CHUYÊN đề 6 đồng chí.Pdf

CHUYÊN  6: BƠi th “ng chí” – Chính Hu.

Theo admin Hc vn lp 9 – CH -


A. Kin thc trng tơm:

1. Phân tích bài th “ng chí” ca Chính Hu đ thy bài th đã din t sâu sc tình
đng chí gn bó thiêng liêng ca anh b đi thi chng Pháp.
2. Cm nhn v hình nh anh b đi thi kháng chin chng Pháp trong bài th “ng
chí” ca Chính Hu.
3. Nm đc đc sc ngh thut ca bài th.
B. Phân tích:

* Khái quát v tác gi, tác phm:
- Chính Hu là nhà th quân đi trng thành trong kháng chin chng Pháp. Phn ln
các sáng tác ca ông đu vit v ngi lính và chin tranh vi li th đc sc, cm xúc
dn nén.
- Ra đi nm 1948, “ng chí” là mt trong nhng tác phm hay nht ca Chính Hu.
Bài th din t tht sâu sc tình đng chí thiêng liêng, gn bó thi kì đu cuc kháng
chin.
1. Tình đng chí, đng đi ca anh b đi c H thi chng Pháp.
- Chính Hu vit bài th “ng chí” khi cuc kháng chin chng Pháp ca dân tc đang
 giai đon đu. B đi và nhân dân phi sng trong thi kì ht sc khó khn, gian kh.
T tri nghim chân thc v nhng gian kh và c nhng m á pthiêng liêng ca tình
đng đi, bài th là li ca v hình nh ngi lính v quc gin d mà cao quí và tình đng
chí thân thit, sâu nng gia nhng ngày gian kh y.
- Ngay t nhng câu th m đu, nhà th lí gii c s hình thƠnh tình đng chí thm
thit, sâu nng ca “anh” và “tôi”, ca ngi lính và ngi lính:
“Quê hng anh nc mn đng chua
Làng tôi nghèo đt cày lên si đá”.

Ging th th th, tâm tình nh li k chuyn, tâm s ca hai ngi đng đi nh li k
nim v nhng ngày đu tiên gp g. Thành ng“nc mn đng chua” và hình nh “đt
cày lên si đá” cho thy tình đng chí đng đi bt ngun sâu xa t s tng đng cùng
cnh ng . H là nhng ngi nông dân áo vi, ra đi t min quê nghèo, lam l ca mi
min T quc và gp g nhau  tình yêu đt nc ln lao. Cng nh ging th, ngôn ng
th  đây là ngôn ng ca đi sng dân dã, mc mc:
“Anh vi tôi đôi ngi xa l
T phng tri chng hn quen nhau”.
H không h quen bit nhau nhng đã cùng gn bó bng mi tình đng đi trong hoàn
cnh chin đu:
Súng bên súng đu sát bên đu
êm rét chung chn thành đôi tri k”.
Hình nh sóng đôi “súng bên súng”,”đu sát bên đu” và ging điu th tr nên tha thit,
trm lng th hin s gn bó ca h trong nhim v và lí tng chin đu. Nghe theo
ting gi thiêng liêng ca T quc,các anh đã cùng tp hp di quân k, k vai sát cánh
trong đi ng chin đu đ thc hin lí tng cao đp, đ cùng chung nhau cái giá lnh
mùa đông. T hin thc khc lit ca hoàn cnh sng, tình đng đi ny n và tr nên
bn cht trong s chan hòa, s chia mi gian lao thiu thn. ó là mi tình tri k ca
nhng ngi đng đi:
ng đi ta
Là hp nc ung chung
Là nm cm b na
Là chia nhau mt tra nng, mt chiu ma
Chia khp anh em mt mu tin nhà
Chia nhau ch đng trong chin hào cht hp
Chia nhau cuc đi,chia nhau cái cht”.
( “Giá tng thc đt” – Chính Hu).
Có th nói, t tình giai cp, tình đng đi, tình bn bè tri k, h đã tr thành đng chí ca
nhau. T “ng chí” đc đt riêng thành mt dòng th, ngn gn mà ngân vang nh li
nói thit tha, chân thành, khng đnh giá tr chân thc ca tình đng chí. “ng chí” - y

là đim hi t, là ni kt tinh bao tình cm đp – tình bn, tình ngi trong chin tranh.
Hai ting “ng chí” bi vy mà gin d, đp đ, sáng ngi và thiêng liêng.
- Tình đng chí ca ngi lính còn đc biu hin tht đp trong tơm t, trong đi
sng chin đu. ng chí trc ht là s thu hiu vƠ s chia nhng tơm t , ni lòng
ca nhau:
Rung nng anh gi bn thân cày
Gian nhà không mc k gió lung lay
Ging nc gc đa nh ngi ra lính.
Ra đi vì ngha ln, các anh đ li sau lng mnh tri quê hng vi bao bn khon, trn
tr. T nhng câu th nói v gia cnh, ta bt gp mt s thay đi ln lao trong quan nim
ca ngi ra lính: rung nng tm gi bn thân cày, gian nhà không mc cho gió lung
lay. H đã tm gt nhng trn tr, riêng t đ kiên quyt ra đi khi mc đích rõ ràng, lý
tng đã chn la.Song, dù dt khoát, mnh m lên đng thì nhng ngi nông dân
mc áo lính hin lành, chân cht y vn rt nng lòng vi quê hng. Hình nh hoán d
mang tính cht nhân hóa “Ging nc gc đa nh ngi ra lính” càng tô đm s gn bó,
yêu thng ca ngi lính đivi quê nhà. “Ging nc gc đa nh ngi ra lính” hay
chính là tm lòng cangi ra đi không nguôi nh v quê hng. Ba câu th vi “rung
nng”, “gian nhà”, “gc đa”… hình nh nào cng thân thng, cng m p mt tình
quê, m p ni nh vi đy. Phi chng, tình nhà, tình quê là đim ta tinh thn to nên
sc mnh đ c v nhng ngi lính?
Tình đng chí còn là s “đng cam cng kh”, s s chia nhng gian lao, thiu thn
ca cuc đi chin s:
“Anh vi tôi bit tng cn n lnh
St run ngi vng trán t m hôi
Áo anh rách vai
Qun tôi có vài mnh vá
Ming ci but giá
Chân không giày”
Bng nhng câu th t thc, nhà th đa ngi đc tr li vi nhng hin thc gian kh
ca bui đu kháng chin. “Anh” vi “tôi” cùng nhau chu đng nhng cn st rét, cùng

nhau s chia nhng trang phc ít i: “áo rách”,”qun vá”,”chân không giày”. Ý th ca
Chính Hu gi nh nhng câu th ca Hng Nguyên cng vit v ngi lính trong kháng
chin qua bài “Nh”:
“Lt st đng tàu
Rèn thêm đao kim
Áo vi chân không
i lùng gic đánh”
T nhng gian kh, thiu thn đó, h thm thía hn tình đng chí, đng đi:
“Thng nhau tay nm ly bàn tay”
Nhp th đã có s thay đi, ý th tri rng, câu th gi nhiu hn t. “Tay nm ly bàn
tay” ca ngi lính cùng hình nh “ming ci but giá” ni chin trng nh mt li
đng viên, an i, nh truyn cho nhau hi m ca tình đng chí, nh tip thêm sc mnh
và ý chin đu, nh mt li ha hn lp công. Cái nm tay y là biu tng đp đ ca
tình đng đi. Hi m t hai bàn tay nh lan ta, nh làm sáng m c bài th. úng là
“tay trong tay ta trao nhau tt c”. “Bàn tay bit nói” là th!
- Bài th khép li vi bc tranh đp v tình đng chí, đng đi, lƠ biu tng cao đp
v cuc đi ngi chin s:
“êm nay rng hoang sng mui
ng cnh bên nhau ch gic ti
u súng trng treo”.
êm khuya, ni rng hoang, di làn sng mui, nhng ngi lính đng cnh bên nhau
phc kích ch gic. Ni bt trên cnh rng đêm giá rét là ba hình nh gn kt: khu súng
– vng trng – ngi lính. Sc mnh ca tình đng chí đã giúp h vt lên nhng khc
nghit ca thi tit và mi gian kh,thiu thn. Trong nhng đêm phc kích ch gic, h
đã phát hin ra hình nh”u súng trng treo”. Hình nh rt thc và lãng mn mang ý
ngha biu tng gi nhiu liên tng phong phú: súng và trng là gn và xa, là thc ti
và m mng;súng là biu tng ca chin tranh, trng là biu tng ca hòa bình; cht
chin đu và cht tr tình; chin s và thi s… Hai hình nh tng nh đi lp song li b
sung, hài hòa vi nhau làm đp thêm cuc đi ngi lính cách mng.Các anh chc tay
súng đ bo v vng trng hòa bình. Hình nh th tht đp và ý ngha bit bao! Có th

nói, đây là mt s phát hin, mt sáng to bt ng ca tác gi, góp phn nâng cao giá tr
bài th và tr thành nhan đ cho c tp th.
=> Tình đng chí lƠ tình cm vô cùng thiêng liêng, lƠ ci ngun sc mnh giúp
ngi lính cách mng trong kháng chin chng Pháp “khoét núi, ng hm,ma
dm, cm vt” lƠm nên chin thng “lng ly nm chơu, chn đng đa cu”. Tình
đng chí y đc phát huy vƠ th hin sc mnh qua hình nh anh gii phóng quơn
trong cuc kháng chin chng M đ lƠm nên đi thng mùa xuơn 1975. Các anh,
nhng ngi lính cách mng – anh b đi c H vƠ tình đng chí cao đp mãi mãi lƠ
nim t hƠo ca dơn tc ta.

2. Hình nh anh b đi thi kháng chin chng Pháp trong bƠi th “ng chí” ca
Chính Hu.
Theo cô Nguyn Th Kim Lan – Chuyên viên S GD & T Hi Phòng

DƠn ý đi cng
DƠn ý chi tit
1.M bƠi:
- Gii thiu vài nét
v nhà th Chính
Hu

- Chính Hu là nhà th quân đi hot đng trong hai cuc kháng
chin chng Pháp. Th ông hu nh ch vit v ngi lính và chin
tranh.
- Gii thiu v bài
th “ng chí”
- Gii thiu vn đ
ngh lun
- Bài th “ng chí” đc ông vit nm 1948,in trong tp “u
súng trng treo”.

- n vi bài th, ngi đc cm phc và yêu quí ngi lính cách
mng thi kì đu cuc kháng chin chng Pháp.
2.Thân bài:
a. Ngi lính gin
d, mc mc…





- H là nhng
ngi nông dân











b. H cùng chung
lí tng, mc đích
chin đu.

c. Ý chí ngh lc
phi thng, vt
lên gian khó.




- c bài th, cm nhn đu tiên ca chúng ta là hình nh ngi
lính hin lên rt chân thc nh cuc sng còn nhiu vt v và lo
toan ca h. Ng nh t cuc đi thc h bc thng vào trang th,
trong cái môi trng quen thuc bình d thng thy  làng quê đt
Vit:
Quê hng anh nc mn đng chua
Làng tôi nghèo đt cày lên si đá
Ngôn ng th gin d nh li n ting nói hng ngày ca ngi dân
quê. Tác gi tuy không ch đích danh, bn quán ni c ng tng
ngi, song ta bt gp thành ng quen thuc “nc mn đng
chua” và “đt cày lên si đá” th hin rõ nht ngun gc xut thân
ca nhng ngi lính. H đn t mi min T quc, t nhng vùng
đng bng châu th quanh nm ngp lt đn vùng đi núi trung du
khô cn si đá. Quê hng xa cách nhau, mi ngi mi ni nhng
ging nhau  cái nghèo, s lam l, khó nhc ca ngi dân quê

Vit Nam. Chính s đng cnh y đã khin h xích li gn nhau, đ
t nhng ngi xa l, h tp hp li trong hàng ng cách mng và
tr thành quen bit, thân thit vi nhau:
Súng bên súng, đu sát bên đu
Nhng hình nh th rt thc nhng cng đy sc gi. Câu th
“Súng bên súng, đu sát bên đu” là câu th giàu ý ngha. ip t
“bên” cùng ngh thut sóng đôi có tác dng khng đnh s gn bó
khng khít gia nhng ngi lính. H cùng chung nhim v chin
đu bo v T quc “súng bên sung”, cùng chung lí tng, suy ngh
“đu sát bên đu”. Dù gian kh đn đâu, dù nguy him, sóng gió
đn nhng nào, các anh vn trung thành vi con đng ca mình
đã chn. c câu th, ta không nhn ra “anh” và “tôi” na mà h
đã tr thành “nhng anh”, “nhng tôi” nhòa đi sau nhng khu
súng,nhng mái đu.
-> Thì ra cuc kháng chin chng Pháp đã tr thành cuc “gp g”
ca bao ngi yêu nc. Mi đây thôi, h đã “R bùn đng dy
sáng lòa” làm cuc cách mng tháng Tám thành công. Gi đây h
li sát cánh bên nhau th “Quyt t cho T quc quyt sinh”. Chính
lí tng chung ca thi đi đã gn kt h vi nhau trong hàng ng
quân đi cách mng.
-  ni chin trng đy khói bom thuc súng, ngi chin s phi
chng chi vi cái rét:
êm rét chung chn thành đôi tri k.
Cái rét  rng già Vit Bc đã nhiu ln vào trong th b đi chng
Pháp vì đó là mt thc t ai cng nm tri trong nhng nm chinh
chin y:

d. Tình đng chí,
đng đi…

e. Tình yêu quê
hng, đt nc
ca ngi lính



- Thái đ ra đi cu
nc dt khoát,
kiên quyt


+ Rét Thái Nguyên rét v Yên Th
Gió qua rng đèo Kh gió sang.
+ êm ma rình gic tai thao thc
Mùa li mùa qua rét nhc xng.
( T Hu – “Lên Tây Bc”)
- Nhng câu th ca Chính Hu nói đn cái rét gi cho ngi đc
mt cm giác m cúng ca tình đng đi, ngha đng bào. Cái hay
ca nhà th là đã bit đem “đêm rét chung chn” vào bài th, si
m mi tình đng chí lên thành mc đ tri k. Nhng ngi lính đn
vi nhau nh nhàng, bình d, va có cái chung ca lí tng ln, va
có cái riêng ca mt đôi bn ý hp tâm đu. Và c gin d nh th,
nhng con ngi cùng chung gian khó y tr thành đng chí ca
nhau:
ng chí!
- Câu th ch có hai ting và kt thúc bng du chm than to mt
nt nhn, vang lên nh mt s phát hin, li khng đnh. ng thi
nh mt chic bn l khép m s lí gii ci ngun ca tình đng chí
 sáu câu th trc vi nhng biu hin, sc mnh ca tình đng

chí trong nhng câu th tip theo ca bài th.
=> Nu coi bài th nh mt c th sng thì hai ting “ng chí”
nh mt trái tim hng nuôi sng c bài th. Nó có sc vang di và
ngân nga mãi trong lòng ngi đc.
=> Tám mi nm nô l nay mi đc gi nhau là đng chí sung
sng và kiêu hãnh bit bao! T nay tình cm gì cng phi nâng lên
thành tình đng chí, phi đo bng tình đng chí. Tình cm cao đp
này đã tr thành ngun cm hng ln nht, di dào nht ca th ca
kháng chin chng Pháp và chng M sau này.
=> Chính Hu đã có li nhn xét: “Nhng nm đu cách mng t
“đng chí” mang ý ngha thiêng liêng và máu tht vô cùng. Ni khó
khn, cuc sng ca ngi này tr nên cn thit vi ngi kia. Mt
ngi có th thay th cho gia đình, cho cha m, v con đi vi mt
ngi khác. Hn na, h còn bo v nhau trc mi súng ca k
thù, cùng nhau đi qua cái cht, chng li cái cht, cùng nhau thc
hin mt lí tng cách mng. ó là ý ngha thiêng liêng ca tình
đng chí by gi”.
- Nhng ngi lính, nhng đng chí y ra đi chin đu vi tinh thn
t nguyn:
Rung nng anh gi bn thân cày
Gian nhà không mc k gió lung lay
Ging nc gc đa nh ngi ra lính
- T bao đi nay, ai cng bit rng rung nng và nhà ca là
nhng tài sn quý giá nht đi vi ngi nông dân vì h phi tn
bit bao m hôi nc mt mi có đc. Cho nên h vô cùng gn bó
sâu nng, gìn gi, trân trng vi nhng th ca ci y.Vy mà h
li d dàng gt b li sau lng, lên đng theo ting gi ca quê
hng, đt nc. T “mc k” mc mc nh cách nói ca ngi

- Ni nh quê
hng















h. Càng gian khó,

h càng yêu
thng nhau.












dân quê vang lên, n cha mt thái đ ra đi kiên quyt, dt khoát,
mnh m vào chn sa trng vì h hiu rng: nc nhà cha yên,
thì gia đình h, cuc sng  chn làng quê cng không th yên
đc. B li chuyn riêng t nh ngi trí thc thành th “xp bút
nghiên lên đng”, h sn sàng hi sinh cho dân tc. Ai ng nhng
ngi nông dân quê mùa, hin lành nh ht lúa, c khoai, c đi ch
bit cm cày gieo lên mm xanh, nhân lên s sng cho quê hng
đt nc li d dàng t b xóm làng đn th! Các anh đã bit đt
tình cm chung lên tình cm cá nhân, đt tình yêu nc lên trên tình
cm gia đình. Hai ting “mc k” không phi hiu theo ngha phó
mc mà trong ngôn ng gin d ca ngi lính là “C ch đó, cách
mng thành công mi chuyn s làm li sau”. ó mi chính là ngôn
ng, là ý tng mà h mun th hin trong hành đng “dt áo” ra
đi ca mình.
- Vì th quê hng luôn khin h trào dâng ni nh:
Ging nc gc đa nh ngi ra lính.

- ã bao ln ta bt gp hình nh cây đa, bn nc, sân đình trong ca
dao xa nhng vn tht mi m trong th Chính Hu. Bin pháp
ngh thut hoán d “Ging nc gc đa” gi ta nh ti ni hò hn
ca nhng ngi dân quê, nhc đn nhng k nim mt thi gn bó
trên mnh đt quê hng. Song hai hình nh này còn đc nhân
hóa. Nói “Ging nc gc đa nh ngi ra lính” hay chính là tm
lòng ca ngi ra đi không nguôi nh v quê hng. “Ging nc
gc đá” cn cào đn chng nào! i sng tình cm ca h vi làng
quê da dit vô cùng. Bao tình cm sâu nng nh đu dn t trong
ting “nh” gin d y!
=> Song, góc nh thng đó không làm cho các anh mm lòng, mt
đi ý chí cu nc mà nó thôi thúc, đng viên ngi lính nông dân
bn gan vng chí, cm chc tay súng lp công. Bi l nc nhà sm
đc lp thì các anh mi sm đc tr v vi quê hng, xóm
làng…
- c bài th, chúng ta còn cm phc ngi lính nông dân  tinh
thn vt khó, vt kh:
Anh vi tôi bit tng cn n lnh
St run ngi vng trán t m hôi
Áo anh rách vai
Qun tôi có vài mnh vá
Ming ci but giá
Chân không giày
- a bàn chin đu ca ngi lính thi kì lúc by gi  ni rng
thiêng nc đc, chng khí âm u nên hu nh ngi lính nào cng
b mc cn bnh st rét ác tính. Cn bnh quái ác này làm cho h
tóc rng da xanh, gy còm yu t, thm chí t vong na. Ai đã tng
nói: “ánh trn t vng ít, sót rét t vong nhiu”.
- Nhng đó không phi là gian kh duy nht mà ngi lính phi tri
qua. H còn phi chu đng cái lnh giá, trong khi quân phc li

Ý ngha ca cái
nm bàn tay

k. V đp hin
thc và lãng mn.



- Gian khó là ni
th thách tình đng
chí



không đ đy: ngi lính thng xuyên phi mc “áo rách”, “qun
vá” và “chân không giày”. Vy mà h vn không mt li kêu ca,
không mt ting phàn nàn, mt li than th…
=> T mt dân tc nô l vi gy tm vong giáo mác, chúng ta vùng
lên chi li xe tng đi bác ca k thù. Trong cuc chin đu mt
mt mt còn này, anh b đi là ngi trc tip chu đng bit bao
gian kh. Hn na th k trôi qua, đc li nhng vn th ca Chính
Hu my ai mà không cm đc nc mt, my ai không thán phc
sc chu đng phi thng ca các anh.
- Vit v hin thc cuc sng ca ngi lính nông dân, Chính Hu
không phi đnh k kh đ làm bài th tr nên bi thm, lòng ngi
bi quan mà ch đ ngi ca ngi lính: h bit đng cam cng kh:
Thng nhau tay nm ly bàn tay.
Câu th gin d, nh nhàng, đm cht lính. Hai ting “Thng

nhau” đt lên đu câu khin cho nhp th nh lng li. “Thng”
ch không phi là “yêu”. Trong “Thng” không ch có tình yêu
mà còn có c s cm thông, xót xa cho nhau. Chính trong tâm th
đó, ngi lính tìm đn nhau trong cái nm tay tình ngha.
+ ó là cái nm tay thân mt, thm thit, sit cht tình đng chí keo
sn, truyn cho nhau hi m đ giúp đng đi vt qua cái giá lnh
ni núi rng cng là cái nm tay truyn ý chí chin đu, truyn
ngn la tình cách mng. Cái bt tay âm thm lng l không n ào,
không cn li nói hoa m, h trao nhau hi m t lòng bàn tay, hi
m t trái tim, vì h đã hiu rõ lòng nhau, vì h “thng nhau”. Hi
m lan ta c hai ngi, làm hai ngi n mt n ci, dù là “but
giá”.
+ ây là ngn ngun to nên sc mnh bt dit ca ngi lính Vit
Nam trong kháng chin. Nhng ngi nông dân vn ch lo “côi cút
làm n” ( Nguyn ình Chiu), quanh nm gn bó vi rung đng,
con trâu…Nhng tình yêu quê hng lên ting gic giã h ct bc
lên đng. Nhng gian kh là nhiu, nhng hi sinh là không ít,
nhng tình yêu T quc và tình đng chí thiêng liêng cao đp đã
tip thêm sc mnh đ ngi lính vt qua nhng khó khn th
thách đó, đ h vng tay súng, hoàn thành nhim v bo v T
quc.
Ba câu kt khc ha tht đp bc chân dung ca ngi lính trong
mt đêm canh gác  rng:
êm nay rng hoang sng mui
ng cnh bên nhau ch gic ti
u súng trng treo.
- Ba câu th ngn là s kt tinh tình đng chí. Gia ni chin
trng khc lit, thiên nhiên khc nghit ( “rng hoang”, “sng
mui”) hình nh nhng ngi lính k vai nhau ngi sáng đp bit
bao! H truyn cho nhau hi m sc mnh và nim tin đ thc hin

nhim v gi gìn T quc. Có th nói chính hoàn cnh khc nghit
ca núi rng hoang lnh, him nguy li là ni th thách tình đng

- Tâm hn lãng
mn, bay bng.















- Ý ngha biu
tng ca hình nh
“u súng trng
treo”.

Nhn xét đánh giá


đi thiêng liêng cao c ca nhng ngi lính.
- Hình nh ngi lính ta sáng trong câu th kt bt ng, đc đáo:
“u súng trng treo”. Trng nh treo trên đu súng gi ra v đp
h o, gn mà xa, thc mà mng, mt không gian bát ngát bao la có
cái gì c bông bênh khó t. H đã vt lên gian kh, vt lên thiu
thn, him nguy đ chiêm ngng v đp ca trng, ca thiên nhiên
đt tri ban tng. Ánh trng lúc này nh ngi bn tri âm tri k đi
vi ngi lính. Vng trng trên bu tri nh xung thp, soi sáng
đôi bn, mun ngi ca, soi rõ tình đng đi thiêng liêng cao c ca
h. Ch mt nét v khéo léo, mt s tng tng ht sc diu kì,
Chính Hu đã xóa đi bao ám nh ca rng hoa sng mui, ca cái
cht, ca trn đánh sp bt đu, nâng hình nh ngi lính cao hn,
sáng hn, và ngàn ln đp hn.
=> Hóa ra cuc đi ngi lính nông dân mc mc, chân cht kia,
tâm hn cng rt lãng mn bay bng bit bao! H không ch bit
sit cò súng mà còn bit làm th na! Tâm hn chin s hòa quyn
vi tâm hn thi si đã to nên nét đp đc đáo ca ngi lính nông
dân.
- Hình nh “u súng trng treo” còn mang ý ngha tng trng.
“Súng” là biu tng cho st thép, la đn chin tranh, khin cho
nhân loi cm gin lên án. Còn “trng” biu tng cho hòa bình,
hnh phúc – c m ngàn đi con ngi mun vn ti.
=> Chính Hu đã liên kt hai hình nh đi lp trong mt câu th đ
din t mt ý tng sâu sc: ngi chin s ca chúng ta quyt tâm

cm chc cây súng chin đu đ bo v T quc, bo v hòa bình.
 cho em th ng ngon, đ cho nhân dân hnh phúc, yên bình, đ
vng trng kia sáng mãi, các anh ch có cách duy nht: cm súng.
Vi cây súng các anh đã tr thành linh hn ca đt nc, ca không
gian và thi gian. Vi cây súng các anh đã thêu dt nên nhng bn
tình ca không th nào quên trong nhng nm tháng không th nào
quên ca dân tc.
=> “u súng trng treo” là mt trong nhng hình nh th đp nht
vit v ngi chin s trong thi kì chng Pháp: gian kh mà anh
dng, hin thc mà th mng. Ch đ ca bài th đc nâng cao và
lng sâu trong lòng ngi đc cng là nh hình nh th tuyt đp
này. Và Chính Hu cng đã ly hình nh th này làm ta đ cho tp
th gm hai mi t bài ca mình.
3.Kt bƠi:
- Th th t do, ngôn ng gin d mc mc, bút pháp hin thc,
không mt chút tô v đp đim, không bình lun, thuyt minh.
- Bài th thiên v khai thác đi sng ni tâm tình cm ca ngi
lính. V đp ca “ng chí” là v đp đi sng tâm hn ngi lính
mà ni phát ra vng sáng lung linh nht là mi tình đng đi, đng
chí hòa quyn vào tình giai cp.
- Hình nh “u súng trng treo”  cui bài nâng v đp ngi lính
lên đn đnh cao khái quát, trong đó có s hài hòa gia hin thc và
lãng mn, đng thi mang ý ngha tng trng sâu sc.
3. Ngh thut đc sc:
- Bài th th hin hình tng ngi lính cách mng và s gn bó keo sn ca tình đng
chí qua nhng chi tit, hình nh, ngôn ng gin d, chân thc, giàu sc biu cm.
- c bit, hình nh “đu súng trng treo” va hin thc va tràn đy cm hng lãng
mn, cht th thng hoa t chính nhng giây phút chin đu him nguy, cng thng nht,
đã tr thành biu tng đp đ ca tình đng chí, nh ánh sáng lung lính ca vng trng
treo trên đu súng.

C. Mt s đ thng gp
:
Bài tp 1:
a, Ch ra bin pháp tu t trong các câu th sau:
“Ging nc gc đa nh ngi ra lính”
(Chính Hu)
“Quê hng anh nc mn đng chua
Làng tôi nghèo đt cày lên si đá”
(Chính Hu)
b. Vit mt đon vn ngn (vi câu ch đ là: Hình nh tu t là kt qu ca lao đng
ngh thut làm cho ý thêm sâu, tình thêm đm, li gn mà nhã), nêu hiu qu ca mt
trong s nhng bin pháp tu t mà em tìm đc.
Bài tp 2: Cho đon th:
Quê hng anh nc mn, đng chua
Làng tôi nghèo đt cày lên si đá.
Anh vi tôi hai ngi xa l
T phng tri chng hn quen nhau,
Súng bên súng, đu sát bên đu
êm rét chung chn thành đôi tri k.
ng chí!
(“ng chí”, Chính Hu)
a, Trong nhng câu th trên có mt t b chép sai. ó là t nào? Hãy chép li chính xác
câu th đó. Vic chép sai t nh vy nh hng đn giá tr biu cm ca câu th nh th
nào?
b, Câu th sáu trong đon th trên có t “tri k”. Mt bài th đã hc trong: chng trình
Ng vn lp 9 cng có câu th dùng t “tri k”.ó là câu th nào? Thuc bài nào?
V ý ngha t “tri k” trong hai câu th đó có đim gì ging, khác nhau?
c, Câu th th by trong đon th trên là mt câu đc bit.Hãy vit đon vn khong 5
câu phân tích nét đc sc ca câu th đó.

Bài tp 3: Vit đon vn tng – phân – hp trong đó có s dng câu hi tu t, phân tích
cái hay đc s dng trong kh cui bài “ng chí” ca Chính Hu:
êm nay rng hoang sng mui
ng cnh bên nhau ch gic ti
u súng trng treo.
Bài tp 4: Trong bài th “ng chí”, Chính Hu đã vit rt xúc đng v ngi chin s
trong kháng chin chng Pháp:
Rung nng anh gi bn thân cày
Gian nhà không, mc k gió lung lay
Ging nc gc đa nh ngi ra lính.
Anh vi tôi bit tng cn n lnh
St run ngi vng trán t m hôi
Áo anh rách vai
Qun tôi có vài mnh vá
Ming ci but giá
Chân không giày
Thng nhau tay nm ly bàn tay.
Da vào đon th trên ,hãy vit mt đon vn ( 10-12 câu) theo cách lp lun tng phân
hp, trong đó có s dng phép th và mt câu ph đnh đ làm rõ s đng cm, s chia
gia nhng ngi đng đi.

D. Cha đ:

Bài tp 1:
a.
-Ng liu 1:
+ Nhân hóa: “Ging nc gc đa nh ngi ra lính”
+ Hoán d: “Ging nc gc đa”.
-Ng liu 2:
+Hoán d: “nc mn đng chua” và “đt cày lên si đá”.

b. Vit đon vn có ch đ cho trc đ phân tích tác dng ca bin pháp tu t.
Bài tp 2:
a.
- Trong đon th có t b chép sai là “hai”, phi chép li là “đôi” : “Anh vi tôi đôi ngi
xa l”.
- Chép sai nh vy s nh hng đn giá tr biu cm ca câu th nh sau: “Hai” là t ch
s lng còn “đôi” là danh t ch đn v. T “hai”ch s riêng bit, t “đôi” ch s không
tách ri. Nh vy, phi chng trong xa l đã có c s ca s thân quen? iu đó to nn
móng cho chuyn bin tình cm ca h.
b, -Câu th trong bài “Ánh trng: ca Nguyn Duy cng có t“tri k”:
“hi chin tranh  rng
vng trng thành tri k”
- T “tri k” trong hai câu th cùng có ngha ch đôi bn thân thit, hiu nhau. Nhng
trong mi trng hp c th, nét ngha có khác:  câu th ca Chính Hu, “tri k” ch tình
bn gia ngi vi ngi. Còn  câu th ca Nguyn Duy, “tri k” li ch tình bn gia
trng vi ngi.
c. Vit đon vn:
*V ni dung, ch cn ch ra đc:
- T “đng chí” đng thành mt câu th đc bit vi du chm than,va ngân vang nh
mt ting gi tha thit; va to thành mt nt nhn, lng li, nh khng đnh v mt tình
cm rt đi thiêng liêng.
- Bn l gn kt đon đu và đon th hai ca bài th: sáu câu th trên nói lên c s hình
thành tình đng chí; mi câu di biu hin c th và cm đng tình đng chí.
- Hai ting “đng chí” gin d, đp đ, là đim hi tu, kt tinh ca bao tình cm đp: tình
giai cp, tình bn, tình ngi.
*V hình thc: không quy đnh c th, nên có th t la chn cu trúc đon cho phù hp,
gii hn 5 câu.
Bài tp 3:
* V ni dung, cn ch ra đc:
- êm khuya, ni rng hoang, di làn sng mui, nhng ngi lính đng cnh bên

nhau phc kích ch gic. Ni bt trên cnh rng đêm giá rét là ba hình nh gn kt: khu
súng – vng trng – ngi lính. Sc mnh ca tình đng chí đã giúp h vt lên nhng
khc nghit ca thi tit và mi gian kh, thiu thn. Trong nhng đêm phc kích ch
gic, h đã phát hin ra hình nh”u súng trng treo”. Hình nh rt thc và lãng mn
mang ý ngha biu tng gi nhiu liên tng phong phú: súng và trng là gn và xa, là
thc ti và m mng; súng là biu tng ca chin tranh, trng là biu tng ca hòa
bình; cht chin đu và cht tr tình; chin s và thi s… Hai hình nh tng nh đi lp
song li b sung, hài hòa vi nhau làm đp thêm cuc đi ngi lính cách mng. Các anh
chc tay súng đ bo v vng trng hòa bình. Hình nh th tht đp và ý ngha bit bao!
Có th nói, đây là mt s phát hin, mt sáng to bt ng ca tác gi, góp phn nâng cao
giá tr bài th và tr thành nhan đ cho c tp th.
* V hình thc: trình bày đon vn theo cách tng – phân –hp, không gii hn s câu và
có s dng câu hi tu t.
Bài tp 4:
* V ni dung, cn ch ra đc:
- T “mc k”: thái đ dt khoát ra đi khi lí tng đã rõ ràng,mc đích đã chn la. Song
dù dt khoát thì vn nng lòng vi quê hng.
- Hình nh hoán d mang tính cht nhân hóa “Ging nc gc đa nh ngi ra lính” tô
đm s gn bó ca ngi lính vi quê hng.
- Bng nhng hình nh t thc, hình nh sóng đôi, tác gi đã tái hin chân thc nhng
khó khn thiu thn trong bui đu kháng chin: thiu lng thc, thiu v khí, quân
trang, thiu thuc men…Ngi lính phi chu“tng cn n lnh”, nhng cn st rét rng
hành h, sc khe gim sút, song sc mnh ca tình đng chí đã giúp h vt qua tt c.
Nu nh hình nh “Ming ci but giá” làm m lên, sáng lên tinh thn lc quan ca
ngi chin s trong gian kh thì cái nm tay li th hin tình đng chí, đng đi tht sâu
sc! Cách biu l chân thc, không n ào mà thm thía. Nhng cái bt tay truyn cho
nhau hi m, nim tin và sc mnh đ vt qua mi khó khn, gian kh. Cái nm tay
nhau y còn là li ha hn lp công.
* V hình thc: trình bày đon vn theo cách tng –phân–hp, gii hn 10 -12 câu, trong
đó có s dng phép th và mt câu ph đnh

E. T liu tham kho:
Nhà th Chính Hu tâm s v bài th “ng chí”
MT VÀI K NIM NH V BÀI TH "NG CHệ"
Vào cui nm 1947, tôi tham gia chin dch Vit Bc. ch nhy dù  Vit Bc và hành
quân t Bc Kn đn Thái Nguyên. Chúng tôi phc kích tng chng đánh, truy kích binh
đoàn Beaufré. Khi đó tôi là chính tr viên đi đi. Phi nói là chin dch vô cùng gian
kh. Bn thân tôi cng ch phong phanh trên ngi mt b áo cánh, đu không m, chân
không giày. êm ng nhiu khi phi ri lá khô đ nm, không có chn màn, n ung rt
kham kh vì đang trên đng hành quân truy kích đch. Tôi cng phái có trách nhim
chm sóc anh em thng binh và chôn ct mt s t s. Sau trn đó, tôi m, phi nm li
điu tr; đn v c mt đng chí  li sn sóc tôi. Trong khi m, nm  nhà sàn heo hút,
tôi làm bài th ng chí.
Bài th ng chí đc làm sau bài th Ngày v. Tôi thy lúc này làm th cao xa quá là
vô trách nhim vi nhng ngi cùng chin đu và hi sinh vi mình. Trong bài th ng
chí, tôi mun nhn mnh đn tình đng đi. Sut c cuc chin đu ch có mt ch da
dng nh là duy nht đ tn ti, đ chin đu là tình đng chí, tình đng đi. ng chí 
đây là tình đng đi, không có đng đi tôi không th nào làm tròn đc trách nhim,
không có đng đi tôi cng đã cht lâu ri. Bài ng chí là li tâm s vit ra đ tng
đng đi, tng ngi bn nông dân ca mình. Bài th vit có đi tng. Tôi hiu và quý
mn ngi đng đi ca tôi nên ting nói th ca gin d và chân tht. Tuy nhiên ng chí
không phi là bài th nôm na. Trc Cách mng, tôi có làm mt ít th. Trong th, tôi c
gng đ nói cái cn nói, không nói dài, nói tha. Tôi mong có đc s hàm súc, cô đng
ca li th, và hình nh th phi mang tính to hình. Tôi là lính ca Trung đoàn Thù đô.
Tôi vào b đi ngày 19 - 12 - 1946. Bc vào cuc kháng chin, tui tr nhiu lúc bc
men say. Bài Ngày v phán ánh mt mt khía cnh ca tâm trng tôi và bài ng chí
cng phn ánh mt mt ca tình cm tôi. Bài th đc làm nhanh. Tôi làm đ tng bn.
Tôi không phi là nông dân và quê hng tôi cng không phi trong cnh "nc mn
đng chua” hoc đt cn ci si đá. Cái tôi trong bài th có nhng chi tit không phi là
tôi mà là ca bn, nhng v c bn thì là ca tôi. Tt c nhng hình nh gian kh ca đi

lính thiu n, thiu mc, st rét, bnh tt bn và tôi đu cùng tri qua. Trong nhng
hoàn cnh đó, chúng tôi là mt, gn bó trong tình đng đi. Vit v b đi nhng th tôi
thiên v khai thác đi sng ni tâm, tình cm, ít có nhng chuyn đùng đoàng, chin đu.
Tôi làm bài ng chí cng là tình cm chân tình t nhiên không có s gò ép, gng gng
nào và nó cng nm trong t duy th ca quen thuc ca tôi. Bài th có nhng hình nh cô
đúc nh đu súng trng treo. Tôi thy có bn phân tích hình nh đu súng là tng trng
cho ngi chin s đang bo v quê hng và vng trng tng trng cho quê hng
thanh bình. Tôi không ngh th khi vit, còn hình tng th có th gi cho ngi đc
ngh th là tùy  các bn. Vn đ đi vi tôi đn gin hn. Trong chin dch nhiu đêm
có trng. i phc kích gic trong đêm trc mt tôi ch có ba nhân vt: khu súng, vng
trng và ngi bn chin đu. Ba nhân vt quyn vi nhau to ra hình nh "đu súng
trng treo". Lúc đu tôi vit là "đu súng mnh trng treo" sau đó bt đi mt ch. "u
súng trng treo", ngoài hình nh bn ch này còn có nhp điu nh nhp lc ca mt cái
gì l lng chông chênh trong s bát ngát. Nó nói lên mt cái gì l lng  rt xa ch
không phi là buc cht, sut đêm vng trng  bu tri cao xung thp dn và có lúc
nh treo l lng trên đu mi súng. Nhng đêm phc kích ch gic, vng trng đi vi
chúng tôi nh mt ngi bn ; rng hoang sng mui là mt khung cnh tht. Rng
mùa đông  Vit Bc rt lnh, nht là vào nhng đêm có sng mui. Sng mui làm
but tê da nh nhng mi kim châm và đn lúc nào đó bàn chân tê cng đn mt cm
giác. Tt c nhng gian kh ca đi lính trong giai đon này tht khó k ht nhng chúng
tôi vn vt lên đc nh  s gn bó, tip sc ca tình đng đi trong qun ng. Cho
đn hôm nay, mi khi ngh đn tình đng đi nm xa, lòng tôi vn còn xúc đng, bi
hi. (Nhà vn nói v tác phm, NXB Vn hc, Hà Ni, 1994)

V BÀI TH “NG CHệ”…
( Theo thy Nguyn Công c – GV trng THCS Qung An – Hà Ni )
Nói đn th ca thi kì kháng chin chng Pháp không th không nói đn ng chí (1948)
ca Chính Hu. Bài th mang v đp ca tình đng đi, đng chí gin d, mc mc mà
sâu sc ca nhng ngi lính cách mng trong nhng tháng ngày kháng chin gian lao.
Nhà th Chính Hu đã tng nói v tác phm ca mình:

" Trong bài th ng chí, tôi mun nhn mnh đn tình đng đi. Sut c cuc chin
đu, ch có mt ch da dng nh là duy nht đ tn ti, đ chin đu là tình đng chí,
tình đng đi. ng chí  đây là tình đng đi. Không có đng đi, tôi không th nào
hoàn thành đc trách nhim, không có đng đi, có th nói, tôi cng cht lâu ri. Bài
ng chí là li tâm s vit ra đ tng đng đi, tng ngi bn nông dân ca mình."
Tht vy, không gian tr tình trong ng chí giá but mà không lnh lo. Hi m to ra
t tình ngi, t tình tri k, k vai sát cánh bên nhau ca nhng con ngi chung lí tng,
chung chí hng. ng trong hàng ng cách mng, chin đu cho đc lp, t do ca T
quc, ngi lính vt lên trên mi gian khó bng s s chia, đng tâm hip lc. H sng
trong tình đng đi, nh đng đi, vì đng đi.
Nhng ngi đng đi y thng là nhng ngi "nông dân mc áo lính". im ging
nhau v cnh ng xut thân giúp h có th d dàng gn gi, đng cm vi nhau:
Quê hng anh nc mn, đng chua
Làng tôi nghèo đt cày lên si đá.
Anh vi tôi đôi ngi xa l
T phng tri chng hn quen nhau,
"Anh và tôi" t nhng vùng quê khác nhau, ch ging nhau cái nghèo khó ca đt đai,
đng rung. Anh t min quê ven bin: "nc mn đng chua". Tôi t vùng đt cao "cày
lên si đá". Hai ngi xa l, t hai phng tri xa l tr thành tri k:
Súng bên súng, đu sát bên đu
êm rét chung chn thành đôi tri k
Nhng ngi "nông dân mc áo lính" y gp nhau trong cuc chin đu vì chính cuc
sng ca h, cùng đng trong hàng ng nhng "ngi lính c H". S nghip chung ca
dân tc đã xoá b mi khong cách xa l v không gian ni sinh sng ca mi ngi.
""Súng bên súng" là chung chin đu, "đu sát bên đu" thì chung rt nhiu: không ch là
gn nhau v không gian mà còn chung nhau ý ngh, lí tng" (Trn ình S - c vn
hc vn, Sđd). n khi đp chung chn trong đêm giá rét thì h đã thc s là anh em mt
nhà. Nhà th T Hu cng tng vit: "Bát cm s na, chn sui đp cùng" đ th hin
tình kháng chin gn bó, bn cht.  nói v s gn gi, s chia, v cái thân tình m áp
không gì hn là hình nh đp chn chung. Nh th, tình đng chí đã bt ngun t c s

mt tình tri k sâu sc, t nhng cái chung gia "anh" và "tôi".
Câu th th by ch gm hai ting: "ng chí". Nu không k nhan đ thì đây là ln duy
nht hai ting "đng chí" xut hin trong bài th, làm thành riêng mt câu th. Câu này
có ý ngha quan trng trong b cc ca toàn bài. Nó đánh du mt mc mi trong mch
cm xúc và bao hàm nhng ý ngha sâu xa. Sáu câu th đu là tình đng đi tri k, đn
đây đc nâng lên thành tình đng chí thiêng liêng. ng chí ngha là không ch có s
gn bó thân tình mà còn là cùng chung chí hng cao c. Nhng ngi đng chí - chin
s hoà mình trong mi giao cm ln lao ca c dân tc. Gi nhau là đng chí thì ngha là
đng thi vi t cách h là nhng con ngi c th, là nhng cá th, h còn có t cách
quân nhân, t cách ca "mt cây" trong s giao kt ca "rng cây", ngha là tng ngi
không ch là riêng mình. Hai ting đng chí va gin d, thân mt li va cao quý, ln lao
là vì th.
 phn tip theo ca bài th, vi nhng chi tit, hình nh c th tác gi đã th hin tình
cm sâu sc ca nhng ngi đng chí. Trc ht, h cùng chung mt ni nh quê
hng:
Rung nng anh gi bn thân cày
Gian nhà không, mc k gió lung lay
Ging nc gc đa nh ngi ra lính.
Trong ni nh quê hng y có ni nh rung nng, nh ngôi nhà, nh ging nc, gc
đa. Nhng rung nng cng nh nh tay ai cày xi, ngôi nhà nh ngi trong lúc gió
lung lay, và ging nc, gc đa cng đang thm nh ngi ra đi. Ni nh  đây là ni
nh hai chiu. Nói "ging nc, gc đa nh ngi ra lính" cng là th l ni nh cn cào
v ging nc, gc đa. Tình quê hng luôn thng trc, đm sâu trong nhng ngi
đng chí, cng là s đng cm ca nhng ngi đng đi. Ngi lính hin ra cng ci,
dt khoát lên đng theo ting gi non sông song tình quê hng trong mi ngi không
khi nào phai nht. Và bên cnh hình bóng quê hng, đim ta vng chc cho ngi lính,
là đng đi:
Anh vi tôi bit tng cn n lnh
St run ngi vng trán t m hôi
áo anh rách vai

Qun tôi có vài mnh vá
Ming ci but giá
Chân không giày
Thng nhau tay nm ly bàn tay.
K sao xit nhng gian kh mà ngi lính phi tri qua trong chin đu. Nói v cái gian
kh ca ngi lính trong kháng chin chng Pháp, ta nh đn cái rét xé tht da trong bài
Lên Cm Sn ca Thôi Hu:
Cuc đi gió bi pha sng máu
t rét bao ln xé tht da
Khuôn mt đã lên màu tt bnh
âu còn ti na nhng ngày hoa!
Lòng tôi xao xuyn tình thng xót
Mun vit bài th thm l nhòa
Nh đn cái ác nghit ca bnh st rét trong Tây Tin ca Quang Dng:
Tây Tin đoàn binh không mc tóc
Quân xanh màu lá d oai hùm.
Ta cng có th thy cái but giá ca núi rng Vit Bc, cái n lnh toát m hôi ca bnh
st rét trong nhng câu th ca Chính Hu. Nhng nu nh Thôi Hu vit v cái rét xé
tht da đ khc ho nhng con ngi chp nhn hi sinh, "em thân x xác gi sn hà",
Quang Dng nói đn st rét đ tô đm v đp bi tráng ca nhng ngi chin s thì Chính
Hu nói v cái rét, cái ác nghit ca st rét là đ nói v tình đng đi, đng chí trong gian
kh, là s thu hiu, cm thông gia nhng ngi lính. Trong bt c s gian kh nào
cng thy h sát cánh bên nhau, san s cho nhau: "Anh vi tôi bit ", "áo anh - Qun
tôi ", "tay nm ly bàn tay". Cái "Ming ci but giá" kia là cái ci trong gian kh đ
vt lên gian kh, ci trong but giá đ lòng m lên, cng là cái ci đy cm thông
gia nhng ngi đng đi. Giá but mà không lnh lo cng là vì th.
Bài th kt bng hình tng nhng ngi đng chí trong thi đim thc ti, khi h đang
làm nhim v chin đu:
êm nay rng hoang sng mui
ng cnh bên nhau ch gic ti

u súng trng treo.
Có th xem đây là mt trong nhng hình nh th đp nht v ngi lính trong th ca
kháng chin. Ba câu th phác ra mt bc tranh va mang cht chân thc ca bút pháp
hin thc, va thm đm cái bay bng ca bút pháp lãng mn. Trên sc xám lnh ca nn
cnh đêm rng hoang sng mui, hin lên hình nh ngi lính - khu súng - vng trng.
Di cái nhìn ca ngi trong cuc, ngi trc tip đang cm súng, trong mt s kt hp
bt ng, đu súng và vng trng nh không còn khong cách xa v không gian, đ thành:
"u súng trng treo.". S quan sát là hin thc, còn s liên tng trong miêu t là lãng
mn. Hình nh súng tng trng cho hành đng chin đu, tinh thn quyt chin vì đt
nc. Trng tng trng cho cái đp yên bình, th mng. Hình nh "đu súng trng treo"
mang ý ngha khái quát v t th ch đng, t tin trong chin đu, tâm hn phong phú
ca ngi lính. Nói rng ra, hai hình nh tng phn sóng đôi vi nhau to nên biu
tng v tinh thn, ý chí st đá mà bay bng, tr tình ca dân tc Vit Nam.
Nhng ngi lính là đng đi, đng chí, c dân tc là đng chí. Ngi ngh s cng tr
thành đng chí, nên Hng Nguyên và Chính Hu đng cm vi nhau trc nhng ngi
áo vi:
L chúng tôi
Bn ngi t x
Gp nhau hi cha bit ch
Quen nhau t bui "mt hai"
Súng bn cha quen,
Quân s mi bài,
Lòng vn ci vui kháng chin
Lt st đng tàu,
Rèn thêm dao kim,
áo vi chân không,
i lùng gic đánh.
Chung nhau cnh ng, chung nhau lí tng, chung nhau cái rét, cái kh, nhng ngi
lính - nhng ngi đng chí sng, chin đu vì s nghip chung ca dân tc. Bài th
“ng chí” đã th hin rt rõ v đp ca nhng con ngi sng và chin đu cho hnh

phúc, t do.

CHÚC CÁC EM ÔN TÂP TT – T KT QU TT!