Hoàn thiện công tác thu thuế ngoài quốc doanh huyện Bảo Yên tỉnh Lào Cai

LỜI MỞ ĐẦU
Sự hình thành và phát triển của Ngành Thuế có quan hệ mật thiết với sự
hình thành và phát triển của Nhà nước, thuế là công cụ chủ yếu trong việc thu
ngân sách của Nhà nước, nó góp phần điều tiết vĩ mô nền kinh tế, thực hiện vai
trò phân phối các nguồn lực tài chính.
Với định hướng phát triển và xu thế hội nhập của nước ta hiện nay thì
việc quản lý thu thuế hết sức phức tạp và gặp không ít khó khăn, vừa đảm bảo
nguồn thu cho ngân sách Nhà nước và vừa phải phù hợp, đảm bảo cho phát triển
sản xuất của các thành phần kinh tế.
Cũng như những vấn đề chung trong việc quản lý thu thuế của cả nước thì
chuyên đề này đóng góp cho ngành thuế huyện Bảo Yên một số giải pháp nhằm
tăng cường công tác quản lý thu thuế nói chung và thu thuế ngoài quốc doanh
nói riêng, đảm bảo thực hiện tốt pháp luật thuế và tăng thu ngân sách địa
phương nhằm phát triển kinh tế xã hội huyện Bảo Yên theo kịp sự phát triển
kinh tế - xã hội của tỉnh và của đất nước.
- Tính cấp thiết của chuyên đề.
Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước và thuế là một trong
những công cụ rất quan trọng trong việc điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Chính sách
thuế của Nhà nước luôn có quan hệ chặt chẽ đến việc giải quyết lợi ích kinh tế
giữa các chủ thể trong xã hội, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến các vấn đề vĩ
mô như : tiết kiệm, đầu tư, tăng trưởng kinh tế. Việc hoàn thiện chính sách thuế
sao cho phù hợp với hoàn cảnh kinh tế - xã hội là sự quan tâm hàng đầu của Nhà
nước.
Cùng với sự phát triển của đất nước, hệ thống thuế Việt Nam ngày càng
đổi mới hoàn thiện, phù hợp với nền kinh tế thị trường và hội nhập với thế giới.
Việc đổi mới chính sách thuế của Nhà nước ta trong thời gian vừa qua
góp phần không nhỏ trong việc khuyến khích đầu tư trong nước và đầu tư nước
1
ngoài, thúc đẩy sản xuất kinh doanh của các thành phần kinh tế, tạo nguồn thu
lớn cho ngân sách, góp phần tăng cường quản lý và điều tiết vĩ mô nền kinh tế.
Bên cạnh mặt tích cực của chính sách thuế hiện hành của Nhà nước ta thì việc

thực thi pháp luật thuế còn nhiều phức tạp và khó khăn trong việc quản lý về
lĩnh vực thuế. Tình trạng vi phạm pháp luật thuế còn phổ biến ở tất cả các thành
phần kinh tế của nước ta hiện nay như: trốn thuế, lợi dụng việc hoàn thuế để
“rút lõi” ngân quỹ nhà nước…
Nước ta đang đổi mới theo hướng công nghiệp hoá - hiện đại hoá và đang
tiến dần đến việc hội nhập với thế giới; các thành phần kinh tế đang phát triển
nhanh và đa dạng, do đó nhiều chính sách thuế đã lạc hậu và tạo nhiều kẽ hở.
Vậy cần phải tiếp tục đổi mới và điều chỉnh các chính sách thuế cho phù hợp là
rất cần thiết.
Tại văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX khẳng định “Tiếp tục cải
cách hệ thống thuế phù hợp với tình hình đất nước và cam kết quốc tế, đơn giản
hóa các sắc thuế; từng bước áp dụng hệ thống thuế thống nhất, không phân biệt
đầu tư trong nước và đầu tư nước ngoài. Nuôi dưỡng nguồn thu và thu đúng thu
đủ theo quy định của pháp luật. Hiện đại hoá công tác quản lý thu thuế của pháp
luật. Hiện đại hóa công tác quản lý thu thuế của Nhà nước”. Tại văn bản số
147/TB/TW ngày 16/7/2004 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng thông báo
kết luận của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2010 đã
khẳng định : “Chiến lược cải cách hệ thống thuế là một trong những nội dung
lớn của chiến lược tài chính đến năm 2010, có quan hệ chặt chẽ với quá trình hội
nhập kinh tế quốc tế.
Trong những năm qua, chúng ta đã có những tiến bộ trong việc cải cách
hệ thống thuế theo hướng tạo hành lang pháp luật trong chính sách thuế, quản lý
thuế, nâng cao trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân trong việc thực hiện
nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước, đồng thời từng bước điều chỉnh các sắc thuế
phù hợp với lộ tình hội nhập quốc tế”.
2
Cùng với những vấn đề chung trong việc quản lý thu thuế của nước ta thì
huyện Bảo Yên tỉnh Lào Cai cũng có nhiều vấn đề trong việc quản lý thu thuế
trên địa bàn nhất là việc quản lý thu thuế ngoài quốc doanh, tình trạng vi phạm
pháp luật thuế đã làm ảnh hưởng đến ngân sách địa phương và việc đầu tư cơ sở

hạ tầng nhằm phát triển kinh tế của huyện.
Vậy công tác quản lý thu thuế đạt hiệu quả sẽ không chỉ ý nghĩa về kinh
tế mà nó còn góp phần ổn định chính trị. Để đưa ra các giải pháp quản lý thu
thuế cho phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế là rất cần thiết.
Qua thực trạng việc thực hiện pháp luật thuế của huyện Bảo Yên tôi chọn
chuyên đề: Hoàn thiện công tác thu thuế ngoài quốc doanh huyện Bảo Yên
tỉnh Lào Cai.
- Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận chung về thuế, phân tích đánh giá
tình hình thực tế về công tác quản lý thu thuế, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm
tăng cường công tác quản lý thu thuế ngoài quốc doanh của địa phương góp
phần thúc đẩy kinh tế của huyện.
- Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Nội dung của chuyên đề chủ yếu nghiên cứu áp
dụng một số cơ chế chính sách thuế vào thực tiễn và quản lý thuế ở cấp địa
phương trên địa bàn huyện.
- Phạm vi nghiên cứu : Quản lý thu thuế trên địa bàn huyện Bảo Yên
trong 3 năm.
- Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện những mục tiêu, việc nghiên cứu đề tài dựa trên phương
pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Ngoài ra còn áp dụng các
phương pháp khác như : phương pháp thống kê, phương pháp hệ thống, phương
pháp phân tích.
* Kết cấu chuyên đề.
3
- Chuyên đề gồm có 3 chương:
- Lời mở đầu
- Chương I: Một số vấn đề lý luận cơ bản về thuế ngoài quốc doanh.
- Chương II : Thực trạng công tác thu thuế ngoài quốc doanh.
- Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thu thuế ngoài

quốc doanh.
- Kết luận chung.
4
CHƯƠNG I
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THUẾ
NGOÀI QUỐC DOANH
I. một số vấn đề về thuế
1. Khái niệm
- Sự ra đời của thuế gắn liền với sự ra đời và phát triển của Nhà nước. Để
duy trì hoạt động của Nhà nước cần phải có nguồn tài chính để chi tiêu nhằm
duy trì bộ máy quản lý Nhà nước và chi cho các công việc thuộc chức năng của
Nhà nước : xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng, quốc phòng, an ninh, phúc lợi
công cộng…
Do vậy đến nay, thuế được coi là nghĩa vụ của công dân và các tổ chức
kinh tế trong xã hội. Ở Việt Nam quy định của pháp luật : “Thuế là một khoản
nộp cho Nhà nước được pháp luật quy định theo mức thu và thời hạn nộp. Hay
nói cách khác thuế là hình thức đóng góp theo nghĩa vụ do Luật quy định cho
các doanh nghiệp và các thành phần kinh tế trong xã hội nộp cho Nhà nước bằng
phần thu nhập của mình”.
Đặc điểm
Từ khái niệm trên ta thấy thuế là một công cụ tài chính của Nhà nước,
được sử dụng để hình thành nên quỹ tiền tệ tập trung nhằm sử dụng cho mục
đích công cộng. Thuế có các đặc điểm cơ bản sau :
- Tính cố định của thuế
Nhà nước ban hành sắc thuế để làm công cụ, bắt buộc các thành phần
kinh tế trong xã hội phải đóng góp nghĩa vụ thuế. Luật thuế ban hành một mức
thu cố định cho các hàng hóa dịch vụ. Do có các mức cố định này mà Nhà nước
có thể tính trước được nguồn thu của mình, người nộp thuế cũng có thể tính
trước được mức sẽ phải nộp là bao nhiêu trong thu nhập của mình cho Nhà
nước. Thuế là nguồn thu lớn và thu một cách thường xuyên của Nhà nước, chỉ

5
cần có hoạt động sản xuất kinh doanh là phải nộp thuế cho Nhà nước. Do đó nhà
nước có nguồn tài chính để chi trả thường xuyên ổn định cho các nhu cầu của
mình.
- Tính bắt buộc
Nhà nước sử dụng quyền lực của mình bắt buộc các thành phần kinh tế có
sản xuất kinh doanh đều phải đóng một phần thu nhập của mình dưới hình thức
nộp thuế cho ngân sách Nhà nước. Do vậy Nhà nước đã ban hành các sắc thuế
trực thu, gián thu để buộc người sản xuất kinh doanh, người tieu dùng dịch vụ,
người có thu nhập cao phải nộp thuế theo quy định của các luật thuế do Nhà
nước ban hành.
- Tính không hoàn trả trực tiếp
Tính không hoàn trả trực tiếp thể hiện trên khía cạnh : người nộp thuế vào
ngân sách Nhà nước không có quyền đòi hỏi nhà nước phải cung cấp hàng hóa,
dịch vụ công cộng trực tiếp cho mình (điểm này thuế khác với phí, lệ phí là phí,
lệ phí mang tính chất hoàn trả trực tiếp cho người hưởng thụ). Người nộp thuế sẽ
nhận được một phần dịch vụ công cộng Nhà nước cung cấp chung cho cả cộng
đồng, giá trị phần dịch vụ đó không nhất thiết phải trùng với khoản thuế mà họ
phải nộp cho Nhà nước.
2. Vai trò của thuế
2.1. Thuế Là công cụ chủ yếu huy động nguồn lực vật chất cho Nhà
nước
Thuế là công cụ quan trọng của Nhà nước trong quá trình quản lý kinh tế.
Để huy động được nguồn lực vật chất cho ngân quỹ Nhà nước thì Thuế là công
cụ chủ yếu chiếm số lớn trong nguồn thu, để đảm bảo cho nhu cầu chi tiêu của
Nhà nước trong quá trình thực hiện các chức năng xã hội nói chung.
Sử dụng công cụ thuế để huy động tiền thuế cho Nhà nước có ưu điểm:
+ Phạm vi thu thuế rộng; đối tượng nộp thuế gồm toàn bộ thể nhân và
pháp nhân hoạt động kinh tế.
6

+ Nguồn huy động tập trung thông qua thuế là tổng sản phẩm xã hội và
thu nhập quốc dân trong nước tạo ra. Nhờ đó một bộ phận đáng kể thu nhập xã
hội tập trung trong tay Nhà nước để đảm bảo các nhu cầu chi tiêu và các biện
pháp kinh tế xã hội. Mặt khác nguồn thu từ thuế được đảm bảo tập trung một
cách nhanh chóng, thường xuyên và ổn định.
+ Đây cũng là biện pháp hữu ích của công cụ tài chính.
2.2. Thuế là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế của Nhà nước trong
nền kinh tế thị trường
Trong nền kinh tế thị trường, Nhà nước có khả năng sử dụng chính sách
thuế để điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Điều đó xuất phát từ chức năng điều chỉnh
của Thuế. Vì lợi ích xã hội, Nhà nước có thể tăng thuế hay giảm thuế đối với các
đối tượng nộp thuế, để kích thích hay hạn chế sự phát triển của các ngành, lĩnh
vực khác nhau của nền kinh tế nhằm giữ vững cân bằng ổn định thị tỉường để
thúc đẩy phát triển kinh tế. Trong thời kỳ phát triển quá mức, có nguy cơ dẫn
đến mất cân đối, bằng cách tăng thuế, thu hẹp đầu tư, Nhà nước cơ thể giữ vững
nhịp độ tăng trưởng theo mục tiêu đã đề ra. Việc điều chỉnh chính sách thuế cần
góp phần hình thành cơ cấu ngành hợp lý theo yêu cầu phát triển nền kinh tế
trong từng giai đoạn. Trong khi áp dụng các chính sách thuế cho từng ngành,
từng loại hàng hóa, dịch vụ khác nhau. Nhà nước có thể thúc đẩy sự phát triển
các ngành quan trọng nhất, giữ vững vị trí then chốt trong nền kinh tế hoặc san
bằng tốc độ tăng trưởng giữa các ngành nghề.
Với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân, Nhà nước cần phải khuyến
khích tích luỹ trong các doanh nghiệp để tạo ra nguồn vốn đầu tư. Việc thay đổi
chính sách thuế có thể ảnh hưởng đến quy mô, tốc độ tích luỹ tiền tệ do đó tác
động đến quá trình đầu tư phát triển kinh tế.
Thuế được sử dụng như một công cụ có hiệu quả để góp phần thực hiện
chính sách đối ngoại và bảo hộ nền sản xuất trong nước và thúc đẩy hòa hợp
kinh tế khu vực và trên thế giới.
7
Thông qua việc điều chỉnh thuế xuất nhập khẩu, kịp thời qua từng thời kỳ

đã tạo nên điều kiện hạn chế hàng nhập khẩum để bảo hộ những mặt hàng trong
nước sản xuất.
2.3. Thuế thực hiện vai trò phân phối của nguồn tài chính, góp phần
đảm bảo công bằng xã hội
Sử dụng công cụ thuế nhà nước có thể điều tiết thu nhập một cách hợp lý,
giảm bớt sự bất công bằng trong xã hội.
Nếu sử dụng tốt công cụ này thì chính nó sẽ trở thành động lực khuyến
khích các thành phần kinh tế phát triển.
Ngày nay trong nền kinh tế thị trường, thuế ngày càng có vị trí quan trọng
trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế.
Hoặc định các chính sách thuế phải đảm bảo phát huy vai trò là công cụ của Nhà
nước điều tiết nền kinh tế bằng các sắc thuế.
Thông qua các phương pháp quản lý thu thuế cùng với các biện pháp tài
chính khác của Nhà nước tác động hình thành nên thị trường, bình ổn giá cả tạo
mọi điều kiện cho các thành phần kinh tế kinh doanh và cạnh tranh lành mạnh,
nhằm mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và tăng thu ngân sách.
3. Phân loại thuế
Khái niệm: phân loại thuế là sự sắp xếp các sắc thuế trong một hệ thống
chính sách thuế thành những nhóm khác nhau theo tiêu thức nhất định.
Để phân loại thuế người ta dựa vào nhiều tiêu thức khác nhau. Từ thực tế
sử dụng tiêu thức phân loại thuế ở nước ta và thế giới, các tiêu thức phân loại
thuế rất đa dạng và tuỳ thuộc vào mục tiêu quản lý của mỗi quốc gia để đưa ra
các tiêu thức khác nhau: phân loại thuế theo phương thức đánh thuế, theo cơ sở
tính thuế, phạm vi điều chỉnh của sắc thuế, theo tính chất thuế suất…
Dưới đây là một số tiêu thức phân loại thuế cơ bản thường được áp dụng.
Phân loại dựa theo phương thức tính thuế
8
Các hình thức thuế, suy cho cùng đều đánh vào thu nhập của các tổ chức,
cá nhân trong xã hội. Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào phương thức tính thuế là thuế
trực tiếp hay gián tiếp vào thu nhập mà người ta chia hệ thống thuế thành hai

loại thuế trực thu và thuế gián thu.
Thuế trực thu : Thuế trực thu là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập
của các đối tượng là cá nhân, tổ chức kinh tế. Đối với thuế này người chịu thuế
đồng thời là người nộp thuế.
Thuế gián thu
Là loại thuế đánh vào người tiêu dùng, nó được cộng vào giá cả của hàng
hóa, dịch vụ. Người tiêu dùng là người chịu thuế cuối cùng.
* Căn cứ vào đối tượng đánh thuế người ta có thể chia ra các loại thuế
như sau :
(1). Loại thuế đánh vào hàng hóa dịch vụ : gồm thuế tiêu thụ đặc biệt,
thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế xuất nhập khẩu (thuế quan).
(2). Loại thuế đánh vào thu nhập gồm có : thuế thu nhập cá nhân, thuế thu
nhập doanh nghiệp, thuế thừa kế, thuế quà biếu, quà tặng…
(3). Loại thuế đánh vào tài sản : thuế (lệ phí) trước bạ, thuế nhà đất, thuế
tài sản.
(4). Loại thuế đánh vào hoạt động khai thác tài nguyên : gồm có thuế tài
nguyên.
Phân chia loại thuế như trên nhằm phát huy tác dụng của từng loại thuế,
bao quát được các nguồn thu cần động viên cho ngân sách Nhà nước, vừa phát
huy được vai trò của công cụ thuế nọi chung trong cơ chế thị trường.
4. Một số sắc thuế đối với khu vực ngoài quốc doanh
4.1 Thuế thu nhập doanh nghiệp
Là loại thuế trực thu đánh vào phần thu nhập sau khi trừ các khoản chi phí
hợp lý có liên quan đến thu nhập của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, dịch
vụ. Thuế thu nhập doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất kinh doanh, là một phần thu
9
của ngân sách Nhà nước, đảm bảo đóng góp công bằng hợp lý giữa các tổ chức,
cá nhân sản xuất kinh doanh dịch vụ có thu nhập.
Đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp là các tổ chức, cá nhân sản
xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có thu nhập đều phải nộp thuế.

- Căn cứ tính thuế thu nhập chịu thuế và thuế suất :
Thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp = thu nhập chịu thuế x thuế suất (%)
+ Thu nhập chịu thuế gồm thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ
và thu nhập khác (kể cả thu nhập kinh doanh ở nước ngoài).
Thu nhập chịu thuế các khoản chi phí
từ hoạt động SX, KD, = Doanh - hợp lý có liên quan
dịch vụ thu đến thu nhập chịu thuế
+ Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế là toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia
công, tiền cung ứng dịch vụ, kể cả trợ giá, phụ thu, phụ trợ mà cơ sở kinh doanh
được hưởng.
+ Các khoản chi phí hợp lý được trừ để tính thu nhập chịu thuế gồm các
khoản như : khấu hao tài sản cố định, chi phí nguyên vật liệu, chi phí tiền công,
tiền lương, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí nghiên cứu khoa học, chi phí trả
nợ vốn vay, chi phí quảng cáo tiếp thị, các khoản thuế, chi phí có liên quan đến
hoạt động sản xuất kinh doanh.
+ Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng đối với cơ sở kinh doanh
là 28%. đối với các hoạt động tìm kiếm thăm dò, khai thác dầu khí và tài nguyên
quý hiếm khác từ 28% đến 50% phù hợp từng dự án, từng cơ sở sản xuất kinh
doanh.
4.2. Thuế môn bài
10
Thuế môn bài là loại thuế được áp dụng cho tất cả các tổ chức, cá nhân
sản xuất kinh doanh trên lãnh thổ Việt Nam (kể cả các xí nghiệp có vốn đầu tư
nước ngoài) có doanh thu, có thu nhập đều là đối tượng của loại thuế này.
- Mức thu thuế môn bài được quy định như sau :
+ Đối với các tổ chức kinh tế nộp thuế môn bài căn cứ vào vốn đăng ký
kinh doanh ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép đầu
tư. Được chi tiết theo bảng sau :
Bậc thuế môn
bài

Vốn đăng ký
Mức môn bài cả năm
(đồng)
Bậc 1 Trên 10 tỷ đồng 3.000.000
Bậc 2 Từ 5 tỷ đến dưới 10 tỷ 2.000.000
Bậc 3 Từ 2 tỷ đến dưới 5 tỷ 1.500.000
Bậc 4 Dưới 2 tỷ đồng 1.000.000
+ Đối với hộ sản xuất kinh doanh cá thể nộp thuế môn bài căn cứ vào thu
nhập 1 tháng theo bảng sau :
Bậc thuế Thu nhập 1 tháng Mức thuế cả năm
(đồng)
Bậc 1 Trên 1.500.000đ 1.000.000
Bậc 2 Trên 1.000.000 đến 1.500.000đ 1.750.000
Bậc 3 Trên 750.000 đến 1.000.000đ 500.000
Bậc 4 Trên 500.000 đến 750.000đ 300.000
Bậc 5 Trên 300.000 đến 500.000đ 100.000
Bậc 6 Bằng hoặc thấp hơn 300.000 50.000
4.3. Thuế giá trị gia tăng
Thuế giá trị gia tăng là thuế gián thu, từ lâu đã được nhiều nước trên thế
giới áp dụng thay thế cho thuế doanh thu để khắc phục nhược điểm “thuế chồng
lên thuế” của thuế doanh thu.
11
Ở Việt Nam Luật thuế giá trị gia tăng được Quốc hội khoá IX nước Cộng
hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua tại kỳ họp thứ 11 và có hiệu lực từ
ngày 01 tháng 01 năm 1999.
Thuế giá trị gia tăng là thuế đánh trên phần giá trị tăng thêm của hàng hóa
và dịch vụ phát sinh trong quá trình sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng và được
thu ở khâu tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ.
- Đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng là hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản
xuất kinh doanh, trừ các đối tượng không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng

được quy định rõ tại điều 4 của Luật.
- Đối tượng nộp thuế là tổ chức, cá nhân sản xuất - kinh doanh hàng hóa
dịch vụ chịu thuế “gọi chung là cơ sở kinh doanh) và tổ chức cá nhân khác nhập
khẩu hàng hóa chịu thuế (gọi chung là người nhập khẩu) là đối tượng nộp thuế.
- Căn cứ tính thuế giá trị gia tăng: là giá tính thuế và thuế suất. Giá tính
thuế được Luật quy định chi tiết áp dụng cho từng lĩnh vực hoạt động của hàng
hóa, dịch vụ. Cụ thể đối với hàng hóa, dịch vụ là giá bán chưa có thuế giá trị gia
tăng; đối với hàng hóa nhập khẩu là giá nhập tại cửa khẩu; đối với các hoạt động
cho thuê tài sản là số tiền thuế thu từng kỳ. Đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế
tiêu thụ đặc biệt là khâu sản xuất, kinh doanh trong nước là giá bán đã có thuế
tiêu thu đặc biệt nhưng chưa có thuế giá trị gia tăng.
- Thuế suất thuế giá trị gia tăng hiện nay chỉ quy định 3 mức thuế suất là
0%, 5%, 10%.
- Phương pháp tính thuế ; có hai phương pháp là phương pháp khấu trừ và
phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng.
* Đối với phương pháp khấu trừ thuế : Được tính theo các bước sau :

Số thuế GTGT
phải nộp
=
Thuế GTGT
đầu ra
-
Thuế GTGT đầu vào
được khấu trừ
12

Thuế GTGT
đầu ra
=

Giá tính thuế của
dịch vụ hàng hóa
bán ra
x
Thuế suất thuế GTGT
của hàng hóa dịch vụ
đó

Số thuế GTGT
đầu vào
=
Tổng số thuế GTGT ghi trên hoá đơn
GTGT mua hàng hóa, dịch vụ chịu thuế
GTGT
Đối tượng nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế là các
đơn vị, tổ chức kinh doanh, bao gồm các doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp
có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp tư nhân, các công ty cổ phần, hợp tác
xã các đơn vị tổ chức kinh doanh khác.
* Đối với phương pháp tính thuế trực tiếp trên giá trị gia tăng; được tính
như sau :

Thuế GTGT
phải nộp
=
GTGT của hàng hóa
dịch vụ chịu thuế
x
Thuế suất thuế của
hàng hóa dịch vụ đó
+ Giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ được tính như sau :

Giá trị tăng
thêm của hàng
hóa dịch vụ
=
Giá thanh toán của
hàng hóa, dịch vụ
bán ra
-
Giá thanh toán của
hàng hóa, dịch vụ
mua vào tương ứng
Đối tượng của thuế giá trị gia tăng trực tiếp là: tổ chức, cá nhân sản xuất,
kinh doanh là người Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt
Nam không thuộc các hình thức đầu tư theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt
Nam chưa thực hiện đầy đủ các điều kiện về chế độ sổ sách, hóa đơn chứng từ
13
để làm căn cứ tình thuế theo phương pháp khấu trừ thuế. Các cơ sở kinh doanh
mua bán vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ.
Đối với phương pháp tính thuế trực tiếp có 3 cách tính :
a) Tính trực tiếp trên giá trị gia tăng
Thuế GTGT
phải nộp
= GTGT x thuế suất (%)
=
Doanh số
đầu ra
-
Doanh số
đầu vào
x thuế suất

(%)
=> Tỷ lệ giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ được quy định tại các địa
phương tỉnh, thành phố trên cơ sở quy định khung của Bộ Tài chính - Tổng cục
Thuế.
- Cách tính này áp dụng đối với các hộ kinh doanh chỉ thực hiện đầy đủ sổ
sách kế toán đầu ra (Doanh số bán hàng) mà không theo dõi được đầu vào (nhập
hàng hóa, vật tư).
b) Tính thuế trên doanh số khoán
Thuế
GTGT phải
nộp
=
Doanh số
(khoán)
x
Tỷ lệ
GTGT
x
Thuế xuất
(%)
- Cách tính này áp dụng những hộ kinh doanh loại nhỏ chưa có đủ điều
kiện thực hiện sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ theo quy định.
4.4. Thuế nhà đất
Pháp lệnh thuế nhà, đất do Hội đồng Nhà nước ban hành ngày 31/7/1992
thay thế cho Pháp lệnh về thuế nhà, đất được ban hành ngày 29/6/1991.
Theo pháp lệnh : thuế nhà đất là loại thuế đánh vào đất ở, đất xây dựng
công trình.
- Đặc điểm của thuế nhà, đất :
14
+ Thuế nhà, đất không thu vào đất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng

thuỷ sản và làm muối.
+ Thuế nhà, đất được tính bằng hiện vật nhưng được thu bằng tiền. Tuy
nhiên mức thu cao hơn rất nhiều so với thuế sử dụng đất nông nghiệp.
- Đối tượng nộp thuế nhà, đất :
Tất cả các tổ chức, cá nhân có quyền sử dụng hoặc trực tiếp sử dụng đất
ở, đất xây dựng công trình.
- Căn cứ tính thuế :
Căn cứ tính thuế là diện tích, hạng đất và mức thuế sử dụng đất nông
nghiệp của một đơn vị diện tích.
+ Diện tích tính thuế là toàn bộ diện tích đất của tổ chức, cá nhân quản lý
sử dụng.
+ Hạng đất và mức thuế áp dụng.
4.5. Tiền thuê đất
Tiền thuê đất là khoản thu điều tiết vào thu nhập do sử dụng đất mang lại,
là khả năng sinh lợi của đất do tác động của yếu tố con người. Chính vì vậy tiền
thuê đất là một khoản thu thường xuyên hàng năm khá ổn định của ngân sách
nhà nước.
- Đối tượng nộp tiền thuê đất :
+ Tổ chức kinh tế sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh.
+ Tổ chức kinh tế đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đó tại khu công
nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao.
+ Tổ chức kinh tế được giao đất sử dụng vào sản xuất nông nghiệp, lâm
nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, làm muối sau ngày 01/01/1999.
+ Các đối tượng giao đất không phải thu tiền sử dụng đất, nếu sử dụng
một phần diện tích đất được giao vào sản xuất, kinh doanh, dịch vụ thì phải nộp
tiền thuê đất đối với phần diện tích đất sử dụng vào sản xuất kinh doanh dịch vụ.
15
+ Tổ chức kinh tế đã được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc
đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc trả tiền nhận chuyển nhượng có
nguồn gốc từ ngân sách nhà nước phải chuyển sang thuê đất và nộp tiền thuê

đất.
+ Tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ khai thác khoáng sản, vật liệu xây
dựng… hàng năm phải thực hiện nộp tiền thuê đất đối với phần diện tích đất
đang thực hiện khai thác.
+ Hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh.
+ Hộ gia đình sử dụng đất nông nghiệp vượt hạn mức.
- Đối tượng không phải nộp tiền thuê đất :
+ Hộ gia đình, cá nhân được nhà nước giao đất để làm nhà ở.
+ Tổ chức kinh tế đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê.
+ Tổ chức kinh tế đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng
hoặc cho thuê quyền sử dụng đất gắn liền với kết cấu hạ tầng đó.
+ Tổ chức kinh tế được giao đất có thu tiền sử dụng đất để tạo vốn xây
dựng cơ sở hạ tầng theo dự án do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
+ Các đối tượng được giao đất sử dụng vào mục đích công cộng.
+ Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp lao động nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi
trồng thuỷ sản, làm muối sử dụng đất vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm
nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, làm muối trong hạn mức.
+ Tổ chức tôn giáo đang sử dụng.
+ Tổ chức kinh tế đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hợp pháp từ
người khác hoặc đã được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất mà tiền đó
không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước thì không phải chuyển sang thuê
đất. Trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp, lâm
nghiệp kèm theo chuyển mục đích sử dụng đất được cơ quan Nhà nước có thẩm
quyền cho phép mà tiền đã trả cho việc nhận chuyển nhượng, chuyển mục đích
16
sử dụng đất không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước thì không phải chuyển
sang thuê đất, không phải nộp tiền thuê đất.
+ Tổ chức Nhà nước được cơ quan Nhà nước cho phép sử dụng giá trị
quyền sử dụng đất góp vốn liên doanh.
+ Tổ chức, cá nhân được phép khai thác khoáng sản trong lòng đất không

phải nộp tiền thuê đất đối với phần diện tích không sử dụng trên mặt đất.
4.6. Thuế tiêu thụ đặc biệt
Thuế tiêu thụ đặc biệt là một loại thuế gián thu đánh vào một số loại hàng
hóa, dịch vụ nhất định. Nó được đánh thuế độc lập với các loại thuế như giá trị
gia tăng, thuế xuất khẩu… nhằm tạo nguồn thu cho ngân sách, thực hiện điều
tiết thu nhập của những người có nhiều tiền, ngoài ra nó còn có tác dụng hướng
dẫn tiêu dùng, bảo vệ môi trường.
a) Đặc điểm của thuế tiêu thụ đặc biệt
+ Thuế tiêu thụ đặc biệt là một loại thuế gián thu, một yếu tố cấu thành
trong giá hàng hóa và dịch vụ, ngoài tiêu dùng cuối cùng là đối tượng phải gánh
chịu khoản thuế này.
- Đối tượng của thuế thu nhập đặc biệt thường chỉ giới hạn ở những hàng
hóa và dịch vụ đặc biệt nằm trong danh mục hàng hóa và dịch vụ đặc biệt do
Nhà nước quy định. thuế tiêu thu đặc biệt có đối tượng chịu thuế hẹp, chỉ bao
gồm những hàng hóa, dịch vụ mang tính đặc biệt. Việc coi một hàng hóa là đặc
biệt hay thông thường là tuỳ thuộc vào luật pháp của từng quốc gia. Ở Việt Nam
các mặt hàng được coi là đặc biệt và phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như: Thuốc
lá, rượu, bia, hoạt động sòng bạc… Thuế còn có thể ấn định bằng số tuyệt đối
cho một đơn vị sản phẩm hoặc một tỷ lệ nhất định trên giá bán của sản phẩm
hàng hóa hay giá dịch vụ cung cấp. Cách tính thuế đơn giản và chi phí quản lý
thu thuế thấp.
17
+ Thuế tiêu thụ đặc biệt thường có mức thuế suất cao nhằm điều tiết thu
nhập và hướng dẫn tiêu dùng hợp lý.
+ Thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ thu một lần ở khâu sản xuất hoặc khâu nhập
khẩu, khi mặt hàng này chuyển qua khâu lưu thông thì không phải chịu thuế tiêu
thụ đặc biệt. Đặc điểm này cho phép phân biệt thuế tiêu thụ đặc biết với thuế giá
trị gia tăng. Thuế giá trị gia tăng được thu trên mỗi khâu sản xuất luân chuyển
của hàng hóa, dịch vụ.
b) Đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Theo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành, việc xác định hàng hóa, dịch
vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt được dựa trên 2 căn cứ sau
- Hàng hóa đó có thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc
biệt do Nhà nước quy định.
- Hàng hóa , dịch vụ đó có phải được tiêu dùng trong phạm vi lãnh thổ
Việt Nam (thị trường nội địa) do vậy hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt xuất
khẩu và được bán vào khu chế xuất được miễn thuế tiêu thụ đặc biệt.
Dựa trên các căn cứ nêu trên, tại điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều
của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt quy định đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao
gồm các hàng hóa, dịch vụ: Thuốc lá, rượu, bia, ô tô dưới 24 chỗ ngồi; xăng các
loại; kinh doanh vũ trường, mát xa, ka ra ô kê; kinh doanh giải trí có đặc cược…
c) Đối tượng nộp thuế tiêu thụ đặc biệt
Luật thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành quy định đối với nộp thuế tiêu thụ
đặc biệt :
Đối tượng nộp thuế là các tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, nhập
khẩu hàng hóa, kinh doanh dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Đối tượng nộp thuế tiêu thụ đặc biệt theo Thông tư 119/2003/TT-BTC
ngày 12/12/2003 gồm :
- Tổ chức sản xuất, nhập khẩu hàng hóa, kinh doanh dịch vụ gồm :
18
+ Đăng ký kinh doanh, thành lập theo Luật Doanh nghiệp, Luật Doanh
nghiệp Nhà nước, Luật HTX.
+ Các tổ chức kinh tế của Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, tổ
chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức sự
nghiệp và các tổ chức khác.
+ Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và nước ngoài hợp tác kinh
doanh theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam; các Công ty nước ngoài kinh
doanh ở việt Nam không theo Luật đầu tư nước ngoài ở Việt Nam.
- Cá nhân, hộ gia đình, nhóm người kinh doanh độc lập và các đối tượng
kinh doanh khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu.

d) Căn cứ tính thuế
Căn cứ tính thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp là giá tính thuế của hàng hóa,
dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt của hàng
hóa, dịch vụ đó.
Thuế tiêu thụ
đặc biệt phải nộp
=
Giá tính thuế tiêu
thụ đặc biệt
x
Thuế suất thuế
tiêu thụ đặc biệt
- Giá tình thuế tiêu thụ đặc biệt là giá bán hàng hóa, dịch vụ của cơ sở sản
xuất chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt và chưa có thuế giá trị gia tăng.
+ Đối với hàng hóa sản xuất trong nước :
Giá tính thuế tiêu
thụ đặc biệt
=
Giá bán chưa có thuế tiêu thụ đặc
biệt
1 + thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt
+ Đối với hàng hóa nhập khẩu :
Giá tính thuế tiêu thụ
đặc biệt hàng nhập
= Giá tính thuế
nhập khẩu
+ Thuế nhập
khẩu
19
khẩu

II. CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ NGOÀI QUỐC DOANH
1. Thuế ngoài quốc doanh
Khái niệm: “Đánh thuế là sự chia sẻ lợi ích giữa Nhà nước với các tổ
chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong một xã hội dân chủ, sự
chia sẻ đó phải đảm bảo công bằng giữa các tổ chức cá nhân hoạt động sản xuất
kinh doanh ở các vùng và tuyệt đại đa số người nộp thuế chấp nhận”.
thuế ngoài quốc doanh bao gồm các loại thuế như: thuế thu nhập
doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế môn bài, thuế tài nguyên, và các loại thu
khác.
Thuế ngoài quốc doanh là loại thuế đánh vào các tổ chức, cá nhân thuộc
các thành phần kinh tế không thuộc sở hữu Nhà nước.
2. Nhân tố ảnh hưởng tới công tác thu thuế ngoài quốc doanh.
2.1. Nhân tố khách quan
Từ khi chuyển đổi cơ chế từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường, nước
ta đã mở cửa quan hệ hợp tác với các nước trong khu vực và trên thế giới, việc
thông thương hàng hóa qua cửa khẩu thuận tiện. Đây là một nhân tố tích cực,
nhưng ngược lại nếu không được quản lý thì nó sẽ tác động xấu đến việc phát
triển kinh tế và làm ảnh hưởng đến nguồn thu cho đến việc phát triển kinh tế và
làm ảnh hưởng đến nguồn thu cho ngân sách Nhà nước dẫn đến có nguy cơ làm
mất công bằng trong xã hội.
Do đó, ngày 6/12/2004 Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định số
201/2004/QĐ-TTg về việc phê duyệt chương trình cải cách hệ thống thuế đến
năm 2010, trong đó mục tiêu tổng quát là “Xây dựng hệ thống chính sách thuế
đồng bộ, có cơ cấu hợp lý phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, gắn hiện đại hóa với công tác quản lý thuế nhằm đảm bảo chính sách
20
động viên thu nhập quốc dân, đảm bảo nguồn lực tài chính phục vụ sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần thực hiện công bằng xã hội và
chủ động hội nhập quốc tế”.
Cụ thể lộ trình cải cách thuế được thể hiện như sau :

- Thuế giá trị gia tăng: Đến 2008 sẽ hoàn thiện theo hướng giảm bớt số
lượng nhóm hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế tạo điều kiện cho việc tính thuế,
khấu trừ thuế được liên hoàn giữa các khâu trong quá trình sản xuất kinh doanh;
áp dụng một mức thuế suất để đảm bảo công bằng về nghĩa vụ thuế và đơn giản
trong việc tính thuế giá tị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ; hoàn thiện phương
pháp tính thuế, tiến tới xác định ngưỡng doanh thu chịu thuế giá trị gia tăng để
thực hiện một phương pháp khấu trừ, phù hợp với thông lệ quốc tế.
- Thuế xuất - nhập khẩu : Hoàn thiện Luật thuế xuất nhập khẩu theo
hướng khuyến khích tối đa xuất khẩu, sửa đổi các quy định về thuế xuất, giá tính
thuế, thời hạn nộp thuế để thực hiện cam kết và thông lệ quốc tế; sửa đổi quy
trình, thủ tục nộp thuế cho phù hợp với Luật Hải quan, góp phần tăng cường
quản lý hoạt động xuất, nhập khẩu theo cam kết quốc tế.
- Thuế thu nhập doanh nghiệp :
Sẽ hoàn thiện theo hướng giảm mức thuế suất, giảm diện miễn giảm thuế;
thống nhất mức thuế suất và ưu đãi thuế giữa các thành phần kinh tế để đảm bảo
khuyến khích đầu tư và bảo đảm bình đẳng trong cạnh tranh.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt :
Đến năm 2008 sẽ hoàn thiện theo hướng mở rộng đối tượng chịu thuế tiêu
thụ đặc biệt, điều chỉnh thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt cho phù hợp với mục tiêu
điều tiết thu nhập và hướng dẫn tiêu thụ. Tiến tới xoá bỏ miễn, giảm thuế tiêu
thụ đặc biệt để đảm bảo công bằng, bình đẳng về nghĩa vụ thuế và nguyên tắc
không phân biệt đối xử giữa hàng hóa sản xuất tỏng nước và hàng nhập khẩu.
- Thuế sử dụng đất, thuế tài nguyên :
21
Đến năm 2008 sẽ hoàn thiện theo hướng mở rộng đối tượng chịu thuế và
đối tượng nộp thuế.
- Thuế bảo vệ môi trường : Đến năm 2008 sẽ trình Quốc hội ban hành
Luật thuế bảo vệ môi trường theo hướng đối tượng chịu thuế là các sản phẩm
hàng hóa, dịch vụ gây ô nhiễm môi trường; căn cứ tính thuế được xác định phù
hợp với từng loại hàng hóa, dịch vụ gây ô nhiễm môi trường. Nguồn thu này chỉ

dùng riêng cho mục đích bảo vệ môi tửờng, sẽ không sử dụng cho mục đích
khác.
- Thuế tài sản : Đến 2008 sẽ trình Quốc hội ban hành Luật thuế tài sản
theo hướng mở rộng đối tượng tài sản chịu thuế để đảm bảo công bằng giữa các
tổ chức, cá nhân có quyền sở hữu, sử dụng tài sản.
- Phí, lệ phí : được sắp xếp theo hướng tiếp tục rà soát, bãi bỏ hoặc sửa
đổi các loại phí, lệ phí không hợp lý gây cản trở sản xuất và ảnh hưởng đến đời
sống. Các loại phí thu do cung cấp dịch vụ công sẽ chuyển dần sang giá dịch vụ,
các loại phí mang tính chất thuế chuyển thành thuế, thống nhất mức thu phí và lệ
phí đối với các tổ chức, cá nhân trong nước và tổ chức, cá nhân nước ngoài để
thực hiện công bằng xã hội.
- Thuế thu nhập cá nhân :
Mở rộng đối tượng nộp thuế, thu hẹp sự khác biệt giữa đối tượng nộp thuế
là người Việt Nam với người nước ngoài.
2.2. Nhân tố chủ quan
Chính sách, pháp luật của Nhà nước với vai trò là công cụ quản lý, giúp
cho nhà quản lý thực hiện được các mục tiêu đề ra. Chính sách phù hợp với điều
kiện khách quan và các nhân tố chủ quan thì chính sách mới chỉ thành công trên
phương tiện lý thuyết mà mục tiêu quản lý chưa thực hiện được.
Quản lý là khoa học và cũng là nghệ thuật. Để chính sách đi vào cuộc
sống, được xã hội chấp nhận và thực hiện theo thì khi đề ra chính sách các nhà
quản lý phải tính đến nhân tố con người làm cốt lõi.
22
Chính vì vậy một chủ trương sai, một chính sách sai sẽ dẫn đến hậu quả
không theo mong đợi và sẽ gây cản trở cho phát triển kinh tế, ảnh hưởng trực
tiếp đến đời sống sinh hoạt của người dân. Khi thực hiện chính sách pháp luật
thuế cần đảm bảo tính nghiêm minh, ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan
thu thuế đến đối tượng nộp thuế.
- Đối với cơ quan thuế :
Là hệ thống tổ chức quản lý thuế thống nhất trong cả nước; chịu sự lãnh

đạo của ngành dọc và chính quyền địa phương. Công tác quản lý thuế theo chế
độ người nộp thuế tự tính thuế, tự kê khai và nộp thuế theo thông báo cảu cơ
quan thuế. Tổ chức quản lý thuế được tổ chức thành 3 bộ phận độc lập : Bộ phận
cấp đăng ký mã số thuế, nhận và kiểm tra tờ khai thuế; Bộ phận tính thuế thông
báo nộp thuế và đôn đốc thu nộp thuế; Bộ phận thanh tra : kiểm tra, xử lý vi
phạm về thuế.
Hiện nay Ngành Thuế từng bước thực hiện chuyên môn hoá quản lý thuế
theo chức năng, nâng cao trình độ cán bộ thuế; hiện đại hóa toàn diện công tác
quản lý thuế cả về phương pháp quản lý, thủ tục hành chính, bộ máy tổ chức, đội
ngũ cán bộ, áp dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công
tác, quản lý, kiểm soát các đối tượng chịu thuế, đối tượng nộp thuế; nâng cao
trình độ và phẩm chất đạo đức của cán bộ thuế theo hướng chuyên sâu, chuyên
nghiệp; tạo môi trường dân chủ, lành mạnh trong cơ quan thông qua việc ban
hành chế độ làm việc, có sự giám sát kiểm tra giữa các tổ chức và cá nhân.
- Đối với người nộp thuế :
Trình độ hiểu biết về thuế, ý thức chấp hành các luật, pháp lệnh về thuế
của đại bộ phận nhân dân còn hạn chế; tình trạng trốn thuế, gian lận thuế, nợ
đọng thuế còn diễn ra khá phổ biến ở nhiều nơi.
- Đối với các cơ quan có liên quan.
23
Sự phối hợp giữa các cơ quan với nhau còn thiếu chặt chẽ, đồng bộ; một
số cán bộ thuế còn thiếu phẩm chất đạo đức và nghiệp vụ yếu kém dẫn đến khi
thực hiện chính sách thuế.
3. Nội dung công tác quản lý thuế ngoài quốc doanh
3.1. Tổ chức bộ máy quản lý thu
Hiệu quả của toàn bộ công tác quản lý thuế một phần cơ bản phụ thuộc
vào vấn đề tổ chức bộ máy quản lý thuế. Do vậy, tổ chức bộ máy quản lý thuế
cũng là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý thuế.
Khi xây dựng tổ chức bộ máy quản lý thuế, các nước đều phải giải quyết
một số vấn đề chung có tính cơ bản sau:

- Vị trí và quan hệ giữa ngành thuế và Bộ tài chính: Trong tổ chức bộ máy
thu thuế, vấn đề đặt ra trước tiên là vị trí quan hệ giữa ngành thuế với Bộ tài
chính. Ngành thuế là một bộ phận trực thuộc Bộ tài chính hay là cơ quan độc lập
với Bộ tài chính.
- Mối quan hệ của ngành thuế với chính quyền địa phương là vấn đề rất
quan trọng trong việc tổ chức bộ máy quản lý thuế, bởi vì trong thực tế công tác
tổ chức thu thuế và thi hành pháp luật thuế cần phải có sự phối hợp chặt chẽ
giữa chính quyền địa phương các cấp.
- Mỗi quan hệ giữa ngành thuế và hải quan: Tuỳ thuộc vào sự phát triển
của nền kinh tế mà ngành thuế và hải quan là tổ chức riêng biệt hay sát nhập.
- Mô hình ngành thuế ở các địa phương là vấn đề có tầm quan trọng hàng
đầu trong công tác tổ chức bộ máy ngành. Vì nó có vai trò Quyết định trong việc
thực hiện nhiệm vụ của từng ngành.
Tổ chức bộ máy ngành thuế của Việt Nam có đặc điểm cơ bản sau:
+ Tổ chức quản lý bộ máy thu thuế thường được tổ chức theo loại hình
đối tượng nộp thuế hoặc theo sắc thuế.
24
ở tổng cục thuế được tổ chức theo từng sắc thuế, cục thuế và chi cục thuế
tổ chức theo từng loại hình đối tượng có sự kết hợp của từng sắc thuế.
+ Tổ chức quản lý thuế xây dựng theo địa bàn hành chính địa phương
gồm 3 cấp: Trung ương, Tỉnh, Huyện.
+ Ngành thuế ngoài chức năng quản lý thuế còn có thêm chức năng phụ
như kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp.
3.2. Triển khai thực hiện cơ chế chính sách thuế
Xác lập kế hoạch thu thuế là công việc đầu tiên trong hệ thống các biện
pháp quản lý thu thuế, nhằm xác định định tính và định lượng làm cơ sở pháp lý
cho quá trình tổ chức thực hiện. Đối với huyện Bảo Yên, kế hoạch thu thuế được
thông qua hội đồng nhân dân cùng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Đảo bảo
tính thống nhất, minh bạch và là căn cứ để thực hiện nhiệm vụ thu của cả năm.
Việc quản lý thu thuế được thông qua hệ thống các cơ quan như thuế, kho bạc,

tài chính và chịu sự giám sát của HĐND huyện.
3.3. Công tác quản lý nguồn thu
Bao gồm việc xác định các loại đối tượng thuộc trách nhiệm quản lý thu
thuế, xác định và phân loại đối tượng nộp thuế hàng tháng, hàng kỳ. Công tác
quản lý đối tượng nộp thuế là công việc quan trọng trong hoạt động quản lý thu
thuế, đảm bảo đúng quy định đề ra: Các loại đối tượng đều phải được vào danh
bạ quản lý, trên cơ sở thu thuế hàng năm phải có sự đối chiếu với cơ quan thống
kê chuyên ngành để xác định các loại đối tượng có thay đổi hay không.
Để thực hiện công việc này, các đội thuế được phân công quản lý thu thuế
tại địa bàn hoặc một số đội thuế khác phải có trách nhiệm điều tra khảo sát để
nắm được toàn bộ các loại đối tượng thuộc quyền và trách nhiệm Quyết định lập
danh sách Báo cáo về chi cục để lập hoặc bổ sung vào danh bạ, sổ bộ thuế nếu
có phát sinh. Công tác quản lý đối tượng là công việc có tính Quyết định đến
công tác quản lý thu thuế vì nếu không quản lý được đối tượng sẽ không thu
được thuế.
25