Tải bản đầy đủ (.doc) (35 trang)

SKKN ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC HỌC SINH YẾU Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (213.85 KB, 35 trang )

SKKN ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC HỌC SINH YẾU Ở
TRƯỜNG TIỂU HỌC
A. PHẦN MỞ ĐẦU.
1. Lý do chọn đề tài
Phương pháp dạy học (PPDH) là gì?PPDH là hoạt động dạy của Thầy và
học của Trò trong sự phối hợp thống nhất, đồng thời có sự kết hợp của
phương tiện dạy học và hình thức tổ chức hoạt động của học sinh. Trên
cơ sở nắm vững nội dung, giáo viên có thể vận dụng linh hoạt các phương
pháp một cách một cách nhuẫn nhuyễn để kích thích mọi hoạt động của
học sinh.
Quan niệm về đổi mới phương pháp dạy học: Đổi mới PPDH là đưa các
PPDH mới vào nhà trường trên cơ sở kế thừa và phát huy mặt tích cực
của các phương pháp truyền thống để nâng cao chất lượng dạy học, nâng
cao hiệu quả đào tạo, góp phần đáp ứng những yêu cầu mới của mục tiêu
giáo dục và đào tạo.
Vậy đổi mới phương pháp dạy học sinh yếu là đưa các PPDH mới vào
nhà trường trên cơ sở kế thừa và phát huy mặt tích cực của các phương
pháp truyền thống để nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học sinh yếu
kém, giúp các em học tập có hiệu quả nắm bắt được kiến thức, kĩ năng
kịp với chương trình, mục tiêu từng cấp học.
Trong học tập có rất nhiều em không có tiến bộ và trở thành học sinh yếu
kém. Nguyên do có thể là do học sinh không có ham thích trong học tập.
Có thể do các em bị mất kiến thức và không theo kịp bài, dẫn đến càng
học càng không biết gì. Một khi đã bị mất kiến thức dẫn đến không hiểu
bài thì học sinh không có hứng thú học tập, sẽ không có khả năng học tập
tốt và trở thành học sinh yếu kém.
Giúp đỡ cho học sinh yếu kém là giáo viên phải bổ xung được những “lỗ
hổng” kiến thức cho học sinh (chủ yếu là những kiến thức có trong sách
giáo khoa) để giành lại kiến thức mà các em chưa còn thiếu theo chương
trình. Từ đó học sinh có thể hòa nhập theo kịp với các bạn trong tiết học
đang diễn ra trên lớp.


Giúp đỡ học sinh yếu kém học tập có tiến bộ hơn là giáo viên phải tạo
được sự hứng thú học tập ở các em.
Trong những năm gần đây tình trạng học sinh bỏ học ngày càng phổ biến.
Cấp học càng cao tỷ lệ học sinh bỏ học càng lớn. Có rất nhiều nguyên
nhân dẫn đến tình trạng học sinh bỏ học nhưng trong đó nguyên nhân
chính là các em học tập yếu kém nên không thích đi học, không thích đến
trường.
Xã hội ngày càng phát triển, thì yêu cầu về giáo dục cũng được nâng cao.
Đòi hỏi trong xã hội ai cũng được học hành, được tiếp thu được kiến thức
kĩ năng, kĩ xảo từ nhà trường để phục vụ cuộc sống sau này. Chúng ta
ngày đêm đang ra sức phổ cập giáo dục ở các cấp học. Nhưng trên thực tế
có biết bao nhiêu học sinh bỏ học giữa chừng. Biết bao nhiêu trẻ em
không biết đọc, biết viết hoặc đọc viết không thông thạo mà đã nghỉ học.
Tất cả đều là sản phẩm của nhà trường, do không quan tâm đến học sinh,
không có biện pháp để giúp đỡ học sinh yếu kém.
Hiện nay ở một số trường đặc biệt là các trường vùng nông thôn và các
trường ở vùng sâu người làm công tác giáo dục còn bế tắc trong việc giúp
đỡ học sinh yếu kém. Có nhiều giáo viên vẫn biết một số biện pháp giúp
đỡ học sinh yếu kém học tập có tiến bộ nhưng lại thực hiện không tới nơi
tới chốn. Ban giám hiệu lại không quan tâm, vận động giáo viên thực
hiện, hoặc chỉ thực hiện trên lí thuyết. Cho nên nhiều gia đình có kinh tế
cao sẵn sàng tạo mọi điều kiện cho con mình đến trường, cho con mình
học tới nơi, tới chốn nhưng cũng bất lực nhìn con mình ngày ngày lêu
lỏng ngoài đường, vào tiệm internet, chơi với bạn xấu bị lôi cuốn dẫn đến
học tập yếu kém và bỏ học.
Qua nhiều năm công tác ở trường, và tìm hiểu ở các trường khác tôi thấy
rằng để học sinh học tập tốt thì cần có sự ham thích học tập, ham thích
đến trường. Khi đã ham thích việc học các em tiếp thu bài nhanh hơn, vận
dụng kiến thức đã học vào thực tế luôn linh động và sáng tạo.
Trong những năm gần đây ngành giáo dục tăng cường kỷ cương, nề nếp,

thực hiện nghiêm túc hiện cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong
thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, nói không với vi phạm phẩm
chất đạo đức nhà giáo và việc học sinh không đủ tiêu chuẩn lên
lớp”. Việc dạy thật, thi thật, không chạy theo thành tích thực hiện không
đúng cách đã đẩy cho nhiều học sinh yếu phải bỏ học. Cũng là yếu tố thúc
đẩy chúng ta cần tạo ra một trường học không có học sinh yếu kém.
Qua những lý do trên tôi thấy việc Đổi mới phương pháp trong việc dạy
học sinh yếu kém trong nhà trường là điều nên bàn và nên làm nhất trong
tình hình hiện nay.
1. Cơ sở lý luận :
+ Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh tiểu học :
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học tâm sinh lý các em chưa ổn định, đang hình
thành và phát triển. Nên trong sự học tập, làm việc hàng ngày các em sẽ ít
tập trung chú ý. Ở các em ý thức học tập chưa có, chưa hiểu rõ mục đích
của việc học. Các em đi học phần lớn là do sự bắt buộc của gia đình, chỉ
một phần nhỏ là ham thích đi học (vì đi học được cô khen, được điểm 10,
được chơi cùng bạn vv…). Do đó ý thức tự giác học tập của các em chưa
có(với những em đi học vì sự bắt buộc của gia đình) nên các em thiếu sự
cần cù, sự cố gắng vượt qua khó khăn để học tập dễ sinh ra lười biếng,
ham chơi và dẫn đến học yếu, chán học và bỏ học…
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học tính tò mò phát triển, các em thường ham
thích cái mới, cái lạ. Dễ nhàm chán trong các hoạt động kéo dài, không
thay đổi hình thức. Nếu chúng ta những người làm công tác giáo dục biết
quan tâm tạo sự ham thích cho các em trong học tập, trong các hoạt động
ở trường, lớp thì mới có động lực thúc đẩy việc học, nâng cao được khả
năng tiếp thu, và thực hành các kĩnăng, kĩ xảo mà chúng ta cung cấp cho
các em. Từ đó các em học tập có tiến bộ.
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học tâm sinh lý các em rất hiếu động, hay bắt
chước, dễ thích nghi với môi trường sinh hoạt ở trường, lớp. Đây là điều
kiện tốt để giáo viên tạo sự hứng thú cho các em. Nếu hàng ngày khi đến

trường các em được thầy cô ân cần chỉ bảo. Trong học tập các em được
hoạt động nhóm, được làm thí nghiệm, chơi các trò chơi học tập thì các
em sẽ ham học hơn từ đó các em sẽ học tập có tiến bộ hơn.
1. Cơ sở thực tiễn :
Hiện nay xu hướng của giáo dục là: “Dạy thật – Học thật” không chạy
theo thành tích. Muốn thế học sinh phải hiểu bài, làm được bài, tức là các
em không phải là học sinh yếu kém. Muốn vậy thầy cô phải có sự đổi mới
không ngừng về phương pháp cũng như hình thức dạy học. Giáo viên
phải luôn làm mới mình trước học sinh. Việc dạy học hiện nay không
phải cung cấp kiến thức cho học sinh một cách rập khuôn nhàm chán, mà
cung cấp cho học sinh các phương pháp học tập để học sinh tự tìm ra kiến
thức một cách tích cực.
Đối với học sinh yếu thì việc học tập, tiếp thu kiến thức của các em là vấn
đề rất quan trọng. Do đó chúng ta phải làm như thế nào để các em học
cho có hiệu quả cao, phát huy hết năng lực vốn có của mình. Hiện nay
nhiều trường hay nhồi nhét kiến thức cho học sinh bằng các hình thức học
thêm, học hai buổi Đưa ra rất nhiều phương pháp giảng dạy mà quên đi
việc bồi lấp lỗ hổng kiến thức cho học sinh yếu.
Sự ham thích học tập ở học sinh chủ yếu hình thành thông qua các hoạt
động thực tế như hoạt động giao lưu, tập thể và nhóm ; Qua sự tác động
của môi trường cơ sở vật chất như trường, lớp, qua thái độ của thầy cô,
bạn bè. Do đó trong nhà trường cần có những biện pháp, những hoạt
động, những cải tạo về trường, lớp, về tác phong sư phạm của giáo viên
nhằm tạo cho học sinh một môi trường thân thiện, gần gũi từ đó giúp học
sinh ham thích học tập, để học tập càng có tiến bộ.
Tóm lại, việc giúp đỡ học sinh yếu kém học tập có tiến bộ là một giải
pháp rất chính đáng, thực sự cần thiết và cần được đổi mới phương pháp,
hình thức giảng dạy, cần mở rộng trong tất cả các môn học dưới sự giúp
đỡ của nhà trường và sự đồng tình ủng hộ của các giáo viên khác trong
và ngoài nhà trường.

II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu:
1. Mục đích :
- Nhằm đánh giá lại chất lượng giảng dạy học sinh yếu kém ở các trường
tiểu học trong những năm qua và hiện nay.
- Tìm ra những nguyên nhân tại sao việc hiện nay ở các trường còn có rất
nhiều học sinh yếu kém, và hiện tượng học sinh bỏ học vì học yếu vẫn
còn.
- Đánh giá lại kết quả của việc cải tiến và đổi mới phương pháp phụ đạo
giúp đỡ học sinh yếu kém trong những năm gần đây. Việc phụ đạo giúp
đỡ học sinh yếu kém có tác dụng như thế nào trong việc nâng cao chất
lượng giảng dạy trong nhà trường.
- Đưa ra một số giải pháp trong việc đổi mới phương pháp giúp đỡ học
sinh yếu kém học tập có tiến bộ hơn, giúp học sinh ham thích học tập.
Nhằm nâng cao chất lượng học tập của học sinh hơn nữa.
2. Phương pháp :
+ Phương pháp lấy tư liệu :
Trong quá trình nghiên cứu cần rất nhiều ý kiến, thông tin, tư liệu. Các ý
kiến từ giáo viên giáo viên chủ nhiệm, hiệu trưởng, phụ huynh học sinh
vv…Trong quá trình làm công tác giảng dạy nhiều năm đã đúc kết được
một số kinh nghiệm từ đồng nghiệp là nền tảng giúp tôi nghiên cứu đề tài
này.
+ Phương pháp học mà chơi, chơi mà học :
Đây là phương pháp giúp học sinh tham gia nhiều vào các hoạt động
nhóm và tập thể, giúp các em có hứng thú trong học tập, từ đó bớt rụt rè,
e thẹn và có thêm tự tin.
+ Phương pháp đàm thoại :
Đây là phương pháp nhằm tiếp thu ý kiến của phụ huynh, học sinh, của
giáo viên chủ nhiệm. Đối với học sinh khi chúng ta trò chuyện trực tiếp
với các em tạo cho các em sự gần gũi, thương yêu, Từ đó các em nói lên
tâm tư tình cảm của mình về sự học tập, từ đó hiểu được nguyên nhân vì

sao các em học yếu. Sàng lọc học sinh thành nhiều cấp độ nhận thức và
nắm bắt được cụ thể các học sinh yếu kém.
+ Phương pháp xử lý thông tin :
Hàng ngày tôi kịp thời xử lý các thông tin, kết quả thu thập được trong
quá trình nghiên cứu nhằm loại bỏ các biện pháp không thích hợp, đi sâu
các biện pháp có tác dụng tích cực. Có được những hiểu biết sâu hơn về
vấn đề đang nghiên cứu.
+ Phương pháp thực nghiệm :
Đề xuất với giáo viên chủ nhiệm, với phụ huynh một số phương pháp đổi
mới nhằm nâng cao kết quả học tập cho học sinh yếu kém. Sau đó cùng
nhau phối hợp đánh giá.
+ Phương pháp cải tiến :
Qua việc tìm ra nguyên nhân của vấn đề nghiên cứu từ đó đưa ra một số
phương pháp cải tiến để tìm ra giải pháp tốt nhất làm cơ sở nghiên cứu.
III. Giới hạn của đề tài:
1. Khách thể nghiên cứu bao gồm :
+ Không gian : Địa bàn chính xã Xuyên Mộc chủ yếu ở trường TH
Xuyên Mộc.
+ Thời gian : Năm học 2009 –2010 và năm học 2010-2011.
+ Học sinh các lớp thuộc trường tiểu học. Đội ngũ thầy, cô cùng
thầy tổng phụ trách. Phụ huynh học sinh ở xã Xuyên Mộc.
2. Đối tượng nghiên cứu bao gồm :
+ Các phương pháp , biện pháp giảng dạy giúp đỡ học sinh yếu
kém ở lớp học do giáo viên chủ nhiệm đảm nhiệm.
+ Cách thức tổ chức các hoạt động phong trào của trường, của
chuyên môn, của các tổ chức có liên quan nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục học sinh yếu kém.
+ Sự quan tâm, giáo dục của phụ huynh học sinh đối với việc giúp
đỡ học sinh học tập ở gia đình.
IV. Các giả thiết nghiên cứu:

+ Phải chăng trong công tác giáo dục hiện nay ở các trường tiểu học vùng
nông thôn giáo viên chưa quan tâm đến việc giảng dạy, giúp đỡ học sinh
yếu kém. Trong nhu cầu đổi mới đất nước với sự tiến bộ công nghệ thông
tin khoa học, mỗi cá thể sống và làm việc trong cộng đồng cần phải biết
học và tự học không ngừng, muốn vậy các em cần cố gắng trang bị cho
mình những kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo để phục vụ cho cuộc sống sau này.
Và phải chăng trường học là môi trường giáo dục lý tưởng để giúp học
sinh học tập tốt tiếp thu những kiến thức trong học tập và muốn như vậy
thì học sinh không thể là học sinh yếu kém.
+ Có phải chăng ở các trường tiểu học trường nào càng tổ chức nhiều
phong trào, những cuộc thi, vui chơi khi đó các em được tiếp xúc nhiều
với môi trường sinh hoạt tập thể, Giáo viên biết đổi mới hình thức,
phương pháp dạy học, tỏ thái độ quan tâm, gần gũi, thân thiện với học
sinh thì học sinh trường đó ham thích đến trường hơn, học tập tích cực
hơn và việc học sinh bỏ học giữa chừng do học yếu kém sẽ không có?
+ Có phải hiện nay đa số phụ huynh đều quan tâm đến sự phát triển toàn
diện của con em mình, luôn mong muốn con em mình hơn người, muốn
con mình là học sinh giỏi, khá nhưng làm thế nào để phát huy hết khả
năng của con em họ? Đặc biệt là làm sao cho con em mình không phải là
học sinh yếu kém thì chưa có kinh nghiệm! Do đó người làm công tác
giáo dục cần biết truyền đạt kinh nghiệm đến cho phụ huynh để cùng
nhau phối hợp phát huy tối đa chất lượng giáo dục. Và có phải đó là
phương pháp chia sẽ gánh nặng giáo dục của nhà trường cho phụ huynh,
nhằm thực hiện tốt chủ trương “xã hội hoá giáo dục” tất cả vì tương lai
con em chúng ta?
Có phải việc học sinh học yếu kém là do những nguyên nhân sau:
+ Do trường chưa ra trường, lớp chưa ra lớp, lớp không đủ ánh sáng,
nóng bức, bàn ghế không thích hợp, nhà vệ sinh hôi thối hoặc không có.
Sân trường không sạch sẽ, mưa sình lầy đọng nước, nắng bụi bay mất vệ
sinh…Trường thiếu cây xanh, bóng mát, thiếu chỗ học sinh vui chơi.

+ Do giáo viên ứng xử không sư phạm: Còn mắng chửi, đánh đập, dùng
hình phạt mà thiếu sự động viên khích lệ học sinh.Giáo viên chưa chăm
lo đến học sinh yếu kém, còn để các em bên lề lớp học
+ Do học sinh mất căn bản về kiên thức nên lên lớp không hiểu bài, giáo
viên không giảng dạy kiến thức vừa sức với các em, để các em yếu bên
ngoài giờ học.
+ Do hình thức, phương pháp dạy học của giáo viên không đổi mới. Giáo
viên vẫn dạy theo cách xưa kia thầy nói, trò nghe và ghi chép. Chỉ có tiết
hội giảng, dự giờ mới có đồ dùng dạy học, mới có học nhóm, trò chơi,
dạy máy…
+ Do trường không có hoạt động, phong trào gì vui, hấp dẫn học sinh đến
trường chỉ có học và học. Sự học trở nên quá tải gây nhamg chán ở học
sinh.
+ Do phụ huynh chưa quan tâm đến con cái, chưa tạo điều kiện tốt để con
em học tập, vui chơi. Chưa quản lý con em mình lúc ở nhà, việc chơi bạn
bè xấu, cưng chiều con cái.
Và việc khắc phục những nguyên nhân trên sẽ giúp học sinh học tập có
tiến bộ hơn.
V. Kế hoạch thực hiện :
Thời gian Nội dung
Người tham gia
thực hiện
Từ 20/08/2009
đến 30/09/2009
-Thống kê tình trạng học sinh yếu
ở các khối lớp.
Tác giả phối hợp
với BGH-GV
trường
Từ 01/10/2009

đến 30/11/2009
-Tìm ra những nguyên nhân vì sao
học sinh lại học yếu kém.
Tác giả phối hợp
với BGH-GV
trường
Từ 01/12/2009
đến 20/05/2010
-Đề ra những biện pháp khắc phục.
Thực hiện những biện pháp đó
Tác giả phối hợp
với BGH-GV
trường
Từ 21/05/2010
đến 30/08/2010
-Đánh giá lại quá trình thực hiện
và có biện pháp điều chỉnh các
Tác giả phối hợp
với BGH-GV
biện pháp. trường
Từ 01/09/2010
đến 30/12/2010
- Tiếp tục đề ra những biện pháp
khắc phục mới. Thực hiên những
biên pháp đó
Tác giả phối hợp
với BGH-GV
trường
Từ 01/01/2011
đến 20/01/2011

-Đánh giá kết quả của quá trình
nghiên cứu.
Tác giả phối hợp
với - BGH
Từ 21/01/2011
đến 28/02/2011
-Rút ra bài học kinh nghiệm. Và
viết đề tài.
Tác giả

B. NỘI DUNG
1. Thực trạng và những mâu thuẫn:
Trường tiểu học Xuyên Mộc cũng như một phần lớn các trường trong
huyện Xuyên Mộc, là trường thuộc vùng nông thôn, dân trí còn thấp, số
hộ nghèo còn nhiều, nhiều người dân còn mù chữ, học sinh dân tộc ít
người lại đông chiếm 10% số học sinh toàn trường. Trong cuộc sống hàng
ngày các em còn phải phụ giúp cha mẹ công việc gia đình. Trình độ học
sinh trong một lớp không đồng đều số em giỏi thì rất ít, em yếu thì nhiều.
Việc giáo dục con cái phụ huynh thường khoán trắng cho nhà trường.
Hoặc là giáo dục không đúng phương pháp làm ảnh hưởng nhiều đến
nhân cách của các em. Trong nhiều năm qua có rất nhiều em trong trường
học yếu kém, các em không thích đến trường, tới lớp (các em đi học vì sự
bắt buộc của gia đình, vì sợ bố mẹ cho ăn đòn nhiều hơn tự nguyện đến
trường). Nhiều em rất run sợ khi gặp thầy cô, thụ động trong giờ học,
thiếu sự ham học, làm cho các em không phát huy hết được khả năng học
tập của mình.
Việc phụ đạo giúp đỡ học sinh yếu kém tuy đã được giáo viên và nhà
trường quan tâm nhưng sự tiến bộ của các em vẫn chưa cao. Trong giảng
dạy giáo viên chi tập trung giảng dạy theo chuẩn kiến thức kĩ năng. Dạy
chung cho cả lớp chưa có thời gian giúp đỡ học sinh yếu. Còn để học sinh

yếu bên lề lớp học, làm cho học sinh yếu càng yếu hơn.
Cơ sở vật chất nhà trường đã được bảo đảm chuẩn nhà trường có đầy đủ
đồ dùng dạy học. Nhưng việc sử dụng đồ dùng chưa thật sự có hiệu quả.
Giáo viên còn lo kinh tế gia đình thiếu thời gian chăm lo đến dạy học sinh
yếu.
2. Các biện pháp giải quyết vấn đề :
Hiện nay học sinh yếu ở các trường rất nhiều, cũng là hậu quả của việc
chạy theo thành tích những năm trước. Vậy để học sinh yếu tiến bộ thì
trên lớp học sinh phải hiểu bài, và làm bài được. Muốn vậy giáo viên phải
cần phải nhận diện học sinh yếu kém, phát hiện các nguyên nhân dẫn đến
tình trạng học sinh yếu kém và tìm các biện pháp giúp đỡ các em.
Những nguyên nhân học sinh có học lực yếu kém :
a. Về phía học sinh :
-Học sinh ham chơi chơi điện tử, game, các trò chơi khác… xao lãng việc
học.
-Tham gia vào các băng nhóm quậy phá có sẵn trong trường học từ đó
ham chơi hơn ham học.
-Học sinh thích thể hiện cá tính của mình bằng cách chống đối : chống
đối trường lớp, thầy cô, cha mẹ và chống lại việc học.
-Bị mất kiến thức do bị bịnh … hoặc do một nguyên nhân nào đó mà học
sinh không đi học được… khi học những bài học sau không hiểu từ đó
sinh ra chán học, dẫn đến học tập yếu kém.
b. Do giáo viên:
- Còn một số GV chưa nắm chắc những những yêu cầu kiến thức của
từng bài dạy . Viêc dạy học còn dàn trải ,còn nâng cao kiến thức một cách
tùy tiện.
- Còn một số giáo viên chưa thực sự chú ý đúng mức đến đối tượng học
sinh yếu, kém. Chưa theo dõi sát sao và xử lý kịp thời các biểu hiện sa sút
của học sinh.
- Tốc độ giảng dạy kiến thức mới và luyện tập còn nhanh khiến cho học

sinh yếu kém không theo kịp.
- Một số giáo viên chưa thật sự chịu khó, tâm quyết với nghề, chưa thật
sự “giúp đỡ” các em thoát khỏi yếu kém. Từ đó các em cam chịu, dần dần
chấp nhận với sự yếu kém của chính mình không tự vươn lên
- Một số giáo viên còn thiếu nghệ thuật cảm hoá học sinh yếu kém, không
gây hứng thú cho học sinh thích học
c. Về phía phụ huynh:
- Do gia đình vì một lí do nào đó (về kinh tế, tình cảm vv ) không quan
tâm đến sự học hành của con cái. Phó mặc mọi việc cho nhà trường. Dẫn
đến các em không có ý thức tự giác trong học tập.
- Do trong gia đình có sự thay đổi lớn như: bố mẹ li dị, hay cãi vã đánh
nhau, gia đình tan vỡ vv… Làm cho trẻ bị thay đổi về tâm lí dẫn đến chán
học…
- Một số cha mẹ quá nuông trìu con cái, quá tin tưởng vào chúng nên học
sinh lười học xin nghỉ để làm việc riêng (như đi chơi hay đi du lịch ) cha
mẹ cũng đồng ý cho phép nghỉ học, vô tình là đồng phạm góp phần làm
học sinh lười học, mất dần căn bản và rồi yếu kém!
- Một số nguyên nhân khác…
Qua đó ta thấy nguyên nhân làm cho học sinh yếu kém rất đa dạng. Nên
việc giúp đỡ cho học sinh yếu kếm học tốt hơn cũng rất đa dạng và đầy
khố khăn…
Để đổi mới phương pháp dạy học sinh yếu kém thì việc đầu tiên nhà
trường luôn quan tâm đến việc tạo sự hứng thú cho học sinh trong học
tập, tạo sự ham thích trong học tập, ham thích được đi đến trường.
Và trong việc giúp đỡ học sinh yếu kém học tập có kết quả giáo viên cần
chú ý những phương pháp, biện pháp sau:
2.1 Xác định nguyên nhân, lập kế hoạch dạy học sinh yếu kém:
Ngay từ đầu năm học giáo viên thống kê được số lượng học sinh yếu kém
và có nguy cơ trở thành học sinh yếu kém ở lớp mình. Phải tìm ra những
nguyên nhân dẫn đến sự yếu kém đó ở học sinh. Phân loại học sinh yếu

kém theo những nguyên nhân chủ yếu và có kế hoạch giúp đỡ thích hợp
với từng loại. VD: Học sinh yếu kém vì mất kiến thức căn bản từ lớp
dưới… học sinh yếu kém vì ham chơi với bạn xấu, ham chơi game… học
sinh học yếu vì hoàn cảnh gia đình.
Từ đó giáo viên có kế hoạch giảng dạy thích hợp, giải quyết sự yếu kém
của học sinh từ những nguyên nhân trên. VD: Học sinh yếu vì mất kiến
thức từ lớp dưới thì tổ chức phụ đạo cho các em lấy lại kiến thức, học
sinh yếu vì ham chới thì quản lí các em tốt hơn tổ chức các hình thức vui
chơi để các em ham thích học tập… học sinh học yếu vì hoàn cảnh gia
đình thì giáo viên phối hợp với phụ huynh để tìm biện pháp tháo
gỡ… Giáo viên cần xác định được mức độ học sinh yếu kém, như các em
yếu môn gì ?… kiến thức gì ?… Tốt nhất giáo viên cần có một bộ hồ sơ
để theo dõi từng em học sinh yếu ở lớp mình… biện pháp đã đề ra, sự
chuyển biến của học sinh theo từng tháng…
2.2 Phương pháp dạy học bằng tình thương:
Đối với học sinh yếu kém thông thường giáo viên luôn có ác cảm. Vì các
em mà giáo viên phải bỏ công sức nhiều hơn, thành tích lớp bị hạ thấp,
danh hiệu thi đua bị cắt… cho nên khi kèm cặp học sinh yếu tại lớp mình
giáo viên thường bực bội có thái độ không tốt như la mắng, nói nặng nói
nhẹ thậm chí nhiều giáo viên còn gõ đầu, nhéo tai các em… Như vậy thì
học sinh không thể nào học được, mỗi lần thầy cô lại gần là sợ bị ăn đòn
nên học yếu lại càng học yếu…
Một số giáo viên hiện nay về phương pháp giáo dục còn mang ảnh
hưởng cách giáo dục xưa. Như còn dùng đòn roi, hình phạt, nhục mạ học
sinh trước lớp làm cho các em không có thiện cảm đối với giáo viên, với
trường lớp, sinh ra chán học. Để giúp đỡ học sinh yếu kém giáo viên phải
biết sử dụng lời nói, cử chỉ, tổ chức các hoạt động dẫn dắt các em vào bài
học, giúp các em yêu mến bạn bè, trường lớp, thầy cô Giáo viên muốn
học sinh ham thích học thì trong tiết dạy điều cần thiết là phải thể hiện
được tác phong sư phạm mẫu mực, gần gũi, ân cần với học sinh. Tôn

trọng và đối xử công bằng với học sinh.
Trong giảng dạy giáo viên lưu ý lời nói phải nhẹ nhàng, giữa giáo
viên và học sinh luôn có sự ăn ý nhịp nhàng, khi giảng bài giáo viên phải
luôn quan sát học sinh trong lớp, đặc biệt những em học yếu hay nghịch
ngợm. Mỗi lần học sinh có ý kiến nếu trả lời sai thì phải giúp học sinh
hiểu cái sai, không nên để cho học sinh ngồi xuống mà không biết mình
sai điểm nào, đừng để học sinh bị mất mặt trước mặt bạn bè, làm trò cười
cho lớp học. Không sử dụng thước làm công cụ đánh đập học sinh, sử
dụng thước nhẹ nhàng tránh việc gõ thước quá mạnh làm học sinh giật
mình. Biết động viên, khích lệ học sinh dù các em chưa thật sự tiến bộ
hay tiến bộ rất chậm. Giáo viên biết sử dụng năng khiếu của mình làm tiết
học thêm sinh động. Ví dụ: Tìm những câu truyện vui kể cho các em, hay
pha một vài câu hài hước để học sinh cảm thấy thoải mái Một tiết học
mà học sinh hoạt động vui vẻ, có tiếng cười sẽ có hiệu quả hơn những tiết
học mà học sinh quá nghiêm túc.
Để các em yếu mạnh dạn hơn thì giáo viên phải biết yêu thương, gần gũi,
tạo sự thân tình để các em hòa đồng vào môi trường học tập ở trường lớp.
Để từ đó các em có ấn tượng tốt với trường lớp, thầy cô mà ham thích học
tập.
Giáo viên phải biết gần gũi tâm sự, với trò chuyện với những học sinh
yếu đặc biệt những em nhút nhát. Hỏi các em về chuyện gia đình, về
chuyện học hành, để các em cảm thấy thân thiện với giáo viên hơn và qua
đó giáo viên sẽ hiểu được nguyên nhân vì sao các em học yếu, hiểu về
tâm tư tình cảm, hoàn cảnh các em để có biện pháp dục tốt hơn.
Ví dụ : Nhà em ở đâu? Bố mẹ làm gì ? Hôm nay ai chở em đi học? Hôm
nay em có hiểu bài không? Có cần cô giúp gì không vv
- Nhiều khi chỉ một câu nói, một cử chỉ của thầy cô mà thay đổi cả cuộc
đời các em. Làm cho các em thấy thầy cô luôn quan tâm đến mình, không
ghét bỏ mình và các em thêm gần gũi, yêu mến thầy cô, tự tin vào bản
thân mình (Như một lời khen hay một lời khuyến kích, động viên, một cử

chỉ thân mật). Đối với những em còn thiếu tự tin thì giáo viên nên tìm lấy
một ưu điểm nào đó của các em để khen ngợi động viên. Hãy luôn khen
học sinh, cố tìm ưu điểm dù nhỏ nhất để khen.
Ví dụ : Như “Chữ em hôm nay viết đẹp thật đấy! Cần cố gắng hơn nữa!”.
Hay “ Chà hôm nay em ăn mặc gọn gàng sạch sẽ ghê!”. Hôm nay em làm
bài nhanh hơn hôm qua rồi đó Vừa tạo cho các em sự cố gắng, nhưng
lại tạo cho các em có thêm một chút tự tin vào bản thân mình. Từ đó các
em không còn ác cảm với trường lớp, thầy cô, với việc học hành.
Ngoài ra cuối học kì cần phải tổ chức khen thưởng cho các em học yếu
mà học tập có tiến bộ. Nhằm động viên các em có thêm hứng thú trong
học tập, tránh tình trạng chỉ khen thưởng cho học sinh khá giỏi
2.3 Phương pháp giúp học sinh yếu học tích cực ;
Chúng ta luôn biết học sinh yếu kém trước lớp hay rụt rè nhút nhát, các
em thường khó trả lời các câu hỏi của giáo viên dù câu hỏi rất dễ. Vậy
muốn học sinh học tập có tiến bộ trước hết giáo viên phải biết cách tổ
chức để học sinh ham thích học tập. Muốn học sinh ham thích học thì
phải tổ chức được tiết học tích cực cho học sinh. Ham thích học và học
tích cực là hai yếu tố tác động qua lại với nhau giúp cho học sinh học tập
có kết quả tốt, phát huy được khả năng học tập cao nhất.
- Giáo viên trong khi dạy, nên cố gắng làm sao trong giờ học, cho học
sinh yếu kém hoạt động càng nhiều càng tốt. Làm sao cho nhiều em được
lên bảng, được nói, được làm bài, được thực hành được thể hiện
mình.Trong tiết dạy giáo viên nói nhiều thì kiến thức các em tiếp thu
được sẽ chẳng bao nhiêu. Nhưng khi cho các em lên bảng tự làm, tự thực
hành thì các em mới khắc sâu kiến thức qua đó cũng kích thích sự ham
học ở học sinh. Kiến thức nào học sinh yếu có thể làm được thì giáo viên
hướng dẫn cho học sinh làm, không nên để học sinh khá giỏi làm hết.
VD: Trong tiết dạy môn Lịch sử giáo viên nên cho những em yếu lên chỉ
bản đồ và nói nơi diễn biến trận đánh, còn học sinh khá giỏi thì chỉ bản
đồ và tường thuật diễn biến trận đánh vv…

- Như ta thấy ở tiểu học rất nhiều học sinh yếu khi làm việc một mình thì
run sợ nhưng khi có thêm bạn bè thì các em dạn dĩ hẳn lên và làm được
bài. VD:Như kêu một học sinh lên trước lớp hát chẳng hạn thì em này
không thể hát được, hoặc hát không hay, nhưng khi kêu thêm vài bạn nữa
thì các em thể hiện rất tốt bài hát.Như vậy để tất cả các em trong một giờ
học đều tham gia tích cực đặc biệt những em học yếu, nhút nhát giáo viên
cần cho các em đó tham gia vào một hoạt động tập thể, rồi dần dần cho
các em thể hiện một mình. Hay cho một số em nào mạnh dạn, tự tin lên
trước rồi sao đó mới cho các em rụt rè, nhút nhát như lên sau. Có như vậy
các em yếu lên sau mới bình tĩnh được.
VD: Trong tiết học đạo đức lớp 1 có phần giới thiệu về bản thân và gia
đình mình cho các bạn nghe. Nếu ngay từ đầu ta gọi một em học yếu, lên
bảng giới thiệu thì em đó lúng túng không làm được. Nhưng khi kêu các
một số em giỏi khá lên nói trước và kêu những em yếu lên sau thì gần
như tất cả các em đều trả lời được.
2.4 Phương pháp giao việc cho học sinh yếu kém.
Để học sinh yếu kém học tập có kết quả chúng ta cần cho học sinh thấy
các em luôn được thầy cô tin tưởng, thương yêu, được làm việc có ích
cho trường, lớp thầy cô bằng cách giao việc cho các em làm.
Giáo viên thường xuyên tìm những việc nhỏ, thích hợp hàng ngày ở lớp
để giao các em làm. Đặc biệt những học sinh yếu lại có tính nhút nhát, rụt
rè để các em mạnh dạn, gần gũi thầy cô hơn. Và các em này sẽ rất vui, rất
tự hào và cảm thấy mình đã làm việc có ích và từ đó học tập được tốt hơn.
Ví dụ : Nhờ các em cắt dán khẩu hiệu trong những ngày đại hội, thông
báo họp sao đỏ…. Nhờ tưới cây, khiêng bàn ghế, chuyển thông báo vv…
Làm cho các em thêm gần gũi với thầy cô và cảm thấy mình được thầy cô
tin tưởng giao phó nhiệm vụ trước lớp từ đó các em có thêm chút tự tin
vào bản thân mình, gần gũi trường, lớp hơn. Ham học và cố gắng học tập
hơn
Đặt biệt là những học sinh học yếu vì ham chơi, vì không chịu học thì

chúng ta cần làm cho các em này yêu thích trường lớp, rồi mới yêu thích
học tập.
VD: Có một học sinh cá biệt lớp 4 : học lực yếu, đến trường lại hay đánh
bạn, nghịch ngợm là học sinh lưu ban nhiều năm. Giáo viên chủ nhiệm
liền phân cho em đó làm sao đỏ. (nói rằng đây là nhiệm vụ rất quan trọng
muốn làm tốt thì phải cố gắng thể mình thật tốt). Chỉ trong vòng vài ngày
em đó không còn nghịch phá nữa. Đến trường ăn mặc gọn gàng và làm
công tác sao đỏ rất tích cực. Và trong vòng một tháng học lực của em đó
đã chuyển biến từ học yếu chuyển lên trung bình và cuối năm đã trở thành
học sinh khá. Đó là do khi được phân công làm sao đỏ em đó thấy mình
được tôn trọng và cố gắng xứng đáng với sự tôn trọng đó, xứng đáng với
nhiệm vụ được giao nên đã tự giác sửa mình tốt hơn, cố gắng học tập tốt
để các bạn, thầy cô tôn trọng mình hơn.
Trong giảng dạy ở lớp cũng vậy giáo viên cũng phải biết giao cho các em
học yếu bài tập ở lớp cũng như về nhà, (nhằm giúp các em lấy lại kiến
thức đã mất) lưu ý là ở mức độ vừa phải tránh ngay lúc đầu đưa ra một
lượng kiến thức quá lớn khiến các em thấy việc học quá nặng nề. Do đó
giao bài về nhà cho các em thì lần đầu bài tập nên ít và dễ sau đó nâng
dần số lượng và độ khó lên. Khi giao việc giáo viên phải biết được việc
đó các em làm được không qua sức, và phải kiểm tra thường xuyên việc
thực hiện ở các em. Tránh các trường hợp học sinh nhờ bố mẹ hay bạn bè
làm giúp, phải khen ngợi khi em hoàn thành công việc Tránh không
kiểm tra công việc đã giao
2.5Phương pháp dạy học sinh yếu theo nhóm đối tượng
Để giúp đỡ học sinh yếu kém học tập tốt hơn thì giáo viên cần phải dạy
học theo nhóm đối tượng. Theo đó, giáo viên đứng lớp sẽ phải phân loại
lớp học thành các nhóm học sinh yếu, trung bình, khá, giỏi, để có phương
pháp hướng dẫn, giao bài tập và kiểm tra phù hợp. Giáo án không soạn
chung cho cả lớp mà kèm theo yêu cầu riêng cho từng nhóm học sinh.
Thông thường trong tiết dạy giáo viên cho học sinh hoạt động nhóm cố

định từ 6 - 8 em mà không theo đối tượng. Thì khi hoạt động chỉ có 1 - 2
em giỏi là tích cực làm hết công việc, còn các em khác thì thụ động,
không tham gia. Nên không thể nắm được bài dẫn đến không hiểu bài
được. Lâu dần các em này trở nên thụ động, mất sự tự tin vào bản thân
dẫn đến chán học. Bởi vậy yêu cầu giáo trong tiết dạy phải chia nhóm
theo từng đối tượng, có từng dạng câu hỏi phù hợp cho từng nhóm đối
tượng và quan tâm nhiều hơn các em yếu kém. Nên để các em yếu kém
có cơ hội thảo luận, được phát biểu, được thể hiện ý kiến mình, trước bạn
bè và trước lớp. Và khi phân nhóm theo đối tượng với yêu cầu phù hợp
thì các em thường ngày học yếu không dám thảo luận nay sẽ tự làm bài,
tự thực hành các kĩ năng, kĩ xảo từ đó giúp các em hoạt động tích cực
hơn, ham học hơn.
VD: Trong một tiết tập đọc khi tổ chức dạy hoạt động nhóm thì giáo viên
chọn 3 – 4 em đọc yếu cho ngồi thành một nhóm và đưa yêu cầu là tìm từ
có trong đoạn văn. Còn các nhóm khác có trình độ trung bình hay khá
giỏi thì câu hỏi khó hơn như dạng phải suy luận như tìm nội dung đoạn
văn đó. Và như vậy bắt buộc các em học yếu đó phải hoạt động để giải
quyết những yêu cầu giáo viên đề ra và các em không còn thụ động
nữa…
- Trong các tiết rèn và ôn giáo viên bắt buộc phải dạy theo từng nhóm đối
tượng. Vì không làm như thế thì các em yếu sẽ không nắm được kiến
thức bài và giáo viên cần tập trung nhiều thời gian cho việc rèn học sinh
yếu hơn, với phương châm “Thà trường không có học sinh giỏi còn hơn
có một học sinh yếu” Trong khi dạy cần dành nhiều thời gian tới học sinh
yếu để giúp các em hiểu bài, nắm chắc kiến thức tại lớp, lấy lại kiến thức
cũ…
2.6 Phương pháp giảm độ khó của câu hỏi phù hợp với học sinh yếu
- Trong lớp học những em học yếu kém thường hay rụt rè, nhút nhát.
Trong giờ học không dám giơ tay phát biểu bài. Trong tiết học chỉ có
khoảng 4 đến 5 em khá giỏi thường xuyên giơ tay phát biểu còn lại đều

thụ động ngồi im. Đó là vì những câu hỏi giáo viên đưa ra quá khó, dạng
phải suy luận nhiều khiến các em không biết đáp án của mình đúng sai
nên không dám trả lời. Từ đó các em thành thói quen không giơ tay xây
dựng bài nữa, đâm ra chán học và trở thành học sinh yếu kém. Do đó yêu
cầu giáo viên nên quan tâm đến các em yếu hay nhút nhát, không dám
xung phong lên bảng. Giáo viên phải tìm được câu hỏi dễ để gọi các em
trả lời và sau đó cho cả lớp tuyên dương để động viên các em. Phải biết
đặt câu hỏi theo từng đối tượng, đối với học sinh yếu tránh tình trạng câu
hỏi quá khó, các em khó xác định đúng, sai, suy luận nhiều. Làm cho các
em ngập ngừng không mạnh dạn phát biểu. Yêu cầu giáo viên trong một
giờ học nên đổi một số câu hỏi trong sách thành những câu hỏi dạng trắc
nghiệm, hay câu hỏi có gợi ý để các em yếu dễ dàng trả lời.
VD: Trong tiết tập đọc lớp 5 bài “Lớp học trên đường” ta có thể thay
đổi câu hỏi 3 “Tìm những chi tiết cho thấy Rê- mi là cậu bé rất hiếu
học?” Bằng câu hỏi dạng trắc nghiệm sau: “Các em hãy chọn đáp án a ,
b, c đúng với câu hỏi sau: Chi tiết cho thấy Rê-mi là một cậu bé hiếu học
là:
a. Lúc nào Rê-mi cũng đầy những miếng gỗ và không bao lâu đã thuộc
tất cả các chữ cái.
b. Rê-mi không dám sao nhãng một phút nào.
c. Cả hai ý trên đều đúng.
Hoặc câu hỏi: “Trong câu văn tác giả đã dùng biện pháp tutừ gì?”
Thành câu:“Trong câu văn tác giả đã dùng biện pháp tu từ nào sau
đây: Nhân hóa hay so sánh?”.
Với việc đổi câu hỏi như trên thì việc học sinh yếu sẽ trả lời dễ dàng hơn
và các em mạnh dạn xung phong trả lời từ đó các em bớt đi nhút nhát, rụt
rè, ham học và học có tiến bộ hơn.
- Ngoài ra đối với học sinh yếu giáo viên nên đưa ra những câu hỏi dạng
tái hiện lại kiến thức. Đó là những câu hỏi gồm những kiến thức đã học
rồi học sinh chỉ nhớ lại và trả lời. VD: Trong khi tìm hiểu bài mới có

những lúc cần có kiến thức cũ để tìm ra kiến thức mới thì giáo viên nên
để học sinh yếu nhắc lại kiến thức này…Phần suy luận thì để cho học
sinh khá, giỏi. Hoặc để giúp học sinh yếu tích cực trong học tập thì giáo
viên nên hỏi những câu hỏi mà phần trả lời có sẵn trên sách giáo
khoa. VD: như tìm từ, tìm câu văn…trong môn tập đọc. Trong môn toán
thì : Bài toán cho biết gì? Hỏi gi?
2.7 Phương pháp dạy theo trình độ của học sinh
Hiện nay trong một lớp, học sinh có rất nhiều trình độ khác nhau. Ví dụ:
học sinh lớp 5 học yếu toán (chỉ có khả năng làm toán ở lớp 3 hoặc lớp
4). Hoặc yếu Tiếng Việt (mức độ đọc, hay viết văn ở mức lớp 3, 4). Đối
với những em này chúng ta không thể cho các em học lại lớp dưới.
Nhưng nếu dạy theo chương trình lớp 5 thì các em không hiểu bài, không
làm được bài sinh ra chán học. Do đó yêu cầu giáo viên khi dạy học ngoài
chương trình chung của khối cần phải dạy kiến thức lớp dưới cho từng em
để các em hiểu bài dù đó là bài ở lớp dưới.
Ví dụ: Dạy bài “Chia một số cho số có hai chữ số” ở khối lớp 4. Thì với
những em học lực trung bình trở lên ta dạy bình thường còn đối với

×