nền nghệ thuật thời Phục hưng

Phục Hưng là thời mà những giá trị Hi Lạp và La Mã cổ xưa sống dậy, vẻ
đẹp con người, tư tưởng cũ được tôn vinh. Đặc điểm chung của nghệ thuật thời kì
này là khai thác nội dung kinh thánh hoặc thần thoại, nhưng nội dung thì hoàn toàn
hiện thực. Sang đầu thế kỉ Phục Hưng là thời mà những giá trị Hi Lạp và La Mã cổ
xưa sống dậy, vẻ đẹp con người, tư tưởng cũ được tôn vinh.
Sang đầu thế kỉ XVI, nền nghệ thuật thời Phục hưng đạt đến đỉnh cao của nó.
Những thành tựu tuyệt vời về hội họa gắn liền với nhiều nhà danh họa mà nổi tiếng
nhất là Lesonard De Vinci, Michelangelo, Raffaello…
RAFFAELLO SANZIO
I.CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP.
Raffaello Sanzio (1483 – 1520) là họa sĩ người Ý và kiến trúc sư của thời
Phục hưng. Ông sinh ra tại Urbino miền đông Italia. Cha ông là một họa sĩ nổi
tiếng.
Từ nhỏ Raffaello đã được học với những thầy giáo giỏi và ông cũng học rất
giỏi. Năm 21 tuổi, ông đến Firenze, cái nôi của hội họa Phục hưng, nơi mà bất cứ
chỗ nào cũng có thể trở thành nghệ thuật. Tại đây, ông đã được nghiên cứu các tác
phẩm nổi tiếng của những bậc thầy nghệ thuật như Léonard De Vinci,
Michelangelo và ông đã có bước nhảy vọt trong nghệ thuật.
Raffaello lưu lại Firenze gần ba năm. Trong suốt thời gian ấy ông đã sáng tác
rất nhiều tác phẩm, bức tranh đức Mẹ Madonna nổi tiếng nhất ra đời trong thời gian
này. Tranh của Raffaello nổi tiếng khắp Thế giới, hầu như các bảo tàng lớn đều có
tranh về Đức Mẹ của ông. Từ Vienne đến Madrid, từ london đến Paris… “The
Sistine Madonna”, bức tranh nổi tiếng nhất trong số các bức tranh về Đức Mẹ của
1
Raffaello, và cũng là bức tranh cuối cùng của ông. Nó đang được giữ trong bảo
tàng Dresden, Đức.
Từ năm 1508, nhận lời mời Giáo hoàng, ông đã vẽ một chùm bích họa trong
tòa thánh Vatican, làm việc tại đây hơn 5 năm. Ngày nay, 4 bức bích họa lớn trên 4
bức tường trong thánh thất Vatican chính là những hiện vật gốc của Rafffaello từ
hơn 400 năm trước. Hồi đó, Giáo hoàng yêu cầu vẽ 4 bức bích họa bao hàm 4 nội
dung “thần học”, “triết học”, “văn nghệ”, “tôn giáo”. Raffaello đã từ bỏ lối vẽ cứng

nhắc xưa kia về đề tài tôn giáo mà đưa vào đó những nội dung tương tự Phục hưng
với văn hóa cổ Hy lạp, hình thành những cấu tứ đặc biệt, mới lạ.
Ông còn thiết kế nhà thờ lớn thành Pie tại Vatican ở Roma. Ông đã có những
đóng góp lớn trong việc quy hoạch tổng thể xây dựng nhà thờ, đồng thời ông còn là
người phụ trách thi công công trình lớn này và đã dâng hiến sức lực cả cuộc đời
mình cho công trình
Năm 1520, mới 37 tuổi ông đã sớm từ giã cõi đời, khi chưa kịp nhìn nhà thờ
Pie khánh thành. Cuộc đời ông quá ngắn ngủi, nhưng với những sáng tác nghệ
thuật thiên tài của mình, ông thật xứng đáng với danh hiệu “thánh hội họa” của thời
kì Phục hưng.
Các tác phẩm tiêu biểu của ông: Thánh Niccolo (Saint Niccolo da Tolantino
Altarpiece 1501, Bảo tàng Capodimonte, Naptes); Jesus chịu đóng đinh trên thánh
giá (The Crucifixion 1502, Phòng tranh quốc gia London); Trao vương miện trinh
nữ (Coronation of the Virgin 1503, Vatican) …
II. TÁC PHẨM TIÊU BIỂU
1. Bức tranh “Đức Mẹ” (Sistine Madonna)
2
“Đức mẹ” sáng tác năm 1513, là một bức tranh về tôn giáo mà Raffaello
vẽ cho một tu viện ở Italia. Đề tài bức tranh lấy từ một câu chuyện trong kinh
thánh.
Bức tranh có bố cục tài tình, khéo léo với 6 nhân vật, tạo nên hình tam
giác ổn định bền vững như mong muốn trường tồn của nhà thờ. Điểm cao
trang nghiêm, đường bệ là Đức mẹ đang bế chúa hài đồng. Nét mặt hiền từ,
3
trầm lặng và nghiêm trang, ánh mắt bà sâu thẳm. Đứa bé ôm trong tay chính
là Giesu – đứa con yêu quý của bà. Giesu bé bỏng, hoạt bát và khỏe mạnh,
nhưng cũng có nét vô cùng tinh túy, ánh mắt như tiên đoán một người sinh ra
để làm những việc lớn lao phi thường. Xung quanh khuôn mặt ngời sánh của
Đức mẹ và chúa hài đồng là vầng hào quang kì ảo. Nếu ta nhìn kĩ sẽ thấy
vầng hào quang này soi rõ vô vàn những khuôn mặt đang hướng về chúa.

Hai bên là các nhân vật Saint và Barbara đang tôn vinh Đức mẹ và chúa hài
đồng. Họ đang cùng bồng bềnh trên mây. Bên dưới cận cảnh là hai thiên thần
đang hướng thượng. Màu sắc tao nhã, tha thiết, hình ảnh nghiêm trang, gần
gũi, lạ lùng.
Ý nghĩa của bức tranh là Đức mẹ muốn cứu rỗi Thế giới đã không hề tiếc
nuối dâng đứa con yêu quý của mình cho nhân loại, để cậu sống trên thế gian
này nhận lấy bao nỗi khổ cực thay cho mọi người, bằng sự hy sinh tính mạng
cứu vớt hàng triệu con người đang chịu bao đắng cay khổ ải. Dưới nét vẽ của
Raffaello, Đức mẹ không phải là cái cao xa vời vợi không ai với tới được mà
là “một con người” tâm hồn chan chứa tình cảm, là một người mẹ dịu dàng
ấm áp, là một vị nữ anh hùng không tiếc hy sinh tất cả những gì quý giá nhất
của mình để thực hiện cho lý tưởng. Lấy đề tài câu chuyện tôn giáo, tác giả
đã miêu tả tính chất cao thượng của con người, làm cho sáng tạo nghệ thuật
thời kì Phục hưng đạt đến một tầm cao mới.
2. Bức tranh “trường học Athens”
4
Bức tranh “trường học Aten” chính là bức tranh đại diện cho nội dung “triết
học” được vẽ vào năm 1510 – 1511. Ta thấy trước mắt là một tòa kiến trúc lớn, trải
dài từ gần đến xa, xa nữa là một loạt các cửa vòm. Hai nhà triết học vĩ đại đang đi ở
phía trước, là Platong và Arixtot thời cổ Hy Lạp như Xôcơrat, Acsimet… tượng
trưng cho những người kế tục tư tưởng văn hóa cổ Hy Lạp vượt lên thế hệ trước
của mình.
Raffaello chọn triết học làm đề tài cũng không nằm ngoài xu hướng của chủ
nghĩa nhân văn thời kỳ này. “Trường học Athens “ là sự vinh danh thế giới trước
khi Chúa ra đời. Triết học trong góc nhìn mới mẻ của khoa học, toán học, nghệ
thuật tạo hình cho đến những bản chất phát triển tự nhiên của con người đều xuất
phát từ thần học và tôn giáo. Hai ông tổ của nghành triết học, thầy trò Plato và
5