Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM”,

Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
TÓM LƯỢC
Quản trị là hoạt động nhằm đạt được mục tiêu một cách có hiệu quả, bằng sự phối hợp
các hoạt động của những người khác thông qua 4 chức năng của quản trị: hoạch định, tổ chức,
lãnh đạo và kiểm soát.
Tổ chức là 1 trong 4 chức năng (hoạt động) của quản trị: hoạch định, tổ chức, lãnh đạo,
kiểm soát. Tổ chức là quá trình xác định các công việc cần phải làm và những người làm các
công việc đó, định rõ chức trách nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi bộ phận và cá nhân cũng như
mối liên hệ giữa các bộ phận và cá nhân này trong khi tiến hành công việc, nhằm thiết lập một
môi trường thuận lợi cho hoạt động và đạt đến mục tiêu chung của tổ chức.
Đề tài khóa luận “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại công ty cổ phần công
nghệ và truyền thông VIACOM”, bao gồm 3 chương chính như sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về cơ cấu tổ chức và phân quyền: đưa ra một
số khái niệm cơ bản về quản trị, tổ chức, cơ cấu tổ chức và phân quyền. Đi sâu vào nội dung
của cơ cấu tổ chức: đặc điểm, nguyên tắc, mô hình,… Cũng như đặc điểm, yêu cầu, hình thức
và quá trình phân quyền. Đồng thời nghiên cứu những ảnh hưởng của nhân tố môi trường tới
cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty.
Chương 2: Phân tích thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền tại công ty: Đánh giá
thông qua kết quả điều tra phỏng vấn cụ thể về các cơ cấu tổ chức và phân quyền. Đi sâu phân
tích nhằm thấy rõ ảnh hưởng của các nhân tố môi trường tới có cấu tổ chức và phân quyền
của công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
Chương 3: Đề xuất giải pháp và kiến nghị: Trước những vấn đề còn tồn tại trong cơ
cấu tổ chức và phân quyền của công ty. Khóa luận đưa ra một số giải pháp: xác định rõ chức
năng, nhiệm vụ của các phòng ban, tái cơ cấu lại nhân viên trong công ty, hoàn thiện nơi làm
việc cho nhân viên,… nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty cổ phần
công nghệ và truyền thông VIACOM.
Từ Thị Mai Thu K45A4
1
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực tập tại công ty cổ phần truyền thông và công nghệ VIACOM và

viết khóa luận về cơ cấu tổ chức và phân quyền tại công ty em đã nhận được sự giúp đỡ rất
nhiệt tình từ các thày cô trong khoa quản trị doanh nghiệp và bộ môn nguyên lý quản trị. Đặc
biệt là cô giáo TS. Nguyễn Thị Thanh Nhàn đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo hết sức tận tình
và tỉ mỉ, cô đã giúp đỡ em rất nhiều trong việc bổ sung và hoàn thiện kiến thức còn thiếu để
giúp em hoàn thành khóa luận tốt nhất. Đồng thời, quá trình thực tập tại công ty đã giúp em
tiếp cận thực tế và hiểu được mình phải áp dụng được các kiến thức đã học vào thực tế như
thế nào để làm việc có hiệu quả nhất.
Nhờ sự giúp đỡ tận tình của cô giáo hướng dẫn, cùng các anh, chị trong công ty em đã
hoàn thành đợt thực tập và khóa luận tốt nghiệp này. Tuy nhiên do trình độ kiến thức và kinh
nghiệm còn hạn chế nên khó tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự nhận xét
góp ý của thày, cô giáo giúp em hoàn thành và đạt kết quả tốt hơn.
Em xin chân thành gửi lời cám ơn sâu sắc nhất tới quý thầy cô, đặc biệt là cô giáo TS.
Nguyễn Thị Thanh Nhàn. Cô đã tận tình giải đáp cho em những thắc mắc về vấn đề nghiên
cứu, đưa ra những lời khuyên, định hướng đúng đắn. Đồng thời, em xin chân thành cám ơn
quý công ty, các cán bộ lãnh đạo cùng các anh, chị trong phòng hành chính nhân sự đã giúp
em tìm hiểu thực tiễn và thu thập tài liệu trong thời gian vừa qua.
Em xin chân thành cám ơn!
Hà Nội, ngày 05 tháng 10 năm 2013
Sinh viên thực hiện
Từ Thị Mai Thu
Từ Thị Mai Thu K45A4
2
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
MỤC LỤC



 !"
#$%&'
()*+,-&./0/1&%23&,.%-)4#5,6#7&89.&):;&'<;=&#

&'#>?
 @AB
#$%&'  
#7&)C#,6D&#'>D)#E):F&'%-)4#5,6#7&89.&G=H&')9
4#&H&'&'#?,6):9.&)#H&',>=; 
'IJKLMNO 
8PQQRLRPSTUNO 
 &RMJVUTUVU 
W@XKYVZ[\JVUTUNO ]
  *^_`a_UV[\TUNOW
  !KOMZNOBbNLRPOMN,>=;W
  c[SALRObTU!KOMZNOW
   #Q!KOMZNOW
  W8PQ!KOMZNOW
 W!^Yd[XaBLR!KOMTUNOBbN
LRPOMN,>=;WW
U&!^JKUWW
e&!^TKUW
 f@XLMgPZaBLR!KOMTUNOBbN
LRPOMN,>=;W
 f)RNW
 f &La[MhiZWj
#$%&'WWk
.l-)'>3>#D,6@>m&&'#n&#o#;6&)#>?&%-)4#5,6#7&89.&
G=H&')94#&H&'&'#?,6):9.&)#H&',>=;Wk
WIVZ[\TUNOPVpUIWk
WqrPSVZ[\JVUTUNOWk
WqrRZWk
Từ Thị Mai Thu K45A4
3

Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
W qrsZWk
W IVZ[\TUNOWk
W KU[SAVRaBLR!KOMTUNOf
WW[MtaLRJXuVRaBLR!KOMTUNOf
WW'Y[^LINOf
WW'YVRaBTUNOf
WW 'YVRL!KOMTUNOf
WWW\v^YJfW
WW \v^JXuLIKUKYwRIff
@m)/1&f
)6>/>?)#=@#3;f]
Từ Thị Mai Thu K45A4
4
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ



 !"
#$%&'
()*+,-&./0/1&%23&,.%-)4#5,6#7&89.&):;&'<;=&#
&'#>?
 @AB
#$%&'  
#7&)C#,6D&#'>D)#E):F&'%-)4#5,6#7&89.&G=H&')9
4#&H&'&'#?,6):9.&)#H&',>=; 
'IJKLMNO 
8PQQRLRPSTUNO 
 &RMJVUTUVU 

W@XKYVZ[\JVUTUNO ]
  *^_`a_UV[\TUNOW
  !KOMZNOBbNLRPOMN,>=;W
  c[SALRObTU!KOMZNOW
   #Q!KOMZNOW
  W8PQ!KOMZNOW
 W!^Yd[XaBLR!KOMTUNOBbN
LRPOMN,>=;WW
U&!^JKUWW
e&!^TKUW
 f@XLMgPZaBLR!KOMTUNOBbN
LRPOMN,>=;W
 f)RNW
 f &La[MhiZWj
#$%&'WWk
.l-)'>3>#D,6@>m&&'#n&#o#;6&)#>?&%-)4#5,6#7&89.&
G=H&')94#&H&'&'#?,6):9.&)#H&',>=;Wk
WIVZ[\TUNOPVpUIWk
WqrPSVZ[\JVUTUNOWk
Từ Thị Mai Thu K45A4
5
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
WqrRZWk
W qrsZWk
W IVZ[\TUNOWk
W KU[SAVRaBLR!KOMTUNOf
WW[MtaLRJXuVRaBLR!KOMTUNOf
WW'Y[^LINOf
WW'YVRaBTUNOf
WW 'YVRL!KOMTUNOf

WWW\v^YJfW
WW \v^JXuLIKUKYwRIff
@m)/1&f
)6>/>?)#=@#3;f]
Từ Thị Mai Thu K45A4
6
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bước sang thế kỉ 21, Việt Nam đã có những bước tiến rõ rệt trong quá trình chuyển đổi
cơ cấu. Từ tập trung kế hoạch hóa sang nền kinh tế thị trường, nền kinh tế mở, có sự quản lý
của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Một yêu cầu đặt ra là doanh nghiệp xây dựng cơ cấu tổ chức và phân quyền phải phù
hợp với ngành nghề kinh doanh, điều kiện thị trường, vừa phải tinh gọn, hiệu lực và linh hoạt
thích ứng với môi trường kinh doanh đảm bảo đáp ứng nhu cầu về nhân lực và chất lượng sản
xuất kinh doanh của công ty. Như vậy, mới có thể góp phần không ngừng tăng năng suất lao
động, hiệu quả sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rất nhiều doanh nghiệp, tổ
chức làm ăn thua lỗ, phát triển chậm lại do cơ cấu tổ chức phức tạp, cồng kềnh, phân quyền
chưa khoa học, chưa phù hợp với thực tiễn. Vì vậy, mỗi doanh nghiệp muốn tồn tại và phát
triển được trên thị trường thì phải không ngừng nỗ lực để xây dựng cho mình cơ cấu tổ chức
và phân quyền hợp lý. Thật vậy, khi có một cơ cấu tổ chức quản lý tinh gọn, hiệu lực, phân
quyền đúng đắn. Doanh nghiệp, tổ chức sẽ sử dụng tốt các nguồn lực, giúp cho việc ra các
quyết định chính xác và tổ chức thực hiện có hiệu quả các quyết định đó với chi phí tối ưu
nhất.
Trong quá trình thực tập và tìm hiểu về công ty cổ phần công nghệ và truyền thông
VIACOM, em cảm thấy cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty còn nhiều bất cập và chưa
hợp lý. Công tác cán bộ đã được bố trí, sắp xếp điều động cho phù hợp với chức năng, nhiệm
vụ và tổ chức bộ máy của các phòng ban, bộ phận trong công ty song sự phối hợp giữa các
phòng ban còn lỏng lẻo, phân công nhiệm vụ, cơ chế quản lý chưa rõ ràng, phần mềm quản lý
lạc hậu, việc đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn của nhân viên chưa tốt,…

Để đáp ứng được chiến lược kinh doanh, mục tiêu, nhiệm vụ hoạt động trong thời gian
tới và khắc phục được những tồn tại hiện có, việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền ở
Công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VACOM là tất yếu khách quan, là nhu cầu cấp
bách. Hình thành một cơ cấu bộ máy vừa đầy đủ lại vừa gọn nhẹ, linh hoạt, phối hợp nhịp
nhàng giữa các phòng ban, phân công nhiệm vụ rõ ràng, cơ chế quản lý khoa học và tăng
cường ứng dụng công nghệ thông tin cũng như đào tạo, khích lệ động viên nhân viên Công ty.
Qua đó giúp Công ty nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh để phát triển mạnh hơn trong nền kinh
tế thị trường, đồng thời hoàn thiện được quá trình sản xuất kinh doanh, tiết kiệm tối đa thời
gian lao động và chi phí, sử dụng hiệu quả những nguồn lực.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Liên Diệp (2006) - Quản trị học- NXB Thống kê.
Từ Thị Mai Thu K45A4
7
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
Cơ cấu tổ chức là sự sắp xếp các bộ phận, các đơn vị trong tổ chức thành một thể
thống nhất, với quan hệ về nhiệm vụ và quyền hành rõ ràng nhằm tạo nên một môi trường nội
bộ thuận lợi cho sự làm việc của mỗi cá nhân, mỗi bộ phận hướng tới hoàn thành mục tiêu
chung của tổ chức.
Phân quyền là quá trình chuyển giao nhiệm vụ và quyền hạn cho những người (bộ
phận hay cá nhân) có trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ đó.
Theo bài giảng quản trị học, trường Đại học Thương Mại.
Cơ cấu tổ chức là một tập hợp các bộ phận khác nhau có mối liên hệ và quan hệ phụ
thuộc nhau, được chuyên môn hóa theo những chức trách, nhiệm vụ và quyền hạn nhất định
nhằm đảm bảo thực hiện các mục tiêu chung đã được xác định.
Theo PGS.TS Lê Văn Tâm, PGS.TS Ngô Kim Thanh (2006) - Giáo trình Quản trị
doanh nghiệp- NXB Đại học Kinh tế quốc dân.
Cơ cấu tổ chức là hệ thống các bộ phận khác nhau có mối liên hệ và phụ thuộc lẫn
nhau, được chuyên môn hóa, được giao trách nhiệm, quyền hạn và bố trí theo từng cấp nhằm
thực hiện các chức năng quản trị doanh nghiệp.
Phân quyền là xu hướng phân tán quyền ra quyết định trong cơ cấu tổ chức của doanh

nghiệp. Nó là một khía cạnh cơ sở của giao phó quyền hạn trong quản trị.
Theo TS Chu Hoàng Hà (2007) Bài giảng Quản trị học- Học viện Hàng không Việt
Nam.
Cơ cấu tổ chức quản trị là một chỉnh thể các khâu, các bộ phận khác nhau, được
chuyên môn hóa và có những trách nhiệm, quyền hạn nhất định, có mối quan hệ phụ thuộc lẫn
nhau và được bố trí theo các cấp quản trị nhằm thực hiện mục tiêu chung của tổ chức.
• Lê Thúy An (2011): “ Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty Cổ
phần Intimex trên địa bàn Hà Nội”. Luận văn tốt nghiệp trường ĐH Thương Mại.
Kết quả đạt được: Đề tài đã hệ thống hóa được các cơ sở lý thuyết có liên quan đến cơ
cấu tổ chức và phân quyền, phân tích thực trạng hoạt động của doanh nghiệp, cơ cấu tổ chức
và phân quyền và các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty.
Và luận văn đã đưa ra được một số giải pháp nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân
quyền tại công ty Cổ phần Intimex trên địa bàn Hà Nội như sau: Tái cấu trúc công ty theo
hướng hình thành cơ cấu tổ chức mới có thể đáp ứng được yêu cầu của chiến lược trong thời
gian tới, tăng tính tiêu chuẩn hóa và giảm mức độ tập trung đang quá cao trong cơ cấu tổ chức
của công ty, xác định lại cụ thể chức năng của ban kinh tế tổng hợp và tăng cường chức năng
của ban tổ chức nhân sự, tiến hành cơ cấu lại nhân viên trong công ty và một số giải pháp
khác.
Từ Thị Mai Thu K45A4
8
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
• Vũ Thị Quỳnh Hoa (2012): “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty
CPTP XK Trung Sơn Hưng Yên”. Luận văn tốt nghiệp trường ĐH Thương Mại.
Kết quả đạt được: Đề tài đã hệ thống hóa được các cơ sở lý thuyết có liên quan đến cơ cấu
tổ chức và phân quyền của công ty. Đồng thời đề tài đã đi sâu vào phân tích thực trạng cơ cấu tổ
chức và phân quyền của công ty và đưa ra được một số giải pháp hoàn thiện cơ cấu tổ chức và
phân quyền của Công ty CPTP XK Trung Sơn Hưng Yên: Đưa ra mô hình cơ cấu tổ chức mới
cho công ty; Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ cho các phòng ban mới; Đào tạo và bồi dưỡng
nâng cao trình độ cán bộ công nhân viên; Hoàn thiện chính sách đãi ngộ nhân sự, các biện pháp
khích lệ, động viên nhân viên làm việc. Tuy nhiên, luận văn còn chưa cho thấy rõ sự ảnh hưởng

của các nhân tố môi trường bên trong và bên ngoài tới cơ cấu tổ chức và phân quyền với công ty
CPTP XK Trung Sơn Hưng Yên.
Qua luận văn của các anh chị đi trước, ngoài việc kế thừa những thành công trong việc hệ
thống hóa các vấn đề lý luận, phân tích thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền công ty em xin
bổ sung ảnh hưởng của các yếu tố môi trường tới cơ cấu tổ chức và phân quyền. Trên cơ sở đó đi
sâu phân tích nhằm thấy rõ ảnh hưởng của nhân tố môi trường tới cơ cấu tổ chức và phân quyền
của công ty Cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM. Từ đó đưa ra những đề xuất, giải pháp
hữu hiệu và khả thi nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty.
3. Mục đích nghiên cứu đề tài
- Hệ thống hóa những cơ sở lý luận cơ bản về cơ cấu tổ chức và phân quyền trong
doanh nghiệp. Từ đó làm cơ sở cho việc phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp cho
công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
- Nghiên cứu, phân tích thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền tại Công ty cổ phần
công nghệ và truyền thông VIACOM.
- Đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại Công ty cổ
phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
4. Phạm vi nghiên cứu đề tài
Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu tại công ty cổ phần công nghệ và truyền thông
VIACOM.
Về thời gian: Đề tài nghiên cứu thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền ở Công ty cổ
phần công nghệ và truyền thông VIACOM tập trung vào ba năm 2010 – 2012. Trên cơ sở đó,
định hướng giải pháp nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền ở công ty đến năm 2018.
Về nội dung: Nghiên cứu đề tài tập trung chủ yếu vào hai vấn đề chính, đó là cơ cấu tổ
chức và phân quyền của công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
Từ Thị Mai Thu K45A4
9
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Các phương pháp thu thập dữ liệu
Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp

Trong quá trình thực tập và viết khóa luận, phương pháp nghiên cứu chính đó là phương
pháp điều tra trực tiếp tại công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
- Phương pháp điều tra: Phiếu điều tra trắc nghiệm được thiết kế gồm 10 câu hỏi,
mỗi câu có nhiều phương án trả lời khác nhau. Câu hỏi được xây dựng dựa vào tính chất công
việc của công ty và tình hình kinh doanh của công ty trong những năm gần đây. Đặc biệt là
những câu hỏi về cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty. Em đã phát ra 30 phiếu điều tra,
trong đó 5 phiếu được phát cho các nhà quản trị và 25 phiếu còn lại được phát cho nhân viên
các phòng ban trong công ty.
- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp lãnh đạo công ty trong đó có giám đốc
công ty, trưởng phòng hành chính nhân sự, kế toán trưởng phòng tài chính kế toán và trưởng
phòng kinh doanh, tập trung vào 5 câu hỏi để tìm hiểu những ưu nhược điểm đang tồn tại
trong cơ cấu tổ chức của công ty. Từ đó đưa ra những đề xuất nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức
và phân quyền của công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp.
Các dữ liệu thứ cấp được lựa chọn làm dữ liệu nghiên cứu tại công ty là từ báo cáo kết
quả hoạt động kinh doanh của công ty trong 3 năm gần nhất, báo cáo tài chính, nhân sự, giới
thiệu về công ty được thu thập qua các nguồn như các phòng ban, Website và một số tạp chí
chuyên ngành
5.2. Các phương pháp phân tích dữ liệu
Các phiếu điều tra phỏng vấn sau khi thu lại được từ cán bộ, công nhân viên của công
ty và các thông tin thứ cấp thu được thường cho các thông tin và các số liệu rời rạc, không
trùng khớp với nhau. Cho nên các dữ liệu thu thập được sẽ được xử lý bằng các công cụ như
thống kê, tổng hợp và phân tích để từ đó đưa ra các thông tin và số liệu cần thiết để sử dụng
cho đề tài.
- Đối với các dữ liệu sơ cấp: tiến hành tổng hợp phiếu điều tra thông tin phỏng vấn để
đối chiếu kết quả và phân tích, nhận xét đưa ra kết luận.
- Đối với các dữ liệu thứ cấp: tiến hành so sánh đối chiếu, phân tích giữa các dữ liệu,
chỉ số nhằm đánh giá được sự thay đổi, tăng trưởng qua các năm. Hoặc tiến hành đánh giá
một cách tổng quát nhất các dữ liệu thứ cấp thu thập được sau đó tiến hành tổng hợp lại để rút
ra các kết luận cần thiết cho việc viết khóa luận.

Từ Thị Mai Thu K45A4
10
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
Ngoài ra để xử lý tốt dữ liệu có sử dụng các phương pháp tiếp cận hệ thống logic,
phương pháp duy vật biện chứng, phương pháp lý luận kết hợp thực tế. Lý luận mang tính hệ
thống khái quát và logic liên hệ với thực trạng hoạt động phát triển của công ty và chủ trương
chính sách của nhà nước.
5. Kết cấu đề tài
Ngoài phần tóm lược, lời cảm ơn, mở đầu, mục lục, danh mục bảng biểu, danh mục sơ
đồ, hình vẽ, danh mục từ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục. Nội dung của
khóa luận tốt nghiệp đề tài “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty cổ phần
công nghệ và truyền thông VIACOM.” gồm ba chương như sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về cơ cấu tổ chức và phân quyền của doanh
nghiệp.
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền của công
ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
Chương 3: Đề xuất giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân
quyền của công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
Từ Thị Mai Thu K45A4
11
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ PHÂN QUYỀN
TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Khái niệm quản trị
Thuật ngữ quản trị được giải thích bằng nhiều cách khác nhau và có thể nói là chưa có
một định nghĩa nào được tất cả mọi người chấp nhận hoàn toàn. Mary Parker Follett cho rằng
“quản trị là nghệ thuật đạt được mục đích thông qua người khác”.
Theo GS.TS Phạm Vũ Luận (2004), Giáo trình Quản trị doanh nghiệp thương mại,

nhà xuất bản Thống kê: “Quản trị là tổng hợp các hoạt động được thực hiện nhằm đạt được
mục đích (đảm bảo hoàn thành công việc) thông qua sự nỗ lực (sự thực hiện) của những
người khác.
Theo James Stoner và Stephen Robbins: “Quản trị là tiến trình hoạch định, tổ chức,
lãnh đạo và kiểm soát những hoạt động của các thành viên trong tổ chức và sử dụng tất cả các
nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra”.
Theo Management Angelo Kinicki, Williams, Mc Graw Hill Irwin- New York 2006.
Quản trị là hoạt động nhằm đạt được mục tiêu một cách có hiệu quả, bằng sự phối hợp các
hoạt động của những người khác thông qua 4 chức năng của quản trị: hoạch định, tổ chức,
lãnh đạo và kiểm soát.
1.1.2. Khái niệm tổ chức
Tổ chức là quá trình xác định các công việc cần phải làm và những người làm các công
việc đó, định rõ chức trách nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi bộ phận và cá nhân cũng như mối
liên hệ giữa các bộ phận và cá nhân này trong khi tiến hành công việc, nhằm thiết lập một môi
trường thuận lợi cho hoạt động và đạt đến mục tiêu chung của tổ chức.
Tổ chức là 1 trong 4 chức năng (hoạt động) của quản trị: hoạch định, tổ chức, lãnh đạo,
kiểm soát.
Chức năng tổ chức bao gồm 2 nội dung cơ bản: cơ cấu tổ chức và phân quyền.
Cơ cấu tổ chức là sự phân chia tổng thể của một tổ chức thành những bộ phận nhỏ theo
những tiêu thức chất lượng khác nhau, những bộ phận đó thực hiện những chức năng riêng
biệt nhưng có quan hệ chặt chẽ với nhau nhằm thực hiện mục tiêu chung của tổ chức hay của
doanh nghiệp.
Cơ cấu tổ chức là tập hợp bao gồm các bộ phận (đơn vị và cá nhân) khác nhau, có mối
liên hệ và quan hệ phụ thuộc nhau, chuyên môn hóa theo những mục tiêu, chức trách, nhiệm
vụ và quyền hạn nhất định nhằm đảm bảo thực hiện được các mục tiêu chung đã được xác
định.
Từ Thị Mai Thu K45A4
12
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
Phân quyền là quá trình chuyển giao nhiệm vụ và quyền hạn cho bộ phận hay cá nhân

trong tổ chức có trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ đó.
- Nhiệm vụ được hiểu là những công việc hay những phần công việc mà các thành
viên trong tổ chức phải thực hiện để đạt mục tiêu.
- Quyền hạn được hiểu là quyền được sử dụng các nguồn lực của tổ chức để thực hiện
các nhiệm vụ.
- Trách nhiệm được hiểu là nghĩa vụ phải hoàn thành nhiệm vụ và hoàn thành đúng
với yêu cầu của người giao.
1.2. Các nội dung cơ bản của cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp
1.2.1. Cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp
1.2.1.1. Đặc điểm của cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
Tính tập trung: Phản ánh mức độ tập trung hay phân tán quyền lực của tổ chức cho
các cá nhân hay bộ phận. Nó chỉ sự phân bổ quyền hạn ra quyết định trong hệ thống thứ bậc
của tổ chức. Nếu quyền lực trong tổ chức được tập trung chủ yếu cho một cá nhân hoặc một
bộ phận thì tính tập trung của tổ chức là cao và ngược lại.
Tính phức tạp: Phản ánh số lượng các cấp, các khâu trong tổ chức. Nếu có nhiều cấp,
nhiều khâu với nhiều mối liên hệ chức tạp, ta nói cơ cấu tổ chức có tính phức tạp cao, và
ngược lại.
Tính tiêu chuẩn hóa: Đặc trưng này phản ánh mức độ ràng buộc các hoạt động, các
hành vi của mỗi bộ phận và cá nhân thông qua các chính sách và thủ tục, quy tắc, hay các nội
dung, quy chế. Nếu mức độ ràng buộc cao và chặt chẽ ta nói tính tiêu chuẩn hóa cao sẽ tạo ra
sức mạnh cho tổ chức.
1.2.1.2. Nguyên tắc của cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
Trong thực tiễn không hiếm khi chúng ta bắt gặp trường hợp nhân viên của một công
ty một lúc họ nhận được hai nhiệm vụ khác nhau: một từ người quản lý trực tiếp, một từ
người trợ lý của quản lý cấp trên. Hiển nhiên chúng ta thấy người nhân viên này sẽ không biết
nghe ai? Việc không tuân thủ nguyên tắc mỗi cán bộ, công nhân viên trong một tổ chức chỉ
chịu sự lãnh đạo trực tiếp của một cán bộ quản lý đã dẫn tới trường hợp dở khóc dở cười này.
Ở đây xuất hiện một vấn đề là trong công tác tổ chức chúng ta phải tuân thủ những nguyên tắc
nào và việc vận dụng chúng ra sao để đạt hiệu quả tốt nhất. Giải quyết những vấn đề vừa nêu
có tầm quan trọng rất lớn ở mỗi công ty. Thiết kế và hoàn thiện cơ cấu guồng máy, phòng

ban, công việc là những công việc thường có tầm quan trọng chiến lược. Sai sót trong công
tác tổ chức có ảnh hưởng sâu sắc tới tất cả các mặt hoạt động quản trị khác. Xây dựng và tuân
thủ một hệ thống các nguyên tắc tổ chức khoa học sẽ góp phần hạn chế những sai lầm kể trên.
Mặt khác, công tác tổ chức là những hoạt động quản trị sáng tạo, nó cần được sự nhất trí đồng
tình và ủng hộ của những người có liên quan.
Từ Thị Mai Thu K45A4
13
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
Một trong những cơ sở khoa học của sự nhất trí đó là việc tuân thủ những đòi hỏi
khách quan của các nguyên tắc tổ chức khoa học. Tiến hành các hoạt động về tổ chức không
theo một nguyên tắc nào cả (vô nguyên tắc) sẽ dẫn đến sự tùy tiện mà hậu quả tất nhiên không
thể nói là tốt đẹp được. Tính tất yếu khách quan trong việc xây dựng và tuân thủ các nguyên
tắc khoa học về tổ chức quản trị nằm ở ngay trong tính quy luật của chính những nguyên tắc đã
được đề ra. Điều này có nghĩa là các nguyên tắc tổ chức không thể được đặt ra một cách tùy tiện.
Nó chính là hiện thân của các đòi hỏi khách quan và sự vận dụng sáng tạo của các qui luật về tổ
chức quản trị. Những nguyên tắc tổ chức chính thường được sử dụng trên thực tế là:
Thống nhất chỉ huy: Mỗi thành viên trong tổ chức chỉ chịu trách nhiệm báo cáo cho
nhà quản trị trực tiếp của mình.
Gắn với mục tiêu: Bao giờ bộ máy của công ty cũng phải phù hợp với mục tiêu. Mục
tiêu là cơ sở để xây dựng bộ máy tổ chức của công ty.
Cân đối: Cân đối giữa quyền hành và trách nhiệm, cân đối về các công việc giữa các
đơn vị với nhau. Sự cân đối sẽ tạo sự ổn định trong công ty và phải có cân đối trong mô hình
tổ chức công ty nói chung.
Nguyên tắc hiệu quả: Nguyên tắc này đòi hỏi cơ cấu tổ chức quản trị phải thu được kết
quả hoạt động cao nhất so với chi phí mà doanh nghiệp đã bỏ ra, đồng thời bảo đảm hiệu lực
hoạt động của các phân hệ và tác động điều khiển của các giám đốc. Để bảo đảm cho nguyên
tắc này được thực hiện, cần tuân thủ các yêu cầu sau:
- Cơ cấu tổ chức quản trị là cơ cấu hợp lý nhằm đảm bảo chi phí cho các hoạt động là
nhỏ nhất, mà kết quả chung thu lại của doanh nghiệp là lớn nhất trong khả năng có thể (tức là
đảm bảo tính hiệu quả của doanh nghiệp).

- Cơ cấu tổ chức phải tạo được môi trường văn hoá xung quanh nhiệm vụ của các phân
hệ (phương văn hoá); làm cho mỗi phân hệ hiểu rõ vị trí, giá trị của các hoạt động mà mình
tham dự là nhằm tạo lợi thế, thuận lợi cho các phân hệ có liên quan trực tiếp với mình. Các
thủ lĩnh cấp phân hệ phải có lương tâm, trách nhiệm, ý thức hợp tác để làm tốt nhiệm vụ của
mình, tránh gây khó khăn và trở ngại cho các phân hệ và cho cả doanh nghiệp, từ đó các hành
vi xử sự hợp lý, tích cực giữa các phân hệ trong doanh nghiệp (tức là đảm bảo tính hiệu quả
của cơ cấu tổ chức quản trị).
- Cơ cấu tổ chức phải đảm bảo cho thủ lĩnh các phân hệ có quy mô (của phân hệ) được
giao quản trị là hợp lý, tương ứng với khả năng kiểm soát, điều hành của họ. Rõ ràng trình độ,
khả năng của một thủ lĩnh chỉ có thể lãnh đạo, điều hành 10 người mà cấp trên lại giao cho họ
phải quản lý 100 người là điều bất cập.
Từ Thị Mai Thu K45A4
14
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
Linh hoạt: Bộ máy quản trị phải linh hoạt để có thể đối phó kịp thời với sự thay đổi
của môi trường bên ngoài và nhà quản trị cũng phải linh hoạt trong hoạt động để có những
quyết định đáp ứng với sự thay đổi của tổ chức.
1.2.1.3. Một số mô hình của cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
a. Mô hình tổ chức đơn giản (Mô hình trực tuyến)
Hình 1.1: Mô hình tổ chức đơn giản
- Đặc điểm: Quyền hành quản trị tập trung cao độ vào tay một người, có ít cấp quản trị
trung gian, số lượng nhân viên không nhiều. Mọi thông tin đều được tập trung về cho người
quản lý cao nhất xử lý và mọi quyết định cũng phát ra từ đó.
- Ưu điểm: Bộ máy gọn nhẹ, linh hoạt, chi phí quản lý thấp, kiểm soát và điều chỉnh dễ dàng.
- Nhược điểm: Với mô hình tổ chức này, mỗi nhà quản trị phải làm nhiều công việc
khác nhau cùng một lúc, có thể làm cho bộ máy quản trị rơi vào tình trạng quá tải. Do đó, mô
hình này chỉ áp dụng đối với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, tính chất kinh doanh đơn giản
và việc quản lý không quá phức tạp, chẳng hạn các doanh nghiệp tư nhân một chủ, kinh
doanh đơn mặt hàng, các cửa hàng nhỏ
b. Mô hình tổ chức chức năng

Hình 1.2: Mô hình tổ chức năng
- Đặc điểm: Chia tổ chức thành các “tuyến” chức năng, mỗi tuyến là một bộ phận (đơn
vị) đảm nhận thực hiện một hay một số chức năng, nhiệm vụ nào đó của tổ chức. Các chức
năng giống hoặc gần giống nhau được tập trung lại trong một tuyến chức năng như hoạt động
sản xuất, nhân sự, marketing, tài chính…
- Ưu điểm: Mô hình này phản ánh logic chức năng, thúc đẩy chuyên môn hóa kỹ năng,
tạo điều kiện cho mỗi cá nhân phát huy đầy đủ năng lực, sở trường của mình, đồng thời có
Từ Thị Mai Thu K45A4
Tổng giám đốc
Giám đốc tuyến 1 Giám đốc tuyến 2 Giám đốc tuyến 3
Tổng giám đốc
Giám đốc chức năng A Giám đốc chức năng B Giám đốc chức năng C
15
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
điều kiện để tích lũy kiến thức và kinh nghiệm cho bản thân. Đơn giản hóa việc đào tạo và
huấn luyện nhân sự. Giảm bớt gánh nặng quản lý cho người lãnh đạo chung, những công việc
quản lý được chuyên môn hóa một cách sâu sắc và thành thạo hơn. Thu hút được chuyên gia
vào công tác lãnh đạo. Mô hình này cũng sẽ giúp giảm đi sự trùng lặp về nguồn lực và vấn đề
phối hợp trong nội bộ lĩnh vực chuyên môn. Thúc đẩy việc đưa ra các giải pháp mang tính
chuyên môn và có chất lượng cao. Đặc biệt là dễ kiểm soát.
- Nhược điểm: Chỉ có nhà quản trị cao nhất mới có trách nhiệm về lợi nhuận còn các
nhà quản trị cấp thấp hơn chỉ có trách nhiệm với bộ phận, chức năng do mình phụ trách. Điều
này dẫn đến sự hạn chế về tầm nhìn của họ, khó kiểm soát thị trường làm giảm tính phối hợp
giữa các bộ phận chức năng và tính linh hoạt của tổ chức kém. Vì vậy, cơ cấu này phù hợp
với những doanh nghiệp vừa và nhỏ.
c. Mô hình tổ chức theo sản phẩm
Hình 1.3: Mô hình tổ chức theo sản phẩm
- Đặc điểm: Chia tổ chức thành các “nhánh”, mỗi nhánh đảm nhận toàn bộ hoạt động
kinh doanh theo các loại hoặc nhóm sản phẩm nhất định. Mỗi nhánh vẫn có thể sử dụng các
bộ phận chức năng hoặc các chuyên gia chuyên môn tập hợp xung quanh các giám đốc bộ

phận để hỗ trợ hay giúp việc.
- Ưu điểm: Khác với mô hình chức năng, với mô hình tổ chức này trách nhiệm lợi
nhuận thuộc về các nhà quản trị cấp dưới, rèn luyện kỹ năng tổng hợp cho họ. Mô hình này
vừa giúp phối hợp tốt hơn giữa các bộ phận vừa linh hoạt trong việc đa dạng hóa.
- Nhược điểm: Cần nhiều hơn nhà quản trị tổng hợp, công việc có thể bị trung lắp ở
các bộ phận khác nhau. Thêm nữa mô hình này cũng có thể dẫn đến tình trạng khó kiểm soát,
cạnh tranh nội bộ về nguồn lực.
Cơ cấu tổ chức này được áp dụng cho các doanh nghiệp có quy mô lớn, hoạt động đa
sản phẩm.
d. Mô hình tổ chức theo khu vực địa lý
Từ Thị Mai Thu K45A4
Tổng giám đốc
Giám đốc sản phẩm A Giám đốc sản phẩm B Giám đốc sản phẩm C
16
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
Hình 1.4: Mô hình tổ chức theo khu vực địa lý
- Đặc điểm: Mô hình ở khu vực chịu trách nhiệm này chia tổ chức thành các nhánh,
mỗi nhánh đảm nhận thực hiện hoạt động của tổ chức theo từng khu vực địa lý. Mỗi nhà quản
trị sẽ đại điện phân phối sản phẩm và dịch vụ theo một vùng địa lý cụ thể.
- Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức theo khu vực địa lý giúp các nhà quản trị cấp thấp thấy rõ
trách nhiệm của mình. Thêm nữa, nó được thiết kế với sự chú ý tới những đặc điểm của thị
trường địa phương, giúp tận dụng tốt các lợi thế theo vùng, quan hệ tốt với các đại diện địa
phương và còn tiết kiệm thời gian đi lại cho nhân viên.
- Nhược điểm: Do mỗi khu vực có một giám đốc nên sẽ cần nhiều nhà quản trị tổng
hợp. Công việc cũng có thể bị trùng lặp ở các khu vực khác nhau, phân tán nguồn lực và khó
khăn cho việc kiểm soát hơn.
Cơ cấu tổ chức này áp dụng cho các doanh nghiệp có quy mô rộng lớn, hoạt động tại
nhiều khu vực.
e. Mô hình tổ chức định hướng khách hàng
Hình 1.5: Mô hình tổ chức định hướng khách hàng

- Đặc điểm: Cơ cấu tổ chức theo khách hàng chia tổ chức thành các nhánh, mỗi nhánh
đảm nhận toàn bộ hoạt động kinh doanh nhằm phục vụ một đối tượng khách hàng nào đó.
Mỗi đơn vị khách hàng tập trung vào việc thỏa mãn nhu cầu của từng nhóm khách hàng
chuyên biệt.
- Ưu điểm: Tạo sự hiểu biết khách hàng tốt hơn, phục vụ các dạng khách hàng khác
nhau. Toàn bộ hoạt động của tổ chức hướng vào hoạt động bán hàng để đạt được kết quả cuối
cùng. Và rèn luyện kỹ năng tổn hợp cho các nhà quản trị.
Từ Thị Mai Thu K45A4
Tổng giám đốc
Giám đốc khu vực 1 Giám đốc khu vực 2 Giám đốc khu vực 3
Tổng giám đốc
Giám đốc khách hàng
cá nhân
Giám đốc khách hàng
tổ chức
Giám đốc khách hàng
cơ quan nhà nước
17
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
- Nhược điểm: Cơ cấu này cũng cần có nhiều nhà quản trị tổng hợp, tạo ra nhiều sự
trùng lắp ở các bộ phận khách hàng khác nhau, khó kiểm soát và cạnh tranh nội bộ về nguồn
lực.
f. Mô hình tổ chức ma trận
Hình 1.6: Mô hình tổ chức ma trận
- Đặc điểm: Mô hình tổ chức ma trận là sự kết hợp các mô hình tổ chức trên để tận
dụng các ưu điểm của mỗi loại và hạn chế tối đa những nhược điểm của chúng.
Mô hình tổ chức ma trận có hai hệ thống chỉ huy cặp đôi (theo chức năng và theo sản
phẩm hoặc theo khu vực địa lý, theo khách hàng), vì vậy tồn tại cùng lúc hai tuyến chỉ đạo
trực tuyến.
- Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức ma trận có độ linh hoạt lớn và có khả năng tập trung nguồn

lực vào các khâu xung yếu. Cho phép tổ chức đạt được đồng thời nhiều mục đích, trách nhiệm
của từng bộ phận được phân định rõ, sự phối hợp các bộ phận cũng tốt hơn. Ngoài ra cơ cấu
ma trận còn giúp rèn luyện kỹ năng tổng hợp cho các nhà quản trị.
- Nhược điểm: Do tồn tại song song hai tuyến chỉ đạo trực tuyến nên dễ nảy sinh mâu
thuẫn trong việc thực hiện mệnh lệnh và có sự tranh chấp quyền lực giữa các bộ phận. Khó
phối hợp hoạt động của những người lãnh đạo chương trình, dự án và những người lãnh đạo
trong các bộ phận, phân hệ khác. Cơ cấu tổ chức bày phức tạp, khó kiểm soát, tốn kém và
không bền.
Cơ cấu này được áp dụng rộng rãi trong thực tế, đặc biệt là vào những năm 70 ở Châu
Âu và Châu Mỹ. Ở Việt Nam hiện nay đang phát triển loại hình cơ cấu này. Trong khi ứng
Từ Thị Mai Thu K45A4
Tổng giám đốc
Giám đốc
nhân sự
Giám đốc
tài chính
Giám đốc
marketing
Giám đốc
ngành hàng A
Giám đốc
ngành hàng B
18
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
dụng cơ cấu ma trận cần thân trọng, trong tổ chức tại một thời điểm không nên có quá nhiều
các chương trình, dự án.
g. Mô hình tổ chức hỗn hợp
Hình 1.7: Mô hình tổ chức hỗn hợp
- Đặc điểm: Mô hình cơ cấu tổ chức hỗn hợp cho phép kết hợp các loại cấu trúc để
khai thác hiệu quả mọi nguồn lực trong tổ chức, tận dụng các ưu điểm và khắc phục những

hạn chế của các cấu trúc được kết hợp.
- Ưu điểm: Cho phép chuyên môn hóa một số cấu trúc tổ chức và rèn luyện cho các
nhà quản trị kỹ năng tổng hợp.
- Nhược điểm: Cấu trúc tổ chức trở nên phức tạp hơn, quyền lực và trách nhiệm của
các nhà quản trị có thể bị trùng lặp nhau, tạo ra sự xung đột và khó kiểm soát.
Cơ cấu hỗn hợp được sử dụng rộng rãi trong các tổ chức kinh doanh lớn ở Việt
Nam đặc biệt là các Tổng Công ty 90 và 91. Tại các Tổng Công ty này, phân chia theo chức
năng vẫn chiếm chủ đạo nhưng do quy mô, chủng loại sản phẩm và thị trường được mở rộng,
các phân chia thep sản phẩm, thị trường được sử dụng hỗ hợp trong cơ cấu.
1.2.2. Phân quyền
1.2.2.1. Đặc điểm và các yêu cầu của phân quyền
- Đặc điểm của phân quyền:
Phân quyền giúp nhà quản trị cấp dưới gắn trực tiếp với các tình huống thực tế hơn.
Khuyến khích phát triển các nhà quản trị chuyên nghiệp khi việc trao quyền hạn tương
đối lớn.
Tăng khả năng thực hiện quyền tự quản, do đó, việc thực hiện công việc được nhanh hơn.
Từ Thị Mai Thu K45A4
PCT sản xuất PCT kỹ thuật PCT marketing PCT tài chính
Tổng giám đốc sản phẩm A Tổng giám đốc sản phẩm B
Giám đốc
khu vực 1
Giám đốc
khu vực 2
Giám đốc
khu vực 1
Giám đốc
khu vực 2
19
Chủ tịch ngành hàng
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp

Giảm áp lực về công việc đối với các nhà quản trị cấp trên, tạo điều kiện tập trung
vào các vấn đề chiến lược.
Góp phần đào tạo cấp dưới, tạo điều kiện cho họ phát triển.
- Các yêu cầu của phân quyền:
Rộng rãi với cấp dưới: Sẵn sàng cho họ cơ hội để tự khẳng định mình, không nên khắt khe
quá với mình. Tuy nhiên sự rộng rãi này không được làm mất sự uy nghiêm của nhà quản trị.
Sẵn sàng giao cho nhà quản trị cấp dưới những quyền hạn nhất định, kể cả quyền ra
quyết định.
Tin tưởng vào cấp dưới: Cốt lõi của vẫn đề phân quyền là cần phải tin vào nhân viên
của mình, người lao động doanh nghiệp cần phải trao quyền quyết định cho các cấp càng thấp
càng tốt để phát huy tính tự chủ của họ tránh trường hợp trao quyền rồi, vẫn không yên tâm,
luôn nghi ngờ cấp dưới, thường xuyên can thiệp, ngăn cản việc thực thi, tự chủ của cấp dưới
được trao quyền.
Chấp nhận thất bại của cấp dưới: Để khai thác được tối đa nguồn lực chất xám
trong doanh nghiệp, người lao động cần phải giao quyền tự quyết định giải quyết các vấn đề
cho các cấp. Họ phải học cách tự mình gỡ rối và nếm trải cả thành công lẫn thất bại. Và khi
đó, nhà quản trị cần biết chấp nhận thất bại của người dưới quyền.
Biết cách kiểm tra, theo dõi tình hình thực hiện nhiệm vụ của cấp dưới. Cơ cấu tổ
chức gắn con người với nhiệm vụ, vai trò và chỉ rõ cách thức những con người này kết hợp
với nhau. Tuy nhiên, cơ cấu tổ chức không tự nó hàm chứa cơ chế động viên con người. Vì
thế cần có kiểm soát, mục đích là để cung cấp cho nhà quản trị một công cụ để hướng nhân
viên làm việc hướng đến mục tiêu của tổ chức, nhận rõ các phản hồi giúp tổ chức và các thành
viên cảu nó thực hiện tốt.
1.2.2.2. Các hình thức phân quyền
- Phân quyền theo chức năng: Là hình thức phân quyền theo các chức năng, nhiệm vụ
của tổ chức, chẳng hạn như sản xuất, cung ứng, marketing, nhân sự, tài chính…
- Phân quyền theo chiến lược: Là hình thức phân quyền cho các cấp bậc trung gian
phía dưới để thực hiện các chiến lược, chẳng hạn như xác định giá cả, chọn lựa đầu tư, đa
dạng hóa sản phẩm…
1.2.2.3. Quá trình phân quyền

Bước 1: Xác định mục tiêu phân quyền
- Cho phép nhà quản trị cấp cao dành nhiều thời gian hơn cho các quyết định mang
tính chiến lược. Các nhà quản trị cấp cao giao quyền hạn cho nhà quản trị trung gian, và các
nhà quản trị cơ sở, họ giảm được sự quá tải của thông tin, tập trung vào các quyết định chiến
lược, do đó nâng cao hơn hiệu quả các quyết định của họ.
Từ Thị Mai Thu K45A4
20
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
- Tăng tính linh hoạt và thích ứng với các điều kiện địa phương của cơ cấu tổ chức.
Phân quyền sẽ nâng cao trách nhiệm của nhà quản trị cấp thấp hơn, nhà quản trị khu vực, cho
họ được quyền quyết định một cách tức thời, nhanh chóng.
- Giảm chi phí quản lý, khi các nhà quản trị cấp thấp hơn được giao quyền ra các
quyết định quan trọng sẽ có ít nhà quản trị giám sát họ và nói với họ phải làm gì. Ít nhà quản
trị hơn kéo theo giảm chi phí quản lý.
Như vậy phân quyền giúp nhà quản trị giảm nhẹ được công việc phải làm để tập trung
vào những khâu then chốt, vừa kích thích tính tự chủ, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm cấp
dưới qua đó hoàn thành công việc trong phạm vi chức trách tốt hơn.
Bước 2: Tiến hành giao nhiệm vụ
Nhà quản trị tiến hành phân quyền chính là trao quyền cho người khác để họ thay
mình thực hiện (giải quyết) các nhiệm vụ. Do vậy, khi giao quyền phải gắn với trách nhiệm
và nghĩa vụ tương ứng.
Bước 3: Tiến hành giao quyền hạn cho người được giao nhiệm vụ
Mỗi nhà quản trị trong hệ thống tổ chức đều có quyền, trách nhiệm theo quy định và
chỉ được sử dụng quyền hạn trong phạm vi chức trách của mình. Sử dụng quyền lực phải
tránh xu hướng lạm dụng hay né tránh quyền lực đều có thể gây hậu quả xấu.
Bước 4: Tiến hành kiểm tra theo dõi việc thực hiện nhiệm vụ
Khi phân quyền cần, tránh hai xu hướng: thứ nhất là tập trung quá nhiều vào cấp trên,
dẫn đến mệt mỏi, công việc không chạy, hiệu quả thấp, và thứ hai là thiếu sự kiểm soát. Nhà
quản trị sẽ phải giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của người được giao quyền để đánh giá các
hoạt động xem nó có được thực hiện một cách hiệu lực và hiệu quả hay không. Nhờ đó thực

hiện hành động sửa chữa để cải tiến sự thực hiện nếu nó không thực sự hữu hiệu.
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp
1.3.1. Nhân tố khách quan
Trong điều kiện môi trường bên ngoài ổn định, các yếu tố của môi trường có thể dự
đoán và dễ kiểm soát thì cấu trúc tổ chức có tính ổn định, ít phức tạp. Ngược lại, khi môi
trường có nhiều biến động, có nhiều yếu tố khó dự báo, thì cấu trúc tổ chức sẽ phức tạp hơn
và đòi hỏi sự linh hoạt là cao hơn.
• Môi trường chung
- Yếu tố kinh tế:
Môi trường cạnh tranh năng động và nền kinh tế toàn cầu thay đổi nhanh chóng là
nguyên nhân chủ yếu gây ra các khó khăn cho sự tương thích của cơ cấu tổ chức với mục tiêu,
chiến lược của công ty. Điều này buộc công ty không ngừng hoàn thiện cơ cấu tổ chức của
mình đồng thời tạo cho nó tính linh hoạt để thích nghi với hoàn cảnh.
Tài chính luôn và vấn đề của mọi công ty. Vì vậy một nền kinh tế ổn định sẽ giúp công
ty giảm bớt các rủi ro về tài chính. Sức mạnh tài chính càng lớn thì công ty càng có thể mở
Từ Thị Mai Thu K45A4
21
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
rộng quy mô kinh doanh, đa dạng hóa các sản phẩm vì vậy cơ cấu tổ chức càng phức tạp để
đáp ứng nhu cầu đó.
- Yếu tố chính trị:
Chính trị ổn định, khuyến khích hợp tác phát triển, chính sách kinh tế, đầu tư thông
thoáng… tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty có thể đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, mở
rộng quy mô, hình thành cơ cấu tổ chức phù hợp để thúc đẩy sự phát triển. Và ngược lại, khi
môi trường chính trị bất ổn, chứa đựng nhiều rủi ro hoạt động của công ty bị giới hạn, quy mô
bị co cụm lại.
- Yếu tố xã hội:
Yếu tố xã hội: thái độ tiêu dùng, trình độ dân trí, ngôn ngữ, tôn giáo, thẩm mỹ,…
Các nhân tố này thường thay đổi theo thời gian nên đôi khi khó nhận biết nhưng lại quy định
các đặc tính của thị trường. Chúng quyết định hành vi của người tiêu dùng, các quan điểm của

khách hàng về sản phẩm và dịch vụ. Do vậy, các doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ các yếu tố này
để có thể tiến hành cơ cấu tổ chức và phân quyền hợp lý, hiệu quả nhất. Đáp ứng yêu cầu của
thị trường, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
- Yếu tố văn hóa:
Văn hóa, lối sống, phong tục tập quán,… sẽ tác động hình thành nên văn hóa tiêu dùng
của từng vùng, từng quốc gia và hình thành văn hóa từng doanh nghiệp. Văn hóa tiêu dùng
ảnh hưởng tới khách hàng của doanh nghiệp buộc họ phải thích ứng, bao gồm cả việc lựa
chọn mô hình tổ chức phù hợp với đặc trưng riêng của các nhóm khách hàng. Đồng thời, văn
hóa doanh nghiệp tác động đến phương thức hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, quan
hệ, cách ứng xử của doanh nghiệp với các đối tượng bên ngoài và ảnh hưởng tới môi trường nội bộ
trong doanh nghiệp. Từ đó tác động tới cơ cấu tổ chức và phân quyền của doanh nghiệp.
-Yếu tố tự nhiên:
Những biến đổi của môi trường tự nhiên ngày càng được thế giới quan tâm, không
ngành nghề kinh doanh nào là không chịu sự tác động của môi trường tự nhiên. Điều kiện tự
nhiên của từng vùng sẽ tạo ra những điều kiện thuận lợi hoặc khó khăn cho doanh nghiệp. Về
cơ bản thường tác động bất lợi đối với các hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là những
doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có liên quan đến tự nhiên như: sản xuất nông phẩm, thực
phẩm theo mùa, kinh doanh khách sạn, du lịch Để chủ động đối phó với các tác động của
yếu tố tự nhiên,các doanh nghiệp phải tính đến các yếu tố tự nhiên có liên quan thông qua các
hoạt động phân tích, dự báo của bản thân doanh nghiệp và đánh giá của các cơ quan chuyên
môn. Các biện pháp thường được doanh nghiệp sử dụng: dự phòng, san bằng, tiên đoán và các
biện pháp khác Ngoài ra, vấn đề ô nhiễm môi trường, thiếu năng lượng, lãng phí tài nguyên
thiên nhiên,… khiến cho các doanh nghiệp phải thay đổi, phải có biện pháp hoàn thiện cơ cấu
Từ Thị Mai Thu K45A4
22
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
tổ chức và phân quyền để giúp doanh nghiệp phát triển, giảm được chi phí hơn nữa, tăng
doanh thu và lợi nhuận.
- Yếu tố pháp luật:
Sự hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật sẽ tạo ra môi trường pháp lý bình đẳng cho

các công ty hoạt động, đảm bảo cho sự bình đẳng trước pháp luật cho mọi loại hình công ty, giúp
công ty phát triển, ổn định cơ cấu tổ chức. Ngược lại, nếu hệ thống pháp luật thiếu hoàn thiện,
thường xuyên thay đổi buộc công ty phải có sự điều chỉnh theo để phù hợp với pháp luật.
• Môi trường ngành
- Yếu tố khách hàng:
Khách hàng chủ yếu của công ty là các chủ doanh nghiệp, quản lý điều hành các
công ty, cửa hàng Khách hàng có ảnh hưởng lớn đến quá trình hoạt động sản xuất kinh
doanh của công ty. Do đó, công ty luôn đảm bảo các sản phẩm, dịch vụ (web, logo…) được
giao cho khách hàng đúng thời hạn yêu cầu và có chất lượng cao nhằm đáp ứng tốt nhất nhu
cầu của khách hàng, khẳng định mình trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Để làm tốt được
công tác này, cơ cấu tổ chức của công ty cần phải có sự kết hợp chặt chẽ để có sự phối hợp
làm việc hiệu quả nhất. Trong công tác phân quyền cũng cần phải tin tưởng cấp dưới, một khi
người lao động được giao quyền, được tin tưởng thi họ sẽ làm việc chăm chỉ, do đó đảm bảo
đúng tiên độ công việc.
- Yếu tố đối thủ cạnh tranh:
Đối thủ cạnh tranh của công ty thường là các công ty truyền thông, công nghệ
khác như: Công ty cổ phần công nghệ và truyền thông Lộc Phát, Công ty cổ phần cung cấp
giải pháp truyền thông Việt Nam, Công ty cổ phần truyền thông Kim Cương… Trước môi
trường kinh doanh nhiều đối thủ cạnh tranh, công ty cần có kế hoạch sản xuất kinh doanh hợp
lý, đồng thời hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền phù hợp để tồn tại và phát triển hiệu quả.
Công tác tổ chức và phân quyền tốt sẽ giúp công ty có một đội ngũ làm việc vững mạnh, chuyên
nghiệp, từ đó có thể đứng vững trong môi trường nhiều đối thủ cạnh tranh như hiện nay.
- Yếu tố chính sách quản lý của nhà nước:
Tùy theo mục tiêu phát triển từng thời kỳ, nhà nước sẽ có những chính sách tương ứng
cho từng ngành nghề để vừa phát triển nền kinh tế một cách mạnh mẽ, bền vững, vừa hình
thành cơ cấu kinh tế hợp lý, hài hòa. Các chính sách quản lý của nhà nước có thể tác động tới
doanh nghiệp như một sự hỗ trợ tích cực, tạo ra động lực cho sự phát triển sản xuất kinh
doanh từ đó ảnh hưởng tới chiến lược hay nhu cầu mở rộng quy mô hoạt động làm thay đổi cơ
cấu tổ chức của doanh nghiệp.
Từ Thị Mai Thu K45A4

23
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp
Tóm lại, các doanh nghiệp khi xây dựng cơ cấu tổ chức cho mình bên cạnh chịu ảnh
hưởng của môi trường chính trị chung còn phải quan tâm đến chính sách quản lý riêng của
nhà nước về ngành nghề kinh doanh và lĩnh vực mình tham gia hoạt động.
1.3.2. Nhân tố chủ quan
- Mục tiêu và chiến lược kinh doanh của công ty: Cơ cấu tổ chức được xây dựng nhằm
đáp ứng mục tiêu của tổ chức. Vì vậy, khi mục tiêu và chiến lược của tổ chức thay đổi, điều
chỉnh và hoàn thiện cơ cấu tổ chức sao cho phù hợp và đáp ứng được yêu cầu của mục tiêu và
chiến lược.
- Chức năng và nhiệm vụ kinh doanh của công ty: Xây dựng, thay đổi hoàn thiện một
cơ cấu tổ chức được thực hiện thông qua việc xác định các công việc, nhiệm vụ cụ thể cần
làm để thực thi chiến lược và hoàn thành mục tiêu. Đây là cơ sở pháp lý, là căn cứ quan trọng
để tổ chức thiết kế cơ cấu tổ chức để đảm bảo thực hiện tốt nhất chức năng, nhiệm vụ của
mình (chẳng hạn: cơ cấu tổ chức một doanh nghiệp kinh doanh chắc chắn sẽ phải có sự khác
biệt với cơ cấu tổ chức của một trường đại học do chức năng, nhiệm vụ của chúng là khác
nhau).
- Quy mô của công ty: Quy mô của công ty càng lớn, cơ cấu tổ chức càng phức tạp, bởi
vì quy mô lớn đòi hỏi công ty phải có nhiều cấp, nhiều bộ phận, nhiều đơn vị nên tạo ra nhiều
mối quan hệ phức tạp trong công ty.
- Đặc điểm về kỹ thuật, công nghệ của công ty: Một công ty đòi hỏi phải có một công
nghệ trong công tác tổ chức, công nghệ được sử dụng càng hiện đại bao nhiêu, thiết bị càng
có xu hướng tự động hóa cao sẽ dẫn đến cơ cấu tổ chức càng giản đơn.
- Nguồn nhân lực và trang thiết bị: Với đội ngũ cán bộ nhân viên có trình độ, kinh
nghiệm và kiến thức thì trong cơ cấu tổ chức có thể giảm bớt các mối liên hệ, các bộ phận
quản trị với nhau. Đồng thời, với trang thiết bị hiện đại, đầy đủ sẽ đáp ứng tốt hơn các yêu cầu
công việc, vì thế mà cơ cấu tổ chức quản lý sẽ đơn giản hơn.
Từ Thị Mai Thu K45A4
24
Trường Đại học Thương Mại Khoa quản trị doanh nghiệp

CHƯƠNG 2
PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ PHÂN QUYỀN
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ VÀ TRUYỀN THÔNG VIACOM
2.1. Giới thiệu khái quát về công ty
2.1.1.Quá trình hình thành và phát triển của công ty
• Khái quát về công ty:
- Tên doanh nghiệp: Công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM.
- Mã số thuế: 0104948166
- Địa chỉ doanh nghiệp: Số 38, Lê Đức Thọ kéo dài, Mai Dịch, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Điện thoại: (04)66826852
- Fax: (04)66826852
- Năm thành lập: 2009
- Loại hình doanh nghiệp: Công ty cổ phần.
• Quá trình hình thành và phát triển của công ty:
Công ty cổ phần công nghệ và truyền thông VIACOM là một tập thể trẻ, năng động và
đầy nhiệt huyết. Từ ngày đầu thành lập công ty chỉ gồm 12 thành viên và còn rất nhiều khó
khăn trong việc xây dựng thương hiệu và uy tín. Tuy nhiên, bằng những nỗ lực không ngừng
của ban lãnh đạo cũng như toàn thể nhân viên trong công ty. Đến nay, công ty đã xây dựng
được thương hiệu và linh hồn riêng cho mình cũng như nhận được sự tin tưởng rất lớn của
hàng nghìn doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.
2.1.2. Ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp
Theo đăng ký kinh doanh ngành nghề kinh doanh của công ty cổ phần công nghệ và
truyền thông VIACOM là:
- Thiết kế website
- Thiết kế logo
- Thiết kế đồ họa nhận diện thương hiệu
- Gia công giao diện web và các sản phẩm phần mềm
- Cung cấp dịch vụ hosting & tên miền
- Thiết kế TVC truyền hình
- Ðào tạo Kỹ thuật viên đồ họa

Trong đó, ngành nghề kinh doanh chủ yếu của công ty là thiết kế đồ họa, logo và xây
dựng website. Công ty luôn tuân thủ nghiêm ngặt qui trình phát triển sản phẩm theo chuẩn,
nhằm tạo ra những sản phẩm chất lượng, đáp ứng được nhu cầu và mục tiêu của doanh
nghiệp.
Từ Thị Mai Thu K45A4
25