slide mức chết và các yếu tố ảnh hưởng

Mức chết và các yếu tố ảnh hưởng
Mức chết và các yếu tố ảnh hưởng
TS. Nguyễn Đăng Vững
TS. Nguyễn Đăng Vững
BM Dân số học
BM Dân số học

   ụ à ọ
   ụ à ọ
     ọ à à ả ă
     ọ à à ả ă
-
       à đượ ệ ế ự ầ ế
       à đượ ệ ế ự ầ ế




  ứ ế
  ứ ế
-
         ế ộ ố ỉ ố đ ứ ế
         ế ộ ố ỉ ố đ ứ ế
-
         à đượ ế ố ả ưở đế ứ ế
         à đượ ế ố ả ưở đế ứ ế
-

!    " ""#$  #%ể đượ ộ ố ươ ố ườ
!    " ""#$  #%ể đượ ộ ố ươ ố ườ
   & ' (đ ứ ế ẩ ổ
   & ' (đ ứ ế ẩ ổ

Khái niệm và các chỉ tiêu đánh giá mức chết
Khái niệm và các chỉ tiêu đánh giá mức chết

) * +   ,  ế à ế ố ủ ả ấ
) * +   ,  ế à ế ố ủ ả ấ
#$ *    ố à ệ ượ ự
#$ *    ố à ệ ượ ự

'
'
-!.
-!.


 *         ế à ự ấ đ ĩ ễ ấ ả ữ
 *         ế à ự ấ đ ĩ ễ ấ ả ữ
      +     ể ệ ủ ự ố ở ờ đ ể à đ
      +     ể ệ ủ ự ố ở ờ đ ể à đ
    &  #    ự ệ ố ả ự ấ ứ ấ ả ữ
    &  #    ự ệ ố ả ự ấ ứ ấ ả ữ
      /    ể ệ ủ ự ố à ộ ả ă à
      /    ể ệ ủ ự ố à ộ ả ă à
/" *  (ụ ạ đượ
/" *  (ụ ạ đượ


Đ
Đ
é dµi cuéc sèng (
é dµi cuéc sèng (
01
01
)
)
*2
*2
ả
ả
3
3
144
144

Sự cần thiết nghiên cứu mức chết
Sự cần thiết nghiên cứu mức chết

      #$ Để đ đượ ả ă ế ủ ư
      #$ Để đ đượ ả ă ế ủ ư
 "   ấ ư ế à
 "   ấ ư ế à

5  $   ứ để ế ừ đ
5  $   ứ để ế ừ đ
     độ để ả ứ ế
     độ để ả ứ ế


5         ứ để đị ả ưở ủ ế đế ấ
5         ứ để đị ả ưở ủ ế đế ấ
 #$   #$  * +đề ă ố ơ ấ ố ế à
 #$   #$  * +đề ă ố ơ ấ ố ế à
    # #$ ữ ế ố để ự ố
    # #$ ữ ế ố để ự ố






T su t ch t thôỷ ấ ế
T su t ch t thôỷ ấ ế
&)#'6'7'(*   à ố ườ
&)#'6'7'(*   à ố ườ
  +888 ế ườ
  +888 ế ườ


6
6


)679:::::+888
)679:::::+888


;
;

6    ố ườ ế ă
6    ố ườ ế ă
;#$   6  ố ă ặ ữ ă
;#$   6  ố ă ặ ữ ă

Tỷ suất chết thô của các khu vực và Việt Nam
Tỷ suất chết thô của các khu vực và Việt Nam
Các khu vực
Các khu vực
1950-1955
1950-1955
1970-1975
1970-1975
1985-1990
1985-1990
2001
2001
Toàn Thế giới
Toàn Thế giới
18,8
18,8
12,8
12,8
10
10
9
9
Châu Âu
Châu Âu
10,1

10,1
9,2
9,2
11
11
10
10
Khu vực chậm
Khu vực chậm
phát triển
phát triển
23,3
23,3
14,3
14,3
10
10
8
8
Châu Phi
Châu Phi
26,7
26,7
19,8
19,8
15
15
14
14
Châu Mỹ La

Châu Mỹ La
tinh
tinh
14,4
14,4
9,2
9,2
7
7
6
6
Đông Á
Đông Á
20,1
20,1
9,4
9,4
7
7
7
7
Nam Á
Nam Á
28,5
28,5
17,0
17,0
8
8
9

9
Việt nam
Việt nam
12,0
12,0
7,0
7,0
8
8
6
6


T su t ch t c tr ng theo tu iỷ ấ ế đặ ư ổ
T su t ch t c tr ng theo tu iỷ ấ ế đặ ư ổ
&<'"'=6'
&<'"'=6'
7':<67(
7':<67(


6
6


<67
<67


9::::::::::+888

9::::::::::+888


;
;


 <67đ
 <67đ


 *    ' ỷ ệ ế đặ ư ổ
 *    ' ỷ ệ ế đặ ư ổ
6      ố ườ ế ở ổ ă
6      ố ườ ế ở ổ ă
;#$     ố ở độ ổ ă
;#$     ố ở độ ổ ă


   >?+ &@=*7':ỷ ấ ế ổ
   >?+ &@=*7':ỷ ấ ế ổ
@7(*    +888 à ứ ế ủ ẻ
@7(*    +888 à ứ ế ủ ẻ
 %+ ố ă
 %+ ố ă


6
6
8

8
& >?+  (ố ế ă
& >?+  (ố ế ă


@79::::::+888
@79::::::+888




8
8
& >  (ố ố ă
& >  (ố ố ă

Ngu n: iÒu tra biÕn ®éng d©n c vµ KHHG cña Tæng côc thèng kª.ồ Đ Đ
ViÖt Nam 20 n m ®æi míi 1986-2005. Tæng côc thèng kª.ă
IMR Việt nam


AB7&A#'B*7'(
AB7&A#'B*7'(


6
6
8:B
8:B



& >?B  (ố ế ă
& >?B  (ố ế ă


AB79:::::::+888
AB79:::::::+888




8
8
& >  (ố ố ă
& >  (ố ố ă

     7&'**7'C7(& ỉ ố ế à ẹ ỷ
     7&'**7'C7(& ỉ ố ế à ẹ ỷ
 C  (ấ ỷ ố
 C  (ấ ỷ ố
D "   # +  +888"  ố ụ ữ ế đẻ ă ụ ữ
D "   # +  +888"  ố ụ ữ ế đẻ ă ụ ữ
   &+B:EF(độ ổ đẻ
   &+B:EF(độ ổ đẻ


6
6



&   (ế ẹ ă
&   (ế ẹ ă


7'9:::::::+888
7'9:::::::+888


;
;
+B:EF
+B:EF
&6    (ữ độ ổ đẻ
&6    (ữ độ ổ đẻ
D "   # +  +88888 'ố ụ ữ ế đẻ ă ẻ
D "   # +  +88888 'ố ụ ữ ế đẻ ă ẻ
  ố ă
  ố ă


6
6


&   (ế ẹ ă
&   (ế ẹ ă


79:::::::+88888
79:::::::+88888





8
8


&   (ẻ ố ă
&   (ẻ ố ă

National target by 2010: 70/100.000 live births, 2007: 75/100,000 live births

National target by 2005: 30/1000 lbs; by 2010: 25/1000 lbs; 2007: 16%o

National targets by 2005: 37/1000 lbs; by 2010: < 32/1000 lbs; 2007: 25.9%o

Chỉ tiêu
Chỉ tiêu
Thực hiện
Thực hiện
năm 2007
năm 2007
Mục tiêu
Mục tiêu
đến 2010
đến 2010
Mục tiêu
Mục tiêu
đến 2020

đến 2020
Tỷ suất chết TE < 1
Tỷ suất chết TE < 1
tuổi
tuổi
16 %
16 %
o
o
< 16 %
< 16 %
o
o
< 15 %
< 15 %
o
o
Tỷ suất chết TE < 5
Tỷ suất chết TE < 5
tuổi
tuổi
25,9%
25,9%
25,0 %
25,0 %
o
o
< 18 %
< 18 %
o

o
Tỷ suất tử vong mẹ
Tỷ suất tử vong mẹ
(/100.000 trẻ đẻ ra
(/100.000 trẻ đẻ ra
sống)
sống)
75,0
75,0
70,0
70,0
< 60,0
< 60,0
CHỈ TIÊU MỤC TIÊU




     '$ỷ ấ ế đặ ư
     '$ỷ ấ ế đặ ư


(Cause Specific Mortality Rate-CSMR)
(Cause Specific Mortality Rate-CSMR)




6
6







& #+5ế
& #+5ế
G
G
  ấ đị
  ấ đị
 (ă
 (ă
)79:::::+88888
)79:::::+88888


;
;
&6  (ữ ỳ
&6  (ữ ỳ

Tỷ suất chết quy chuẩn
Tỷ suất chết quy chuẩn
(Standardized CDR)
(Standardized CDR)
Địa phương A
Địa phương A
Địa phương B

Địa phương B
Nhóm
Nhóm
tuổi
tuổi
Số dân
Số dân
TB
TB
(người)
(người)
Số chết
Số chết
(người)
(người)
AS DR
AS DR
(%
(%
O
O
)
)
Số dân
Số dân
TB
TB
(người)
(người)
Số chết

Số chết
(người)
(người)
AS DR
AS DR
(%
(%
O
O
)
)
Tỷ trọng
Tỷ trọng
DS các
DS các
NT
NT
0-19
0-19
20-59
20-59
> 60
> 60
5.000
5.000
4.000
4.000
1.000
1.000
50

50
52
52
14
14
10
10
13
13
14
14
3.000
3.000
5.000
5.000
2.000
2.000
24
24
65
65
32
32
8
8
13
13
16
16
30

30
50
50
20
20
Tổng số
Tổng số
10.000
10.000
116
116
11,6
11,6
10.000
10.000
121
121
12.1
12.1
100
100



++H
++H
D)67
D)67
<
<

9:::::::::988++H&++HI
9:::::::::988++H&++HI


(
(


+8888
+8888


+G+
+G+
D)67
D)67


9::::::::988+G+&+G+I
9::::::::988+G+&+G+I


(
(


+8888
+8888
)67
)67

<
<
9&88+8J(D&88+J8B(D&88+E8G(9
9&88+8J(D&88+J8B(D&88+E8G(9
)67
)67
<
<
988+GJ&+GJI(
988+GJ&+GJI(
5   6 < K   K ư ậ ế ủ ấ ổ ố ấ ổ
5   6 < K   K ư ậ ế ủ ấ ổ ố ấ ổ
    <L& #%)67ủ ứ ế ủ ặ
    <L& #%)67ủ ứ ế ủ ặ
<
<
?)67
?)67


(
(

Tên n ớc Tổng
dân số
(Tỷ )
Tỷ suất
sinh thô
()
Tỷ suất

chết thô
()
Tỷ suất
t ng tự
nhiên
(%)
Tổng
tỉ suất
sinh
Tỷ suất
chết trẻ em
< 1 tuổi
()
Thế giới 6,137 22 9 1,3 2,8 56
an mạch 5,4 13 11 0,2 1,7 4,2
Anh 60,0 12 11 0,1 1,7 5,7
Pháp 59,2 13 9 0,4 1,9 4,4
Mỹ 284,5 15 9 0,6 2,1 7,1
Trung quốc 1,273 15 6 0,9 1,8 31
Uganda 24,0 48 19 2,9 6,9 97
Việt nam 78,7 20 6 1,4 2,3 37
Lào 5,4 39 14 2,5 5,4 104
Mức sinh và chết của một số n ớc (2001)

Các bệnh chết cao nhất, 2006
Các bệnh chết cao nhất, 2006
(/100.00 0)
(/100.00 0)
Code
Code

Tên bệnh
Tên bệnh
Chết
Chết
Mắc
Mắc
278
278
Thương tổn do chấn thương trong sọ
Thương tổn do chấn thương trong sọ
3,40
3,40
86,95
86,95
169
169
Các bệnh viêm phổi
Các bệnh viêm phổi
1,59
1,59
417,70
417,70
290
290
Tai nạn giao thông
Tai nạn giao thông
1,36
1,36
167,48
167,48

153
153
Chảy máu não
Chảy máu não
1,30
1,30
147
147
Nhồi máu cơ tim
Nhồi máu cơ tim
1,01
1,01
039
039
Nhiễm HIV
Nhiễm HIV
0,88
0,88
151
151
Suy tim
Suy tim
0,85
0,85
155
155
Tai biến MMNão
Tai biến MMNão
0,81
0,81

126
126
Cơn thiếu máu não & HC tương tự
Cơn thiếu máu não & HC tương tự
0,79
0,79
016
016
Nhiễm khuẩn não mô cầu
Nhiễm khuẩn não mô cầu
0,70
0,70

Các bệnh chết cao nhất, 2007
Các bệnh chết cao nhất, 2007
(/100.00 0)
(/100.00 0)
Code
Code
Tên bệnh
Tên bệnh
Chết
Chết
278
278
Thương tổn do chấn thương trong sọ
Thương tổn do chấn thương trong sọ
3,37
3,37
039

039
Nhiễm HIV
Nhiễm HIV
1,86
1,86
169
169
Các bệnh viêm phổi
Các bệnh viêm phổi
1,79
1,79
153
153
Chảy máu não
Chảy máu não
1,45
1,45
151
151
Suy tim
Suy tim
0,99
0,99
290
290
Tai nạn giao thông
Tai nạn giao thông
0,96
0,96
147

147
Nhồi máu cơ tim
Nhồi máu cơ tim
0,93
0,93
017
017
Nhiễm khuẩn huyết
Nhiễm khuẩn huyết
0,71
0,71
155
155
Tai biến mạch máu não, không xác định
Tai biến mạch máu não, không xác định
rõ chảy máu hoặc nhồi máu
rõ chảy máu hoặc nhồi máu
0,71
0,71
007
007
Lao do bộ máy hô hấp
Lao do bộ máy hô hấp
0,69
0,69

Một số bệnh mắc cao nhất, 2006
Một số bệnh mắc cao nhất, 2006
(/100.00 0)
(/100.00 0)

Code
Code
Tên bệnh
Tên bệnh
Mắc
Mắc
169
169
Các bệnh viêm phổi
Các bệnh viêm phổi
417,70
417,70
165
165
Viêm họng và Amidan cấp
Viêm họng và Amidan cấp
365,68
365,68
170
170
Viêm PQ & tiểu PQ cấp
Viêm PQ & tiểu PQ cấp
293,64
293,64
145
145
Tăng HA nguyên phát
Tăng HA nguyên phát
222,32
222,32

290
290
Tai nạn giao thông
Tai nạn giao thông
167,48
167,48
184
184
Viêm dạ dày & tá tràng
Viêm dạ dày & tá tràng
158,77
158,77
168
168
Cúm
Cúm
134,77
134,77
186
186
Bệnh của ruột thừa
Bệnh của ruột thừa
107,79
107,79
278
278
Thương tổn do chấn thương trong sọ
Thương tổn do chấn thương trong sọ
86,95
86,95

215
215
Sỏi tiết niệu
Sỏi tiết niệu
79,43
79,43

Mô hình bệnh tật (mắc)
Mô hình bệnh tật (mắc)

56
59
27
43
39
65
1
2
8
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%

1970 1980 1997
% tr êng hîp bÖnh theo tõng nguyªn nh©n
BÖnh truyÒn nhiÔm BÖnh kh«ng truyÒn nhiÔm Tai n¹n, chÊn th ¬ng
Morbidity pattern 1976-1997