SKKN Hạn chế số lượng HS bỏ học, giúp HS yếu học tập tiến bộ ở THPT

1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
"MỘT VÀI KINH NGHIỆM NHẰM GIÁO DỤC HỌC SINH CHƯA
NGOAN"
2
1. Đặt vấn đề;
Trong quá trình công tác, mỗi người thầy đều từng bước đúc kết cho mình những kinh
nghiệm bổ ích để nâng cao hiệu quả công tác. Bản thân tôi cũng đã rất để tâm đến việc
rút ra các kinh nghiệm riêng của mình, những điều liên quan đến việc giảng dạy, công tác
chủ nhiệm Đó là những vướng mắc, những nhược điểm, những khó khăn và có cả
những thành công mà mỗi người thầy chúng ta đều nếm trải.
Có thể nói rằng, công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường phổ thông nói chung và
THPT nói riêng hiện nay, là công việc nhiều giáo viên hay né tránh vì có lẽ đây là một
nhiệm vụ mà người thầy gặp nhiều khó khăn trong hoàn cảnh đạo đức xã hội có nhiều
diễn biến phức tạp, đội ngũ giám thị trong nhà trường không còn biên chế mà các lực
lượng giáo dục khác chưa thể thay thế, tất cả dồn cho trách nhiệm của chủ nhiệm .Trong
khi đó, bạo lực học đường đang là mối quan tâm không riêng của ngành giáo dục, mà đã
trở thành vấn đề cả xã hội đều phải lo lắng trăn trở. Vấn đề ngăn chặn bạo lực học đường
được bàn đến trong cả phiên họp của Quốc Hội, các trường học, được mọi giới quan tâm.
Bất kỳ trường học nào , lớp học nào cũng đều có không ít học sinh "chưa ngoan", thế nên
chúng ta đã phải làm gì để giáo dục những học sinh như thế?! Áp dụng biện pháp nào để
có thể giúp cho những học sinh chưa ngoan dần trở thành những học sinh ngoan hơn,
giúp các em phát triển toàn diện. Bản thân là một giáo viên sau nhiều năm làm công tác
chủ nhiệm, với nhiều bức xúc trước vấn nạn học sinh chưa ngoan trở thành học sinh cá
biệt với sự bất lực của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Bản thân cũng chứng kiến
không ít trường hợp học sinh chưa ngoan được quan tâm giáo dục đúng mực đã trở thành
những người có nhiều đóng góp cho xã hội và cũng chính những em này, sau này đã trở
về trường nhiều hơn, biết ơn Thầy Cô giáo cũ nhiều hơn.
3
Từ thực tế nêu trên, tôi xin nêu “ Một vài kinh nghiệm nhằm giáo dục học sinh chưa

ngoan”
Đối tượng học sinh chưa ngoan có thể có ở bất kỳ cấp học nào, lớp học nào ,loại hình
trường học nào và ở mỗi lứa tuổi, mỗi loại hình trường học thì các em có sự khác nhau về
yếu tố tâm, sinh lý, khác nhau về yếu tố môi trường giáo dục, do thời gian ngắn hạn nên
đề tài này chỉ giới hạn đối tượng là học sinh chưa ngoan ở lớp chủ nhiệm, cấp học
THPT. Áp dụng cho các năm học 2008-2009; 2009-2010 và 2010-2011.
Đề tài này đã được nhiều bạn đồng nghiệp khai thác ở nhiều khía cạnh khác nhau và
cũng đã đạt được nhiều kết quả khác nhau , riêng đối với tôi đây chỉ là một kinh nghiệm
nhỏ để đồng nghiệp tham khảo và đóng góp cho tôi .
2. Cơ sở lí luận và thực tiễn :
Thế nào là học sinh chưa ngoan? Học sinh chưa ngoan có thể là:
• Học sinh có những hành vi chống đối vô lối với giáo viên.
• Học sinh có xu hướng giải quyết xung đột với bạn bè bằng vũ lực.
• Học sinh có những hành động kỳ quặc, khiến cho lớp học luôn trong trạng thái bất ổn.
• Học sinh có thái độ xem thường bạn bè, Thầy Cô
• Học sinh thường xuyên ăn nói thô tục
• Học sinh thường xuyên không tham gia vào các hoạt động học tập của lớp
Sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, tôi nhận thấy HS bây giờ thích khuyên bảo
nhẹ nhàng hơn là trách phạt. GVCN có “quyền lực” trong tay nhưng không phải vì thế
mà lúc nào cũng lạm dụng nó, phải biết khi nào cứng rắn và khi nào mềm dẻo để xử lý
4
các tình huống. Vì thế, ngoài năng lực chuyên môn GVCN còn là một nhà tâm lý , hiểu
thấu đáo những suy nghĩ, tâm tư của học trò. Nhiều lúc, GVCN phải tự đặt mình vào vị
thế của HS để hiểu được hành vi và thái độ của các em với cương vị là người trong cuộc.
Và cũng có những lúc, GVCN đóng vai trò như một quan tòa có lập luận sắc bén, biết
cầm cân nảy mực và đặc biệt là phải quang minh chính đại, không thiên vị một ai
Nếu trước đây HS rất thuần, chăm ngoan, luôn nghe lời thầy cô thì bây giờ có nhiều em
ngỗ ngược, luôn muốn tự khẳng định mình. Vì thế, một GVCN muốn hoàn thành tốt
nhiệm vụ của mình trước hết phải thực sự thương yêu HS, coi các em như người thân của
mình. Khi đã có tình yêu thương thì người thầy sẽ hiểu và biết cách dạy HS, ngược lại

các em quý mến GV của mình hơn. Chỉ khi tình yêu thương đặt đúng chỗ, HS mới cảm
nhận được tình cảm từ trái tim thầy cô. Nói cách khác, giữa thầy và trò luôn có sự đồng
điệu về tâm hồn.
Trên thực tế, cùng một HS cá biệt nhưng đối với thầy cô này thì em chống đối còn với
thầy cô khác lại phục tùng và nghe lời? Rõ ràng, điều quan trọng không phải là HS đã
phạm lỗi ra sao mà nằm ở chỗ các em đã nhìn thấy lỗi của mình như thế nào? Làm được
điều này chính là nhờ sự thu phục nhân tâm của GVCN.
3. Nội dung nghiên cứu
4.1.Tìm hiểu và nắm vững học sinh về mọi mặt để làm cơ sở đề ra những biện
pháp giáo dục có hiệu quả
Nắm vững học sinh là nhiệm vụ đầu tiên, tối cần thiết để đưa ra các biện pháp giáo dục
phù hợp. Là một công việc mà giáo viên chủ nhiệm phải bắt tay tìm hiểu ngay từ đầu và
thường xuyên trong suốt quá trình. Để làm được điều đó, giáo viên chủ nhiệm cần phải
phối hợp với nhiều lực lượng để tím hiểu, phải tham gia nhiều hoạt động cùng học sinh
để nắm bắt.
5
a. Tìm hiểu hoàn cảnh: Bất kỳ một học sinh nào, cho dù là học sinh bình thường nhất
đều có những hoàn cảnh và điều kiện gia đình không giống nhau, không giống với các
bạn khác trong lớp học. Kinh nghiệm cho thấy: ở lứa tuổi các em cấp 3, vấn đề tiền bạc
không phải là quan trọng bậc nhất, với các em thì một gia đình hạnh phúc, yên ấm, vui vẻ
chính là điều mà các em cần nhất, do vậy, GVCN cần phải xác định em nào có một gia
đình chưa hoàn toàn hạnh phúc, thường xuyên có xung đột giữa các thành viên trong gia
đình vì đấy có thể là nguyên nhân khiến cho các em trở nên "chưa ngoan" hoặc cũng có
thể trở thành "tự kỷ" Đã có những gia đình trong đó, cha mẹ đều là những người
thành đạt nhưng con của họ lại là những học sinh bị gọi là "học sinh cá biệt" do người
cha và mẹ đi công tác liên tục, không có thời gian chăm sóc, gần gũi con để con có thể
tâm sự, trao đổi, để hỏi han tình hình học tập, vui chơi của con. Những học sinh này
thường sống với một người chăm sóc riêng hoặc chung sống với ông, bà và các em sẽ
cảm thấy thiếu đi bàn tay người mẹ, ánh mắt người cha Người lớn chỉ biết đáp ứng đầy
đủ, thậm chí là dư dả nhu cầu tiền bạc, vật chất cho con và xem đây là điều kiện tiên

quyết cho con học hành, thực sự thì hành động này đã có thể vô tình đầy con của mình
vào con đường lêu lỏng, ăn chơi và trở thành học sinh cá biệt, đến lúc phát hiện được thì
có thể đã muộn rồi! Cũng có những gia đình, do xung đột giữa các thành viên trong gia
đình diễn ra trước mắt của các em, khiến cho các em trở nên cộc cằn, hoặc xấu hổ với
bạn bè có những hành vi bắt chước người lớn trong khi giải quyết các xung đột với các
bạn cùng lớp và như vậy, vô tình người lớn đã đẩy các em trở thành học sinh cá biệt. Đã
có trường hợp xung đột giữa Ông bà với Cha mẹ khiến cho các em mất lòng tin vào đấng
sinh thành và trở nên hỗn láo, khó bảo, thường xuyên dùng vũ lực nhằm giải quyết các
xung đột với bạn học. Cũng có trường hợp gia đình của các em quá khó khăn, các em
phải lo phụ giúp gia đình để kiếm sống và thời gian học bài của các em ở nhà bị hạn chế,
khiến sức học các em bị đuối dần, thế là các em trở thành học sinh cá biệt Nếu như
6
GVCN nắm bắt được kịp thời hoàn cảnh sống của học sinh, chắc chắn sẽ có biện pháp
kết hợp với gia đình để cùng nhau đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp hơn nhằm đưa
học sinh trở lại chính mình
b. Tìm hiểu về tâm sinh lý của học sinh: Học sinh cấp 3, lứa tuổi 15-18 này có nhiều
biến đổi về tâm, sinh lý. Các em không còn là trẻ con để cần được vỗ về chăm sóc, nhưng
cũng chưa là người lớn để tự mình giải quyết mọi tình huống. Để khẳng định mình, các
em dễ có những hành xử bột phát, bất ngờ mà chính các em cũng chưa ý thức một cách
đầy đủ hậu quả sẽ đến. Vì vậy, một sự định hướng đúng đắn để giúp các em hình thành
tính cách của mình sau này, là điều hết sức quan trọng khi các em còn ngồi trên ghế nhà
trường. Không chỉ truyền đạt kiến thức trong học tập, các em cần được trao đổi mọi điều
về chính bản thân, về những gì chân - thiện - mỹ trong cuộc sống. Các em thường có
những hành vi bắt chước một cách thụ động với mọi người gần gũi với mình. Trong một
ngày thì các em chỉ ở trường học tối đa là 8 giờ, còn lại, các em sống trong môi trường
gia đình, xã hội xung quanh Có những em tập tành hút thuốc do thấy người lớn hút
thuốc có những em chửi thề, nói tục một cách vô thức, do đã quen nghe và cảm thấy
như vậy là hay, là sành điệu Nếu như GVCN cập nhật kịp thời những thông tin này từ
nhiều phía thì học sinh sẽ cảm nhận Thầy Cô của mình không lạc hậu và như vậy tiếng
nói của Thầy Cô sẽ có ảnh hưởng hơn đối với các em. Các em sẽ lắng nghe những phân

tính của Thầy Cô, Thầy Cô sẽ có nhiều cơ hội giáo dục hướng cho em phát triển tâm sinh
lý phù hợp lứa tuổi.
c. Tìm hiểu mối quan hệ bạn bè Bạn bè: Những mối quan hệ trong lớp, ngoài lớp cũng
là điều mà Thầy Cô chúng ta cần quan tâm. Các em có thể tâm sự hàng giờ với bạn mà
không bao giờ hé nửa lời với Thầy Cô về một vấn đề nào đấy, một số lớn các em học sinh
xem bạn bè mình là chuyên gia tư vấn Bạn bè xấu, tốt ảnh hưởng nhiều đến nhân cách
7
của các em, người xưa nói "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" điều này hoàn toàn không
sai vấn đề là ai sẽ đen, ai sẽ sáng thì Thầy Cô phải can thiệp một cách tế nhị, đúng lúc,
kịp thời Và nếu như Thầy Cô trở thành người bạn của các em thì quả là không gì tốt
hơn, điều này rất khó! Thầy Cô có thể tạo môi trường cho các em sinh hoạt chung và từ
đó nảy sinh tình bạn tốt, hãy để cho các em phát triển tình bạn một cách tự do trong tầm
kiểm soát chừng mực của người lớn. Vấn đề này cần có sự phối hợp của gia đình và nhà
trường một cách chủ động.
d. Tìm hiểu năng lực học tập: Có những học sinh học giỏi toán, lý, hóa nhưng lại kém
văn, sử Có những học sinh rất giỏi ngoại ngữ và các môn xã hội nhưng lại sợ toán, lý
Hãy khơi dậy sự tự hào của các em với nhưng sở trường và khuyến khích các em cố gắng
đạt được những tiến bộ so với chính mình ở ngày hôm qua "hãy đừng phạm sai lầm
ngày hôm qua mình đã gặp" chính là chủ trương mà tất cả học sinh đều phải thấm nhuần.
Thầy Cô chủ nhiệm cần phải nắm được học sinh của mình yếu môn nào, khi nào thì bắt
đầu sa sút, để từ đó có biện pháp thúc đẩy, phụ đạo kịp thời, không để học sinh có cảm
giác bị bỏ rơi, không để cho học sinh vì yếu một môn mà nản lòng rồi kéo theo bỏ học,
trở thành cá biệt.
e. Tìm hiểu sở thích, năng khiếu: Hầu như bất kỳ một học sinh nào đều có một năng
khiếu nhất định, năng khiếu này có thể do bẩm sinh, do rèn luyện, vấn đề của người Thầy
là thấy được năng khiếu ấy và phát huy sở trường của các em nhằm lấy nó làm động lực
kéo theo cho học sinh cố gắng hơn ở những mặt còn kém. Có những học sinh thích lao
động chân tay, khéo tay trong những hoạt động đòi hỏi sự tỉ mỉ, nhưng lại học kém các
môn cần sự tư duy. Có những học sinh thích văn nghệ, ca múa hát có những học sinh
thích thể thao, võ nghệ Hãy để cho các em có cơ hội thể hiện mình với các bạn và như

vậy các em sẽ trở nên nổi tiếng với các bạn, đấy chính là động cơ thúc đẩy các em học
8
tập tốt hơn nhằm không làm xấu đi hình ảnh của mình với các bạn. Như vậy, tạo ra những
hoạt động ngoại khóa, những buổi sinh hoạt ngoài giờ lên lớp cũng chính là tạo ra những
cơ hội cho các em có thể thể hiện tài năng của minh, lấy lại sự tự tin với các bạn, khẳng
định thế mạnh của minh để từ đó các em được nhận sự khuyến khích của mọi người xung
quanh, các em sẽ cố gắng nhiều hơn ở các mặt còn yếu kém.
4. 2. Xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh chưa ngoan .
Sau khi đã thực hiện các bước tìm hiểu như trên, Giáo viên sẽ phân tích và xác định
nguyên nhân làm cho học sinh trở thành chưa ngoan. Nguyên nhân đó có thể là từ:
• Gia đình có mâu thuẫn, đổ vỡ, xung đột hoặc gia đình đang gặp khó khăn.
• Bản thân học kém một vài môn học nào đó, do mất căn bản
• Sự lôi kéo của bạn bè vào những hoạt động không thiết thực
• Một vài Thầy Cô nào đó có những hành động khiến cho các em mất lòng tin Thông
thường các nguyên nhân này đi chung với nhau, chứ không đơn thuần riêng lẻ từng
nguyên nhân. Thầy Cô phải tìm ra đâu là nguyên nhân chủ yếu:
• Có thể chỉ là một phút ham chơi trò chơi điện tử, học sinh ấy đã lỡ xài hết tiền học phí,
rồi dẫn đến lo sợ, bỏ học
• Có thể do hoàn cảnh khó khăn, các em phải đi làm thêm ban đêm, buổi sáng mệt mỏi,
buồn ngủ, không đủ sức theo học trong lớp.
• Có thể do buồn chuyện gia đình, cảm giác tự ti xuất hiện, các em cảm thấy chán nản,
mất phương hướng, tuyệt vọng, Từ việc xác định được nguyên nhân chủ yếu, tôi tin
rằng phần việc còn lại hoàn toàn không khó khăn với một Thầy Cô tâm huyết với nghề,
có tấm lòng yêu thương các em nhằm giúp các em có thể khắc phục những khó khăn,
9
thay đổi được những suy nghĩ chưa đúng, để có thể trở thành những học sinh bình thường
như bao bạn khác.
4.3.Chủ động phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường.
a. Với Ban giám hiệu nhà trường và Hội đồng khen thưởng, kỉ luật của nhà trường
- Trong một số trường hợp đặc biệt, GVCN cần phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường,

để cùng nhau có biện pháp phối hợp giáo dục các em.Chúng ta không nên tự tin cho rằng
chỉ một mình thôi sẽ có đủ bản lĩnh cảm hóa, giáo dục các em chưa ngoan, hậu quả sẽ
khôn lường nếu như chúng ta rơi vào trạng thái bất lực, khi đó sẽ là quá muộn để có thể
sự phối hợp giáo dục các em này và lúc này, chính chúng ta sẽ là người đẩy các em ra xa
hơn môi trường giáo dục phổ thông.
- Nhằm giáo dục học sinh trên tinh thân dân chủ, công bằng, bản thân các em học sinh
nói chung và các em học sinh chưa ngoan nói riêng rất cần được khích lệ kịp thời hay có
thể là những biện pháp răn đe hợp lí. Mọi hình thức khen thưởng, kỉ luật thiếu khách
quan đều làm giảm sự nỗ lực phấn đấu của học sinh, thậm chí đưa học sinh đến chỗ tự do
vô kỉ luật hơn nữa. Chẳng hạn, khen thưởng không công bằng sinh ra ganh tị, thối chí
phấn đấu, suy nghĩ sai về nhà trường; Nương tay trước những sai trái của học sinh, không
đưa ra Hội đồng kỉ luật sẽ làm cho các em coi thường mọi kỉ cương của nhà trường, tiếp
tục thao túng làm ảnh hưởng xấu đến những học sinh khác.
Chính từ những phân tích trên mà sự phối hợp với Ban giám hiệu và Hội đồng khen
thưởng, kỉ luật là rất quan trọng để giáo viên chủ nhiệm hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục
học sinh của mình.
b.Với giáo viên bộ môn trên lớp
10
- Đây là một yêu cầu không thể thiếu, bởi giáo viên bộ môn là những giáo viên có nhiều
thời gian làm việc với các em, nên nắm được các em nhiều nhất, thông qua họ chúng ta
hiểu học sinh mình nhiều hơn cả về năng lực học tập, cả về ý thức thái độ và họ cũng rất
cần chúng ta tạo cho họ một môi trường học tập tốt nhất trên cơ sở lớp có nề nếp, mỗi
học sinh tích cực góp phần cho những tiết học tăng thêm hứng thú và hiệu quả.
c.Với hội phụ huynh học sinh.
Cùng với nhà trường, các bậc phụ huynh học sinh thuộc những nghề nghiệp khác nhau,
trình độ hiểu biết xã hội, hoàn cảnh kinh tế khác nhau … nhưng là những người có quan
tâm lớn nhất, mong mỏi nhiều nhất sự tiến bộ của con em mình khi đến trường học tập.
Tuy nhiên, đối với phụ huynh của học sinh “chưa ngoan”, khi tiếp xúc với họ,điều cần
tránh là không nên gay gắt, dồn dập việc báo cáo và phê bình con em họ, vì hơn ai hết họ
đã từng nghe nhiều lời ca thán và đã biết rõ con em mình. Điều đó sẽ không có tác dụng

gì mà ngược lại làm mất đi ý nghĩa của sự hợp tác, phối hợp giáo dục. Vì vậy, cần phải
giao tiếp ở một góc độ cởi mở một cách hết sức tâm lý và tế nhị nhưng chân tình, tạo cho
phụ huynh học sinh một sự tin tưởng, một tình cảm gần gũi, thân mật, một thái độ tận
tâm hợp tác để giáo dục con em họ trở thành người tốt.
4.4. Những yêu cầu không thể thiếu của một Giáo viên chủ nhiệm
Yêu cầu về phẩm chất :GVCN cần có một nhận thức đúng đắn và sâu sắc về vị trí, yêu
cầu đối với chính bản thân mình và công việc. Không chỉ trang bị cho mình những kiến
thức cần thiết cho việc giảng dạy, những vốn sống sâu sắc về con người, cuộc đời…
người GVCN còn cần phải rèn luyện cho chính mình đạt những phẩm chất đạo đức có
tính chuẩn mực để trên cơ sở đó, mới có thể nhắc nhở, uốn nắn học sinh. Từ hành vi,
ngôn ngữ, cách cư xử, cách suy nghĩ, đánh giá những sự việc trong cuộc sống, những thói
quen trong sinh hoạt… tất cả luôn cần được người GVCN tự xem xét, điều chỉnh để có
11
thể không ngừng hoàn thiện mình trong mắt học trò. Đơn giản một sự việc là, khó có thể
yêu cầu các em gọn gàng, ngăn nắp, sống đẹp nếu bản thân người GVCN chưa là một
“hình mẫu” đối với các em. Cần nhận thức rõ, giáo dục một con người là một quá trình
không có điểm cuối cùng. Đó là công việc kéo dài cả một đời người chứ không phải là
chuyện của ngày một, ngày hai. Vì thế, người GVCN không bao giờ được chủ quan,
nóng vội. Một câu nói vô tình, một trách phạt nôn nóng, một hành xử thiếu cân nhắc đôi
khi gây tổn thương và - biết đâu đó - các em sẽ mang theo vết thương kia thành một ám
ảnh khôn nguôi! Trước mọi sai lầm, vi phạm của học sinh, GVCN cần hết sức bình
tĩnh, bao dung và độ lượng để xem xét, giải quyết, xử lý vấn đề. Với một học sinh lười,
một học sinh chưa ngoan… chúng ta không nên ảo tưởng là các em sẽ tiến bộ ngay sau
vài lần nhắc nhở hay xử phạt của GVCN. Có khi, các em vẫn tiếp tục lười, tiếp tục phạm
lỗi lầm với mức độ liên tục hơn, nghiêm trọng hơn - như một cách thách thức, một cách
khẳng định mình với bạn bè, với thầy cô, với mọi người. Chính ở những khoảnh khắc
này, người GVCN cần thể hiện rõ bản lĩnh và năng lực sư phạm - trong đó - có cả năng
lực "chịu đựng" của mình. Chịu đựng những vi phạm cố tình, những thách thức nông nổi
và chịu đựng cả những nỗi bực bội, tức giận đang phải dồn nén trong người. Cần tạo
được ở các em, trước hết là sự tôn trọng và sau đó là một sự gần gũi, cảm thông.

Yêu cầu về kỹ năng: Một trong những kỹ năng quan trọng của người GVCN là nắm vững
tâm lý học sinh. . Các em học sinh cấp 3 đang ở lứa tuổi còn nhiều biến đổi tâm sinh lý.
Không còn là trẻ con để cần được vỗ về chăm sóc, nhưng cũng chưa là người lớn để tự
mình giải quyết mọi tình huống. Để khẳng định mình, các em dễ có những hành xử bột
phát, bất ngờ mà chính các em cũng chưa ý thức một cách đầy đủ hậu quả sẽ đến. Vì vậy,
một sự định hướng đúng đắn để giúp các em hình thành tính cách của mình sau này, là
điều hết sức quan trọng khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường. Không chỉ truyền đạt
kiến thức trong học tập, các em cần được trao đổi mọi điều về chính bản thân, về những
12
gì chân - thiện - mỹ trong cuộc sống. Đằng sau tất cả mọi kiến thức, kỹ năng… cần trang
bị và rèn luyện,.
Ngoài những yêu cầu trên, còn một yêu cầu tuy không được đặt ra trong các văn bản
nhưng nó lại chi phối tất cả, đó chính là cái “tâm” của người giáo viên. Không có một
tấm lòng, mọi công việc sẽ chỉ là hình thức. Và như vậy, yêu thương chăm sóc các em
không chỉ là mệnh lệnh mà còn là một nhu cầu không thể thiếu của trái tim người thầy cô
giáo, đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm.
Chính tâm huyết và trách nhiệm sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm có được năng lực
“cảm hóa” học sinh nói chung, học sinh “chưa ngoan” nói riêng. Đó là năng lực gây ảnh
hưởng trực tiếp của mình đến với học sinh về mặt tình cảm và ý chí. Tâm huyết và trách
nhiệm nằm trong nhân cách của người thầy giáo. Giáo viên chủ nhiệm phải dùng nhân
cách của mình để tác động vào học sinh, giáo dục các em nên người. Đây chính là dùng
nhân cách để giáo dục nhân cách .
Tóm lại, với những yêu cầu và biện pháp nêu trên, hy vọng rằng công tác giáo dục học
sinh “chưa ngoan” sẽ có những bước chuyển biến mới. Tuy nhiên việc giáo dục nhân
cách cho học sinh không thể thành công trong một sớm một chiều, bởi giáo dục là cả một
quá trình và không thể chỉ thực hiện bởi giáo viên chủ nhiệm, BGH và các tổ chức đoàn
thể trong trường. Chính vì vậy chỉ có sự gắn kết của các bậc phụ huynh, các tổ chức xã
hội cùng quan tâm ủng hộ nhà trường và tham gia công tác giáo dục học sinh “chưa
ngoan” mới có thể tin tưởng đạt được kết quả tích cực và bền vững.
5.Kết quả nghiên cứu.

a. Kết quả chung.
Năm học
Duy
trì số
HS Lên
lớp
HỌC LỰC HẠNH KIỂM
13
GIỎ
I
KHÁ TB TỐT KHÁ
2008-
2009
(Lớp
11c6)
100
%
0 100% 60% 40% 80% 20%
2009-
2010
(Lớp
12C6)
100
%
0 100% 45% 55% 80% 20%
2010-
2011
(Lớp
12C2)
100

%
0 22% 72% 74% 24%
b. Một số học sinh tiêu biểu:
1. Nguyễn Đức Khánh (lớp 11; 12c6- NH 2008-2010): Từ một HS cá biệt, lưu ban của
năm học 2007-08, có những biểu hiện bất cần, chán nãn trong học tâp và có nguy cơ bỏ
học chỉ sau một thời gian ngắn,em trở thành HS bình thường, với năng khiếu văn nghệ
14
em đã có nhiều đóng góp cho tập thể lớp và đã để lại những ấn tượng rất đẹp cho bạn bè
và các thầy cô giáo bộ môn
2.Võ Thị Mỹ Thành (lớp 11; 12c6- NH 2008-2010): Từ một HS có sức học rất yếu, cuối
năm học lớp 10 em phải thi lên lớp nhưng với sự nổ lực, cố gắng của bản thân và sự
động viên của GVCN em đã vươn lên với kết quả thật bất ngờ về mặt học tập: Năm lớp
11:HS TB; năm học 12: HS Khá và đã thi đỗ ĐH khối c.
3. Nguyễn Thanh Việt (lớp 11; 12c6- NH 2008-2010): : Từ HS cá biệt, ngỗ ngược của
năm học lớp 10, dù được sinh ra gia đình bố mẹ đều là công chức nhưng vì nhiều lí do
nên năm học lớp 10 em thường xuyên bỏ học, có thái độ thiếu tôn trọng giáo viên nhưng
ở năm học 11, em đã dần khắc phục và đã ý thức hơn trong học tập và rèn luyện hạnh
kiểm.
4. Trần Minh Toàn (lớp 12C2- NH 210-2011): Có thể nói đây là HS rất cá biệt, hồ sơ vi
phạm của em đã được lưu giữ đầy trong “sổ đen” của nhà trường ở năm học lớp
10,11.Về phía gia đình đã hoàn toàn bất lực trong cách giáo dục và chỉ trong chờ từ phía
nhà trường, . Thật sự mà nói, lúc đầu, tôi nghỉ mình sẽ khó thành công với một HS như
thế, nhưng sau nhiều lần tiếp xúc với em tôi lại quyết tâm không thể bỏ cuộc, thế rồi sau
chỉ sau hai tuần ở HKI, em đã trở lại với lớp học như các em học sinh bình thường khác,
trong một số tiết học em còn tham gia phát biểu xây dựng bài và cũng tham gia đầy đủ
các hoạt động tập thể: Sinh hoạt cuối tuần, lao động trực tuần, phong trào văn nghệ ở
lớp
5.Nguyễn Văn Sang (lớp 12C2- NH 2010-20111): Bản thân em có sức học rất tốt, trong
2 năm học lớp 10, 11 và HKI của năm học 12 em đều đạt danh hiệu HSTT với số điểm
rất cao nhưng bước vào những tuần đầu của HHK II năm học 12 em có những biểu hiện

rất bất thường: Bỏ bê việc học, xa rời tập thể, bản thân không làm chủ trước những suy
15
nghĩ và hành động của mình, thậm chí em còn dự tính bỏ học giữa chừng vì những lý do
không chính đáng sau nhiều lần tâm sự, tiếp xúc, tìm hiểu nguyên nhân và hoàn cảnh
gia đình.Tôi nhận thấy đây là trường hợp khá đặc biệt, bằng mọi cách phải giúp em sớm
trở về với tập thể, trở về với gia đình và bản thân em dù biết điều đó rất khó có thể làm
được trong khoảng thời gian ngắn và rồi, thời gian cũng như bản thân em không hề
phụ tôi, chính em đã tìm và đến tận nhà tôi để nói lời xin lỗi dù em biết rằng em đã đánh
mất chính em, đánh mất một khoảng thời gian cũng như một lượng kiến thức đáng quý
của năm học cuối cấp này và em cũng nhận ra rằng: “Dù thế nào đi nữa , lời xin lỗi của
em vẫn là không muộn phải không Cô” và chính tôi cũng nhận ra rằng, kể từ lần “xin
lỗi” ấy, em đã dần sự trở lại với chính bản thân em, em đã làm được điều mà cả gia
đình, bạn bè và bản thân tôi mong đợi.
Trên đây chỉ một vài học sinh tiêu biểu trong số nhiều em đã trở nên ngoan hơn sau quá
trình cảm hóa của bản thân tôi trong các năm học gần đây, tất nhiên để có được sự thành
công trên, tôi luôn ghi nhận sự phối hợp và hỗ trợ của Ban giám hiệu nhà trường, các
thầy cô giáo bộ môn, cùng với sự nỗ lực của bản thân các em và sự quan tâm của các bậc
phụ huynh và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường.
6. Kết luận:
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhằm giáo dục học sinh chưa ngoan trong nhà trường
phổ thông, mà tôi đã đúc kết được từ thực tiễn làm công tác chủ nhiệm trong các năm
qua Vấn đề giáo dục học sinh chưa ngoan trong nhà trường luôn luôn là đề tài nóng hổi,
được sự quan tâm của hầu hết Thầy Cô, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm. Để có thể giáo
dục tốt các em học sinh chưa ngoan, cần phải có sự phối hợp cả gia đình, xã hội và nhà
trường. Vai trò giáo dục của gia đình và xã hội giữ vị trí quan trọng, tuy nhiên, vai trò
giáo dục của nhà trường mang yếu tố quyết định giúp các em có thể có những định hướng
16
đúng đắn, để sau này trở thành những người con hiếu thảo trong gia đình và người công
dân có ích cho xã hội.
Về phía nhà trường, để làm tốt công tác giáo dục học sinh chưa ngoan, cần phải có sự

phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng giáo dục và các đoàn thể.Trong đó,vai trò của Thầy
Cô chủ nhiệm là rất quan trọng. Trong lớp, Thầy Cô chủ nhiệm như là cha mẹ của các
em, có tiếng nói điều chỉnh kịp thời các hành vi chưa đúng của các em, là tấm gương cho
các em noi theo. Thầy Cô giáo dục các em không chỉ bằng lời nói mà bằng cả hành động,
cử chỉ, thái độ, tác phong hàng ngày Hãy cảm hóa, giáo dục các em bằng cả tấm lòng
của người Thầy, người cha, người chị, người mẹ Hãy nhìn các em với ánh mắt nhìn về
tương lai, không nên dựa vào các hành vi nhất thời của các em mà đánh giá cả bản chất
con người các em. Học sinh chúng ta chỉ là những cành cây non, đang muốn vươn lên trở
thành cành cây vững chắc, hãy tạo điều kiện cho các em thể hiện mình, vươn lên nơi có
ánh sáng vững bền, hãy giáo dục các em bằng thái độ thân thiện và tích cực.Có thể nói
rằng chỉ có người giáo viên nào luôn ý thức sẽ cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp
đào tạo và giáo dục thế hệ trẻ, lấy việc hy sinh phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ đào tạo con
người làm hạnh phúc cao cả của đời mình thì mới có thể thực hiện được chức năng
“người kỹ sư tâm hồn” một cách xứng đáng.
Cám ơn Thầy Cô đã bỏ thời gian để đọc qua đề tài này, mong rằng Thầy Cô sẽ có
nhiều ý kiến đóng góp để chúng ta cùng nhau hoàn thiện những kinh nghiệm bổ ích
nhằm giáo dục học sinh chưa ngoan, góp phần xây dựng nhà trường thành môi trường
giáo dục thân thiện tích cực, gíup các em phát triển toàn diện và bền vững.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo, cảm ơn Cô giáo Nguyễn Thị Minh Phương
đã động viên, góp ý để tôi hoàn thành đề tài này.