Tiểu Luận Tiểu luận Bộ môn Xung đột quốc tế Nội chiến Libya - 2011

HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
KHOA CHÍNH TRỊ QUỐC TẾ VÀ NGOẠI GIAO
Tiểu luận
Bộ môn: Xung đột quốc tế
Đề tài: Nội chiến Libya - 2011
Người làm:
Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 2012.
LỜI NÓI ĐẦU
Mùa xuân Ả Rập là làn sóng cách mạng với các cuộc nổi dậy, diễu hành và biểu
tình phản đối chưa có tiền lệ tại các quốc gia ở thế giới Ả Rập. Làn sóng này là một chất
xúc tác cho việc bùng nổ cuộc nội chiến tại Libya vào đầu năm 2011. Cuộc nội chiến góp
phần vào một loạt các cuộc biểu tình tại thế giới Ả Rập và đã được xem như là một phần
của Mùa xuân Ả Rập
Trước năm 2011, Libya được lãnh đạo bởi Muammar Gaddafi, Gaddafi được cả
thế giới biết đến như là một kẻ độc tài, đối với những người lên tiếng chỉ trích Gaddafi
hay những người tham gia các cuộc biểu tình chống chính phủ Libya đều có kết thúc bi
thảm. Những kết cục đấy đều do chính tay Gaddafi tạo ra, bằng sự độc đoán của mình,
Gaddafi thực hiện nhiều cuộc đàn áp dã man mọi sự chống đối. Tuy vậy, sự đàn áp lần
này lại đánh dấu mốc cho sự kết thúc của những ngày cai trị độc đoán của Gaddafi.
Sự trỗi dậy lần này của người dân Libya đã mở ra một thời đại mới vắng bóng kẻ
độc tài cho chính đất nước của họ. Chúng tôi giới hạn bài viết của mình trong năm 2011,
nghiên cứu phân tích Chính sách của các bên trong mỗi giai đoạn của cuộc nội chiến. Bài
viết sẽ trả lời cho câu hỏi Tại sao người dân Libya, lần này lại có thể dành được chiến
thắng?
Bài viết đề cập đến bốn phần chính xoay quanh cuộc xung đột : Tiền xung đột,
Xung đột, Giải quyết xung đột, Hậu xung đột. Với mỗi phần lớn sẽ có những phân tích
đánh gia cụ thể cũng như những trích dẫn có liên quan. Cụ thể như sau:
Trong phần tiền xung đột, chúng tôi chủ yếu xem xét tình Khu vực Băc và ở ngay
trong lòng Libya. Trong đó đi vào Mùa xuân Ả Rập, sự kiện chính thúc đẩy cuộc xung
đột lên tới đỉnh điểm. Đồng thời bài viết cũng sẽ phân tích mối quan hệ giữa nhà nước và
người dân Libya.

Đối với phần Xung đột leo thang, bài viết sẽ nêu ra chính sách cụ thể của mỗi bên
và việc triển khai chính sách đó thể hiện qua những dòng sự kiện
Trong phần cuối cùng: Chiến thằng của NTC, tuy cuộc xung đột đã được giải
quyết qua các thỏa thuận nhưng mà tàn dư và sự ảnh hưởng của nó vẫn còn là một nguy
cơ tiềm ẩn, bài viết sẽ nêu ra những dự đoán cho Libya trong tương lai.
Vì cuộc chiến này xảy ra cách đây chỉ mới một năm và những tàn dư của nó vẫn
còn ảnh hưởng đến ngày nay, nên những tài liệu tham khảo về cuộc chiến một cách đầy
đủ, chính xác là rất khó tìm vì vậy tài liệu tham khảo sẽ là các nguồn báo điện tử. Bài viết
có thể còn những sơ suất, rất mong bạn đọc góp ý và lượng thứ . Chân thành cám ơn cô
và các bạn đã theo dõi bài viết!
2
A. Tiền xung đột
1. Muammar Gaddafi - Kẻ độc tài
Muammar Abu Minyar al-Gaddafi là lãnh đạo trên thực tế của Libya từ một cuộc
đảo chính lật đổ vua Libya năm 1969. Gaddafi thay thế Hiến pháp Libya năm 1951 dựa
trên hệ tư tưởng chính trị mà ông đã xây dựng.
Các nhà phê bình mô tả Muammar Gaddafi là một người chuyên quyền
[1]
Đại tá
Gaddafi đã thu hút sự lên án của toàn cầu trong nhiều năm vì sự bảo trợ kéo dài nhiều
thập kỷ của các nhóm khủng bố. Tổng thống Ronald Reagan gọi các nhà lãnh đạo Libya
là "con chó điên của Trung Đông", và đối với nhiều người, tên của Đại tá Gaddafi sẽ luôn
luôn liên quan đến vụ đánh bom khủng bố năm 1988 trong chuyến bay La Pan 103 trên
bầu trời Lockerbie, Scotland, đã giết chết 270 người .
Ở nước nhà, Đại tá Gaddafi lần đầu được gọi là "Người anh lãnh đạo và hướng dẫn
của cách mạng," triều đại lâu dài của mình đã chứng thực sự thông minh và sự nhạy bén
chính trị của mình và Libya đã trở thành một quốc gia được chú ý. Điều này cũng đưa đất
nước sa mạc Bắc Phi vào nền kinh tế bị hủy hoại và nhiều thập kỷ của sự đàn áp chính trị
tàn bạo, như Đại tá Gaddafi đã sử dụng sự sợ hãi và thay đổi chính sách thường xuyên
như một công cụ để kiểm soát và điều khiển. Như nhà chính trị của Libya, Mansour El-

Kikhia O. đã nhận xét về chính sách của Gaddafi : Chính trị của sự mâu thuẫn, các quy
tắc trò chơi tại Libya liên tục thay đổi, nền chế độ của Gaddafi còn tồn tại thì sự hỗn loạn
vẫn sẽ còn tiếp diễn
Đại tá lãnh đạo cuộc đảo chính quân sự lật đổ vua Idris vào năm 1969 khi ông 27
tuổi. Với cái chết một năm sau đó của nhà lãnh đạo Ai cập, Gamal Abdel Nasser, Libya
trở thành tiếng nói quan trọng của cuộc cách, tán thành chủ nghĩa dân tộc và chiến đấu
chống lại Israel. Nhưng những hành động đáng xấu hổ và xa lánh đồng nghiệp Ả Rập của
Đại tá Gaddafi. Mệt mỏi vì trò hề và cảnh giác với âm mưu của ông ta để lật đổ và ám sát
nhà lãnh đạo khác trong khu vực, bọn họ giả điếc cho sự kháng cáo của ông cho sự thống
nhất Ả Rập. Họ cũng không có mối quan hệ với thế giới quan của Đại tá Gaddafi, lý
thuyết phổ quát thứ ba, ông đã đưa ra khi sản xuất hàng loạt các cuốn sách hướng dẫn,
Sách Xanh.
________________________________________________________________________
[1] />dead-in-libya/2010/09/21/gIQAFOCV0L_story.html
Trong những năm sau đó, ông nói rằng ông sẽ từ bỏ quyền lực vào năm 1977 và
Libya sẽ sẽ do dân quản lý. Trên thực tế, ông là nhà lãnh đạo của Libya. Và như là một sự
3
đối lập với chế độ do ông phát triển, đàn áp bằng bộ máy an ninh của chính mình. Trong
hai thập kỷ tiếp theo, hàng trăm người bị giam giữ và không bao giờ được nhìn thấy một
lần nữa. Tại một thời điểm, đối thủ của ông bị treo cổ công khai trong khuôn viên các
trường đại học và nhắm tới việc lưu đầy những người Libya bất đồng chính kiến.
Quan hệ Mỹ-Libya trở nên tồi tệ hơn cũng như sự hùng biện của Đại tá Gaddafi
ngày càng trở nên chống Mỹ và chống Israel và như khi ông tìm cách phá hoại các quốc
gia thân phương Tây như Morocco và Jordan.
Sự ủng hộ của các nhóm khủng bố đã gây ra một sự kinh ngạc lớn nhất. Năm 1985,
tình báo Mỹ đã chỉ ra mối liên giữa và vụ cướp Achille Lauro được thực hiện bởi bốn
người đàn ông Palestin; các cuộc tấn công hành khách trong sân bay Rome và Vienna.
Các quan chức Mỹ cũng cho rằng Đại tá Gaddafi đã có ý định ám sát Reagan và các quan
chức Mỹ khác. Trong tháng 4 năm 1986, một vụ nổ tại một vũ trường ở Tây Berlin, nơi
mà các lĩnh Mỹ thường xuyên lui tới, đã giết chết hai người phục vụ và một phụ nữ Thổ

Nhĩ Kỳ. Washington đổ lỗi cho Libya, và tại một cuộc họp báo, lần đầu tiên từ "con chó
điên" được thốt lên bởi một phóng viên Mỹ trên truyền hình.
[2]
Vào đêm ngày 15 tháng 4 năm 1986, máy bay chiến đấu Mỹ ném bom cảng hàng
không, văn phòng chính phủ, và nghi ngờ các trại huấn luyện khủng bố gần Tripoli và
Benghazi. Đại tá Gaddafi cho biết con gái của ông đã bị giết chết trong các cuộc tấn công.
Hai năm sau, Chuyến bay 103 của Pan Am nổ tung trên bầu trời Lockerbie, giết chết tất
cả hành khách trên máy bay và 11 người trên mặt đất. Một năm sau, một máy bay chở
khách của Pháp với 170 người trên máy bay đã nổ tung trên sa mạc Niger.
Các chính phủ phương Tây kết luận rằng Libya phải chịu trách nhiệm cho cả hai
cuộc tấn công. Năm 1991, Hoa Kỳ và Anh bị truy tố hai người Libya trong vụ nổ
Lockerbie, và tòa án Pháp đã tuyên án và cáo buộc Libya trong vụ đánh bom máy bay
Pháp.
Khi Đại tá Gaddafi từ chối dẫn độ hai phạm nhân trong các cuộc tấn công
Lockerbie, Liên Hợp Quốc áp đặt trừng phạt, bao gồm một lệnh cấm vận hàng không.
Hoa Kỳ, đã có một số biện pháp trừng phạt tại chỗ, bắt đầu bằng các biện pháp đóng cửa
tất cả các quan hệ song phương giữa hai nước.
Kết quả cuối cùng là Libya bị lụi tàn. Khi đất nước bị cô lập, nền kinh tế của nó bị
chết khô và công chúng bất mãn với chế độ. Đại tá Gaddafi đã phải suy nghĩ lại cách tiếp
cận của mình.
________________________________________________________________________
[2] />4
Đại tá Gaddafi nhanh chóng lên án vụ khủng bố ngày 11 Tháng Chín năm 2001, các cuộc
tấn công khủng bố vào Trung tâm Thương mại Thế giới và Lầu Năm Góc tạo điều kiện
cho Libya và Mỹ hòa giải, cũng như trong bản báo cáo của Libya vào tháng 12 năm 2003
rằng đất nước đã từ bỏ chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt. Trong tháng 9 năm 2004,
các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã bị hủy bỏ, và trong năm 2009, các nước thiết lập
quan hệ ngoại giao đầy đủ cho lần đầu tiên kể từ năm 1973.
2. Biểu tình và cuộc chiến dân sự.
Cuộc nổi dậy tại Libya nổ ra từ Benghazi từ 15/02/11, cuộc cách mạng của người

dân Libya vùng lên đòi lật đổ chế độ Kadhafi lại khởi phát từ vụ cảnh sát của chế độ độc
tài bắt giam Fathi Terbil
[3]
, một luật sư quả cảm luôn đứng về phía những người dân oan,
đòi công lý và sự thật. Tất cả bắt đầu vào buổi chiều ngày 15 tháng hai khi mà 23 nhân
viên có vũ trang của lực lượng an ninh Libya ập đến nhà bắt vị luật sư Fathi Tirbil, 38
tuổi tại Benghazi. Trong vòng 18 tiếng đồng hồ sau đó, một số các đồng nghiệp và những
nhà họat động nhân quyền biết tin đã kéo đến trụ sở cảnh sát, đòi phải giải thích về sự
việc bắt giữ Fathi Tirbil. Tiếp sau đó hàng trăm người dân khác cũng đổ về trước nơi
giam giữ biểu thị tình đoàn kết với vị luật sư vì dân của mình, chính sự kiện Fathi Tirbil
đó đã châm ngòi cho cuộc nổi dậy lớn thứ ba ở Bắc Phi sau Ai Cập và Tunisia.
Với người dân ở Benghazi thì Fathi Tirbil là một trong những gương mặt hàng đầu
của cuộc cách mạng tại Libya. Mặc dù còn trẻ tuổi, nhưng từ nhiều năm qua luật sư Fathi
Tirbil dành hết tâm huyết làm việc với một trong những hồ sơ nhạy cảm nhất của đất
nước này. Đó là đi tìm sự thật, bảo vệ cho gia đình các nạn nhân của những người bị mất
tích trong nhà tù Abou Salim ở Tripoli, nơi mà ngày 29 tháng 6 năm 1995, 1270 tù nhân,
mà phần đông là tù chính trị, bị quân đội của chính quyền tàn sát trong vòng bốn tiếng
đồng hồ. Lý do chỉ vì họ đòi cải thiện điều kiện giam giữ và quyền được chăm sóc thăm
thân. Không một thi thể người bị chết nào được trao lại cho gia đình. Không một ai bị
buộc tội vì vụ thảm sát này. Gia đình các nạn nhân vẫn ngậm ngùi chịu nỗi bất công
nghiệt ngã này trong nỗi sợ hãi cho đến khi luật sư Tirbil dám đứng ra bảo vệ quyền lợi
của họ.
Chính vì kiếm chuyện trấn áp luật sư này nên Mouammar Kadhafi đã mở lại vết
thương khơi dậy nỗi đau của những người dân oan bị chính quyền đè nén từ quá lâu nay.
Lần này, qua mạng Facebook, người dân đã kêu gọi tập hợp biểu tình toàn quốc. Chính
quyền lo ngại và nghi ngờ anh là người xúi dục dân chúng, nên đã yêu cầu luật sư đứng ra
kêu gọi dân chúng ngừng biểu tình.
________________________________________________________________________
[3] />government-gaddafi-egypt-tunisia-demonstration
Vào tối ngày 15 tháng 2, có khoảng 600 người biểu tình phản đối trước trụ sở cảnh

sát của Benghazi sau khi bắt giữ luật sư nhân quyền Fathi Terbil . Đám đông được trang
5
bị bom xăng và đá ném. Người biểu tình ném chai xăng trong một quảng trường tại trung
tâm thành phố Benghazi, làm hư hỏng xe, chặn đường và ném đá. Cảnh sát phản ứng đám
đông bằng hơi cay, vòi rồng và đạn cao su,
[4]
38 người bị thương, trong đó có 10 nhân
viên an ninh.
Trong một tuyên bố phát hành sau khi các vụ đụng độ ở Benghazi, một quan chức Libya
cảnh báo rằng : “Chính phủ sẽ không cho phép nhóm người di chuyển vào ban đêm và
chơi đùa với sự an toàn của Libya". Tuyên bố bổ sung: "Các cuộc đụng độ đêm qua giữa
các nhóm nhỏ người dân, lên đến 150 người. Một số người bên ngoài thâm nhập vào
nhóm đã cố gắng để làm hỏng quá trình pháp lý địa phương mà đã được củng cố từ lâu.
Chúng tôi sẽ không cho phép và chúng tôi kêu gọi Libya nói lên các vấn đề của họ thông
qua các kênh hiện có, ngay cả nếu nó là để kêu gọi cho sự sụp đổ của chính phủ ".
[5]

Đe dọa không thành và bị sức ép cuối cùng cảnh sát đành thả Fathi Terbil vào ngày
16 tháng 2. Ngày hôm sau đó phong trào bắt đầu lan rộng ra khắp cả nước Libya. Luật sư
Fathi Terbil từ Hội Gia đình Hồi giáo Châu Phi sau đó được trả tự do nhưng các cuộc
biểu tình vẫn tiếp diễn.
“Ngày Thịnh Nộ” ở Libya được những người lưu vong Libya lên kế hoạch cho ngày 17
tháng 2. Hội nghị quốc tế các phe đối lập Libya kêu gọi tất cả các nhóm đối lập với chính
phủ Gaddafi phản đối vào ngày 17 tháng. Kế hoạch phản đối được lấy cảm hứng từ cuộc
cách mạng Tunisia và Ai Cập. Cuộc biểu tình đã diễn ra tại Benghazi, Ajdabiya , Derna,
Zintan, và Bayda. Lực lượng an ninh Libya đã bắn đạn thật vào các cuộc biểu tình vũ
trang. Người biểu tình đốt một số tòa nhà chính phủ, bao gồm cả một trạm cảnh sát. Tại
Tripoli, truyền hình và đài phát thanh công cộng đã bị đốt phá, và người biểu tình đốt các
tòa nhà an ninh, văn phòng Ủy ban Cách mạng, Bộ xây dựng, và Quảng trường nhân dân.
Ngày 18 tháng 2, các nhân viên cảnh sát và quân đội sau đó đã rút khỏi Benghazi sau khi

tràn ngập người biểu tình. Một số quân nhân cũng tham gia biểu tình, sau đó họ đã chiếm
các đài phát thanh địa phương. Ngày 19 tháng 2, các nhân chứng ở Libya kể lại máy bay
trực thăng bắn vào đám đông người biểu tình chống chính phủ.
[6]
Quân đội rút khỏi thành
phố của Bayda. Ngày 21/2 tại Benghazi, người biểu tình chiếm quyền kiểm soát. Không
lực và trực thăng đánh bom người biểu tình
____________________________________________________________________
[4] />[5] />[6] />B. Xung đột leo thang
6
I. Gaddafi công khai chính sách
Xuất hiện vào ngày 22 tháng 2, nhà lãnh đạo Libya, Muammar Gaddafi đã từ chối
đứng giữa cuộc biểu tình chống chính phủ thứ mà ông nói đã làm hoen ố hình ảnh của đất
nước. Trong bài phát biểu đầu tiên của ông kể từ khi tình trạng bất ổn bắt đầu
[7],
Đại tá
Gaddafi cho biết cả thế giới nhìn vào Libya và những cuộc phản đối là "phục vụ cho quỷ
dữ" và bày tỏ quyết tâm không rời khỏi nước và chết như một “người tử đạo” khi các cuộc biểu
tình chống chính phủ nổ ra tại Libya. Ông kêu gọi những người ủng hộ ông ra ngoài và tấn
công những "con gián" chống lại sự cai trị của ông. Bằng một giọng thách thức và giận dữ
, Đại tá Gaddafi nói rằng ông đã mang lại vinh quang cho Libya, khi ông không có một vị
trí chính thức, ông sẽ vẫn là người đứng đầu của cuộc cách mạng. Ông đổ lỗi cho tình
trạng bất ổn lên "những kẻ hèn nhát và những kẻ phản bội" người đang tìm cách để miêu
tả Libya như là một nơi của sự hỗn loạn và "làm nhục" Libya. Tại các điểm khác, ông gọi
những người biểu tình là chuột và lính đánh thuê. Trong suốt bài phát biểu, có những
tiếng súng trên đường phố của thủ đô, Tripoli. Tại Benghazi, thành phố lớn thứ hai,
những người xem ném giày vào màn hình như một dấu hiệu của sự tức giận của họ.
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton sau đó mô tả bạo lực "hoàn toàn không thể chấp
nhận được". Sau một phiên họp khẩn cấp vào thứ ba, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc
lên án vụ đàn áp những người biểu tình và kêu gọi "kết thúc ngay lập tức với bạo lực.”

Truyền hình nhà nước nói rằng Đại tá Gaddafi sẽ công bố "cải cách lớn" trong bài
phát biểu của mình, nhưng chỉ nhắc việc chuyển giao quyền lực cho chính quyền địa
phương. Trong bài phát biểu giận dữ của mình, Đại tá Gaddafi cho biết những người biểu
tình chiếm ít hơn 1% dân số Libya, họ đã được cho uống rượu và ma túy, ông kêu gọi mọi
người bắt giữ ,và giao cho các lực lượng an ninh. Ông kêu gọi "Những người yêu thích
Muammar Gaddafi" đi ra các đường phố, nói với họ không phải sợ các băng đảng. "Hãy
hãy ra khỏi nhà, tấn công chúng ngay tại sào huyệt. Đồng thời cũng nói "làm sạch từng
căn nhà tại Libya ". "Nếu vấn đề yêu cầu, chúng tôi sẽ sử dụng vũ lực, theo luật pháp
quốc tế và hiến pháp Libya" và cảnh báo rằng nước này có thể rơi vào cuộc nội chiến
hoặc bị chiếm bởi Hoa Kỳ nếu các cuộc biểu tình tiếp tục diễn ra. Bất cứ người nào chơi
với sự thống nhất của đất nước sẽ bị hành hình, trích dẫn chính quyền Trung quốc nghiền
nát các cuộc biểu tình sinh viên tại quảng trường Thiên An Môn là một ví dụ cho đoàn kết
dân tộc trị giá hơn một số lượng nhỏ người biểu tình. Nhà lãnh đạo Libya cho biết ông đã
không cho phép quân đội sử dụng vũ lực, mặc dù báo cáo của phe đối lập rằng hơn 500
người đã thiệt mạng và hơn 1.000 người mất tích.
Các nhà chức trách Libya đã phản ứng quyết liệt với sự bùng nổ của cuộc biểu tình
trong nước, đến trong bối cảnh tình trạng bất ổn chống chính phủ ở nhiều nước khác trong
________________________________________________________________________
[7] />khu vực. Tuy nhiên, các nhân chứng nói rằng lính đánh thuê nước ngoài đã tấn công dân
thường trên đường phố và máy bay chiến đấu đã bắn hạ những người biểu tình. Nhiều
người trong quân đội và cảnh sát đã đào thoát và đã được phe đối lập chấp nhận. Người
7
dân địa phương cho biết chính phủ đã sụp đổ hôm thứ Năm sau khi các cuộc biểu tình đầu
tiên. Họ tin rằng những người duy nhất hiện nay hỗ trợ tá Gaddafi là những chiến binh
nước ngoài ở trong nước. Nhiều nhà ngoại giao Libya, bao gồm cả đại sứ của Mỹ, đã
quay lưng lại với Đại tá Gaddafi và đang kêu gọi cộng đồng quốc tế phải hành động. Họ
đã kêu gọi Liên Hợp Quốc áp đặt một vùng cấm bay trên toàn quốc để phản đối. Bộ
trưởng Nội vụ Abdel Fattah Younes al-Abidi được cho là đã từ chức tối hôm thứ Ba 22
tháng 2 năm 2011, kêu gọi quân đội tham gia và chú ý đến nhu cầu của nhân dân. Bộ
trưởng Tư pháp, Mustapha Abdeljalil, thông báo từ chức hôm thứ Hai 21 tháng 2 năm

2011.
II. Phiến quân
Các phiến quân gồm chủ yếu là dân thường, chẳng hạn như giáo viên, sinh viên, luật sư
và công nhân dầu mỏ, và đội ngũ của quân nhân chuyên nghiệp đào ngũ từ quân đội
Libya và gia nhập phiến quân.
[8]
Nhóm Hồi giáo, Nhóm tín đồ Hồi giáo chiến đấu Libya
(LIFG) được coi là một phần của phong trào nổi dậy, như là Lữ đoàn Obaida Ibn Jarrah
lên tiếng chịu trách nhiệm cho vụ ám sát tướng Abdul Fatah Younis.
Chính quyền của Gaddafi đã nhiều lần khẳng định rằng các phiến quân bao gồm cả al-
Qaeda.
[9]
Chỉ huy tối cao quân đồng minh của NATO James G. Stavridis nói rằng báo cáo
tình báo đề cập đến sự thấp thoáng hoạt động của al-Qaeda giữa các phiến quân, nhưng
cũng thêm rằng có không đủ thông tin để xác nhận có là bất kỳ sự hiện diện của al-Qaeda
hoặc những kẻ khủng bố.
Nhiều người tham gia phe đối lập kêu gọi quay trở lại với hiến pháp năm 1952 và
quá trình chuyển đổi dân chủ đa đảng. Các đơn vị quân đội, những người đã tham gia
cuộc nổi loạn và nhiều tình nguyện viên đã thành lập một đội quân để bảo vệ, chống lại
các cuộc tấn công Jamahiriya và làm việc để mang Tripoli lại dưới sự ảnh hưởng của
Jalil. Tại Tobruk, các tình nguyện viên đã biến trụ sở cũ của chính phủ thành một trung
tâm giúp đỡ người biểu tình. Các tình nguyện viên bảo vệ các cảng, các ngân hàng địa
phương và các thiết bị dầu đầu cuối để giữ cho dầu chảy. Giáo viên và kỹ sư thiết lập một
ủy ban để thu thập vũ khí. Tương tự như vậy các đường cung cấp đã được điều hành bởi
các tình nguyện viên.
________________________________________________________________________
[8] />[9] />Hội đồng chuyển tiếp quốc gia (NTC) được thành lập ngày 27 tháng 2 trong một nỗ lực
để củng cố những nỗ lực cho sự thay đổi trong các quy định của Libya.
[10]
Mục tiêu chính

của nhóm không bao gồm thành lập một chính phủ lâm thời, mà thay vào đó phối hợp các
8
nỗ lực kháng cự giữa các thị trấn khác, và cung cấp cho phe đối lập một bộ mặt chính trị
để đại diện trên thế giới. Benghazi, lãnh đạo phiến quân đã kêu gọi cho một khu vực cấm
bay và các cuộc không kích chống lại chế độ. Hội đồng đề cập đến nhà nước Libya là
nước Cộng hòa Libya. Cựu Tư pháp Jamahiriya Bộ trưởng Mustafa Abdul Jalil cho biết
trong tháng Hai, chính phủ mới sẽ chuẩn bị cho cuộc bầu cử và họ có thể được tổ chức
trong ba tháng. Ngày 29 tháng Ba, các vấn đề chính trị và quốc tế, ủy ban của Hội đồng
trình bày kế hoạch tám điểm cho Libya, trong báo The Guardian, nói họ sẽ tổ chức bầu cử
tự do và công bằng và dự thảo một hiến pháp quốc gia.
III. Diễn biến
Saif al-Islam Gaddafi, con trai của trong một cuộc phỏng vấn với ABC vào ngày
17 tháng 3, nói rằng quân nổi dậy ở Benghazi chiến đấu chống lại người dân trong sự sợ
hãi. Ông nói, "Bạn biết, lực lượng dân quân bọc thép ngày hôm qua, họ đã giết chết bốn
người con trai trẻ tuổi ở Benghazi. Tại sao? Bởi vì những người đấy đã chống lại họ. Mọi
người đều sợ lực lượng dân quân vũ trang. Họ sống trong lo sợ. Những người trang bị vũ
trang ở khắp mọi nơi, họ có tòa án riêng của họ, họ xử tử những người chống lại họ.
Không có trường học. Không có bệnh viện. Không có tiền. Chưa có ngân hàng. "
Chính phủ Libya đã được báo cáo là có các tay súng bắn tỉa, pháo binh, trực thăng
vũ trang, máy bay chiến đấu, vũ khí chống máy bay và tàu chiến chống lại cuộc biểu tình
và đám rước. Họ cũng được báo cáo rằng các lực lượng an ninh và lính đánh thuê nước
ngoài nhiều lần sử dụng vũ khí, bao gồm cả súng trường và súng máy, cũng như dao
chống lại người biểu tình. Tổ chức Ân xá Quốc tế báo cáo ban đầu rằng các nhà báo, trí
thức và người ủng hộ phe đối lập nổi bật khác biến mất trong những ngày đầu của cuộc
xung đột ở những thành phố do Gaddafi kiểm soát, và rằng họ có thể đã bị tra tấn hoặc xử
tử.
Trong một cuộc phỏng vấn 17 tháng ba 2011, ngay trước khi can thiệp quân sự,
Saif al-Islam Gaddafi tuyên bố lực lượng vũ trang chiến binh ở Benghazi đã giết chết trẻ
em và khủng bố dân thường.
________________________________________________________________________

[10] />Tổ chức Ân xá Quốc tế cũng báo cáo rằng lực lượng an ninh tập trung giúp đỡ những
người biểu tình bị thương. Trong nhiều sự cố, lực lượng Gaddafi được hướng dẫn sử dụng
9
xe cứu thương trong các cuộc tấn công của họ. Người biểu tình bị thương đôi khi bị từ
chối đưa đến các bệnh viện và vận chuyển bằng xe cứu thương. Chính phủ cũng cấm
truyền máu cho những người đã tham gia vào các cuộc biểu tình. Lực lượng an ninh, bao
gồm các thành viên Uỷ ban Cách mạng Gaddafi, đã xông vào bệnh viện và loại bỏ các
xác chết. Những người chết và bị thương được chất đống vào xe và đưa đi, có thể đã bị
hỏa táng. Các bác sĩ bị chặn về những con số người chết và bị thương, nhưng trong một
nhà xác tại bệnh viện Tripoli ước tính với đài BBC rằng 600-700 người biểu tình bị thiệt
mạng ở Quảng trường Xanh ở Tripoli vào ngày 20 tháng 2.Tại thành phố phía đông của
Bayda, các lực lượng chống chính phủ treo hai cảnh sát cố gắng giải tán cuộc biểu tình.
Trung tâm thành phố Benghazi, lực lượng chống chính phủ đã giết chết giám đốc quản lý
của bệnh viện al-Galaa. Cơ thể của nạn nhân cho thấy có dấu hiệu bị tra tấn.
Ngày 19 tháng 2, vài ngày sau khi cuộc xung đột bắt đầu, Saif al-Islam Gaddafi
tuyên bố thành lập một ủy ban điều tra bạo lực, dưới sự chủ trì của một thẩm phán Libya,
theo báo cáo trên truyền hình nhà nước. Ông nói rằng ủy ban được dự định là cho các
thành viên Libya và người nước ngoài của các tổ chức quyền con người và sẽ điều tra các
sự kiện có nhiều nạn nhân. Vào tháng sau, ông lên truyền hình để phủ nhận những cáo
buộc rằng chính phủ đã phát động cuộc không kích vào các thành phố Libya và nói rằng
số người biểu tình thiệt mạng đã được phóng đại.
Cuối tháng Hai, có báo cáo rằng chính phủ Gaddafi đã đàn áp cuộc biểu tình tại
Tripoli, phân phát xe ô tô, tiền bạc và vũ khí cho những người đi theo để lái xe xung
quanh Tripoli và tấn công những người có dấu hiệu bất đồng chính kiến. Tại Tripoli, lính
đánh thuê và các thành viên của Ủy ban cách mạng tuần tra các đường phố và những
người bắn những người đi thu dọn xác chết hoặc tập hợp theo nhóm.
[11]
Trong tháng 3 năm 2011, Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế đã kết luận rằng Gaddafi
đã thực hiện một chiến lược tiêu thổ. Tổ chức nói rằng: "Điều này đáng để lo ngại rằng
trên thực tế, ông quyết định loại bỏ phần lớn các vị trí mà dân Libya đã đứng lên chống

lại chế độ của ông và hơn nữa đàn áp thường dân một cách bừa bãi. Những hành vi này có
thể bị cáo buộc là tội ác chống lại loài người, theo quy định tại Điều 7 của Quy chế Rome
về Tòa án Hình sự Quốc tế.
________________________________________________________________________
[11] />Tàu khu trục nhỏ của Hải quân Hoàng gia Canada HMCS Charlottetown vào ngày
02 Tháng Ba năm 2011 đã được triển khai đến Địa Trung Hải, ngoài khơi bờ biển của
Libya, nhưng không có hành động ngay lập tức. Mười bảy ngày sau đó, một liên minh đa
quốc gia bắt đầu can thiệp quân sự tại Libya thực hiện Nghị quyết năm 1973 của Hội
10
đồng Bảo an Liên hợp quốc, thực hiện trong các sự kiện trong cuộc nội chiến Libya. Ngày
hôm đó, các hoạt động quân sự bắt đầu, lực lượng Hoa Kỳ và một tàu ngầm của Anh đã
bắn tên lửa hành trình, Không quân Pháp, Không quân Hoa Kỳ và Không quân Hoàng gia
Anh thực hiện các phi vụ trên toàn Libya và phong tỏa bởi Hải quân Hoàng gia.
Kể từ khi bắt đầu can thiệp, liên minh ban đầu của Bỉ, Canada, Đan Mạch, Pháp,
Ý, Na Uy, Qatar, Tây Ban Nha, Anh và Mỹ đã mở rộng đến 17 quốc, chủ yếu là thực thi
vùng cấm bay và phong tỏa hải quân hoặc cung cấp hỗ trợ hậu cần quân sự. Nỗ lực ban
đầu được phần lớn lãnh đạo của Hoa Kỳ, NATO nắm quyền kiểm soát lệnh cấm vận vũ
khí vào ngày 23 tháng 3, có tên là Operation Unified Protector. Một cố gắng để thống
nhất việc chỉ huy quân sự của chiến dịch không quân (trong khi vẫn giữ kiểm soát chính
trị và chiến lược với một nhóm nhỏ), lần đầu tiên không thành công trong sự phản đối của
chính phủ Pháp, Đức, và Thổ Nhĩ Kỳ. Ngày 24 tháng 3, NATO đã đồng ý kiểm soát các
khu vực cấm bay, trong khi chỉ huy các đơn vị mặt đất với các lực lượng liên minh.
Trong tháng 5 năm 2011, Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), trưởng công tố viên Luis
Moreno-Ocampo ước tính 500-700 người đã bị giết bởi lực lượng an ninh trong tháng 2
năm 2011, trước khi các phiến quân trang bị vũ trang.
Trong cuộc bao vây Misrata tháng 5 năm 2011, Tổ chức Ân xá Quốc tế báo cáo
các chiến lược kinh hoàng như tấn công bừa bãi đã dẫn đến thương vong lớn về dân sự,
bao gồm cả việc sử dụng pháo hạng nặng, tên lửa và bom chùm trong các khu vực dân sự
và bắn tỉa chống lại người dân." Chỉ huy quân sự của Gaddafi cũng đã xử tử các lính từ
chối bắn vào người biểu tình. Liên đoàn Quốc tế về Nhân quyền. báo cáo một trường hợp

30 binh sĩ bị tử hình.
[12]
Trong tháng 6 năm 2011, Muammar Gaddafi và con trai của ông Saif al-Islam
tuyên bố rằng họ đã sẵn sàng tổ chức các cuộc bầu cử và rằng Gaddafi sẽ bước sang một
bên nếu ông mất. Saif al-Islam nói rằng cuộc bầu cử có thể được tổ chức trong vòng ba
tháng và sự minh bạch sẽ được đảm bảo thông qua quan sát quốc tế. NATO và quân nổi
dậy từ chối lời đề nghị, và NATO nhanh chóng nối lại các cuộc oanh tạc tại Tripoli. [266]
________________________________________________________________________
[12] />Trong tháng 7 năm 2011, Saif al-Islam Gaddafi đã có một cuộc phỏng vấn với
Nga, trong đó ông đã phủ nhận cáo buộc của ICC rằng người cha của ông, Muammar
Gaddafi đã ra lệnh giết hại người biểu tình dân sự. Ông tuyên bố rằng ông không phải là
11
một thành viên của chính phủ hoặc quân đội và do đó không có thẩm quyền để thực hiện.
Ông cũng tuyên bố cha của ông đã ghi lại cuộc nói chuyện với Tướng Abdul Fatah
Younis, người sau này đã đào thoát sang các lực lượng phiến quân, trong yêu cầu không
sử dụng vũ lực chống lại người biểu tình, ông Fatah Younis trả lời rằng người biểu tình đã
tấn công một vị trí quân sự và quân nhân tự vệ.
Người đứng đầu của cuộc khởi nghĩa phát biểu vào ngày 21 tháng 8 rằng con trai
của Gaddafi, Saif al-Islam, đã bị bắt và rằng họ đã bao vây dinh thự của nhà lãnh đạo, cho
thấy rằng cuộc chiến đã đạt đến hồi kết với một chiến thắng của phe nổi dậy sắp diễn ra.
Đến ngày 22 tháng 8, các chiến binh nổi dậy đã có được lối vào Tripoli và chiếm đóng
Quảng trường xanh, được đổi tên thành "Quảng trường Thánh Tử Đạo” trong ký ức của
những người đã chết vì chiến đấu trong cuộc nội chiến. Đầu vào ngày 23 tháng Tám, Saif
al-Islam xuất hiện tại Rixos Hotel ở trung tâm Tripoli và khoe răng cha của mình vẫn điều
hành. Sau đó cùng ngày, quân nổi đã mở một cuộc tiến công vào dinh thự Bab al-Azizia ở
Tripoli thông qua cửa phía bắc và xông vào bên trong. Tuy vậy không có thành viên nào
của gia đình Gaddafi đã được tìm thấy.
Đầu ngày hôm sau, 24 tháng 8, Gaddafi phát sóng bài phát biểu từ một trạm phát
thanh địa phương Tripoli, trong đó ông cho biết việc rút khỏi Bab al-Azizia là một chiến
thuật di chuyển. Tờ báo The New York Times viết rằng lãnh đạo phiến tin rằng những

khu vực vẫn còn nằm trong sự kiểm soát của Gaddafi là al-Hadhba và Abu Salim, kể cả
các khách sạn Rixos, nơi một nhóm nhà báo nước ngoài đã bị mắc kẹt trong nhiều ngày.
Tuy nhiên, báo cáo ghi nhận các phiến quân thiếu một chỉ huy thống nhất và người trung
thành với Gaddafi cùng với các tay súng bắn tỉa vẫn còn nhiều tại các khu vực của
Tripoli. Bệnh viện và phòng khám địa phương dưới sự kiểm soát của phiến quân, báo cáo
về hàng trăm trường hợp vết thương do đạn bắn và số người chết là không thể ước tính
Cuối chiều. Các nhà báo bị mắc kẹt tại khách sạn Rixos đã được giả thoát trong khi các
cuộc chiến đấu hạng nặng vẫn tiếp tục trong khu vực Abu Salim gần Bab al-Azizia và các
nơi khác. Phiến quân được ước tính có khoảng 400 người thiệt mạng và hơn 2.000 người
bị thương trong trận chiến như vậy, đến nay.
[13]
________________________________________________________________________
[13] />C. Chiến thắng của NTC
I. Cái kết sau 42 năm độc tài
12
Những nỗ lực để càn quét các lực lượng theo Gaddafi ở tây bắc Libya và hướng tới
Sirte đã bắt đầu ngay cả trước khi phiến quân kiểm soát hoàn toàn Tripoli. Các phiến
quân chiếm thành phố Ghadames gần biên giới của Tunisia và Algeria vào ngày 29 tháng
8. Các thành viên của gia đình Gaddafi đã thực hiện chuyến bay đến Algeria. Trong tháng
Chín, các thành trì Gaddafi tại Bani Walid bị bao vây bởi quân nổi dậy. Ngày 22 tháng 9,
NTC chiếm đóng các thành phố phía nam của Sabha,. Và tuyên bố đã phát hiện kho vũ
khí hóa học cấm
[14]
. Đến giữa tháng 10 năm 2011, nhiều thành phố của Sirte bị chiếm bởi
các lực lượng NTC, mặc dù chiến đấu ác liệt vẫn tiếp tục diễn ra ở trung tâm thành phố.
NTC chiếm được toàn bộ Sirte ngày 20 tháng 10, 2011, và thông báo rằng Gaddafi đã bị
giết trong thành phố. Một số người dân ủng hộ Gaddafi còn lại trong thành phố nói rằng
phụ nữ và trẻ em đã bị giết chết trong cuộc tấn công lần này của lực lượng nổi dậy.
Ngày 23 Tháng 10 năm 2011, chủ tịch Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia chính thức
tuyên bố rằng Libya đã được giải phóng hoàn toàn khỏi sự kiểm soát của chế độ

Moammar Gadhafi sau cuộc nội chiến kéo dài 8 tháng. Phát biểu trước hàng nghìn người
dân cuồng nhiệt tại quảng trường thành phố Benghazi, cũng chính là nơi bắt đầu cuộc nổi
dậy tại Libya, lãnh đạo Mustafa Abdul Jalil của Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia tuyên bố:
“Đất nước Libya đã hoàn toàn được giải phóng. Giờ đây chúng ta đã thống nhất như
những người anh em”. Abdul-Jalil kêu gọi toàn thể người dân Libya dẹp bỏ mọi bất đồng
và hận thù để xây dựng một đất nước mới. “Các bạn hãy tỏ ra chân thành, kiên nhẫn và
bao dung với nhau”, ông Abdul-Jalil nói. Vị chủ tịch NTC đưa ra lộ trình đối với Libya,
theo đó một chính phủ lâm thời mới sẽ được thành lập trong vòng một tháng và tổng
tuyển cử sẽ diễn ra vào khoảng tháng 6 năm sau. Quốc hội mới sẽ soạn thảo Hiến pháp để
trưng cầu ý dân. Sau đó người dân Libya sẽ tham gia cuộc bầu cử tổng thống. Chính phủ
mới sẽ lãnh đạo đất nước trong giai đoạn chuyển tiếp, cho đến khi Libya hình thành đủ
các cơ quan mới của chính quyền. Trong 8 tháng tới, như đã được thông báo, nhân dân
Libya sẽ bầu Hội đồng dân tộc, Hội đồng này sẽ soạn thảo hiến pháp của đất nước, sau đó
sẽ tiến hành bầu quốc hội theo phương thức phổ thông đầu phiếu.
Ngày 22 tháng 1 năm 2012, người đứng đầu của NTC, Mustafa Abdul Jalil , cho
biết ông đã bị đình chỉ sáu đại diện từ Benghazi , sau một cuộc tấn công những người biểu
tình trên các văn phòng NTC trong thành phố ngày trước đó. Các đại diện chỉ được phép
tiếp tục để phục vụ nếu được chấp thuận bởi hội đồng thành phố địa phương của họ. Một
trong những đại diện, Fathi Baja , gọi là động thái "bất hợp pháp" và cho biết ông sẽ chỉ
đứng nếu được yêu cầu của người dân Benghazi.
________________________________________________________________________
[14] />Ngày 23 Tháng 1 năm 2012, thị trấn của Bani Walid đã được chụp bởi máy bay chiến đấu
dân quân địa phương, lật đổ lãnh đạo địa phương NTC và thành lập một hội đồng cầm
quyền mới cho thị xã.
13
II. Sự hình thành một chính phủ
Ngày 22 Tháng 11, NTC đặt tên cho chính phủ lâm thời. Osama al-Juwaili , một
chỉ huy của Hội đồng quân sự ở Zintan nơi mà các lực lượng chịu trách nhiệm về việc bắt
giữ của Saif al-Islam Gaddafi, được gọi là Bộ trưởng Quốc phòng . Fawzi Abdelali, một
nhà lãnh đạo dân quân từ Misrata , được gọi là Bộ trưởng Nội vụ . Ashour Bin Hayal, một

nhà ngoại giao ban đầu từ Derna , được gọi là bộ trưởng ngoại giao . Hassan Ziglam, điều
hành một ngành công nghiệp dầu mỏ, được gọi là Bộ trưởng Tài chính . Ali Hameda
Ashour được gọi là Bộ trưởng Tư pháp . Abdulrahman Ben Yezza, cựu giám đốc điều
hành Ý với dầu và khí đốt của công ty Eni , đã được Bộ trưởng Dầu mỏ. Ngày ngày 03
tháng 1 năm 2012, Yousef al-Manqoush, một vị tướng đã nghỉ hưu từ Misrata , được gọi
là người đứng đầu của quân đội quốc gia Libya bởi NTC.
Ngày 1 Tháng 1 năm 2012, NTC phát hành một đạo luật dự thảo 15 trang để điều
chỉnh cuộc bầu cử của một hội đồng quốc gia chịu trách nhiệm, viết một hiến pháp mới và
hình thành một chính phủ tạm thời. Dự luật đã đưa ra hơn 20 loại ngừoi người sẽ bị cấm
trở thành ứng cử viên trong cuộc bầu cử, bao gồm người Libya có quan hệ với Muammar
Gaddafi, cựu quan chức bị cáo buộc tra tấn người Libya hoặc biển thủ công quỹ, các
thành viên của Bảo vệ Cách mạng, các thành viên hòa bình với Gaddafi và các học giả
viết Sách Xanh. Các dự luật dự thảo cũng quy định rằng 10% của 200 chỗ sẽ được dành
riêng cho phụ nữ.
Ngày 28 Tháng Một, 2012, NTC đã công bố đã thông qua một phiên bản sửa đổi
của dự luật bầu cử như quy định của pháp luật. Đề xuất 10% hạn ngạch cho thành viên nữ
của các hội đồng đã bị bỏ, thay vào đó, pháp luật yêu cầu các đảng phái chính trị có số
lượng bằng nhau của đàn ông và phụ nữ trong danh sách ứng cử viên của họ.
Một luật mới về sự hình thành của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị đã được
thông qua bởi NTC vào ngày 24 tháng 4 năm 2012. Các đảng chính trị dựa trên liên kết
khu vực, bộ tộc hoặc tôn giáo bị cấm. Hơn nữa, các bên không thể là một phần mở rộng
của một đảng chính trị ở nước ngoài hoặc nhận tài trợ nước ngoài.
Ngày 26 Tháng Tư năm 2012, phần lớn của các thành viên NTC đã thông qua một
cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm chống lại Thủ tướng Abdurrahim el-Keib do thiếu năng lực
như là lý do chính.
[24]
Tuy nhiên, chủ tịch của NTC phủ nhận những tin tức đó, nói rằng
chính phủ sẽ ở lại cho đến khi cuộc bầu cử vào tháng Sáu.
Libya đang ở trong thời kỳ chuyển giao quan trọng. Dư luận cho rằng, đây là thời
điểm nhạy cảm và mang tính lịch sử, thử thách ý chí của giới chức cầm quyền quốc gia

Bắc Phi này. Tuy nhiên, bảng thành tích "cầm quyền" của NTC vẫn hết sức nghèo nàn,
thậm chí đang bị chia rẽ bởi chủ nghĩa bè cánh. Một số nhóm nổi dậy không muốn hợp
tác với NTC. Khó khăn chất chồng là điều không thể phủ nhận trong bối cảnh hiện nay.
Sự công khai vừa qua về quá trình thành lập chính phủ lâm thời chỉ nhằm trấn an dư luận,
thực tế, trong nội bộ NTC còn ẩn chứa nhiều mâu thuẫn, xung đột khó giải quyết. Nội bộ
14
chưa thông, chắc chắn tình hình kinh tế - xã hội, đời sống người dân quốc gia Bắc Phi này
sẽ còn bấp bênh.
15
Tài liệu tham khảo
/> /> />EVGAP00004.topic
/> /> /> /> /> />16
17