
vc s hi din ch s hu thng
nht qum quheo quy hoy phi gii
quyi b thu ht, ch 
bng thit hc thu h th  p,
t  nm trong tng th ng b vi h th
cc.

14
1.4.1. Cơ sở pháp lý về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất và sự chuyển đổi về chính sách bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất cho đến nay

- T u nhi mo nhiu
u kin thun lu d 
i phi s dt vt yi
g mt bt b thu h

u lu  nh vic bng h tr thit hi
t b thu h
- Ngh nh s  v n t hi khi
c thu h s dc
gia, lng thay th tt c c
v t bng.
So vc, Ngh nh 90/CP nh m
dit hi,
  s dt bt h 
  p p quyn s
dn s hn ci b thu h
trin khai, thc t cho thc thu hc hin gi
mt bi b ng gp nhi t do
 t hc t. Do vy cn thit
pht mi thay th ngh nh 90/CP.
- Ngh -    t h
c thu ht thay th cho Ngh nh 90/CP.
So vi Ngh nh 90/CP, Ngh t nhim tin b 
i vi b thu hc bit
t b thu hn la chn mng
t, bng tin hoc b t hi v c

15

  t hi do ch tch UBND t trc
thunh cho tng d  ngh ca s - V
s tham gia c
 t h 
nh c i h s  m b
 p vi kh       ng quyn s d t  a


Ngh nh s -  tr t s
u khon mi v l phi di chuyng th
i dung v  chc thc him c
c  h      t bng cp huyn trong vic ch o lp
nh mc tr cp cho tng t chc, h 
 chc thc hit, to s ch
ong vic la chp vu
kin kinh tt c
         - BTC
ng d  nh h s 
n t hc hi-
t s ng m n
s 4448/TT- ng dn x ng mt bng
theo Ngh nh 22/1998. C th 
t h i vt
ng thu s
ng quyn s d t thc t  i v t

t do UBND cp tp v
ng quyn s dc
 t hi.

16
ng hp ph nh h s k  d  s theo
Th-BTC.
+ V i s dt tm tht tm giao, cho
t nhu tht hi v 
t (nn lin vt.
c hin Ngh i

cp vng quc v 
p vi nguyn vng cnh
m bng b t nhiu bt cc bit
n kinh t i mnh m hi
lc hc tin.

- Lu c Quc hc Ci ch t Nam
 hp th 
- Ngh nh s - v 
lu
- Ngh nh s - v 
t.
-  114/2004/TT-a B ng
dn thc hin Ngh nh s -CP v 
t.
- Ngh nh s -  004 c   v bi
ng, h tr c thu ht.
-  116/2004/TT-a B ng
dn thc hin Ngh nh s -CP v vic bng, h tr nh
c thu ht.
- Ngh - thu tin s dt. Ngh
 - vic si, b sung mt s u ca

17
Ngh nh s - v thu tin s
dt.
- Ngh nh s - nh b
sung v vic cp Giy chng nhn quyn s dt, thu ht, thc hin quyn
s d, th tc bng, h trc thu hi
i quyt khiu ni v 

- Ngh nh s - nh b
sung v quy hoch s dt, thu hi, bng, h tr 
-  14/2009/TT-a B 
nh chi tit v bng, h tr, th tc
thu ht.
Cho ti thng nht c
c th hing h tr 
 t theo m dng ti th
quynh thu ht do UBND cp t nh c.
ng dn vic bng h tr t
hc thu ht m vi c 
u ki th ca mi tnh, mi d n
 c th u chp vc t  ma
ng d 
- nh bi ng h tr hin nay ca Nc Vit Nam.
+      ng h tr hi    nh do ch tch
UBND t  nh ti Ngh nh s
-   ; Ngh nh s  
 v si, b sung mt s u ca Ngh nh s
 CP; nu trong thi gian t  thay
i v a giu chnh t ng, th tr
n gi ng theo
t s c chuyn m dng sau khi thu hi.

18
i vn, huy mt
p do UBND t bng h tr i v
nghip xen k  s dp cao
nht trong mt d t khu v  bi
ng, h tr.

ng hp tht thu hi ti khu vc, ti v nh trong
bn, huy 
nh quynh.
+ ng hp tht thu h   t loi
 dn, huy 
dng tranh chp, khiu kin v   bng hoc h
tr.
+ Khi vic bng chm do t chc giao thc hin vic bi
t ti thm bng do UBND t th
t ti thnh thu ht ti thm
thu hi; nt ti thm bng do UBND t t
ti thnh thu h t ti thm tr tin
b ch x phnh v x
pht vi ph
Khi vic bng chi s t b thu ht
ti thm bng tht ti thnh thu hi
t ti thm bng, nt ti thm bng
t ti thnh thu ht ti
thnh thu hi.
*   yu c  H thu hi bi
ng, h tr c thu ht t -2010.
- Quy-  vi nh v
hn mn quyn s dt , n ao lin k 
 ca h 

19
- Quy-a 
ph v vinh v bng, h tr c
thu h H
- Quy nh s -   a    

 v vi H
- Quynh s -a 
ph v vic thu ht t bng,
git bng phc v vit cho Tn h t
 thc hin D i-
H
- Quy nh s -   c  
ph Hnh s -a U 
  H
- Quy nh s -    nh
-   a y ban nh   v vic ban
t ki
- Quy - vic si, b
sung dung mt s u ti quynh s -
nh v ng, h tr c thu h
 H
- Quy-
t, th tt, chuyn m d
vn bng quyn s dng, h tr c thu hi
 H
- Quynh s -a U 
 Hnh v ng, h tr 
c thu h H
-  1231/UBND- Hi
 vic bng git bng d i-

20
Hi qu
- Quy- nh v
, th tc thu ht; bng, h tr 

c thu ht; cp gin quyn s dt, quyn s hu
 n lin vt s th tn
 d H
- Quy-
 H
1.4c chung ca bng, h tr c thu hi
t
*  mt s c, Thu c bc thc
hic sau:
1- m b i s dng kinh t sau khi b thu ht
ging ho vc khi b thu hi.
2- i s dnc b ng k c nhng hu
ho
3-  bng b mc gi
4- Nhng i kinh t ci s d
u b gic bng.
5- Bc s dng tt nht (HBU).
*  Vit Nam vic bng h tr c thc hi
tc sau:
1- m bc, li s d
l
- i din ch s hi quc, phi
quyng, h tr 
s t cc va
 i  dt vi l
t c nh c th tu 42,

21
  CP.
- i s dt c chuyn quyn s dt trong

yn ci s dnh ti Hit
c hin quyi s dn thu nhp t quyn s dng
t cc thu ht c d giao
  dn   c gia, l
n kinh tc phm bo li b thu hi
t m  th:
i b thu h dc bng
bng vic t m dng, n bng
c bng b quyn s dt do U 
 p t   ti th m thu h t (Kho  u 6 Ngh nh s
-CP).
bng h tr v i b thu hc h tr
di chuyn, h tr i sng, sn xuo nghi sng cho
i b thu h  CP).
i b thu ht  c chuyi h th h
tng b  u kin cho h sng t  
u 35 Ngh  CP).
- u v t b 
 h tng,  sn xut kinh doanh v dt ht.
 khuy v
n gim tin s dt, tit, thui
ng, h tr v   i b thu ht vi mc
cao nht, bng s tin s dt, hoc ti phi nc
nh tu 3 Ngh -u 5, khon 3
u 6 Ngh - thu tin s dng
n thu t t c m bo li
b thu hng thi gim nh  d thc hin

22
quyn thu h s dt phc v cho n cc

c mnh.
2- m b trong thc hin:
Bng, h tr i b thu h giao
dch v quyn s dt gi dt v can
thip ci giao dch quyn s d
i b thu ht ch chp nhn chuyn quyn s dt
cng, h trp vi Lu
c bng, h tr c thc hi
ch.
Th nhc khi thu ht chm nhi vp
i vm quyn phi
   i b thu h t bi   i, th    hoch di
chuyng th v bng, h tr u 39
Lu
Th i b thu hc c i din ci
ng bng, h tr p qun, huyn, th  trc thuc
t phn vng ci b thu hng thi b thu hi
t thc hinh cc, trc tii vi d kin
ng, h tr i tr s 
vic ca t chc giao nhim v thc hin bng, h tr 
tr s UBND cng, th trt b thu hi.
Th i b thu hn khiu ni ni quyt
nh v bng, h tr c cm quyn ra quynh
gii quyi quynh gii quyt li khiu
nn khi kin tc tip tc khiu nn Ch tch
UBND cp tp quynh gii quyt cui vi khiu ni ci
b thu h m bo thc hinh thu hi
t, bng, h tr c thu ht trong khi ch gii

23

quyt khiu ni b thu ht vn phi ch nh thu ht,
 hom quyn quyt
u 49, Ngh  CP).
1.4.2. Các chính sách của Nhà nước về thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và
tái định cư từ khi có Luật đất đai 2003 đến nay
Luc s d
an ninh, lc gia, ln kinh tc thc hin
vic thu h s dn kinh t ng h
 cao, khu kinh t  n
nh tiu 36 Ngh -c b sung tu 34, 35
Ngh -CP c.
* Cng:
- Luc thu ht ci s d
i b thu hy chng nhn quyn s dt ho u ki
c cp giy chng nhn quyn s dnh tu 50 ca Lut
i b thu hc bng,
- i b thu hi loc bng bng vit m
 dng, n bc bng bng
 quyn s dt ti tht nh thu hi
- ng hp thu h t ca h     c tip sn xu 
    b ng cho vic tip tc sn xu    c bi
ng bng tii b thu hc h tr  i
sto chuy, b nh thi hn thu
ht
Ngh nh s -
 -:
- V bt:
+ i b c thu h u kinh ct
c bng h u kic b

24
 trc thu h tr.
i b thu h dnc bng
bng vit m dng, n bng
c bng b quyn s dt ti thnh thu
hng hp bng bng vit mi hoc b
lch v  c thc hing tin.
- V  ng:
 t theo m dng ti thi
nh thu ht do U n cp t nh
ct s c chuyn m dng;
Ngh -, Ngh
 -            nh
69/2- i, b sung qui
 t theo m dc U
 trc thu
bt s c chuyn m dng hp ti thm
nh thu hng quyn s dng
t thc t  u ki nh,
 trc thuyt c th p.
- Bng v n:
Ch s hn gn lin vc thu h thit hi,
 c bng; mc b

 n theo Ngh -CP, Ngh
-CP.
* h tr:
- Lunh lon ao, Ngh -CP
nh H tr p tro
- Ngh -p xen k trong khu

n ao lin k vt  p
 , d

25
vic b dc h
tr bng ti    tr t     t  lin k; Ngh nh
-i, b nh H  thu ht
 
nht  n, ao trong
 dc tuy
vic bp trc h tr
bng 30% - t  ca thc h tr n
hn m  t  t       a gi  
     c th tr        
nghip tii ranh ging, ranh gic bi
ng nghic h tr bng 20% - t  trung
a khu vt thu hnh trong Bt c
dic h tr n hn mt  t
- H tr di chuyn:
Ngh - nh U p tnh
p vi thc t ti vi H c thu ht
phi di chuyn ch  trong phm vi t c h tr mi h cao nht
ng; di chuyn sang tc h tr mi h cao nht 5.000.000
i b thu ht   i gian ch to lp ch
 mi (b c b  tm hoc h tr ti
; th c h tr c th do; Ngh nh 69/2009/- 
nh mc c th  p tp
vi thc t t
- H tr i snh sn xut:
Ngh -nh H c tip sn xut

c thu hc giao,
c h tr i sng trong thi di chuyn ch
 u phi di chuyn ch ng hp phi di chuyn