TIỂU LUẬN MÔN PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH PHÂN TÍCH DÒNG TIỀN & ỨNG DỤNG PHÂN TÍCH DÒNG TIỀN CÔNG TY VINAMILK GIAI ĐOẠN 2009-2013

BỘGIÁODỤCVÀTẠO
TRƯỜNGĐẠIHỌCKINHTẾHỒCHÍMINH
TỶ SUẤT SINH LỢI TRÊN VỐN ĐẦU TƯ
Nhómthựchiện:Nhóm4
1.NguyễnDuyQuang
2.LêNgọcSơn
3.TrầnHữuTuấn
Lớp:TCDNĐêm3Khóa:22
GVHD:TSNguyễnThịUyênUyên
TP.HồChíMinh-tháng05/2014
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
CHƯƠNG11: TỶSUẤTSINHLỢITRÊNVỐNĐẦUTƯ
Lờimởđầu
Phântíchbáocáotàichínhliênquanđếnđánhgiárủirovàtỷsuấtsinhlợi.Tỷsuấtsinhlợit
rênvốnđầutưđềcấpđếnthunhậpcủacôngtyliênquanđếncảmứcđộlẫnnguồntàitrợ.Đâylàmộ
tthướcđolườngthànhcôngcủacôngtytrongviệcsửdụngnguồntàitrợđểtạolợinhuận.Đâycũn
glàthướcđotuyệtvờivềkhảnăngtrảnợcủamộtcôngty.Bàinghiêncứunàymôtảtỷsuấtsinhlợit
rênvốnđầutưvàcácvấnđềliênquanđếnbáocáotàichính.Chúngtôichiatáchtỷsuấtsinhlợitrên
vốnđầutưthànhcácthànhphầnquntrọngđểhiểusâuhơnthànhquảvàhoạtđộngtươnglaicủacô
ngty.Vaitròcủađònbẩyvàtầmquantrọngcủanóđốivớiphântíchtỷsuấtsinhlợicũngđượcchú
ngtôiđềcập.Lồngghéptrongcácphântíchlàcácvídụminhhọacủachúngtôiđượcchọnlọctừcá
ccôngtytrongthựctế.
Trang2
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
I. CÁC THƯỚC ĐO ĐỂ PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG SINH LỢI
1. Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư
1.1Khái niệm
- Tỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutư(ROIhayReturnonInvestment)làmộtthướcđodòngtiềnđượctạ
orahoặcbịtổnthấtdođầutư.Nóxácđịnhdòngtiềnhoặcluồngthunhậptừđầutưđếnnhàđầutư,li
ênquanđếnsốtiềnđầutư.Cóthểlàdướihìnhthứclàlợinhuận,tiềnlãi,cổtức,hoặclãivốn/lỗvốn.
Lãivốn/lỗvốnxảyrakhigiátrịthịtrườnghoặcgiátrịbánlạicủađầutưtănghoặcgiảm.Dòngtiền

ởđâykhôngbaogồmhoànvốncủavốnđãđầutư.
- Tỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutưcólẽlàthướcđođánhgiáhiệuquảcôngtymộtcáchphổbiếnnhất.
Thướcđonàychophépsosánhsựthánhcôngcủacáccôngtytrongviệcsửdụngvốnđầutưvàcũn
gchophépđánhgiátỷsuấtsinhlợicủacôngtytrongmốitươngquanvớirủirođầutưcủachúng.
1.2Vaitròcủatỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutư
 Đolườnghiệuquảquảnlý
- Mứcđộtỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutưphụthuộcchủyếuvàokỹnăng,tàixoaysở,sựkhéoléovàđ
ộngcơthúcđẩycủabanquảnlý.
- Tỷsuấtnàyđặcbiệtlàkhitínhtoántrongkhoảngthờigianmộtnămhoặclâuhơnlàmộtthướcđot
híchhợpđểđolườnghiệuquảcủabanquảnlý.
 Đolườngkhảnăngsinhlợi
- Chỉtiêunàykếthợpcảbáocáokếtquảkinhdoanhvàbảngcânđốikếtoánđểđánhgiákhảnăngsin
hlợi.Tỷsốnàycũnghữuíchtrongphântíchtínhthanhkhoảncủacôngtytrongngắnhạn.
 Chỉtiêudựbáothunhập
- Tỷsốnàyliênkếtmộtcáchhiệuquảthunhậpquákhứ,hiệntạivàtươnglaivớivốnđầutư.Tỷsốnà
ynhậndiệnđượccácdựbáolạcquanhoặcbiquantháiquáliênquanđếntỷsuấtsinhlợitrênvốnđầ
utưcủacácđốithủcạnhtranh,đánhgiáviệcquảntrịcácnguồntàitrợkhicácgiátrịdựbáokhácvớ
ikỳvọng.
 Chỉtiêuhoạchđịnhvàkiểmsoát
- Tỷsốnàyđóngvaitròquantrọngtrongquátrìnhlậpkếhoạch,hoạchđịnhngânsáchvốn,địnhgi
ávàkiểmsoátcáchoạtđộngkinhdoanh.Tỷsốnàybaogồmtỷsuấtsinhlợilãi(lỗ)củatấtcảcácchi
nhánh,bộphậncủacôngty,nócòncóthểphảnánhtỷsuấtsinhlợicủatừngdòngsảnphẩm,từngd
Trang3
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
ựánriênglẻvàcácthànhphầnkhác.Từđógiúpnhàquảnlýđưaranhữngđánhgiávàđềxuấtcáck
ếhoạchchiếnlượcchocôngty.
1.3Cácthànhphầncủatỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutư
Tỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutưcơbảnđượctínhtoánlà:
- Lợinhuậncóthểlàlãiròng,lợinhuậntrướcthuếvàlãivay,…
cònvốnđầutưcóthểlàtổngtàisản,vốncổphầnthường,…

Tùythuộcvàomụctiêuphântíchmàtacócácchỉtiêulợinhuận,vốnđầutưcụthể.Lưuýkhitínhc
ácchỉtiêutrênchúngtanêncómộtsốđiềuchỉnhchophùhợp.
TrênlàbiểuđồchothấycơcấuvốncủaVinamilknhómtínhtoántừBCTCVNMhợpnhấ
tđãkiểmtoán2013.VốnđầutưcủaVNMchủyếuđếntừvốncổphầnvàlợinhuậnsauthuế
.Côngtykhôngsửdụngvốntừcổphầnưuđãicũngnhưrấtíchnợdàihạn.
 Cácđiềuchỉnhtrongtổngtàisản
- Điềuchỉnhtàisảnphihoạtđộng:nhưtiềnmặt,cáckhoảnđầutưtàichínhngắnhạn,TSCĐchờth
anhlýhoặccáctàisảntrongthamgiavàohoạtđộngtạorathunhậptrongkỳ.Việcđiềuchỉnhnàyn
hằmtậptrungphântíchvàocáctàisảnhoạtđộngvàtáchbiệthoạtđộngkinhdoanhkhỏicáchoạt
độngtàichínhcủacôngty.Việcđiềuchỉnhnàyđặcbiệthữuíchkhiphântíchcáccôngtycóđầutư
đángkểvàocáctàisảntàichính.
- Điềuchỉnhtàisảnvôhình:không nên loại trừ tài sản vô hình ra khỏi vố đầu tư vì doanh
nghiệp. Vì chúng đại diện cho các đầu tư có giá trị bất chấp bản chất vô hình. Tài sản
vô hình như thương hiệu, quyền phát minh sáng chế, giá trị đội ngũ lao động đều góp
phần mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
- Điềuchỉnhkhấuhaolũykế:vớimụctiêutậptrungvàothànhquảhoạtđộngcủatoàncôngty,tốth
ơnlàkhôngcộnglùikhấuhaolũykếvàovốnđầutư.Điềunàynhấtquánvớilợinhuậnsauthuếvàc
hiphíkhấuhao.Việcgiatăngtỷsuấtsinhlợidogiảmtàisảnđãđượckhấuhaođượcbùtrừbởiviệc
mualạicáctàisảnkhấuhaomới.Cáctàisảnmớinàyphảitạorađượclợinhuận.Chúngtacũngph
ảinhậnbiếtrằngthườngthìchiphíbảotrìvàsửachữasẽgiatăngtheotuổicủatàisản,cóxuhướng
bùtrừviệcgiảm(nếucó)trongvốnđầutư. Tuy nhiên vấn đề điều chỉnh khấu hao lũy kế
hay không vẫn chưa được thống nhất, trường phái ủng hộ điều chỉnh tranh luận rằng
Trang4
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
vì tài sản cố định được duy trì trong điều kiện hoạt động cơ bản trong suốt đời sống
hữu ích của chúng, vì thế đánh giá trên tài sản ròng là không hợp lý. Họ cũng cho rằng
nếu khấu hao lũy kế không được cộng lùi, thì thu nhập cao có thể là do vốn đầu tư
thấp (do chưa cộng khấu hao). Do đó, ngay cả với các thu nhập ổn định, tỷ suất sinh
lợi trên vốn đầu tư sẽ tăng hoặc giảm mà không liên quan đến thành quả hoạt động
của công ty.

- BêndướivàvídụminhhọađượcnhómtổnghợptínhtoántừBảngCânđốikếtoáncủacôngtyVin
amilkquacácnămtừ2009-2013.
Đvt:triệuđồng
TổngtàisảncủaVinamilksaukhiđiềuchỉnhtàisảnphihoạtđộng, khấu hao lũy kế.
 Cácđiềuchỉnhtrongvốncổphần
- Giátrịthịtrườngthaychogiátrịsổsáchcủavốncổphần:Thôngthườngkhitínhtoánchỉtiêunày
chúngtathưởngsửdụnggiátrịsổsáchtrêncácBCTChơnlàgiátrịthịtrường.Mặcdùvậy,giátrịt
hịtrườngcủavốncổphầnđôikhilạiphùhợphơnchophântíchbởivìcómộtsốtàisảnkhôngđược
ghinhậntrongBCTC(chẳnghạnnhưnhãnhiệuthươngmạiđượcpháttriểntrongnộibộ,danhti
ếng,nguồnnhânlực,
…).NgoàirathunhậpđượcthểhiệntrênBCTCđôikhibịbỏsótcáckhoảndocáctiêuchuẩnghin
hậnkếtoánquábảothủ.
- Vốnđầutưcủanhàđầutưthaychovốnđầutưcủacôngty:2chỉtiêunàykhácnhaudokhôngphảil
úcnàonhàđầutưcũngmuađượccổphiếubằngmệnhgiá.Dođótrongmộtvàiphântích,cácnhàp
hântíchdùngvốnđầutưcủanhàđầutưthaythếchovốnđầutưcủacôngtytrongphântíchcủamìn
h.
 Cácđiềuchỉnhtrongthunhập
- Thunhậphaylợinhuậnsẽđiềuchỉnhchotươngứngvớivốnđầutư.Nếuvốnđầutưlàtổngtàisảnt
hìthunhậpởđâysẽlàthunhậptrướclãivayvàcổtứcưuđãi.Cònnếuvốnđầutưlàvốnchủsởhữut
hìtasửdụnglãiròngsaukhiđãkhấutrừđilãivayvàcổtứccổphầnưuđãi.
- Trườnghợptổngtàisảnlàtàisảncôngtymẹvàcáccôngtyconthìlợinhuậnnênbaogồmcảlợinh
uậncôngtymẹvàlãi(lỗ)củacôngtyconkhitínhtỷsuấtsinhlợitrêntàisản.
ChỉtiêuVốnđầutư ChỉtiêuLợinhuận
Tổngtàisản Lợinhuậntrướclãivayvàcổtức
Tàisảncôngtymẹ+tàisảnctycon Lợinhuậncôngtymẹ+lãi(lỗ)ctycon hay lợi
ích cổ công thiểu số.
Vốncổphầnthường Lãiròngsauthuếtrừchitrảcổtứccổphầnưuđã
i
Trang5
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên

- Tỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutưphảiphảnánhtấtcảcácchiphíhợplýgồmcảthuếthunhập.Chúng
taphảighinhậnrằngthuếthunhậplàmgiảmthunhậpcủacôngtynêntaphảitínhđếnthuếkhitính
thunhập,đặcbiệtlàtỷsuấtsinhlợitrênvốncổphầncủacổđông.Phầnsaucủabàinghiêncứuchú
ngtôisẽchiatáchtỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutưsaochocómộtthànhphầnphảnánhtìnhtrạngthu
ếcủacôngty.
II. TỶSUẤTSINHLỢITRÊNTÀISẢN (ROA)
1. MụctiêucủaviệcphântíchROA
- Đánhgiátàisảncủadoanhnghiệpcókhảnăngsinhlợihaykhông.
- Khả năng sinh lợi có bền vững hay không,
xuhướngbiếnđộngcủaROAtănglênhayxấuđi. Xem xét ứng với giai đoạn phát triển của
doanh nghiệp.
- Đánhgiákhảnăngsinhlợitàisảncủadoanhnghiệpsovớicácđốithủcạnhtranhkhác. Có hay
không sự khác biệt ROA với đối thủ cạnh tranh cùng ngành từ đó định vị thế của
doanh nghiệp.
- Đánh giá năng lực quản trị của công ty.
2. PhươngphápphântíchROA
2.1 Phươngphápsosánh, phân tích Dupont:
• Bước 1: Tính ROA qua các năm. Có thể phải thực hiện một số điều
chỉnh để có kết quả chính xác.
• Bước 2: Dùng phương pháp so sánh:
- So sánh giữa các năm xu hướng biến động qua thời gian.
- So sánh với các đối thủ cùng ngành  thấy được sự khác biệt.
• Bước 3: Đưa ra nhận định, đánh giá, tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến xu
hướng biến động, sự khác biệt so với các đối thủ. Cần sử dụng phương
pháp chia tách ROA.
• Bước 4: Đưa ra khuyến nghị, cảnh báo cho công ty.
i. Chiatáchtỷsuấtsinhlợitrêntàisản
Hay:
Trang6
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên

ROAđượcchiatáchthành2thànhphần:
• Lãiròng/Doanhthu:gọilàtỷsuấtsinhlợitrêndoanhthu.Tỷsuấtnàyđolườngkhảnă
ngsinhlợicủacôngtytrênmứcdoanhsốđạtđược,haynóicáchkhácvớimỗiđồngdo
anhsốthìcóthểtạorađượcbaonhiêulợinhuận.Lãiròngvàdoanhthuđềucóthểlấys
ốliệutừbáocáokếtquảhoạtđộngkinhdoanhcủacôngty.
• Doanhthu/Tàisản:đượcgọilàhiệusuấtsửdụngtàisản,đolườngtínhhiệuquảtrong
việctạoradoanhthutừtàisảnnóichungmàkhôngphânbiệtđólàtàisảnngắnhạnhay
dàihạn.Tỷsốnàyđolườnghiệuquảsửdụngtàisảncủacôngtynóichungbaogồmcảt
àisảnngắnhạnvàtàisảndàihạnnhằmgiúpchonhàquảntrịnhìnthấyđượchiệuquảđ
ầutưcủacôngtyvàhiệuquảsửdụngtàisảnngắnhạnnhưthếnào.Tỷsuấtsinhlờitrênt
àisảnchobiếtmỗiđồngtàisảncủacôngtytạorabaonhiêuđồngdoanhthu.
Sơđồsauđâysẽchothấymộtbứctranhtoàncảnhvềcácthànhphầncấuthànhnêntỷsuấts
inhlợitrêntàisản:
Cấpđộthứnhấtlàsựkếthợptỷsuấtsinhlợitrêndoanhthuvàhiệusuấtsửdụngtàisản.Cấp
độthứhailàmrõcácnhântốquantrọngkhácxácđịnhtỷsuấtsinhlợitrêndoanhthuvàhiệusuấtsử
dụngtàisản.
Trang7
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
Vớicáchviếtnày,đểtăngtỷsuấtsinhlợicủatàisảnhayROA,doanhnghiệpphảitìmmọi
biệnphápthíchhợpđểnângsốvòngquaycủatàisảnvàtỷsuấtsinhlợitrêndoanhthu.Bằngphươ
ngpháploạitrừ,cácnhàphântíchsẽxácđịnhảnhhưởngcủatừngnhântốtớisựthayđổitỷsuấtsin
hlợicủatàisảntrongkỳ.
Tuynhiên,trongmộtchừngmựcnhấtđịnh,hainhântốnàycóquanhệngượcchiềunhau.
Thôngthường,đểtăngsốvòngquaycủatàisản,thìdoanhnghiệpphảităngdoanhthuthuần,dẫn
đếngiảmgiábánvàlợinhuậngiảm.Vìvậy,đểtăngtỷsuấtsinhlợicủatàisảnmàvẫntăngđượcsố
vòngquaycủatàisảnvàtỷsuấtsinhlợicủadoanhthu,thìcácnhàquảnlýphảitiếnhànhnhiềugiải
phápnhằmnângcaochấtlượngsảnphẩmdịchvụ,đểcholượnghànghóabánratăng(doanhthut
ăng)màkhôngphảigiảmgiábán.
2.2 Phântíchhiệusuấtsửdụngtàisản
Hiệusuấtsửdụngtàisảnđolườngcườngđộcôngtysửdụngcáctàisản.Thướcđocủaviệc

sửdụngtàisảnthíchhợpnhấtlàdoanhthuvìdoanhthurấtcầnthiếtđểtạoralợinhuận.
Trongnhiềutrườnghợpchúngtacầnphảichiatáchvàđánhgiáhiệusuấtsửdụngchotừn
gloạitàisảntrongcôngty.Cácloạitàisảntrongcôngtygồm:Tiềnmặt,Khoảnphảithu,Hàngtồn
kho,Tàisảncốđịnh,Nợngắnhạn.
 Doanhthu/Tiềnmặt
Tiềnmặtđượccôngtynắmgiữchủyếunhằmthựchiệncácgiaodịchhàngngàyvàdựtrữ
chokhảnăngthanhkhoảnchốnglạisựmấtcânđốitrongdòngtiềnvàovàra.Nếusốvòngquaytiề
nmặtquácaocóthểdothiếuhụttiềnmặt,đâylàdấuhiệukhủnghoảngtínhthanhkhoảnnếumộtc
ôngtykhôngcósẵnnguồntiềnmặt.Nếusốvòngquaytiềnmặtthấpcóthểlàdấuhiệuthặngdưtiề
nmặt.Tiềnmặttíchlũychocácmụcđíchđặcbiệtthườngtạoramộtsựsụtgiảmtạmthờitrongsốv
òngquaytiềnmặt.
 Doanhthu/Khoảnphảithu
Mứcđộcáckhoảnphảithulàmộthàmtheodoanhthu.Nếuvòngquaycáckhoảnphảithu
thấpcóthểdoviệcmởrộngquámứctíndụng,khảnăngkhôngchitrảcủakháchhànghoặcdocôn
gtácthunợtồi.Nếuvòngquaycáckhoảnphảithucaongụývềmộtchínhsáchtíndụngthắtchặt,h
oặckhôngcókhảnăngmởrộngtíndụngchokháchhàng.Vòngquaycáckhoảnphảithuthườngl
iênquanđếnviệcđánhđổigiữagiatăngdoanhthuvàtíchlũyvốndướidạngcáckhoảnphảithu.
Trang8
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
 Doanhthu/Hàngtồnkho
Muốnduytrìdoanhthucầnphảicóhàngtồnkho.Mốiquanhệgiữadoanhthuvàhàngtồn
khothayđổitùytheongànhnghề.Nếuvòngquayhàngtồnkhothấpthườngchothấydựtrữhàngt
ồnkhonhiềuquámức,luânchuyểnchậmhoặchàngtồnkholỗithời.Cácđiềukiệntạmthờinhưđ
ìnhtrệsảnxuấtcóthểtạorasốvòngquayhàngtồnkhothấp.Nếuvòngquayhàngtồnkhocaohàm
ýđầutưthấptronghàngtồnkho,đedọamốiquanhệvớikháchhàngvàdoanhsốtươnglai.Vòngq
uayhàngtồnkholiênquanđếnviệcđánhđổigiữanguồnvốntíchlũytronghàngtồnkhovàkhảnă
ngmấtđikháchhàngvàdoanhthutươnglai.
 Doanhthu/Tàisảncốđịnh
Mốiquanhệgiữadoanhthuvàtàisảncốđịnhlàmốiquanhệdàihạn,bịtácđộngbởicácđiề
ukiệnnhưcôngsuấtcaoquámức,nhàxưởngkhôngđủ,thiếtbịlạchậu,thayđổitrongnhucầu…

Mộtsốđiểmcầnlưuýkhiphântích:tàisảncốđịnhkhôngphảităngdầndầnmàmộtlầntănglàtăn
gnhiều;thiếtbịvàphươngtiệnđithuêthườngkhôngxuấthiệntrongbảngcânđốikếtoán,cóthểl
àmsailệchhiệusuấtnày.
 Doanhthu/Nợngắnhạn
Mốiquanhệgiữadoanhthuvànợtíndụngthươngmạingắnhạnlàcóthểdựđoánđược.N
ợthươngmạingắnhạntùythuộcvàodoanhthucủacôngty,khôngtốnchiphívàgiảmđượctiềnv
ốnbỏvàovốnluânchuyển.
 VÍ DỤ: Công ty cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk
ROA Vinamilk và một số công ty cùng ngành giai đoạn 2011-2013:
ROA 2011 2012 2013
VNM CTCP Sữa Việt Nam 32.01 32.99 30.7
MSN CTCP Tập Đoàn Masan 7.21 3.49 1.06
KDC CTCP Kinh Đô 5.04 6.25 8.31
VCF CTCP Vinacafé Biên
Hòa
27.29 30.57 18.96
Năm 2013, ROA của Vinamilk có giảm nhẹ so với năm 2011 và 2012. Nguyên
nhân được công ty đưa ra là do chi phí nguyên vật liệu tăng cao, đồng thời công ty
tăng cường thực hiện các hoạt động tiếp thị, bán hàng, triển khai hoạt động giới thiệu
Trang9
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
sản phẩm mới đến người tiêu dùng.Tuy nhiên, ROA của Vinamilk là vượt trội so với
các đối thủ cùng ngành, và khá ổn định qua các năm.
- Phân tách ROA của Vinamilk năm 2011-2013
TSSL trên doanh thu (%) 2011 2012 2013
VNM 19.5 21.91 21.11
MSN 35.37 18.89 10.95
KDC 6.56 8.34 10.81
VCF 13.31 14.1 11.33
Hiệu suất sử dụng tài sản 2011 2012 2013

VNM 164% 151% 145%
MSN 26% 29% 28%
KDC 78% 76% 77%
VCF 205% 217% 167%
Cả tỷ suất sinh lợi trên doanh thu và hiệu suất sử dụng tài sản của Vinamilk đều
ở mức khá ổn định so với các công ty cùng ngành. Cho thấy sự ổn định trong quản lý
chi phí, hiệu suất hoạt động của Vinamilk.
- Phân tích hiệu suất sử dụng tài sản
Doanh thu/Tiền mặt 2011 2012 2013
VNM
13.66 23.75 7.16
MSN
2.12 1.96 0.98
KDC
2.54 5.05 4.62
VCF
4.40 8.93 4.58
Vinamilk có mức doanh thu/tiền mặt cao hơn hẳn các công ty cùng ngành trong
các năm 2011 và 2012. Chứng tỏ công ty chỉ giữ tiền mặt ở mức rất thấp. Nhưng vào
năm 2013 thì tỷ số này chỉ cao hơn một chút so với các công ty cùng ngành. Cho thấy
công ty đang đề phòng cho nguy cơ khan hiếm tiền mặt trong tương lai.
Vòng quay phải thu khách hàng 2011 2012 2013
VNM
24.99 22.02 19.56
MSN
54.76 65.98 50.53
KDC
23.1 22.38 24.69
Trang10
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên

VCF
14.4 27.06 53.16
Vinamilk giữ vòng quay khoản phải thu ở mức thấp so với các công ty cùng
ngành. Ngoài ra, chỉ tiêu này giảm nhẹ qua các năm. Điều này cho thấy công ty đã
dựa vào tiềm lực của mình để áp dụng chính sách nới lỏng tín dụng đối với khách
hàng. Tuy nhiên, Vinamilk cần chú ý không được để xảy ra việc nới lỏng quá mức, sẽ
gây ra những khoản nợ xấu cho công ty.
Vòng quay hàng tồn kho 2011 2012 2013
VNM
5.35 5.18 5.91
MSN
8.85 10.5 8.5
KDC
6.18 6.76 8.33
VCF
5.32 6.28 8.06
Vinamilk giữ hàng tồn kho ở mức độ cao hơn so với các công ty cùng ngành.
Do nguyên liệu chiếm trên 60% giá vốn hàng bán, trong đó phần lớn là nguyên liệu
nhập khẩu. Vì thế, công ty có xu hướng tồn trữ nhiều nguyên liệu để sản xuất thêm
vào cuối năm. Và cũng để dự phòng biến động giá nguyên liệu và ảnh hưởng xấu của
sự biến động này đến doanh thu.
Vòng quay tài sản cố định 2011 2012 2013
VNM
5.1 4.06 3.65
MSN
0.72 0.72 0.58
KDC
3.59 2.97 3.23
VCF
29.26 7.33 4.1

Ngoại trừ năm 2011 cao bất thường của VCF, Vinamilk cũng như các công ty
cùng ngành có tỷ lệ vòng quay tài sản cố định rất ổn định. Ngoại trừ MSN, thì 3 công
ty còn lại có mức vòng quay tương đương nhau. Đặc biệt là vào năm phân tích 2013.
Doanhthu/Nợngắnhạn 2011 2012 2013
VNM
10.3 8.57 9.38
MSN
9.23 8.85 7.25
KDC
9.44 8.81 9.26
VCF
22.56 27.24 17.73
Trang11
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
NgoạitrừVCF,cáccôngtycònlạicómứcdoanhthu/nợngắnhạnxấpxỉnhau.Chothấy
mứcđộgiống nhau trong sửdụngnợtíndụngthươngmạigiữacáccôngty.
III. TỶSUẤTSINHLỢITRÊNVỐNCỔPHẦN (ROE)
1. MụctiêucủaphântíchROE:
- Đánh giá vốn chủ sở hữu có khả năng sinh lợi không, bền vững không.
- Xu hướng biến động theo thời gian đối với ROE của công ty để thấy được khả
năng sinh lợi dài hạn như thế nào, bền vững không.
- Có hay không sự khác biệt giữa ROE của công ty với đối thủ cạnh tranh trong
cùng ngành, từ đó cho thấy vị trí của công ty trong cùng ngành.
- Đánh giá nguyên nhân dẫn đến xu hướng biến động ROE qua các năm, cũng
như sự khác biệt giữa ROE công ty với đối thủ cạnh tranh cùng ngành. Phải cho
thấy ROE do nội lực của công ty hay do sử dụng chiến lược tài chính mang lại
(như sử dụng đòn bẩy, mua lại cổ phiếu, …).
- Ngoài ra, người phân tích còn phải đánh giá được năng lực quản trị của doanh
nghiệp, đánh giá tốc độ tăng trưởng vốn cổ phần của công ty.
Ngoài ra, phân tích ROE còn mang lại nhiều ứng dụng như:

- PhântíchROEđểnhàđầutưđánhgiáxemcôngtyđãvayngânhàngvàkhaitháchếtlợithếc
ạnhtranhtrênthịtrườngchưatừđócóthểđánhgiácôngtynàycóthểtăngtỷlệROEtrongtư
ơnglaihaykhông.
• ROEnhỏhơnhoặcbằnglãivayngânhàng,vậynếucôngtycókhoảnvayngânhà
ngtươngđươnghoặccaohơnvốncổđông,thìlợinhuậntạoracũngchỉđểtrảlãiv
ayngânhàng.
• ROEcaohơnlãivayngânhàngthìchúngtaphảiđánhgiáxemcôngtyđãvayngâ
nhàngvàkhaitháchếtlợithếcạnhtranhtrênthịtrườngchưađểcóthểđánhgiác
ôngtynàycóthểtăngtỷlệROEtrongtươnglaihaykhông.
- Phântíchtỷsuấtsinhlợitrênvốnđầutưtheochuỗithờigianđểđánhgiáđượcthànhquảcủa
côngty.NếuROEgiảmchúngtacầnnhậndiệncácthànhphầncóliênquanđếnviệcsụtgiả
mnàyđểđánhgiátốthơnthànhquảcủacôngtytrongquákhứvàtươnglaitừđócóthểđánh
giátốthơncáclĩnhvựccảitiếntìmẩnlớnnhấttrongROEvàkhảnăngmộtcôngtycóthểthà
nhcôngkhitheođuổichiếnlượcnày.
Trang12
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
- PhântíchROEđánhgiámộtđồngvốnbỏravàtíchlũytạorabaonhiêuđồnglời.Hệsốnàyth
ườngđượccácnhàđầutưphântíchđểsosánhvớicáccổphiếucùngngànhtrênthịtrường,t
ừđóthamkhảokhiquyếtđịnhmuacổphiếucủacôngtynào.
- PhântíchROEđánhgiácáccôngtytrongcùngmộtngànhnghềđểraquyếtđịnhlựachọnđ
ầutưmộttrongsốcáccôngtycócùngngànhnghềđó.
2. Phương pháp và nội dung phân tích:
2.1 Phương pháp so sánh, chia tách:
• Bước 1: Tính ROE qua các năm. Có thể phải thực hiện một số điều
chỉnh để có kết quả chính xác.
• Bước 2: Dùng phương pháp so sánh:
- So sánh giữa các năm  xu hướng biến động qua thời gian.
- So sánh với các đối thủ cùng ngành  thấy được sự khác biệt.
• Bước 3: Đưa ra nhận định, đánh giá, tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến xu
hướng biến động, sự khác biệt so với các đối thủ. Cần sử dụng phương

pháp chia tách ROE.
• Bước 4: Đưa ra khuyến nghị, cảnh báo cho công ty.
2.2 Côngthứctính
TỷsuấtsinhlợitrênVốncổphầnđượcđượctínhtoántheocôngthứcsau:
ROE=Lơịnhuận ròng/Vốnchủsởhữubìnhquân
ROE=Lợinhuậnròng/Doanhthuthuần*Doanhthuthuần/TổngTSbìnhquân*TổngT
Sbìnhquân/Vốnchủsởhữubìnhquân.
Cácđiềuchỉnh
Vìcổphầnưuđãinhậntỷsuấtsinhlờicốđịnhnênchúngtaloạitrừchúngrakhỏitínhtoán
vốncổphầnnênkhiphântíchROEcónghĩaphântíchtỷsuấtsinhlợitrênvốncổphầnthườngRO
CE.Khiphântíchtỷsuấtsinhlợitrênvốncổphầnthườngthìtaphảithựchiệnmộtsốdiềuchỉnh:
Điềuchỉnhvốncổphần:
Vốncủadoanhnghiệpbaogồmvốncổphầnthườngvavốncổphầnưuđãi
(nếucó).Màvốncổphầnưuđãiđượcnhậnmộttỷsuấtsinhlợicốđịnhdùkếtquảkinhdoanhcónh
Trang13
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
ưthếnàođichăngnữa,vìvậykhitínhtoántỷsuấtsinhlợitrênvốncổphầnchúngtaloạitrừcổphần
ưuđãitrongtínhtoán.
Điềuchỉnhlợinhuậnròng:Chỉtiêulãiròngđượclấytừbáocáokếtquảhoạtđộngkinhdo
anhcủadoanhnghiệp. Trênbaocáokếtquảhoạtđộngsảnsuấtkinhdoanhchỉtiêulãiròng
(phầnlãisaukhiđãtrừđichiphílãivaybàthuếthunhậpdoanhnghiệp)
Tuynhiênphầnlãinàybaogồmlãitrongcổphầnthườngvàcảcổphầnưuđãi.
Vìvậytrướckhiphântíchtỷsuấtsinhlợitrênvốncổphầnthườngthìchúngtaphảitrừđicổtứccổ
phầnưuđãi.
2.3 NôịdungphântíchROCE
Đốivớicáccôngtycóhuyđộngcổphiếuưuđãi,
docổphầnưuđãiđãđượchưởnglãisuấtcốđịnh
(cổtứcưuđãi),chỉcócổđôngmớilàngườigánhchụirủirohoặcngườihưởnglợinhuậncuốicùn
g.Vìvậy,hiệuquảsửdụngvốnchủsởhữuphảiđượcxácđịnhtrêncơsởsuấtsinhlờitrênvốncổph
ầnthường.

ROCEkhôngbaogồmcáctàisảnđượctàitrợbằngvốnvayhoặcbằngcổphầnưuđãi.RO
CEcótầmquantrọngđặcbiệtđốivớicổđôngthường.MốiquanhệgiữaROCEvàROAchothấy
mứcđộthànhcôngcủamộtcôngtykhisửdụngđònbẩytàichính.
Chitiêunàyđolườnghiệuquảsửdụngcủacổđôngthườngđểtạoralợinhuậnchohọ.RO
CEchịuảnhhưởngbởihiệuquảcủaviệcsửdụngtàisảncủacôngty,đồngthờichụitácđộngcủac
ơcấunguồnvốnmàcôngtyđóhuyđộngbaogồmnợvàcổphânưuđãi (đònbảytàichính)
Nhưđãbiết:
ROCE=(Lợinhuậnsauthuế-Cổtứccổphầnưuđãi)/Vốncổphầnthườngbìnhquân.
ĐểtìmhiểucácyếutốảnhhưởngđếnROCEcủamộtcôngty,baogồmxuhướngtheothời
gianvàkếtquảhoạtđộngsovớicácđốithủcạnhtranh,cácnhàphântíchthường
“phântíchthànhphần”
củaROCEthànhmộttíchsốcủamộtchuỗicáctỷsố.Mỗitỷsốthànhphầnđềucóýnghĩariêng,và
Trang14
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
quátrìnhnàynhằmtậptrungsựchúýcủanhàphântíchvàocácyếutốriêngbiệtảnhhưởngđếnkế
tquảhoạtđộng.KiểuphântíchthànhphầnROCEnàyđượcgọilàphântíchDuPont:
ROCE = [(Tỷ suất sinh lợi EBIT trên doanh thu x hiệu suất sử dụng tài sản) –
Gánh nặng lãi vay] x đòn bẫy x tỷ lệ giữ lại thuế.
Với EBIT = Lợi nhuận sau thuế + lãi vay + Thuế
Chia tách chi tiết ROCE cho công ty Vinamilk và các công ty cùng ngành
Trong phần này, Vinamilk được so sánh với một số công ty cùng ngành (ngành
thực phẩm). Tiêu chí lựa chọn các công ty cùng ngành là dựa vào quy mô so với
Vinamilk. Nhóm lựa chọn công ty mía đường Lam Sơn, công ty mía đường Bourbon
và công ty sữa Hà Nội Milk.
ROA 2010 2011 2012 2013
VN
M
37.47
%
32.01

%
33.00
%
30.70
%
ROA 2011 2012 2013
VNM 32.01% 33.00% 30.70%
LSS 24.26% 5.66% 4.80%
SBT 28.04% 17.60% 10.95%
HNM 2.85% 3.76% 4.02%
Bảng: ROA của Vinamilk và một số công ty trong ngành
Trang15
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
Nhìn chung, trong giai đoạn 2010-2013, tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản (ROA)
của công ty cổ phần sữa Vinamilk ở mức khá cao so với các công ty cùng ngành.
TỶ SUẤT SINH LỢI TRÊN DOANH THU 2011 2012 2013
VNM 0.20 0.22 0.21
LSS 0.22 0.15 0.06
SBT 0.28 0.19 0.14
HNK 0.02 0.04 0.04
HIỆU SUẤT SỬ DỤNG TÀI SẢN 2011 2012 2013
VNM 1.64 1.51 1.45
LSS 1.11 0.37 0.76
SBT 1.02 0.92 0.81
HNK 1.27 1.05 1.08
Bảng: Chia tách ROA cho Vinamilk và một số công ty trong ngành
Việc chia tách ROA giúp cho chúng ta biết nhân tố nào tác động đến tỷ suất
sinh lợi trên tổng tài sản. Qua 2 bảng trên trong giai đoạn 2011-2013, tỷ suất sinh lợi
trên doanh thu của vinamilk được duy trì khá tốt và trên mức cao hầu hết so với các
công ty khác cùng ngành. Không những thế, chỉ số hiệu suất sử dụng tài sản của

Vinamilk cũng là một sự khác biệt lớn.
Trang16
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
ROC
E
2010
2011 2012 2013
VNM 49,53%
41.27% 41.61%
39.55
%
ROCE 2011 2012 2013
VNM 41.27% 41.61% 39.55%
LSS 32.11% 2.72% 3.18%
SBT 30.86% 21.21% 13.52%
HNM 1.19% 0.92% 2.28%
Bảng: ROCE của vinamilk và một số công ty trong ngành
Ngoài chỉ số ROA, chỉ số tỷ suất sinh lợi trên vốn cổ phần thường (ROCE) của
Vinamilk trong giai đoạn 2011-2013 mặc dù có giảm, tuy nhiên vẫn rất tốt khi so với
các công ty cùng ngành.
VNM 2011 2012 2013
EBIT/DTT 0.23 0.26 0.26
DTT/TTSbq 1.64 1.51 1.45
Trang17
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
LAI VAY/TSbq 0.00 0.00 0.00
TTSbq/VCSHbq 1.29 1.26 1.29
LNST/LNTT 0.85 0.84 0.82
ROCE 41.27% 41.61% 39.55%
Bảng: Phân tách chi tiết ROCE

Các chỉ tiêu phân tích của ROCE Vinamilk cho chúng ta thấy sự ổn định của
những chỉ tiêu này.
 Phântíchtácđộngcủađònbẩytàichínhđếnsuấtsinhlợitrênvốnchủsởhữu.
Đònbẩytàichínhthểhiệncơcấunguồnvốnmàcôngtysửdụngđểtàitrợchotàisản.Đònb
ẩytàichínhđượcthểhiệnbằngnhiềukhácnhau,
tuỳtrườnghợpcụthể.Chỉtiêunàychothấytổngvốncôngtyđangsửdụngchoquátrìnhkinhdoa
nhbằngbaonhiêulầnvốnchủsởhữu.
• CácdoanhnghiệpcótỷlệhoànvốnROIthấpsẽítbịlỗnếucótỷsuấtsinhlợithấp
• Cácdoanhnghiệpcótỷlệhoànvốncaosẽcócơhọigiatănglợinhuậndànhchochủsởhữu
rấtnhanhnếucótỷsốnợcao
Tuynhiên,sựgiatănglợinhuậnsauthuếlàđiềumongmuốncủacácchủsởhữu,nhưngn
gượclạihọlạikhôngthíchrủiroquácao.Vìvậy,khithôngthườngcácquyếtđịnhtàichínhphảid
ựavàosựcânbằnggiữahaiyếutố: lợinhuậnvàrủiro.
Vềphíacácchủnợ:cácchủnợthíchmộtưathíchcácdoanhnghiệpcómộttỷsốnợvủaphả
i,tỷsốnợcàngthấpmónnợcàngđượcđảmbảotrongtrườnghợpdoanhnghiệpphásản.
Tỷsốnợquácaosẽkhuyếnkhíchsựvôtráchnhiệmcủachủsởhữu.
họcóthểđưaraquyếtđịnhkinhdoanhliềulĩnhnhưđầucơ,kinhdoanhtráiphépcóthểtạorakhản
ăngsinhlợithậtlớn.Nếucóthấtbạithìmấtmátcủahọcũngrấtítvìsựđónggớpvốnđầutưcủahọq
uánhỏ.
Trang18
Chương 11: Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư GVHD: TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên
Đểduytrìsựcânbằngcủalợinhuậnvàrủiro,nhữngngànhcórủirohoạtđộngcaothường
chỉchophépcácchủsởhữulựachọntỷlệnợthấpvàngượclại.Nhữngngànhcórủirokinhdoanht
hấpcóthểcóđònbảytàichínhcaohơn.
NhưvậyquatriểnkhaichỉtiêuROCEchúngtathấychỉtiêunàyđượccấuthànhbởibayế
utốchínhlàTỷsuấtsinhlợitrêndoanhthuđãdiềuchỉnh,Hiệusuấtsửdụngtàisảnvàđònbẩycón
ghĩalàđểtănghiệuquảsảnxuấtkinhdoanh
(tứclàgiatăngRCOE)doanhnghiệpcó3sựlựachọncơbảnlàtăngmộttrongbayếutốtrên.Thứn
hấtdoanhnghiệpcóthểgiatăngkhảnăngcạnhtranhnhằmnângcaodoanhthuvàđồngthờitiếtgi
ảmchiphínhằmgiatănglợinhuậnròngbiên.

Thứhaidoanhnghiệpcóthểnângcaohiệuquảkinhdoanhbằngcáchsửdụngtốthơncáct
àisảnsẵncócủamìnhnhằmnângcaovòngquaytàisản.Haynóimộtcáchdễhiểuhơnlàdoanhng
hiệpcầntạoranhiềudoanhthuhơntừnhữngtàisảnsẵncó.Mộtvídụđơngiảnvàkháthúvịcóthể
minhchứngchođiềunàylàgiảsửbạncómộtcửahàngmặtphốnhỏbansángbạnbánđồănsáng,b
uổitrưabạnbáncơmbìnhdânchodânvănphòngvàbuổitốibạnbáncàphê.Nhưvậyvớicùngmộ
ttàisảnlàcửahàngbạnđãgiatăngđượcdoanhthunhờbiếtbánnhữngthứcầnthiếtvàothờigiant
híchhợp.
Thứbadoanhnghiệpcóthểnângcaohiệuquảkinhdoanhbằngcáchnângcaođònbẩytài
chínhhaynóicáchkháclàvaynợthêmvốnđểđầutư.Nếumứclợinhuậntrêntổngtàisảncuadoa
nhnghiệpcaohơnmứclãisuấtchovaythìviệcvaytiềnđểđầutưcủadoanhnghiệplàhiệuquả.
Trang19