Sáng kiến kinh nghiệm Một cách đọc hiểu trong chương trình Ngữ văn 8

Phßng gi¸o dơc ®µo t¹o THÀNH PHỐ QUY NHƠN
Trêng thcs NHƠN HẢI
**********
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài :
Một cách đọc hiểu trong chương trình
Ngữ văn 8
Người thực hiện : Đinh Thò Kim Nguyên
Giáo viên giảng dạy môn : Ngữ văn 8
Năm học 2010 - 2011












MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trang 1
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Trang 1
II.1. CỞ SỞ LÍ LUẬN Trang 1
II.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ Trang 1
II.3.CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH GIẢI QUÝÊT VẤN ĐỀ Trang 2
II.4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Trang 11
III. KẾT LUẬN Trang 11

I/LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
HiƯn nay viƯc thay s¸ch vµ ®ỉi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®· vµ ®ang ®ỵc c¸c thÇy c« thùc hiƯn ®ång
bé. MỈc dï cßn cã rÊt nhiỊu ý kiÕn vỊ viƯc thay s¸ch vµ ®ỉi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, song tõ nh÷ng tr¶i
nghiƯm thùc tÕ, chóng ta cã thĨ kh¼ng ®Þnh r»ng viƯc thay s¸ch vµ ®ỉi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®· gióp c¸c
em tiÕp xóc ®ỵc nhiỊu t¸c phÈm hay, míi l¹, cËp nhËt v¬Ý cc sèng. Kh«ng nh÷ng thÕ, ®ỉi míi ph¬ng ph¸p
d¹y häc nãi chung vµ ®ỉi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n Ng÷ v¨n nãi riªng gióp c¸c em biÕt t duy s¸ng t¹o, biÕt
ph¸t hiƯn vÊn ®Ị, biÕt nãi lªn nh÷ng suy nghÜ, c¶m nhËn cđa riªng m×nh. Mçi giê häc v¨n lµ mét niỊm vui bÊt
ngê ®èi víi c¸c em, c¸c em chđ ®éng häc tËp h¬n tríc nhiỊu. NhiỊu h×nh thøc häc tËp ngoµi giê chÝnh kho¸ ®·
®ỵc tỉ chøc, gi¸o viªn ®· quen dÇn víi lèi d¹y theo nguyªn t¾c tÝch cùc, ®· cã nhiỊu s¸ng kiÕn trong viƯc ph¸t
huy tÝnh tÝch cùc trong mäi kh©u cđa ho¹t ®éng d¹y häc.
Qua nh÷ng n¨m thùc hiƯn ch¬ng tr×nh thay s¸ch vµ ®ỉi míi ph¬ng ph¸p d häc nãi chung vµ m«n
Ng÷ V¨n nãi riªng, t«i ®· ®ỵc dù nhiỊu giê, song ®iỊu t«i cßn b¨n kho¨n lµ mét sè thÇy c« vÉn thut tr×nh
nhiỊu, viƯc cung cÊp kiÕn thøc ®«i khi cßn mang tÝnh chÊt ¸p ®Ỉt, ®Ỉc biƯt ë kh©u “Đäc – hiĨu v¨n b¶n”. T«i
thiÕt nghÜ cã nhiỊu c¸ch ®Ĩ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cđa häc sinh nh thùc hiƯn thËt tèt, thËt s¸ng t¹o nguyªn t¾c
tÝch hỵp .
ChÝnh v× vËy, t«i m¹nh d¹n ®a ra ý kiÕn cđa ph¬ng ch©m tÝch hỵp trong qu¸ tr×nh øng dơng ®ã lµ:
“Mét c¸ch ®äc hiĨu v¨n b¶n trong bµi häc ng÷ v¨n 8 .– ” ”
II/ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
Qua đề tài này tôi muốn góp một phần nhỏ của mình vào việc nâng cao chất lượng dạy học. Giúp
giáo viên có những phương pháp phát huy tính tích cực của HS trong giờ học môn Ngữ văn 8, tạo điều
kiện cho HS có hứng thú trong giờ học môn Ngữ văn.
III/ PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
Để thực hiện đề tài này tôi đã dự giờ một số tiết dạy của các giáo viên giảng dạy môn Ngữ văn kết hợp
với việc giảng dạy của bản thân. Trên cơ sở đó tôi rút ra được những hạn chế của giờ dạy và rút ra vài
kinh nghiệm nhơ của mình trong việc hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản một cách tích cực.
IV/ THỜI GIAN VÀ ĐỐI TƯNG THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
- Thời gian thực hiện : Năm học 2010 – 2011
- Đối tượng nghiên cứu : HS khối 8 Trường THCS Nhơn Hải
PHẦN II : NỘI DUNG
I/ C¬ së lý ln.

Ph¶i nãi r»ng, løa ti häc sinh THCS ®Ỉc ®iĨm t©m sinh lý hÕt søc ®iĨn h×nh. §©y lµ thêi kú qu¸ ®é
chun tõ giai ®o¹n trỴ em sang ngêi lín. Trong giai ®o¹n nµy høng thó cđa c¸c em ®· ph¸t triĨn ë møc ®é
cao, høng thó vỊ häc tËp ®· ph¸t triĨn vµ ngµy cµng ®Ëm nÐt. §©y lµ mét ®Ỉc ®iĨm hÕt søc thn lỵi ®èi víi
viƯc gi¶ng d¹y bé m«n V¨n. ViƯc tß mß thÝch thó học m«n v¨n kh«ng ph¶i lµ kho¶ng c¸ch xa ®èi víi c¸c em.
Bªn c¹nh ®ã ý thøc tự lËp vµ kh¶ n¨ng ®µo s©u kh¸m ph¸ nh÷ng nÐt ®Đp trong cc sèng lµ mét u ®iĨm ®iĨn
h×nh cđa häc sinh bËc THCS. Song song víi nh÷ng u ®iĨm trªn, mét sè em cßn rơt rÌ e ng¹i, ®«i lóc cßn n¶n
chÝ, n¶n lßng khi tiÕp cËn víi mét v¨n b¶n khã. VËy lµm thÕ nµo ®Ĩ kh¾c phơc khã kh¨n ®ã? Lµm thÕ nµo ®Ĩ
tiÕt d¹y häc m«n Ng÷ V¨n thËt sù cã hiƯu qu¶ ®Ĩ thu hót häc sinh say mª häc tËp?
Nh chóng ta ®· biÕt, v¨n häc xt ph¸t tõ ®êi sèng, chÝnh v× thÕ v¨n häc rÊt gÇn gòi víi mäi ngêi.
Nh÷ng bµi th¬ hay, nh÷ng v¨n b¶n hÊp dÉn ®· gióp cho giê v¨n kh«ng chØ lµ giê häc mµ cßn lµ nh÷ng giê gi¶i
trÝ, kh¸m ph¸ biÕt bao ®iỊu kú diƯu cđa cc sèng con ngêi. §Ĩ cã giê v¨n nh thÕ th× kh©u “Đäc – hiĨu v¨n
b¶n” lµ rÊt quan träng ®ßi hái ngêi thÇy chđ ®éng, s¸ng t¹o vµ linh ho¹t khi thiÕt kÕ bµi gi¶ng.
II/C¬ së thùc tiƠn
Như chúng ta đã biết “ Văn học là nhân học” , “ Văn học là nghệ thuật của
ng«n tõ”. ChÝnh v× vËy viƯc häc v¨n kh«ng ph¶i lµ ®¬n gi¶n, h¬n n÷a trong thêi ®¹i hiƯn nay, m«n Ng÷ v¨n
kh«ng cßn lµ “®iĨm ®Õn” hÊp dÉn víi c¸c em häc sinh nh c¸c m«n To¸n, Lý, Ho¸, Anh mỈc dï ®ã lµ mét …
trong hai m«n chÝnh chiÕm sè lỵng tiÕt kh«ng nhá. Cã nhiỊu häc sinh rÊt ng¹i häc m«n V¨n bëi lý do lµ V¨n
viÕt dµi, khã häc, khã thc. Cã nh÷ng t¸c phÈm tù sù dµi häc sinh lêi kh«ng ®äc hÕt dÉn tới t×nh tr¹ng m¬
mµng vỊ néi dung, cèt trun, nh©n vËt. Cã nh÷ng bµi th¬ khi häc xong häc sinh kh«ng n¾m ®ỵc nh÷ng nghƯ
tht tiªu biĨu, néi dung cđa bµi th¬. Nh÷ng lý do trªn khiÕn t©m lý häc sinh ng¹i vµ ch¸n häc m«n V¨n. Từ
đó, dẫn đến HS thụ động không phát huy được tính tích cực trong giờ học môn Ngữ văn. Điều này đã ảnh
hưởng không nhỏ tới kết quả học tập của HS trong việc học Văn .
Iii/ gi¶I ph¸p
Nh chóng ta ®· biÕt, trong ba ph©n m«n cđa Ng÷ v¨n th× t¸c phÈm v¨n häc chiÕm vÞ trÝ quan träng.
Trong s¸ch gi¸o khoa phÇn V¨n häc ®ỵc biĨu hiƯn b»ng c¸c v¨n b¶n. Khi häc tËp häc sinh ph¶i “Đäc – hiĨu
v¨n b¶n”. VËy “ Đäc - hiĨu v¨n b¶n” lµ g×? Kh¸i niƯm “Đäc - hiĨu v¨n b¶n” kh«ng diễn t¶ hµnh ®éng t¸ch rêi
®äc vµ hiĨu. “§äc - hiĨu v¨n b¶n” lµ ho¹t ®éng ®äc v¨n mét c¸ch nghiªm tóc cã nghiỊn ngÉm, c¶m xóc, tëng
tợng vµ liªn tëng. B¶n chÊt ®äc – hiĨu lµ t×m hiĨu ph©n tÝch ®Ĩ chiÕm lÜnh v¨n b¶n b»ng nhiỊu ph¬ng ph¸p vµ
h×nh thøc d¹y häc v¨n, trong ®ã ph¬ng ph¸p d¹y häc v¨n b»ng hƯ thèng c©u hái c¶m thơ v¨n b¶n ®ỵc thùc hiƯn
díi h×nh thøc ®èi tho¹i sÏ lµ h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p chđ ®¹o. C¸c t¸c gi¶ trong Ng÷ V¨n 6 tËp mét s¸ch gi¸o

viªn ®· lý gi¶i nh sau “ Kh¶ n¨ng ®äc – hiĨu (bao gåm c¶ c¶m thơ) mét t¸c phÈm v¨n ch¬ng lƯ thc kh«ng Ýt
vµo viƯc cã thĨ tr¶ lêi ®ỵc hay kh«ng nh÷ng c©u hái ®Ỉt ra ë nh÷ng cÊp ®é kh¸c nhau. Møc thÊp nhÊt lµ chØ cÇn
sư dơng nh÷ng th«ng tin cã ngay trong v¨n b¶n. §ã lµ trêng hỵp c©u tr¶ lêi s½n cã trong bµi chØ míi biÕt ®äc
trªn dßng. Møc cao h¬n lµ bc ph¶i suy nghÜ vµ sư dơng nh÷ng th«ng tin trong bµi. §ã lµ trêng hỵp ph¶i suy
nghÜ ra c©u tr¶ lêi, lµ tr×nh ®é ®· biÕt ®äc gi÷a dßng. Cao h¬n lµ yªu cÇu kh¸i qu¸t, liªn hƯ gi÷a nh÷ng c¸i mµ
häc sinh ®· ®äc víi thÕ giíi bªn
ngoµi ®ã lµ tr×nh ®é vỵt ra khái dßng ®Ĩ ®äc v¨n b¶n. Kh¸m ph¸ v¨n b¶n theo híng Êy th× häc sinh kh«ng chØ
høng thó hiĨu s©u v¨n b¶n mµ cßn liªn hƯ ®ỵc mét c¸ch sinh ®éng tù nhiªn víi nh÷ng vÊn ®Ị trong cc sèng.
Nh vËy “Đäc - hiĨu v¨n b¶n” ®ßi hái ngêi ph¶i cã th¸i ®é chđ ®éng tÝch cùc vµ s¸ng t¹o trong ®äc v¨n. C¸c v¨n
b¶n ®ỵc häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n 8 bao gåm:
1.Mét sè trun ViƯt Nam 1930 1945–
- T«i ®i häc (Thanh TÞnh)
- Trong lßng mĐ (TrÝch “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” – Nguyªn Hång)
- Tức nước vỡ bờ ( Trích “ Tắt đèn” – Ngô Tất Tố)
- Lão Hạc (Nam Cao )
2 .Mét sè trun níc ngoµi
- C« bÐ b¸n diªm (An - ®Ðc – xen)
- §¸nh nhau víi cèi xay giã (TrÝch “§«n-ki-h« tª” – XÐc-van-tÐc)
- ChiÕc l¸ ci cïng (OHen-ri)
- Hai c©y phong (Ai-ma-tèp)
3.Mét sè v¨n b¶n th¬ tr÷ t×nh giµu u tè biĨu c¶m.
- C¶m t¸c vµo nhµ ngơc Qu¶ng §«ng (Phan Béi Ch©u)
- §Ëp ®¸ ë C«n L«n (Phan Ch©u trinh)
- Mn lµm th»ng Ci (T¶n §µ)
- ¤ng §å (Vò §×nh Liªn)
- Hai ch÷ níc nhµ (Á Nam TrÇn Tn Kh¶i)
- Nhí rõng (ThÕ L÷)
- Quª h¬ng (TÕ Hanh)
- Khi con tó hó (Tè H÷u)
- Tøc c¶nh P¸c Bã, Ng¾m tr¨ng (Hå ChÝ Minh)

4. Mét sè t¸c phÈm nghÞ ln
- ChiÕu dêi ®« (Lý C«ng n)
- HÞch tíng sÜ (TrÇn Qc Tn)
- Níc §¹i ViƯt ta (Ngun Tr·i)
- Bµn ln vỊ phÐp häc (Ngun ThiÕp)
- Th m¸u (Nguyễn Ái Quốc)
- §i bé ngao du ( Ru – xô)
5.Đo¹n trÝch kÞch:
- ¤ng Gc-đanh mỈc lƠ phơc ( Mô – li –e)
6.Mét sè v¨n b¶n nhËt dơng:
- Th«ng tin vỊ tr¸i ®Êt n¨m 2000.
- ¤n dÞch, thc l¸
- Bài toán dân số
Víi c¸c lo¹i v¨n b¶n trªn, kü n¨ng “Đäc - hiĨu v¨n b¶n” cÇn ®¹t tíi møc ®é sau:
1.BiÕt ®äc thÇm, ®äc thµnh tiÕng cã diƠn c¶m.
2.BiÕt chän ®äc nh÷ng ®o¹n v¨n b¶n cã minh häa cho c¸c nhiƯm vơ häc tËp mét c¸ch chÝnh x¸c, tèc ®é võa
ph¶i, ®óng víi néi dung v¨n b¶n.
3. BiÕt ®äc nhanh c¸c ®o¹n v¨n b¶n, ng÷ liƯu cã nh÷ng c¸ch dïng tõ ng÷ vµ cÊu tróc c©u phøc t¹p víi n¨ng
lùc ph¸n ®o¸n ng«n ng÷ nhanh nh¹y.
4. BiÕt ®Ỉt c©u hái cho m×nh hc cho ngêi kh¸c ®Ĩ hiĨu mơc ®Ých v¨n b¶n vµ c¸c yªu cÇu cđa néi dung häc
tËp.
5. BiÕt tãm t¾t, chia ®o¹n, x¸c ®Þnh chđ ®Ị, mèi liªn hƯ gi÷a c¸c phÇn trong v¨n b¶n vµ biÕt ®Ỉt tªn cho ®o¹n
v¨n
6. BiÕt nhËn ra c¸c c©u v¨n, ®o¹n v¨n hay, cã néi dung s©u s¾c vµ hiĨu ®ỵc nghÜa, vai trß vµ t¸c dơng cđa cac
tõ ng÷, c©u then chèt, c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuật trong ®o¹n v¨n ®ã.
7. Nhí chÝnh x¸c mét sè c©u, ®o¹n vµ v¨n b¶n hay, th¬ hay biÕt b×nh gi¸ chi tiÕt nghƯ tht trong c¸c v¨n
b¶n .
8. §äc vµ hiĨu ®ỵc c¸c ph¬ng thøc biĨu ®¹t kh¸c nhau vµ ®Ỉc ®iĨm thĨ lo¹i, th¸i ®é, t×nh c¶m vµ t tëng cđa
t¸c gi¶ .
9. X¸c ®Þnh ®ỵc c¸c hƯ thèng ln ®iĨm vµ tun lËp ln trong c¸c v¨n b¶n qua viƯc

tỉng kÕt c¸c t¸c phÈm tù sù, tr÷ t×nh, nghÞ ln, nhËt dơng vµ sù kÕt hỵp c¸c ph ¬ng thøc tù sù, miªu t¶, biĨu
c¶m, lËp ln, thut minh trong mét sè t¸c phÈm qua viƯc hƯ thèng ho¸ c¸c kh¸i niƯm: ThĨ lo¹i, ®Ỉc ®iĨm cđa
trun ng¾n, tiĨu thut vµ thĨ hiƯn ®¹i.
Nh vËy "§äc - hiĨu v¨n b¶n" ®· thùc hiƯn ph¬ng ch©m tÝch hỵp. HS vËn dơng ®ỵc kü n¨ng, hiĨu bݪt vỊ mét
ph©n m«n nµy vµo viƯc häc tËp ph©n m«n kh¸c. Trong thùc tÕ, rÊt hiÕm nh÷ng v¨n b¶n chØ dïng mét ph ¬ng
thøc biĨu ®¹t mµ mét trong nh÷ng träng t©m cđa phÇn tËp lµm v¨n lµ d¹y cho häc sinh biÕt ph©n tÝch, biÕt thùc
hiƯn sù kÕt hỵp c¸c ph¬ng thøc Êy. ChÝnh ®iỊu ®ã ®· t¹o ra mét trêng tÝch hỵp v« cïng réng lín. Phần híng
dÉn "§äc - hiĨu v¨n b¶n" trong SGK ®· t¹o ra c¬ chÕ cho sù tÝch hỵp Êy. §iỊu quan träng lµ gi¸o viªn cÇn thùc
sù n¨ng ®éng, biÕt vËn dơng linh ho¹t vµ khi cÇn vÉn cã thĨ t¹o ra nh÷ng t×nh hng tÝch hỵp míi. ViƯc ®äc
hiĨu, ph©n tÝch, b×nh gi¸ c¸c lo¹i v¨n b¶n sÏ gióp HS cã ®iỊu kiƯn tèt h¬n c¸c néi dung lµm v¨n tù sù, thut
minh vµ nghÞ ln. Ho¹t ®éng "§äc - hiĨu v¨n b¶n" gióp HS qua viƯc ®äc ®óng sÏ c¶m nhËn vµ hiĨu ®óng
nh÷ng th«ng tin, hiĨn ng«n vµ hµm ng«n trong v¨n b¶n. NÕu quan niƯm v¨n b¶n lµ sù tỉng hỵp cđa 3 cÊu tróc:
CÊu tróc ng«n ng÷, cÊu tróc h×nh tỵng vµ cÊu tróc ý nghÜa th× ®èi víi HS líp 8 thùc hiƯn tèt ho¹t ®éng "§äc -
hiĨu v¨n b¶n" cã nghÜa lµ HS ph¶i n¾m vµ lý gi¶i ®ỵc mèi liªn hƯ cđa ba líp cÊu tróc nµy kh«ng chØ trªn ph¬ng
diƯn cđa tõ ng÷, c©u ch÷, nhÞp ®iƯu mµ cßn hiĨu ®ỵc gi¸ trÞ biĨu ®¹t vµ biĨu c¶m cđa ng«n tõ nh lµ ph¬ng tiªn
®Ĩ thĨ hiƯn h×nh tỵng nghƯ tht, hiĨu ®ỵc nh÷ng quan ®iĨm, t tëng vỊ con ngêi, vỊ thêi ®¹i, vỊ ý tëng gi¸o dơc
cđa t¸c gi¶ gưi g¾m trong v¨n b¶n
§èi víi mét sè trun níc ngoµi trong SGK ng÷ v¨n 8 th× ®ã lµ nh÷ng v¨n b¶n tù sù tiªu biĨu cã lèi kĨ
chun hÊp dÉn, néi dung giµu tÝnh nh©n ®¹o. C¸c v¨n b¶n nµy ®ỵc häc song song víi c¸c néi dung lµm v¨n,
®o¹n v¨n tù sù kÕt hỵp víi miªu t¶ vµ biĨu c¶m còng lµ do dơng ý d¹y tÝch h¬p cđa c¸c t¸c gi¶ nh»m gióp HS
cã c¸i nh×n toµn diƯn h¬n vỊ sù biÕn ho¸ cđa tù sù còng nh sù ®an xen c¸c u tè miªu t¶, biĨu
c¶m trong v¨n tù sù. Ở ®ã cã sù ®éc ®¸o vỊ c¸ch t¹o dùng t×nh hng trun, c¸ch
s¾p xÕp t×nh tiÕt, tr×nh tù kĨ, c¸ch kh¾c ho¹ nh©n vËt, c¸ch chän ng«i kĨ, lêi kĨ
Trong gi¸o ¸n míi, ho¹t ®éng "§äc - hiĨu v¨n b¶n" cã thĨ ®ỵc tiÕn hµnh tn tù theo 3 híng nh»m
vµo c¸c néi dung cđa v¨n b¶n, ®ã lµ
- §äc – tìm hiểu chung v¨n b¶n
- §äc - hiĨu néi dung v¨n b¶n
- §äc-hiĨu ý nghóa v¨n b¶n
1 .Hoạt động 1: Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
§©y lµ ho¹t ®éng tiÕp nhËn c¸c dÊu hiƯu c¬ b¶n cđa v¨n b¶n như tìm hiểu về :

- Tác giả, tác phẩm
- Chú thích từ khó
- Phương thức biểu đạt
- Bố cục
Mçi v¨n b¶n ®ỵc t¹o ra chđ u tõ mét ph¬ng thøc biĨu ®¹t nµo ®ã t¬ng øng víi c¸c ph¬ng thøc ph¶n ¸nh
b»ng nghƯ tht nh tù sù hc tr÷ t×nh .§ång thêi mçi v¨n b¶n tån t¹i trong mét kiĨu d¸ng thĨ nµo ®ã nh
trun, ký , th¬
§äc – tìm hiểu chung v¨n b¶n phï hỵp víi ®Ỉc ®iĨm cđa thĨ lo¹i v¨n b¶n. Ở v¨n b¶n tù sù, ®äc ®Ĩ n¾m
ch¾c chi c¸c sù viƯc sung quanh nh©n vËt ®Ĩ tõ ®ã ®¸nh gi¸ tÝnh chÊt x· héi cđa sù viƯc vµ nh©n vËt. ë v¨n
b¶n tr÷ t×nh- biĨu c¶m th× ®äc ®Ĩ ®ång c¶m víi nçi niỊm cđa con ngêi. Cßn trong v¨n b¶n nghÞ ln th× ®äc ®Ĩ
n¾m b¾t c¸c t tëng cđa t¸c gi¶ qua hƯ thèng ln ®iĨm, ln cø.
ChÝnh v× vËy "§äc – tìm hiểu chung v¨n b¶n" ®ỵc coi lµ khëi ®iĨm cđa qu¸ tr×nh "§äc - hiĨu v¨n
b¶n", nã sÏ t¹o c¬ héi tÝch hỵp râ rƯt gi÷a v¨n, tËp lµm v¨n, më lng m¹ch cho ho¹t ®éng, t×m hiĨu s©u v¨n
b¶n ®ång thêi rÌn lun kiÕn thøc vµ kü n¨ng nhËn biÕt c¸c kiĨu lo¹i v¨n b¶n.
2. Ho¹t ®éng 2: §äc - HiĨu néi dung v¨n b¶n
§©y lµ ho¹t ®éng ®i sau vµo v¨n b¶n nh»m ph¸t hiƯn, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ v¨n b¶n tõ c¸c chi tiÕt nỉi bËt. Néi
dung v¨n b¶n bao gåm néi dung ®êi sèng vµ h×nh thøc thĨ hiƯn. néi dung cđa c¸c t¸c phÈm v¨n häc kh«ng chØ
®¬n thn lµ néi dung ®êi sèng mµ lµ ®êi sèng ®ỵc tỉ chøc trong c¸c t¸c phÈm theo nh÷ng c¸ch thøc cđa nghƯ
tht ng«n tõ. C¸i chÕt khđng khiÕp vµ ®au th¬ng cđa mét l·o n«ng nghÌo hiƯn lªn thËt sinh ®éng vµ c¶m ®éng
trong lêi v¨n miªu t¶ tØ mØ víi v« sè tõ l¸y, tõ tỵng h×nh vµ tõ tỵng thanh ë phÇn kÕt trun "L·o H¹c" cđa Nam
Cao.
Kh«ng cã néi dung nµo n»m ngoµi h×nh thøc cđa t¸c phÈm. Nh vËy thùc chÊt cđa viƯc ®äc hiĨu néi
dung v¨n b¶n lµ sù ph¸t hiƯn ph©n tÝch chiÕm lÜnh c¸c thµnh phÇn néi dung v¨n b¶n trong c¸c dÊu hiƯu h×nh
thøc cđa nã
3. Ho¹t ®éng 3 : Đ äc - hiĨu ý nghÜa v¨n b¶n :lµ ho¹t ®éng ci cïng cđa mét qu¸ tr×nh ®äc hiĨu v¨n b¶n ,lµ
qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ c¸c ph¶m chÊt nỉi tréi cđa kÕt cÊu néi dung h×nh thøc cđa v¨n b¶n. HiĨu v¨n lµ hiĨu ® ỵc
c¸ch lµm, c¸ch kh¸m ph¸ ®êi sèng cđa t¸c gi¶. HiĨu v¨n cßn cã nghÜa lµ c¶m nhËn vỴ ®Đp cđa ng«n tõ, h×nh
¶nh, nhÞp ®iƯu thĨ lo¹i cđa v¨n b¶n . "§äc - hiĨu ý nghÜa v¨n b¶n" cßn më réng tíi mét ph¬ng diƯn ngoµi v¨n
b¶n, ®iỊu mµ lý ln gäi lµ cấp ®é ®äc vỵt ra khái dßng. Ch¼ng h¹n cã thĨ ®äc trong v¨n b¶n "Trong lßng mĐ"
Ng÷ v¨n líp 8 tËp 1, mét t×nh yªu ®au ®ín, trong s¸ng ,bỊn bØ cđa bÐ Hång dµnh cho mĐ lµ bµi ca thiªng liªng

cđa t×nh mÉu tư, nhng còng lµ h×nh ¶nh cđa ti th¬ cay ®¾ng, tđi cùc cđa mét nhµ v¨n yªu th¬ng v« h¹n nh÷ng
cc ®êi khèn khỉ- nhµ v¨n Nguyªn Hång.
Ở ho¹t ®éng nµy GV cã c¬ héi tÝch hỵp c¶ 3 ph©n m«n V¨n - TËp lµm v¨n - TiÕng viƯt
IV. Gi¸o ¸n minh ho¹
Tn 8. Bµi 8 .
TiÕt 29- 30
Văn bản ChiÕc l¸ ci cïng
(TrÝch )
O. Hen -ri
i. mơc tiªu
1. KiÕn thøc: Gióp HS c¶m nhËn ®ỵc tõ v¨n b¶n:
- T×nh yªu th¬ng cao c¶ gi÷a nh÷ng con ngêi lao ®éng nghÌo khỉ, thÊy ®ỵc nghƯ tht ch©n chÝnh lµ nghƯ
thuật v× sù sèng con ngêi.
- C¸ch kÕt thóc trun theo kiĨu ®¶o ngỵc t×nh hng hai lÇn ®· g©y bÊt ngê vµ høng thó cho ngêi ®äc
- Sù kÕt hỵp gi÷a c¸c u tè miªu t¶ vµ biĨu c¶m trªn nỊn tù sù lµ ®Ỉc ®iĨm cđa ph¬ng thøc biĨu ®¹t trong
v¨n b¶n nµy
2. Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng ®äc, kü n¨ng tãm t¾t trun, ph©n tÝch nh©n vËt
3. Th¸i ® ộ : gi¸o dơc t×nh yªu th¬ng con ngêi, t×nh yªu nghƯ tht, cã ý thøc ®a u tè biĨu c¶m, miªu t¶ khi
lµm v¨n tù sù.
ii. Chn bÞ:
1.Chuẩn bò của GV : Gíao án , tranh minh ho¹ "ChiÕc l¸ ci cïng"
- B¶ng phơ
B¶ng 1: C©u nµo nãi vỊ viƯc mµ cơ B¬-men ®· lµm cho Gi«n - Xi trong ®o¹n trÝch ?
a. Cơ sỵ sƯt nh×n thÊy dây thêng xu©n ®ang rơng dÇn hÕt l¸.
b. Trong ®ªm ma tut cơ ®· vÏ chiÕc l¸ ci cïng trªn têng
c. Cơ ®· mắng Gi«n - xi kh«ng ®ỵc cã ý nghÜ ví vÈn
d. Cụ đã có ý đònh vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng.
B¶ng 2 : T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng kĨ l¹i sù viƯc cơ B¬- men vÏ chiÕc l¸ ci cïng mét c¸ch trùc tiÕp ?
a.V× Xiu mn tù m×nh kĨ viƯc ®ã cho Gi«n-xi nghe .
b.V× nhµ v¨n mn t¹o cho nh©n vËt vµ ngêi ®äc sù bÊt ngê lµm nỉi bËt ®øc hi sinh , tÊm lßng vÞ tha cđa cơ

B¬ -men.
c.V× ®ã lµ viƯc kh«ng quan träng.
d.V× ®ã lµ viƯc ngÉu nhiªn x¶y ra , nhµ v¨n kh«ng dù tÝnh tríc
2.Chuẩn bò của HS : §äc kü v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK
iii. ho¹t ®éng D ẠY HỌC
1. ỉ n ®Þnh tình hình lớp (1) : Kiểm tra sỉ số , tác phong
2. KiĨm tra bµi cò(5 )’ :
H: Ph©n tÝch mỈt tÝch cùc vµ mỈt h¹n chÕ cđa nh©n vËt §«n-ki-h«-tª trong ®o¹n
trÝch” §¸nh nhau víi cèi xay giã”cđa nhµ v¨n XÐc –van –tÐc.
- Dự kiến phương án trả lời của HS:
+ Mặt tích cực của Đôn – ki – hô – tê : Đó là lòng dũng cảm , ý nghó diệt trừ cái ác đem lại nhiều
điều tốt đẹp cho mọi người, xem nhẹ những nhu cầu vật chất cá nhân tầm thường.
+ Mặt hạn chế : Ý nghó của Đôn – ki – hô – tê thì tốt đẹp nhưng hành động lại điên rồ , quái gở,
hoang tưởng nên cuối cùng không đem lại kết quả tốt đẹp mà chỉ đem lại những hậu quả cho bản thân.
3. Bµi míi:
* Giới thiệu bài (1’):Trªn ®êi hiÕm g× nghÞch lý o¸i o¨m ! Cã c¸i thËt lµm ngêi ta ®au ®ín, hÐo mßn råi
chÕt lơi. Nhng l¹i cã c¸i gi¶ an đi , n©ng ®ì t©m hån nh mét liỊu thc thËp toµn ®¹i bỉ. H×nh ¶nh chiÕc l¸ th-
êng xu©n trong trun ng¾n lõng danh “ ChiÕc l¸ ci cïng” cđa nhµ v¨n Mü O.Hen-ri lµ mét trong nh÷ng liỊu
thc ®ã. Ở ®©y con ngêi ®ỵc håi sinh nhê mét t×nh yªu ®ỵc ®Ịn ®¸p , ®· tho¸t ®ỵc ¸c bƯnh bëi mét niềm tin
m·nh liƯt. ChiÕc l¸ ®ã nh thÕ nµo mµ l¹i cã søc m¹nh ®Õn nh vËy? Chúng ta cùng đi tìm hiểu truyện ngắn “
Chiếc lá cuối cùng” trong tiết học hôm nay.
* TiÕn tr×nh bµi d¹y
TG Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS Néi dung
14’
Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn ®äc vµ t×m hiểu chung:
I.§äc ,tìm hiểu chung
Híng dÉn c¸ch ®äc: Ph©n biƯt lêi kĨ,
t¶ cđa nhµ v¨n víi lêi nh©n vËt. Lêi
cđa Xiu khi kĨ vỊ c¸i chÕt cđa cơ B¬-
men ®äc giäng rng rng nghĐn ngµo.

Gäi HS ®äc
*Trun cã nh÷ng nh©n vËt nµo?
Nh©n vËt nµo ®ỵc kĨ ®Õn nhiỊu nhÊt?
Nh©n vËt nµo quan träng gãp phÇn
t¹o nªn chđ ®Ị cđa trun?
*X¸c ®Þnh c¸c sù viƯc trong ®o¹n
trÝch?
*Dùa vµ nh©n vËt vµ c¸c sù viƯc, kĨ
tãm t¾t ®o¹n trÝch.
*Tr×nh bµy hiĨu biÕt cđa em vỊ t¸c
gi¶ O.Hen -ri?
-3 HS ®äc tiÕp nèi – HS kh¸c
nhËn xÐt c¸ch ®äc.
-3 HS ®äc tiÕp nèi – HS kh¸c
nhËn xÐt c¸ch ®äc.
-Gåm 3 nh©n vËt: Xiu. Gi«n –
xi vµ B¬-men (ngoµi ra cßn B¸c
sÜ)
-Gi«n-xi ®ỵc nh¾c nhiỊu nhÊt.
-B¬-men (chiÕc l¸ ci cïng)
gãp phÇn t¹o nªn chđ ®Ị cđa
trun.
-3 sù viƯc:
+Gi«n-xi ®ỵi c¸i chÕt
+Gi«n-xi vỵt qua c¸i chÕt
+C¸i chÕt cđa cơ B¬-men vµ bÝ
mËt cđa chiÕc l¸ ci cïng.
-1 HS kĨ tãm t¾t
-1 HS nhËn xÐt, GV bỉ xung.
-T¸c gi¶: 1862 – 1910, nhµ v¨n

Mü chuyªn viÕt trun ng¾n.
-Trun cđa «ng nhĐ nhµng, to¸t
1.§äc
2.KĨ tãm t¾t
*Trun s¸ng t¸c kho¶ng thêi gian
nµo? VÞ trÝ ®o¹n trÝch?
*Trun ®ỵc kĨ theo ng«i thø mÊy?
T¸c dơng cđa ng«i kĨ?
*V¨n b¶n sư dơng ph¬ng thøc biĨu
®¹t nµo?
lªn tinh thÇn nh©n ®¹o, yªu th-
¬ng ngêi nghÌo khỉ rÊt c¶m
®éng.
-Trun s¸ng t¸c kho¶ng ci
thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX.
-§o¹n trÝch chiÕm phÇn ci t¸c
phÈm.
-Ng«i kĨ: ng«i thø 3 –T¹o cho
sù viƯc mang tÝnh chÊt kh¸ch
quan.
-Ph¬ng thóc biĨu ®¹t: tù sù kÕt
hỵp miªu t¶ vµ biĨu c¶m.
3.Chó thÝch
a. T¸c gi¶ (1862 – 1910)
-Lµ nhµ v¨n Mü chuyªn viÕt
trun ng¾n.
b.T¸c phÈm:
- VÞ trÝ ®o¹n trÝch: chiÕm
h¼n ®o¹n ci t¸c phÈm.
4. Ngôi kể : Ngôi thứ ba

5.Phương thức biểu đạt : tù
sù kÕt hỵp miªu t¶ vµ biĨu
c¶m.
58’
Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn đọc - hiĨu néi dung v¨n b¶n: II.Đọc - hiĨu nội dung v¨n
b¶n:
*Dùa vµo phÇn ch÷ in nhá, giíi thiƯu
mét vµi nÐt cơ thĨ vỊ cơ B¬- men.
*Em hiĨu thÕ nµo lµ mét kiƯt t¸c?
(KiƯt t¸c lµ g×?)
* Ở ®Çu ®o¹n trÝch ta thÊy Xiu vµ B¬-
men ngã ra ngoµi cưa sỉ nh×n d©y Th-
êng Xu©n, em thÊy cơ B¬-men cã th¸i
®é g×?
-§©y lµ b¶n dÞch song ta vÉn cÇn lu ý
“Thêng xu©n” cßn cã n¬i gäi lµ “Tr-
êng xu©n”
*Em h·y tëng tỵng ra lêi ®éc tho¹i
cđa cơ B¬ - men lóc nµy.
B¶ng phơ 1: §a ra cho häc sinh quan
s¸t.
-Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi.
+Theo em cơ ®· vÏ trong hoµn c¶nh
nµo? Cơ cã nãi viƯc lµm cđa m×nh víi
ai kh«ng? Chi tiÕt nµo nãi lªn ®iỊu
®ã?
+Th¸i ®é vµ vÞªc lµm cđa cơ B¬-men
gióp em hiĨu g× vỊ t×nh c¶m cđa cơ
®èi víi Gi«n-xi?
-lµ mét ho¹ sÜ nghÌo, kiÕm tiỊn

b»ng c¸ch ngåi lµm mÉu vÏ cho
c¸c ho¹ sÜ trỴ.
- M¬ íc vÏ mét kiƯt t¸c nhng 40
n¨m nay cha thùc hiƯn.
-KiƯt t¸c lµ mét t¸c phÈm nghƯ
tht ®Ỉc s¾c ®· ®ỵc c«ng
nhËn…
- Sỵ sƯt khi thÊy d©y thêng xu©n
®ang rơng dÇn hÕt l¸.
*H/S th¶o ln theo nhãm: Tù
béc lé: VD “cã lÏ thêi tiÕt thÕ
nµy th× ®ªm nay chiÕc l¸ sÏ
rơng. Ta ph¶i lµm g× ®Ĩ cøu con
bÐ téi nghiƯp. À ta cã c¸ch
råi nÕu nh… chiÕc l¸ ci cïng
cha rơng ”…
*Ho¹t ®éng chung c¶ líp.
B.ViƯc cơ b¬-men lµm cho
Gi«n-xi vÏ chiÕc l¸ ci cïng
trong ®ªm ma tut l¹nh lÏo.
-Cơ vÏ ©m thÇm, lỈng lÏ b»ng
chøng lµ: “Ngêi ta t×m thÊy
chiÕc thang trén lÉn ”… …
-Yªu th¬ng lo l¾ng hÕt lßng cho
sè phËn cđa Gi«n-xi
+H/S quan s¸t b¶ng phơ 2.
Th¶o ln nhãm, lµm bµi tËp
tr¾c nghiƯm trªn giÊy.
-§¹i diƯn lªn lµm trªn b¶ng phơ.
1.KiƯt t¸c cđa cơ B¬-men.

-ChiÕc l¸ ci cïng ®ỵc vÏ
trong ®ªm ma tut phò
phµng.

-ThĨ hiƯn t×nh th¬ng yªu
+T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng trùc tiÕp miªu
t¶ viƯc cơ B¬-men vÏ chiÕc l¸ nh thÕ
nµo mµ ®ỵi ®Õn dßng ci cđa trun
míi cho b¹n ®äc biÕt qua lêi cđa
Xiu?
-Gäi ®¹i diƯn häc sinh lµm trªn b¶ng
phơ sau khi thu giÊy.
+ Em h·y nhËn xÐt nghƯ tht cđa
c¸ch kĨ chun Êy?
+ PhÇn ci trun t¸c gi¶ ®Ĩ cho Xiu
nhËn xÐt vỊ bøc vÏ nh thÕ nµo? Em cã
®ång ý víi ý kiÕn ®ã kh«ng?
B×nh:
Bøc vÏ lµ mét kiƯt t¸c bëi nã ®· cøu
sèng mét con ngêi. §Ĩ hoµn thµnh nã
ngêi ho¹ sÜ kh«ng chØ dïng bót l«ng,
bét mµu mµ b»ng c¶ t×nh yªu th¬ng,
®øc hi sinh cao q. Cơ ®· ®¸nh ®ỉi
c¶ m¹ng sèng cđa m×nh ®Ĩ giµnh l¹i
sù sèng cho Gi«n –Xi.
+ Theo em khi vÏ chiÕc l¸ ci cïng,
cơ B¬-men cã nghÜ ®Õn viƯc m×nh
®ang lµm nghƯ tht, ®ang thùc hiƯn
c«ng tr×nh ®Ĩ cã lu danh hËu thÕ
kh«ng? §iỊu dã cã ý nghÜa g×?

B×nh:
Cơ B¬-men trë thµnh ngêi ch©m ngßi,
ngêi kh¬i ngn lµm rùc lªn ngän lưa
t×nh yªu cc sèng vÜnh cưu cho
Gi«n-xi nhng chÝnh nã ®· ®Çy nhanh
ngêi s¸ng t¹o ra nã vỊ câi h v«. C¸i
nghÜa cư Êy cđa cơ B¬-men chÝnh lµ
mét kiƯt t¸c; kh«ng cã bè cơc, ®êng
nÐt, s¾c mµu nhng thËt kú diƯu vµ bÊt
diƯt.
+ Theo em qua h×nh ¶nh chiÕc l¸ vÏ
trªn têng vµ c¸ch s¸ng t¸c ©m thÇm
cđa cơ B¬-men, nhµ v¨n mn nãi
®iỊu g× víi chóng ta?
GV cã thĨ híng dÉn häc sinh liªn hƯ
®Õn c¸c nhµ v¨n ViƯt Nam qua “L·o
H¹c”, “Trong lßng mĐ”.
* Tích hợp với Tập làm văn :T×m
c¸c u tè miªu t¶ vµ biĨu c¶m, trong
v¨n b¶n c¸c u tè ®ã ®· gióp nhµ
v¨n hoµn thµnh xt s¾c h×nh tỵng
nghƯ tht “chiÕc l¸ ci cïng “ nh
+T¹o cho nh©n vËt vµ ngêi ®äc
bÊt ngê, lµm nỉi bËt ®øc hy sinh
vµ lßng vÞ tha cđa B¬-men.
-NghƯ tht kĨ chun ®¶o lén
thêi gian.
-Xiu nhËn xÐt: “®ã lµ mét kiƯt
t¸c” ®ã lµ nhËn xÐt hoµn toµn
®óng.

-V× nã gièng nh thËt ®Õn nçi 2
ho¹ sÜ thËt còng kh«ng nhËn ra.
- Nã ra ®êi trong hoµn c¶nh
kh¾c nghiƯt cđa mét t×nh yªu th-
¬ng m¹nh mÏ vµ sù hy sinh cao
thỵng.
- Nã thỉi vµo t©m hån Gi«n –xi
h¬i Êm vµ nghÞ lùc, gióp c« vỵt
qua c¸i chÕt trë vỊ sù sèng.
- Cơ kh«ng hỊ nghÜ nh vËy mµ
chØ ®¬n gi¶n lµ may ra cã thĨ
cøu ®ỵc c« bÐ Gi«n-xi ®¸ng th-
¬ng.
- §iỊu ®ã cµng lµm t¨ng thªm
gi¸ trÞ nh©n v¨n cđa t¸c phÈm.
-Nhµ v¨n mn ca ngỵi t×nh yªu
th¬ng, tÊm lßng vÞ tha cđa
nh÷ng con ngêi nghÌo khỉ trªn
®Êt Mü nãi riªng, trªn mäi miỊn
tr¸i ®Êt nãi chung
-NghƯ tht ch©n chÝnh ph¶i h-
íng tíi con ngêi vµ v× con ngêi.
- HS tìm và phát biểu
-VD: “Nhng « k×a!” “ngµ h«m
®ã tr«i qua kiĨu Hµ Lan ”… …
→ gióp ngêi đọc thÊy râ thiªn
nhiªn kh¾c nghiƯt vµ chiÕc l¸
ci cïng ®ang hÐo tµn, theo
quy lt tự nhiªn nã
bao la của cụ Bơ – men đối

với Giôn - xi
- §øc hy sinh vµ lßng vÞ tha
cao q cđa cơ B¬-men.
- Bøc vÏ lµ mét kiƯt t¸c, lµ
mét t¸c phÈm nghƯ tht h-
íng tíi con ngêi
-T¸c phÈm mang gi¸ trÞ
nh©n v¨n lớn lao.
=>Kiệt tác « Chiếc lá cuối
cùng »được vẽ bằng cả tình
thương yêu bao la và đức
hy sinh cao thượng của cụ
già Bơ - men
thÕ nµo?
*Chuyển ý sang mục 2(Tiết 30)
+ H·y t×m nh÷ng chi tiÕt nãi lªn th¸i
®é vµ viƯc lµm cđa Xiu dµnh cho
Gi«n-xi.?
+Nh÷ng chi tiÕt Êy ®· nãi lªn t×nh
c¶m g× cđa Xiu ®èi víi Gi«n –Xi ?
Xiu liƯu cã biÕt sù thËt vỊ chiÕc l¸
ci cïng ngay tõ ®Çu kh«ng? Chi
tiÕt nµo gióp em biÕt ®iỊu ®ã ?

+C©u v¨n “Nhng « k×a” ®· diƠn t¶
t©m tr¹ng g× cđa ai ?

+ VËy theo em Xiu biÕt sù thËt vµo
lóc nµo? T¹i sao c« l¹i b×nh tÜnh khi
lÇn thø 2 Gi«n-xi b¶o kÐo mµnh lªn?

-NÕu Xiu biÕt tríc ý ®inh cđa cơ B¬-
men th× trun cã bít søc hÊp dÉn
kh«ng v× sao?
-GV: Cho ®Õn hai, ba ngµy sau khi
ch¾c ch¾n Gi«n-xi khái bƯnhXiu míi
khoan thai kĨ vỊ sù thËt cđa chiÕc l¸
dòng c¶m.
+VËy c¸ch ng¾t ®o¹n, ®¶o ngỵc thêi
gian nh thÕ cã t¸c dơng g× ?
GV:Cïng víi nh©n vËt B¬-men, Xiu
sÏ rơng – lµ ®iỊu kh«ng thĨ
tr¸nh khái. ThÊy ®ỵc sù dòng
c¶m trêng tån cđa chiÕc l¸.
-Sỵ sƯt ngã ra ngoµi cưa sỉ nh×n
d©y thêng xu©n ®ang rơng dÇn
hÕt l¸ mµ ch¼ng biÕt nãi n¨ng
g×.
-Khi nghe Gi«n-xi ra lƯnh kÐo
mµnh lªn, Xiu lµm theo mét
c¸ch ch¸n n¶n gÇn nh tut
väng.
-Cè hÕt søc ch¨m sãc Gi«n-xi:
nÊu ch¸o, pha s÷a, mêi b¸c sÜ…
ThĨ hiƯn t×nh yªu th¬ng, ch¨m
sãc Gi«n-xi nh ®èi víi ®øa em
rt thÞt
-Lóc ®Çu Xiu kh«ng hỊ biÕt sù
thËt ®ã. v× vËy mµ khi Gi«n-xi
b¶o kÐo mµnh lªn, c« ®· “lµm
theo mét c¸ch ch¸n n¶n” sau ®ã

cßn “cói khu«n mỈt hèc h¸c”
xng ngêi bƯnh nãi lêi n·o
nt.
-T©m tr¹ng ng¹c nhiªn kh«ng
ngê chiÕc l¸ ci cïng cßn trªn
cµnh trong hoµn c¶nh kh¾c
nghiƯt Êy.
-§ã lµ t©m tr¹ng cđa Gi«n-xi vµ
Xiu
HS th¶o ln:
Cã thĨ ngay khi kÐo mµnh lªn
lÇn thø hai, c« ®· ®Õn ®ã xem
thùc h ra sao vµ c« ®· dÊu sù
thËt ®ã víi Gi«n-xi.
-Trun sÏ bít hÊp dÉn v× Xiu
kh«ng bÞ bÊt ngê vµ kh«ng lµm
nỉi bËt ®ỵc t©m tr¹ng lo l¾ng
thÊm ®ỵm t×nh yªu cđa xiu.
- Lµm cho nh©n vËt trë nªn tinh
tÕ, vai trß ngêi chÞ cđa Xiu cµng
thªm nỉi bËt.
- Giäng kĨ thđ thØ, t©m t×nh nh
mét lµn h¬i Êm, dÞu dµng gi÷a
®ªm ®«ng gi¸ bt
2.T×nh yªu th ¬ng cđa Xiu .
- Lo sợ khi nhìn vài chiếc
lá ít ỏi trên tường.
- Lo lắng cho bệnh tật của
Giôn – xi.
- Hết lòng chăm sóc Giôn -

xi
®· gãp nh÷ng mµu s¾c nhá nhĐ, trong
s¸ng lµm ®Đp thªm bøc tranh t×nh ng-
êi bao la, kú diƯu.
+Khi kh¾c ho¹ nh©n vËt Xiu, nhµ v¨n
®· sư dơng giäng kĨ nh thÕ nµo? HiƯu
qu¶ nghƯ tht cđa giäng kĨ Êy?
* Chuyển ý sang mục 3
+Em h·y nh¾c l¹i hoµn c¶nh sèng cđa
Gi«n - xi?
+Suy nghÜ cđa Gi«n-xi: “khi chiÕc l¸
ci cïng rơng sÏ chÕt” gióp em…
hiĨu g× vỊ t©m tr¹ng cđa Gi«n-xi?
+ Lóc nh×n thÊy chiÕc l¸ ci cïng
cha rơng vµo s¸ng h«m sau, Gi«n-xi
cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo?
+LÇn thø hai, khi trêi võa hưng s¸ng
Gi«n-xi l¹i kÐo mµnh lªn hµnh ®éng
®ã thĨ hiƯn t©m tr¹ng g×?
+Khi thÊy chiÕc l¸ ci cïng vÉn dai
d¼ng kiªn cêng chèng chäi l¹i kh¾c
nghiƯt cđa thiªn nhiªn,Gi«n-xi ®·
qut ®Þnh ra sao?
+Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn t©m tr¹ng
håi sinh ë Gi«n –xi?
GV b×nh: ChiÕc l¸ ci cïng Êy ®·
®em l¹i nhiƯt t×nh ti trỴ cđa Gi«n-
xi, trë l¹i cho c«, lµ ph¬ng thc mµu
nhiƯm kú diƯu. Nã nh mét tia lưa,
mét ®éng lùc lµm ph¸t sinh, néi lùc

gióp Gi«n-xi thay ®ỉi t©m tr¹ng, cã ®-
ỵc t×nh yªu céng sèng vµ ®Êu trang
®Ĩ chiÕn th¾ng bƯnh tËt.
+T¹i sao nhµ v¨n kÕt thóc truyện
b»ng lêi kĨ cđa Xiu mµ kh«ng ®Ĩ cho
Gi«n-xi ph¶n øng g× thªm ?
+ Truyện ®ỵc kÕt thóc trªn c¬ së 2 sù
kiƯn bÊt ngê ®èi lËp nhau t¹o nªn
- BÞ bƯnh nỈng, nghÌo, mang
t©m tr¹ng u ®èi gÇn nh bÊt lùc
tríc bƯnh tËt. C« chØ tr«ng ®ỵi
chiÕc l¸ ci cïng cđa c¸i d©y
leo giµ cçi kia rơng xng th× c«
l×a ®êi
- Ch¸n n¶n, mƯt mái vµ tut
väng bu«ng xu«i
-Ng¹c nhiªn nhng råi l¹i trë l¹i
t©m tr¹ng ban ®Çu
-Tµn nhÉn, l¹nh lïng thê ¬ víi
chÝnh b¶n th©n m×nh
-Nh×n chiÕc l¸ håi l©u, c« gäi
Xiu ®Ĩ t©m sù “ cã c¸i g× ®Êy…
mn chÕt lµ mét téi.”
-ThÌm ¨n ch¸o, ng s÷a, íc m¬
vÏ vÞnh…
-Thc men, sù ch¨m sãc nhiƯt
t×nh cđa b¹n, kh©m phơc sù gan
gãc kiªn cêng cđa chiÕc l¸.
-§ã cßn lµ qu¸ tr×nh ®Êu tranh
cđa b¶n th©n Gi«n-Xi ®Ĩ chiÕn

th¾ng c¸i chÕt
-KÕt thóc nh vËy sÏ t¹o cho
trun mét d ©m nh cßn v¬ng
vÊn ®Ĩ l¹i trong lßng ngêi ®äc
nhiỊu suy nghÜ vµ dù ®o¸n
+T×nh hng 1:Gi«n-xi ®ang
tiÕn dÇn ®Õn c¸i chÕt ci cïng
®· chiÕn th¾ng bƯnh tËt trë l¹i
yªu ®êi.
-T×nh hng 2: Cơ B¬-men ®ang
kh m¹nh ®Õn ci trun th×
l¹i qua ®êi
*C¸ch kĨ chun, ng¾t
®o¹n, ®¶o ngỵc thêi gian
lµm nỉi bËt vai trß ngêi chÞ
cđa Xiu víi Gi«n-xi: Giµu
lßng yªu th¬ng, cã tÊm lßng
vÞ tha cao c¶.
3.DiƠn biÕn t©m tr¹ng cđa
Gi«n-xi
-Ch¸n n¶n, mƯt mái, tut
väng, bu«ng xu«i
-Không còn niềm tin vào
sự sống
-Kh¸t khao ®ỵc sèng, ®ỵc
lµm nghƯ tht
hiƯn tỵng ®¶o ngỵc t×nh hng 2
lÇn,em h·y chØ râ ®iỊu ®ã.
4.§¶o ng ỵc t×nh hng 2
lÇn

-Mét cơ giµ ®i tõ sù sèng
®Õn c¸i chÕt ®Ĩ dÉn d¾t mét
c« g¸i tõ c¸i chÕt trë vỊ sù
sèng
5’ *Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn t×m hiĨu ý nghÜa v¨n b¶n : III.Tỉng kÕt
+Tõ sù ph©n tÝch trªn, h·y kh¸i qu¸
l¹i nghƯ tht cđa v¨n b¶n
+Nh÷ng nghƯ tht ®ã cã t¸c dơng g×
trong viƯc thĨ hiƯn néi dung v¨n b¶n?
NghƯ tht: C¸ch kĨ chun ®éc
®¸o nhiỊu t×nh tiÕt hÊp dÉn, S¾p
xÕp chỈt chÏ, khÐo lÐo, kÕt cÊu
®¶o ngỵc t×nh hng 2 lÇn, kh¾c
ho¹ râ nÐt t©m lÝ hµnh ®éng cđa
nh©n vËt
-Néi dung: Lµm nỉi bËt chiÕc l¸
dòng c¶m vµ ch©n dung nh÷ng
con ngêi nghÌo khỉ nhng t×nh
yêu th¬ng th× bao la v« tËn.
- HS đọc ghi nhớ SGK/90
1. Ng hệ thuật :
- Tình tiết hấp dẫn bất
ngờ
- Đảo ngược tình huống
hai lần gây hứng thú cho
người đọc.
2. Nội dung:
- Tình yêu thương cao cả
giữa những con người
nghèo khổ

- Nghệ thuật chân chính là
nghệ thuật củatình yêu
thương và hạnh phúc của
con người.
5’
Ho¹t ®ộng 4: Híng dÉn cđng cè lun tËp
IV. Lun tËp
+NÕu ®ỵc phÐp ®Ỉt tªn cho t¸c phÈm,
em sÏ chọn nhan ®Ị nµo? V× sao ?
+V× sao OHen-ri l¹i ®Ỉt tªn cho t¸c
phÈm cđa m×nh lµ “ ChiÕc l¸ ci
cïng “?
- HS th¶o ln nhãm, cư ®¹i
diƯn tr×nh bµy
- HS t chän miƠn c¸c em lÝ
gi¶i phï hỵp
-Ho¹t ®éng c¸ nh©n
-V×” chiÕc l¸ ci cïng” cã mét
vÞ trÝ quan träng xuyªn suốt
toµn bé cèt trun g©y xóc ®éng
vµ nhen lªn t×nh yªu sù sèng ®ã
lµ h×nh ¶nh c¶m ®éng tËn ®¸y
1.Chọn nhan ®Ị kh¸c cho
v¨n b¶n
+H·y tëng tỵng ra sù ph¶n øng cđa
Gi«n-xi khi nghe Xiu kĨ vỊ sù thËt
cđa chiÕc l¸ ci cïng vµ c¸i chÕt cđa
cơ B¬ -men.
Tõ sù tëng tỵng ®ã, em h·y viÕt l¹i
phÇn kÕt trun.

+Bøc tranh trong SGK minh ho¹ cho
c¶nh nµo cđa trun? NÕu ®ỵc vÏ
tranh minh ho¹ em sÏ chọn c¶nh nµo?
H·y nªu ý tëng ?
lßng ngêi vµ trë thµnh mét biĨu
tỵng nghƯ tht bÊt ngê ®éc ®¸o
mang ý nghÜa nh©n v¨n, nh©n
b¶n s©u s¾c
-Ho¹t ®éng nhãm
- Đại diện nhóm trình bày
- Các nhóm khác nhận xét góp
ý
- HS trình bày ý tưởng
2. ViÕt l¹i phÇn kÕt cđa
trun
3.Tr×nh bày ý tëng vÏ tranh

4. Dặn dò HS chuẩn bò cho tiết học tiếp theo(1’)
- Yªu cÇu HS vỊ nhµ häc ®Ĩ n¾m ch¾c néi dung nghƯ tht cđa t¸c phÈm- chđ ®Ị
- ViÕt mét ®o¹n v¨n tù sù kÕt hỵp miªu t¶ vµ biĨu c¶m vỊ mét nh©n vËt yªu thÝch trong v¨n b¶n
- Chuẩn bò tiết sau : Chương trình đòa phương phần Tiếng Việt
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:



P HẦN III : KẾT QUẢ
Trên đây là một kinh nghiệm nhỏ mà tôi mạnh dạn nêu trong việc giảng dạy môn Ngữ văn 8 . Từ kinh
nghiệm này tôi đã giảng dạy cho HS trong năm học qua và đạt được một số kết quả thật đáng khích lệ.
ViƯc “Đäc-hiĨu v¨n b¶n’’ víi biƯn ph¸p d¹y häc b»ng hƯ thèng c©u hái c¶m thơ v¨n b¶n ®ỵc thùc hiƯn díi
h×nh thøc ®èi tho¹i ®Ĩ ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ t¬ng ®èi kh¶ quan .Häc sinh ®· biÕt chän ®äc nh÷ng ®o¹n v¨n

b¶n minh ho¹ cho c¸c nhiƯm vơ häc tËp một c¸c chÝnh x¸c .Häc sinh cã n¨ng lùc ph¸n ®o¸n nhanh nh¹y nhng
ng÷ liƯu ng«n ng÷ hiĨu ®ỵc mơc ®Ých cđa c¸c v¨n b¶n .Đặc biƯt c¸c em ®· biÕt liªn hƯ gi÷a nh÷ng ®iỊu cã
trong v¨n b¶n víi thÕ giíi bªn ngoµi .Trong nh÷ng lêi ph¸t biĨu nh÷ng bµi kiĨm tra c¸c em ®· thùc sù hiĨu vµ
vËn dơng t¸c phÈm mét c¸ch linh ho¹t .
Qua việc hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản theo hướng tích cực, các em đã có những hứng thú hơn trong
học tập , từ chỗ lười chuẩn bò bài , không nắm vững nội dung , nghệ thuật của một văn bản HS đã thường
xuyên chuẩn bò bài trước khi đến lớp , đọc trước văn bản ở nhà .
Bài thi học kỳ về những câu hỏi liên quan đến phần Đọc – hiểu văn bản HS
đều làm được.
PHẦN I V: BÀI HỌC KINH NGHIỆM - KẾT LUẬN – ĐỀ XUẤT
1/Bµi häc kinh nghiệm
- §Ĩ giê häc cã hiƯu qu¶ tríc hÕt ngêi gi¸o viªn ph¶i n¾m ch¾c c¸c ph¬ng ph¸p “§äc –hiĨu v¨n b¶n’’ ,
nghiªn cøu thêm tài liệu tham khảo, sử dụng đồ dùng dạy học một cách hiệu quả đúng mục đích, đúng
trọng tâm văn bản.
- Vận dụng phương pháp này một cách linh hoạt tạo cho học sinh hứng thú trong giờ học
- Đối với những văn bản dài nhưng thời lượng giảng dạy ít như văn bản “ Thuế máu” của Nguyễn Ái
Quốc, muốn làm cho HS hứng thú với giờ học giáo viên nên cho HS những đoạn văn tiêu biểu nhằm khai
thác nội dung, nghệ thuật tiêu biểu của văn bản. Làm được như vậy vừa tránh tốn thời gian mà chất lượng
không cao vừa tránh cho HS mệt mỏi chán nản trong giờ học.
- Trong một văn bản GV có thể đặt nhiều câu hỏi khai thác văn bản từ dễ đến khó để mọi đối tượng HS
có thể tham gia xây dựng tiết học được sinh động , tạo cho HS hứng thú trong giờ học.
- Nên khuyến khích HS có những câu trả lời hay , chính xác một cách kòp thời để tạo tâm thế hứng
khởi trong giờ học.
2/ KÕt ln:
Việc tạo hứng thú cho HS trong môn học Ngữ văn thông qua việc “ Đọc – hiểu văn bản” không chỉ
giới hạn ở lớp 8 , mà nó là việc làm cho cả cấp học đối với môn Ngữ văn.
Tôi tin rằng nếu mỗi giáo viên ý thức được tầm quan trọng của việc “ Đọc – hiểu văn bản” trong việc
khai thác nội dung văn bản thì việc dạy học môn Ngữ văn sẽ có chất lượng khả quan, sẽ đưa học sinh đến
chỗ thích học môn học này. Từ đó các em sẽ vận dụng được kiến thức học văn vào các môn học khác và
vào cuộc sống một cách hiệu quả.

Tuy nhiên với khả năng còn hạn chế việc trình bày sáng kiến kinh nghiệm còn nhiều hạn chế , khiếm
khuyết mà tôi chưa nhìn thấy được. Tôi rất mong sự đóng góp ý kiến chân tình của đồng nghiệp và các
cấp lãnh đạo để tôi có thể làm tốt hơn trong những năm học tiếp theo.
3/ Đề xuất :
Để học sinh có thể “ Đọc – hiểu văn bản” tốt trong chương trình Ngữ văn 8 , tôi có một vài đề xuất
như sau :
- Hiện nay đồ dùng dạy học cho môn Ngữ văn còn thiếu nhiều , riêng môn Ngữ văn 8 chỉ có một vài
tranh ảnh của một vài tiết . Trong khi trong chương trình học có đến 28 văn bản nên tôi mong muốn các
cấp lãnh đạo cần trang bò thêm đồ dùng dạy học cho môn Ngữ văn đặt biệt là phân môn Văn học.
- Thường xuyên tổ chức các chuyên đề của phân môn Văn học để GV học hỏi kinh nghiệm nâng cao
chuyên môn .